B0102051402dukanipāto(二品)

  1. Dukanipāto

  2. Daḷhavaggo

  3. Rājovādajātakaṃ (2-1-1)

1.

Daḷhaṃ daḷhassa khipati, balliko [malliko (sī. pī.)] mudunā muduṃ;

Sādhumpi sādhunā jeti, asādhumpi asādhunā;

Etādiso ayaṃ rājā, maggā uyyāhi sārathi.

2.

Akkodhena jine kodhaṃ, asādhuṃ sādhunā jine;

Jine kadariyaṃ dānena, saccenālikavādinaṃ;

Etādiso ayaṃ rājā, maggā uyyāhi sārathīti.

Rājovādajātakaṃ paṭhamaṃ.

  1. Asamekkhitakammantaṃ, turitābhinipātinaṃ.

Sāni kammāni tappenti, uṇhaṃvajjhohitaṃ mukhe.

4.

Sīho ca sīhanādena, daddaraṃ abhinādayi;

Sutvā sīhassa nigghosaṃ, siṅgālo [sigālo (sī. syā. pī.)] daddare vasaṃ;

Bhīto santāsamāpādi, hadayañcassa apphalīti.

Siṅgālajātakaṃ [sigālajātakaṃ (sī. syā. pī.)] dutiyaṃ.

  1. Sūkarajātakaṃ (2-1-3)

5.

Catuppado ahaṃ samma, tvampi samma catuppado;

Ehi samma [sīha (sī. pī.)] nivattassu, kiṃ nu bhīto palāyasi.

6.

Asuci pūtilomosi, duggandho vāsi sūkara;

Sace yujjhitukāmosi, jayaṃ samma dadāmi teti.

Sūkarajātakaṃ tatiyaṃ.

  1. Uragajātaka (2-1-4)

7.

Idhūragānaṃ pavaro paviṭṭho, selassa vaṇṇena pamokkhamicchaṃ;

Brahmañca vaṇṇaṃ [vakkaṃ (ka.)] apacāyamāno, bubhukkhito no vitarāmi [visahāmi (ka. si. syā. pī.)] bhottuṃ.

8.

So brahmagutto cirameva jīva, dibyā ca te pātubhavantu bhakkhā;

Yo brahmavaṇṇaṃ apacāyamāno, bubhukkhito no vitarāsi [sabbatthapi samānaṃ] bhottunti.

Uragajātakaṃ catutthaṃ.

  1. Bhaggajātakaṃ (2-1-5)

9.

Jīva vassasataṃ bhagga [gagga (sī. pī.)], aparāni ca vīsatiṃ [vīsati (syā. ka.)];

Mā maṃ pisācā khādantu, jīva tvaṃ sarado sataṃ.

10.

Tvampi vassasataṃ jīva, aparāni ca vīsatiṃ;

Visaṃ pisācā khādantu, jīva tvaṃ sarado satanti.

Bhaggajātakaṃ pañcamaṃ.

  1. Alīnacittajātakaṃ (2-1-6)

11.

Alīnacittaṃ nissāya, pahaṭṭhā mahatī camū;

Kosalaṃ senāsantuṭṭhaṃ, jīvaggāhaṃ agāhayi.

12.

Evaṃ nissayasampanno, bhikkhu āraddhavīriyo;

Bhāvayaṃ kusalaṃ dhammaṃ, yogakkhemassa pattiyā;

Pāpuṇe anupubbena, sabbasaṃyojanakkhayanti.

Alīnacittajātakaṃ chaṭṭhaṃ.

  1. Guṇajātakaṃ (2-1-7)

13.

Yena kāmaṃ paṇāmeti, dhammo balavataṃ migī;

Unnadantī vijānāhi, jātaṃ saraṇato bhayaṃ.

14.

Api cepi dubbalo mitto, mittadhammesu tiṭṭhati;

So ñātako ca bandhu ca, so mitto so ca me sakhā;

Dāṭhini mātimaññittho [maññivo (syā.), maññavho (ka.)], siṅgālo mama pāṇadoti.

Guṇajātakaṃ sattamaṃ.

  1. Suhanujātakaṃ (2-1-8)

15.

Nayidaṃ visamasīlena, soṇena suhanū saha;

Suhanūpi tādisoyeva, yo soṇassa sagocaro.

16.

Pakkhandinā pagabbhena, niccaṃ sandānakhādinā;

Sameti pāpaṃ pāpena, sameti asatā asanti.

Suhanujātakaṃ aṭṭhamaṃ.

  1. Morajātakaṃ (2-1-9)

17.

Udetayaṃ cakkhumā ekarājā, harissavaṇṇo pathavippabhāso [paṭhavippabhāso (sī. syā. pī.)];

Taṃ taṃ namassāmi harissavaṇṇaṃ pathavippabhāsaṃ, tayājja guttā viharemu divasaṃ.

Ye brāhmaṇā vedagū sabbadhamme, te me namo te ca maṃ pālayantu;

Namatthu buddhānaṃ [buddhāna (?)] namatthu bodhiyā, namo vimuttānaṃ [vimuttāna (?)] namo vimuttiyā;

Imaṃ so parittaṃ katvā, moro carati esanā.

  1. 雙品
  2. 堅固品
  3. 王者教誡本生經(2-1-1) 1. 以堅對堅拋擲, 以柔待柔相持; 以善勝善人, 以惡克惡者; 國王便是如此, 御者請離開道路。 2. 以不瞋勝瞋恚, 以善德勝不善, 以佈施勝慳吝, 以真實勝虛妄; 國王便是如此, 御者請離開道路。 王者教誡本生經 第一
  4. [經文中153之前缺少標題,但有兩個偈頌] 以不審視而行, 匆忙貿然而為。 其業必自焚身, 如口含燙物痛。 4. 獅子以其獅吼, 震動達達羅山; 聞此獅子咆哮, 山中野干驚懼; 恐懼戰慄不安, 其心幾欲破裂。 野干本生經 第二
  5. 野豬本生經(2-1-3) 5. "朋友我是四足,你也是四足者; 來吧朋友回來,為何恐懼逃跑?" 6. "你身不凈毛臟,野豬身臭難聞; 若你想要鬥爭,朋友我允勝利。" 野豬本生經 第三
  6. 蛇本生經(2-1-4) 7. 最勝蛇類駐此地,欲以巖色作遮蔽; 恭敬婆羅門之相,飢餓難耐不忍食。 8. 愿你長壽得護佑,天界食物常現前; 因敬婆羅門之相,飢餓難耐不忍食。 蛇本生經 第四
  7. 跋伽本生經(2-1-5) 9. "愿跋伽活百歲,再加二十年; 愿魔鬼勿食我,愿你活百秋。" 10. "愿你也活百歲,再加二十年; 毒魔鬼食之,愿你活百秋。" 跋伽本生經 第五
  8. 不怯心本生經(2-1-6) 11. 依靠不怯懦心, 大軍眾喜踴躍; 制服憍薩羅軍, 生擒而不殺戮。 12. 如是依止具足, 比丘精進用功; 修習諸善法, 為得解脫安穩; 次第必能證得, 一切結使滅盡。 不怯心本生經 第六
  9. 功德本生經(2-1-7) 13. "任意驅使他人, 此為強者之法; 請知高聲呼喊, 庇護已生恐懼。" 14. "即使弱小朋友, 若住友誼正法; 他是親戚眷屬, 是友是我同伴; 利齒勿輕視我, 野干是我性命。" 功德本生經 第七
  10. 善腭本生經(2-1-8) 15. 此非品行不正, 與善腭狗相配; 善腭亦復如是, 與惡狗為伴侶。 16. 與暴戾傲慢者, 經常咬斷繩索; 惡與惡相應, 不善與不善合。 善腭本生經 第八
  11. 孔雀本生經(2-1-9) 17. 升起者具眼獨一王, 金色光輝普照大地; 我禮敬彼金色光明, 普照大地今日護我。 諸婆羅門通曉一切法, 我敬禮彼愿彼護我; 禮敬諸佛禮敬菩提, 禮敬解脫禮敬解脫道; 孔雀作此護衛之後, 四處遊行尋求食物。

18.

Apetayaṃ cakkhumā ekarājā, harissavaṇṇo pathavippabhāso;

Taṃ taṃ nammassāmi harissavaṇṇaṃ pathavippabhāsaṃ, tayājja guttā viharemu rattiṃ.

Ye brāhmaṇā vedagū sabbadhamme, te me namo te ca maṃ pālayantu;

Namatthu buddhānaṃ namatthu bodhiyā, namo vimuttānaṃ namo vimuttiyā;

Imaṃ so parittaṃ katvā, moro vāsamakappayīti.

Morajātakaṃ navamaṃ.

  1. Vinīlajātakaṃ (2-1-10)

19.

Evameva nūna [nu (ka.)] rājānaṃ, vedehaṃ mithilaggahaṃ;

Assā vahanti ājaññā, yathā haṃsā vinīlakaṃ.

20.

Vinīla duggaṃ bhajasi, abhūmiṃ tāta sevasi;

Gāmantakāni [gāmantikāni (sī.), gāmantarāni (ka.)] sevassu, etaṃ mātālayaṃ tavāti.

Vinīlajātakaṃ dasamaṃ.

Daḷhavaggo paṭhamo.

Tassuddānaṃ –

Varaballika daddara sūkarako, uragūttama pañcamabhaggavaro;

Mahatīcamu yāva siṅgālavaro, suhanuttama mora vinīlaṃ dasāti.

  1. Santhavavaggo

  2. Indasamānagottajātakaṃ (2-2-1)

21.

Na santhavaṃ [sandhavaṃ (ka.)] kāpurisena kayirā, ariyo anariyena pajānamatthaṃ;

Cirānuvutthopi karoti pāpaṃ, gajo yathā indasamānagottaṃ.

22.

Yaṃ tveva jaññā sadiso mamanti, sīlena paññāya sutena cāpi;

Teneva mettiṃ kayirātha saddhiṃ, sukho have sappurisena saṅgamoti.

Indasamānagottajātakaṃ paṭhamaṃ.

  1. Santhavajātakaṃ (2-2-2)

23.

Na santhavasmā paramatthi pāpiyo, yo santhavo [sandhavo (ka.)] kāpurisena hoti;

Santappito sappinā pāyasena [pāyāsena (ka.)], kicchākataṃ paṇṇakuṭiṃ adayhi [adaḍḍhahi (sī. syā.), adaṭṭhahi (pī.), adaddahi (?)].

24.

Na santhavasmā paramatthi seyyo, yo santhavo sappurisena hoti;

Sīhassa byagghassa ca dīpino ca, sāmā mukhaṃ lehati santhavenāti.

Santhavajātakaṃ dutiyaṃ.

  1. Susīmajātakaṃ (2-2-3)

25.

Kāḷā migā setadantā tavīme [tava ime (sī. syā. pī.)], parosataṃ hemajālābhichannā [hemajālābhisañchannā (sī.)];

Te te dadāmīti susīma brūsi, anussaraṃ pettipitāmahānaṃ.

26.

Kāḷā migā setadantā mamīme [mama ime (sī. pī.)], parosataṃ hemajālābhicchannā;

Te te dadāmīti vadāmi māṇava, anussaraṃ pettipitāmahānanti.

