0099雜阿含經0551-0855c3.5st

（五五一）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。爾時，尊者摩訶迦旃延住釋氏訶梨聚落精舍。

時，訶梨聚落長者詣尊者摩訶迦旃延所，稽首禮足，退坐一面，白尊者摩訶迦旃延：「如世尊義品答摩揵提所問偈：

「斷一切諸流，　　亦塞其流源， 　聚落相習近，　　牟尼不稱歎。 　虛空於五欲，　　永以不還滿， 　世間諍言訟，　　畢竟不復為。

「尊者摩訶迦旃延！此偈有何義？」

尊者摩訶迦旃延答長者言：「眼流者，眼識起貪，依眼界貪慾流出，故名為流。耳、鼻、舌、身、意流者，謂意識起貪，依意界貪識流出，故名為流。」

長者復問尊者摩訶迦旃延：「云何名為不流？」

尊者迦旃延語長者言：「謂眼識、眼識所識色依生愛喜，彼若盡、無慾、滅、息、沒，是名不流。耳、鼻、舌、身、意、意識、意識所識法依生貪慾，彼若盡、無慾、滅、息、沒，是名不流。」

復問：「云何？」

尊者摩訶迦旃延答言：「謂緣眼及色，生眼識，三事和合生觸，緣觸生受，樂受、苦受、不苦不樂受，依此染著流。

འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་དུས་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་རྒྱལ་བྱེད་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ། །དེའི་ཚེ་བཙུན་པ་མཁས་པ་ཀ་ཏྱའི་བུ་ཆེན་པོ་ནི་ཤཱཀྱའི་ཧ་རི་གྲོང་གི་གཙུག་ལག་ཁང་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་ཧ་རི་གྲོང་གི་ཁྱིམ་བདག་བཙུན་པ་མཁས་པ་ཀ་ཏྱའི་བུ་ཆེན་པོའི་དྲུང་དུ་སོང་སྟེ། ཞབས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ནས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འདུག་གོ །བཙུན་པ་མཁས་པ་ཀ་ཏྱའི་བུ་ཆེན་པོ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དོན་གྱི་ཚོམས་ལས་མ་ག་དྷའི་དྲི་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལན་དུ་གསུངས་པ། རྒྱུན་རྣམས་ཐམས་ཅད་བཅད་ནས་ནི། །རྒྱུན་གྱི་འབྱུང་ཁུངས་བཀག་པ་དང༌།། གྲོང་དང་འགྲོགས་པར་གོམས་པ་ནི། །ཐུབ་པས་བསྔགས་པར་མི་མཛད་དོ།། ནམ་མཁའ་འདོད་པ་ལྔ་པོ་ལ། །ཕྱིར་ཡང་ཚིམ་པར་མི་འགྱུར་ཞིང༌།། འཇིག་རྟེན་རྩོད་པའི་གཏམ་རྣམས་ནི། །མཐར་ཐུག་སླར་ཡང་མི་བྱེད་དོ།། བཙུན་པ་མཁས་པ་ཀ་ཏྱའི་བུ་ཆེན་པོ། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདིའི་དོན་ཅི་ལགས། བཙུན་པ་མཁས་པ་ཀ་ཏྱའི་བུ་ཆེན་པོས་ཁྱིམ་བདག་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །མིག་གི་རྒྱུན་ནི་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་འདོད་ཆགས་སྐྱེ་བ་སྟེ། མིག་གི་ཁམས་ལ་བརྟེན་ནས་འདོད་ཆགས་རྒྱུན་དུ་འབབ་པས་ན་རྒྱུན་ཞེས་བྱའོ། །རྣ་བ་དང༌། སྣ་དང༌། ལྕེ་དང༌། ལུས་དང༌། ཡིད་ཀྱི་རྒྱུན་ནི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་འདོད་ཆགས་སྐྱེ་བ་སྟེ། ཡིད་ཀྱི་ཁམས་ལ་བརྟེན་ནས་འདོད་ཆགས་རྒྱུན་དུ་འབབ་པས་ན་རྒྱུན་ཞེས་བྱའོ།། ཁྱིམ་བདག་གིས་བཙུན་པ་མཁས་པ་ཀ་ཏྱའི་བུ་ཆེན་པོ་ལ་ཡང་དྲིས་པ། རྒྱུན་མ་ཡིན་པ་ནི་ཇི་ལྟར་ལགས། བཙུན་པ་ཀ་ཏྱའི་བུས་ཁྱིམ་བདག་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་ཤེས་པའི་གཟུགས་ལ་བརྟེན་ནས་དགའ་བ་དང་སྲེད་པ་སྐྱེ་བ་དེ་ཟད་ཅིང་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང༌། འགོག་པ་དང༌། ཞི་བ་དང༌། ནུབ་པ་ནི་རྒྱུན་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །རྣ་བ་དང༌། སྣ་དང༌། ལྕེ་དང༌། ལུས་དང༌། ཡིད་དང༌། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། ཡིད་ཀྱི་་ཤེས་པས་ཤེས་པའི་ཆོས་ལ་བརྟེན་ནས་འདོད་ཆགས་སྐྱེ་བ་དེ་ཟད་ཅིང་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང༌། འགོག་པ་དང༌། ཞི་བ་དང༌། ནུབ་པ་ནི་རྒྱུན་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱའོ།། ཡང་དྲིས་པ། ཇི་ལྟར་ལགས། བཙུན་པ་མཁས་པ་ཀ་ཏྱའི་བུ་ཆེན་པོས་ལན་དུ་སྨྲས་པ། མིག་དང་གཟུགས་ལ་བརྟེན་ནས་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེ་བ་དང༌། དངོས་པོ་གསུམ་འདུས་པ་ལས་རེག་པ་སྐྱེ་བ་དང༌། རེག་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ཚོར་བ་སྐྱེ་བ་དང༌། བདེ་བའི་ཚོར་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚོར་བ་དང༌། བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་སྡུག་བསྔལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཚོར་བ་རྣམས་ལ་བརྟེན་ནས་ཞེན་ཅིང་རྒྱུན་དུ་འབབ་པའོ།།

耳、鼻、舌、身、意、意識、意識法，三事和合生觸，緣觸生受——樂受、苦受、不苦不樂受，依此受生愛喜流，是名流源。云何亦塞其流源？謂眼界取心法境界繫著使，彼若盡、無慾、滅、息、沒，是名塞流源。耳、鼻、舌、身、意取心法境界繫著使，彼若盡、無慾、滅、息、沒，是名亦塞其流源。」

復問：「云何名習近相讚歎？」

尊者摩訶迦旃延答言：「在家、出家共相習近，同喜、同憂、同樂、同苦，凡所為作，悉皆共同，是名習近相讚歎。」

復問：「云何不讚嘆？」

「在家、出家不相習近，不同喜、不同憂、不同苦、不同樂，凡所為作，悉不相悅可，是名不相讚歎。」

「云何不空欲？」

「謂五欲功德，眼識色愛樂念長養，愛慾深染著。耳聲、鼻香、舌味、身觸愛樂念長養，愛慾深染著，於此五欲不離貪、不離愛、不離念、不離渴，是名不空欲。」

「云何名空欲？」

「謂於此五欲功德離貪、離欲、離愛、離念、離渴，是名空欲。說我係著使，是名心法還復滿。彼阿羅漢比丘諸漏已盡，斷其根本，如截多羅樹頭，于未來世更不復生。

རྣ་བ་དང་། སྣ་དང་། ལྕེ་དང་། ལུས་དང་། ཡིད་དང་། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ། དངོས་པོ་གསུམ་འདུས་པ་ལས་རེག་པ་སྐྱེ་བ་དང་། རེག་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ཚོར་བ་སྐྱེ་བ་སྟེ། བདེ་བའི་ཚོར་བ་དང་། སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚོར་བ་དང་། བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་སྡུག་བསྔལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཚོར་བ་རྣམས་ལ་བརྟེན་ནས་དགའ་བ་དང་སྲེད་པ་རྒྱུན་དུ་འབབ་པ་ནི་རྒྱུན་གྱི་འབྱུང་ཁུངས་ཞེས་བྱའོ། །རྒྱུན་གྱི་འབྱུང་ཁུངས་འགོག་པ་ནི་ཇི་ལྟར་ཡིན་ཞེ་ན། མིག་གི་ཁམས་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་ཡུལ་ལ་ཆགས་ཤིང་འཛིན་པའི་ཉོན་མོངས་པ་དེ་ཟད་ཅིང་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང་། འགོག་པ་དང་། ཞི་བ་དང་། ནུབ་པ་ནི་རྒྱུན་གྱི་འབྱུང་ཁུངས་འགོག་པ་ཞེས་བྱའོ། །རྣ་བ་དང་། སྣ་དང་། ལྕེ་དང་། ལུས་དང་། ཡིད་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་ཡུལ་ལ་ཆགས་ཤིང་འཛིན་པའི་ཉོན་མོངས་པ་དེ་ཟད་ཅིང་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང་། འགོག་པ་དང་། ཞི་བ་དང་། ནུབ་པ་ནི་རྒྱུན་གྱི་འབྱུང་ཁུངས་འགོག་པ་ཞེས་བྱའོ།། ཡང་དྲིས་པ། འགྲོགས་པར་གོམས་ཤིང་བསྔགས་པ་ནི་ཇི་ལྟར་ལགས། བཙུན་པ་མཁས་པ་ཀ་ཏྱའི་བུ་ཆེན་པོས་ལན་དུ་སྨྲས་པ། ཁྱིམ་པ་དང་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ཕན་ཚུན་འགྲོགས་ཤིང་། དགའ་བ་ཡང་མཉམ། མྱ་ངན་ཡང་མཉམ། བདེ་བ་ཡང་མཉམ། སྡུག་བསྔལ་ཡང་མཉམ། བྱ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་མཉམ་དུ་བྱེད་པ་ནི་འགྲོགས་པར་གོམས་ཤིང་བསྔགས་པ་ཞེས་བྱའོ།། ཡང་དྲིས་པ། མི་བསྔགས་པ་ནི་ཇི་ལྟར་ལགས། ཁྱིམ་པ་དང་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ཕན་ཚུན་མི་འགྲོགས་ཤིང་། དགའ་བ་ཡང་མི་མཉམ། མྱ་ངན་ཡང་མི་མཉམ། སྡུག་བསྔལ་ཡང་མི་མཉམ། བདེ་བ་ཡང་མི་མཉམ། བྱ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཕན་ཚུན་མི་དགའ་བ་ནི་མི་བསྔགས་པ་ཞེས་བྱའོ།། འདོད་པ་མི་སྟོང་བ་ནི་ཇི་ལྟར་ལགས། འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལྔ་པོ་སྟེ། མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་གཟུགས་ལ་དགའ་ཞིང་དྲན་པ་གསོ་བ་དང་། འདོད་ཆགས་ཟབ་མོས་ཀུན་ཏུ་ཆགས་པའོ། །རྣ་བས་སྒྲ་དང་། སྣས་དྲི་དང་། ལྕེས་རོ་དང་། ལུས་ཀྱིས་རེག་བྱ་ལ་དགའ་ཞིང་དྲ་བ་དང་། འདོད་ཆགས་ཟབ་མོས་ཀུན་ཏུ་ཆགས་པ་སྟེ། འདོད་པ་ལྔ་པོ་འདི་དག་ལས་ཆགས་པ་དང་མ་བྲལ། སྲེད་པ་དང་མ་བྲལ། དྲན་པ་དང་མ་བྲལ། སྐོམ་པ་དང་མ་བྲལ་བ་ནི་འདོད་པ་མི་སྟོང་བ་ཞེས་བྱའོ།། འདོད་པ་སྟོང་བ་ནི་ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལྔ་པོ་འདི་དག་ལས་ཆགས་པ་དང་བྲལ། འདོད་པ་དང་བྲལ། སྲེད་པ་དང་བྲལ། དྲན་པ་དང་བྲལ། སྐོམ་པ་དང་བྲལ་བ་ནི་འདོད་པ་སྟོང་བ་ཞེས་བྱའོ། །བདག་ཉིད་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པས་བཅིངས་པ་ནི་སེམས་ཀྱི་ཆོས་སླར་ཡང་རྫོགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དགྲ་བཅོམ་པ་དེའི་ཟག་པ་ཐམས་ཅད་ཟད་ཅིང་། རྩ་བ་ནས་བཅད་དེ། ཏ་ལའི་མགོ་བཅད་པ་བཞིན་དུ་མ་འོངས་པའི་དུས་སུ་སླར་མི་སྐྱེ་བའོ།།

云何當復與他諍訟，是故世尊說義品答摩犍提所問偈：

「若斷一切流，　　亦塞其流源， 　聚落相習近，　　牟尼不稱歎。 　虛空于諸欲，　　永已不還滿， 　不復與世間，　　共言語諍訟。

「是名如來所說偈義分別也。」

爾時，訶梨聚落長者聞尊者摩訶迦旃延所說，歡喜隨喜，作禮而去。

（五五二）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。爾時，尊者摩訶迦旃延住釋氏訶梨聚落精舍。

時，訶梨聚落主長者詣尊者摩訶迦旃延所，稽首禮足，退坐一面，白尊者摩訶迦旃延：「如世尊于界隔山天帝釋石窟說言：『憍尸迦！若沙門、婆羅門無上愛盡解脫，心正善解脫，究竟邊際，究竟無垢，究竟梵行，畢竟清凈。』云何於此法、律究竟邊際，究竟無垢，究竟梵行，畢竟清凈？」

尊者摩訶迦旃延語長者言：「謂眼、眼識、眼識所識色相依生喜，彼若盡、無慾、滅、息、沒，於此法、律究竟邊際，究竟無垢，究竟梵行，畢竟清凈。耳、鼻、舌、身、意、意識、意識所識法相依生喜，彼若盡、滅、息、沒，比丘於此法、律究竟無垢，究竟梵行，畢竟清凈。」

時，訶梨聚落主長者聞尊者摩訶迦旃延所說，歡喜隨喜，作禮而去。

དེ་བས་ན་གཞན་དང་རྩོད་པར་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དོན་གྱི་ཚོམས་ལས་མ་ག་དྷའི་དྲི་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལན་དུ་གསུངས་པ། རྒྱུན་རྣམས་ཐམས་ཅད་བཅད་ནས་ནི། །རྒྱུན་གྱི་འབྱུང་ཁུངས་བཀག་པ་དང༌།། གྲོང་དང་འགྲོགས་པར་གོམས་པ་ནི། །ཐུབ་པས་བསྔགས་པར་མི་མཛད་དོ།། ནམ་མཁའ་འདོད་པ་ཀུན་ལ་ནི། །ཡོངས་སུ་སླར་ཡང་མི་འགེངས་ཤིང༌།། འཇིག་རྟེན་གཏམ་དང་རྩོད་པ་ཡི། །རྗེས་སུ་འཇུག་པར་མི་འགྱུར་རོ།། དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དོན་རྣམ་པར་དབྱེ་བའོ།། དེའི་ཚེ་ཧ་རི་གྲོང་གི་ཁྱིམ་བདག་གིས་བཙུན་པ་མཁས་པ་ཀ་ཏྱའི་བུ་ཆེན་པོས་གསུངས་པ་ཐོས་ནས། དགའ་ཞིང་རྗེས་སུ་ཡི་རང་སྟེ་ཕྱག་འཚལ་ནས་སོང་ངོ༌།། འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་དུས་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་རྒྱལ་བྱེད་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ། །དེའི་ཚེ་བཙུན་པ་མཁས་པ་ཀ་ཏྱའི་བུ་ཆེན་པོ་ནི་ཤཱཀྱའི་ཧ་རི་གྲོང་གི་གཙུག་ལག་ཁང་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་ཧ་རི་གྲོང་གི་གཙོ་བོ་ཁྱིམ་བདག་བཙུན་པ་མཁས་པ་ཀ་ཏྱའི་བུ་ཆེན་པོའི་དྲུང་དུ་སོང་སྟེ། ཞབས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ནས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འདུག་གོ །བཙུན་པ་མཁས་པ་ཀ་ཏྱའི་བུ་ཆེན་པོ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །ཇི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཁམས་ཀྱི་བར་མཚམས་ཀྱི་རི་ལ་ལྷའི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་གྱི་བྲག་ཕུག་ཏུ་བཀའ་སྩལ་པ། ཀོའུ་ཤི་ཀ །གལ་ཏེ་དགེ་སྦྱོང་ངམ་བྲམ་ཟེ་རྣམས་བླ་ན་མེད་པའི་སྲེད་པ་ཟད་ཅིང་རྣམ་པར་གྲོལ་བ། སེམས་ཡང་དག་པར་རྣམ་པར་གྲོལ་བ། མཐའ་རུ་ཕྱིན་པ། དྲི་མ་མེད་པའི་མཐར་ཕྱིན་པ། ཚངས་པར་སྤྱོད་པའི་མཐར་ཕྱིན་པ། ཡོངས་སུ་དག་པའི་མཐར་ཕྱིན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པ། ཆོས་འདུལ་བ་འདི་ལ་མཐའ་རུ་ཕྱིན་པ། དྲི་མ་མེད་པའི་མཐར་ཕྱིན་་པར་སྤྱོད་པའི་མཐར་ཕྱིན་པ། ཡོངས་སུ་དག་པའི་མཐར་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཇི་ལྟར་ལགས། བཙུན་པ་མཁས་པ་ཀ་ཏྱའི་བུ་ཆེན་པོས་ཁྱིམ་བདག་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །མིག་དང༌། མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་ཤེས་པའི་གཟུགས་ཀྱི་མཚན་མ་ལ་བརྟེན་ནས་དགའ་བ་སྐྱེ་བ་དེ་ཟད་ཅིང་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང༌། འགོག་པ་དང༌། ཞི་བ་དང༌། ནུབ་པ་ནི་ཆོས་འདུལ་བ་འདི་ལ་མཐའ་རུ་ཕྱིན་པ། དྲི་མ་མེད་པའི་མཐར་ཕྱིན་པ། ཚངས་པར་སྤྱོད་པའི་མཐར་ཕྱིན་པ། ཡོངས་སུ་དག་པའི་མཐར་ཕྱིན་པ་ཡིན་ནོ། །རྣ་བ་དང༌། སྣ་དང༌། ལྕེ་དང༌། ལུས་དང༌། ཡིད་དང༌། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་ཤེས་པའི་ཆོས་ཀྱི་མཚན་མ་ལ་བརྟེན་ནས་དགའ་བ་སྐྱེ་བ་དེ་ཟད་ཅིང་འགོག་པ་དང༌། ཞི་བ་དང༌། ནུབ་པ་ན་དགེ་སློང་དེ་ནི་ཆོས་འདུལ་བ་འདི་ལ་དྲི་མ་མེད་པའི་མཐར་ཕྱིན་པ། ཚངས་པར་སྤྱོད་པའི་མཐར་ཕྱིན་པ། ཡོངས་སུ་དག་པའི་མཐར་ཕྱིན་པ་ཡིན་ནོ།། དེའི་ཚེ་ཧ་རི་གྲོང་གི་གཙོ་བོ་ཁྱིམ་བདག་གིས་བཙུན་པ་མཁས་པ་ཀ་ཏྱའི་བུ་ཆེན་པོས་གསུངས་པ་ཐོས་ནས། དགའ་ཞིང་རྗེས་སུ་ཡི་རང་སྟེ་ཕྱག་འཚལ་ནས་སོང་ངོ༌།།;

（五五三）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。爾時，尊者摩訶迦旃延在釋氏訶梨聚落。

聚落主長者詣尊者摩訶迦旃延所，稽首禮足，退坐一面，問尊者摩訶迦旃延：「如世尊界隔山石窟中為天帝釋說言：『憍尸迦！若沙門、婆羅門無上愛盡解脫，心善解脫，邊際究竟，究竟無垢，究竟梵行，畢竟清凈。』云何於此法、律究竟邊際，究竟無垢，究竟梵行，畢竟清凈？」

尊者迦旃延語長者言：「若比丘眼界取，心法境界繫著使，彼若盡、無慾、息、沒，於此法、律究竟邊際，究竟無垢，究竟梵行，究竟清凈。耳、鼻、舌、身、意、意界取，心法境界繫著使，若盡、離、滅、息、沒，於此法、律究竟邊際，究竟無垢，究竟梵行，畢竟清凈。」

時，訶梨聚落主長者聞尊者摩訶迦旃延所說，歡喜隨喜，作禮而去。

（五五四）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。爾時，尊者摩訶迦旃延住釋氏訶梨聚落。

時，訶梨聚落主長者身遭病苦。尊者摩訶迦旃延聞訶梨聚落主長者身遭病苦，聞已，晨朝著衣持缽，入訶梨聚落乞食，次第入訶梨聚落主長者舍。訶梨聚落主長者遙見尊者摩訶迦旃延，從座欲起。

འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་དུས་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་རྒྱལ་བྱེད་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ། །དེའི་ཚེ་བཙུན་པ་མཁས་པ་ཀ་ཏྱའི་བུ་ཆེན་པོ་ནི་ཤཱཀྱའི་ཧ་རི་གྲོང་ན་བཞུགས་སོ།། གྲོང་གི་གཙོ་བོ་ཁྱིམ་བདག་བཙུན་པ་མཁས་པ་ཀ་ཏྱའི་བུ་ཆེན་པོའི་དྲུང་དུ་སོང་སྟེ། ཞབས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ནས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འདུག་སྟེ། བཙུན་པ་མཁས་པ་ཀ་ཏྱའི་བུ་ཆེན་པོ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །ཇི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཁམས་ཀྱི་བར་མཚམས་ཀྱི་བྲག་ཕུག་ཏུ་ལྷའི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ཀོའུ་ཤི་ཀ །གལ་ཏེ་དགེ་སྦྱོང་ངམ་བྲམ་ཟེ་རྣམས་བླ་ན་མེད་པའི་སྲེད་པ་ཟད་ཅིང་རྣམ་པར་གྲོལ་བ། སེམས་ལེགས་པར་རྣམ་པར་གྲོལ་བ། མཐའ་རུ་ཕྱིན་པ། དྲི་མ་མེད་པའི་མཐར་ཕྱིན་པ། ཚངས་པར་སྤྱོད་པའི་མཐར་ཕྱིན་པ། ཡོངས་སུ་དག་པའི་མཐར་ཕྱིན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པ། ཆོས་འདུལ་བ་འདི་ལ་མཐའ་རུ་ཕྱིན་པ། དྲི་མ་མེད་པའི་མཐར་ཕྱིན་པ། ཚངས་པར་སྤྱོད་པའི་མཐར་ཕྱིན་པ། ཡོངས་སུ་དག་པའི་མཐར་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཇི་ལྟར་ལགས། བཙུན་པ་ཀ་ཏྱའི་བུས་ཁྱིམ་བདག་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །གལ་ཏེ་དགེ་སློང་མིག་གི་ཁམས་འཛིན་པ་དང་སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་ཡུལ་ལ་ཆགས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་དེ་ཟད་ཅིང་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང༌། ཞི་བ་དང༌། ནུབ་པ་ནི་ཆོས་འདུལ་བ་འདི་ལ་མཐའ་རུ་ཕྱིན་པ། དྲི་མ་མེད་པའི་མཐར་ཕྱིན་པ། ཚངས་པར་སྤྱོད་པའི་མཐར་ཕྱིན་པ། ཡོངས་སུ་དག་པའི་མཐར་ཕྱིན་པ་ཡིན་ནོ། །རྣ་བ་དང༌། སྣ་དང༌། ལྕེ་དང༌། ལུས་དང༌། ཡིད་དང༌། ཡིད་ཀྱི་ཁམས་འཛིན་པ་དང་སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་ཡུལ་ལ་ཆགས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་དེ་ཟད་ཅིང་བྲལ་བ་དང༌། འགོག་པཞི་བ་དང༌། ནུབ་པ་ནི་ཆོས་འདུལ་བ་འདི་ལ་མཐའ་རུ་ཕྱིན་པ། དྲི་མ་མེད་པའི་མཐར་ཕྱིན་པ། ཚངས་པར་སྤྱོད་པའི་མཐར་ཕྱིན་པ། ཡོངས་སུ་དག་པའི་མཐར་ཕྱིན་པ་ཡིན་ནོ།། དེའི་ཚེ་ཧ་རི་གྲོང་གི་གཙོ་བོ་ཁྱིམ་བདག་གིས་བཙུན་པ་མཁས་པ་ཀ་ཏྱའི་བུ་ཆེན་པོས་གསུངས་པ་ཐོས་ནས། དགའ་ཞིང་རྗེས་སུ་ཡི་རང་སྟེ་ཕྱག་འཚལ་ནས་སོང་ངོ༌།། འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་དུས་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་རྒྱལ་བྱེད་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ། །དེའི་ཚེ་བཙུན་པ་མཁས་པ་ཀ་ཏྱའི་བུ་ཆེན་པོ་ནི་ཤཱཀྱའི་ཧ་རི་གྲོང་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་ཧ་རི་གྲོང་གི་གཙོ་བོ་ཁྱིམ་བདག་ལུས་ན་བའི་སྡུག་བསྔལ་བྱུང་ངོ༌། །བཙུན་པ་མཁས་པ་ཀ་ཏྱའི་བུ་ཆེན་པོས་ཧ་རི་གྲོང་གི་གཙོ་བོ་ཁྱིམ་བདག་ལུས་ན་བའི་སྡུག་བསྔལ་བྱུང་བ་གསན་ནས། གསན་མ་ཐག་ཏུ་སྔ་དྲོ་ཤམ་ཐབས་དང་ཆོས་གོས་གྱོན་ཏེ་ལྷུང་བཟེད་བསྣམས་ནས་ཧ་རི་གྲོང་དུ་བསོད་སྙོམས་ལ་གཤེགས་ཏེ། རིམ་གྱིས་ཧ་རི་གྲོང་གི་གཙོ་བོ་ཁྱིམ་བདག་གི་ཁྱིམ་དུ་གཤེགས་སོ། །ཧ་རི་གྲོང་གི་གཙོ་བོ་ཁྱིམ་བདག་གིས་བཙུན་པ་མཁས་པ་ཀ་ཏྱའི་བུ་ཆེན་པོ་རྒྱང་རིང་པོ་ནས་གཟིགས་ནས། སྟན་ལས་ལང་བར་བརྩམས་སོ།།

尊者摩訶迦旃延見長者欲起，即告之言：「長者莫起！幸有餘座，我自可坐于餘座。」語長者言：「云何？長者！病可忍不？身諸苦痛漸差愈不？得無增耶？」

長者答言：「尊者！我病難忍，身諸苦痛轉增無損。」

即說三種譬，如前叉摩比丘經說。

尊者摩訶迦旃延語長者言：「是故，汝當修佛不壞凈、法不壞凈、僧不壞凈、聖戒成就，當如是學。」

長者答言：「如佛所說四不壞凈，我悉成就，我今成就佛不壞凈、法不壞凈、僧不壞凈、聖戒成就。」

尊者摩訶迦旃延語長者言：「汝當依此四不壞凈修習六念。長者！當唸佛功德，此如來、應、等正覺、明行足、善逝、世間解、無上士、調御丈夫、天人師、佛世尊。念法功德，於世尊正法、律現法離諸熱惱，非時通達，緣自覺悟，念僧功德，善向、正向、直向、等向，修隨順行，謂向須陀洹、得須陀洹，向斯陀含、得斯陀含，向阿那含、得阿那含，向阿羅漢、得阿羅漢。如是四雙八士，是名世尊弟子僧，具足戒、定、慧、解脫、解脫知見，供養、恭敬、尊重之處，堪為世間無上福田。念戒功德，自持正戒，不毀不缺，不斷不壞，非盜取戒、究竟戒、可讚嘆戒、梵行戒、不憎惡戒。

བཙུན་པ་མ་ཧཱ་ཀ་ཏྱཱ་ཡཱ་ན་ཡིས་ཁྱིམ་བདག་ལངས་པར་འདོད་པ་མཐོང་ནས་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཁྱིམ་བདག་མ་ལངས་ཤིག །སྟན་གཞན་ཡོད་པས་བདག་སྟན་གཞན་ལ་འདུག་པར་བྱའོ། །ཁྱིམ་བདག་ལ་སྨྲས་པ། ཇི་ལྟར་ཁྱིམ་བདག །ནད་བཟོད་དམ། ལུས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་རྣམས་རིམ་གྱིས་དྲག་གམ། འཕེལ་བ་མེད་དམ། ཁྱིམ་བདག་གིས་ལན་བཏབ་པ། བཙུན་པ་ལགས། བདག་གི་ནད་བཟོད་དཀའ་སྟེ། ལུས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་རྣམས་ཇེ་འཕེལ་དུ་སོང་ནས་ཞི་བ་མེད་དོ། དེ་ནས་དཔེ་གསུམ་གསུངས་ཏེ། སྔར་གྱི་ཙ་མ་དགེ་སློང་གི་མདོ་བཞིན་ནོ། བཙུན་པ་མ་ཧཱ་ཀ་ཏྱཱ་ཡཱ་ན་ཡིས་ཁྱིམ་བདག་ལ་སྨྲས་པ། དེ་བས་ན་ཁྱོད་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ལ་མི་ཕྱེད་པའི་དད་པ་དང་། ཆོས་ལ་མི་ཕྱེད་པའི་དད་པ་དང་། དགེ་འདུན་ལ་མི་ཕྱེད་པའི་དད་པ་དང་། འཕགས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་བསླབ་པར་བྱའོ། ཁྱིམ་བདག་གིས་ལན་བཏབ་པ། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པའི་མི་ཕྱེད་པའི་དད་པ་བཞི་པོ་བདག་གིས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་སོ། །བདག་གིས་ད་ལྟ་སངས་རྒྱས་ལ་མི་ཕྱེད་པའི་དད་པ་དང་། ཆོས་ལ་མི་ཕྱེད་པའི་དད་པ་དང་། དགེ་འདུན་ལ་མི་ཕྱེད་པའི་དད་པ་དང་། འཕགས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་སོ། བཙུན་པ་མ་ཧཱ་ཀ་ཏྱཱ་ཡཱ་ན་ཡིས་ཁྱིམ་བདག་ལ་སྨྲས་པ། ཁྱོད་ཀྱིས་མི་ཕྱེད་པའི་དད་པ་བཞི་པོ་འདི་ལ་བརྟེན་ནས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དྲུག་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །ཁྱིམ་བདག །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་རྗེས་སུ་དྲན་པར་བྱ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ། དགྲ་བཅོམ་པ། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས། རིག་པ་དང་ཞབས་སུ་ལྡན་པ། བདེ་བར་གཤེགས་པ། འཇིག་རྟེན་མཁྱེན་པ། སྐྱེས་བུ་འདུལ་བའི་ཁ་ལོ་སྒྱུར་བ། བླ་ན་མེད་པ། ལྷ་དང་མི་རྣམས་ཀྱི་སྟོན་པ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་སོ། །ཡོན་ཏན་རྗེས་སུ་དྲན་པ། བཅོམ་ལྡན་འ་ཆོས་འདུལ་བ་ནི་མངོན་སུམ་དུ་ཚ་གདུང་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ། དུས་མ་ཡིན་པར་རྟོགས་པ། རང་གིས་རྟོགས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་རྟོགས་པའོ། །དགེ་འདུན་གྱི་ཡོན་ཏན་རྗེས་སུ་དྲན་པ། ལེགས་པར་ཞུགས་པ། ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ། དྲང་པོར་ཞུགས་པ། མཐུན་པར་ཞུགས་པ། རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་སྤྱོད་པ་བསྒྲུབ་པ་སྟེ། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ལ་ཞུགས་པ་དང་། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ལ་གནས་པ་དང་། ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བའི་འབྲས་བུ་ལ་ཞུགས་པ་དང་། ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བའི་འབྲས་བུ་ལ་གནས་པ་དང་། ཕྱིར་མི་འོང་བའི་འབྲས་བུ་ལ་ཞུགས་པ་དང་། ཕྱིར་མི་འོང་བའི་འབྲས་བུ་ལ་གནས་པ་དང་། དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུ་ལ་ཞུགས་པ་དང་། དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུ་ལ་གནས་པའོ། །དེ་ལྟར་ཟུང་བཞི་གང་ཟག་བརྒྱད་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་དགེ་འདུན་ཏེ། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། ཤེས་རབ་དང་། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང་། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བ་དང་ལྡན་པ། མཆོད་པ་དང་། གུས་པ་དང་། བཀུར་སྟི་བྱ་བའི་གནས། འཇིག་རྟེན་གྱི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཞིང་བླ་ན་མེད་པར་འོས་པའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་རྗེས་སུ་དྲན་པ། རང་གིས་ཡང་དག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་བསྲུང་བ། མ་ཉམས་པ། མ་ཆད་པ། མ་རལ་བ། མ་འཕྱུགས་པ། མ་བརྐུས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས། མཐར་ཐུག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས། བསྔགས་འོས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས། ཚངས་པར་སྤྱོད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས། མི་སྡང་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་སོ།

念施功德，自念佈施，心自欣慶，舍除慳貪，雖在居家，解脫心施、常施、樂施、具足施、平等施。念天功德，念四王天、三十三天、炎摩天、兜率陀天、化樂天、他化自在天，清凈信戒，於此命終，生彼天中。我亦如是清凈信、戒、施、聞、慧，生彼天中。長者！如是覺依四不壞凈，增六念處。」

長者白尊者摩訶迦旃延：「世尊說依四不壞凈，增六念處，我悉成就，我當修習唸佛功德，念法、念僧、念戒、念施、念天。」

尊者摩訶迦旃延語長者言：「善哉！長者！能自記說，得阿那含。」

是時，長者白尊者摩訶迦旃延，愿於此食。

尊者摩訶迦旃延默然受請。

訶梨聚落主長者知尊者摩訶迦旃延受請已，具種種凈美食，自手供養。飯食訖，澡缽、洗嗽畢，為長者種種說法，示、教、照、喜；示、教、照、喜已，從座起去。

（五五五）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。爾時，尊者摩訶迦旃延于釋氏訶梨聚落住。

時，有八城長者名曰陀施，身遭病苦。尊者摩訶迦旃延聞陀施長者身遭苦患，晨朝著衣持缽，入八城乞食，次到陀施長者舍，如訶梨長者經廣說。

（五五六）

如是我聞：

一時，佛住娑祇城安禪林中。

སྦྱིན་པའི་ཡོན་ཏན་རྗེས་སུ་དྲན་པ། རང་གིས་སྦྱིན་པ་བྱིན་པ་རྗེས་སུ་དྲན་པས་སེམས་དགའ་བ། སེར་སྣ་སྤངས་པ། ཁྱིམ་ན་གནས་ཀྱང་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་སེམས་ཀྱིས་སྦྱིན་པ། རྟག་ཏུ་སྦྱིན་པ། དགའ་བས་སྦྱིན་པ། ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་སྦྱིན་པ། མཉམ་པར་སྦྱིན་པའོ། །ལྷའི་ཡོན་ཏན་རྗེས་སུ་དྲན་པ། རྒྱལ་ཆེན་བཞིའི་ལྷ་དང་། སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་པ་དང་། འཐབ་བྲལ་དང་། དགའ་ལྡན་དང་། འཕྲུལ་དགའ་དང་། གཞན་འཕྲུལ་དབང་བྱེད་ཀྱི་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་དད་པ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་དག་པས། འདི་ནས་ཤི་འཕོས་ནས་དེར་སྐྱེས་པ་ལྟར། བདག་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་དད་པ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། སྦྱིན་པ་དང་། ཐོས་པ་དང་། ཤེས་རབ་དག་པས་དེར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །ཁྱིམ་བདག་དེ་ལྟར་མི་ཕྱེད་པའི་དད་པ་བཞི་ལ་བརྟེན་ནས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དྲུག་འཕེལ་བར་བྱའོ། ཁྱིམ་བདག་གིས་བཙུན་པ་མ་ཧཱ་ཀ་ཏྱཱ་ཡཱ་ན་ལ་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པའི་མི་ཕྱེད་པའི་དད་པ་བཞི་ལ་བརྟེན་ནས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དྲུག་འཕེལ་བ་བདག་གིས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་སོ། །བདག་གིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་དང་། ཆོས་དང་། དགེ་འདུན་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། སྦྱིན་པ་དང་། ལྷ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་བསྒོམ་པར་བགྱིའོ། བཙུན་པ་མ་ཧཱ་ཀ་ཏྱཱ་ཡཱ་ན་ཡིས་ཁྱིམ་བདག་ལ་སྨྲས་པ། ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །ཁྱིམ་བདག །རང་ཉིད་ཕྱིར་མི་འོང་བ་ཐོབ་པ་ལུང་བསྟན་པར་ནུས་སོ། དེའི་ཚེ་ཁྱིམ་བདག་གིས་བཙུན་པ་མ་ཧཱ་ཀ་ཏྱཱ་ཡཱ་ན་ལ་འདིར་གསོལ་བ་བཞེས་པར་གསོལ་བ་བཏབ་བོ། བཙུན་པ་མ་ཧཱ་ཀ་ཏྱཱ་ཡཱ་ན་ཡིས་ཅང་མི་གསུང་བས་གསོལ་བ་བཞེས་སོ། ཧ་རི་ཚོགས་ཀྱི་གཙོ་བོ་ཁྱིམ་བདག་གིས་བཙུན་པ་མ་ཧཱ་ཀ་ཏྱཱ་ཡཱ་ན་ཡིས་གསོལ་བ་བཞེས་པ་མཁྱེན་ནས། ཟས་གཙང་མ་ཞིམ་པ་སྣ་ཚོགས་རང་གི་ལག་པས་འབུལ་བར་མཛད་དོ། །གསོལ་བ་མཛད་ཟིན་ནས། ལྷུང་བཟེད་བཀྲུས་ཏེ་ཁ་བཤལ་ནས། ཁྱིམ་བདག་ལ་ཆོས་སྣ་ཚོགས་བསྟན་ཏེ། བསྟན་པ་དང་། བསླབས་པ་དང་། གསལ་བར་མཛད་པ་དང་། དགའ་བར་མཛད་དོ། །བསྟན བསླབས་པ་དང་། གསལ་བར་མཛད་པ་དང་། དགའ་བར་མཛད་ནས། སྟན་ལས་བཞེངས་ཏེ་གཤེགས་སོ། ༼ལྔ་བརྒྱ་ང་ལྔ་པ༽ འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ། །དེའི་ཚེ་བཙུན་པ་མ་ཧཱ་ཀ་ཏྱཱ་ཡཱ་ན་ཤཱཀྱའི་ཧ་རི་ཚོགས་ན་བཞུགས་སོ། དེའི་ཚེ་གྲོང་ཁྱེར་བརྒྱད་པོའི་ཁྱིམ་བདག་ད་ཤི་ཞེས་བྱ་བ་ལུས་ན་བའི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་གཟིར་རོ། །བཙུན་པ་མ་ཧཱ་ཀ་ཏྱཱ་ཡཱ་ན་ཡིས་ཁྱིམ་བདག་ད་ཤི་ལུས་ན་བའི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་གཟིར་བར་གསན་ནས། སྔ་དྲོ་ཤམ་ཐབས་དང་ཆོས་གོས་གསོལ་ཏེ་ལྷུང་བཟེད་བསྣམས་ནས། གྲོང་ཁྱེར་བརྒྱད་པོར་བསོད་སྙོམས་ལ་གཤེགས་ཏེ། རིམ་གྱིས་ཁྱིམ་བདག་ད་ཤིའི་ཁྱིམ་དུ་ཕེབས་པ་ནི། ཧ་རི་ཁྱིམ་བདག་གི་མདོ་བཞིན་རྒྱས་པར་གསུངས་སོ། ༼ལྔ་བརྒྱ་ང་དྲུག་པ༽ འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་སྒྲ་ཅན་གྱི་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་བསམ་གཏན་གྱི་ནགས་ཚལ་ན་བཞུགས་སོ།

爾時眾多比丘尼詣佛所，稽首禮足，退住一面。

爾時，世尊為眾多比丘尼種種說法，示、教、照、喜；示、教、照、喜已，默然住。

時，諸比丘尼白佛言：「世尊！若無相心三昧，不涌、不沒，解脫已住，住已解脫，此無相心三昧，世尊說是何果、何功德？」

佛告諸比丘尼：「若無相心三昧，不涌、不沒，解脫已住，住已解脫，此無相心三昧智果、智功德。」

時，諸比丘尼聞世尊所說，歡喜隨喜，作禮而去。

時，眾多比丘尼往詣尊者阿難所，稽首禮足，退坐一面，白尊者阿難：「若無相心三昧，不涌、不沒，解脫已住，住已解脫，此三昧說，是何果、何功德？」

尊者阿難語諸比丘尼：「姊妹！若無相心三昧，不涌、不沒、解脫已住，住已解脫，世尊說是智果、智功德。」

諸比丘尼言：「奇哉！尊者阿難！大師及弟子同句、同味、同義，所謂第一句義。今諸比丘尼詣世尊所，以如是句、如是味、如是義問世尊，世尊亦已如是句、如是味、如是義為我等說，如尊者阿難所說不異，是故奇特，大師及弟子同句、同味、同義。」

時，諸比丘尼聞尊者阿難所說，歡喜隨喜，作禮而去。

དེའི་ཚེ་དགེ་སློང་མ་མང་པོ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་དྲུང་དུ་སོང་ནས། ཞབས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ཏེ་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་དོ།། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་མ་མང་པོ་རྣམས་ལ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་ཆོས་བསྟན་ཏེ། བསྟན་པ་དང་། བསླབ་པ་དང་། གསལ་བར་མཛད་པ་དང་། དགའ་བར་མཛད་པ་དང་། བསྟན་པ་དང་། བསླབ་པ་དང་། གསལ་བར་མཛད་པ་དང་། དགའ་བར་མཛད་ནས་ཅང་མི་གསུང་བར་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་དགེ་སློང་མ་རྣམས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ལ་གསོལ་བ། བཅོམ་ལྡན་འདས། གལ་ཏེ་མཚན་མ་མེད་པའི་སེམས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི། མི་འཕྱུར་མི་བྱིང་བ། རྣམ་པར་གྲོལ་ནས་གནས། གནས་ནས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ། མཚན་མ་མེད་པའི་སེམས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འབྲས་བུ་གང་དང་ཡོན་ཏན་གང་དུ་གསུངས། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་དགེ་སློང་མ་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། གལ་ཏེ་མཚན་མ་མེད་པའི་སེམས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི། མི་འཕྱུར་མི་བྱིང་བ། རྣམ་པར་གྲོལ་ནས་གནས། གནས་ནས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ། མཚན་མ་མེད་པའི་སེམས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་འབྲས་བུ་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ནོ།། དེའི་ཚེ་དགེ་སློང་མ་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གསུང་ཐོས་ནས། དགའ་ཞིང་མགུ་ནས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ་སོང་ངོ་།། དེའི་ཚེ་དགེ་སློང་མ་མང་པོ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོའི་དྲུང་དུ་སོང་ནས། ཞབས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ཏེ་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་ནས། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོ་ལ་ཞུས་པ། གལ་ཏེ་མཚན་མ་མེད་པའི་སེམས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི། མི་འཕྱུར་མི་བྱིང་བ། རྣམ་པར་གྲོལ་ནས་གནས། གནས་ནས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ། ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ནི་འབྲས་བུ་གང་དང་ཡོན་ཏན་གང་དུ་གསུངས། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོས་དགེ་སློང་མ་རྣམས་ལ་སྨྲས་པ། སྲིང་མོ་དག གལ་ཏེ་མཚན་མ་མེད་པའི་སེམས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི། མི་འཕྱུར་མི་བྱིང་བ། རྣམ་པར་གྲོལ་ནས་གནས། གནས་ནས་རྣམ་པར་ག བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་འབྲས་བུ་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་དུ་གསུངས་སོ།། དགེ་སློང་མ་རྣམས་ཀྱིས་སྨྲས་པ། ངོ་མཚར་ཏོ། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོ། མཐུན་པའི་ཚིག་དང་། མཐུན་པའི་དོན་དང་། མཐུན་པའི་དགོངས་པ་སྟེ། དེ་ནི་དོན་དམ་པའི་ཚིག་གོ། ད་ལྟ་དགེ་སློང་མ་རྣམས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་དྲུང་དུ་སོང་ནས། འདི་ལྟ་བུའི་ཚིག་དང་། འདི་ལྟ་བུའི་དོན་དང་། འདི་ལྟ་བུའི་དགོངས་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཞུས་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང་འདི་ལྟ་བུའི་ཚིག་དང་། འདི་ལྟ་བུའི་དོན་དང་། འདི་ལྟ་བུའི་དགོངས་པས་བདག་ཅག་ལ་གསུངས་པ། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོས་གསུངས་པ་དང་མི་མི་མཐུན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ངོ་མཚར་ཏོ། མཐུན་པའི་ཚིག་དང་། མཐུན་པའི་དོན་དང་། མཐུན་པའི་དགོངས་པའོ།། དེའི་ཚེ་དགེ་སློང་མ་རྣམས་ཀྱིས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོའི་གསུང་ཐོས་ནས། དགའ་ཞིང་མགུ་ནས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ་སོང་ངོ་།།

（五五七）

如是我聞：

一時，佛住拘睒彌國瞿師羅園。爾時，尊者阿難亦在彼住。

時，有阇知羅比丘尼詣尊者阿難所，稽首禮足，退坐一面，問尊者阿難：「若無相心三昧，不涌、不沒，解脫已住，住已解脫。尊者阿難！世尊說此何果、何功德？」

尊者阿難語阇知羅比丘尼：「若無相心三昧，不涌、不沒，解脫已住，住已解脫，世尊說是智果、智功德。」

阇知羅比丘尼言：「奇哉！尊者阿難！大師及弟子同句、同味、同義。尊者阿難！昔於一時，佛在娑祇城安禪林中。時，有眾多比丘尼往詣佛所，問如此義。爾時，世尊以如是句、如是味、如是義為諸比丘尼說，是故當知奇特，大師弟子所說同句、同味、同義，所謂第一句義。」

時，阇知羅比丘尼聞尊者阿難所說，歡喜隨喜，作禮而去。

如阇知羅比丘尼，迦羅跋比丘尼亦爾。

（五五八）

如是我聞：

一時，佛住俱睒彌國瞿師羅園。爾時，尊者阿難亦住俱睒彌國瞿師羅園。

འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་དུས་གཅིག་ན། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡུལ་ཀོ་ཤམ་བྷིར་གཙུག་ལག་ཁང་གོ་ཤིར་སའི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ། །དེའི་ཚེ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོ་ཡང་དེར་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་དགེ་སློང་མ་ཛ་ཏི་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོའི་དྲུང་དུ་སོང་ནས། ཞབས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ཏེ་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་དེ། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོ་ལ་ཞུས་པ། གལ་ཏེ་མཚན་མ་མེད་པའི་སེམས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི། མི་འཕྱུར་མི་བྱིང་བ། རྣམ་པར་གྲོལ་ནས་གནས། གནས་ནས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འདི་ནི་འབྲས་བུ་གང་དང་ཡོན་ཏན་གང་དུ་གསུངས། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོས་དགེ་སློང་མ་ཛ་ཏི་ལ་ལ་སྨྲས་པ། གལ་ཏེ་མཚན་མ་མེད་པའི་སེམས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི། མི་འཕྱུར་མི་བྱིང་བ། རྣམ་པར་གྲོལ་ནས་གནས། གནས་ནས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་འབྲས་བུ་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་དུ་གསུངས་སོ།། དགེ་སློང་མ་ཛ་ཏི་ལས་སྨྲས་པ། ངོ་མཚར་ཏོ། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོ། མཐུན་པའི་ཚིག་དང་། མཐུན་པའི་དོན་དང་། མཐུན་པའི་དགོངས་པའོ། །ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོ། སྔོན་དུས་གཅིག་ན་སངས་རྒྱས་གྲོང་ཁྱེར་ས་གིར་བསམ་གཏན་གྱི་ནགས་ན་བཞུགས་པའི་ཚེ། དགེ་སློང་མ་མང་པོ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་དྲུང་དུ་སོང་ནས་དོན་འདི་ཞུས་སོ། །དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འདི་ལྟ་བུའི་ཚིག་དང་། འདི་ལྟ་བུའི་དོན་དང་། འདི་ལྟ་བུའི་དགོངས་པས་དགེ་སློང་མ་རྣམས་ལ་གསུངས་པས། དེའི་ཕྱིར་ངོ་མཚར་བར་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། གསུང་བ་མཐུན་པའི་ཚིག་དང་། མཐུན་པའི་དོན་དང་། མཐུན་པའི་དགོངས་པ་སྟེ། དེ་ནི་དོན་དམ་པའི་ཚིག་གོ། དེའི་ཚེ་དགེ་སློང་མ་ཛ་ཏི་ལས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོ

時，有異比丘得無相心三昧，作是念：「我若詣尊者阿難所，問尊者阿難：『若比丘得無相心三昧，不涌、不沒，解脫已住，住已解脫，此無相心三昧何果？世尊說此何功德？』尊者阿難若問我言：『比丘！汝得此無相心三昧耶？』『我未曾有。』實問異答。我當隨逐尊者阿難，脫有餘人問此義者，因而得聞。」

彼比丘即隨尊者阿難，經六年中，無有餘人問此義者，即自問尊者阿難：「若比丘問無相心三昧，不涌、不沒，解脫已住，住已解脫，世尊說此是何果、何功德？」

尊者阿難問彼比丘言：「比丘！汝得此三昧？」

彼比丘默然住，尊者阿難語彼比丘言：「若比丘得無相心三昧，不涌、不沒，解脫已住，住已解脫，世尊說此是智果、智功德。」

尊者阿難說此法時，異比丘聞其所說，歡喜奉行。

雜阿含經卷第二十 大正藏第 02 冊 No. 0099 雜阿含經

雜阿含經卷第二十一

宋天竺三藏求那跋陀羅譯

（五五九）

如是我聞：

一時，佛住波羅利弗妒路國，尊者阿難及尊者迦摩亦在波羅利弗妒路雞林精舍。

時，尊者迦摩詣尊者阿難所，共相問訊慰勞已，於一面坐。

我將為您將這段古漢語佛經文獻翻譯成藏文: དེའི་ཚེ་དགེ་སློང་གཞན་ཞིག་གིས་མཚན་མ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་ནས་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་པར་གྱུར་ཏོ། །བདག་གིས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོའི་དྲུང་དུ་སོང་ནས་འདི་སྐད་དུ་དྲི་བར་བྱའོ། །དགེ་སློང་གིས་མཚན་མ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་ནས་མི་འཕྱོ་མི་བྱིང་བར་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ལ་གནས་ཤིང་གནས་ནས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་འདི་འབྲས་བུ་གང་ཡིན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འདིའི་ཡོན་ཏན་ཅི་གསུངས་སམ། གལ་ཏེ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོས་བདག་ལ་དགེ་སློང་ཁྱོད་ཀྱིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཐོབ་བམ་ཞེས་དྲིས་ན་བདག་གིས་མ་ཐོབ་བོ་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱའོ། །བདེན་པར་དྲིས་པ་ལ་གཞན་དུ་ལན་འདེབས་པར་འགྱུར་རོ། །བདག་གིས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བར་བྱ་སྟེ། གལ་ཏེ་གཞན་གྱིས་དོན་འདི་དྲིས་ན་བདག་གིས་ཐོས་པར་འགྱུར་རོ། ། དགེ་སློང་དེས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོའི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ཏེ་ལོ་དྲུག་གི་བར་དུ་གཞན་སུས་ཀྱང་དོན་འདི་མ་དྲིས་པས་རང་ཉིད་ཀྱིས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོ་ལ་དྲིས་པ། དགེ་སློང་གིས་མཚན་མ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་ནས་མི་འཕྱོ་མི་བྱིང་བར་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ལ་གནས་ཤིང་གནས་ནས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་འདི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འབྲས་བུ་གང་དང་ཡོན་ཏན་གང་དུ་གསུངས། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོས་དགེ་སློང་དེ་ལ་དྲིས་པ། དགེ་སློང་ཁྱོད་ཀྱིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཐོབ་བམ། དགེ་སློང་དེ་ཅང་མི་སྨྲ་བར་གནས་པ་དང༌། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོས་དགེ་སློང་དེ་ལ་སྨྲས་པ། དགེ་སློང་གིས་མཚན་མ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་ནས་མི་འཕྱོ་མི་བྱིང་བར་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ལ་གནས་ཤིང་གནས་ནས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་འདི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་འབྲས་བུ་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་དུ་གསུངས་སོ། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོས་ཆོས་འདི་བསྟན་པའི་ཚེ་དགེ་སློང་གེས་ཐོས་ནས་དགའ་མགུ་རངས་ཏེ་མངོན་པར་བསྟེན་ཏོ། ཟུང་བསྡེབས་མདོའི་གླེགས་བམ་ཉི་ཤུ་པ། བཀའ་འགྱུར་པོད་གཉིས་པ། ཨང་ ༠༠༩༩ ཟུང་བསྡེབས་མདོ། ཟུང་བསྡེབས་མདོའི་གླེགས་བམ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཅིག་པ། རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་གུ་ཎ་བྷ་དྲས་རྒྱའི་སྐད་དུ་བསྒྱུར། ༼ལྔ་བརྒྱ་ང་དགུ་པ༽ འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་གི་དུས་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་པཱ་ཊ་ལི་པུ་ཏྲའི་ཡུལ་དུ་བཞུགས་ཏེ། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོ་དང་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀཱ་མ་ཡང་པཱ་ཊ་ལི་པུ་ཏྲའི་བྱ་ཀ་ལནྡ་ཀ་གནས་པའི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ། དེའི་ཚེ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀཱ་མ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོའི་གན་དུ་སོང་སྟེ། ཕན་ཚུན་འཚམས་དྲི་བ་དང་བདེ་བ་དྲིས་ནས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་དོ།

語尊者阿難：「奇哉！尊者阿難！有眼有色、有耳有聲、有鼻有香、有舌有味、有身有觸、有意有法，而有比丘有是等法，能不覺知。云何？尊者阿難！彼比丘為有想不覺知，為無想故不覺知？」

尊者阿難語迦摩比丘言：「有想者亦不覺知，況復無想。」

復問尊者阿難：「何等為有想于有而不覺知？」

尊者阿難語迦摩比丘言：「若比丘離欲、惡不善法，有覺有觀，離生喜樂，初禪具足住。如是有想比丘有法而不覺知。如是第二、第三、第四禪，空入處、識入處、無所有入處具足住。如是有想比丘有法而不覺知。云何無想有法而不覺知？如是比丘一切想不憶念，無想心三昧身作證具足住，是名比丘無想于有法而不覺知。」

尊者迦摩比丘復問尊者阿難：「若比丘無想心三昧，不涌不沒，解脫已住，住已解脫，世尊說此是何果、何功德？」

尊者阿難語迦摩比丘言：「若比丘無想心三昧，不涌不沒，解脫已住，住已解脫，世尊說此是智果、智功德。」

時，二正士共論議已，歡喜隨喜，各從坐起去。

（五六〇）

如是我聞：

一時，佛住俱睒彌國瞿師羅園。爾時，尊者阿難亦在彼住。

རྗེ་བཙུན་ཀུན་དགའ་བོ་ལ། "ངོ་མཚར་ཆེ། རྗེ་བཙུན་ཀུན་དགའ་བོ། མིག་དང་གཟུགས་དང་། རྣ་བ་དང་སྒྲ་དང་། སྣ་དང་དྲི་དང་། ལྕེ་དང་རོ་དང་། ལུས་དང་རེག་བྱ་དང་། ཡིད་དང་ཆོས་རྣམས་ཡོད་བཞིན་དུ། དགེ་སློང་འགའ་ཞིག་གིས་ཆོས་དེ་དག་ཡོད་ཀྱང་མི་ཚོར་བ་ཇི་ལྟར་ཡིན། རྗེ་བཙུན་ཀུན་དགའ་བོ། དགེ་སློང་དེས་འདུ་ཤེས་དང་བཅས་པས་མི་ཚོར་རམ། འདུ་ཤེས་མེད་པས་མི་ཚོར་བ་ཡིན།" རྗེ་བཙུན་ཀུན་དགའ་བོས་དགེ་སློང་ཀཱ་མ་ལ་གསུངས་པ། "འདུ་ཤེས་དང་བཅས་པས་ཀྱང་མི་ཚོར་ན། འདུ་ཤེས་མེད་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས།" ཡང་རྗེ་བཙུན་ཀུན་དགའ་བོ་ལ་དྲིས་པ། "འདུ་ཤེས་དང་བཅས་པས་ཡོད་པ་ལ་མི་ཚོར་བ་གང་ཡིན།" རྗེ་བཙུན་ཀུན་དགའ་བོས་དགེ་སློང་ཀཱ་མ་ལ་གསུངས་པ། "གལ་ཏེ་དགེ་སློང་ཞིག་འདོད་པ་དང་མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ལས་བྲལ་ནས། རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པ་དང་བཅས་པ། དབེན་པ་ལས་སྐྱེས་པའི་དགའ་བ་དང་བདེ་བ་དང་ལྡན་པའི་བསམ་གཏན་དང་པོ་ལ་རྫོགས་པར་གནས་པ་ན། དེ་ལྟར་འདུ་ཤེས་དང་བཅས་པའི་དགེ་སློང་གིས་ཆོས་ཡོད་ཀྱང་མི་ཚོར་བ་ཡིན། དེ་བཞིན་དུ་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་དང་། གསུམ་པ་དང་། བཞི་པ་དང་། ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་དང་། རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་དང་། ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ལ་རྫོགས་པར་གནས་པ་ན། དེ་ལྟར་འདུ་ཤེས་དང་བཅས་པའི་དགེ་སློང་གིས་ཆོས་ཡོད་ཀྱང་མི་ཚོར་བ་ཡིན། འདུ་ཤེས་མེད་པས་ཆོས་ཡོད་ཀྱང་མི་ཚོར་བ་ཇི་ལྟར་ཡིན་ཞེ་ན། དགེ་སློང་དེས་འདུ་ཤེས་ཐམས་ཅད་མི་དྲན་པར། འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སེམས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལུས་ཀྱིས་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་ཏེ་རྫོགས་པར་གནས་པ་དེ་ནི། དགེ་སློང་གིས་འདུ་ཤེས་མེད་པར་ཆོས་ཡོད་ཀྱང་མི་ཚོར་བ་ཞེས་བྱའོ།" དགེ་སློང་ཀཱ་མས་ཡང་རྗེ་བཙུན་ཀུན་དགའ་བོ་ལ་དྲིས་པ། "གལ་ཏེ་དགེ་སློང་ཞིག་འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སེམས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་མི་འཕྱོ་མི་བྱིང་བར། གནས་གནས་པ། གནས་ནས་གྲོལ་བ་ལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འདི་འབྲས་བུ་གང་དང་ཡོན་ཏན་གང་ཡིན་པར་གསུངས།" རྗེ་བཙུན་ཀུན་དགའ་བོས་དགེ་སློང་ཀཱ་མ་ལ་གསུངས་པ། "གལ་ཏེ་དགེ་སློང་ཞིག་འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སེམས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་མི་འཕྱོ་མི་བྱིང་བར། གྲོལ་ནས་གནས་པ། གནས་ནས་གྲོལ་བ་ལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འདི་ཤེས་རབ་ཀྱི་འབྲས་བུ་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཡིན་པར་གསུངས་སོ།" དེ་ནས་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་གཏམ་གླེང་བྱས་ཏེ། དགའ་ཞིང་མགུ་ནས། རང་རང་གི་སྟན་ལས་ལངས་ཏེ་སོང་ངོ་། (༥༦༠) འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀོ་ས་བྱིའི་ཡུལ་གྷོ་ཤི་ཏའི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ། དེའི་ཚེ་རྗེ་བཙུན་ཀུན་དགའ་བོ་ཡང་དེར་བཞུགས་སོ།

時，尊者阿難告諸比丘：「若比丘！比丘尼於我前自記說，我當善哉慰勞問訊，或求以四道。何等為四？若比丘、比丘尼坐，作如是住心、善住心、局住心、調伏心、止、觀、一心、等受，分別於法量度，修習多修習已，得斷諸使。若有比丘、比丘尼於我前自記說，我則如是善哉慰喻，或求是，名說初道。

「複次，比丘、比丘尼正坐思惟，於法選擇，思量住心，善住、局住，調伏止觀，一心等受。如是正向多住，得離諸使，若有比丘、比丘尼於我前自記說，我當如是善哉慰喻，或求是，名第二說道。

「複次，比丘、比丘尼為掉亂所持，以調伏心坐、正坐，住心、善住心、局住心，調伏止觀，一心等受化。如是正向多住已，則斷諸使，若有比丘、比丘尼於我前自記說，我則如是善哉慰喻，或求是，名第三說道。

「複次，比丘、比丘尼止觀和合俱行，作如是正向多住，則斷諸使。若比丘、比丘尼於我前自記說者，我則如是善哉慰喻教誡，或求是，名第四說道。」

時，諸比丘聞尊者阿難所說，歡喜奉行。

（五六一）

如是我聞：

一時，佛住俱睒彌國瞿師羅園，尊者阿難亦在彼住。

དེའི་ཚེ་རྗེ་བཙུན་ཀུན་དགའ་བོས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བསྒོ་བ། "དགེ་སློང་དག གལ་ཏེ་དགེ་སློང་ངམ་དགེ་སློང་མ་ཞིག་གིས་ངའི་མདུན་དུ་རང་གིས་ལུང་བསྟན་པ་ན། ངས་ལེགས་སོ་ཞེས་དབུགས་དབྱུང་ཞིང་འདྲི་རྟོག་བྱེད་པའམ། ཡང་ན་ལམ་བཞི་པོ་འདི་དག་གིས་ཚོལ་བར་བྱའོ། བཞི་གང་ཞེ་ན། དགེ་སློང་ངམ་དགེ་སློང་མ་འཁོད་ནས། སེམས་འདི་ལྟར་གནས་པ་དང་། ལེགས་པར་གནས་པ་དང་། ཡོངས་སུ་གནས་པ་དང་། དུལ་བར་བྱས་པ་དང་། ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་དང་། སེམས་རྩེ་གཅིག་པ་དང་། མཉམ་པར་མྱོང་བར་བྱས་ཏེ། ཆོས་ལ་རྣམ་པར་དཔྱད་ཅིང་ཚད་བཟུང་སྟེ། གོམས་པར་བྱས་ཤིང་ཡང་དང་ཡང་དུ་བསྒོམས་པས་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་སྤངས་པར་འགྱུར་རོ། གལ་ཏེ་དགེ་སློང་ངམ་དགེ་སློང་མ་ཞིག་གིས་ངའི་མདུན་དུ་རང་གིས་ལུང་བསྟན་པ་ན། ངས་དེ་ལྟར་ལེགས་སོ་ཞེས་དབུགས་དབྱུང་བའམ་ཚོལ་བ་ནི། ལམ་དང་པོ་བསྟན་པ་ཞེས་བྱའོ། "ཡང་དགེ་སློང་ངམ་དགེ་སློང་མས་ཡང་དག་པར་འཁོད་ནས་རྣམ་པར་བསམ་སྟེ། ཆོས་ལ་རབ་ཏུ་འབྱེད་ཅིང་སེམས་པ་དང་། སེམས་གནས་པ་དང་། ལེགས་པར་གནས་པ་དང་། ཡོངས་སུ་གནས་པ་དང་། དུལ་བར་བྱས་པའི་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་དང་། སེམས་རྩེ་གཅིག་པ་དང་། མཉམ་པར་མྱོང་བར་བྱེད་དོ། དེ་ལྟར་ཡང་དག་པར་ཞུགས་ཤིང་མང་དུ་གནས་པས་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ལས་གྲོལ་བར་འགྱུར་རོ། གལ་ཏེ་དགེ་སློང་ངམ་དགེ་སློང་མ་ཞིག་གིས་ངའི་མདུན་དུ་རང་གིས་ལུང་བསྟན་པ་ན། ངས་དེ་ལྟར་ལེགས་སོ་ཞེས་དབུགས་དབྱུང་བའམ་ཚོལ་བ་ནི། ལམ་གཉིས་པ་བསྟན་པ་ཞེས་བྱའོ། "ཡང་དགེ་སློང་ངམ་དགེ་སློང་མ་རྒོད་པ་དང་འགྱོད་པས་ཟིན་པ་ན། སེམས་དུལ་བར་བྱས་ཏེ་འཁོད་པ་དང་། ཡང་དག་པར་འཁོད་པ་དང་། སེམས་གནས་པ་དང་། ལེགས་པར་གནས་པ་དང་། ཡོངས་སུ་གནས་པ་དང་། དུལ་བར་བྱས་པའི་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་དང་། སེམས་རྩེ་གཅིག་པ་དང་། མཉམ་པར་མྱོང་བར་བྱས་ཏེ་འདུལ་བར་བྱེད་དོ། དེ་ལྟར་ཡང་དག་པར་ཞུགས་ཤིང་མང་དུ་གནས་པས་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་སྤོང་བར་འགྱུར་རོ། གལ་ཏེ་དགེ་སློང་ངམ་དགེ་སློང་མ་ཞིག་གིས་ངའི་མདུན་དུ་རང་གིས་ལ་པ་ན། ངས་དེ་ལྟར་ལེགས་སོ་ཞེས་དབུགས་དབྱུང་བའམ་ཚོལ་བ་ནི། ལམ་གསུམ་པ་བསྟན་པ་ཞེས་བྱའོ། "ཡང་དགེ་སློང་ངམ་དགེ་སློང་མས་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་ཟུང་དུ་འབྲེལ་བར་འཇུག་ཅིང་། དེ་ལྟར་ཡང་དག་པར་ཞུགས་ཤིང་མང་དུ་གནས་པས་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་སྤོང་བར་འགྱུར་རོ། གལ་ཏེ་དགེ་སློང་ངམ་དགེ་སློང་མ་ཞིག་གིས་ངའི་མདུན་དུ་རང་གིས་ལུང་བསྟན་པ་ན། ངས་དེ་ལྟར་ལེགས་སོ་ཞེས་དབུགས་དབྱུང་ཞིང་གདམས་ངག་བྱེད་པའམ་ཚོལ་བ་ནི། ལམ་བཞི་པ་བསྟན་པ་ཞེས་བྱའོ།" དེའི་ཚེ་དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་རྗེ་བཙུན་ཀུན་དགའ་བོས་གསུངས་པ་ཐོས་ནས། དགའ་མགུ་ཡི་རངས་ཏེ་མངོན་པར་བསྒྲུབས་སོ། (༥༦༡) འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀོ་ས་བྱིའི་ཡུལ་གྷོ་ཤི་ཏའི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ། རྗེ་བཙུན་ཀུན་དགའ་བོ་ཡང་དེར་བཞུགས་སོ།།

時，有異婆羅門詣尊者阿難所，共相問訊慰勞已，於一面坐，問尊者阿難：「何故於沙門瞿曇所修梵行？」

尊者阿難語婆羅門：「為斷故。」

復問：「尊者何所斷？」

答言：「斷愛。」

復問：「尊者阿難！何所依而得斷愛？」

答言：「婆羅門！依于欲而斷愛。」

復問：「尊者阿難！豈非無邊際？」

答言：「婆羅門！非無邊際。如是有邊際，非無邊際。」

復問：「尊者阿難！云何有邊際，非無邊際。」

答言：「婆羅門！我今問汝，隨意答我。婆羅門！于意云何？汝先有欲來詣精舍不？」

婆羅門答言：「如是，阿難！」

「如是，婆羅門！來至精舍已，彼欲息不？」

答言：「如是，尊者阿難！彼精進、方便、籌量，來詣精舍。」

復問：「至精舍已，彼精進、方便、籌量息不？」

答言：「如是，尊者阿難！」

復語婆羅門：「如是，婆羅門！如來、應、等正覺所知所見，說四如意足，以一乘道凈眾生、滅苦惱、斷憂悲。何等為四？欲定斷行成就如意足，精進定、心定、思惟定斷行成就如意足。