Susīmajātakaṃ tatiyaṃ.

  1. Gijjhajātakaṃ (2-2-4)

27.

Yaṃ nu gijjho yojanasataṃ, kuṇapāni avekkhati;

Kasmā jālañca pāsañca, āsajjāpi na bujjhasi.

28.

Yadā parābhavo hoti, poso jīvitasaṅkhaye;

Atha jālañca pāsañca, āsajjāpi na bujjhatīti.

Gijjhajātakaṃ catutthaṃ.

  1. Nakulajātakaṃ (2-2-5)

29.

Sandhiṃ katvā amittena, aṇḍajena jalābuja;

Vivariya dāṭhaṃ sesi [sayasi (sī. syā. pī.)], kuto te bhayamāgataṃ.

30.

Saṅketheva [saṅkateva (ka.)] amittasmiṃ, mittasmimpi na vissase;

Abhayā bhayamuppannaṃ, api mūlāni kantatīti [mūlaṃ nikantatīti (sī.)].

Nakulajātakaṃ pañcamaṃ.

  1. Upasāḷakajātakaṃ (2-2-6)

31.

Upasāḷakanāmāni [upasāḷhakanāmānaṃ (sī. syā. pī.)], sahassāni catuddasa;

Asmiṃ padese daḍḍhāni, natthi loke anāmataṃ.

32.

Yamhi saccañca dhammo ca, ahiṃsā saṃyamo damo;

Etaṃ ariyā sevanti, etaṃ loke anāmatanti.

Upasāḷakajātakaṃ chaṭṭhaṃ.

  1. Samiddhijātakaṃ (2-2-7)

33.

Abhutvā bhikkhasi bhikkhu, na hi bhutvāna bhikkhasi;

Bhutvāna bhikkhu bhikkhassu, mā taṃ kālo upaccagā.

18. 落下者具眼獨一王, 金色光輝普照大地; 我禮敬彼金色光明, 普照大地今夜護我。 諸婆羅門通曉一切法, 我敬禮彼愿彼護我; 禮敬諸佛禮敬菩提, 禮敬解脫禮敬解脫道; 孔雀作此護衛之後, 便安住下來。 孔雀本生經 第九 160. 維尼拉本生經(2-1-10) 19. 恰如迷希羅(今尼泊爾境內)王, 毗提訶城主; 良馬載運著, 如鵝載維尼拉。 20. "維尼拉你住險處, 孩子你居不當地; 應當住近村落邊, 那裡才是你母地。" 維尼拉本生經 第十 堅固品 第一 其攝頌: 最上力士與達達羅,野豬與最上蛇, 第五最上跋伽,大軍乃至野干最上, 最上善腭與孔雀,維尼拉為第十。 2. 親密品 161. 因陀同姓本生經(2-2-1) 21. 知己莫與惡人交,聖者不與非聖親; 即使共處長時日,終將作惡如彼象, 對待因陀同姓人。 22. 若知此人與己等,戒德智慧及聞法; 應與此人結為友,善人相交實快樂。 因陀同姓本生經 第一 162. 親密本生經(2-2-2) 23. 無有比親密更惡,若與惡人結親密; 雖受酥乳粥供養,卻將茅屋焚燒盡。 24. 無有比親密更勝,若與善人結親密; 獅虎豹等猛獸前,狗因親密舔其面。 親密本生經 第二 163. 須師摩本生經(2-2-3) 25. "你這些黑鹿白牙, 超過百隻金網覆; 須師摩你說贈我, 追憶祖先父輩事。" 26. "我這些黑鹿白牙, 超過百隻金網覆; 年輕人我說贈你, 追憶祖先父輩事。" 須師摩本生經 第三 164. 禿鷹本生經(2-2-4) 27. "禿鷹能見百由旬, 遠處腐尸皆知曉; 為何網羅與陷阱, 觸及卻不知覺察?" 28. "當人衰敗時來臨, 生命將要結束時; 網羅陷阱雖觸及, 亦復不能知覺察。" 禿鷹本生經 第四 165. 鼬鼠本生經(2-2-5) 29. "卵生與胎生者, 結盟成為朋友; 露出利齒而眠, 何處來此恐懼?" 30. "對敵人常警惕, 親友亦莫輕信; 從無懼處生懼, 甚至斷其根本。" 鼬鼠本生經 第五 166. 優波舍羅迦本生經(2-2-6) 31. 名為優波舍羅迦, 一萬四千皆燒盡; 世間無物不被名。 32. 若有真實與正法, 不害節制與調御; 聖者親近如是事, 此為世間無名者。 優波舍羅迦本生經 第六 167. 三彌提本生經(2-2-7) 33. "比丘未食而乞食, 而非食後行乞食; 比丘食後行乞食, 莫讓時機已過去

34.

Kālaṃ vohaṃ na jānāmi, channo kālo na dissati;

Tasmā abhutvā bhikkhāmi, mā maṃ kālo upaccagāti.

Samiddhijātakaṃ sattamaṃ.

  1. Sakuṇagghijātakaṃ (2-2-8)

35.

Seno balasā patamāno, lāpaṃ gocaraṭhāyinaṃ;

Sahasā ajjhappattova, maraṇaṃ tenupāgami.

36.

Sohaṃ nayena sampanno, pettike gocare rato;

Apetasattu modāmi, sampassaṃ atthamattanoti.

Sakuṇagghijātakaṃ aṭṭhamaṃ.

  1. Arakajātakaṃ (2-2-9)

37.

Yo ve mettena cittena, sabbalokānukampati;

Uddhaṃ adho ca tiriyaṃ, appamāṇena sabbaso.

38.

Appamāṇaṃ hitaṃ cittaṃ, paripuṇṇaṃ subhāvitaṃ;

Yaṃ pamāṇakataṃ kammaṃ, na taṃ tatrāvasissatīti.

Arakajātakaṃ navamaṃ.

  1. Kakaṇṭakajātakaṃ (2-2-10)

39.

Nāyaṃ pure uṇṇamati [unnamati (syā.)], toraṇagge kakaṇṭako;

Mahosadha vijānāhi, kena thaddho kakaṇṭako.

40.

Aladdhapubbaṃ laddhāna, aḍḍhamāsaṃ kakaṇṭako;

Atimaññati rājānaṃ, vedehaṃ mithilaggahanti.

Kakaṇṭakajātakaṃ dasamaṃ.

Santhavavaggo dutiyo.

Tassuddānaṃ –

Atha indasamāna sapaṇṇakuṭi, susimuttama gijjha jalābujako;

Upasāḷaka bhikkhu salāpavaro, atha mettavaro dasapuṇṇamatīti.

  1. Kalyāṇavaggo

  2. Kalyāṇadhammajātakaṃ (2-3-1)

41.

Kalyāṇadhammoti yadā janinda, loke samaññaṃ anupāpuṇāti;

Tasmā na hiyyetha [hīyetha (sī.)] naro sapañño, hiriyāpi santo dhuramādiyanti.

42.

Sāyaṃ samaññā idha majja pattā, kalyāṇadhammoti janinda loke;

Tāhaṃ samekkhaṃ idha pabbajissaṃ, na hi matthi chando idha kāmabhogeti.

Kalyāṇadhammajātakaṃ paṭhamaṃ.

  1. Daddarajātakaṃ (2-3-2)

43.

Ko nu saddena mahatā, abhinādeti daddaraṃ;

Taṃ sīhā nappaṭinadanti [kiṃ sīhā nappaṭinadanti (sī. pī.), na sīhā paṭinadanti (ka.)], ko nāmeso migādhibhū.

44.

Adhamo migajātānaṃ, siṅgālo tāta vassati;

Jātimassa jigucchantā, tuṇhī sīhā samacchareti.

Daddarajātakaṃ dutiyaṃ.

  1. Makkaṭajātakaṃ (2-3-3)

45.

Tāta māṇavako eso, tālamūlaṃ apassito;

Agārakañcidaṃ atthi, handa demassagārakaṃ.

46.

Mā kho tvaṃ tāta pakkosi, dūseyya no agārakaṃ;

Netādisaṃ mukhaṃ hoti, brāhmaṇassa susīlinoti.

Makkaṭajātakaṃ tatiyaṃ.

  1. Dubbhiyamakkaṭajātakaṃ (2-3-4)

47.

Adamha te vāri pahūtarūpaṃ, ghammābhitattassa pipāsitassa;

So dāni pitvāna [pītvāna (sī. pī.)] kiriṅkarosi [kikiṃkarosi (sī. syā. pī.)], asaṅgamo pāpajanena seyyo.

48.

Ko te suto vā diṭṭho vā, sīlavā nāma makkaṭo;

Idāni kho taṃ ohacchaṃ [ūhacca (sī. pī.), ohaccaṃ (syā.), uhajjaṃ (ka.)], esā asmāka dhammatāti.

Dubbhiyamakkaṭajātakaṃ catutthaṃ.

  1. Ādiccupaṭṭhānajātakaṃ (2-3-5)

49.

Sabbesu kira bhūtesu, santi sīlasamāhitā;

Passa sākhāmigaṃ jammaṃ, ādiccamupatiṭṭhati.

50.

Nāssa sīlaṃ vijānātha, anaññāya pasaṃsatha;

Aggihuttañca uhannaṃ [ūhantaṃ (sī.), ūhanaṃ (syā.), ūhanti (pī.), uhadaṃ (ka.)], dve ca bhinnā kamaṇḍalūti.

Ādiccupaṭṭhānajātakaṃ pañcamaṃ.

  1. Kaḷāyamuṭṭhijātakaṃ (2-3-6)

51.

Bālo vatāyaṃ dumasākhagocaro, paññā janinda nayimassa vijjati;

Kaḷāyamuṭṭhiṃ [kalāyamuṭṭhiṃ (sī. pī.)] avakiriya kevalaṃ, ekaṃ kaḷāyaṃ patitaṃ gavesati.