དེའི་ཚེ་བྲམ་ཟེ་ཞིག་རྗེ་བཙུན་ཀུན་དགའ་བོའི་དྲུང་དུ་འོངས་ཏེ། ཕན་ཚུན་འཚམས་འདྲི་དང་བདེ་བར་གནས་པ་དྲིས་ནས། ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་དེ། རྗེ་བཙུན་ཀུན་དགའ་བོ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་དྲིས་པ། "ཅིའི་ཕྱིར་དགེ་སྦྱོང་གཽ་ཏ་མའི་དྲུང་དུ་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་སྤྱོད་པ་ལགས།" རྗེ་བཙུན་ཀུན་དགའ་བོས་བྲམ་ཟེ་ལ་གསུངས་པ། "སྤོང་བའི་ཕྱིར་རོ།" ཡང་དྲིས་པ། "རྗེ་བཙུན་གྱིས་ཅི་ཞིག་སྤོང་།" ལན་དུ་གསུངས་པ། "སྲེད་པ་སྤོང་ངོ་།" ཡང་དྲིས་པ། "རྗེ་བཙུན་ཀུན་དགའ་བོ། ཅི་ལ་བརྟེན་ནས་སྲེད་པ་སྤོང་བར་འགྱུར།" ལན་དུ་གསུངས་པ། "བྲམ་ཟེ། འདོད་པ་ལ་བརྟེན་ནས་སྲེད་པ་སྤོང་ངོ་།" ཡང་དྲིས་པ། "རྗེ་བཙུན་ཀུན་དགའ་བོ། དེ་ནི་མཐའ་མེད་པ་མ་ལགས་སམ།" ལན་དུ་གསུངས་པ། "བྲམ་ཟེ། མཐའ་མེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། དེ་ལྟར་མཐའ་ཡོད་དེ། མཐའ་མེད་པ་མ་ཡིན་ནོ།" ཡང་དྲིས་པ། "རྗེ་བཙུན་ཀུན་དགའ་བོ། ཇི་ལྟར་ན་མཐའ་ཡོད་ཅིང་མཐའ་མེད་པ་མ་ཡིན།" ལན་དུ་གསུངས་པ། "བྲམ་ཟེ། ད་ངས་ཁྱོད་ལ་དྲི་བས། ཅི་ལྟར་འདོད་པ་བཞིན་དུ་ལོན་ཅིག བྲམ་ཟེ། ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། ཁྱོད་སྔོན་ལ་འདོད་པ་དང་བཅས་ཏེ་གཙུག་ལག་ཁང་དུ་འོངས་སམ།" བྲམ་ཟེས་ལན་དུ་སྨྲས་པ། "དེ་བཞིན་ནོ། ཀུན་དགའ་བོ།" "དེ་བཞིན་དུ་བྲམ་ཟེ། གཙུག་ལག་ཁང་དུ་འོངས་ནས་འདོད་པ་དེ་ཞི་བར་གྱུར་ཏམ།" ལན་དུ་སྨྲས་པ། "དེ་བཞིན་ནོ། རྗེ་བཙུན་ཀུན་དགའ་བོ། བརྩོན་འགྲུས་དང་ཐབས་དང་བརྟག་དཔྱད་བྱས་ནས་གཙུག་ལག་ཁང་དུ་འོངས་སོ།" ཡང་དྲིས་པ། "གཙུག་ལག་ཁང་དུ་སླེབས་ནས། བརྩོན་འགྲུས་དང་ཐབས་དང་བརྟག་དཔྱད་དེ་དག་ཞི་བར་གྱུར་ཏམ།" ལན་དུ་སྨྲས་པ། "དེ་བཞིན་ནོ། རྗེ་བཙུན་ཀུན་དགའ་བོ།" ཡང་བྲམ་ཟེ་ལ་གསུངས་པ། "དེ་བཞིན་དུ་བྲམ་ཟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་མཁྱེན་ཅིང་གཟིགས་ནས། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་བཞི་གསུང ཐེག་པ་གཅིག་གི་ལམ་གྱིས་སེམས་ཅན་རྣམས་རྣམ་པར་དག་པར་བྱེད་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་ཞི་བར་བྱེད་པ་དང་། མ

如是，聖弟子修欲定斷行成就如意足，依離、依無慾、依出要、依滅、向于舍，乃至斷愛，愛斷已，彼欲亦息。修精進定、心定、思惟定斷行成就，依離、依無慾、依出要、依滅、向于舍，乃至愛盡，愛盡已，思惟則息。婆羅門！于意云何？此非邊際耶？」

婆羅門言：「尊者阿難！此是邊際，非不邊際。」

爾時，婆羅門聞尊者阿難所說，歡喜隨喜，從座起去。

（五六二）

如是我聞：

一時，佛住拘睒彌國瞿師羅園，尊者阿難亦在彼住。

爾時，瞿師羅長者詣尊者阿難所，稽首禮足，退坐一面，白尊者阿難：「云何名為世間說法者？云何名世間善向？云何名世間善到？」

尊者阿難語瞿師羅長者：「我今問汝，隨意答我。長者！于意云何？若有說法，調伏貪慾、調伏瞋恚、調伏愚癡，得名世間說法者不？」

長者答言：「尊者阿難！若有說法，能調伏貪慾、瞋恚、愚癡，是則名為世間說法。」

復問：「長者！于意云何？若世間向調伏貪慾、調伏瞋恚、調伏愚癡，是名世間善向；若世間已調伏貪慾、瞋恚、愚癡，是名善到耶？為非耶？」

長者答言：「尊者阿難！若調伏貪慾，已斷無餘，瞋恚、愚癡已斷無餘，是名善到。

དེ་བཞིན་དུ་འཕགས་པས་འདོད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྤོང་བའི་འདུ་བྱེད་དང་ལྡན་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་བསྒོམས་ཏེ། དབེན་པ་དང་། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང་། ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང་། འགོག་པ་ལ་བརྟེན་ཅིང་བཏང་སྙོམས་སུ་ཕྱོགས་ཏེ། སྲེད་པ་སྤོང་བའི་བར་དུ་བསྒོམས་ནས། སྲེད་པ་སྤངས་པ་ན་འདོད་པ་དེ་ཡང་ཞི་བར་འགྱུར་རོ། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། སེམས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། དཔྱོད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྤོང་བའི་འདུ་བྱེད་དང་ལྡན་པ་བསྒོམས་ཏེ། དབེན་པ་དང་། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང་། ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང་། འགོག་པ་ལ་བརྟེན་ཅིང་བཏང་སྙོམས་སུ་ཕྱོགས་ནས། སྲེད་པ་ཟད་པའི་བར་དུ་བསྒོམས་ཏེ། སྲེད་པ་ཟད་པ་ན་དཔྱོད་པ་ཡང་ཞི་བར་འགྱུར་རོ། བྲམ་ཟེ། ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། འདི་ནི་མཐའ་མ་ཡིན་ནམ།" བྲམ་ཟེས་སྨྲས་པ། "རྗེ་བཙུན་ཀུན་དགའ་བོ། འདི་ནི་མཐའ་ལགས་ཏེ། མཐའ་མ་མཆིས་པ་མ་ལགས་སོ།" དེའི་ཚེ་བྲམ་ཟེས་རྗེ་བཙུན་ཀུན་དགའ་བོས་གསུངས་པ་ཐོས་ནས། དགའ་ཞིང་ཡི་རངས་ཏེ། སྟན་ལས་ལངས་ནས་སོང་ངོ་།། (༥༦༢) འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀོ་ས་བྱིའི་ཡུལ་གྷོ་ཤི་ཏའི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ། རྗེ་བཙུན་ཀུན་དགའ་བོ་ཡང་དེར་བཞུགས་སོ། དེའི་ཚེ་ཁྱིམ་བདག་གྷོ་ཤི་ཏ་རྗེ་བཙུན་ཀུན་དགའ་བོའི་དྲུང་དུ་འོངས་ཏེ། ཞབས་ལ་ཕྱག་བཙལ་ནས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་དེ། རྗེ་བཙུན་ཀུན་དགའ་བོ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་པ། "འཇིག་རྟེན་ན་ཆོས་སྟོན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཇི་ལྟ་བུ། འཇིག་རྟེན་ན་ལེགས་པར་ཞུགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཇི་ལྟ་བུ། འཇིག་རྟེན་ན་ལེགས་པར་སོན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཇི་ལྟ་བུ་ལགས།" རྗེ་བཙུན་ཀུན་དགའ་བོས་ཁྱིམ་བདག་གྷོ་ཤི་ཏ་ལ་གསུངས་པ། "ད་ངས་ཁྱོད་ལ་དྲི་བས། ཅི་ལྟར་འདོད་པ་བཞིན་དུ་ལོན་ཅིག ཁྱིམ་བདག ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། གལ་ཏེ་ཆོས་བསྟན་པས་འདོད་ཆགས་འདུལ་བ་དང་། ཞེ་སྡང་འདུལ་བ་དང་། གཏི་མུག་འདུལ་བར་བྱེད་པ་དེ་ནི་འཇིག་རྟེན་ན་ཆོས་སྟོན་པ་ཞེས་བྱ་བ་མ་ཡིན་ནམ།"དག་གིས་ལན་དུ་གསོལ་པ། "རྗེ་བཙུན་ཀུན་དགའ་བོ། གལ་ཏེ་ཆོས་བསྟན་པས་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་འདུལ་བར་བྱེད་པ་དེ་ནི་འཇིག་རྟེན་ན་ཆོས་སྟོན་པ་ཞེས་བྱའོ།" ཡང་དྲིས་པ། "ཁྱིམ་བདག ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། གལ་ཏེ་འཇིག་རྟེན་པ་འདོད་ཆགས་འདུལ་བ་དང་ཞེ་སྡང་འདུལ་བ་དང་གཏི་མུག་འདུལ་བ་ལ་ཞུགས་པ་དེ་ནི་འཇིག་རྟེན་ན་ལེགས་པར་ཞུགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། གལ་ཏེ་འཇིག་རྟེན་པས་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་བཏུལ་ཟིན་པ་དེ་ནི་ལེགས་པར་སོན་པ་ཞེས་བྱའམ་མ་ཡིན།" ཁྱིམ་བདག་གིས་ལན་དུ་གསོལ་པ། "རྗེ་བཙུན་ཀུན་དགའ་བོ། གལ་ཏེ་འདོད་ཆགས་བཏུལ་ཟིན་ཅིང་ལྷག་མ་མེད་པར་སྤངས། ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་བཏུལ་ཟིན་ཅིང་ལྷག་མ་མེད་པར་སྤངས་པ་དེ་ནི་ལེགས་པར་སོན་པ་ཞེས་བྱའོ།"

」

尊者阿難答言：「長者！我試問汝，汝便真實答我，其義如此，當受持之。」

瞿師羅長者聞尊者阿難所說，歡喜隨喜，作禮而去。

（五六三）

如是我聞：

一時，佛住毗舍離獼猴池側重閣講堂，尊者阿難亦在彼住。

爾時，無畏離車，是尼犍弟子、聰明童子離車，是阿耆毗弟子，俱往尊者阿難所，共相問訊慰勞已，於一面坐。時，無畏離車語尊者阿難：「我師尼犍子滅熾然法，清凈超出，為諸弟子說如是道：『宿命之業，行苦行故，悉能吐之。身業不作，斷截橋樑，于未來世無復諸漏，諸業永盡；業永盡故，眾苦永盡；苦永盡故，究竟苦邊。』尊者阿難！此義云何？」

尊者阿難語離車言：「如來、應、等正覺所知所見，說三種離熾然清凈超出道，以一乘道凈眾生、離憂悲、越苦惱，得真如法。何等為三？如是，聖弟子住于凈戒，受波羅提木叉，威儀具足，信于諸罪過，生怖畏想。受持如是具足凈戒，宿業漸吐，得現法離熾然，不待時節，能得正法，通達現見觀察，智慧自覺。離車長者！是名如來、應、等正覺說所知所見說離熾然，清凈超出，以一乘道凈眾生、滅苦惱、越憂悲，得真如法。

རྗེ་བཙུན་ཀུན་དགའ་བོས་ལན་དུ་གསུངས་པ། "ཁྱིམ་བདག དེ་ལྟར་ངས་ཁྱོད་ལ་བརྟག་ཅིང་དྲིས་པ་ལ། ཁྱོད་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་ལན་བཏབ་པ་ལྟར། དོན་འདི་དེ་བཞིན་དུ་གཟུང་བར་གྱིས་ཤིག" ཁྱིམ་བདག་གྷོ་ཤི་ཏས་རྗེ་བཙུན་ཀུན་དགའ་བོས་གསུངས་པ་ཐོས་ནས། དགའ་ཞིང་ཡི་རངས་ཏེ། ཕྱག་བྱས་ནས་སོང་ངོ་།། (༥༦༣) འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡངས་པ་ཅན་དུ་སྤྲེའུའི་རྫིང་བུའི་འགྲམ་ན་ཁང་པ་བརྩེགས་པའི་གཙུག་ལག་ཁང་ན་བཞུགས་སོ། རྗེ་བཙུན་ཀུན་དགའ་བོ་ཡང་དེར་བཞུགས་སོ། དེའི་ཚེ་ལིཙྪ་བཱི་འཇིགས་མེད་ནི་གཅེར་བུ་པའི་སློབ་མ་དང་། བློ་གྲོས་དང་ལྡན་པའི་གཞོན་ནུ་ལིཙྪ་བཱི་ནི་མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་སློབ་མ་སྟེ། དེ་གཉིས་རྗེ་བཙུན་ཀུན་དགའ་བོའི་དྲུང་དུ་འོངས་ནས། ཕན་ཚུན་འཚམས་འདྲི་དང་བདེ་བར་གནས་པ་དྲིས་ནས། ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་དོ། དེའི་ཚེ་ལིཙྪ་བཱི་འཇིགས་མེད་ཀྱིས་རྗེ་བཙུན་ཀུན་དགའ་བོ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། "བདག་གི་སློབ་དཔོན་གཅེར་བུ་པས་འབར་བ་ཞི་བའི་ཆོས་རྣམ་པར་དག་ཅིང་ཡོངས་སུ་འདས་པ་བསྟན་ཏེ། མུ་སྟེགས་ཅན་རྣམས་ལ་ལམ་འདི་ལྟར་བསྟན་ཏོ། 'སྔོན་གྱི་ལས་རྣམས་ནི་དཀའ་ཐུབ་སྤྱད་པས་ཐམས་ཅད་སྤོང་བར་ནུས་སོ། ལུས་ཀྱི་ལས་མི་བྱེད་ཅིང་ཟམ་པ་བཅད་ན། མ་འོངས་པའི་དུས་སུ་ཟག་པ་རྣམས་མི་འབྱུང་ཞིང་ལས་ཐམས་ཅད་ཟད་པར་འགྱུར་རོ། ལས་ཐམས་ཅད་ཟད་པའི་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ཟད་པར་འགྱུར་རོ། སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ཟད་པའི་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་གྱི་མཐར་ཕྱིན་པར་འགྱུར་རོ།' རྗེ་བཙུན་ཀུན་དགའ་བོ། དོན་འདི་ཇི་ལྟར་ལགས།" རྗེ་བཙུན་ཀུན་དགའ་བོས་ལིཙྪ་བཱི་ལ་གསུངས་པ། "དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་མཁྱེན་ཅིང་གཟིགས་ནས། འབར་བ་ཞི་བ་རྣམ་པར་དག་ཅིང་ཡོངས་སུ་འདས་པའི་ལམ་རྣམ་པ་གས་ཏེ། ཐེག་པ་གཅིག་གི་ལམ་གྱིས་སེམས་ཅན་རྣམས་རྣམ་པར་དག་པར་བྱེད་པ་དང་། མྱ་ངན་དང་སྨྲེ་སྔགས་ལས་འདས་པར་བྱེད་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་ལས་རྒལ་བར་བྱེད་པ་དང་། དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ཐོབ་པར་བྱེད་དོ། གསུམ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་འཕགས་པའི་སློབ་མ་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་དག་པ་ལ་གནས་པ་དང་། སོ་སོར་ཐར་པའི་སྡོམ་པ་ལེན་པ་དང་། སྤྱོད་ལམ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་། ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་ཕྲ་མོ་ལའང་འཇིགས་པར་ལྟ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་ཚུལ་ཁྲིམས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལ་གནས་པས། སྔོན་གྱི་ལས་རིམ་གྱིས་སྤོང་ཞིང་། ཚེ་འདི་ལ་འབར་བ་ཞི་བ་ཐོབ་པར་བྱེད་དེ། དུས་ངེས་པ་མེད་པར་ཆོས་ཉིད་ཐོབ་པར་བྱེད་དོ། མངོན་སུམ་དུ་མཐོང་ཞིང་བརྟག་པར་བྱ་བ་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱིས་རང་གིས་རྟོགས་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། ལིཙྪ་བཱི་ཁྱིམ་བདག དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་མཁྱེན་ཅིང་གཟིགས་ནས། འབར་བ་ཞི་བ་རྣམ་པར་དག་ཅིང་ཡོངས་སུ་འདས་པ་གསུངས་ཏེ། ཐེག་པ་གཅིག་གི་ལམ་གྱིས་སེམས་ཅན་རྣམས་རྣམ་པར་དག་པར་བྱེད་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་ཞི་བར་བྱེད་པ་དང་། མྱ་ངན་དང་སྨྲེ་སྔགས་ལས་འདས་པར་བྱེད་པ་དང་། དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ།

「複次，離車！如是凈戒具足，離欲、惡不善法，乃至第四禪具足住，是名如來、應、等正覺說離熾然，乃至得如實法。復有三昧正受，於此苦聖諦如實知，此苦集聖諦、苦滅聖諦、苦滅道跡聖諦如實知。具足如是智慧心，業更不造，宿業漸已斷，得現正法，離諸熾然，不待時節，通達現見，生自覺智。離車！是名如來、應、等正覺所知所見說第三離熾然，清凈超出，以一乘道凈眾生、離苦惱、滅憂悲，得如實法。」

爾時，尼犍弟子離車無畏默然住。

爾時，阿耆毗弟子離車聰慧重語離車無畏言：「怪哉！無畏！何默然住？于如來、應、等正覺所說、所知、所見、善說法，聞不隨喜耶？」

離車無畏答言：「我思惟其義，故默然住耳。誰聞世尊沙門瞿曇所說法不隨喜者？若有聞沙門瞿曇說法而不隨喜者，此則愚夫，長夜當受非義不饒益苦。」

時，尼犍弟子離車無畏、阿耆毗弟子聰慧重聞佛所說法，尊者阿難陀所說，歡喜隨喜，從座起去。

（五六四）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。尊者阿難亦在彼住。

時，有異比丘尼于尊者阿難所，起染著心，遣使白尊者阿難：「我身遇病苦，唯愿尊者哀愍見看。

ཡང་ལིཙྪ་བཱི། དེ་ལྟར་ཚུལ་ཁྲིམས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་ལྡན་པས། འདོད་པ་དང་མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ལས་བྲལ་ནས། བསམ་གཏན་བཞི་པའི་བར་དུ་རྫོགས་པར་གནས་པ་ནི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་འབར་བ་ཞི་བ་ནས། ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་གྱི་ཆོས་ཐོབ་པའི་བར་དུ་གསུངས་སོ། ཡང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པས། སྡུག་བསྔལ་འཕགས་པའི་བདེན་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་ཀུན་འབྱུང་བའི་འཕགས་པའི་བདེན་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་འགོག་པའི་འཕགས་པའི་བདེན་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་འགོག་པར་འགྲོ་བའི་ལམ་གྱི་འཕགས་པའི་བདེན་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་སོ། དེ་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་སེམས་དང་ལྡན་པས། ལས་གསར་པ་མི་བྱེད་ཅིང་། སྔོན་གྱི་ལས་རྣམས་རིམ་གྱིས་སྤངས་ནས། ཆོས་ཡང་དག་པ་མངོན་སུམ་དུ་ཐོབ་སྟེ། འབར་བ་ཐམས་ཅད་ལས་གྲོལ་ཞིང་། དུས་ངེས་པ་མེད་པར་མངོན་སུམ་དུ་རྟོགས་ཤིང་། རང་གིས་ཤེས་རབ་ཀྱིས་རྟོགས་པར་བྱེད་དོ། ལིཙྪ་བཱི། འདི་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་མཁྱེན་ཅིང་གཟིགས་ནས་གསུངས་པའི་འབར་བ་ཞི་བ་གསུམ་པ་སྟེ། རྣམ་པར་དག་ཅིང་ཡོངས་སུ་འདས་པ། ཐེག་པ་གཅིག་གི་ལམ་གྱིས་སེམས་ཅན་རྣམས་རྣམ་པར་དག་པར་བྱེད་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་ལས་གྲོལ་བ་དང་། མྱ་ངན་དང་སྨྲེ་སྔགས་ཞི་བར་བྱེད་པ་དང་། ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་གྱི་ཆོས་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ།" དེའི་ཚེ་གཅེར་བུ་པའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་ལིཙྪ་བཱི་འཇིགས་མེད་ཅང་མི་སྨྲ་བར་གནས་སོ། དེའི་ཚེ་མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་བློ་གྲོས་དང་ལྡན་པའི་ལིཙྪ་བཱིས་ལིཙྪ་བཱི་འཇིགས་མེད་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། "ཀྱེ་མ། འཇིགས་མེད། ཅིའི་ཕྱིར་ཅང་མི་སྨྲ་བར་གནས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་མཁྱེན་ཅིང་གཟིགས་ནས་ལེགས་པར་གསུངས་པའི་ཆོས་ཐོས་ནས་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བར་མི་བྱེད་དམ།" ལིཙྪ་བཱི་འཇིགས་མེད་ཀྱིས་ལན་དུ་སྨྲས་པ། "བདག་གིས་དོན་དེ་བསམ་པས་ན་ཅང་མི་སྨས་པ་ཡིན་ནོ། སུ་ཞིག་བཅོམ་ལྡན་འདས་དགེ་སྦྱོང་གཽ་ཏ་མས་གསུངས་པའི་ཆོས་ཐོས་ནས་རྗེས་སུ་ཡི་མི་རང་བར་བྱེད། གལ་ཏེ་སུ་ཞིག་དགེ་སྦྱོང་གཽ་ཏ་མས་གསུངས་པའི་ཆོས་ཐོས་ནས་རྗེས་སུ་ཡི་མི་རང་བར་བྱེད་པ་དེ་ནི་བྱིས་པ་སྟེ། ཡུན་རིང་པོར་དོན་མ་ཡིན་པ་དང་མི་ཕན་པའི་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ།" དེའི་ཚེ་གཅེར་བུ་པའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་ལིཙྪ་བཱི་འཇིགས་མེད་དང་། མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་བློ་གྲོས་དང་ལྡན་པ་གཉིས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པའི་ཆོས་དང་རྗེ་བཙུན་ཀུན་དགའ་བོས་གསུངས་པ་ཐོས་ནས། དགའ་ཞིང་ཡི་རངས་ཏེ། སྟན་ལས་ལངས་ནས་སོང་ངོ་།། (༥༦༤) འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ། རྗེ་བཙུན་ཀུན་དགའ་བོ་ཡང་དེར་བཞུགས་སོ། དེའི་ཚེ་དགེ་སློང་མ་ཞིག་གིས་རྗེ་བཙུན་ཀུན་དགའ་བོ་ལ་ཆགས་པའི་སེམས་སྐྱེས་ནས། ཕོ་ཉ་བཏང་སྟེ་རྗེ་བཙུན་ཀུན་དགའ་བོ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་ཞུས་སོ། "བདག་གི་ལུས་ནད་ཀྱིས་བཏབ་ནས་སྡུག་བསྔལ་བས། རྗེ་བཙུན་གྱིས་ཐུགས་རྗེས་གཟིགས་ཏེ་བལྟ་བར་མཛད་དུ་གསོལ།;

」

尊者阿難晨朝著衣持缽，往彼比丘尼所。

彼比丘尼遙見尊者阿難來，露身體臥床上。尊者阿難遙見彼比丘尼身，即自攝𣫍諸根，回身背住。彼比丘尼見尊者阿難攝𣫍諸根，回身背住，即自慚愧，起著衣服，敷坐具，出迎尊者阿難，請令就座，稽首禮足，退住一面。

時，尊者阿難為說法言：「姊妹！如此身者，穢食長養、憍慢長養、愛所長養、淫慾長養。姊妹！依穢食者，當斷穢食，依于慢者，當斷憍慢，依于愛者，當斷愛慾。姊妹！云何名依于穢食，當斷穢食？謂聖弟子于食計數思惟而食，無著樂想、無憍慢想、無摩拭想、無莊嚴想，為持身故、為養活故、治飢渴病故、攝受梵行故，宿諸受令滅，新諸受不生，崇習長養，若力、若樂、若觸，當如是住。譬如商客以酥油膏以膏其車，無染著想、無憍慢想、無摩拭想、無莊嚴想，為運載故，如病瘡者涂以酥油，無著樂想、無憍慢想、無摩拭想、無莊嚴想，為瘡愈故。如是，聖弟子計數而食，無染著想、無憍慢想、無摩拭想、無莊嚴想，為養活故、治飢渴故、攝受梵行故，宿諸受離，新諸受不起，若力、若樂、若無罪觸安隱住。姊妹！是名依食斷食。

「依慢斷慢者。

」

我幫您將這段中文古籍譯成藏文： བཙུན་པ་ཀུན་དགའ་བོ་སྔ་དྲོ་ན་བཟའ་བགོས་ཏེ་ལྷུང་བཟེད་ཐོགས་ནས་དགེ་སློང་མ་དེའི་གནས་སུ་གཤེགས་སོ།། དགེ་སློང་མ་དེས་བཙུན་པ་ཀུན་དགའ་བོ་རྒྱང་རིང་ནས་བྱོན་པ་མཐོང་སྟེ་གཅེར་བུར་མལ་ཁྲི་ལ་ཉལ་ལོ།། བཙུན་པ་ཀུན་དགའ་བོས་རྒྱང་རིང་ནས་དགེ་སློང་མ་དེའི་ལུས་མཐོང་སྟེ་རང་གི་དབང་པོ་རྣམས་བསྡམས་ནས་སྐུ་རྒྱབ་ཕྱོགས་སུ་འཁོར་རོ།། དགེ་སློང་མ་དེས་བཙུན་པ་ཀུན་དགའ་བོས་དབང་པོ་རྣམས་བསྡམས་ཏེ་སྐུ་རྒྱབ་ཕྱོགས་སུ་འཁོར་བ་མཐོང་ནས་ངོ་ཚ་བར་གྱུར་ཏེ་ལངས་ནས་ན་བཟའ་བགོས་ཏེ་གདན་བཤམས་ནས་བཙུན་པ་ཀུན་དགའ་བོ་བསུས་ཏེ་བཞུགས་སུ་གསོལ། ཞབས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ནས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་དོ།། དེའི་ཚེ་བཙུན་པ་ཀུན་དགའ་བོས་ཆོས་བསྟན་པ་ནི། སྲིང་མོ། ལུས་འདི་ནི་མི་གཙང་བའི་ཟས་ཀྱིས་འཚོ་བ་དང་། ང་རྒྱལ་གྱིས་འཚོ་བ་དང་། སྲེད་པས་འཚོ་བ་དང་། འདོད་ཆགས་ཀྱིས་འཚོ་བ་ཡིན་ནོ།། སྲིང་མོ། མི་གཙང་བའི་ཟས་ལ་བརྟེན་ནས་མི་གཙང་བའི་ཟས་སྤང་བར་བྱ། ང་རྒྱལ་ལ་བརྟེན་ནས་ང་རྒྱལ་སྤང་བར་བྱ། སྲེད་པ་ལ་བརྟེན་ནས་འདོད་པའི་སྲེད་པ་སྤང་བར་བྱའོ།། སྲིང་མོ། ཇི་ལྟར་ན་མི་གཙང་བའི་ཟས་ལ་བརྟེན་ནས་མི་གཙང་བའི་ཟས་སྤོང་བ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། འཕགས་པས་ཟས་བགྲང་ཞིང་བསམས་ནས་ཟ་བ་སྟེ། བདེ་བ་ལ་ཆགས་པའི་འདུ་ཤེས་མེད་པ། ང་རྒྱལ་གྱི་འདུ་ཤེས་མེད་པ། བྱུག་པའི་འདུ་ཤེས་མེད་པ། རྒྱན་གྱི་འདུ་ཤེས་མེད་པར། ལུས་གནས་པའི་ཕྱིར་དང་། འཚོ་བའི་ཕྱིར་དང་། བཀྲེས་སྐོམ་གྱི་ནད་ཞི་བའི་ཕྱིར་དང་། ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་ཕྱིར། སྔོན་གྱི་ཚོར་བ་རྣམས་འགག་པ་དང་། ཚོར་བ་གསར་པ་རྣམས་མི་སྐྱེ་བ་དང་། སྟོབས་དང་། བདེ་བ་དང་། རེག་བྱ་རྣམས་གོམས་ཤིང་འཕེལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་གནས་པར་བྱའོ།། དཔེར་ན་ཚོང་པས་ཤིང་རྟ་ལ་མར་གྱི་བྱུག་པ་བྱུགས་པ་ན། ཆགས་པའི་འདུ་ཤེས་མེད་པ། ང་རྒྱལ་གྱི་འདུ་ཤེས་མེད་པ། བྱུག་པའི་འདུ་ཤེས་མེད་པ། རྒྱན་གྱི་འདུ་ཤེས་མེད་པར་དོ་རྣམས་འདྲེན་པའི་ཕྱིར་ཡིན་པ་དང་། ཇི་ལྟར་རྨ་ཅན་གྱིས་རྨ་ལ་མར་གྱི་བྱུག་པ་བྱུགས་པ་ན། བདེ་བ་ལ་ཆགས་པའི་འདུ་ཤེས་མེད་པ། ང་རྒྱལ་གྱི་འདུ་ཤེས་མེད་པ། བྱུག་པའི་འདུ་ཤེས་མེ། རྒྱན་གྱི་འདུ་ཤེས་མེད་པར་རྨ་གསོ་བའི་ཕྱིར་ཡིན་པ་བཞིན་དུ། དེ་བཞིན་དུ་འཕགས་པས་ཟས་བགྲངས་ནས་ཟ་བ་ནི། ཆགས་པའི་འདུ་ཤེས་མེད་པ། ང་རྒྱལ་གྱི་འདུ་ཤེས་མེད་པ། བྱུག་པའི་འདུ་ཤེས་མེད་པ། རྒྱན་གྱི་འདུ་ཤེས་མེད་པར་འཚོ་བའི་ཕྱིར་དང་། བཀྲེས་སྐོམ་ཞི་བའི་ཕྱིར་དང་། ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་ཕྱིར་དང་། སྔོན་གྱི་ཚོར་བ་རྣམས་དང་བྲལ་བ་དང་། ཚོར་བ་གསར་པ་རྣམས་མི་འབྱུང་བ་དང་། སྟོབས་དང་། བདེ་བ་དང་། ཉེས་པ་མེད་པའི་རེག་བྱས་བདེ་བར་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ།། སྲིང་མོ། འདི་ནི་ཟས་ལ་བརྟེན་ནས་ཟས་སྤོང་བ་ཞེས་བྱའོ།། ང་རྒྱལ་ལ་བརྟེན་ནས་ང་རྒྱལ་སྤོང་བ་ནི།

云何依慢斷慢？謂弟子聞某尊者、某尊者弟子盡諸有漏，無漏心解脫、慧解脫，現法自知作證：『我生已盡，梵行已立，所作已作，自知不受後有。』聞已，作是念：『彼聖弟子盡諸有漏，乃至自知不受後有。我今何故不盡諸有漏，何故不自知不受後有。』當於爾時則能斷諸有漏，乃至自知不受後有。姊妹！是名依慢斷慢。

「姊妹！云何依愛斷愛？謂聖弟子聞某尊者、某尊者弟子盡諸有漏，乃至自知不受後有。我等何不盡諸有漏，乃至自知不受後有。彼于爾時能斷諸有漏，乃至自知不受後有。姊妹！是名依愛斷愛。姊妹！無所行者，斷截淫慾、和合橋樑。」

尊者阿難說是法時，彼比丘尼遠塵離垢，得法眼凈，彼比丘尼見法、得法、覺法、入法，度狐疑，不由於他，于正法、律，心得無畏。禮尊者阿難足，白尊者阿難：

「我今發露悔過：愚癡不善，脫作如是不流類事；今于尊者阿難所，自見過、自知過，發露懺悔，哀愍故！」

尊者阿難語比丘尼：「汝今真實自見罪、自知罪，愚癡不善，汝自知作不類之罪，汝今自知、自見而悔過，于未來世得具足戒。我今受汝悔過，哀愍故，令汝善法增長，終不退滅。

我將這段中文古籍譯成藏文： ཇི་ལྟར་ན་ང་རྒྱལ་ལ་བརྟེན་ནས་ང་རྒྱལ་སྤོང་བ་ཞེ་ན། བཙུན་པ་འདི་དང་བཙུན་པ་འདི་ཞེས་བྱ་བ་ཟག་པ་ཟད་པ་དང་། ཟག་པ་མེད་པའི་སེམས་ཀྱི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང་། ཚེ་འདི་ལ་རང་གིས་མངོན་དུ་བྱས་ཏེ་བདག་གི་སྐྱེ་བ་ཟད། ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་བསྟེན་ཟིན། བྱ་བ་བྱས་ཟིན། སླར་ཡང་སྲིད་པ་ལེན་པར་མི་འགྱུར་བ་རང་གིས་ཤེས་སོ་ཞེས་ཐོས་ནས། འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། འཕགས་པ་དེས་ཟག་པ་ཐམས་ཅད་ཟད་པ་ནས་སླར་ཡང་སྲིད་པ་ལེན་པར་མི་འགྱུར་བའི་བར་དུ་རང་གིས་ཤེས་ན། བདག་གིས་ཅིའི་ཕྱིར་ཟག་པ་ཐམས་ཅད་མི་ཟད། ཅིའི་ཕྱིར་སླར་ཡང་སྲིད་པ་ལེན་པར་མི་འགྱུར་བ་རང་གིས་མི་ཤེས་སྙམ་པ་ན། དེའི་ཚེ་ཟག་པ་ཐམས་ཅད་ཟད་པ་ནས་སླར་ཡང་སྲིད་པ་ལེན་པར་མི་འགྱུར་བའི་བར་དུ་རང་གིས་ཤེས་པར་འགྱུར་རོ།། སྲིང་མོ། འདི་ནི་ང་རྒྱལ་ལ་བརྟེན་ནས་ང་རྒྱལ་སྤོང་བ་ཞེས་བྱའོ།། སྲིང་མོ། ཇི་ལྟར་ན་སྲེད་པ་ལ་བརྟེན་ནས་སྲེད་པ་སྤོང་བ་ཞེ་ན། འཕགས་པས་བཙུན་པ་འདི་དང་བཙུན་པ་འདི་ཞེས་བྱ་བ་ཟག་པ་ཐམས་ཅད་ཟད་པ་ནས་སླར་ཡང་སྲིད་པ་ལེན་པར་མི་འགྱུར་བའི་བར་དུ་རང་གིས་ཤེས་པ་ཐོས་ནས། བདག་ཅག་གིས་ཅིའི་ཕྱིར་ཟག་པ་ཐམས་ཅད་མི་ཟད་པ་ནས་སླར་ཡང་སྲིད་པ་ལེན་པར་མི་འགྱུར་བའི་བར་དུ་རང་གིས་མི་ཤེས། དེས་དེའི་ཚེ་ཟག་པ་ཐམས་ཅད་ཟད་པ་ནས་སླར་ཡང་སྲིད་པ་ལེན་པར་མི་འགྱུར་བའི་བར་དུ་རང་གིས་ཤེས་པར་འགྱུར་རོ།། སྲིང་མོ། འདི་ནི་སྲེད་པ་ལ་བརྟེན་ནས་སྲེད་པ་སྤོང་བ་ཞེས་བྱའོ།། སྲིང་མོ། སྤྱོད་པ་མེད་པས་འདོད་ཆགས་དང་འདུ་བའི་ཟམ་པ་གཅོད་པར་བྱེད་དོ།། བཙུན་པ་ཀུན་དགའ་བོས་ཆོས་འདི་བསྟན་པའི་ཚེ། དགེ་སློང་མ་དེ་རྡུལ་དང་བྲལ་ཞིང་དྲི་མ་དང་བྲལ་ནས་ཆོས་ཀྱི་མིག་རྣམ་པར་དག་པར་གྱུར་ཏོ།། དགེ་སློང་མ་དེས་ཆོས་མཐོང་། ཆོས་ཐོབ། ཆོས་རྟོགས། ཆོས་ལ་ཞུགས་ཏེ། ཐེ་ཚོམ་ལས་བརྒལ། གཞན་ལ་མིཔར་ཆོས་དང་འདུལ་བ་ལ་མི་འཇིགས་པ་ཐོབ་བོ།། བཙུན་པ་ཀུན་དགའ་བོའི་ཞབས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ནས་བཙུན་པ་ཀུན་དགའ་བོ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ།། བདག་གིས་ད་ལྟ་འགྱོད་པ་བཤགས་པར་བགྱི་སྟེ། བླུན་ཞིང་མི་དགེ་བར་རིགས་དང་མི་མཐུན་པའི་བྱ་བ་འདི་ལྟ་བུ་བགྱིས་པ་ལགས་ན། ད་ལྟ་བཙུན་པ་ཀུན་དགའ་བོའི་དྲུང་དུ་བདག་གིས་རང་གི་ནོངས་པ་མཐོང་། རང་གི་ནོངས་པ་ཤེས་ཏེ་མངོན་སུམ་དུ་བཤགས་ཤིང་འགྱོད་པ་བསྒྲུབ་པར་བགྱི་ན། ཐུགས་བརྩེ་བའི་སླད་དུའོ།། བཙུན་པ་ཀུན་དགའ་བོས་དགེ་སློང་མ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ཁྱོད་ཀྱིས་ད་ལྟ་ཡང་དག་པར་རང་གི་ཉེས་པ་མཐོང་། རང་གི་ཉེས་པ་ཤེས་ཏེ། བླུན་ཞིང་མི་དགེ་བར་རིགས་དང་མི་མཐུན་པའི་ཉེས་པ་བྱས་པ་ཁྱོད་ཀྱིས་རང་གིས་ཤེས། ད་ལྟ་ཁྱོད་ཀྱིས་རང་གིས་ཤེས་ཤིང་རང་གིས་མཐོང་ནས་བཤགས་པ་བྱས་པས། མ་འོངས་པའི་དུས་སུ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་རོ།། ངས་ད་ལྟ་ཁྱོད་ཀྱི་བཤགས་པ་བླངས་ཏེ། ཐུགས་བརྩེ་བའི་སླད་དུ་ཁྱོད་ཀྱི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་འཕེལ་ཞིང་ནམ་ཡང་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་བར་བྱའོ།།

所以者何？若有自見罪、自知罪，能悔過者，于未來世得具足戒，善法增長，終不退滅。」

尊者阿難為彼比丘尼種種說法，示、教、照、喜已，從座起去。

（五六五）

如是我聞：

一時，佛在橋池人間遊行，與尊者阿難俱，至婆頭聚落國北身恕林中。

爾時，婆頭聚落諸童子聞尊者阿難橋池人間遊行，住婆頭聚落國北身恕林中。聞已，相呼聚集，往詣尊者阿難所，稽首禮尊者阿難足，退坐一面。

時，尊者阿難語諸童子言：「帝種！如來、應、等正覺說四種清凈，戒清凈、心清凈、見清凈、解脫清凈。

「云何為戒清凈？謂聖弟子住于戒，波羅提木叉，戒增長，威儀具足，于微細罪能生恐怖，受持學戒。戒身不滿者，能令滿足；已滿者，隨順執持，欲精進方便超出，精勤勇猛，堪能諸身心法，常能攝受，是名戒凈斷。

「苦種！云何名為心凈斷？謂聖弟子離欲、惡不善法，乃至第四禪具足住；定身未滿者令滿，已滿者隨順執受，欲精進乃至常執受，是名心凈斷。

「苦種！云何名為見凈斷？謂聖弟子聞大師說法。如是如是說法，則如是如是入如實正觀。如是如是得歡喜、得隨喜、得從於佛。

我將這段中文古籍譯成藏文： དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གང་གིས་རང་གི་ཉེས་པ་མཐོང་། རང་གི་ཉེས་པ་ཤེས་ཏེ་བཤགས་པར་བྱེད་པ་དེ་ནི་མ་འོངས་པའི་དུས་སུ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་ཞིང་། དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་འཕེལ་ལ་ནམ་ཡང་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་རོ།། བཙུན་པ་ཀུན་དགའ་བོས་དགེ་སློང་མ་དེ་ལ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་ཆོས་བསྟན་ཏེ། བསྟན་ཅིང་བསླབས། གསལ་བར་མཛད། དགའ་བར་མཛད་ནས་སྟན་ལས་བཞེངས་ཏེ་གཤེགས་སོ།། ལྔ་བརྒྱ་རེ་ལྔ་པ། འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཟམ་པའི་རྫིང་བུའི་མི་རྣམས་ཀྱི་ནང་དུ་བཙུན་པ་ཀུན་དགའ་བོ་དང་ཐབས་ཅིག་ཏུ་བ་ཏའི་གྲོང་གི་བྱང་ཕྱོགས་ལུས་བདེ་བའི་ནགས་སུ་གཤེགས་སོ།། དེའི་ཚེ་བ་ཏའི་གྲོང་གི་གཞོན་ནུ་རྣམས་ཀྱིས་བཙུན་པ་ཀུན་དགའ་བོ་ཟམ་པའི་རྫིང་བུའི་མི་རྣམས་ཀྱི་ནང་ནས་བ་ཏའི་གྲོང་གི་བྱང་ཕྱོགས་ལུས་བདེ་བའི་ནགས་སུ་བཞུགས་པ་ཐོས་ནས། ཐོས་མ་ཐག་ཏུ་ཕན་ཚུན་བོས་ཏེ་འདུས་ནས་བཙུན་པ་ཀུན་དགའ་བོའི་དྲུང་དུ་སོང་སྟེ། བཙུན་པ་ཀུན་དགའ་བོའི་ཞབས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ནས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་དོ།། དེའི་ཚེ་བཙུན་པ་ཀུན་དགའ་བོས་གཞོན་ནུ་རྣམས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ།། རྒྱལ་རིགས་རྣམས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་རྣམ་པར་དག་པ་བཞི་པོ་འདི་དག་གསུངས་ཏེ། ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་དག་པ་དང་། སེམས་རྣམ་པར་དག་པ་དང་། ལྟ་བ་རྣམ་པར་དག་པ་དང་། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་རྣམ་པར་དག་པའོ།། ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་དག་པ་གང་ཞེ་ན། འཕགས་པ་རྣམས་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་གནས་ཏེ། སོ་སོར་ཐར་པའི་སྡོམ་པ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་འཕེལ་བ་དང་། སྤྱོད་ལམ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་། ཉེས་པ་ཕྲ་མོ་ལའང་འཇིགས་པར་ལྟ་བ་དང་། བསླབ་པའི་གཞི་རྣམས་ཡང་དག་པར་བླངས་ཏེ་སློབ་པའོ།། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་མ་རྫོགས་པ་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་དང་། རྫོགས་པ་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་འཛིན་པ་དང་། འདུན་པ་དང་བརྩོན་འགྲུས་དང་ཐབས་ལ་མཁས་པས་ཡོངས་སུ་འདའ་བ་དང་། བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་ཞིང་དཔའ་བ་དང་། ལུས་དང་སེམས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་བཟོད་པ་དང་ག་ཏུ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་དག་པའི་སྤང་བ་ཞེས་བྱའོ།། སྡུག་བསྔལ་གྱི་རིགས། སེམས་རྣམ་པར་དག་པའི་སྤང་བ་གང་ཞེ་ན། འཕགས་པ་རྣམས་འདོད་པ་དག་ལས་དབེན་པ་དང་། མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ལས་དབེན་པ་ནས་བསམ་གཏན་བཞི་པའི་བར་དུ་རྫོགས་པར་གནས་པའོ།། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཕུང་པོ་མ་རྫོགས་པ་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་དང་། རྫོགས་པ་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་འཛིན་པ་དང་། འདུན་པ་དང་བརྩོན་འགྲུས་ནས་རྟག་ཏུ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་བར་ནི་སེམས་རྣམ་པར་དག་པའི་སྤང་བ་ཞེས་བྱའོ།། སྡུག་བསྔལ་གྱི་རིགས། ལྟ་བ་རྣམ་པར་དག་པའི་སྤང་བ་གང་ཞེ་ན། འཕགས་པ་རྣམས་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པའི་ཆོས་ཐོས་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཇི་ལྟར་ཆོས་བསྟན་པ་དེ་ལྟར་དེ་ལྟར་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སོ་སོར་རྟོག་པར་བྱེད་དོ།། དེ་ལྟར་དེ་ལྟར་དགའ་བ་ཐོབ་པ་དང་། རྗེས་སུ་དགའ་བ་ཐོབ་པ་དང་། སངས་རྒྱས་ལས་བྱུང་བ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ།།

「複次，聖弟子不聞大師說法，然從餘明智尊重梵行者說，聞尊重梵行者如是如是說，則如是如是入如實觀察。如是如是觀察，于彼法得歡喜、隨喜，信于正法。

「複次，聖弟子不聞大師說法，亦復不聞明智尊重梵行者說，隨先所聞受持者重誦習，隨先所聞受持者如是如是重誦已。如是如是得入彼法，乃至信于正法。

「複次，聖弟子不聞大師說法，不聞明智尊重梵行者說，又復不能先所受持重誦習，然先所聞法為人廣說，先所聞法如是如是為人廣說。如是如是得入於法，正智觀察，乃至信于正法。

「複次，聖弟子不聞大師說法，復不聞明智尊重梵行者說，又復不能先所受持重誦習，亦復不以先所聞法為人廣說，然于先所聞法獨一靜處思惟觀察。如是如是思惟觀察，如是如是得入正法，乃至信于正法。如是從他聞，內正思惟，是名未起正見令起，已起正見令增廣；是名未滿戒身令滿，已滿者隨順攝受，欲精進方便，乃至常攝受，是名見凈斷。

「苦種！云何為解脫清凈斷？謂聖弟子貪心無慾解脫，恚、癡心無慾解脫。如是解脫，未滿者令滿，已滿者隨順攝受，欲精進乃至常攝受，是名解脫凈斷。

我幫您將這段中文古籍譯成藏文： ཡང་འཕགས་པས་ཆོས་མ་ཐོས་ཀྱང་མཁས་ཤིང་བློ་གྲོས་དང་ལྡན་པའི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་བཀུར་བར་འོས་པ་གཞན་ལས་ཐོས་ཏེ། ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་བཀུར་བར་འོས་པ་དེས་ཇི་ལྟར་ཇི་ལྟར་བཤད་པ་དེ་ལྟར་དེ་ལྟར་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྟོག་པར་བྱེད་དོ།། དེ་ལྟར་དེ་ལྟར་རྟོག་པས་ཆོས་དེ་ལ་དགའ་བ་དང་། རྗེས་སུ་དགའ་བ་དང་། ཡང་དག་པའི་ཆོས་ལ་དད་པ་ཐོབ་བོ།། ཡང་འཕགས་པས་ཆོས་མ་ཐོས་ཤིང་། མཁས་ཤིང་བློ་གྲོས་དང་ལྡན་པའི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་བཀུར་བར་འོས་པས་བཤད་པའང་མ་ཐོས་ཀྱང་། སྔོན་ཐོས་ཤིང་བཟུང་བ་རྣམས་བསྐྱར་དུ་ཀློག་པ་དང་། སྔོན་ཐོས་ཤིང་བཟུང་བ་རྣམས་དེ་ལྟར་དེ་ལྟར་བསྐྱར་དུ་བཀླགས་ནས། དེ་ལྟར་དེ་ལྟར་ཆོས་དེ་ལ་འཇུག་སྟེ། ཡང་དག་པའི་ཆོས་ལ་དད་པའི་བར་དུ་འགྱུར་རོ།། ཡང་འཕགས་པས་ཆོས་མ་ཐོས་ཤིང་། མཁས་ཤིང་བློ་གྲོས་དང་ལྡན་པའི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་བཀུར་བར་འོས་པས་བཤད་པའང་མ་ཐོས། སྔོན་བཟུང་བ་རྣམས་བསྐྱར་དུ་ཀློག་པར་ཡང་མི་ནུས་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་སྔོན་ཐོས་པའི་ཆོས་གཞན་ལ་རྒྱ་ཆེར་འཆད་དེ། སྔོན་ཐོས་པའི་ཆོས་དེ་ལྟར་དེ་ལྟར་གཞན་ལ་རྒྱ་ཆེར་བཤད་པས། དེ་ལྟར་དེ་ལྟར་ཆོས་ལ་འཇུག་ཅིང་ཡང་དག་པར་ཤེས་པས་རྟོག་པ་ནས་ཡང་དག་པའི་ཆོས་ལ་དད་པའི་བར་དུ་འགྱུར་རོ།། ཡང་འཕགས་པས་ཆོས་མ་ཐོས་ཤིང་། མཁས་ཤིང་བློ་གྲོས་དང་ལྡན་པའི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་བཀུར་བར་འོས་པས་བཤད་པའང་མ་ཐོས། སྔོན་བཟུང་བ་རྣམས་བསྐྱར་དུ་ཀློག་པར་ཡང་མི་ནུས། སྔོན་ཐོས་པའི་ཆོས་གཞན་ལ་རྒྱ་ཆེར་འཆད་པར་ཡང་མི་བྱེད་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་སྔོན་ཐོས་པའི་ཆོས་གཅིག་པུར་དབེན་པར་བསམ་ཞིང་རྟོག་པར་བྱེད་དོ།། དེ་ལྟར་དེ་ལྟར་བསམ་ཞིང་རྟོག་པས་དེ་ལྟར་དེ་ལྟར་ཡང་དག་པའི་ཆོས་ལ་འཇུག་སྟེ། ཡང་དག་པའི་ཆོས་ལ་དད་པའི་བར་དུ་འགྱུར་རོ།། དེ་ལྟར་གཞན་ལས་ཐོས་པ་དང་ནང་དུ་ཡང་དག་པར་བསམ་པ་ནི་མ་སྐྱེས་པའི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་སྐྱེ་བར་བྱེད་པ་དང་། སྐྱེས་པའི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་རྒྱས་པར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། མ་རྫོགས་པའི་ཚུལ་ྱི་ཕུང་པོ་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་དང་། རྫོགས་པ་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་འཛིན་པ་དང་། འདུན་པ་དང་བརྩོན་འགྲུས་དང་ཐབས་ནས་རྟག་ཏུ་འཛིན་པའི་བར་ནི་ལྟ་བ་རྣམ་པར་དག་པའི་སྤང་བ་ཞེས་བྱའོ།། སྡུག་བསྔལ་གྱི་རིགས། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་རྣམ་པར་དག་པའི་སྤང་བ་གང་ཞེ་ན། འཕགས་པ་རྣམས་འདོད་ཆགས་ཀྱི་སེམས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང་། ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་གི་སེམས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའོ།། དེ་ལྟར་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་མ་རྫོགས་པ་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་དང་། རྫོགས་པ་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་འཛིན་པ་དང་། འདུན་པ་དང་བརྩོན་འགྲུས་ནས་རྟག་ཏུ་འཛིན་པའི་བར་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་རྣམ་པར་དག་པའི་སྤང་བ་ཞེས་བྱའོ།།

」

苦種！尊者阿難說是法時，婆頭聚落諸童子聞尊者阿難所說，歡喜隨喜，作禮而去。

（五六六）

如是我聞：

一時，佛住庵羅聚落庵羅林中，與眾上座比丘俱。

時，有質多羅長者詣諸上座比丘，稽首禮足，退坐一面。

時，諸上座比丘為質多羅長者種種說法，示、教、照、喜；種種說法，示、教、照、喜已，默然住。時，質多羅長者稽首禮諸上座比丘足，往詣那伽達多比丘房，稽首禮那伽達多比丘足，退坐一面。

時，那伽達多比丘問質多羅長者，如所說：

「枝青以白覆，　　一輻轉之車， 　離結觀察來，　　斷流不復縛。

「長者！此偈有何義？」

質多羅長者言：「尊者那伽達多！世尊說此偈耶？」

答言：「如是。」

質多羅長者語尊者那伽達多言：「尊者！須臾默然，我當思惟此義。」

須臾默然思惟已，語尊者那伽達多言：「青者謂戒也，白覆謂解脫也，一輻者身念也，轉者轉出也，車者止觀也，離結者有三種結，謂貪、恚、癡。彼阿羅漢諸漏已盡、已滅、已知、已斷根本，如截多羅樹頭更不復生，未來世滅不起法。

「觀察者謂見也，來者人也，斷流者愛流於生死。

我將這段中文古籍譯成藏文： སྡུག་བསྔལ་གྱི་རིགས། བཙུན་པ་ཀུན་དགའ་བོས་ཆོས་འདི་གསུངས་པའི་ཚེ། བ་ཏའི་གྲོང་གི་གཞོན་ནུ་རྣམས་ཀྱིས་བཙུན་པ་ཀུན་དགའ་བོས་གསུངས་པ་ཐོས་ནས། དགའ་ཞིང་རྗེས་སུ་ཡི་རང་སྟེ་ཕྱག་འཚལ་ནས་སོང་ངོ་།། ལྔ་བརྒྱ་རེ་དྲུག་པ། འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་འམྲ་གྱི་གྲོང་གི་འམྲའི་ཚལ་དུ་གནས་བརྟན་དགེ་སློང་མང་པོ་དང་ཐབས་ཅིག་ཏུ་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་ཁྱིམ་བདག་ཙི་ཏྲ་གནས་བརྟན་དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱི་དྲུང་དུ་སོང་ནས། ཞབས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ཏེ་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་དོ།། དེའི་ཚེ་གནས་བརྟན་དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་ཁྱིམ་བདག་ཙི་ཏྲ་ལ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་ཆོས་བསྟན་ཏེ། བསྟན་ཅིང་བསླབས། གསལ་བར་མཛད། དགའ་བར་མཛད། རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་ཆོས་བསྟན་ཏེ། བསྟན་ཅིང་བསླབས། གསལ་བར་མཛད། དགའ་བར་མཛད་ནས་ཅང་མི་གསུང་བར་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་ཁྱིམ་བདག་ཙི་ཏྲས་གནས་བརྟན་དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱི་ཞབས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ནས་དགེ་སློང་ན་ག་དཏྟའི་གནས་སུ་སོང་སྟེ། དགེ་སློང་ན་ག་དཏྟའི་ཞབས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ནས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་དོ།། དེའི་ཚེ་དགེ་སློང་ན་ག་དཏྟས་ཁྱིམ་བདག་ཙི་ཏྲ་ལ་གསུངས་པ་འདི་ལྟར། ཡན་ལག་སྔོན་པོ་དཀར་པོས་གཡོགས། །ཤིང་རྟ་རྩིབས་གཅིག་འཁོར་བ་ནི།། མདུད་པ་བྲལ་བ་རྟོག་པ་འོངས། །རྒྱུན་ནི་བཅད་ཅིང་འཆིང་མི་འགྱུར།། ཁྱིམ་བདག། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདིའི་དོན་གང་ཡིན། ཁྱིམ་བདག་ཙི་ཏྲས་སྨྲས་པ། བཙུན་པ་ན་ག་དཏྟ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་གསུངས་སམ། ལན་དུ་སྨྲས་པ། དེ་དེ་བཞིན་ནོ།། ཁྱིམ་བདག་ཙི་ཏྲས་བཙུན་པ་ན་ག་དཏྟ་ལ་སྨྲས་པ། བཙུན་པ། རེ་ཞིག་ཅང་མི་གསུང་བར་བཞུགས་ཤིག་དང་། བདག་གིས་དོན་འདི་བསམ་པར་བགྱིའོ།། རེ་ཞིག་ཅང་མི་གསུང་བར་བཞུགས་ནས་བསམས་ཏེ། བཙུན་པ་ན་ག་དཏྟ་ལ་སྨྲས་པ། སྔོན་པོ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་སོ།། དཀར་པོས་གཡོགས་པ་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའོ།། རྩིབས་གཅིག་ནི་ལུས་དྲན་པ་ཡིན་ནོ།། འཁོར་བ་ནི་འབྱུང་བའོ།། ཤིང་རྟ་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་ངོ་།། མདུད་པ་བྲལ་བ་ནི་མདུད་པ་གསུམ་སྟེ། འདོད་ཆགས་དང་། ཞེ་སྡང་དང་། གཏི་མུག་གོ། དེ་ནི་དགྲ་བཅོམ་པ་ཟག་པ་ཟད་པ། ཟད་ཅིང་། ཤེས་པ། རྩ་བ་ནས་བཅད་པ། ཏ་ལའི་མགོ་བཅད་པ་བཞིན་དུ་སླར་མི་སྐྱེ་བ། མ་འོངས་པའི་དུས་སུ་འགག་ཅིང་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་ནོ།། རྟོག་པ་ནི་མཐོང་བའོ།། འོངས་པ་ནི་གང་ཟག་གོ། རྒྱུན་བཅད་པ་ནི་སྲིད་པའི་སྲེད་པའོ།།

彼羅漢比丘諸漏已盡、已知，斷其根本，如截多羅樹頭不復生，于未來世成不起法。

「不縛者謂三縛，貪慾縛、瞋恚縛、愚癡縛，彼阿羅漢比丘諸漏已盡、已斷、已知，斷其根本，如截多羅樹頭更不復生，于未來世成不起法。是故，尊者那伽達多！世尊說此偈：

「枝青以白覆，　　一輻轉之車， 　離結觀察來，　　斷流不復縛。

「此世尊所說偈，我已分別也。」

尊者那伽達多問質多羅長者言：「此義汝先聞耶？」

答言：「不聞。」

尊者那伽達多言：「長者！汝得善利，於此甚深佛法，賢聖慧眼得入。」

時，質多羅長者聞尊者那伽達多所說，歡喜隨喜，作禮而去。

（五六七）

如是我聞：

一時，佛住庵羅聚落庵羅林精舍，與眾多上座比丘俱。

時，有質多羅長者詣諸上座比丘所，稽首禮足，退坐一面。時，諸上座比丘為質多羅長者種種說法，示、教、照、喜；示、教、照、喜已，默然住。

時，質多羅長者詣尊者那伽達多比丘所，稽首禮足，退坐一面。尊者那伽達多告質多羅長者：「有無量心三昧、無相心三昧、無所有心三昧、空心三昧。

我將這段中文古籍譯成藏文： དགྲ་བཅོམ་པའི་དགེ་སློང་དེ་ནི་ཟག་པ་ཟད་ཅིང་ཤེས་པ། རྩ་བ་ནས་བཅད་པ། ཏ་ལའི་མགོ་བཅད་པ་བཞིན་དུ་སླར་མི་སྐྱེ་བ། མ་འོངས་པའི་དུས་སུ་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་དུ་གྱུར་པའོ།། མི་འཆིང་བ་ནི་འཆིང་བ་གསུམ་སྟེ། འདོད་ཆགས་ཀྱི་འཆིང་བ་དང་། ཞེ་སྡང་གི་འཆིང་བ་དང་། གཏི་མུག་གི་འཆིང་བའོ།། དགྲ་བཅོམ་པའི་དགེ་སློང་དེ་ནི་ཟག་པ་ཟད་ཅིང་སྤངས་པ། ཤེས་པ། རྩ་བ་ནས་བཅད་པ། ཏ་ལའི་མགོ་བཅད་པ་བཞིན་དུ་སླར་མི་སྐྱེ་བ། མ་འོངས་པའི་དུས་སུ་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་དུ་གྱུར་པའོ།། དེའི་ཕྱིར་བཙུན་པ་ན་ག་དཏྟ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་གསུངས་ཏེ། ཡན་ལག་སྔོན་པོ་དཀར་པོས་གཡོགས། །ཤིང་རྟ་རྩིབས་གཅིག་འཁོར་བ་ནི།། མདུད་པ་བྲལ་བ་རྟོག་པ་འོངས། །རྒྱུན་ནི་བཅད་ཅིང་འཆིང་མི་འགྱུར།། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་བདག་གིས་རྣམ་པར་ཕྱེ་བ་ལགས་སོ།། བཙུན་པ་ན་ག་དཏྟས་ཁྱིམ་བདག་ཙི་ཏྲ་ལ་དྲིས་པ། དོན་འདི་ཁྱོད་ཀྱིས་སྔོན་ཐོས་སམ། ལན་དུ་སྨྲས་པ། མ་ཐོས་སོ།། བཙུན་པ་ན་ག་དཏྟས་སྨྲས་པ། ཁྱིམ་བདག། ཁྱོད་ཀྱིས་ལེགས་པར་རྙེད་དེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཟབ་མོ་འདི་ལ་འཕགས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་མིག་གིས་རྟོགས་པར་གྱུར་ཏོ།། དེའི་ཚེ་ཁྱིམ་བདག་ཙི་ཏྲས་བཙུན་པ་ན་ག་དཏྟས་གསུངས་པ་ཐོས་ནས། དགའ་ཞིང་རྗེས་སུ་ཡི་རང་སྟེ། ཕྱག་འཚལ་ནས་སོང་ངོ་།། ལྔ་བརྒྱ་རེ་བདུན་པ། འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་འམྲ་གྱི་གྲོང་གི་འམྲའི་ཚལ་གྱི་གཙུག་ལག་ཁང་དུ་གནས་བརྟན་དགེ་སློང་མང་པོ་དང་ཐབས་ཅིག་ཏུ་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་ཁྱིམ་བདག་ཙི་ཏྲ་གནས་བརྟན་དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱི་དྲུང་དུ་སོང་སྟེ། ཞབས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ནས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་དོ།། དེའི་ཚེ་གནས་བརྟན་དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་ཁྱིམ་བདག་ཙི་ཏྲ་ལ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་ཆོས་བསྟན་ཏེ། བསྟན་ཅིང་བསླབས། གསལ་བར་མཛད། དགའ་བར་མཛད། བསྟན་ཅིང་བསླབས། གསལ་བར་མཛད། དགའ་བར་མཛད་ནས་ཅང་མི་གསུང་བར་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་ཁྱིམ་བདག་ཙི་ཏ་པ་ན་ག་དཏྟའི་དྲུང་དུ་སོང་སྟེ། ཞབས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ནས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་དོ།། བཙུན་པ་ན་ག་དཏྟས་ཁྱིམ་བདག་ཙི་ཏྲ་ལ་སྨྲས་པ། ཚད་མེད་པའི་སེམས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། མཚན་མ་མེད་པའི་སེམས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། ཅི་ཡང་མེད་པའི་སེམས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། སྟོང་པའི་སེམས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དོ།།

云何？長者！此法為種種義故種種名？為一義有種種名？」

質多羅長者問尊者那伽達多：「此諸三昧為世尊所說？為尊者自意說耶？」

尊者那伽達多答言：「此世尊所說。」

質多羅長者語尊者那伽達多：「聽我小思惟此義，然後當答。」

須臾思惟已，語尊者那伽達多：「有法種種義、種種句、種種味，有法一義種種味。」

復問長者：「云何有法種種義、種種句、種種味？」

長者答言：「無量三昧者，謂聖弟子心與慈俱，無怨、無憎、無恚，寬弘重心，無量修習普緣，一方充滿。如是二方、三方、四方上下，一切世間心與慈俱，無怨、無憎、無恚，寬弘重心，無量修習，充滿諸方，一切世間普緣住，是名無量三昧。云何為無相三昧？謂聖弟子於一切相不念，無相心三昧，身作證，是名無相心三昧。云何無所有心三昧？謂聖弟子度一切無量識入處，無所有，無所有心住，是名無所有心三昧。云何空三昧？謂聖弟子世間空，世間空如實觀察，常住不變易，非我、非我所，是名空心三昧，是名為法種種義、種種句、種種味。

འོ་ན་ཇི་ལྟར་ཡིན། ཁྱིམ་བདག །ཆོས་འདི་དག་དོན་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་ཕྱིར་མིང་སྣ་ཚོགས་སམ། དོན་གཅིག་ལ་མིང་སྣ་ཚོགས་ཡིན། ཁྱིམ་བདག་ཙི་ཏྲས་བཙུན་པ་ནཱ་ག་དཏྟ་ལ་དྲིས་པ། ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་དག་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པའམ། བཙུན་པ་རང་གི་དགོངས་པས་གསུངས་པ་ལགས། བཙུན་པ་ནཱ་ག་དཏྟས་ལན་དུ་གསུངས་པ། འདི་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པའོ།། ཁྱིམ་བདག་ཙི་ཏྲས་བཙུན་པ་ནཱ་ག་དཏྟ་ལ་སྨྲས་པ། བདག་གིས་དོན་འདི་ཅུང་ཟད་བསམ་དུ་གནང་བར་ཞུ། དེ་ནས་ལན་འདེབས་པར་བགྱིའོ།། ཅུང་ཟད་བསམས་ནས། བཙུན་པ་ནཱ་ག་དཏྟ་ལ་སྨྲས་པ། ཆོས་ལ་དོན་སྣ་ཚོགས་དང་། ཚིག་སྣ་ཚོགས་དང་། རོ་སྣ་ཚོགས་ཡོད་ལ། ཆོས་ལ་དོན་གཅིག་ལ་རོ་སྣ་ཚོགས་ཀྱང་ཡོད་དོ།། ཡང་ཁྱིམ་བདག་ལ་དྲིས་པ། ཇི་ལྟར་ན་ཆོས་ལ་དོན་སྣ་ཚོགས་དང་། ཚིག་སྣ་ཚོགས་དང་། རོ་སྣ་ཚོགས་ཡོད་པ་ཡིན། ཁྱིམ་བདག་གིས་ལན་དུ་སྨྲས་པ། ཚད་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། འཕགས་པའི་སེམས་བྱམས་པ་དང་ལྡན་པ། ཁོན་མེད་པ། སྡང་བ་མེད་པ། ཁོང་ཁྲོ་མེད་པ། རྒྱ་ཆེ་ཞིང་ལྕི་བའི་སེམས། ཚད་མེད་པར་བསྒོམས་ཤིང་ཀུན་ལ་དམིགས་པས། ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་ཁྱབ་པར་བྱེད་པའོ།། དེ་བཞིན་དུ་ཕྱོགས་གཉིས་དང་། ཕྱོགས་གསུམ་དང་། ཕྱོགས་བཞི་དང་། སྟེང་འོག་དང་། འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་དུ་སེམས་བྱམས་པ་དང་ལྡན་པ། ཁོན་མེད་པ། སྡང་བ་མེད་པ། ཁོང་ཁྲོ་མེད་པ། རྒྱ་ཆེ་ཞིང་ལྕི་བའི་སེམས། ཚད་མེད་པར་བསྒོམས་ཏེ། ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་དང་། འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་དུ་ཀུན་ལ་དམིགས་ནས་གནས་པ་ནི། ཚད་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བྱའོ།། མཚན་མ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གང་ཞེ་ན། འཕགས་པས་མཚན་མ་ཐམས་ཅད་ལ་མི་དམིགས་པ། མཚན་མ་མེད་པའི་སེམས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལུས་ཀྱིས་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་པ་ནི། མཚན་མ་མེད་པའི་སེམས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བྱའོ།། ཅི་ཡང་མེད་པའི་སེམས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གང་ཞེ་ན། འཕགས་པས་ཚད་མེད་པའི་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཐམས་ཅད་ལས་འདས་ཏེ། ཅི་ཡང་མེད་པ། ཅི་ཡང་མེད་པའི་སེམས་ཀྱིས་གནས་པ་ནི། ཅི་ཡང་མེད་པའི་སེམས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཞེས་བྱའོ།། སྟོང་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གང་ཞེ་ན། འཕགས་པས་འཇིག་རྟེན་སྟོང་པ། འཇིག་རྟེན་སྟོང་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཡང་དག་པར་རྟོག་པ། རྟག་ཏུ་གནས་པ། མི་འགྱུར་བ། བདག་མེད་པ། བདག་གི་བ་མེད་པ་ནི། སྟོང་པའི་སེམས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བྱའོ།། འདི་དག་ནི་ཆོས་ལ་དོན་སྣ་ཚོགས་དང་། ཚིག་སྣ་ཚོགས་དང་། རོ་སྣ་ཚོགས་ཡོད་པ་ཞེས་བྱའོ།།