34. "我不知何為時機,隱密時機難得見; 是故未食而行乞,莫讓時機已錯過。" 三彌提本生經 第七 168. 鷹本生經(2-2-8) 35. 鷹憑力量俯衝下, 襲擊覓食鷓鴣鳥; 突然撲擊不成功, 因此喪命歸死亡。 36. "我具智慧有方便, 安住祖傳覓食地; 遠離敵人得歡喜, 觀察自身之利益。" 鷹本生經 第八 169. 阿勒迦本生經(2-2-9) 37. 以慈悲之心意, 憐憫一切世間; 上下與四方, 無量遍一切。 38. 無量利益心, 圓滿善修習; 有量所作業, 不能留其中。 阿勒迦本生經 第九 170. 迦干達迦本生經(2-2-10) 39. "此迦干達迦往昔, 不曾在門頂高傲; 摩訶薩達請明瞭, 為何迦干達迦驕?" 40. "迦干達迦得未得, 半月之間新享受; 輕視毗提訶王者, 掌管彌希羅城主。" 迦干達迦本生經 第十 親密品 第二 其攝頌: 因陀同姓與茅屋,須師摩最上與禿鷹胎生者, 優波舍羅迦比丘與鷓鴣最上,慈最上與第十圓滿。 3. 善品 171. 善法本生經(2-3-1) 41. "人王啊當善法之名, 得於世間廣受稱讚; 智者不應有所退縮, 具慚愧者擔負重擔。" 42. "人王啊今日此美名, 世間稱我為善法者; 我觀察此當出家去, 無復貪戀諸欲享樂。" 善法本生經 第一 172. 達達羅本生經(2-3-2) 43. "誰以巨大聲響, 震動達達羅山; 諸獅不予迴應, 此為何獸王?" 44. "孩子,獸類中最劣, 野干在此吼叫; 諸獅憎其出身, 默然不予理睬。" 達達羅本生經 第二 173. 獼猴本生經(2-3-3) 45. "孩子那青年男子, 倚靠著棕櫚樹; 若有一小屋舍, 我等應予施與。" 46. "孩子你莫呼喚, 會污我們房舍; 如此面容非是, 善戒婆羅門相。" 獼猴本生經 第三 174. 背信獼猴本生經(2-3-4) 47. "我施汝充足水, 熱渴煩惱時飲; 今汝飲已作惡, 遠離惡人為善。" 48. "誰聞誰見過, 具戒德獼猴? 今我將推倒, 此乃我本性。" 背信獼猴本生經 第四 175. 禮拜太陽本生經(2-3-5) 49. "一切眾生中, 皆有持戒者; 看那卑劣猴, 向太陽禮拜。" 50. "汝不知其戒, 不察而讚歎; 祭火處被毀, 兩水瓶已破。" 禮拜太陽本生經 第五 176. 豆把本生經(2-3-6) 51. "此樹枝居者真愚蠢, 人王啊他實無智慧; 撒出一把豆子后, 尋覓掉落單粒豆。"

52.

Evameva mayaṃ rāja, ye caññe atilobhino;

Appena bahuṃ jiyyāma, kaḷāyeneva vānaroti.

Kaḷāyamuṭṭhijātakaṃ chaṭṭhaṃ.

  1. Tindukajātakaṃ (2-3-7)

53.

Dhanuhatthakalāpehi, nettiṃ savaradhāribhi;

Samantā parikiṇṇamha, kathaṃ mokkho bhavissati.

54.

Appeva bahukiccānaṃ, attho jāyetha koci naṃ;

Atthi rukkhassa acchinnaṃ, khajjathaññeva tindukanti.

Tindukajātakaṃ sattamaṃ.

  1. Kacchapajātakaṃ (2-3-8)

55.

Janittaṃ me bhavittaṃ me, iti paṅke avassayiṃ;

Taṃ maṃ paṅko ajjhabhavi, yathā dubbalakaṃ tathā;

Taṃ taṃ vadāmi bhaggava, suṇohi vacanaṃ mama.

56.

Gāme vā yadi vā raññe, sukhaṃ yatrādhigacchati;

Taṃ janittaṃ bhavittañca, purisassa pajānato;

Yamhi jīve tamhi gacche, na niketahato siyāti.

Kacchapajātakaṃ aṭṭhamaṃ.

  1. Satadhammajātakaṃ (2-3-9)

57.

Tañca appañca ucchiṭṭhaṃ, tañca kicchena no adā;

Sohaṃ brāhmaṇajātiko, yaṃ bhuttaṃ tampi uggataṃ.

58.

Evaṃ dhammaṃ niraṃkatvā [nirākatvā (?) ni + ā + kara + tvā], yo adhammena jīvati;

Satadhammova lābhena, laddhenapi na nandatīti.

Satadhammajātakaṃ navamaṃ.

  1. Duddadajātakaṃ (2-3-10)

59.

Duddadaṃ dadamānānaṃ, dukkaraṃ kamma kubbataṃ;

Asanto nānukubbanti, sataṃ dhammo durannayo.

60.

Tasmā satañca asataṃ, nānā hoti ito gati;

Asanto nirayaṃ yanti, santo saggaparāyaṇāti [parāyanā (syā. ka.)].

Duddadajātakaṃ dasamaṃ.

Kalyāṇavaggo tatiyo.

Tassuddānaṃ –

Susamaññamigādhibhū māṇavako, vāripahūtarūpādiccupaṭṭhānā;

Sakaḷāyasatindukapaṅka puna, satadhamma sududdadakena dasāti.

  1. Asadisavaggo

  2. Asadisajātakaṃ (2-4-1)

61.

Dhanuggaho asadiso, rājaputto mahabbalo;

Dūrepātī akkhaṇavedhī, mahākāyappadālano.

62.

Sabbāmitte raṇaṃ katvā, na ca kañci viheṭhayi;

Bhātaraṃ sotthiṃ katvāna, saṃyamaṃ ajjhupāgamīti.

Asadisajātakaṃ paṭhamaṃ.

  1. Saṅgāmāvacarajātakaṃ (2-4-2)

63.

Saṅgāmāvacaro sūro, balavā iti vissuto;

Kiṃ nu toraṇamāsajja, paṭikkamasi kuñjara.

64.

Omadda khippaṃ palighaṃ, esikāni ca abbaha [ubbaha (syā.), abbhuha (ka.)];

Toraṇāni ca madditvā, khippaṃ pavisa kuñjarāti.

Saṅgāmāvacarajātakaṃ dutiyaṃ.

  1. Vālodakajātakaṃ (2-4-3)

65.

Vālodakaṃ apparasaṃ nihīnaṃ, pitvā [pītvā (sī. pī.)] mado jāyati gadrabhānaṃ;

Imañca pitvāna rasaṃ paṇītaṃ, mado na sañjāyati sindhavānaṃ.

66.

Appaṃ pivitvāna nihīnajacco, so majjatī tena janinda puṭṭho [phuṭṭho (sī. syā.), muṭṭho (ka.)];

Dhorayhasīlī ca kulamhi jāto, na majjatī aggarasaṃ pivitvāti.

Vālodakajātakaṃ tatiyaṃ.

  1. Giridattajātakaṃ (2-4-4)

67.

Dūsito giridattena [giridantena (pī.)], hayo sāmassa paṇḍavo;

Porāṇaṃ pakatiṃ hitvā, tassevānuvidhiyyati [nuvidhīyati (sī. pī.)].

68.

Sace ca tanujo poso, sikharākāra [siṅgārākāra (syā.)] kappito;

Ānane naṃ [taṃ (sī. syā. pī.)] gahetvāna, maṇḍale parivattaye;

Khippameva pahantvāna, tassevānuvidhiyyatīti.

Giridattajātakaṃ catutthaṃ.

  1. Anabhiratijātakaṃ (2-4-5)

69.

Yathodake āvile appasanne, na passati sippikasambukañca;

Sakkharaṃ vālukaṃ macchagumbaṃ, evaṃ āvilamhi [āvile hi (sī.)] citte;

Na passati attadatthaṃ paratthaṃ.

52. "王啊我等亦如是, 與其他貪婪者同; 為小失去大利益, 如猴為豆失全部。" 豆把本生經 第六 177. 甜棗本生經(2-3-7) 53. "弓箭在手束帶, 獵人團團圍住; 四方皆被包圍, 如何能得脫離?" 54. "或許多忙之中, 會生某些機會; 樹上尚有果實, 且吃這些甜棗。" 甜棗本生經 第七 178. 龜本生經(2-3-8) 55. "此是我生處我家園, 如是我倚臥泥中; 泥淖終將吞沒我, 如同吞沒弱者般; 跋伽我對你說這些, 請你聽我這些言語。" 56. "無論村落或森林, 何處能獲得安樂; 知曉此為人生處, 及為人之住處者; 應往彼處而生活, 莫為住處所束縛。" 龜本生經 第八 179. 善法本生經(2-3-9) 57. "那既少又是殘剩物, 還是困難才給我們; 我是婆羅門種姓, 所食之物已吐出。" 58. "如是捨棄正法者, 依非法而求生活; 善法即使得利養, 也不會感到歡喜。" 善法本生經 第九 180. 難捨本生經(2-3-10) 59. "施捨難捨之物, 作難為之善行; 不善者不效仿, 善人法難了知。" 60. "是故善惡之人, 去處各不相同; 惡人墮入地獄, 善人往生天界。" 難捨本生經 第十 善品 第三 其攝頌: 善名與獸王及青年, 充足水與日禮拜; 豆與甜棗泥淖又, 善法與難捨為十。 4. 無比品 181. 無比本生經(2-4-1) 61. "持弓者無可比擬, 王子具大力氣; 遠射無虛發, 能破大軍陣。" 62. "與諸敵戰鬥, 不曾傷害人; 使兄弟平安, 終入于約束。" 無比本生經 第一 182. 戰場本生經(2-4-2) 63. "戰場勇士強悍, 名聲如是廣傳; 為何觸城門時, 大象你卻退縮?" 64. "速破城門橫木, 拔去門柱立竿; 踐踏城門障礙, 大象速速入城。" 戰場本生經 第二 183. 污水本生經(2-4-3) 65. "污水味道低劣, 驢飲生驕慢心; 良馬飲此上味, 不生驕慢之心。" 66. "人王啊被問此事, 下賤飲少亦醉狂; 善馴高貴血統者, 飲上味亦不驕慢。" 污水本生經 第三 184. 山與本生經(2-4-4) 67. "被山與所污染, 主人白色駿馬; 捨棄舊習性, 隨順效仿他。" 68. "若有矮小者, 裝扮如戰馬; 捉住其面部, 環繞場地轉; 迅速打敗后, 隨順效仿他。" 山與本生經 第四 185. 不樂本生經(2-4-5) 69. "如渾濁不清之水中, 看不見貝殼蚌類和, 碎石沙礫魚群等; 如是混濁之心中, 不見自利與他利。"

70.

Yathodake acche vippasanne, so passati sippikasambukañca;

Sakkharaṃ vālukaṃ macchagumbaṃ, evaṃ anāvilamhi citte;

So passati attadatthaṃ paratthanti.

Anabhiratijātakaṃ pañcamaṃ.

  1. Dadhivāhanajātakaṃ (2-4-6)

71.

Vaṇṇagandharasūpeto , amboyaṃ ahuvā pure;

Tameva pūjaṃ labhamāno, kenambo kaṭukapphalo.

72.

Pucimandaparivāro, ambo te dadhivāhana;

Mūlaṃ mūlena saṃsaṭṭhaṃ, sākhā sākhā [sākhaṃ (syā. ka.)] nisevare [nivīsare (ka.)];

Asātasannivāsena, tenambo kaṭukapphaloti.

Dadhivāhanajātakaṃ chaṭṭhaṃ.

  1. Catumaṭṭhajātakaṃ (2-4-7)

73.

Ucce viṭabhimāruyha, mantayavho rahogatā;

Nīce oruyha mantavho, migarājāpi sossati.

74.

Yaṃ suvaṇṇo suvaṇṇena [yaṃ supaṇṇo supaṇṇena (sī. syā. pī.)], devo devena mantaye;

Kiṃ tettha catumaṭṭhassa, bilaṃ pavisa jambukāti.

Catumaṭṭhajātakaṃ sattamaṃ.

  1. Sīhakotthujātakaṃ (2-4-8)

75.