」

復問長者：「云何法一義種種味？」

答言：「尊者！謂貪有量，若無諍者第一無量，謂貪者是有相，恚、癡者是有相，無諍者是無相。貪者是所有，恚、癡者是所有，無諍者是無所有。複次，無諍者空，于貪空，于恚、癡空，常住不變易空，非我、非我所，是名法一義種種味。」

尊者那伽達多問言：「云何？長者！此義汝先所聞耶？」

答言：「尊者！不聞。」

復告長者：「汝得大利，于甚深佛法，現賢聖慧眼得入。」

質多羅長者聞尊者那伽達多所說，歡喜隨喜，作禮而去。

（五六八）

如是我聞：

一時，佛住庵羅聚落庵羅林中，與諸上座比丘俱。

時，有質多羅長者詣諸上座比丘所，禮諸上座已，詣尊者伽摩比丘所，稽首禮足，退坐一面，白尊者伽摩比丘：「所謂行者，云何名行？」

伽摩比丘言：「行者，謂三行，身行、口行、意行。」

復問：「云何身行？云何口行？云何意行？」

答言：「長者！出息、入息名為身行。有覺、有觀名為口行。想、思名為意行。

ཡང་ཁྱིམ་བདག་ལ་དྲིས་པ། ཇི་ལྟར་ན་ཆོས་ལ་དོན་གཅིག་ལ་རོ་སྣ་ཚོགས་ཡོད་པ་ཡིན། ལན་དུ་སྨྲས་པ། བཙུན་པ། འདོད་ཆགས་ནི་ཚད་ཡོད་པ་སྟེ། གལ་ཏེ་འཐབ་མེད་པ་ནི་མཆོག་གི་ཚད་མེད་པའོ།། འདོད་ཆགས་ཅན་ནི་མཚན་མ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ལ། ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་ཅན་ནི་མཚན་མ་དང་བཅས་པ་ཡིན། འཐབ་མེད་པ་ནི་མཚན་མ་མེད་པའོ།། འདོད་ཆགས་ཅན་ནི་དངོས་པོ་ཡོད་པ་ཡིན་ལ། ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་ཅན་ནི་དངོས་པོ་ཡོད་པ་ཡིན། འཐབ་མེད་པ་ནི་ཅི་ཡང་མེད་པའོ།། ཡང་འཐབ་མེད་པ་ནི་སྟོང་པ་སྟེ། འདོད་ཆགས་ལས་སྟོང་པ། ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་ལས་སྟོང་པ། རྟག་ཏུ་གནས་པ། མི་འགྱུར་བ། སྟོང་པ། བདག་མེད་པ། བདག་གི་བ་མེད་པ་འདི་ནི་ཆོས་ལ་དོན་གཅིག་ལ་རོ་སྣ་ཚོགས་ཡོད་པ་ཞེས་བྱའོ།། བཙུན་པ་ནཱ་ག་དཏྟས་དྲིས་པ། ཇི་ལྟར་ཡིན། ཁྱིམ་བདག །དོན་འདི་ཁྱོད་ཀྱིས་སྔོན་ཐོས་པ་ཡིན་ནམ། ལན་དུ་སྨྲས་པ། བཙུན་པ། མ་ཐོས་སོ།། ཡང་ཁྱིམ་བདག་ལ་གསུངས་པ། ཁྱོད་ཀྱིས་རྙེད་པ་ཆེན་པོ་རྙེད་དེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཟབ་མོ་ལ། འཕགས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་མིག་གིས་མངོན་སུམ་དུ་རྟོགས་པར་གྱུར་ཏོ།། ཁྱིམ་བདག་ཙི་ཏྲས་བཙུན་པ་ནཱ་ག་དཏྟས་གསུངས་པ་ཐོས་ནས། དགའ་ཞིང་རྗེས་སུ་ཡི་རངས་ཏེ། ཕྱག་འཚལ་ནས་སོང་ངོ་།། ༼ལྔ་བརྒྱ་དྲུག་ཅུ་རྩ་བརྒྱད་པ།༽ འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་འམྲ་སྡེའི་གྲོང་གི་འམྲའི་ཚལ་ན། གནས་བརྟན་དགེ་སློང་རྣམས་དང་ཐབས་ཅིག་ཏུ་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་ཁྱིམ་བདག་ཙི་ཏྲ་གནས་བརྟན་དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱི་དྲུང་དུ་སོང་སྟེ། གནས་བརྟན་རྣམས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ནས། བཙུན་པ་ག་མ་དགེ་སློང་གི་དྲུང་དུ་སོང་སྟེ། ཞབས་ལ་ཕྱག་བཙལ་ནས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འདུག་སྟེ། བཙུན་པ་ག་མ་དགེ་སློང་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ།། འདུ་བྱེད་ཅེས་བགྱི་བ་དེ་ཇི་ལྟར་ན་འདུ་བྱེད་ཅེས་བགྱི། ག་མ་དགེ་སློང་གིས་སྨྲས་པ། འདུ་བྱེད་ནི་འདུ་བྱེད་གསུམ་སྟེ། ལུས་ཀྱི་འདུ་བྱེད་དང་། ངག་གི་འདུ་བྱེད་དང་། ཡིད་ཀྱི་འདུ་བྱེད་དོ།། ཡང་དྲིས་པ། ཇི་ལྟར་ན་ལུས་ཀྱི་འདུ་བྱེད། ཇི་ལྟར་ན་ངག་གི་འདུ་བྱེད། ཇི་ལྟར་ན་ཡིད་ཀྱི་འདུ་བྱེད་ལགས། ལན་དུ་ས ཁྱིམ་བདག །དབུགས་རྔུབ་པ་དང་དབུགས་འབྱུང་བ་ནི་ལུས་ཀྱི་འདུ་བྱེད་དོ།། རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པ་ནི་ངག་གི་འདུ་བྱེད་དོ།། འདུ་ཤེས་དང་སེམས་པ་ནི་ཡིད་ཀྱི་འདུ་བྱེད་དོ།།

」

復問：「何故出息、入息名為身行？有覺、有觀名為口行？想、思名為意行？」

答：「長者！出息、入息是身法，依于身、屬於身、依身轉，是故出息、入息名為身行。有覺、有觀故則口語，是故有覺、有觀是口行。想、思是意行，依於心、屬於心、依心轉，是故想、思是意行。」

復問：「尊者！覺、觀已，發口語，是覺、觀名為口行。想、思是心數法，依於心、屬於心想轉，是故想、思名為意行。」

復問：「尊者！有幾法？

「若人捨身時，　　彼身尸臥地， 　棄于丘塳間，　　無心如木石。」

答言：「長者！

「壽暖及與識，　　捨身時俱舍， 　彼身棄塳間，　　無心如木石。」

復問：「尊者！若死、若入滅盡正受，有差別不？」

答：「舍于壽暖，諸根悉壞，身命分離，是名為死。滅盡定者，身、口、意行滅，不捨壽命，不離於暖，諸根不壞，身命相屬，此則命終、入滅正受差別之相。」

復問：「尊者！云何入滅正受？」

答言：「長者！入滅正受，不言：『我入滅正受，我當入滅正受。』然先作如是漸息方便，如先方便，向入正受。

ཡང་དྲིས་པ། ཅིའི་ཕྱིར་དབུགས་རྔུབ་པ་དང་དབུགས་འབྱུང་བ་ནི་ལུས་ཀྱི་འདུ་བྱེད་ཅེས་བགྱི། རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པ་ནི་ངག་གི་འདུ་བྱེད་ཅེས་བགྱི། འདུ་ཤེས་དང་སེམས་པ་ནི་ཡིད་ཀྱི་འདུ་བྱེད་ཅེས་བགྱི། ལན་དུ་སྨྲས་པ། ཁྱིམ་བདག །དབུགས་རྔུབ་པ་དང་དབུགས་འབྱུང་བ་ནི་ལུས་ཀྱི་ཆོས་ཏེ། ལུས་ལ་བརྟེན་པ། ལུས་ལ་གཏོགས་པ། ལུས་ལ་བརྟེན་ནས་འཇུག་པ་ཡིན་པས། དེའི་ཕྱིར་དབུགས་རྔུབ་པ་དང་དབུགས་འབྱུང་བ་ནི་ལུས་ཀྱི་འདུ་བྱེད་ཅེས་བྱའོ།། རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པ་ཡོད་པས་ངག་ཏུ་སྨྲ་བར་བྱེད་པས། དེའི་ཕྱིར་རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པ་ནི་ངག་གི་འདུ་བྱེད་དོ།། འདུ་ཤེས་དང་སེམས་པ་ནི་ཡིད་ཀྱི་འདུ་བྱེད་དེ། སེམས་ལ་བརྟེན་པ། སེམས་ལ་གཏོགས་པ། སེམས་ལ་བརྟེན་ནས་འཇུག་པ་ཡིན་པས། དེའི་ཕྱིར་འདུ་ཤེས་དང་སེམས་པ་ནི་ཡིད་ཀྱི་འདུ་བྱེད་དོ།། ཡང་དྲིས་པ། བཙུན་པ། རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པས་ངག་ཏུ་སྨྲ་བར་བྱེད་པས། དེའི་ཕྱིར་རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པ་ནི་ངག་གི་འདུ་བྱེད་དོ།། འདུ་ཤེས་དང་སེམས་པ་ནི་སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཡིན་ཏེ། སེམས་ལ་བརྟེན་པ། སེམས་ལ་གཏོགས་པ། འདུ་ཤེས་ལ་བརྟེན་ནས་འཇུག་པས། དེའི་ཕྱིར་འདུ་ཤེས་དང་སེམས་པ་ནི་ཡིད་ཀྱི་འདུ་བྱེད་ཅེས་བྱའོ།། ཡང་དྲིས་པ། བཙུན་པ། ཆོས་དུ་མཆིས། གང་ཞིག་ལུས་འདོར་བའི་ཚེ། །ལུས་དེ་རོར་ས་ལ་ཉལ།། དུར་ཁྲོད་དག་ཏུ་བོར་བ་ན། །སེམས་མེད་ཤིང་རྡོ་བཞིན་དུ་གྱུར།། ལན་དུ་སྨྲས་པ། ཁྱིམ་བདག ། ཚེ་དང་དྲོད་དང་རྣམ་ཤེས་ཀྱང་། །ལུས་འདོར་དུས་སུ་ལྷན་ཅིག་འདོར།། ལུས་དེ་དུར་ཁྲོད་དུ་བོར་ན། །སེམས་མེད་ཤིང་རྡོ་བཞིན་དུ་གྱུར།། ཡང་དྲིས་པ། བཙུན་པ། འཆི་བ་དང་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་ཁྱད་པར་མཆིས་སམ། ལན་དུ་སྨྲས་པ། ཚེ་དང་དྲོད་བཏང་སྟེ། དབང་པོ་ཐམས་ཅད་ཉམས་པར་གྱུར། ལུས་དང་སྲོག་བྲལ་བ་ནི་འཆི་བ་ཞེས་བགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ནི། ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་འདུ་བྱེད་འགག་པ། ཚེ་མི་གཏོང་བ། དྲོད་དང་མི་འབྲལ་བ། དབང་པོ་མི་ཉམས་པ། ལུས་དང་སྲོག་འབྲེལ་བ་སྟེ། འདི་ནི་འཆི་བ་དང་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་ཁྱད་པར་གྱི་མཚན་ཉིད་དོ།། ཡང་དྲིས་པ། བཙུན་པ། ཇི་ལྟར་ན་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལགས། ལན་དུ་སྨྲས་པ། ཁྱིམ་བདག །འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ན། བདག་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་གོ་ཞེས་མི་སྨྲ། བདག་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པར་བྱའོ་ཞེས་མི་སྨྲའོ།། འོན་ཀྱང་སྔོན་དུ་རིམ་གྱིས་ཞི་བར་བྱེད་པའི་ཐབས་དེ་ལྟར་བྱས་ཏེ། སྔོན་གྱི་ཐབས་བཞིན་དུ་སྙོམས་པར་འཇུག་པར་འགྱུར་རོ།།;

」

復問：「尊者！入滅正受時，先滅何法？為身行、為口行、為意行耶？」

答言：「長者！入滅正受者，先滅口行，次身行、次意行。」

復問：「尊者！云何為出滅正受？」

答言：「長者！出滅正受者亦不念言：『我今出正受，我當出正受。』然先已作方便心，如其先心而起。」

復問：「尊者！起滅正受者，何法先起，為身行、為口行、為意行耶？」

答言：「長者！從滅正受起者，意行先起，次身行，后口行。」

復問：「尊者！入滅正受者。云何順趣、流注、浚輸？」

答言：「長者！入滅正受者，順趣于離、流注于離、浚輸于離，順趣于出、流注于出、浚輸于出，順趣涅槃、流注涅槃、浚輸涅槃。」

復問：「尊者！住滅正受時，為觸幾觸？」

答言：「長者！觸不動、觸無相、觸無所有。」

復問：「尊者！入滅正受時，為作幾法？」

答言：「長者！此應先問，何故今問，然當爲汝說。比丘入滅正受者，作於二法，止以觀。」

時，質多羅長者聞尊者迦摩所說，歡喜隨喜，作禮而去。

（五六九）

如是我聞：

一時，佛住庵羅聚落庵羅林中，與眾多上座比丘俱。

འཡང་དྲིས་པ། བཙུན་པ། འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་ཚེ། དང་པོར་ཆོས་གང་འགག་པ་ལགས། ལུས་ཀྱི་འདུ་བྱེད་དམ། ངག་གི་འདུ་བྱེད་དམ། ཡིད་ཀྱི་འདུ་བྱེད་ལགས། ལན་དུ་སྨྲས་པ། ཁྱིམ་བདག །འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ན། དང་པོར་ངག་གི་འདུ་བྱེད་འགག །དེ་ནས་ལུས་ཀྱི་འདུ་བྱེད། དེ་ནས་ཡིད་ཀྱི་འདུ་བྱེད་འགག་གོ། ཡང་དྲིས་པ། བཙུན་པ། ཇི་ལྟར་ན་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལས་ལྡང་བ་ལགས། ལན་དུ་སྨྲས་པ། ཁྱིམ་བདག །འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལས་ལྡང་བ་ནའང་། བདག་ད་ལྟ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལས་ལྡང་ངོ་། །བདག་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལས་ལྡང་བར་བྱའོ་ཞེས་མི་སེམས་སོ། །འོན་ཀྱང་སྔོན་དུ་ཐབས་ཀྱི་སེམས་བྱས་པ་དེ་བཞིན་དུ་སྔོན་གྱི་སེམས་བཞིན་དུ་ལྡང་བར་འགྱུར་རོ།། ཡང་དྲིས་པ། བཙུན་པ། འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལས་ལྡང་བ་ན། ཆོས་གང་དང་པོར་ལྡང་བ་ལགས། ལུས་ཀྱི་འདུ་བྱེད་དམ། ངག་གི་འདུ་བྱེད་དམ། ཡིད་ཀྱི་འདུ་བྱེད་ལགས། ལན་དུ་སྨྲས་པ། ཁྱིམ་བདག །འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལས་ལྡང་བ་ན། ཡིད་ཀྱི་འདུ་བྱེད་དང་པོར་ལྡང་། དེ་ནས་ལུས་ཀྱི་འདུ་བྱེད། དེ་ནས་ངག་གི་འདུ་བྱེད་དོ།། ཡང་དྲིས་པ། བཙུན་པ། འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་པོ་དེ་ཇི་ལྟར་ན་རྗེས་སུ་འབྲང་། རྒྱུན་དུ་འབབ། རྒྱུན་དུ་འཇུག་པ་ལགས། ལན་དུ་སྨྲས་པ། ཁྱིམ་བདག །འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་པོ་དེ་དབེན་པ་ལ་རྗེས་སུ་འབྲང་། དབེན་པ་ལ་རྒྱུན་དུ་འབབ། དབེན་པ་ལ་རྒྱུན་དུ་འཇུག །ངེས་པར་འབྱུང་བ་ལ་རྗེས་སུ་འབྲང་། ངེས་པར་འབྱུང་བ་ལ་རྒྱུན་དུ་འབབ། ངེས་པར་འབྱུང་བ་ལ་རྒྱུན་དུ་འཇུག །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་རྗེས་སུ་འབྲང་། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་རྒྱུན་དུ་འབབ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་རྒྱུན་དུ་འཇུག་གོ། ཡང་དྲིས་པ། བཙུན་པ། འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ན་གནས་པའི་ཚེ། རེག་པ་དུ་རེག་པ་ལགས། ལན་དུ་སྨྲས་པ། ཁྱིམ་བདག །མི་གཡོ་བའི་རེག་པ་དང་། མཚན་མ་མེད་པའི་རེག་པ་དང་། ཅི་ཡང་མེད་པའི་རེག་པ་རེག་གོ། ཡང་དྲིས་པ། བཙུན་པ། འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་ཚེ། ཆོས་དུ་མཛད་པ་ལགས། ལན་དུ་སྨྲས་པ། ཁྱིམ་བདག །འདི་ནི་སྔོན་དུ་དྲི་བར་བྱ་བ་་ན། ཅིའི་ཕྱིར་ད་དྲི། འོན་ཀྱང་ཁྱོད་ལ་བཤད་པར་བྱའོ། །དགེ་སློང་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ན། ཆོས་གཉིས་མཛད་དེ། ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་ངོ་།། དེའི་ཚེ་ཁྱིམ་བདག་ཙི་ཏྲས་བཙུན་པ་ག་མས་གསུངས་པ་ཐོས་ནས། དགའ་ཞིང་རྗེས་སུ་ཡི་རངས་ཏེ། ཕྱག་འཚལ་ནས་སོང་ངོ་།། ༼ལྔ་བརྒྱ་དྲུག་ཅུ་རྩ་དགུ་པ།༽ འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་འམྲ་སྡེའི་གྲོང་གི་འམྲའི་ཚལ་ན། གནས་བརྟན་དགེ་སློང་མང་པོ་དག་དང་ཐབས་ཅིག་ཏུ་བཞུགས་སོ།།

時，質多羅長者詣諸上座比丘所，稽首禮足，於一面坐。諸上座比丘為質多羅長者種種說法，示、教、照、喜；示、教、照、喜已，默然住。

時，質多羅長者從座起，偏袒右肩，右膝著地，合十指掌，請諸上座言：「唯愿諸尊受我薄食。」時，諸上座默然受請。

時，彼長者知諸上座默然受請已，禮足而去。還歸自家，辦種種飲食，敷床座，晨朝遣使白：「時到。」

時，諸上座著衣持缽，至長者舍，就座而坐，長者稽首禮諸上座足，於一面坐。白諸上座：「所謂種種界，云何為種種界？」

時，諸上座默然而住。如是再三。

爾時，尊者梨犀達多眾中下坐，白諸上座比丘言：「諸尊！我欲答彼長者所問。」

諸上座答言：「可。」

長者質多羅即問言：「尊者！所謂種種界，何等種種界？」

梨犀達多答言：「長者！眼界異、色界異、眼識界異；耳界異、聲界異、耳識界異；鼻界異、香界異、鼻識界異；舌界異、味界異、舌識界異；身界異、觸界異、身識界異；意界異、法界異、意識界異。如是，長者！是名種種界。」

爾時，質多羅長者下種種凈美飲食供養。眾僧食已，澡嗽、洗缽訖，質多羅長者敷一卑床，于上座前坐聽法。

དེའི་ཚེ་ཁྱིམ་བདག་ཙི་ཏྲ་གནས་བརྟན་དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱི་དྲུང་དུ་སོང་སྟེ། ཞབས་ལ་ཕྱག་བཙལ་ནས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འདུག་གོ། །གནས་བརྟན་དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་ཁྱིམ་བདག་ཙི་ཏྲ་ལ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་ཆོས་བསྟན་ཏེ། བསྟན། བཀྲི། གསལ་བར་བྱས། དགའ་བར་བྱས། བསྟན། བཀྲི། གསལ་བར་བྱས། དགའ་བར་བྱས་ནས་ཅང་མི་གསུང་བར་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་ཁྱིམ་བདག་ཙི་ཏྲ་སྟན་ལས་ལངས་ཏེ། བླ་གོས་ཕྲག་པ་གཡས་པར་གཟར་ནས། པུས་མོ་གཡས་པའི་ལྷ་ང་ས་ལ་བཙུགས་ཏེ། ཐལ་མོ་སྦྱར་ནས་གནས་བརྟན་རྣམས་ལ་གསོལ་བ། བདག་གི་བསོད་སྙོམས་ཞན་པ་བཞེས་པར་ཞུ། དེའི་ཚེ་གནས་བརྟན་རྣམས་ཅང་མི་གསུང་བས་གསོལ་བ་བཞེས་སོ།། དེའི་ཚེ་ཁྱིམ་བདག་དེས་གནས་བརྟན་རྣམས་ཅང་མི་གསུང་བས་གསོལ་བ་བཞེས་པར་མཁྱེན་ནས། ཞབས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ཏེ་སོང་ངོ་། །རང་གི་ཁྱིམ་དུ་ལོག་སྟེ། བཟའ་བཏུང་སྣ་ཚོགས་བཤམས། གདན་བཤམས་ཏེ། ནངས་པར་སྐྱ་རེངས་ཤར་བ་དང་ཕོ་ཉ་བཏང་སྟེ། དུས་ལ་བབ་པར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་གསོལ་ཏོ།། དེའི་ཚེ་གནས་བརྟན་རྣམས་ཆོས་གོས་བགོས། ལྷུང་བཟེད་བསྣམས་ཏེ། ཁྱིམ་བདག་གི་ཁྱིམ་དུ་གཤེགས་ནས་གདན་ལ་བཞུགས་སོ། །ཁྱིམ་བདག་གིས་གནས་བརྟན་རྣམས་ཀྱི་ཞབས་ལ་ཕྱག་བཙལ་ནས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འདུག་སྟེ། གནས་བརྟན་རྣམས་ལ་ཞུས་པ། ཁམས་སྣ་ཚོགས་ཞེས་བགྱི་བ་དེ་ཇི་ལྟར་ན་ཁམས་སྣ་ཚོགས་ཡིན། དེའི་ཚེ་གནས་བརྟན་རྣམས་ཅང་མི་གསུང་བར་བཞུགས་སོ། །དེ་ལྟར་ལན་གསུམ་གྱི་བར་དུའོ།། དེའི་ཚེ་བཙུན་པ་ལི་ཤི་ད་ཏ་འཁོར་གྱི་ནང་ན་གདན་འོག་མར་བཞུགས་པས་གནས་བརྟན་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་ཞུས་པ། བཙུན་པ་རྣམས། བདག་གིས་ཁྱིམ་བདག་དེའི་དྲི་བའི་ལན་འདེབས་པར་འཚལ་ལོ།། གནས་བརྟན་རྣམས་ཀྱིས་གསུངས་པ། རུང་ངོ་།། ཁྱིམ་བདག་ཙི་ཏྲས་དྲིས་པ། བཙུན་པ། ཁམས་སྣ་ཚོགས་ཞེས་བགྱི་བ་དེ་གང་ལགས། ལི་ཤི་ད་ཏས་ལན་དུ་སྨྲས་པ། ཁྱིམ་བདག །མིག་གི་ཁམས་གཞན། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་གཞན། མིག་གི་རྣམ་པར་ི་ཁམས་གཞན། རྣ་བའི་ཁམས་གཞན། སྒྲའི་ཁམས་གཞན། རྣ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་གཞན། སྣའི་ཁམས་གཞན། དྲིའི་ཁམས་གཞན། སྣའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་གཞན། ལྕེའི་ཁམས་གཞན། རོའི་ཁམས་གཞན། ལྕེའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་གཞན། ལུས་ཀྱི་ཁམས་གཞན། རེག་བྱའི་ཁམས་གཞན། ལུས་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་གཞན། ཡིད་ཀྱི་ཁམས་གཞན། ཆོས་ཀྱི་ཁམས་གཞན། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་གཞན་ནོ།། ཁྱིམ་བདག །དེ་ལྟར་འདི་ནི་ཁམས་སྣ་ཚོགས་ཞེས་བྱའོ།། དེའི་ཚེ་ཙི་ཏྲ་ཁྱིམ་བདག་གིས་བཟའ་བཏུང་སྣ་ཚོགས་གཙང་མ་ཞིམ་པོས་དགེ་འདུན་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱས་སོ། །དགེ་འདུན་རྣམས་ཀྱིས་གསོལ་ཟས་མཛད་ཟིན་ནས། ཁ་བཤལ། ལྷུང་བཟེད་བཀྲུས་ཟིན་པ་དང་། ཙི་ཏྲ་ཁྱིམ་བདག་གིས་གདན་དམའ་བ་ཞིག་བཤམས་ཏེ། གནས་བརྟན་གྱི་མདུན་དུ་འདུག་ནས་ཆོས་ཉན་ནོ།།

爾時，上座為長者種種說法，示、教、照、喜已，從座起去。

時，諸上座于路中語梨犀達多：「善哉！善哉！梨犀達多比丘！汝真辯捷，知事而說，若於余時，汝應常如此應。」

時，諸上座聞梨犀達多所說，歡喜奉行。

（五七〇）

如是我聞：

一時，佛住庵羅聚落庵羅林中，與眾多上座比丘俱。

時，質多羅長者詣諸上座所，稽首禮足，退坐一面，白諸上座言：「諸世間所見，或說有我，或說眾生，或說壽命，或說世間吉兇。云何？尊者！此諸異見，何本、何集、何生、何轉？」

時，諸上座默然不答。如是三問，亦三默然。

時，有一下座比丘名梨犀達多，白諸上座言：「我欲答彼長者所問。」

諸上座言：「善能答者答。」

時，長者即問梨犀達多：「尊者！凡世間所見，何本、何集、何生、何轉？」

尊者梨犀達多答言：「長者！凡世間所見，或言有我，或說眾生，或說壽命，或說世間吉兇，斯等諸見，一切皆以身見為本，身見集、身見生、身見轉。」

復問：「尊者！云何為身見？」

答言：「長者！愚癡無聞凡夫見色是我、色異我、色中我、我中色，受、想、行、識見是我、識異我、我中識、識中我。

དེའི་ཚེ་གནས་བརྟན་གྱིས་ཁྱིམ་བདག་ལ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་ཆོས་བསྟན་ཏེ། བསྟན། བཀྲི། གསལ་བར་བྱས། དགའ་བར་བྱས་ནས། གདན་ལས་བཞེངས་ཏེ་གཤེགས་སོ།། དེའི་ཚེ་གནས་བརྟན་རྣམས་ཀྱིས་ལམ་དུ་ལི་ཤི་ད་ཏ་ལ་སྨྲས་པ། ལེགས་སོ། །ལེགས་སོ། །དགེ་སློང་ལི་ཤི་ད་ཏ། ཁྱོད་ནི་བདེན་པར་སྨྲ་བ་མགྱོགས་ཤིང་། དོན་ཤེས་ནས་སྨྲ་བ་ཡིན་ཏེ། གལ་ཏེ་དུས་གཞན་དུ་ཡང་ཁྱོད་ཀྱིས་འདི་ལྟ་བུར་སྨྲ་བར་བྱའོ།། དེའི་ཚེ་གནས་བརྟན་རྣམས་ཀྱིས་ལི་ཤི་ད་ཏས་སྨྲས་པ་ཐོས་ནས། དགའ་བཞིན་དུ་མངོན་པར་བསྒྲུབས་སོ།། ༼ལྔ་བརྒྱ་བདུན་ཅུ་པ།༽ འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་འམྲ་སྡེའི་གྲོང་གི་འམྲའི་ཚལ་ན། གནས་བརྟན་དགེ་སློང་མང་པོ་དག་དང་ཐབས་ཅིག་ཏུ་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་ཁྱིམ་བདག་ཙི་ཏྲ་གནས་བརྟན་རྣམས་ཀྱི་དྲུང་དུ་སོང་སྟེ། ཞབས་ལ་ཕྱག་བཙལ་ནས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འདུག་སྟེ། གནས་བརྟན་རྣམས་ལ་ཞུས་པ། འཇིག་རྟེན་ན་ལྟ་བ་གང་ཡོད་པ་དེ་དག་ལས། ཁ་ཅིག་གིས་བདག་ཡོད་དོ་ཞེས་སྨྲ། ཁ་ཅིག་གིས་སེམས་ཅན་ཡོད་དོ་ཞེས་སྨྲ། ཁ་ཅིག་གིས་ཚེ་ཡོད་དོ་ཞེས་སྨྲ། ཁ་ཅིག་གིས་འཇིག་རྟེན་བཟང་ངན་ཡོད་དོ་ཞེས་སྨྲ་བ་དེ་དག །བཙུན་པ། ལྟ་བ་ཐ་དད་པ་འདི་དག་གི་རྩ་བ་གང་། ཀུན་འབྱུང་བ་གང་། རབ་ཏུ་སྐྱེ་བ་གང་། འཇུག་པ་གང་ལགས། དེའི་ཚེ་གནས་བརྟན་རྣམས་ཅང་མི་གསུང་བར་བཞུགས་སོ། །དེ་ལྟར་ལན་གསུམ་དུ་དྲིས་ཀྱང་ལན་གསུམ་དུ་ཅང་མི་གསུང་བར་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་དགེ་སློང་གདན་འོག་མར་འདུག་པ་ལི་ཤི་ད་ཏ་ཞེས་བྱ་བས་གནས་བརྟན་རྣམས་ལ་ཞུས་པ། བདག་གིས་ཁྱིམ་བདག་དེས་དྲིས་པའི་ལན་འདེབས་པར་འཚལ་ལོ།། གནས་བརྟན་རྣམས་ཀྱིས་གསུངས་པ། ལེགས་པར་ལན་འདེབས་པར་ནུས་ན་ཐོབ་ཅིག། དེའི་ཚེ་ཁྱིམ་བདག་གིས་ལི་ཤི་ད་ཏ་ལ་དྲིས་པ། བཙུན་པ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ལྟ་བ་གང་ཡོད་པ་དེ་དག་གི་རྩ་བ་གང་། ཀུན་འབྱུང་བ་གང་། རབ་ཏུ་སྐྱེ་བ་གང་། འཇུག་པ་གང་ལགས། བཙུན་པ་ལི་ཤི་ད་ཏས་ལན་དུ་སྨྲས་པ། ཁྱིམ་བདག །འན་གྱི་ལྟ་བ་གང་ཡོད་པ་དེ་དག་ལས། ཁ་ཅིག་གིས་བདག་ཡོད་དོ་ཞེས་སྨྲ། ཁ་ཅིག་གིས་སེམས་ཅན་ཡོད་དོ་ཞེས་སྨྲ། ཁ་ཅིག་གིས་ཚེ་ཡོད་དོ་ཞེས་སྨྲ། ཁ་ཅིག་གིས་འཇིག་རྟེན་བཟང་ངན་ཡོད་དོ་ཞེས་སྨྲ་བ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ཉིད་རྩ་བར་གྱུར་པ། འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ཀུན་འབྱུང་བ། འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ལས་སྐྱེས་པ། འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བར་འཇུག་པ་ཡིན་ནོ།། ཡང་དྲིས་པ། བཙུན་པ། འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ཞེས་བགྱི་བ་དེ་ཇི་ལྟ་བུ་ལགས། ལན་དུ་སྨྲས་པ། ཁྱིམ་བདག །བྱིས་པ་ཐོས་པ་དང་མི་ལྡན་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོས་གཟུགས་བདག་ཡིན་པར་ལྟ་བ། གཟུགས་བདག་ལས་གཞན་དུ་ལྟ་བ། གཟུགས་ལ་བདག་ཡོད་པར་ལྟ་བ། བདག་ལ་གཟུགས་ཡོད་པར་ལྟ་བ། ཚོར་བ་དང་། འདུ་ཤེས་དང་། འདུ་བྱེད་དང་། རྣམ་པར་ཤེས་པ་བདག་ཡིན་པར་ལྟ་བ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་བདག་ལས་གཞན་དུ་ལྟ་བ། བདག་ལ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡོད་པར་ལྟ་བ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་བདག་ཡོད་པར་ལྟ་བའོ།།