Sīhaṅgulī sīhanakho, sīhapādapatiṭṭhito;

So sīho sīhasaṅghamhi, eko nadati aññathā.

76.

Mā tvaṃ nadi rājaputta, appasaddo vane vasa;

Sarena kho [mā (ka.)] taṃ jāneyyuṃ, na hi te pettiko saroti.

Sīhakotthujātakaṃ aṭṭhamaṃ.

  1. Sīhacammajātakaṃ (2-4-9)

77.

Netaṃ sīhassa naditaṃ, na byagghassa na [byagghassa na ca (ka.)] dīpino;

Pāruto sīhacammena, jammo nadati gadrabho.

78.

Cirampi kho taṃ khādeyya, gadrabho haritaṃ yavaṃ;

Pāruto sīhacammena, ravamānova dūsayīti.

Sīhacammajātakaṃ navamaṃ.

  1. Sīlānisaṃsajātakaṃ (2-4-10)

79.

Passa saddhāya sīlassa, cāgassa ca ayaṃ phalaṃ;

Nāgo nāvāya vaṇṇena, saddhaṃ vahatupāsakaṃ.

80.

Sabbhireva samāsetha, sabbhi kubbetha santhavaṃ;

Satañhi sannivāsena, sotthiṃ gacchati nhāpitoti.

Sīlānisaṃsajātakaṃ dasamaṃ.

Asadisavaggo catuttho.

Tassuddānaṃ –

Dhanuggaha kuñjara apparaso, giridattamanāvilacittavaraṃ;

Dadhivāhana jambūka sīhanakho, haritayava nāgavarena dasāti.

  1. Ruhakavaggo

  2. Ruhakajātakaṃ (2-5-1)

81.

Api [ambho (syā. ka. sī.)] ruhaka chinnāpi, jiyā sandhīyate puna;

Sandhīyassu purāṇiyā, mā kodhassa vasaṃ gami.

82.

Vijjamānesu vākesu [vijjamānāsu maruvāsu (sī.), vijjamānāsu marūdvāsu (pī.)], vijjamānesu kārisu;

Aññaṃ jiyaṃ karissāmi, alaññeva purāṇiyāti.

Ruhakajātakaṃ paṭhamaṃ.

  1. Sirikāḷakaṇṇijātakaṃ (2-5-2)

83.

Itthī siyā rūpavatī, sā ca sīlavatī siyā;

Puriso taṃ na iccheyya, saddahāsi mahosadha.

84.

Saddahāmi mahārāja, puriso dubbhago siyā;

Sirī ca kāḷakaṇṇī ca, na samenti kudācananti.

Sirikāḷakaṇṇijātakaṃ dutiyaṃ.

  1. Cūḷapadumajātakaṃ (2-5-3)

85.

Ayameva sā ahamapi [ahampi (sī. syā. pī.), ahasmi (ka.)] so anañño, ayameva so hatthacchinno anañño;

Yamāha 『『komārapatī mama』』nti, vajjhitthiyo natthi itthīsu saccaṃ.

86.

Imañca jammaṃ musalena hantvā, luddaṃ chavaṃ paradārūpaseviṃ;

Imissā ca naṃ pāpapatibbatāya, jīvantiyā chindatha kaṇṇanāsanti.

Cūḷapadumajātakaṃ tatiyaṃ.

  1. Maṇicorajātakaṃ (2-5-4)

87.

Na santi devā pavasanti nūna, na hi nūna santi idha lokapālā;

Sahasā karontānamasaññatānaṃ, na hi nūna santī paṭisedhitāro.

70. "如清澈透明之水中, 能見貝殼蚌類和, 碎石沙礫魚群等; 如是清明之心中, 能見自利與他利。" 不樂本生經 第五 186. 持乳本生經(2-4-6) 71. "此芒果曾具足, 色香味三美質; 如今雖得供奉, 為何果味苦澀?" 72. "持乳啊你芒果, 尼拘律樹環繞; 根與根相交錯, 枝與枝相糾纏; 因與不善相近, 故芒果味苦澀。" 持乳本生經 第六 187. 四光本生經(2-4-7) 73. "登上高枝密談, 私下秘密商議; 降至低處商議, 獸王也會聽聞。" 74. "金鳥與金鳥, 天神與天神, 各自作商議; 野幹你何事, 回洞穴去吧。" 四光本生經 第七 188. 獅子胡狼本生經(2-4-8) 75. "獅爪獅指獅足立, 此獅在獅子群中, 獨自吼聲不相同。" 76. "王子啊你莫咆哮, 安靜居住在林中; 他們將從聲識你, 此非你祖父之聲。" 獅子胡狼本生經 第八 189. 獅皮本生經(2-4-9) 77. "此非獅子之吼聲, 非虎豹之咆哮; 披著獅子皮外衣, 卑劣驢子在吼叫。" 78. "驢子雖能長時間, 啃食青綠麥苗; 披著獅子皮外衣, 吼叫終將露馬腳。" 獅皮本生經 第九 190. 戒德功德本生經(2-4-10) 79. "請看信戒佈施, 如是果報殊勝; 龍王化作船形, 載著信徒渡河。" 80. "應與善人交往, 與善人結親密; 與善人共住者, 理髮師得安樂。" 戒德功德本生經 第十 無比品 第四 其攝頌: 持弓與大象少味, 山與及清凈心勝; 持乳與野干獅爪, 青麥與龍王為十。 5. 盧哈迦品 191. 盧哈迦本生經(2-5-1) 81. "盧哈迦啊斷絃后, 還可再次連線; 請與舊妻重和, 莫受忿怒所制。" 82. "當有材料存在, 當有工匠在時; 我將作新弓弦, 無需用舊弦了。" 盧哈迦本生經 第一 192. 吉祥與不祥本生經(2-5-2) 83. "若有美貌女子, 且具有戒德性; 男子不願要她, 大智者你信否?" 84. "大王我確實信, 此男運勢差; 吉祥與不祥, 永不能相合。" 吉祥與不祥本生經 第二 193. 小蓮華本生經(2-5-3) 85. "此女就是那人我就是他, 非他人也,就是那斷手者, 非他人也;她說'我少年夫', 婦女之中實無真實者。" 86. "用杵打死此卑劣之人, 殘暴下賤淫他人妻者; 對此邪惡不貞之妻子, 活著時割斷其耳鼻。" 小蓮華本生經 第三 194. 寶珠盜賊本生經(2-5-4) 87. "諸天神定是不在, 必定無有世間護; 對強暴無節制者, 必定無有制止者

88.

Akāle vassatī tassa, kāle tassa na vassati;

Saggā ca cavati ṭhānā, nanu so tāvatā hatoti.

Maṇicorajātakaṃ catutthaṃ.

  1. Pabbatūpattharajātakaṃ (2-5-5)

89.

Pabbatūpatthare [pabbatapatthare (sī. syā. pī.)] ramme, jātā pokkharaṇī sivā;

Taṃ siṅgālo apāpāyi [apāpāsi (sī. syā. pī.)], jānaṃ sīhena rakkhitaṃ.

90.

Pivanti ce [pivanti ve (sī.), pivantiva (pī.), pivanteva (?)] mahārāja, sāpadāni mahānadiṃ;

Na tena anadī hoti, khamassu yadi te piyāti.

Pabbatūpatthara [pabbatapatthara (sī. syā. pī.)] jātakaṃ pañcamaṃ.

  1. Valāhakassajātakaṃ (2-5-6)

91.

Ye na kāhanti ovādaṃ, narā buddhena desitaṃ;

Byasanaṃ te gamissanti, rakkhasīhiva vāṇijā.

92.

Ye ca kāhanti ovādaṃ, narā buddhena desitaṃ;

Sotthiṃ pāraṃ gamissanti, valāheneva [vālāheneva (sī. pī.)] vāṇijāti.

Valāhakassa [vālāhassa (sī. pī.)] jātakaṃ chaṭṭhaṃ.

  1. Mittāmittajātakaṃ (2-5-7)

93.

Na naṃ umhayate disvā, na ca naṃ paṭinandati;

Cakkhūni cassa na dadāti, paṭilomañca vattati.

94.

Ete bhavanti ākārā, amittasmiṃ patiṭṭhitā;

Yehi amittaṃ jāneyya, disvā sutvā ca paṇḍitoti.

Mittāmittajātakaṃ sattamaṃ.

  1. Rādhajātakaṃ (2-5-8)

95.

Pavāsā āgato tāta, idāni nacirāgato;

Kaccinnu tāta te mātā, na aññamupasevati.

96.

Na kho panetaṃ subhaṇaṃ, giraṃ saccupasaṃhitaṃ;

Sayetha poṭṭhapādova, mummure [mummure (syā.), maṃ pure (ka.) mummurasaddo thusaggimhi kukkuḷe ca vattatīti sakkatābhidhānesu] upakūthitoti [upakūsitoti (sī. syā. pī.), upakūlito (ka.)].

Rādhajātakaṃ aṭṭhamaṃ.

  1. Gahapatijātakaṃ (2-5-9)

97.

Ubhayaṃ me na khamati, ubhayaṃ me na ruccati;

Yācāyaṃ koṭṭhamotiṇṇā, nāddasaṃ iti bhāsati.

98.

Taṃ taṃ gāmapati brūmi, kadare appasmi jīvite;

Dve māse saṅgaraṃ katvā [kāraṃ katvāna (sī. pī.), saṃkaraṃ katvā (ka.)], maṃsaṃ jaraggavaṃ kisaṃ;

Appattakāle codesi, tampi mayhaṃ na ruccatīti.

Gahapatijātakaṃ navamaṃ.

  1. Sādhusīlajātakaṃ (2-5-10)

99.

Sarīradabyaṃ vuḍḍhabyaṃ [vaddhabyaṃ (sī. pī.)], sojaccaṃ sādhusīliyaṃ;

Brāhmaṇaṃ teva pucchāma, kannu tesaṃ vanimhase [vaṇimhase (sī. pī.)].

100.

Attho atthi sarīrasmiṃ, vuḍḍhabyassa namo kare;

Attho atthi sujātasmiṃ, sīlaṃ asmāka ruccatīti.

Sādhusīlajātakaṃ dasamaṃ.

Ruhakavaggo pañcamo.

Tassuddānaṃ –

Apiruhaka rūpavatī musalo, pavasanti sapañcamapokkharaṇī;

Atha muttimavāṇija umhayate, ciraāgata koṭṭha sarīra dasāti.

  1. Nataṃdaḷhavaggo

  2. Bandhanāgārajātakaṃ (2-6-1)

101.

Na taṃ daḷhaṃ bandhanamāhu dhīrā, yadāyasaṃ dārujapabbajañca [babbajañca (sī.)];

Sārattarattā maṇikuṇḍalesu, puttesu dāresu ca yā apekkhā.

102.

Etaṃ daḷhaṃ bandhanamāhu dhīrā, ohārinaṃ sithilaṃ duppamuñcaṃ;

Etampi chetvāna vajanti dhīrā, anapekkhino kāmasukhaṃ pahāyāti.

Bandhanāgārajātakaṃ paṭhamaṃ.

  1. Keḷisīlajātakaṃ (2-6-2)

103.