長者！是名身見。」

復問：「尊者！云何得無此身見？」

答言：「長者！謂多聞聖弟子不見色是我，不見色異我，不見我中色、色中我；不見受、想、行、識是我，不見識異我，不見我中識、識中我，是名得無身見。」

復問：「尊者！其父何名？於何所生？」

答言：「長者！我生於後方長者家。」

質多羅長者語尊者梨犀達多：「我及尊者二父本是善知識。」

梨犀達多答言：「如是，長者！」

質多羅長者語梨犀達多言：「尊者若能住此庵羅林中，我盡形壽供養衣服、飲食、隨病湯藥，尊者梨犀達多默然受請。」

時，尊者梨犀達多受質多羅長者請，供養障礙故，久不詣世尊所。

時，諸上座比丘為質多羅長者種種說法，示、教、照、喜；示、教、照、喜已，質多羅長者歡喜隨喜，作禮而去。

（五七一）

如是我聞：

一時，佛住庵羅聚落庵羅林中，與眾多上座比丘俱。

時，有質多羅長者詣諸上座所，稽首禮足，退坐一面，白諸上座比丘言：「唯愿諸尊于牛牧中受我請食。」

時，諸上座默然受請。

質多羅長者知諸上座默然受請已，即自還家。星夜備具種種飲食，晨朝敷座，遣使白諸上座：「時到。

ཁྱིམ་བདག །འདི་ནི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ཞེས་བྱའོ།། ཡང་དྲིས་པ། བཙུན་པ། ཇི་ལྟར་ན་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་འདི་དག་མེད་པར་འགྱུར། ལན་དུ་སྨྲས་པ། ཁྱིམ་བདག །འཕགས་པ་ཐོས་པ་དང་ལྡན་པས་གཟུགས་བདག་ཡིན་པར་མི་ལྟ། གཟུགས་བདག་ལས་གཞན་དུ་མི་ལྟ། བདག་ལ་གཟུགས་ཡོད་པར་མི་ལྟ། གཟུགས་ལ་བདག་ཡོད་པར་མི་ལྟ། ཚོར་བ་དང་། འདུ་ཤེས་དང་། འདུ་བྱེད་དང་། རྣམ་པར་ཤེས་པ་བདག་ཡིན་པར་མི་ལྟ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་བདག་ལས་གཞན་དུ་མི་ལྟ། བདག་ལ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡོད་པར་མི་ལྟ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་བདག་ཡོད་པར་མི་ལྟ་བ་འདི་ནི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ།། ཡང་དྲིས་པ། བཙུན་པ། ཁྱེད་ཀྱི་ཡབ་མཚན་ཅི་ལགས། གང་དུ་སྐྱེས་པ་ལགས། ལན་དུ་སྨྲས་པ། ཁྱིམ་བདག །བདག་ནི་ཕྱོགས་ཕྱི་མའི་ཁྱིམ་བདག་གི་ཁྱིམ་དུ་སྐྱེས་པ་ཡིན་ནོ།། ཁྱིམ་བདག་ཙི་ཏྲས་བཙུན་པ་ལི་ཤི་ད་ཏ་ལ་སྨྲས་པ། བདག་དང་བཙུན་པའི་ཡབ་གཉིས་སྔོན་ནས་གྲོགས་པོ་བཟང་པོ་ཡིན་ནོ།། ལི་ཤི་ད་ཏས་ལན་དུ་སྨྲས་པ། དེ་བཞིན་ནོ། །ཁྱིམ་བདག། ཁྱིམ་བདག་ཙི་ཏྲས་ལི་ཤི་ད་ཏ་ལ་སྨྲས་པ། བཙུན་པ་གལ་ཏེ་འམྲའི་ཚལ་འདིར་བཞུགས་ན། བདག་གིས་ཚེའི་བར་དུ་ཆོས་གོས་དང་། བསོད་སྙོམས་དང་། ནད་པའི་སྨན་རྣམས་ཀྱིས་བསྙེན་བཀུར་བགྱིའོ། །བཙུན་པ་ལི་ཤི་ད་ཏས་ཅང་མི་གསུང་བས་གསོལ་བ་བཞེས་སོ།། དེའི་ཚེ་བཙུན་པ་ལི་ཤི་ད་ཏས་ཁྱིམ་བདག་ཙི་ཏྲའི་གསོལ་བ་བཞེས་པས། བསྙེན་བཀུར་གྱི་བར་ཆད་ཀྱི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་དྲུང་དུ་ཡུན་རིང་དུ་མ་གཤེགས་སོ།། དེའི་ཚེ་གནས་བརྟན་དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་ཁྱིམ་བདག་ཙི་ཏྲ་ལ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་ཆོས་བསྟན་ཏེ། བསྟན། བཀྲི། གསལ་བར་བྱས། དགའ་བར་བྱས། བསྟན། བཀྲི། གསལ་བར་བྱས། དགའ་བར་བྱས་ནས། ཁྱིམ་བདག་ཙི་ཏྲ་དགའ་ཞིང་རྗེས་སུ་ཡི་རངས་ཏེ། ཕྱག་འཚལ་ནས་སོང་ངོ་།། ༼ལྔ་བརྒྱ་བདུན་ཅུ་རྩ་གཅིག་པ།༽ འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་འམྲ་སྡེའི་གྲོང་གི་འམྲའི་ཚལ་ན། གནས་བརྟན་དགེ་སློང་མང་པོ་དང་ཐབས་ཅིག་ཏུ་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་ཁྱཙི་ཏྲ་གནས་བརྟན་རྣམས་ཀྱི་དྲུང་དུ་སོང་སྟེ། ཞབས་ལ་ཕྱག་བཙལ་ནས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འདུག་སྟེ། གནས་བརྟན་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་ཞུས་པ། བཙུན་པ་རྣམས། བ་གླང་འཚོ་བའི་གནས་སུ་བདག་གི་བསོད་སྙོམས་བཞེས་པར་ཞུ། དེའི་ཚེ་གནས་བརྟན་རྣམས་ཅང་མི་གསུང་བས་གསོལ་བ་བཞེས་སོ།། ཁྱིམ་བདག་ཙི་ཏྲས་གནས་བརྟན་རྣམས་ཅང་མི་གསུང་བས་གསོལ་བ་བཞེས་པར་མཁྱེན་ནས། རང་གི་ཁྱིམ་དུ་ལོག་སྟེ། མཚན་མོ་བཟའ་བཏུང་སྣ་ཚོགས་སྤྲོས། ནངས་པར་གདན་བཤམས་ཏེ། ཕོ་ཉ་བཏང་ནས་གནས་བརྟན་རྣམས་ལ། དུས་ལ་བབ་པར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་གསོལ་ཏོ།།

」

諸上座著衣持缽，至牛牧中質多羅長者舍，就座而坐。

時，質多羅長者自手供養種種飲食。食已，洗缽、澡漱畢，質多羅長者敷一卑床，于上座前坐聽法。

時，諸上座為長者說種種法，示、教、照、喜；示、教、照、喜已，從座起去，質多羅長者亦隨後去。

諸上座食諸酥酪蜜飽滿，于春后月熱時，行路悶極。

爾時，有一下座比丘名摩訶迦，白諸上座：「今日大熱，我欲起雲雨微風，可爾不？」

諸上座答言：「汝能爾者，佳。」

時，摩訶迦即入三昧，如其正受。應時云起，細雨微下，涼風亹亹從四方來，至精舍門，尊者摩訶迦語諸上座言：「所作可止？」

答言：「可止。」

時，尊者摩訶迦即止神通，還於自房。

時，質多羅長者作是念：「最下座比丘而能有此大神通力，況復中座及與上座。」即禮諸上座比丘足，隨摩訶迦比丘至所住房，禮尊者摩訶迦足，退坐一面，白言：「尊者！我欲得見尊者過人法神足現化。」

尊者摩訶迦言：「長者！勿見恐怖。」

如是三請，亦三不許。長者由復重請願見尊者神通變化。

尊者摩訶迦語長者言：「汝且出外，取乾草木積聚已，以一張㲲覆上。

དེའི་ཚེ་གནས་བརྟན་རྣམས་ཆོས་གོས་བགོས། ལྷུང་བཟེད་བསྣམས་ཏེ། བ་གླང་འཚོ་བའི་གནས་སུ་ཁྱིམ་བདག་ཙི་ཏྲའི་ཁྱིམ་དུ་བྱོན་ནས་གདན་ལ་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་ཁྱིམ་བདག་ཙི་ཏྲས་རང་གི་ལག་པས་བཟའ་བཏུང་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་བསྙེན་བཀུར་བྱས་སོ། །གསོལ་ཟས་མཛད་ཟིན་ནས། ལྷུང་བཟེད་བཀྲུས། ཁ་བཤལ་ནས། ཁྱིམ་བདག་ཙི་ཏྲས་གདན་དམའ་བ་ཞིག་བཤམས་ཏེ། གནས་བརྟན་གྱི་མདུན་དུ་འདུག་ནས་ཆོས་ཉན་ནོ།། དེའི་ཚེ་གནས་བརྟན་རྣམས་ཀྱིས་ཁྱིམ་བདག་ལ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་ཆོས་བསྟན་ཏེ། བསྟན། བཀྲི། གསལ་བར་བྱས། དགའ་བར་བྱས། བསྟན། བཀྲི། གསལ་བར་བྱས། དགའ་བར་བྱས་ནས་གདན་ལས་བཞེངས་ཏེ་གཤེགས་སོ། །ཁྱིམ་བདག་ཙི་ཏྲ་ཡང་ཕྱི་བཞིན་དུ་སོང་ངོ་།། གནས་བརྟན་རྣམས་མར་དང་ཞོ་དང་སྦྲང་རྩི་རྣམས་ཚིམ་པར་གསོལ་ནས། དཔྱིད་ཟླ་ཕྱི་མའི་ཚ་བའི་དུས་སུ། ལམ་དུ་བཞུད་པས་ཤིན་ཏུ་དུབ་པར་གྱུར་ཏོ།། དེའི་ཚེ་དགེ་སློང་གདན་འོག་མ་མ་ཧཱ་ཀ་ཞེས་བྱ་བས་གནས་བརྟན་རྣམས་ལ་ཞུས་པ། དེ་རིང་ཤིན་ཏུ་ཚ་བས། བདག་གིས་སྤྲིན་དང་ཆར་པ་དང་རླུང་འཇམ་པོ་ལྡང་བར་བགྱི་ན་རུང་ངམ། གནས་བརྟན་རྣམས་ཀྱིས་གསུངས་པ། ཁྱོད་ཀྱིས་དེ་ལྟར་ནུས་ན་ལེགས་སོ།། དེའི་ཚེ་མ་ཧཱ་ཀས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་ཏེ། ཇི་ལྟར་སྙོམས་པར་ཞུགས་པ་བཞིན་དུ། དེ་མ་ཐག་ཏུ་སྤྲིན་ལངས་ཏེ། ཆར་ཕྲ་མོ་བབས། རླུང་བསིལ་བ་ཕྱོགས་བཞི་ནས་བྱུང་སྟེ། གཙུག་ལག་ཁང་གི་སྒོར་སླེབས་པ་དང་། བཙུན་པ་མ་ཧཱ་ཀས་གནས་བརྟན་རྣམས་ལ། བགྱིས་པ་དེ་ཙམ་གྱིས་ཆོག་གམ་ཞེས་ཞུས་སོ།། ལན་དུ་གསུངས་པ། འཐུས་སོ།། དེའི་ཚེ་བཙུན་པ་མ་ཧཱ་ཀས་རྫུ་འཕྲུལ་བསྡུས་ནས་རང་གི་གཟིམ་ཁང་དུ་གཤེགས་སོ།། དེའི་ཚེ་ཁྱིམ་བདག་ཙི་ཏྲས་འདི་སྙམ་དུ་བསམས་ཏེ། གདན་འོག་མའི་དགེ་སློང་ལའང་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་མཐུ་ཆེན་པོ་འདི་ལྟ་བུ་མངའ་ན། གདན་བར་མ་དང་གདན་གོང་མ་ལྟ་ཅི་སྨོས་སྙམ་ནས། གནས་བློང་རྣམས་ཀྱི་ཞབས་ལ་ཕྱག་བཙལ་ཏེ། དགེ་སློང་མ་ཧཱ་ཀའི་རྗེས་སུ་བཞུགས་པའི་གཟིམ་ཁང་དུ་སོང་སྟེ། བཙུན་པ་མ་ཧཱ་ཀའི་ཞབས་ལ་ཕྱག་བཙལ་ནས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འདུག་སྟེ། བཙུན་པ། བདག་གིས་བཙུན་པའི་མི་ཆོས་བླ་མའི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་ཆོ་འཕྲུལ་མཐོང་བར་འཚལ་ལོ།། བཙུན་པ་མ་ཧཱ་ཀས་གསུངས་པ། ཁྱིམ་བདག །མ་མཐོང་ཞིག །འཇིགས་པར་གྱུར་ཏ་རེ། དེ་ལྟར་ལན་གསུམ་དུ་གསོལ་བ་བཏབ་ཀྱང་། ལན་གསུམ་དུ་མ་གནང་ངོ་། །ཁྱིམ་བདག་གིས་ད་དུང་བཙུན་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་ཆོ་འཕྲུལ་མཐོང་བར་འདོད་དོ།། བཙུན་པ་མ་ཧཱ་ཀས་ཁྱིམ་བདག་ལ་གསུངས་པ། ཁྱོད་ཕྱི་རོལ་ཏུ་སོང་ལ། རྩྭ་དང་ཤིང་སྐམ་པོ་བསྡུས་ཏེ་སྤུངས་ནས། རས་ཡུག་གཅིག་གིས་གཡོགས་ཤིག།

」

質多羅長者即如其教，出外聚薪成𧂐，來白尊者摩訶迦：「薪𧂐已成，以㲲覆上。」

時，尊者摩訶迦即入火光三昧，于戶鉤孔中出火焰光，燒其積薪都盡，唯白㲲不然，語長者言：「汝今見不？」

答言：「已見。尊者！實為奇特。」

尊者摩訶迦語長者言：「當知此者皆以不放逸為本，不放逸集、不放逸生、不放逸轉，不放逸故得阿耨多羅三藐三菩提。是故，長者！此及余功德，一切皆以不放逸為本，不放逸集、不放逸生、不放逸轉，不放逸故得阿耨多羅三藐三菩提，及余道品法。」

質多羅長者白尊者摩訶迦：「愿常住此林中，我當盡壽衣、被、飲食、隨病湯藥。」

尊者摩訶迦有行因緣故，不受其請。

質多羅長者聞說法已，歡喜隨喜，即從座起，作禮而去。

尊者摩訶迦不欲令供養利障罪故，即從座起去，遂不復還。

（五七二）

如是我聞：

一時，佛住庵羅林中，與眾多上座比丘俱。

ཁྱིམ་བདག་ཙི་ཏྲས་དེ་ལྟར་བསྟན་པ་བཞིན་དུ། ཕྱི་རོལ་ཏུ་སོང་སྟེ་ཤིང་སྤུངས་ནས། བཙུན་པ་མ་ཧཱ་ཀ་ལ། ཤིང་སྤུངས་ཟིན་ཅིང་རས་ཀྱིས་གཡོགས་ཟིན་ཏོ་ཞེས་གསོལ་ཏོ།། དེའི་ཚེ་བཙུན་པ་མ་ཧཱ་ཀས་མེ་འོད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་ཏེ། སྒོའི་ལྕགས་ཀྱི་བུ་གའི་ནང་ནས་མེ་འོད་ཀྱི་འོད་ཟེར་བྱུང་སྟེ། ཤིང་སྤུངས་པ་དེ་ཐམས་ཅད་བསྲེགས་ཀྱང་རས་དཀར་པོ་མ་ཚིག་པར་གྱུར་ནས། ཁྱིམ་བདག་ལ། ཁྱོད་ཀྱིས་མཐོང་ངམ་ཞེས་གསུངས་སོ།། ལན་དུ་སྨྲས་པ། མཐོང་ལགས་སོ། །བཙུན་པ། ངོ་མཚར་རྨད་དུ་བྱུང་བ་ལགས་སོ།། བཙུན་པ་མ་ཧཱ་ཀས་ཁྱིམ་བདག་ལ་གསུངས་པ། འདི་དག་ཐམས་ཅད་བག་ཡོད་པ་ཁོ་ན་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། བག་ཡོད་པ་ལས་འདུས། བག་ཡོད་པ་ལས་སྐྱེས། བག་ཡོད་པ་ལས་འཇུག་པ་སྟེ། བག་ཡོད་པའི་ཕྱིར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ཁྱིམ་བདག །འདི་དང་ཡོན་ཏན་གཞན་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བག་ཡོད་པ་ཁོ་ན་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ཏེ། བག་ཡོད་པ་ལས་འདུས། བག་ཡོད་པ་ལས་སྐྱེས། བག་ཡོད་པ་ལས་འཇུག་པ་སྟེ། བག་ཡོད་པའི་ཕྱིར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་གཞན་དག་ཀྱང་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ།། ཁྱིམ་བདག་ཙི་ཏྲས་བཙུན་པ་མ་ཧཱ་ཀ་ལ། ནགས་ཚལ་འདིར་རྟག་ཏུ་བཞུགས་པར་ཞུ། བདག་གིས་ཚེའི་བར་དུ་ན་བཟའ་དང་། བསོད་སྙོམས་དང་། ནད་པའི་སྨན་རྣམས་ཀྱིས་བསྙེན་བཀུར་བགྱིའོ།། བཙུན་པ་མ་ཧཱ་ཀ་ལ་བཞུད་དགོས་པའི་རྒྱུ་རྐྱེན་ཡོད་པས་གསོལ་བ་མ་བཞེས་སོ།། ཁྱིམ་བདག་ཙི་ཏྲ་ཆོས་བཤད་པ་ཐོས་ནས། དགའ་ཞིང་རྗེས་སུ་ཡི་རངས་ཏེ། གདན་ལས་ལངས་ནས་ཕྱག་བྱས་ཏེ་སོང་ངོ་།། བཙུན་པ་མ་ཧཱ་ཀས་བསྙེན་བཀུར་གྱི་རྙེད་པས་བར་ཆད་དུ་འགྱུར་བར་མི་འདོད་པའི་ཕྱིར། གདན་ལས་བཞེངས་ཏེ་གཤེགས་པས། སླར་ཡང་མ་བྱོན་ཏོལྔ་བརྒྱ་བདུན་ཅུ་རྩ་གཉིས་པ།༽ འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་འམྲའི་ཚལ་ན་གནས་བརྟན་དགེ་སློང་མང་པོ་དག་དང་ཐབས་ཅིག་ཏུ་བཞུགས་སོ།།

爾時，眾多上座比丘集於食堂，作如是論議：「諸尊！于意云何？謂眼系色耶？色系眼耶？如是耳聲、鼻香、舌味、身觸、意法，為意系法耶？法系意耶？」

時，質多羅長者行有所營，便過精舍，見諸上座比丘集於食堂，即便前禮諸上座足，禮足已，問言：「尊者集於食堂，論說何法？」

諸上座答言：「長者！我等今日集此食堂，作如此論：『為眼系色耶？色系眼耶？如是耳聲、鼻香、舌味、身觸、意法，為意系法耶？為法系意耶？』」

長者問言：「諸尊者於此義云何記說？」

諸上座言：「于長者意云何？」

長者答諸上座言：「如我意，謂非眼系色，非色系眼，乃至非意系法，非法系意，然中間有欲貪者，隨彼系也。譬如二牛，一黑一白，駕以軛鞅。有人問言：『為黑牛系白牛？為白牛系黑牛？』為等問不？」

答言：「長者！非等問也。所以者何？非黑牛系白牛，亦非白牛系黑牛，然彼軛鞅是其系也。」

「如是，尊者！非眼系色，非色系眼，乃至非意系法，非法系意，然其中間，欲貪是其系也。」

時，質多羅長者聞諸上座所說，歡喜隨喜，作禮而去。

（五七三）

如是我聞：

一時，佛住庵羅林中。

དེའི་ཚེ་གནས་བརྟན་དགེ་སློང་མང་པོ་དག་བསོད་སྙོམས་ཁང་དུ་འདུས་ནས་གླེང་མོལ་འདི་ལྟར་བྱས་ཏེ། བཙུན་པ་རྣམས། ཇི་ལྟར་དགོངས། མིག་གིས་གཟུགས་ལ་བཅིངས་སམ། གཟུགས་ཀྱིས་མིག་ལ་བཅིངས། དེ་བཞིན་དུ་རྣ་བ་དང་སྒྲ། སྣ་དང་དྲི། ལྕེ་དང་རོ། ལུས་དང་རེག་བྱ། ཡིད་དང་ཆོས་ཏེ། ཡིད་ཀྱིས་ཆོས་ལ་བཅིངས་སམ། ཆོས་ཀྱིས་ཡིད་ལ་བཅིངས། དེའི་ཚེ་ཁྱིམ་བདག་ཙི་ཏྲ་བྱ་བ་འགའ་ཞིག་གི་ཕྱིར་འགྲོ་བ་ན། གཙུག་ལག་ཁང་གི་དྲུང་དུ་སླེབས་པ་དང་། གནས་བརྟན་དགེ་སློང་རྣམས་བསོད་སྙོམས་ཁང་དུ་འདུས་པ་མཐོང་ནས། མདུན་དུ་སོང་སྟེ་གནས་བརྟན་རྣམས་ཀྱི་ཞབས་ལ་ཕྱག་བཙལ་ནས། བཙུན་པ་རྣམས་བསོད་སྙོམས་ཁང་དུ་འདུས་ཏེ་ཆོས་གང་གླེང་བ་ལགས་ཞེས་ཞུས་སོ།། གནས་བརྟན་རྣམས་ཀྱིས་ལན་དུ་སྨྲས་པ། ཁྱིམ་བདག །བདག་ཅག་དེ་རིང་བསོད་སྙོམས་ཁང་འདིར་འདུས་ཏེ་གླེང་མོལ་འདི་ལྟར་བྱས་ཏེ། མིག་གིས་གཟུགས་ལ་བཅིངས་སམ། གཟུགས་ཀྱིས་མིག་ལ་བཅིངས། དེ་བཞིན་དུ་རྣ་བ་དང་སྒྲ། སྣ་དང་དྲི། ལྕེ་དང་རོ། ལུས་དང་རེག་བྱ། ཡིད་དང་ཆོས་ཏེ། ཡིད་ཀྱིས་ཆོས་ལ་བཅིངས་སམ། ཆོས་ཀྱིས་ཡིད་ལ་བཅིངས་ཞེས་བྱའོ།། ཁྱིམ་བདག་གིས་ཞུས་པ། བཙུན་པ་རྣམས་ཀྱིས་དོན་འདི་ལ་ཇི་ལྟར་ལུང་བསྟན་པ་ལགས། གནས་བརྟན་རྣམས་ཀྱིས་གསུངས་པ། ཁྱིམ་བདག་གི་བསམ་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན། ཁྱིམ་བདག་གིས་གནས་བརྟན་རྣམས་ལ་ལན་དུ་སྨྲས་པ། བདག་གི་བསམ་པས་ནི། མིག་གིས་གཟུགས་ལ་མ་བཅིངས། གཟུགས་ཀྱིས་མིག་ལ་མ་བཅིངས་པ་ནས། ཡིད་ཀྱིས་ཆོས་ལ་མ་བཅིངས། ཆོས་ཀྱིས་ཡིད་ལ་མ་བཅིངས་ཀྱི། འོན་ཀྱང་བར་དེར་འདོད་ཆགས་ཡོད་པ་སྟེ། དེས་བཅིངས་པ་ཡིན་ནོ། །དཔེར་ན་བ་གླང་ནག་པོ་དང་དཀར་པོ་གཉིས་གཉའ་ཤིང་དང་ཐག་པས་བཅིངས་པ་ལ། མི་་གླང་ནག་པོས་དཀར་པོ་བཅིངས་སམ། དཀར་པོས་ནག་པོ་བཅིངས་ཞེས་དྲིས་ན། དྲི་བ་དེ་མཉམ་པ་ལགས་སམ། ལན་དུ་སྨྲས་པ། ཁྱིམ་བདག །དྲི་བ་དེ་མཉམ་པ་མ་ལགས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བ་གླང་ནག་པོས་དཀར་པོ་མ་བཅིངས། དཀར་པོས་ནག་པོ་མ་བཅིངས་ཀྱི། འོན་ཀྱང་གཉའ་ཤིང་དང་ཐག་པ་དེས་བཅིངས་པ་ཡིན་ནོ།། དེ་བཞིན་དུ་བཙུན་པ། མིག་གིས་གཟུགས་ལ་མ་བཅིངས། གཟུགས་ཀྱིས་མིག་ལ་མ་བཅིངས་པ་ནས། ཡིད་ཀྱིས་ཆོས་ལ་མ་བཅིངས། ཆོས་ཀྱིས་ཡིད་ལ་མ་བཅིངས་ཀྱི། འོན་ཀྱང་དེའི་བར་ན་འདོད་ཆགས་དེས་བཅིངས་པ་ཡིན་ནོ།། དེའི་ཚེ་ཁྱིམ་བདག་ཙི་ཏྲས་གནས་བརྟན་རྣམས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ཐོས་ནས། དགའ་ཞིང་རྗེས་སུ་ཡི་རངས་ཏེ། ཕྱག་བཙལ་ནས་སོང་ངོ་།། ༼ལྔ་བརྒྱ་བདུན་ཅུ་རྩ་གསུམ་པ།༽ འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་འམྲའི་ཚལ་ན་བཞུགས་སོ།།

時，有阿耆毗外道是質多羅長者先人親厚，來詣質多羅長者所，共相問訊慰勞已，於一面住。

質多羅長者問阿耆毗外道：「汝出家幾時？」

答言：「長者！我出家已來二十餘年。」

質多羅長者問言：「汝出家來過二十年，為得過人法，究竟知見，安樂住不？」

答言：「長者！雖出家過二十年，不得過人法，究竟知見，安樂住，唯有裸形、拔髮、乞食，人間遊行，臥于土中。」

質多羅長者言：「此非名稱法、律，此是惡知，非出要道，非曰等覺，非讚歎處，不可依止。唐名出家過二十年，裸形、拔髮、乞食，人間遊行，臥灰土中。」

阿耆毗問質多羅長者：「汝為沙門瞿曇作弟子，於今幾時？」

質多羅長者答言：「我為世尊弟子過二十年。」

復問質多羅長者：「汝為沙門瞿曇弟子過二十年，復得過人法，勝、究竟知見不？」

質多羅長者答言：「汝今當知，質多羅長者要不復經由胞胎而受生，不復增于丘塳，不復起于血氣，如世尊所說五下分結，不見一結而不斷者，若一結不斷，當復還生此世。

དེའི་ཚེ་ཕྱི་རོལ་པ་ཨ་ཛི་བི་ཞེས་བྱ་བ་ཁྱིམ་བདག་ཙི་ཏྲའི་སྔོན་གྱི་གཉེན་བཤེས་ཞིག་ཡོད་པ་དེ་ཁྱིམ་བདག་ཙི་ཏྲའི་དྲུང་དུ་འོངས་ཏེ། ཕན་ཚུན་འདྲི་བ་དང་བདེ་བར་གནས་པ་དྲིས་ནས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འདུག་གོ། ཁྱིམ་བདག་ཙི་ཏྲས་ཕྱི་རོལ་པ་ཨ་ཛི་བི་ལ་དྲིས་པ། ཁྱོད་རབ་ཏུ་བྱུང་ནས་དུས་ཇི་ཙམ་ལོན། ལན་དུ་སྨྲས་པ། ཁྱིམ་བདག །བདག་རབ་ཏུ་བྱུང་ནས་ལོ་ཉི་ཤུ་ལྷག་ཙམ་ལོན་ནོ།། ཁྱིམ་བདག་ཙི་ཏྲས་དྲིས་པ། ཁྱོད་རབ་ཏུ་བྱུང་ནས་ལོ་ཉི་ཤུ་འདས་པ་དེའི་རིང་ལ་མི་ཆོས་བླ་མའི་ཡོན་ཏན་མཐར་ཐུག་པའི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བ་དང་། བདེ་བར་གནས་པ་ཐོབ་བམ། ལན་དུ་སྨྲས་པ། ཁྱིམ་བདག །རབ་ཏུ་བྱུང་ནས་ལོ་ཉི་ཤུ་འདས་ཀྱང་མི་ཆོས་བླ་མའི་ཡོན་ཏན་མཐར་ཐུག་པའི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བ་དང་། བདེ་བར་གནས་པ་མ་ཐོབ་སྟེ། གཅེར་བུར་འགྲོ་བ་དང་། སྐྲ་འབལ་བ་དང་། བསོད་སྙོམས་བྱེད་པ་དང་། མི་གཙང་བ་ལ་འདུག་པ་དང་། ཐལ་བའི་ནང་དུ་ཉལ་བ་ཙམ་མོ།། ཁྱིམ་བདག་ཙི་ཏྲས་སྨྲས་པ། འདི་ནི་ཆོས་དང་འདུལ་བ་བཟང་པོ་མ་ཡིན། འདི་ནི་ཤེས་པ་ངན་པ་ཡིན། ངེས་པར་འབྱུང་བའི་ལམ་མ་ཡིན། མཉམ་པར་རྟོགས་པ་མ་ཡིན། བསྔགས་པའི་གནས་མ་ཡིན། བརྟེན་དུ་མི་རུང་བ་ཡིན་ཏེ། རབ་ཏུ་བྱུང་ནས་ལོ་ཉི་ཤུ་འདས་ཀྱང་གཅེར་བུར་འགྲོ་བ་དང་། སྐྲ་འབལ་བ་དང་། བསོད་སྙོམས་བྱེད་པ་དང་། མི་གཙང་བ་ལ་འདུག་པ་དང་། ཐལ་བའི་ནང་དུ་ཉལ་བ་ཙམ་དུ་ཟད་དོ།། ཨ་ཛི་བིས་ཁྱིམ་བདག་ཙི་ཏྲ་ལ་དྲིས་པ། ཁྱོད་དགེ་སྦྱོང་གཽ་ཏ་མའི་དགེ་བསྙེན་བྱས་ནས་དུས་ཇི་ཙམ་ལོན། ཁྱིམ་བདག་ཙི་ཏྲས་ལན་དུ་སྨྲས་པ། བདག་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་དགེ་བསྙེན་བྱས་ནས་ལོ་ཉི་ཤུ་འདས་སོ།། ཡང་ཁྱིམ་བདག་ཙི་ཏྲ་ལ་དྲིས་པ། ཁྱོྱོང་གཽ་ཏ་མའི་དགེ་བསྙེན་བྱས་ནས་ལོ་ཉི་ཤུ་འདས་པ་དེའི་རིང་ལ་མི་ཆོས་བླ་མའི་ཡོན་ཏན་ཁྱད་པར་ཅན་མཐར་ཐུག་པའི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བ་ཐོབ་བམ། ཁྱིམ་བདག་ཙི་ཏྲས་ལན་དུ་སྨྲས་པ། ཁྱོད་ཀྱིས་ད་ལྟ་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། ཁྱིམ་བདག་ཙི་ཏྲ་ནི་ཕྱིན་ཆད་མངལ་ནས་སྐྱེ་བ་མི་ལེན། དུར་ཁྲོད་མི་འཕེལ། ཁྲག་དང་ཆུ་སེར་མི་སྐྱེ་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པའི་འོག་མའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་ཀུན་སྦྱོར་ལྔ་པོ་དག་ལས། ཀུན་སྦྱོར་གཅིག་ཀྱང་མ་སྤངས་པ་མི་མཐོང་སྟེ། གལ་ཏེ་ཀུན་སྦྱོར་གཅིག་མ་སྤངས་ན་འཇིག་རྟེན་འདིར་ཕྱིར་ལྡོག་པར་འགྱུར་རོ།།

」

如是說時，阿耆毗迦悲嘆涕淚，以衣拭面，謂質多羅長者言：「我今當作何計？」

質多羅長者答言：「汝若能于正法、律出家者，我當給汝衣缽供身之具。」

阿耆毗迦須臾思惟已，語質多羅長者言：「我今隨喜，示我所作。」

時，質多羅長者將彼阿耆毗迦往詣諸上座所，禮諸上座足，於一面坐。白諸上座比丘言：「尊者！此阿耆毗迦是我先人親厚，今求出家作比丘，愿諸上座度令出家，我當供給衣缽眾具。」

諸上座即令出家，剃除鬚髮，著袈裟衣。出家已，思惟：「所以善男子剃除鬚髮，著袈裟衣，出家增進學道，凈修梵行……。」得阿羅漢。

（五七四）

如是我聞：

一時，佛住庵羅聚落庵羅林中，與諸上座比丘俱。

時，有尼犍若提子與五百眷屬詣庵羅林中，欲誘質多羅長者以為弟子。質多羅長者聞尼犍若提子將五百眷屬來詣庵羅林中，欲誘我為弟子，聞已，即往詣其所，共相問訊畢，各於一面坐。

時，尼犍若提子語質多羅長者言：「汝信沙門瞿曇得無覺無觀三昧耶？」

質多羅長者答言：「我不以信故來也。」

阿耆毗言：「長者！汝不諂、不幻、質直、質直所生。

དེ་སྐད་སྨྲས་པ་དང་། ཕྱི་རོལ་པ་ཨ་ཛི་བི་ཀ་མྱ་ངན་གྱིས་མཆི་མ་ཕྱུང་སྟེ། གོས་ཀྱིས་གདོང་ཕྱིས་ནས་ཁྱིམ་བདག་ཙི་ཏྲ་ལ། བདག་གིས་ད་ཅི་ཞིག་བྱ་ཞེས་སྨྲས་སོ།། ཁྱིམ་བདག་ཙི་ཏྲས་ལན་དུ་སྨྲས་པ། གལ་ཏེ་ཁྱོད་དམ་པའི་ཆོས་འདུལ་བ་ལ་རབ་ཏུ་འབྱུང་ནུས་ན། བདག་གིས་ཁྱོད་ལ་ཆོས་གོས་དང་ལྷུང་བཟེད་ལ་སོགས་པའི་ཡོ་བྱད་སྦྱིན་ནོ།། ཨ་ཛི་བི་ཀས་ཅུང་ཟད་བསམས་ནས་ཁྱིམ་བདག་ཙི་ཏྲ་ལ་སྨྲས་པ། བདག་དགའ་བས་རྗེས་སུ་ཡི་རངས་ཏེ། བདག་ལ་ཅི་བྱ་བ་སྟོན་ཅིག། དེའི་ཚེ་ཁྱིམ་བདག་ཙི་ཏྲས་ཕྱི་རོལ་པ་ཨ་ཛི་བི་ཀ་དེ་གནས་བརྟན་རྣམས་ཀྱི་དྲུང་དུ་ཁྲིད་དེ། གནས་བརྟན་རྣམས་ཀྱི་ཞབས་ལ་ཕྱག་བཙལ་ནས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འདུག་སྟེ། གནས་བརྟན་དགེ་སློང་རྣམས་ལ། བཙུན་པ་རྣམས། ཕྱི་རོལ་པ་ཨ་ཛི་བི་ཀ་འདི་ནི་བདག་གི་སྔོན་གྱི་གཉེན་བཤེས་ཡིན་ཏེ། ད་ལྟ་རབ་ཏུ་འབྱུང་ནས་དགེ་སློང་བྱེད་པར་འདོད་པས། བཙུན་པ་རྣམས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་ཕྱུང་དུ་གསོལ། བདག་གིས་ཆོས་གོས་དང་ལྷུང་བཟེད་ལ་སོགས་པའི་ཡོ་བྱད་རྣམས་སྦྱིན་ནོ།། གནས་བརྟན་རྣམས་ཀྱིས་དེ་མ་ཐག་ཏུ་རབ་ཏུ་ཕྱུང་སྟེ། སྐྲ་དང་ཁ་སྤུ་བྲེགས་ནས་ཆོས་གོས་བསྐོན་ཏོ། །རབ་ཏུ་བྱུང་ནས་བསམས་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་རྣམས་སྐྲ་དང་ཁ་སྤུ་བྲེགས་ནས་ཆོས་གོས་བགོས་ཏེ་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ནི། ལམ་འཕེལ་བར་བསླབ་པ་དང་། ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་རྣམ་པར་དག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསམས་ཏེ། དགྲ་བཅོམ་པ་ཐོབ་བོ།། ༼ལྔ་བརྒྱ་བདུན་ཅུ་རྩ་བཞི་པ།༽ འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་འམྲ་སྡེའི་གྲོང་གི་འམྲའི་ཚལ་ན་གནས་བརྟན་དགེ་སློང་རྣམས་དང་ཐབས་ཅིག་ཏུ་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་གཅེར་བུ་པ་གནག་ཚོགས་ཅན་འཁོར་ལྔ་བརྒྱ་དང་བཅས་པ་འམྲའི་ཚལ་དུ་འོངས་ཏེ། ཁྱིམ་བདག་ཙི་ཏྲ་བསླུ་བ་འོངས་སོ། །ཁྱིམ་བདག་ཙི་ཏྲས་གཅེར་བུ་པ་གནག་ཚོགས་ཅན་འཁོར་ལྔ་བརྒྱ་དང་བཅས་པ་འམྲའི་ཚལ་དུ་འོངས་ཏེ། བདག་བསླུ་བར་འདོད་པས་འོངས་པ་ཐོས་ནས། དེའི་དྲུང་དུ་སོང་སྟེ། ཕན་ཚུན་འདྲི་བ་དང་བདེ་བར་གནས་པ་དྲིས་ནས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འདུག་གོ། དེའི་ཚེ་གཅེར་བུ་པ་གནག་ཚོགས་ཅན་གྱིས་ཁྱིམ་བདག་ཙི་ཏྲ་ལ་སྨྲས་པ། ཁྱོད་དགེ་སྦྱོང་གཽ་ཏ་མས་རྟོག་པ་མེད་ཅིང་དཔྱོད་པ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པར་དད་དམ། ཁྱིམ་བདག་ཙི་ཏྲས་ལན་དུ་སྨྲས་པ། བདག་ནི་དད་པས་འོངས་པ་མ་ཡིན་ནོ།། ཨ་ཛི་བི་ཀས་སྨྲས་པ། ཁྱིམ་བདག །ཁྱོད་གཡོ་མེད་པ། སྒྱུ་མེད་པ། དྲང་པོ། དྲང་པོ་ལས་སྐྱེས་པ་ཡིན་ནོ།།

長者！若能息有覺有觀者，亦能以繩繫縛于風，若能息有覺有觀者，亦可以一把土斷恒水流，我於行、住、坐、臥智見常生。」

質多羅長者問尼犍若提子：「為信在前耶？為智在前耶？信之與智，何者為先？何者為勝？」

尼犍若提子答言：「信應在前，然後有智，信智相比，智則為勝。」

質多羅長者語尼犍若提子：「我已求得息有覺有觀，內凈一心，無覺無觀，三昧生喜樂，第二禪具足住。我晝亦住此三昧，夜亦住此三昧，終夜常住此三昧，有如是智，何用信世尊為？」

尼犍若提子言：「汝諂曲、幻偽、不直、不直所生。」

質多羅長者言：「汝先言我不諂曲、不幻、質直、質直所生，今云何言諂曲、幻偽、不直、不直所生耶？若汝前實者，后則虛，后實者，前則虛。汝先言：『我於行、住、坐、臥知見常生。』汝於前后，小事不知。云何知過人法？若知、若見、安樂住事？」長者復問尼犍若提子：「有於一問、一說、一記論，乃至十問、十說、十記論，汝有此不？若無一問、一說、一記論，乃至十問、十說、十記論。云何能誘於我，而來至此庵羅林中欲誘誑我？」

於是尼犍若提子息閉掉頭，反拱而出，不復還顧。

ཁྱིམ་བདག །གལ་ཏེ་རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པ་དང་བཅས་པ་ཞི་བར་ནུས་ན། ཐག་པས་རླུང་བཅིང་བར་ཡང་ནུས། གལ་ཏེ་རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པ་དང་བཅས་པ་ཞི་བར་ནུས་ན། ས་རྡུལ་ཁྱོར་གང་གིས་གངྒཱའི་རྒྱུན་གཅོད་པར་ཡང་ནུས། བདག་ནི་འགྲོ་འདུག་ཉལ་འཆག་གི་སྐབས་སུ་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བ་རྟག་ཏུ་སྐྱེའོ།། ཁྱིམ་བདག་ཙི་ཏྲས་གཅེར་བུ་པ་གནག་ཚོགས་ཅན་ལ་དྲིས་པ། དད་པ་སྔོན་དུ་འགྲོའམ། ཡེ་ཤེས་སྔོན་དུ་འགྲོ། དད་པ་དང་ཡེ་ཤེས་གཉིས་ལས་གང་སྔ། གང་མཆོག་ཡིན། གཅེར་བུ་པ་གནག་ཚོགས་ཅན་གྱིས་ལན་དུ་སྨྲས་པ། དད་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བར་རིགས། དེ་ནས་ཡེ་ཤེས་འབྱུང་། དད་པ་དང་ཡེ་ཤེས་བསྡུར་ན། ཡེ་ཤེས་མཆོག་ཡིན་ནོ།། ཁྱིམ་བདག་ཙི་ཏྲས་གཅེར་བུ་པ་གནག་ཚོགས་ཅན་ལ་སྨྲས་པ། བདག་གིས་རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པ་དང་བཅས་པ་ཞི་བ། ནང་རབ་ཏུ་དང་བ། སེམས་རྩེ་གཅིག་པ། རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པ་མེད་པ། ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་སྐྱེས་པའི་དགའ་བ་དང་བདེ་བ་དང་ལྡན་པ། བསམ་གཏན་གཉིས་པ་རྫོགས་པར་བསྒྲུབས་ཟིན། བདག་ནི་ཉིན་མོ་ཡང་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ལ་གནས། མཚན་མོ་ཡང་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ལ་གནས། མཚན་ཐོག་ཐག་ཏུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ལ་གནས་པས། འདི་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་ཡོད་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་དད་པས་ཅི་ཞིག་བྱ། གཅེར་བུ་པ་གནག་ཚོགས་ཅན་གྱིས་སྨྲས་པ། ཁྱོད་ནི་གཡོ་སྒྱུ་ཅན། སྒྱུ་མ་མཁན། དྲང་པོ་མ་ཡིན། དྲང་པོ་ལས་མ་སྐྱེས་པའོ།། ཁྱིམ་བདག་ཙི་ཏྲས་སྨྲས་པ། ཁྱོད་ཀྱིས་སྔར་བདག་ལ་གཡོ་སྒྱུ་མེད་པ། སྒྱུ་མེད་པ། དྲང་པོ། དྲང་པོ་ལས་སྐྱེས་པ་ཡིན་ཞེས་སྨྲས་ནས། ད་ཅིའི་ཕྱིར་གཡོ་སྒྱུ་ཅན། སྒྱུ་མ་མཁན། དྲང་པོ་མ་ཡིན། དྲང་པོ་ལས་མ་སྐྱེས་པ་ཞེས་སྨྲ། གལ་ཏེ་སྔ་མ་བདེན་ན་ཕྱི་མ་རྫུན། ཕྱི་མ་བདེན་ན་སྔ་མ་རྫུན་ནོ། །ཁྱོད་ཀྱིས་སྔར་འགྲོ་འདུག་ཉལ་འཆག་གི་སྐབས་སུ་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བ་རྟག་ཏུ་སྐྱེའོ་ཞེས་སྨྲས། ཁྱོད་ནི་སྔ་ཕྱིའི་དོན་ཆུང་ངུ་ཡང་མི་ཤེས་ན། ཇི་ལྟར་མི་ཆོས་བླ་མའི་ཡཏན་ཤེས་པ་དང་། མཐོང་བ་དང་། བདེ་བར་གནས་པ་ཤེས་པར་འགྱུར། ཁྱིམ་བདག་གིས་ཡང་གཅེར་བུ་པ་གནག་ཚོགས་ཅན་ལ་དྲིས་པ། དྲི་བ་གཅིག་དང་། བཤད་པ་གཅིག་དང་། ལུང་བསྟན་པ་གཅིག་གི་གཏམ་ནས། དྲི་བ་བཅུ་དང་། བཤད་པ་བཅུ་དང་། ལུང་བསྟན་པ་བཅུའི་གཏམ་གྱི་བར་དུ་ཁྱོད་ལ་ཡོད་དམ། གལ་ཏེ་དྲི་བ་གཅིག་དང་། བཤད་པ་གཅིག་དང་། ལུང་བསྟན་པ་གཅིག་གི་གཏམ་ནས། དྲི་བ་བཅུ་དང་། བཤད་པ་བཅུ་དང་། ལུང་བསྟན་པ་བཅུའི་གཏམ་གྱི་བར་དུ་མེད་ན། ཇི་ལྟར་བདག་བསླུ་བར་ནུས་ཏེ་འམྲའི་ཚལ་འདིར་བདག་བསླུ་བར་འོངས། དེ་ནས་གཅེར་བུ་པ་གནག་ཚོགས་ཅན་ཁ་རོག་པར་གྱུར་ཏེ། མགོ་སྒུར་ནས་ཕྱིར་ཕྱོགས་ཏེ་སོང་བས་ཕྱིར་མ་བལྟས་སོ།།

（五七五）

如是我聞：

一時，佛住庵羅聚落庵羅林中，與眾多上座比丘俱。

爾時，質多羅長者病苦，諸親圍繞，有眾多諸天來詣長者所，語質多羅長者言：「長者！汝當發願得作轉輪王。」

質多羅長者語諸天言：「若作轉輪王，彼亦無常、苦、空、無我。」

時，長者親屬語長者：「汝當繫念。汝當繫念。」

質多羅長者語親屬：「何故汝等教我係念，繫念？」

彼親屬言：「汝作是言：『無常、苦、空、無我。』是故教汝繫念、繫念也。」

長者語諸親屬：「有諸天人來至我所，語我言：『汝當發願得作轉輪聖王，隨愿得果。』我即答言：『彼轉輪王亦復無常、苦、空、非我。』」

彼諸親屬語質多羅長者：「轉輪王有何，而彼諸天教汝愿求？」

長者答言：「轉輪王者以正法治化，是故諸天見如是福利故，而來教我為發願求。」

諸親屬言：「汝今用心，當如之何？」

長者答言：「諸親屬！我今作心，唯不復見胞胎受生，不增丘塳，不受血氣，如世尊說，五下分結我不見有，我不自見一結不斷，若結不斷，則還生此世。

༼ལྔ་བརྒྱ་བདུན་ཅུ་རྩ་ལྔ་པ།༽ འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་འམྲ་སྡེའི་གྲོང་གི་འམྲའི་ཚལ་ན་གནས་བརྟན་དགེ་སློང་མང་པོ་དག་དང་ཐབས་ཅིག་ཏུ་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་ཁྱིམ་བདག་ཙི་ཏྲ་ན་བའི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་གཟིར་བ་ན། གཉེན་བཤེས་རྣམས་ཀྱིས་བསྐོར་ཏེ། ལྷ་མང་པོ་དག་ཁྱིམ་བདག་གི་དྲུང་དུ་འོངས་ནས། ཁྱིམ་བདག་ཙི་ཏྲ་ལ། ཁྱིམ་བདག །ཁྱོད་ཀྱིས་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོར་འགྱུར་བར་སྨོན་ལམ་གདབ་པར་བྱའོ་ཞེས་སྨྲས་སོ།། ཁྱིམ་བདག་ཙི་ཏྲས་ལྷ་རྣམས་ལ་སྨྲས་པ། འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོར་གྱུར་ཀྱང་། དེ་ཡང་མི་རྟག་པ། སྡུག་བསྔལ་བ། སྟོང་པ། བདག་མེད་པའོ།། དེའི་ཚེ་གཉེན་བཤེས་རྣམས་ཀྱིས་ཁྱིམ་བདག་ལ། ཁྱོད་དྲན་པ་རྣམ་པར་གཞག་པར་བྱའོ། །ཁྱོད་དྲན་པ་རྣམ་པར་གཞག་པར་བྱའོ་ཞེས་སྨྲས་སོ།། ཁྱིམ་བདག་ཙི་ཏྲས་གཉེན་བཤེས་རྣམས་ལ་སྨྲས་པ། ཅིའི་ཕྱིར་ཁྱེད་ཅག་གིས་བདག་ལ་དྲན་པ་རྣམ་པར་གཞག་པར་བྱའོ། །དྲན་པ་རྣམ་པར་གཞག་པར་བྱའོ་ཞེས་བསླབ། གཉེན་བཤེས་རྣམས་ཀྱིས་སྨྲས་པ། ཁྱོད་ཀྱིས་མི་རྟག་པ། སྡུག་བསྔལ་བ། སྟོང་པ། བདག་མེད་པ་ཞེས་སྨྲས་པས། དེའི་ཕྱིར་ཁྱོད་ལ་དྲན་པ་རྣམ་པར་གཞག་པར་བྱའོ། །དྲན་པ་རྣམ་པར་གཞག་པར་བྱའོ་ཞེས་བསླབ་བོ།། ཁྱིམ་བདག་གིས་གཉེན་བཤེས་རྣམས་ལ་སྨྲས་པ། ལྷ་རྣམས་བདག་གི་དྲུང་དུ་འོངས་ཏེ། ཁྱོད་ཀྱིས་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོར་འགྱུར་བར་སྨོན་ལམ་གདབ་པར་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་སྨོན་པ་བཞིན་དུ་འབྲས་བུ་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་སྨྲས་པ་དང་། བདག་གིས་ལན་དུ་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་དེ་ཡང་མི་རྟག་པ། སྡུག་བསྔལ་བ། སྟོང་པ། བདག་མེད་པ་ཡིན་ཞེས་སྨྲས་སོ།། གཉེན་བཤེས་རྣམས་ཀྱིས་ཁྱིམ་བདག་ཙི་ཏྲ་ལ་སྨྲས་པ།་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་ལ་ཅི་ཞིག་ཡོད་པས་ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་ཁྱོད་ལ་སྨོན་ལམ་འདེབས་སུ་བཅུག། ཁྱིམ་བདག་གིས་ལན་དུ་སྨྲས་པ། འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་ནི་ཆོས་ཀྱིས་དབང་བསྒྱུར་བས་ན། ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་བསོད་ནམས་དེ་ལྟ་བུ་མཐོང་ནས་བདག་ལ་སྨོན་ལམ་འདེབས་སུ་བཅུག་གོ། གཉེན་བཤེས་རྣམས་ཀྱིས་སྨྲས་པ། ཁྱོད་ད་ལྟ་སེམས་ཇི་ལྟར་བྱེད། ཁྱིམ་བདག་གིས་ལན་དུ་སྨྲས་པ། གཉེན་བཤེས་རྣམས། བདག་ནི་ད་ལྟ་སེམས་འདི་ལྟར་བྱེད་དེ། བདག་ནི་ཕྱིན་ཆད་མངལ་ནས་སྐྱེ་བ་མི་ལེན། དུར་ཁྲོད་མི་འཕེལ། ཁྲག་དང་ཆུ་སེར་མི་སྐྱེ་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པའི་འོག་མའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་ཀུན་སྦྱོར་ལྔ་པོ་དག་ལས། གཅིག་ཀྱང་མ་སྤངས་པ་མ་མཐོང་། བདག་གིས་ཀུན་སྦྱོར་གཅིག་ཀྱང་མ་སྤངས་པ་མ་མཐོང་། གལ་ཏེ་ཀུན་སྦྱོར་མ་སྤངས་ན་འཇིག་རྟེན་འདིར་ཕྱིར་འོང་བར་འགྱུར་རོ།།

」

於是長者即從床起，結加趺坐，正念在前，而說偈言：

「服食積所積，　　廣度于眾難， 　施上進福田，　　殖斯五種力。 　以斯義所欲，　　俗人處於家， 　我悉得此利，　　已免於眾難。 　世間所聞習，　　遠離眾難事， 　生樂知稍難，　　隨順等正覺。 　供養持戒者，　　善修諸梵行， 　漏盡阿羅漢，　　及聲聞牟尼。 　如是超越見，　　于上諸勝處， 　常行士夫施，　　克終獲大果。 　習行眾多施，　　施諸良福田， 　於此世命終，　　化生於天上。 　五欲具足滿，　　無量心悅樂， 　獲斯妙果報，　　以無慳吝故。 　在所處受生，　　未曾不歡喜。」

質多羅長者說此偈已，尋即命終，生於不煩熱天。

爾時，質多羅天子作是念：「我不應停此，當往閻浮提禮拜諸上座比丘。」如力士屈伸臂頃，以天神力至庵羅林中，放身天光，遍照庵羅林。

時，有異比丘夜起出房，露地經行，見勝光明普照樹林。即說偈言：

「是誰妙天色，　　住于虛空中， 　譬如純金山，　　閻浮檀凈光。

དེ་ནས་ཁྱིམ་བདག་མལ་ལས་ལངས་ཏེ། སྐྱིལ་མོ་ཀྲུང་བཅས་ནས། དྲན་པ་མངོན་དུ་བཞག་སྟེ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་སྐད་སྨྲས་སོ།། བསགས་པའི་ཟས་ནི་སྤྱད་པ་དང་། །དཀའ་བ་མང་པོ་བརྒལ་བ་དང་།། མཆོག་གི་ཞིང་ལ་སྦྱིན་པ་དང་། །སྟོབས་ལྔ་འདི་དག་བསྐྲུན་པར་བྱས།། དོན་འདི་ཡིས་ནི་འདོད་པ་ཡི། །ཁྱིམ་པ་ཁྱིམ་ན་གནས་པ་དང་།། ཕན་པ་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ཐོབ། །དཀའ་བ་མང་པོ་ལས་གྲོལ་ལོ།། འཇིག་རྟེན་དག་ན་ཐོས་གོམས་པ། །དཀའ་བ་མང་པོ་རྣམ་པར་སྤངས།། བདེ་བས་སྐྱེས་པ་ཅུང་ཟད་དཀའ། །ཡང་དག་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྗེས།། ཚུལ་ཁྲིམས་ལྡན་པ་མཆོད་པ་དང་། །ཚངས་སྤྱོད་ལེགས་པར་སྦྱངས་པ་དང་།། ཟག་པ་ཟད་པའི་དགྲ་བཅོམ་དང་། །ཐུབ་པ་ཉན་ཐོས་རྣམས་ལ་ཡང་།། དེ་ལྟར་ལྟ་བ་ལས་འདས་ཏེ། །མཆོག་གི་གནས་སུ་རྒྱལ་བ་ལ།། སྐྱེས་བུའི་སྦྱིན་པ་རྟག་ཏུ་སྤྱད། །མཐར་ཐུག་འབྲས་བུ་ཆེན་པོ་ཐོབ།། སྦྱིན་པ་མང་པོ་གོམས་བྱས་ཤིང་། །ཞིང་བཟང་རྣམས་ལ་སྦྱིན་པ་བཏང་།། འཇིག་རྟེན་འདི་ནས་ཚེ་འཕོས་ནས། །མཐོ་རིས་ལྷ་ཡི་གནས་སུ་སྐྱེས།། འདོད་པ་ལྔ་ཡི་ཡོན་ཏན་རྫོགས། །ཚད་མེད་སེམས་ནི་དགའ་བ་དང་།། འབྲས་བུ་ཡིད་འོང་འདི་ཐོབ་པ། །སེར་སྣ་མེད་པའི་རྒྱུ་ཡིས་སོ།། གང་དུ་སྐྱེས་པར་གྱུར་ཀྱང་ནི། །ནམ་ཡང་དགའ་བ་མེད་མ་གྱུར།། ཁྱིམ་བདག་ཙི་ཏྲས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་བརྗོད་ནས། དེ་མ་ཐག་ཏུ་ཚེ་འཕོས་ཏེ་མི་གདུང་བའི་ལྷའི་གནས་སུ་སྐྱེས་སོ།། དེའི་ཚེ་ལྷའི་བུ་ཙི་ཏྲས་འདི་སྙམ་དུ་བསམས་ཏེ། བདག་འདིར་མི་སྡོད་པར་འཛམ་བུའི་གླིང་དུ་སོང་ནས་གནས་བརྟན་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་ཕྱག་བྱའོ་སྙམ་ནས། སྐྱེས་བུ་སྟོབས་ལྡན་གྱིས་ལག་པ་བརྐྱང་བསྐུམ་བྱེད་པའི་ཡུན་ཙམ་དུ། ལྷའི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་འམྲའི་ཚལ་དུ་སླེབས་ཏེ། ལྷའི་འོད་ཀྱིས་འམྲའི་ཚལ་ཐམས་ཅད་སྣང་བར་བྱས་སོ།། དེའི་ཚེ་དགེ་སློང་ཞིག་མཚན་མོ་གཟིམ་ཁང་ནས་བྱུང་སྟེ། བླ་གབ་མེད་པར་འཆག་པ་ན། འོཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་ནགས་ཚལ་ཁྱབ་པར་མཐོང་ནས། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་སྐད་སྨྲས་སོ།། སུ་ཞིག་ལྷ་ཡི་མདོག་མཛེས་པ། །ནམ་མཁའི་དབྱིངས་ན་གནས་པ་པོ།། གསེར་གྱི་རི་བོ་ཇི་བཞིན་དུ། །འཛམ་བུའི་ཆུ་བོའི་འོད་དག་པ།།;

」

質多羅天子說偈答言：

「我是天人王，　　瞿曇名稱子， 　是庵羅林中，　　質多羅長者， 　以凈戒具足，　　繫念自寂靜， 　解脫身具足，　　智慧身亦然， 　我知法故來，　　仁者應當知， 　當於彼涅槃，　　此法法如是。」

質多羅天子說此偈已，即沒不現。

雜阿含經卷第二十一 大正藏第 02 冊 No. 0099 雜阿含經

雜阿含經卷第二十二

宋天竺三藏求那跋陀羅譯

（五七六）

如是我聞：

一時，佛在舍衛國祇樹給孤獨園。

時，有一天子，容色絕妙，於後夜時來詣佛所，稽首佛足，退坐一面。身諸光明遍照祇樹給孤獨園。

時，彼天子說偈白佛：

「不處難陀林，　　終不得快樂， 　忉利天宮中，　　得天帝名稱。」

爾時，世尊說偈答言：

「童蒙汝何知，　　阿羅漢所說， 　一切行無常，　　是則生滅法， 　生者既覆滅，　　俱寂滅為樂。」

時，彼天子復說偈言：

「久見婆羅門，　　逮得般涅槃， 　一切怖已過，　　永超世恩愛。」

時，彼天子聞佛所說，歡喜隨喜，稽首佛足，即沒不現。

ལྷའི་བུ་ཙི་ཏྲས་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་ལན་དུ་སྨྲས་པ། བདག་ནི་ལྷ་ཡི་རྒྱལ་པོ་སྟེ། །གཽ་ཏ་མའི་མཚན་སྙན་སྲས།། འམྲའི་ནགས་ཚལ་ནང་ན་ནི། །ཁྱིམ་བདག་ཙི་ཏྲ་ཞེས་བྱ་བ།། ཚུལ་ཁྲིམས་དག་པས་ཡོངས་རྫོགས་ཤིང་། །དྲན་པས་བདག་ཉིད་ཞི་བར་བྱས།། རྣམ་གྲོལ་སྐུ་ནི་རྫོགས་པ་དང་། །ཤེས་རབ་སྐུ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ།། བདག་ནི་ཆོས་ཤེས་ཕྱིར་འོངས་པས། །སྐྱེས་བུ་དམ་པས་ཤེས་པར་བྱ།། དེ་ནི་མྱ་ངན་འདས་པ་ལ། །ཆོས་འདི་ཆོས་ནི་དེ་བཞིན་ནོ།། ལྷའི་བུ་ཙི་ཏྲས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་བརྗོད་ནས། དེ་མ་ཐག་ཏུ་མི་སྣང་བར་གྱུར་ཏོ།། ཟ་མ་ཏོག་བཀོད་པའི་མདོ་སྡེ་བམ་པོ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཅིག་པའོ།། བཀའ་འགྱུར་པོད་གཉིས་པ། ཨང་༠༠༩༩ ཟ་མ་ཏོག་བཀོད་པའི་མདོ། ཟ་མ་ཏོག་བཀོད་པའི་མདོ་སྡེ་བམ་པོ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་པ། རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་གུ་ཎ་བྷ་དྲས་བསྒྱུར། ༼ལྔ་བརྒྱ་བདུན་ཅུ་རྩ་དྲུག་པ།༽ འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་ལྷའི་བུ་ཞིག་གཟུགས་མཛེས་ཤིང་ཁ་དོག་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ། ནམ་གྱི་གུང་ལ་བབ་པ་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་དྲུང་དུ་འོངས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་བཙལ་ནས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འདུག་གོ། །ལུས་ཀྱི་འོད་ཀྱིས་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ཐམས་ཅད་སྣང་བར་བྱས་སོ།། དེའི་ཚེ་ལྷའི་བུ་དེས་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཞུས་པ། དགའ་ལྡན་ཚལ་དུ་མི་གནས་ན། །བདེ་བ་མྱོང་བར་མི་འགྱུར་ཏེ།། སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་གནས་སུ་ནི། །ལྷ་ཡི་དབང་པོའི་མཚན་སྙན་ཐོབ།། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་ལན་དུ་གསུངས་པ། བྱིས་པ་ཁྱོད་ཀྱིི་ཞིག་ཤེས། །དགྲ་བཅོམ་རྣམས་ཀྱིས་གང་གསུངས་པ།། འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་སྟེ། །སྐྱེ་དང་འཇིག་པའི་ཆོས་ཅན་ཡིན།། སྐྱེས་པ་རྣམས་ནི་འཇིག་འགྱུར་ཏེ། །ཀུན་ཞི་བ་ནི་བདེ་བ་ཡིན།། དེ་ནས་ལྷའི་བུ་དེས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་སྨྲས་པ། བྲམ་ཟེ་རྣམས་ནི་ཡུན་རིང་མཐོང་། །མྱ་ངན་འདས་པ་ཐོབ་པ་སྟེ།། འཇིགས་པ་ཐམས་ཅད་བརྒལ་བ་དང་། །འཇིག་རྟེན་བརྩེ་དང་བྲལ་བར་གྱུར།། དེ་ནས་ལྷའི་བུ་དེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ཐོས་ནས། དགའ་ཞིང་རྗེས་སུ་ཡི་རངས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་བཙལ་ནས་དེ་མ་ཐག་ཏུ་མི་སྣང་བར་གྱུར་ཏོ།།;

（五七七）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

時，有一天子，容色絕妙，於後夜時來詣佛所，稽首佛足，退坐一面。身諸光明遍照祇樹給孤獨園。

時，彼天子即說偈言：

「斷一切鉤鎖，　　牟尼無有家， 　沙門著教化，　　我不說善哉。」

爾時，世尊說偈答言：

「一切眾生類，　　悉共相纏縛， 　其有智慧者，　　孰能不愍傷？ 　善逝哀愍故，　　常教授眾生， 　哀愍眾生者，　　是法之所應。」

時，彼天子復說偈言：

「久見婆羅門，　　逮得般涅槃， 　一切怖已過，　　永超世恩愛。」

時，彼天子聞佛所說，歡喜隨喜，即沒不現。

（五七八）

如是我聞：

一時，佛在舍衛國祇樹給孤獨園。

時，有天子容色絕妙，於後夜時來詣佛所，稽首佛足，身諸光明遍照祇樹給孤獨園。

時，彼天子而說偈言：

「常習慚愧心，　　此人時時有， 　能遠離諸惡，　　如顧鞭良馬。」

爾時，世尊說偈答言：

「常習慚愧心，　　此人實希有， 　能遠離諸惡，　　如顧鞭良馬。

འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་དུས་གཅིག་ན། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟན་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་ལྷའི་བུ་གཅིག་གཟུགས་བཟང་ཞིང་མདངས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ། མཚན་མོའི་ཐོ་རངས་ཀྱི་དུས་སུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེར་སོང་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་ཕྱག་བཙལ་ནས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འདུག་གོ། དེའི་ལུས་ཀྱི་འོད་ཀྱིས་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟན་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ཐམས་ཅད་སྣང་བར་བྱས་སོ།། དེའི་ཚེ་ལྷའི་བུ་དེས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་སྐད་དུ་སྨྲས་སོ།། "ལྕགས་སྒྲོག་ཀུན་བཅད་ནས། །ཐུབ་པ་ཁྱིམ་མེད་པ།། དགེ་སྦྱོང་ཆོས་སྟོན་པ། །ལེགས་སོ་ང་མི་སྨྲ།།" དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་ལན་བཏབ་པ། "སེམས་ཅན་རྣམས་ཀུན་ནི། །ཕན་ཚུན་འབྲེལ་བ་སྟེ།། ཤེས་རབ་ལྡན་པ་སུ། །སྙིང་རྗེ་མི་སྐྱེ་བ།། བདེ་གཤེགས་སྙིང་རྗེ་ཡིས། །རྟག་ཏུ་སེམས་ཅན་སྟོན།། སེམས་ཅན་སྙིང་རྗེ་བ། །ཆོས་ཀྱི་རིགས་པ་ཡིན།།" དེའི་ཚེ་ལྷའི་བུ་དེས་ཡང་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་སྨྲས་པ། "བྲམ་ཟེ་རིང་ནས་མཐོང་། །མྱ་ངན་འདས་པ་ཐོབ།། འཇིགས་པ་ཀུན་བརྒལ་ནས། །འཇིག་རྟེན་ཆགས་བརྒལ་ལོ།།" དེའི་ཚེ་ལྷའི་བུ་དེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གསུང་ཐོས་ནས། དགའ་ཞིང་མགུ་ནས་མི་སྣང་བར་གྱུར་ཏོ།། འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་དུས་གཅིག་ན། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟན་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་ལྷའི་བུ་གཟུགས་བཟང་ཞིང་མདངས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཞིག་མཚན་མོའི་ཐོ་རངས་ཀྱི་དུས་སུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེར་སོང་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་ཕྱག་བཙལ་ནས། དེའི་ལུས་ཀྱི་འོད་ཀྱིས་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ཐམས་ཅད་སྣང་བར་བྱས་སོ།། དེའི་ཚེ་ལྷའི་བུ་དེས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་སྐད་དུ་སྨྲས་སོ།། "ངོ་ཚ་ཁྲེལ་ཡོད་སེམས། །རྟག་ཏུ་གོམས་པ་ནི།། སྐྱོན་རྣམས་རྣམ་པར་སྤོང་། །རྟ་བཟང་ལྕག་འཁྲུལ་བཞིན།།" དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་ལན་བཏབ་པ། "ངོ་ཚ་ཁྲེལ་ཡོད་སེམས། །རྟག་ཏུ་གོམས་པ་ནི།། དཀོན་པ་ཉིད་དུ་གྱུར། །སྐྱོན་རྣམས་རྣམ་པར་སྤོང་།། རྟ་བཟང་ལྕག་འཁྲུལ་བཞིན།།"