Haṃsā koñcā mayūrā ca, hatthayo [hatthino (sī.), hatthiyo (syā. pī.)] pasadā migā;

Sabbe sīhassa bhāyanti, natthi kāyasmi tulyatā.

104.

Evameva manussesu, daharo cepi paññavā;

So hi tattha mahā hoti, neva bālo sarīravāti.

Keḷisīlajātakaṃ dutiyaṃ.

  1. Khaṇḍajātakaṃ (2-6-3)

88. "時非時令其降雨, 應時卻不降雨時; 從天界墜失地位, 如此豈不已毀滅?" 寶珠盜賊本生經 第四 195. 山麓本生經(2-5-5) 89. "山麓美好之處, 生有清凈蓮池; 野干飲其水, 知為獅子所護。" 90. "大王啊野獸們, 都飲大河之水; 河水不因此竭, 請容忍若你愛。" 山麓本生經 第五 196. 云馬本生經(2-5-6) 91. "不遵佛陀教誡, 此等諸眾生者; 必將遭遇災難, 如商人遇羅剎。" 92. "遵從佛陀教誡, 此等諸眾生者; 安穩到達彼岸, 如商人遇云馬。" 云馬本生經 第六 197. 友與敵本生經(2-5-7) 93. "見他不露笑容, 也不表示歡迎; 不與他目光交, 表現相反態度。" 94. "這些是敵人的, 種種表現特徵; 智者見聞之後, 由此知其敵人。" 友與敵本生經 第七 198. 羅陀本生經(2-5-8) 95. "遠行歸來孩子, 如今不久歸來; 孩子啊你母親, 可有親近他人?" 96. "此非善言語也, 不合真實之言; 如烈火中水鳥, 應沉默不作聲。" 羅陀本生經 第八 199. 居士本生經(2-5-9) 97. "兩件事我都不喜, 兩件事我都不悅; 此女入我糧倉中, 說道'我未曾見過'。" 98. "村主我對你說, 吝嗇短壽之人; 兩月積存之物, 老牛瘦肉之供; 未到時催討債, 此事我亦不悅。" 居士本生經 第九 200. 善戒本生經(2-5-10) 99. "身體財富增長, 良好出身善戒; 我們問婆羅門, 應讚歎何者好?" 100. "身體確有用處, 增長應當尊敬; 良好出身有用, 我們喜愛善戒。" 善戒本生經 第十 盧哈迦品 第五 其攝頌: 盧哈迦美貌木杵, 外出第五蓮花池; 解脫商人微笑者, 長歸糧倉身體十。 6. 非堅固品 201. 牢獄本生經(2-6-1) 101. "智者說非堅固束縛, 鐵木麻繩等枷鎖; 貪戀珠寶耳環飾, 執著妻兒的繫縛。" 102. "智者說此為堅固束縛, 向下牽引難解脫; 智者斷此而遠離, 無執著舍欲樂去。" 牢獄本生經 第一 202. 遊戲性本生經(2-6-2) 103. "鵝鶴與孔雀, 象和斑鹿獸; 皆懼怕獅子, 身體無相等。" 104. "人間亦復然, 幼小若有慧; 彼處為大者, 愚者雖體大。" 遊戲性本生經 第二 203. 殘缺本生經(2-6-3)

105.

Virūpakkhehi me mettaṃ, mettaṃ erāpathehi me;

Chabyāputtehi me mettaṃ, mettaṃ kaṇhāgotamakehi ca.

Apādakehi me mettaṃ, mettaṃ dvipādakehi me;

Catuppadehi me mettaṃ, mettaṃ bahuppadehi me.

Mā maṃ apādako hiṃsi, mā maṃ hiṃsi dvipādako;

Mā maṃ catuppado hiṃsi, mā maṃ hiṃsi bahuppado.

Sabbe sattā sabbe pāṇā, sabbe bhūtā ca kevalā;

Sabbe bhadrāni passantu, mā kañci [kiñci (syā. ka.)] pāpamāgamā.

106.

Appamāṇo buddho, appamāṇo dhammo;

Appamāṇo saṅgho, pamāṇavantāni sarīsapāni [sirisapāni (sī. syā. pī.)];

Ahivicchikasatapadī, uṇṇanābhi [uṇṇānābhi (sī. syā. pī.)] sarabūmūsikā.

Katā me rakkhā katā me parittā, paṭikkamantu bhūtāni;

Sohaṃ namo bhagavato, namo sattannaṃ sammāsambuddhānanti.

Khaṇḍajātakaṃ tatiyaṃ.

  1. Vīrakajātakaṃ (2-6-4)

107.

Api vīraka passesi, sakuṇaṃ mañjubhāṇakaṃ;

Mayūragīvasaṅkāsaṃ, patiṃ mayhaṃ saviṭṭhakaṃ.

108.

Udakathalacarassa pakkhino, niccaṃ āmakamacchabhojino;

Tassānukaraṃ saviṭṭhako, sevāle paliguṇṭhito matoti.

Vīrakajātakaṃ catutthaṃ.

  1. Gaṅgeyyajātakaṃ (2-6-5)

109.

Sobhati maccho gaṅgeyyo, atho sobhati yāmuno [sobhanti macchā gaṅgeyyā, atho sobhanti yāmunā (syā. pī.)];

Catuppadoyaṃ puriso, nigrodhaparimaṇḍalo;

Īsakāyata [īsamāyata (ka.)] gīvo ca, sabbeva atirocati.

110.

Yaṃ pucchito na taṃ akkhāsi [akkhā (sī. syā. pī.)], aññaṃ akkhāsi [akkhāti (syā. pī.)] pucchito;

Attappasaṃsako poso, nāyaṃ asmāka ruccatīti.

Gaṅgeyyajātakaṃ pañcamaṃ.

  1. Kuruṅgamigajātakaṃ (2-6-6)

111.

Iṅgha vaddhamayaṃ [vaddhamayaṃ (sī. syā. pī.)] pāsaṃ, chinda dantehi kacchapa;

Ahaṃ tathā karissāmi, yathā nehiti luddako.

112.

Kacchapo pāvisī vāriṃ, kuruṅgo pāvisī vanaṃ;

Satapatto dumaggamhā, dūre putte apānayīti.

Kuruṅgamigajātakaṃ chaṭṭhaṃ.

  1. Assakajātakaṃ (2-6-7)

113.

Ayamassakarājena, deso vicarito mayā;

Anukāmaya kāmena [anukāmayavanukāmena (sī. pī.)], piyena patinā saha.

114.

Navena sukhadukkhena, porāṇaṃ apidhīyati [apithīyati (sī. pī.), apithiyyati (syā.)];

Tasmā assakaraññāva, kīṭo piyataro mamāti.

Assakajātakaṃ sattamaṃ.

  1. Susumārajātakaṃ (2-6-8)

115.

Alaṃ metehi ambehi, jambūhi panasehi ca;

Yāni pāraṃ samuddassa, varaṃ mayhaṃ udumbaro.

116.

Mahatī vata te bondi, na ca paññā tadūpikā;

Susumāra [suṃsumāra (sī. syā. pī.)] vañcito mesi, gaccha dāni yathāsukhanti.

Susumārajātakaṃ aṭṭhamaṃ.

  1. Kukkuṭajātakaṃ (2-6-9)

117.

Diṭṭhā mayā vane rukkhā, assakaṇṇā vibhīṭakā [vibhedakā (syā. ka.)];

Na tāni evaṃ sakkanti, yathā tvaṃ rukkha sakkasi.

118.

Purāṇakukkuṭo [kakkaro (sī. syā. pī.)] ayaṃ, bhetvā pañjaramāgato;

Kusalo vāḷapāsānaṃ, apakkamati bhāsatīti.

Kukkuṭa [kakkara (sī. syā. pī.)] jātakaṃ navamaṃ.

  1. Kandagalakajātakaṃ (2-6-10)

119.

Ambho ko nāma yaṃ rukkho, sinnapatto [sīnapatto (sī. pī.)] sakaṇṭako;

Yattha ekappahārena, uttamaṅgaṃ vibhijjitaṃ [visāṭikaṃ (sī. syā. pī.), vighāṭitaṃ (sī. niyya)].

105. "我以慈心對毗樓帕叉, 以慈心對伊羅缽多, 以慈心對遮婆子, 以慈心對黑瞿曇。 以慈心對無足者, 以慈心對二足者, 以慈心對四足者, 以慈心對多足者。 愿無足者勿害我, 愿二足者勿害我, 愿四足者勿害我, 愿多足者勿害我。 一切眾生一切生命, 一切有情無遺余, 愿見諸善美事, 莫遭遇任何惡。" 106. "佛陀無量,法無量; 僧伽無量,爬行類有量; 蛇蝎蜈蚣,蜘蛛老鼠。 我已作護我已作防, 愿諸生物退避去; 我禮敬世尊, 禮敬七正等覺。" 殘缺本生經 第三 204. 維拉迦本生經(2-6-4) 107. "維拉迦你可見, 甜語鳥兒否? 孔雀頸色般, 我夫薩維塔。" 108. "水陸兩棲之鳥, 常食生魚為食; 薩維塔效仿他, 纏藻草而死去。" 維拉迦本生經 第四 205. 恒河本生經(2-6-5) 109. "恒河魚光彩耀眼, 閻牟那魚也美麗; 此四足之男子, 如榕樹圓周般, 頸項稍微伸長, 超越一切光彩。" 110. "問他此事不作答, 反說其他非所問; 自讚之人如此者, 我等不喜如此人。" 恒河本生經 第五 206. 羚羊本生經(2-6-6) 111. "來啊龜用牙齒, 咬斷皮革套索; 我將如此行事, 使獵人不復返。" 112. "龜潛入水中去, 羚羊入林逃走; 鳥從樹梢飛起, 帶幼遠離此處。" 羚羊本生經 第六 207. 阿說迦本生經(2-6-7) 113. "此阿說迦王地, 我曾與所愛夫, 相隨心相愛, 四處遊歷過。" 114. "新的苦與樂, 遮蔽舊時事; 故我今愛蟲, 勝過阿說迦。" 阿說迦本生經 第七 208. 鱷魚本生經(2-6-8) 115. "這些芒果已足夠, 閻浮果麵包果也; 海彼岸的果實中, 無花果於我最佳。" 116. "你腹部確實很大, 智慧卻不相稱; 鱷魚你被我欺, 請隨意離去吧。" 鱷魚本生經 第八 209. 雞本生經(2-6-9) 117. "我見林中諸樹, 馬耳毗希達迦; 它們不能如你, 此樹般有力量。" 118. "這是隻老雞, 打破籠逃出; 善識捕獸套, 邊說邊逃走。" 雞本生經 第九 210. 干陀伽拉迦本生經(2-6-10) 119. "喂!這是什麼樹? 濕葉帶荊棘, 一擊之下便, 頭顱碎裂開。"

120.

Acāri vatāyaṃ vitudaṃ vanāni, kaṭṭhaṅgarukkhesu asārakesu;

Athāsadā khadiraṃ jātasāraṃ [jātisāraṃ (ka.)], yatthabbhidā garuḷo uttamaṅganti.

Kandagalaka [kandalaka (ka.)] jātakaṃ dasamaṃ.

Nataṃdaḷhavaggo chaṭṭho.

Tassuddānaṃ –

Daḷhabandhana haṃsavaro ca puna, virūpakkha saviṭṭhaka macchavaro;

Sakuruṅga saassaka ambavaro, puna kukkuṭako garuḷena dasāti.

  1. Bīraṇathambhavaggo

  2. Somadattajātakaṃ (2-7-1)

121.

Akāsi yoggaṃ dhuvamappamatto, saṃvaccharaṃ bīraṇathambhakasmiṃ;

Byākāsi saññaṃ parisaṃ vigayha, na niyyamo tāyati appapaññaṃ.

122.

Dvayaṃ yācanako tāta, somadatta nigacchati;

Alābhaṃ dhanalābhaṃ vā, evaṃ dhammā hi yācanāti.

Somadattajātakaṃ paṭhamaṃ.

  1. Ucchiṭṭhabhattajātakaṃ (2-7-2)

123.

Añño uparimo vaṇṇo, añño vaṇṇo ca heṭṭhimo;

Brāhmaṇī tveva pucchāmi, kiṃ heṭṭhā kiñca uppari.

124.

Ahaṃ naṭosmi bhaddante, bhikkhakosmi idhāgato;

Ayañhi koṭṭhamotiṇṇo, ayaṃ so yaṃ [tvaṃ (ka.)] gavesasīti.

Ucchiṭṭhabhattajātakaṃ dutiyaṃ.

  1. Bharujātakaṃ (2-7-3)

125.

Isīnamantaraṃ katvā, bharurājāti [kururājāti (ka.)] me sutaṃ;

Ucchinno saha raṭṭhehi [raṭṭhena (sī. pī.)], sarājā vibhavaṅgato.

126.

Tasmā hi chandāgamanaṃ, nappasaṃsanti paṇḍitā;

Aduṭṭhacitto bhāseyya, giraṃ saccupasaṃhitanti.

Bharujātakaṃ [kururātakaṃ (ka.)] tatiyaṃ.

  1. Puṇṇanadījātakaṃ (2-7-4)

127.

Puṇṇaṃ nadiṃ yena ca peyyamāhu, jātaṃ yavaṃ yena ca guyhamāhu;

Dūraṃ gataṃ yena ca avhayanti, so tyāgato [tyābhato (syā. ka.) paheḷigāthābhāvo manasi kātabbo] handa ca bhuñja brāhmaṇa.

128.

Yato maṃ saratī rājā, vāyasampi pahetave;

Haṃsā koñcā mayūrā ca [haṃsakoñcamayūrānaṃ (ka. aṭṭha. pāṭhantaraṃ)], asatīyeva pāpiyāti.

Puṇṇanadījātakaṃ catutthaṃ.

  1. Kacchapajātakaṃ (2-7-5)

129.

Avadhī vata attānaṃ, kacchapo byāharaṃ giraṃ [kacchapova pabyāharaṃ (syā.), kacchapo so pabyāharaṃ (ka.)];

Suggahītasmiṃ kaṭṭhasmiṃ, vācāya sakiyāvadhi.

130.

Etampi disvā naravīriyaseṭṭha, vācaṃ pamuñce kusalaṃ nātivelaṃ;

Passasi bahubhāṇena, kacchapaṃ byasanaṃ gatanti.

Kacchapajātakaṃ pañcamaṃ.

  1. Macchajātakaṃ (2-7-6)

131.

Na māyamaggi tapati, na sūlo sādhutacchito;

Yañca maṃ maññate macchī, aññaṃ so ratiyā gato.

132.

So maṃ dahati rāgaggi, cittaṃ cūpatapeti maṃ;

Jālino muñcathāyirā maṃ, na kāme haññate kvacīti.

Macchajātakaṃ chaṭṭhaṃ.

  1. Seggujātakaṃ (2-7-7)

133.

Sabbo loko attamano ahosi, akovidā gāmadhammassa seggu;

Komāri ko nāma [komārikā nāma (ka.), komāriko nāma (syā. pī.)] tavajja dhammo, yaṃ tvaṃ gahitā pavane parodasi.

134.

Yo dukkhaphuṭṭhāya bhaveyya tāṇaṃ, so me pitā dubbhi vane karoti;

Sā kassa kandāmi vanassa majjhe, yo tāyitā so sahasaṃ karotīti.

Seggujātakaṃ sattamaṃ.

  1. Kūṭavāṇijajātakaṃ (2-7-8)

135.

Saṭhassa sāṭheyyamidaṃ sucintitaṃ, paccoḍḍitaṃ paṭikūṭassa kūṭaṃ;

Phālañce khādeyyuṃ [adeyyuṃ (sī. pī.)] mūsikā, kasmā kumāraṃ kulalā na [no (sī. syā. pī.)] hareyyuṃ.

我將為您直譯這段巴利語文獻為簡體中文: 120 此鳥漫遊林間, 啄食無心的枯木; 後來遇見了堅實的鐵木, 金翅鳥在那裡折斷了頭顱。 坎達加拉卡本生經第十。 堅固品第六終。 其摘要如下: 堅縛與雁王, 復有毗樓博叉與薩維他卡之魚王; 有鹿與馬與芒果王, 復有雞與金翅鳥為十。 7. 毗羅那茅草品 211. 蘇摩達多本生經 (2-7-1) 121 他勤勉不懈地專注修習, 在毗羅那茅草叢中修行整整一年; 他進入眾人中宣說其領悟, 但修行並不能保護愚者。 122 親愛的兒子蘇摩達多啊, 乞求者將遇到兩種結果: 或是一無所獲,或是得到財富, 這就是乞求的法則。 蘇摩達多本生經第一。 212. 殘食本生經 (2-7-2) 123 上面是一種顏色, 下面又是另一種顏色; 婆羅門女啊,我問你, 下面是什麼,上面又是什麼? 124 尊者啊,我是舞者, 是來到這裡乞食的; 這個進了倉庫的, 就是你所尋找的那個人。 殘食本生經第二。 213. 婆留本生經 (2-7-3) 125 我聽說婆留王, 因為冒犯了仙人; 連同國土一起毀滅, 王與國傢俱歸於盡。 126 因此智者不贊成, 依從慾望行事; 應當以無恨之心, 說真實相應之語。 婆留本生經第三。 [由於文字較長,我將分批繼續翻譯剩餘部分。請告訴我是否需要繼續。]

136.

Kūṭassa hi santi [santīdha (ka.)] kūṭakūṭā, bhavati [bhavanti (ka.)] cāpi nikatino nikatyā;

Dehi puttanaṭṭha phālanaṭṭhassa phālaṃ, mā te puttamahāsi phālanaṭṭhoti.

Kūṭavāṇijajātakaṃ aṭṭhamaṃ.

  1. Garahitajātakaṃ (2-7-9)

137.

Hiraññaṃ me suvaṇṇaṃ me, esā rattiṃ divā kathā;

Dummedhānaṃ manussānaṃ, ariyadhammaṃ apassataṃ.

138.

Dve dve gahapatayo gehe, eko tattha amassuko;

Lambatthano veṇikato, atho aṅkitakaṇṇako;

Kīto dhanena bahunā, so taṃ vitudate jananti.

Garahitajātakaṃ navamaṃ.

  1. Dhammadhajajātakaṃ (2-7-10)

139.

Sukhaṃ jīvitarūposi, raṭṭhā vivanamāgato;

So ekako rukkhamūle [araññasmiṃ (sī. syā. pī.)], kapaṇo viya jhāyasi.

140.

Sukhaṃ jīvitarūposmi, raṭṭhā vivanamāgato;

So ekako rukkhamūle, kapaṇo viya jhāyāmi;

Sataṃ dhammaṃ anussaraṃti.

Dhammadhajajātakaṃ dasamaṃ.

Bīraṇathambhavaggo sattamo.

Tassuddānaṃ –

Atha bīraṇathambhavaro ca naṭo, bharurājavaruttamapuṇṇanadī;

Bahubhāṇi aggipavane mūsikā, sahalambatthano kapaṇena dasāti.

  1. Kāsāvavaggo

  2. Kāsāvajātakaṃ (2-8-1)

141.

Anikkasāvo kāsāvaṃ, yo vatthaṃ paridahissati [paridahessati (sī. pī.)];

Apeto damasaccena, na so kāsāvamarahati.

142.

Yo ca vantakasāvassa, sīlesu susamāhito;

Upeto damasaccena, sa ve kāsāvamarahatīti.

Kāsāvajātakaṃ paṭhamaṃ.

  1. Cūḷanandiyajātakaṃ (2-8-2)

143.

Idaṃ tadācariyavaco, pārāsariyo yadabravi [porāṇācariyobravi (ka.)];

Māsu tvaṃ akari [akarā (sī. pī.)] pāpaṃ, yaṃ tvaṃ pacchā kataṃ tape.

144.

Yāni karoti puriso, tāni attani passati;

Kalyāṇakārī kalyāṇaṃ, pāpakārī ca pāpakaṃ;

Yādisaṃ vapate bījaṃ, tādisaṃ harate phalanti.

Cūḷanandiyajātakaṃ dutiyaṃ.

  1. Puṭabhattajātakaṃ (2-8-3)

145.

Name namantassa bhaje bhajantaṃ, kiccānukubbassa kareyya kiccaṃ;

Nānatthakāmassa kareyya atthaṃ, asambhajantampi na sambhajeyya.

146.

Caje cajantaṃ vanathaṃ na kayirā, apetacittena na sambhajeyya;

Dijo dumaṃ khīṇaphalanti ñatvā, aññaṃ samekkheyya mahā hi lokoti.

Puṭabhattajātakaṃ tatiyaṃ.

  1. Kumbhilajātakaṃ (2-8-4)

147.

Yassete caturo dhammā, vānarinda yathā tava;

Saccaṃ dhammo dhiti cāgo, diṭṭhaṃ so ativattati.

148.

Yassa cete na vijjanti, guṇā paramabhaddakā;

Saccaṃ dhammo dhiti cāgo, diṭṭhaṃ so nātivattatīti.

Kumbhilajātakaṃ catutthaṃ.

  1. Khantivaṇṇajātakaṃ (2-8-5)

149.

Atthi me puriso deva, sabbakiccesu byāvaṭo [vāvaṭo (ka.)];

Tassa cekoparādhatthi, tattha tvaṃ kinti maññasi.

150.

Amhākampatthi puriso, ediso idha vijjati;

Dullabho aṅgasampanno, khantirasmāka ruccatīti.

Khantivaṇṇajātakaṃ pañcamaṃ.

  1. Kosiyajātakaṃ (2-8-6)

151.

Kāle nikkhamanā sādhu, nākāle sādhu nikkhamo;

Akālena hi nikkhamma, ekakampi bahujjano;

Na kiñci atthaṃ joteti, dhaṅkasenāva kosiyaṃ.

152.

Dhīro ca vidhividhānaññū, paresaṃ vivarānugū;

Sabbāmitte vasīkatvā, kosiyova sukhī siyāti.

Kosiyajātakaṃ chaṭṭhaṃ.

  1. Gūthapāṇajātakaṃ (2-8-7)

153.

Sūro sūrena saṅgamma, vikkantena pahārinā;

Ehi nāga nivattassu, kiṃ nu bhīto palāyasi;

Passantu aṅgamagadhā, mama tuyhañca vikkamaṃ.

繼續翻譯: 214. 滿河本生經 (2-7-4) 127 他們說這河水已滿,可以飲用, 他們說莊稼已長成,可以收穫, 他們呼喚遠行者歸來, 來吧,婆羅門,請用餐。 128 自從國王想起我, 甚至派烏鴉來尋; 雁鳥、鶴鳥和孔雀, 不在時反而更好。 滿河本生經第四。 215. 龜本生經 (2-7-5) 129 這隻龜確實害死了自己, 因為它開口說話; 當它緊咬著木棒時, 正是因言語而自取滅亡。 130 人中英雄啊,見此教訓, 當說善語且不過量; 你看因多言, 這隻龜遭遇不幸。 龜本生經第五。 216. 魚本生經 (2-7-6) 131 不是火在烤我,也不是削尖的木柱, 而是那條雌魚以為, 我已轉向別的歡愉。 132 愛慾之火燃燒我, 心中煎熬不已; 漁夫們啊請放了我, 愛慾永不能殺害。 魚本生經第六。 217. 謝古本生經 (2-7-7) 133 全世界都很歡喜, 謝古啊,你不懂人情世故; 今天這是什麼少女之法, 你被抓在林中哭泣? 134 本該在苦難時作我庇護的人, 我的父親在林中卻背叛了我; 我向誰在林中哭訴? 本該保護我的人卻行暴力。 謝古本生經第七。 218. 詐商本生經 (2-7-8) 135\ 這是騙子精心策劃的詭計, 對付詐騙的以詐還詐; 如果老鼠能吃犁頭, 為何鷹不能抓走孩子? 136 對付欺詐者自有欺詐計, 對付騙子自有騙子招; 把犁頭還給失犁者, 免得你失去自己的兒子。 詐商本生經第八。 [繼續翻譯後續內容...]

154.

Na taṃ pādā vadhissāmi, na dantehi na soṇḍiyā;

Mīḷhena taṃ vadhissāmi, pūti haññatu pūtināti.

Gūthapāṇajātakaṃ sattamaṃ.

  1. Kāmanītajātakaṃ (2-8-8)

155.

Tayo giriṃ antaraṃ kāmayāmi, pañcālā kuruyo kekake ca [kurayo kekaye ca (sī.)];

Tatuttariṃ [taduttariṃ (ka.)] brāhmaṇa kāmayāmi, tikiccha maṃ brāhmaṇa kāmanītaṃ.

156.

Kaṇhāhidaṭṭhassa karonti heke, amanussapaviṭṭhassa [amanussavaddhassa (sī. pī.), amanussaviṭṭhassa (syā.)] karonti paṇḍitā;

Na kāmanītassa karoti koci, okkantasukkassa hi kā tikicchāti.

Kāmanītajātakaṃ aṭṭhamaṃ.

  1. Palāyitajātakaṃ (2-8-9)

157.

Gajaggameghehi hayaggamālibhi, rathūmijātehi sarābhivassebhi [sarābhivassabhi (syā. sī. aṭṭha.), sarābhivassibhi (?)];

Tharuggahāvaṭṭa [dhanuggahāvaṭṭa (ka.)] daḷhappahāribhi, parivāritā takkasilā samantato.

158.

[abhidhāvathā ca patathā ca, vividhavinaditā ca dantibhi; vattatajja tumulo ghoso, yathā vijjutā jaladharassa gajjatoti; (sī. pī. ka.)] Abhidhāvatha cūpadhāvatha ca [abhidhāvathā cuppatathā ca (syā.)], vividhā vināditā [vināditattha (ka.)] vadantibhi;

Vattatajja tumulo ghoso yathā, vijjulatā jaladharassa gajjatoti [abhidhāvathā ca patathā ca, vividhavinaditā ca dantibhi; vattatajja tumulo ghoso, yathā vijjutā jaladharassa gajjatoti; (sī. pī. ka.)].

Palāyitajātakaṃ navamaṃ.

  1. Dutiyapalāyitajātakaṃ (2-8-10)

159.

Dhajamaparimitaṃ anantapāraṃ, duppasahaṃdhaṅkehi sāgaraṃva [sāgaramiva (sī. syā. pī.)];

Girimivaanilena duppasayho [duppasaho (sī. pī. ka.)], duppasaho ahamajjatādisena.

160.

Mā bāliyaṃ vilapi [vippalapi (bahūsu)] na hissa tādisaṃ, viḍayhase [viḷayhase (sī. pī.)] na hi labhase nisedhakaṃ;

Āsajjasi gajamiva ekacārinaṃ, yo taṃ padā naḷamiva pothayissatīti.

Dutiyapalāyitajātakaṃ dasamaṃ.

Kāsāvavaggo aṭṭhamo.

Tassuddānaṃ –

Varavatthavaco dumakhīṇaphalaṃ, caturodhammavaraṃ purisuttama;

Dhaṅkamagadhā ca tayogirināma, gajaggavaro dhajavarena dasāti.

  1. Upāhanavaggo

  2. Upāhanajātakaṃ (2-9-1)

161.

Yathāpi kītā purisassupāhanā, sukhassa atthāya dukhaṃ udabbahe;

Ghammābhitattā thalasā papīḷitā, tasseva pāde purisassa khādare.

162.

Evameva yo dukkulīno anariyo, tammāka [tamhāka (sī.), tumhāka (syā. pī.)] vijjañca sutañca ādiya;

Tameva so tattha sutena khādati, anariyo vuccati dupāhanūpamoti [pānadūpamoti (sī. pī.)].

Upāhanajātakaṃ paṭhamaṃ.

  1. Vīṇāguṇajātakaṃ (2-9-2)

163.

Ekacintito yamattho, bālo apariṇāyako;

Na hi khujjena vāmena, bhoti saṅgantumarahasi.

164.

Purisūsabhaṃ maññamānā, ahaṃ khujjamakāmayiṃ;

Soyaṃ saṃkuṭito seti, chinnatanti yathā viṇāti [thuṇāti (sī.)].

Vīṇāguṇajātakaṃ dutiyaṃ.

  1. Vikaṇṇajātakaṃ (2-9-3)

165.

Kāmaṃ yahiṃ icchasi tena gaccha, viddhosi mammamhi [mamasmi (ka.)] vikaṇṇakena;

Hatosi bhattena suvāditena [savāditena (sī. syā. pī.)], lolo ca macche anubandhamāno.

166.

Evampi lokāmisaṃ opatanto, vihaññatī cittavasānuvattī;

So haññati ñātisakhāna majjhe, macchānugo soriva suṃsumāroti [susumāro (ka.)].

Vikaṇṇajātakaṃ tatiyaṃ.

  1. Asitābhūjātakaṃ (2-9-4)

繼續翻譯: 154 我不會用腳踩死你, 也不會用牙或鼻子殺你; 我要用糞便殺死你, 讓污穢之物殺死污穢之物。 糞甲蟲本生經第七。 228. 欲愛所引本生經 (2-8-8) 155 我愛慕三山之間的地方: 般遮羅、俱盧與計迦迦; 婆羅門啊,我的慾望更甚, 請醫治我這被欲愛所引之人。 156 有人能治療被黑蛇咬傷的, 智者能治療被非人附體的; 但沒人能治療被欲愛所引的, 對已墮入欲愛者,有何醫治之法? 欲愛所引本生經第八。 229. 逃亡本生經 (2-8-9) 157 最優秀的象軍與馬隊, 戰車轆轆聲與箭雨如注; 弓箭手圍繞發動猛攻, 塔克西拉(現巴基斯坦塔克西拉)被四面包圍。 158 向前衝啊快奔跑, 象群發出各種吼聲; 今日喧囂聲震天, 如雷雲中閃電轟鳴。 逃亡本生經第九。 230. 第二逃亡本生經 (2-8-10) 159 旗幟無量無邊際, 如海洋難以征服, 如山嶽難以動搖, 今日我難以戰勝。 160 別說蠢話了這不可能, 你將被燒燬無人能阻; 你冒犯了獨行象, 它將如踩蘆葦般踩碎你。 第二逃亡本生經第十。 袈裟品第八終。 其摘要如下: 最上衣服之語與果盡之樹, 四法最上與最上人; 烏鴉與摩揭陀及三山之名, 最上象軍與最上旗幟為十。 9. 鞋品 [繼續翻譯後續內容...]

167.

Tvameva dānimakara [makari (syā.), makarā (ka. sī.)], yaṃ kāmo byagamā tayi;

Soyaṃ appaṭisandhiko, kharachinnaṃva renukaṃ [rerukaṃ (sī. pī.)].

168.

Atricchaṃ [atricchā (sī. syā. pī.)] atilobhena, atilobhamadena ca;

Evaṃ hāyati atthamhā, ahaṃva asitābhuyāti.

Asitābhūjātakaṃ catutthaṃ.

  1. Vacchanakhajātakaṃ (2-9-5)

169.

Sukhā gharā vacchanakha, sahiraññā sabhojanā;

Yattha bhutvā pivitvā ca, sayeyyātha anussuko.

170.

Gharā nānīhamānassa, gharā nābhaṇato musā;

Gharā nādinnadaṇḍassa, paresaṃ anikubbato [anikrubbato (ka.)];

Evaṃ chiddaṃ durabhisambhavaṃ [durabhibhavaṃ (sī. pī.)], ko gharaṃ paṭipajjatīti.

Vacchanakhajātakaṃ pañcamaṃ.

  1. Bakajātakaṃ (2-9-6)

171.

Bhaddako vatayaṃ pakkhī, dijo kumudasannibho;

Vūpasantehi pakkhehi, mandamandova jhāyati.

172.

Nāssa sīlaṃ vijānātha, anaññāya pasaṃsatha;

Amhe dijo na pāleti, tena pakkhī na phandatīti.

Bakajātakaṃ chaṭṭhaṃ.

  1. Sāketajātakaṃ (2-9-7)

173.

Ko nu kho bhagavā hetu, ekacce idha puggale;

Atīva hadayaṃ nibbāti, cittañcāpi pasīdati.

174.

Pubbeva sannivāsena, paccuppannahitena vā;

Evaṃ taṃ jāyate pemaṃ, uppalaṃva yathodaketi.

Sāketajātakaṃ sattamaṃ.

  1. Ekapadajātakaṃ (2-9-8)

175.

Iṅgha ekapadaṃ tāta, anekatthapadassitaṃ [padanissitaṃ (sī. pī.)];

Kiñci saṅgāhikaṃ brūsi, yenatthe sādhayemase.

176.

Dakkheyyekapadaṃ tāta, anekatthapadassitaṃ;

Tañca sīlena saññuttaṃ, khantiyā upapāditaṃ;

Alaṃ mitte sukhāpetuṃ, amittānaṃ dukhāya cāti.

Ekapadajātakaṃ aṭṭhamaṃ.

  1. Haritamaṇḍūkajātakaṃ (2-9-9)

177.

Āsīvisampi maṃ [āsīvisaṃ mamaṃ (sī. pī.)] santaṃ, paviṭṭhaṃ kumināmukhaṃ;

Ruccate haritāmātā, yaṃ maṃ khādanti macchakā.

178.

Vilumpateva puriso, yāvassa upakappati;

Yadā caññe vilumpanti, so vilutto vilumpatīti [viluppatīti (?)].

Haritamaṇḍūkajātakaṃ navamaṃ.

  1. Mahāpiṅgalajātakaṃ (2-9-10)

179.

Sabbo jano hiṃsito piṅgalena, tasmiṃ mate paccayā [paccayaṃ (sī. syā. pī.)] vedayanti;

Piyo nu te āsi akaṇhanetto, kasmā nu tvaṃ rodasi dvārapāla.

180.

Na me piyo āsi akaṇhanetto, bhāyāmi paccāgamanāya tassa;

Ito gato hiṃseyya maccurājaṃ, so hiṃsito āneyya puna idha.

181.

Daḍḍho vāhasahassehi, sitto ghaṭasatehi so;

Parikkhatā ca sā bhūmi, mā bhāyi nāgamissatīti.

Mahāpiṅgalajātakaṃ dasamaṃ.

Upāhanavaggo navamo.

Tassuddānaṃ –

Varupāhana khujja vikaṇṇakako, asitābhuya pañcamavacchanakho;

Dija pemavaruttamaekapadaṃ, kumināmukha piṅgalakena dasāti.

  1. Siṅgālavaggo

  2. Sabbadāṭhijātakaṃ (2-10-1)

182.

Siṅgālo mānathaddho ca, parivārena atthiko;

Pāpuṇi mahatiṃ bhūmiṃ, rājāsi sabbadāṭhinaṃ.

183.

Evameva manussesu, yo hoti parivāravā;

So hi tattha mahā hoti, siṅgālo viya dāṭhinanti.

Sabbadāṭhijātakaṃ paṭhamaṃ.

  1. Sunakhajātakaṃ (2-10-2)

184.

Bālo vatāyaṃ sunakho, yo varattaṃ [yo ca yottaṃ (ka.)] na khādati;

Bandhanā ca pamuñceyya, asito ca gharaṃ vaje.

185.

Aṭṭhitaṃ me manasmiṃ me, atho me hadaye kataṃ;

Kālañca paṭikaṅkhāmi, yāva passupatū jano [pasupatujjano (syā. ka.)].

Sunakhajātakaṃ dutiyaṃ.

  1. Guttilajātakaṃ (2-10-3)

我將繼續翻譯: 231. 鞋本生經 (2-9-1) 161 就像人買來的鞋子, 本為舒適卻帶來痛苦; 在炎熱中被地面磨損, 反而傷害了主人的腳。 162 同樣,出身低賤不高尚者, 雖習得你們的知識與學問; 卻用這些學問來傷害你們, 這種人堪比劣質鞋子。 鞋本生經第一。 232. 琵琶弦本生經 (2-9-2) 163 獨自思慮之事, 愚人無引導者; 你不該與駝背左傾者, 發生任何來往。 164 我以為他是人中豪傑, 卻愛上了一個駝背者; 他蜷縮著躺在那裡, 如同斷了弦的琵琶。 琵琶弦本生經第二。 233. 維幹那本生經 (2-9-3) 165 隨你喜歡往哪裡去, 你已被維幹那箭射中要害; 你被美味的食物所害, 如同貪婪的魚追逐食物。 166 這樣追逐世間慾望, 隨心所欲卻受到傷害; 在親友中間遭受損害, 如同追逐魚的鱷魚。 維幹那本生經第三。 234. 阿西塔布本生經 (2-9-4) [繼續翻譯後續內容...]

186.

Sattatantiṃ sumadhuraṃ, rāmaṇeyyaṃ avācayiṃ;

So maṃ raṅgamhi avheti, saraṇaṃ me hohi kosiya.

187.

Ahaṃ taṃ saraṇaṃ samma [ahaṃ te saraṇaṃ homi (vi. va. 328)], ahamācariyapūjako;

Na taṃ jayissati sisso, sissamācariya jessasīti.

Guttilajātakaṃ tatiyaṃ.

  1. Vigaticchajātakaṃ (2-10-4)

188.

Yaṃ passati na taṃ icchati, yañca na passati taṃ kiricchati;

Maññāmi ciraṃ carissati, na hi taṃ lacchati yaṃ sa icchati.

189.

Yaṃ labhati na tena tussati, yañca pattheti laddhaṃ hīḷeti;

Icchā hi anantagocarā, vigaticchāna [vīticchānaṃ (sī. pī.)] namo karomaseti.

Vigaticcha [vīticcha (sī. pī.)] jātakaṃ catutthaṃ.

  1. Mūlapariyāyajātakaṃ (2-10-5)

190.

Kālo ghasati bhūtāni, sabbāneva sahattanā;

Yo ca kālaghaso bhūto, sa bhūtapacaniṃ paci.

191.

Bahūni narasīsāni, lomasāni brahāni ca;

Gīvāsu paṭimukkāni, kocidevettha kaṇṇavāti.

Mūlapariyāyajātakaṃ pañcamaṃ.

  1. Bālovādajātakaṃ (2-10-6)

192.

Hantvā chetvā [jhatvā (sī. pī.), ghatvā (syā.)] vadhitvā ca, deti dānaṃ asaññato;

Edisaṃ bhattaṃ bhuñjamāno, sa pāpamupalimpati [sa pāpena upalippati (sī. pī.)].

193.

Puttadārampi ce hantvā, deti dānaṃ asaññato;

Bhuñjamānopi sappañño, na pāpamupalimpatīti.

Bālovādajātakaṃ chaṭṭhaṃ.

  1. Pādañjalījātakaṃ (2-10-7)

194.

Addhā pādañjalī sabbe, paññāya atirocati;

Tathā hi oṭṭhaṃ bhañjati, uttariṃ nūna passati.

195.

Nāyaṃ dhammaṃ adhammaṃ vā, atthānatthañca bujjhati;

Aññatra oṭṭhanibbhogā, nāyaṃ jānāti kiñcananti.

Pādañjalījātakaṃ sattamaṃ.

  1. Kiṃsukopamajātakaṃ (2-10-8)

196.

Sabbehi kiṃsuko diṭṭho, kiṃnvettha vicikicchatha;

Na hi sabbesu ṭhānesu, sārathī paripucchito.

197.

Evaṃ sabbehi ñāṇehi, yesaṃ dhammā ajānitā;

Te ve dhammesu kaṅkhanti, kiṃsukasmiṃva bhātaroti.

Kiṃsukopamajātakaṃ aṭṭhamaṃ.

  1. Sālakajātakaṃ (2-10-9)

198.

Ekaputtako bhavissasi, tvañca no hessasi issaro kule;

Oroha dumasmā sālaka, ehi dāni gharakaṃ vajemase.

199.

Nanu maṃ suhadayoti [nanu maṃ hadayeti (sī. pī.)] maññasi, yañca maṃ hanasi veḷuyaṭṭhiyā;

Pakkambavane ramāmase, gaccha tvaṃ gharakaṃ yathāsukhanti.

Sālakajātakaṃ navamaṃ.

  1. Kapijātakaṃ (2-10-10)

200.

Ayaṃ isī upasamasaṃyame rato, sa tiṭṭhati [santiṭṭhati (sī. pī.)] sisirabhayena aṭṭito;

Handa ayaṃ pavisatumaṃ agārakaṃ, vinetu sītaṃ darathañca kevalaṃ.

186 我曾教他演奏甜美的,七絃琵琶悅耳動聽; 他在舞臺上召喚我,拜託你做我的護佑。 187 好友啊我會庇護你[我將成為你的護佑],我是尊敬老師的人; 弟子不能勝過你,老師必將勝過弟子。 古提拉本生故事,第三。 244. 離欲本生故事 (2-10-4) 188 他看見的不想要,看不到的卻渴求; 我想他將長久流浪,因得不到他所欲。 189 得到的他不知足,得到所求反輕蔑; 慾望實無邊無際,我禮敬離欲之人。 離欲本生故事,第四。 245. 根本法門本生故事 (2-10-5) 190 時間吞噬眾生類,連同自身盡消亡; 那吞噬時間之物,煮盡一切眾生相。 191 眾多人頭相累積,或大或小皆有毛; 串聯掛在頸項上,誰知此中有何耳? 根本法門本生故事,第五。 246. 愚者教誡本生故事 (2-10-6) 192 殺戮切割行虐待,放逸之人行佈施; 食用這樣的供養,必然染上諸罪惡。 193 即使殺害妻兒后,放逸之人行佈施; 智者雖然享用食,也不會被罪所染。 愚者教誡本生故事,第六。 247. 足敬本生故事 (2-10-7) 194 誠然足敬勝過眾,以智慧而更光耀; 他如此撇動嘴唇,想必看到更高深。 195 此人不解正與邪,不明利益與損害; 除了嘴唇的動作,此人實在一無知。 足敬本生故事,第七。 248. 木棉樹喻本生故事 (2-10-8) 196 木棉樹為眾所見,為何還要起疑慮; 未能遍問御者道,各處情形如何是。 197 如是諸種智慧中,不知法者皆如此; 對於諸法起疑惑,如兄弟對木棉樹。 木棉樹喻本生故事,第八。 249. 沙拉迦本生故事 (2-10-9) 198 你將成為獨生子,你必為我家主人; 沙拉迦快下樹來,現在我們回家去。 199 你以為我心善良,卻用竹杖來打我; 我喜歡這芒果林,你自己回家安好。 沙拉迦本生故事,第九。 250. 猴子本生故事 (2-10-10) 200 這位仙人安詳自制,因寒冷而站不安; 來吧請進我的房舍,驅除寒冷與疲憊。

201.

Nāyaṃ isī upasamasaṃyame rato, kapī ayaṃ dumavarasākhagocaro;

So dūsako rosako cāpi jammo, sacevajemampi [sace + āvaje + imampi] dūseyyagāranti [dūsaye gharanti (sī. syā. pī.)].

Kapijātakaṃ dasamaṃ.

Siṅgālavaggo dasamo.

Tassuddānaṃ –

Atha rājā siṅgālavaro sunakho, tathā kosiya icchati kālaghaso;

Atha dānavaroṭṭhapi sārathinā, punambavanañca sisirakapi dasāti.

Atha vagguddānaṃ –

Daḷhañca vaggaṃ aparena santhavaṃ, kalyāṇavaggāsadiso ca rūhakaṃ;

Nataṃdaḷha bīraṇathambhakaṃ puna, kāsāvupāhana siṅgālakena dasāti.

Dukanipātaṃ niṭṭhitaṃ.

201 這不是喜愛寧靜自製的仙人,而是在高樹枝上游蕩的猴子; 他是個邪惡好生嗔怒的賤種,若我讓他進來必會破壞房舍。 猴子本生故事,第十。 豺狗品,第十。 其摘要如下: 王與豺狼和狗族, 以及俱私耶與時吞; 佈施者與御者語, 芒果林中寒猴十。 品摘要如下: 堅固品與親近品, 賢善品與不似品; 不堅固與吉祥草, 袈裟鞋與豺狗十。 二集終。