」

時，彼天子復說偈言：

「久見婆羅門，　　逮得般涅槃， 　一切怖悉過，　　永超世恩愛。」

時，彼天子聞佛所說，歡喜隨喜，稽首佛足，即沒不現。

（五七九）

如是我聞：

一時，佛在舍衛國祇樹給孤獨園。

時，有天子容色絕妙，於後夜時來詣佛所，稽首佛足，身諸光明遍照祇樹給孤獨園。

時，彼天子說偈問佛：

「不習近正法，　　樂著諸邪見， 　睡眠不自覺，　　長劫心能悟。」

爾時，世尊說偈答言：

「專修于正法，　　遠離不善業， 　是漏盡羅漢，　　險惡世平等。」

時，彼天子復說偈言：

「久見婆羅門，　　逮得般涅槃， 　一切怖悉過，　　永超世恩愛。」

時，彼天子聞佛所說，歡喜隨喜，稽首佛足，即沒不現。

（五八〇）

如是我聞：

一時，佛在舍衛國祇樹給孤獨園。

時，有天子容色絕妙，於後夜時來詣佛所，稽首佛足，身諸光明遍照祇樹給孤獨園。

時，彼天子而說偈言：

「以法善調伏，　　不隨於諸見， 　雖復著睡眠，　　則能隨時悟。

དེའི་ཚེ་ལྷའི་བུ་དེས་ཡང་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་སྨྲས་པ། "བྲམ་ཟེ་རིང་ནས་མཐོང་། །མྱ་ངན་འདས་པ་ཐོབ།། འཇིགས་པ་ཀུན་བརྒལ་ནས། །འཇིག་རྟེན་ཆགས་བརྒལ་ལོ།།" དེའི་ཚེ་ལྷའི་བུ་དེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གསུང་ཐོས་ནས། དགའ་ཞིང་མགུ་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་ཕྱག་བཙལ་ནས་མི་སྣང་བར་གྱུར་ཏོ།། འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་དུས་གཅིག་ན། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟན་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་ལྷའི་བུ་གཟུགས་བཟང་ཞིང་མདངས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ། མཚན་མོའི་ཐོ་རངས་ཀྱི་དུས་སུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེར་སོང་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་ཕྱག་བཙལ་ནས། དེའི་ལུས་ཀྱི་འོད་ཀྱིས་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟན་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ཐམས་ཅད་སྣང་བར་བྱས་སོ།། དེའི་ཚེ་ལྷའི་བུ་དེས་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་སངས་རྒྱས་ལ་ཞུས་པ། "དམ་པའི་ཆོས་མི་སྤྱོད། །ལོག་ལྟ་ལ་དགའ་ཞིང་།། གཉིད་ལོག་མི་ཚོར་བ། །བསྐལ་པ་རིང་པོར་རྟོགས།།" དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་ལན་བཏབ་པ། "དམ་པའི་ཆོས་ལ་བརྩོན། །མི་དགེ་ལས་རྣམ་སྤངས།། ཟག་ཟད་དགྲ་བཅོམ་པ། །འཇིགས་རྩུབ་འཇིག་རྟེན་མཉམ།།" དེའི་ཚེ་ལྷའི་བུ་དེས་ཡང་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་སྨྲས་པ། "བྲམ་ཟེ་རིང་ནས་མཐོང་། །མྱ་ངན་འདས་པ་ཐོབ།། འཇིགས་པ་ཀུན་བརྒལ་ནས། །འཇིག་རྟེན་ཆགས་བརྒལ་ལོ།།" དེའི་ཚེ་ལྷའི་བུ་དེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གསུང་ཐོས་ནས། དགའ་ཞིང་མགུ་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་ཕྱག་བཙལ་ནས་མི་སྣང་བར་གྱུར་ཏོ།། འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་དུས་གཅིག་ན། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟན་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་ལྷའི་བུ་གཟུགས་བཟང་ཞིང་མདངས་མ་ཚོགས་པ། མཚན་མོའི་ཐོ་རངས་ཀྱི་དུས་སུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེར་སོང་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་ཕྱག་བཙལ་ནས། དེའི་ལུས་ཀྱི་འོད་ཀྱིས་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟན་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ཐམས་ཅད་སྣང་བར་བྱས་སོ།། དེའི་ཚེ་ལྷའི་བུ་དེས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་སྐད་དུ་སྨྲས་སོ།། "ཆོས་ཀྱིས་ལེགས་པར་དུལ། །ལྟ་བ་རྣམས་མི་འབྲང་།། གཉིད་ལོག་གྱུར་ན་ཡང་། །དུས་སུ་རྟོགས་པར་ནུས།།"

」

爾時，世尊說偈答言：

「若以法調伏，　　不隨余異見， 　無知已究竟，　　能度世恩愛。」

時，彼天子復說偈言：

「久見婆羅門，　　逮得般涅槃， 　一切怖已過，　　永超世恩愛。」

時，彼天子聞佛所說，歡喜隨喜，稽首佛足，即沒不現。

（五八一）

如是我聞：

一時，佛在舍衛國祇樹給孤獨園。

時，有天子容色絕妙，於後夜時來詣佛所，稽首佛足，身諸光明遍照祇樹給孤獨園。

時，彼天子說偈問佛：

「若羅漢比丘，　　自所作已作， 　一切諸漏盡，　　持此後邊身， 　記說言有我，　　及說我所不？」

爾時，世尊即說偈答：

「若羅漢比丘，　　自所作已作， 　一切諸漏盡，　　持此後邊身， 　正復說有我，　　我所亦無咎。」

時，彼天子復說偈言：

「若羅漢比丘，　　自所作已作， 　一切漏已盡，　　持此最後身， 　心依於我慢，　　而說言有我， 　及說於我所，　　有如是說不。」

爾時，世尊說偈答言：

「已離於我慢，　　無復我慢心， 　超越我我所，　　我說為漏盡。 　于彼我我所，　　心已永不著， 　善解世名字，　　平等假名說。

དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་ལན་བཏབ་པ། "གལ་ཏེ་ཆོས་ཀྱིས་དུལ། །ལྟ་བ་གཞན་མི་འབྲང་།། མི་ཤེས་མཐར་ཕྱིན་ན། །འཇིག་རྟེན་ཆགས་ལས་རྒལ།།" དེའི་ཚེ་ལྷའི་བུ་དེས་ཡང་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་སྨྲས་པ། "བྲམ་ཟེ་རིང་ནས་མཐོང་། །མྱ་ངན་འདས་པ་ཐོབ།། འཇིགས་པ་ཀུན་བརྒལ་ནས། །འཇིག་རྟེན་ཆགས་བརྒལ་ལོ།།" དེའི་ཚེ་ལྷའི་བུ་དེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གསུང་ཐོས་ནས། དགའ་ཞིང་མགུ་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་ཕྱག་བཙལ་ནས་མི་སྣང་བར་གྱུར་ཏོ།། འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་དུས་གཅིག་ན། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟན་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་ལྷའི་བུ་གཟུགས་བཟང་ཞིང་མདངས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ། མཚན་མོའི་ཐོ་རངས་ཀྱི་དུས་སུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེར་སོང་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་ཕྱག་བཙལ་ནས། དེའི་ལུས་ཀྱི་འོད་ཀྱིས་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟན་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ཐམས་ཅད་སྣང་བར་བྱས་སོ།། དེའི་ཚེ་ལྷའི་བུ་དེས་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་སངས་རྒྱས་ལ་ཞུས་པ། "དགྲ་བཅོམ་དགེ་སློང་གང་། །རང་གི་བྱ་བ་བྱས།། ཟག་པ་ཀུན་ཟད་ཅིང་། །ལུས་ཐ་མ་འདི་འཛིན།། བདག་གོ་ཞེས་བརྗོད་དང་། །བདག་གི་ཞེས་སྨྲ་འམ།།" དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་ལན་བཏབ་པ། "དགྲ་བཅོམ་དགེ་སློང་གང་། །རང་གི་བྱ་བ་བྱས།། ཟག་པ་ཀུན་ཟད་ཅིང་། །ལུས་ཐ་མ་འདི་འཛིན།། བདག་གོ་ཞེས་བརྗོད་ཀྱང་། །སྐྱོན་དུ་མི་འགྱུར་རོ།།" དེའི་ཚེ་ལྷའི་བུ་དེས་ཡང་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་སྨྲས་པ། "དགྲ་བཅོམ་དགེ་སློང་གང་། །རང་གི་བྱ་བ་བྱས།། ཟག་པ་ཀུན་ཟད་ཅིང་། །ལུས་ཐ་མ་འདི་འཛིན།། སེམས་ནི་ང་རྒྱལ་བརྟེན། །བདག་གོ་ཞེས་བརྗོད་དང་།། བདག་གི་ཞེས་སྨྲ་བ། །དེ་ལྟར་སྨྲ་འམ་ཅི།།" དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་ལན་བཏབ་པ། "ང་རྒྱལ་ལས་རྣམ་གྲོལ། །ང་རྒྱལ་སེམས་མི་མངའ།། བདག་དང་བདག་གིར་འདས། །ཟག་ཟད་ཅེས་ང་སྨྲ།། བདག་དང་བདག་གི་ལ། །སེམས་ནི་རྟག་མི་ཆགས།། འཇིག་རྟེན་མིང་ལེགས་རྟོགས། །མ་བཏགས་མིང་སྨྲ།།"

」

時，彼天子復說偈言：

「久見婆羅門，　　逮得般涅槃， 　一切怖已過，　　永超世恩愛。」

時，彼天子聞佛所說，歡喜隨喜，稽首佛足，即沒不現。

（五八二）

如是我聞：

一時，佛在舍衛國祇樹給孤獨園。

時，有天子容色絕妙，於後夜時來詣佛所，稽首佛足，身諸光明遍照祇樹給孤獨園。

時，彼天子說偈白佛：

「若羅漢比丘，　　漏盡持後身， 　頗說言有我，　　及說我所不？」

爾時，世尊說偈答言：

「若羅漢比丘，　　漏盡持後身， 　亦說言有我，　　及說有我所。」

時，彼天子復說偈言：

「若羅漢比丘，　　自所作已作， 　已盡諸有漏，　　唯持最後身， 　何言說有我，　　說何是我所。」

爾時，世尊說偈答言：

「若羅漢比丘，　　自所作已作， 　一切諸漏盡，　　唯持最後身， 　說我漏已盡，　　亦不著我所， 　善解世名字，　　平等假名說。」

時，彼天子聞佛所說，歡喜隨喜，稽首佛足，即沒不現。

（五八三）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，羅睺羅阿修羅王障月天子。

དེའི་ཚེ་ལྷའི་བུ་དེས་ཡང་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་སྨྲས་པ། "བྲམ་ཟེ་རིང་ནས་མཐོང་། །མྱ་ངན་འདས་པ་ཐོབ།། འཇིགས་པ་ཀུན་བརྒལ་ནས། །འཇིག་རྟེན་ཆགས་བརྒལ་ལོ།།" དེའི་ཚེ་ལྷའི་བུ་དེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གསུང་ཐོས་ནས། དགའ་ཞིང་མགུ་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་ཕྱག་བཙལ་ནས་མི་སྣང་བར་གྱུར་ཏོ།། འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་དུས་གཅིག་ན། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟན་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་ལྷའི་བུ་གཟུགས་བཟང་ཞིང་མདངས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ། མཚན་མོའི་ཐོ་རངས་ཀྱི་དུས་སུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེར་སོང་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་ཕྱག་བཙལ་ནས། དེའི་ལུས་ཀྱི་འོད་ཀྱིས་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟན་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ཐམས་ཅད་སྣང་བར་བྱས་སོ།། དེའི་ཚེ་ལྷའི་བུ་དེས་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་སངས་རྒྱས་ལ་གསོལ་པ། "དགྲ་བཅོམ་དགེ་སློང་གང་། །ཟག་ཟད་ལུས་ཐ་མ།། བདག་གོ་ཞེས་སྨྲ་དང་། །བདག་གི་ཞེས་སྨྲའམ་ཅི།།" དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་ལན་བཏབ་པ། "དགྲ་བཅོམ་དགེ་སློང་གང་། །ཟག་ཟད་ལུས་ཐ་མ།། བདག་གོ་ཞེས་ཀྱང་སྨྲ། །བདག་གི་ཞེས་ཀྱང་སྨྲ།།" དེའི་ཚེ་ལྷའི་བུ་དེས་ཡང་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་སྨྲས་པ། "དགྲ་བཅོམ་དགེ་སློང་གང་། །རང་གི་བྱ་བ་བྱས།། སྲིད་པའི་ཟག་པ་ཟད། །ལུས་ཐ་མ་ཉིད་འཛིན།། ཅི་ཕྱིར་བདག་ཅེས་སྨྲ། །བདག་གི་གང་ཞིག་ཡིན།།" དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་ལན་བཏབ་པ། "དགྲ་བཅོམ་དགེ་སློང་གང་། །རང་གི་བྱ་བ་བྱས།། ཟག་པ་ཐམས་ཅད་ཟད། །ལུས་ཐ་མ་ཉིད་འཛིན།། བདག་ནི་ཟག་ཟད་ཅེས། །བདག་གིར་མི་ཆགས་ཤིང་།། འཇིག་རྟེན་མིང་ལེགས་རྟོགས། །མ་བཏགས་མིང་དུ་སྨྲ།།" དེའི་ཚེ་ལྷའི་བུ་དེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གསུང་ཐོས་ནས། དགའ་ཞིང་མགུ་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་ཕྱག་བཙལ་ྣང་བར་གྱུར་ཏོ།། འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་དུས་གཅིག་ན། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟན་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་སྒྲ་གཅན་འཛིན་ལྷ་མ་ཡིན་གྱི་རྒྱལ་པོས་ཟླ་བའི་ལྷའི་བུ་བསྒྲིབས་སོ།།

時，諸月天子悉皆恐怖，來詣佛所，稽首佛足，退住一面。說偈嘆佛：

「今禮最勝覺，　　能脫一切障， 　我今遭苦惱，　　是故來歸依。 　我等月天子，　　歸依于善逝， 　佛哀愍世間，　　愿解阿修羅。」

爾時，世尊說偈答言：

「破壞諸闇冥，　　光明照虛空， 　今毗盧遮那，　　清凈光明顯。 　羅睺避虛空，　　速放飛兔像， 　羅睺阿修羅，　　即舍月而還。 　舉體悉流污，　　戰怖不自安， 　神昏志迷亂，　　猶如重病人。」

時，有阿修羅名曰婆稚，見羅睺羅阿修羅疾舍月還，便說偈言：

「羅睺阿修羅，　　舍月一何速， 　神體悉流污，　　猶如重病人。」

羅睺阿修羅說偈答言：

「瞿曇說咒偈，　　不速舍月者， 　或頭破七分，　　受諸鄰死苦。」

婆稚阿修羅復說偈言：

「佛興未曾有，　　安隱於世間， 　說咒偈能令，　　羅睺羅舍月。」

佛說此經已，時月天子聞佛所說，歡喜隨喜，作禮而去。

（五八四）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

時，有一天子，容色絕妙，於後夜時來詣佛所，稽首佛足，退坐一面。身諸光明遍照祇樹給孤獨園。

དེའི་ཚེ་ཟླ་བའི་ལྷའི་བུ་ཐམས་ཅད་སྐྲག་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེར་སོང་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་ཕྱག་བཙལ་ནས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་དེ། ཚིགས་སུ་བཅད་པས་བསྟོད་པ། "དེང་མཆོག་རྣམ་པར་རྒྱལ་ལ་འདུད། །སྒྲིབ་པ་ཀུན་ལས་གྲོལ་མཛད་པ།། བདག་ཅག་སྡུག་བསྔལ་ཕོག་གྱུར་པས། །དེ་ཕྱིར་སྐྱབས་སུ་མཆིས་ལགས་སོ།། བདག་ཅག་ཟླ་བའི་ལྷ་རྣམས་ནི། །བདེ་གཤེགས་ལ་ནི་སྐྱབས་སུ་མཆི།། སངས་རྒྱས་འགྲོ་ལ་བརྩེ་མཛད་པས། །ལྷ་མིན་ལས་ནི་བསྒྲལ་དུ་གསོལ།།" དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་ལན་བཏབ་པ། "མུན་པ་ཀུན་ནི་འཇོམས་མཛད་ཅིང་། །འོད་ཟེར་ནམ་མཁའ་གསལ་བར་བྱེད།། དེང་ནི་རྣམ་པར་སྣང་མཛད་ཀྱི། །དག་པའི་འོད་ཟེར་གསལ་བར་གྱུར།། སྒྲ་གཅན་ནམ་མཁར་བྲོས་པ་ན། །རི་བོང་འཛིན་པ་མྱུར་དུ་ཐོང་།། སྒྲ་གཅན་ལྷ་མིན་དེ་ཡིས་ནི། །ཟླ་བ་བཏང་ནས་ལོག་པར་གྱུར།། ལུས་ཀུན་རྔུལ་གྱིས་གང་གྱུར་ཅིང་། །འཇིགས་སྐྲག་བདེ་བ་མ་རྙེད་པ།། སེམས་ནི་རྨོངས་ཤིང་འཁྲུགས་པ་ནི། །ནད་ཀྱིས་བཏབ་པ་ཇི་བཞིན་ནོ།།" དེའི་ཚེ་ལྷ་མིན་པ་ཙི་ཞེས་བྱ་བས་སྒྲ་གཅན་འཛིན་ལྷ་མིན་གྱིས་ཟླ་བ་མྱུར་དུ་བཏང་བ་མཐོང་ནས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་སྨྲས་པ། "སྒྲ་གཅན་ལྷ་མིན་ཁྱོད་ཀྱིས་ནི། །ཟླ་བ་ཅི་ཕྱིར་མྱུར་དུ་བཏང་།། ལུས་ཀུན་རྔུལ་གྱིས་གང་གྱུར་ཅིང་། །ནད་ཀྱིས་བཏབ་པ་ཇི་བཞིན་ནོ།།" སྒྲ་གཅན་འཛིན་ལྷ་མིན་གྱིས་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་ལན་བཏབ་པ། "གཽ་ཏམ་གསང་སྔགས་ཚིག་གསུངས་ནས། །ཟླ་བ་མྱུར་དུ་མ་བཏང་ན།། མགོ་བོ་ཆ་བདུན་འགས་འགྱུར་ཞིང་། །འཆི་བའི་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བར་འགྱུར།།" པ་ཙི་ལྷ་མིན་གྱིས་ཡང་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་སྨྲས་པ། "སངས་རྒྱས་འབྱུང་བ་སྔོན་མེད་པ། །འཇིག་རྟེན་བདེ་བར་མཛད་པ་སྟེ།། གསང་སྔགས་ཚིག་ནི་གསུངས་པ་ཡིས། །སྒྲ་གཅན་ཟླ་བ་གཏོང་བར་བྱེད།།" བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ཟིན་པ་དང་། ཟླ་བའི་ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གསུང་ཐོས་ནས། དགའ་ཞིང་མགུ་ག་བྱས་ཏེ་སོང་ངོ་།། འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་དུས་གཅིག་ན། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟན་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་ལྷའི་བུ་གཅིག་གཟུགས་བཟང་ཞིང་མདངས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ། མཚན་མོའི་ཐོ་རངས་ཀྱི་དུས་སུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེར་སོང་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་ཕྱག་བཙལ་ནས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འདུག་གོ། དེའི་ལུས་ཀྱི་འོད་ཀྱིས་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟན་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ཐམས་ཅད་སྣང་བར་བྱས་སོ།།

時，彼天子說偈問佛：

「為有族本不？　　有轉生族耶？ 　有俱相屬無，　　云何解于縛？」

爾時，世尊說偈答言：

「我無有族本，　　亦無轉生族， 　俱相屬永斷，　　解脫一切縛。」

時，彼天子復說偈言：

「何名為族本，　　云何轉生族， 　云何俱相續，　　何名為堅縛？」

爾時，世尊說偈答言：

「母為世族本，　　妻名轉生族， 　子俱是相屬，　　愛慾為堅縛， 　我無此族本，　　亦無轉生族， 　俱相屬亦無，　　是名脫堅縛。」

時，彼天子復說偈言：

「善哉無族本，　　無生族亦善， 　善哉無相屬，　　善哉縛解脫。 　久見婆羅門，　　逮得般涅槃， 　一切怨悉過，　　永超世恩愛。」

時，彼天子聞佛所說，歡喜隨喜，稽首佛足，即沒不現。

（五八五）

如是我聞：

一時，佛住釋氏優羅提那塔所。

爾時，世尊新剃鬚發，於後夜時結加趺坐，直身正意，繫念在前，以衣覆頭。

དེའི་ཚེ་ལྷའི་བུ་དེས་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་སངས་རྒྱས་ལ་ཞུས་པ། "རིགས་ཀྱི་རྩ་བ་ཡོད་དམ་ཅི། །རིགས་སུ་སྐྱེ་བ་ཡོད་དམ་ཅི།། ཕན་ཚུན་འབྲེལ་བ་ཡོད་དམ་མེད། །ཇི་ལྟར་འཆིང་བ་ལས་གྲོལ་ལམ།།" དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་ལན་བཏབ་པ། "བདག་ལ་རིགས་ཀྱི་རྩ་བ་མེད། །རིགས་སུ་སྐྱེ་བའང་ཡོད་མ་ཡིན།། ཕན་ཚུན་འབྲེལ་བ་རྟག་ཏུ་ཆད། །འཆིང་བ་ཐམས་ཅད་ལས་གྲོལ་ལོ།།" དེའི་ཚེ་ལྷའི་བུ་དེས་ཡང་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་སྨྲས་པ། "གང་ཞིག་རིགས་ཀྱི་རྩ་བ་ཡིན། །རིགས་སུ་སྐྱེ་བ་གང་ཞིག་ཡིན།། ཕན་ཚུན་འབྲེལ་བ་ཇི་ལྟ་བུ། །བརྟན་པའི་འཆིང་བ་གང་ཞིག་ཡིན།།" དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་ལན་བཏབ་པ། "མ་ནི་འཇིག་རྟེན་རིགས་ཀྱི་རྩ། །ཆུང་མ་རིགས་སུ་སྐྱེ་བ་ཡིན།། བུ་ནི་ཕན་ཚུན་འབྲེལ་བ་སྟེ། །འདོད་ཆགས་བརྟན་པའི་འཆིང་བ་ཡིན།། བདག་ལ་རིགས་ཀྱི་རྩ་བ་མེད། །རིགས་སུ་སྐྱེ་བའང་ཡོད་མ་ཡིན།། ཕན་ཚུན་འབྲེལ་བའང་ཡོད་མིན་ཏེ། །འདི་ནི་བརྟན་འཆིང་གྲོལ་བ་ཡིན།།" དེའི་ཚེ་ལྷའི་བུ་དེས་ཡང་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་སྨྲས་པ། "ལེགས་སོ་རིགས་ཀྱི་རྩ་བ་མེད། །རིགས་སུ་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ལེགས།། ལེགས་སོ་འབྲེལ་བ་མེད་པ་དང་། །ལེགས་སོ་འཆིང་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ།། བྲམ་ཟེ་རིང་ནས་མཐོང་གྱུར་ཅིང་། །མྱ་ངན་འདས་པ་ཐོབ་པ་སྟེ།། དགྲ་ཀུན་བརྒལ་བར་གྱུར་པ་དང་། །འཇིག་རྟེན་ཆགས་པ་བརྒལ་བར་གྱུར།།" དེའི་ཚེ་ལྷའི་བུ་དེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གསུང་ཐོས་ནས། དགའ་ཞིང་མགུ་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་ཕྱག་བཙལ་ནས་མི་སྣང་བར་གྱུར་ཏོ།། འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་དུས་གཅིག་ན། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤཱཀྱ་རྣམས་ཀྱི་ཨུ་རོ་དི་ནའི་མཆོད་རྟེན་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་སྐྲ་དང་ཁར་མ་ཐག་པ། མཚན་མོའི་ཐོ་རངས་ཀྱི་དུས་སུ་སྐྱིལ་མོ་ཀྲུང་བཅས་ཏེ། སྐུ་དྲང་པོར་བསྲངས་ནས། དྲན་པ་མངོན་དུ་བཞག་སྟེ། ན་བཟའ་དབུ་ལ་གཡོགས་ནས་བཞུགས་སོ།།

時，優羅提那塔邊有天神住，放身光明，遍照精舍，白佛言：「沙門憂耶？」佛告天神：「何所忘失？」

天神復問：「沙門為歡喜耶？」

佛告天神：「為何所得？」

天神復問：「沙門不憂不喜耶？」

佛告天神：「如是，如是。」

爾時，天神即說偈言：

「為離諸煩惱，　　為無有歡喜， 　云何獨一住？　　非不樂所壞。」

爾時，世尊說偈答言：

「我無惱解脫，　　亦無有歡喜， 　不樂不能壞，　　故獨一而住。」

時，彼天神復說偈言：

「云何得無惱？　　云何無歡喜？ 　云何獨一住？　　非不樂所壞。」

爾時世尊說偈答言：

「煩惱生歡喜，　　喜亦生煩惱， 　無惱亦無喜，　　天神當護持。」

時，彼天神復說偈言：

「善哉無煩惱，　　善哉無歡喜， 　善哉獨一住，　　不為不喜壞。 　久見婆羅門，　　逮得般涅槃， 　一切怖已過，　　永超世恩愛。」

時，彼天神聞佛所說，歡喜隨喜，稽首佛足，即沒不現。

（五八六）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

時，有一天子，容色妙絕，於後夜時來詣佛所，稽首佛足，身諸光明遍照祇樹給孤獨園。

དེའི་ཚེ་ཨུ་རོ་དི་ནའི་མཆོད་རྟེན་གྱི་འགྲམ་ན་གནས་པའི་ལྷ་ལུས་ཀྱི་འོད་ཟེར་གྱིས་གཙུག་ལག་ཁང་ཐམས་ཅད་སྣང་བར་བྱས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཞུས་པ། "དགེ་སྦྱོང་མྱ་ངན་བགྱིད་དམ།" བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ལྷ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། "ཅི་ཞིག་བརྗེད་པར་གྱུར།" ལྷས་ཡང་ཞུས་པ། "དགེ་སྦྱོང་དགའ་བ་ལགས་སམ།" བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ལྷ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། "ཅི་ཞིག་ཐོབ་པར་གྱུར།" ལྷས་ཡང་ཞུས་པ། "དགེ་སྦྱོང་མྱ་ངན་མི་བགྱིད་ཅིང་དགའ་བའང་མ་ལགས་སམ།" བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ལྷ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། "དེ་བཞིན་ནོ། དེ་བཞིན་ནོ།" དེའི་ཚེ་ལྷས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་སྨྲས་པ། "ཉོན་མོངས་ཀུན་དང་བྲལ་བ་དང་། །དགའ་བ་མེད་པར་གྱུར་པ་ནི།། ཇི་ལྟར་གཅིག་པུར་གནས་གྱུར་ཅིང་། །མི་དགའས་འཇིག་པར་མི་འགྱུར་ལགས།།" དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་ལན་བཏབ་པ། "བདག་ནི་ཉོན་མོངས་མེད་པར་གྲོལ། །དགའ་བའང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ།། མི་དགས་འཇིག་པར་མི་ནུས་པས། །དེ་ཕྱིར་གཅིག་པུར་གནས་པ་ཡིན།།" དེའི་ཚེ་ལྷ་དེས་ཡང་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་སྨྲས་པ། "ཇི་ལྟར་ཉོན་མོངས་མེད་པར་འགྱུར། །ཇི་ལྟར་དགའ་བ་མེད་པར་འགྱུར།། ཇི་ལྟར་གཅིག་པུར་གནས་གྱུར་ཅིང་། །མི་དགས་འཇིག་པར་མི་འགྱུར་ལགས།།" དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་ལན་བཏབ་པ། "ཉོན་མོངས་ལས་ནི་དགའ་བ་སྐྱེ། །དགའ་བ་ལས་ཀྱང་ཉོན་མོངས་སྐྱེ།། ཉོན་མོངས་མེད་ཅིང་དགའ་མེད་པ། །ལྷ་ཡིས་བསྲུང་བར་བྱ་བ་ཡིན།།" དེའི་ཚེ་ལྷ་དེས་ཡང་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་སྨྲས་པ། "ལེགས་སོ་ཉོན་མོངས་མེད་པ་དང་། །ལེགས་སོ་དགའ་བ་མེད་པ་དང་།། ལེགས་སོ་གཅིག་པུར་གནས་པ་དང་། །མི་དགས་མི་འཇིག་ལེགས་པ་ལགས།། བྲམ་ཟེ་རིང་ནས་མཐོང་གྱུར་ཅིང་། །མྱ་ངན་འདས་པ་ཐོབ་པ་སྟེ།། འཇིགས་པ་ཀུན་ལས་བརྒལ་བ་དང་། །འཇིག་རྟེན་ཆགས་པ་བརྒལ་བར་གྱུར།།" དེའི་ཚེ་ལྷ་དེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གསུང་ཐོས་ནས། དགའ་ཞིང་མགུ་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་ཕྱག་བཙལ་ནས་མི་སྣང་བར་གྱུར་ཏོ།། འདི་སྐད་ཐོས་པ་དུས་གཅིག་ན། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟན་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་ལྷའི་བུ་གཅིག་གཟུགས་བཟང་ཞིང་མདངས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ། མཚན་མོའི་ཐོ་རངས་ཀྱི་དུས་སུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེར་སོང་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་ཕྱག་བཙལ་ནས། དེའི་ལུས་ཀྱི་འོད་ཀྱིས་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟན་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ཐམས་ཅད་སྣང་བར་བྱས་སོ།།

時，彼天子而說偈言：

「猶如利劍害，　　亦如頭火燃， 　斷除貪慾火，　　正念求遠離。」

爾時，世尊說偈答言：

「譬如利劍害，　　亦如頭火燃， 　斷除於後身，　　正念求遠離。」

時，彼天子復說偈言：

「久見婆羅門，　　逮得般涅槃， 　一切怖已過，　　永超世恩愛。」

時，彼天子聞佛所說，歡喜隨喜，稽首佛足，即沒不現。

（五八七）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

時，有一天子，容色絕妙，於後夜時來詣佛所，稽首佛足，身諸光明遍照祇樹給孤獨園。

時，彼天子而說偈言：

「天女眾圍繞，　　如毗舍脂眾， 　癡惑叢林中，　　何由而得出？」

爾時，世尊說偈答言：

「正直平等道，　　離恐怖之方， 　乘寂默之車，　　法想為密覆， 　慚愧為長縻，　　正念為羈絡， 　智慧善御士，　　正見為前導， 　如是之妙乘，　　男女之所乘， 　出生死叢林，　　逮得安樂處。」

時，彼天子復說偈言：

「久見婆羅門，　　逮得般涅槃， 　一切怖已過，　　永超世恩愛。」

時，彼天子聞佛所說，歡喜隨喜，稽首佛足，即沒不現。

དེའི་ཚེ་ལྷའི་བུ་དེས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་སྨྲས་པ། "རལ་གྲི་རྣོན་པོས་གནོད་པ་བཞིན། །མགོ་ལ་མེ་འབར་ཇི་བཞིན་དུ།། འདོད་ཆགས་རྣམ་པར་བཅད་བྱས་ནས། །དྲན་ལྡན་དབེན་པ་བསྟེན་པར་བྱ།།" དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་ལན་བཏབ་པ། "རལ་གྲི་རྣོན་པོས་གནོད་པ་བཞིན། །མགོ་ལ་མེ་འབར་ཇི་བཞིན་དུ།། ཕྱི་མའི་ལུས་ནི་སྤངས་བྱས་ནས། །དྲན་ལྡན་དབེན་པ་བསྟེན་པར་བྱ།།" དེའི་ཚེ་ལྷའི་བུ་དེས་ཡང་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་སྨྲས་པ། "བྲམ་ཟེ་རིང་ནས་མཐོང་གྱུར་ཅིང་། །མྱ་ངན་འདས་པ་ཐོབ་པ་སྟེ།། འཇིགས་པ་ཀུན་ལས་བརྒལ་བ་དང་། །འཇིག་རྟེན་ཆགས་པ་བརྒལ་བར་གྱུར།།" དེའི་ཚེ་ལྷའི་བུ་དེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གསུང་ཐོས་ནས། དགའ་ཞིང་མགུ་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་ཕྱག་བཙལ་ནས་མི་སྣང་བར་གྱུར་ཏོ།། འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་དུས་གཅིག་ན། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟན་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་ལྷའི་བུ་གཅིག་གཟུགས་བཟང་ཞིང་མདངས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ། མཚན་མོའི་ཐོ་རངས་ཀྱི་དུས་སུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེར་སོང་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་ཕྱག་བཙལ་ནས། དེའི་ལུས་ཀྱི་འོད་ཀྱིས་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟན་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ཐམས་ཅད་སྣང་བར་བྱས་སོ།། དེའི་ཚེ་ལྷའི་བུ་དེས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་སྨྲས་པ། "ལྷ་མོའི་ཚོགས་ཀྱིས་བསྐོར་བ་ནི། །ཤ་ཟའི་ཚོགས་དང་འདྲ་བ་ལ།། རྨོངས་པའི་ནགས་ཚལ་ནང་དུ་ནི། །ཇི་ལྟར་ཐར་པར་འགྱུར་བ་ལགས།།" དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་ལན་བཏབ་པ། "དྲང་ཞིང་མཉམ་པའི་ལམ་ཡིན་ཏེ། །འཇིགས་པ་མེད་པའི་ཕྱོགས་ཡིན་ལ།། ཞི་བའི་བཞོན་པ་ལ་ཞོན་ཅིང་། །ཆོས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་སྟུག་པོས་གཡོགས།། ངོ་ཚ་ཁྲེལ་ཡོད་ཐག་པ་རིང་། །དྲན་པ་མཐུར་ལྡན་པ་སྟེ།། ཤེས་རབ་ཁ་ལོ་པ་བཟང་ཞིང་། །ཡང་དག་ལྟ་བས་ལམ་སྣ་དྲངས།། བཞོན་པ་དེ་འདྲ་ཡ་མཚན་ཅན། །སྐྱེས་པ་བུད་མེད་གང་ཞོན་པ།། སྐྱེ་འཆིའི་ནགས་ཚལ་ལས་བརྒལ་ནས། །བདེ་བའི་གནས་སུ་ཕྱིན་པར་འགྱུར།།" དེའི་ཚེ་ལྷའི་བུ་དེས་ཡང་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་སྨྲས་པ། "བྲམ་ཟེ་རིང་ནས་མཐོང་གྱུར་ཅིང་། །མྱ་ངན་འདས་པ་ཐོབ་པ་སྟེ།། འཇིགས་པ་ཀུན་ལས་བརྒལ་བ་དང་། །འཇིག་རྟེན་ཆགས་པ་བརྒལ་བར་གྱུར།།" དེའི་ཚེ་ལྷའི་བུ་དེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གསུང་ཐོས་ནས། དགའ་ཞིང་མགུ་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་ཕྱག་བཙལ་ནས་མི་སྣང་བར་གྱུར་ཏོ།།

（五八八）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

時，有一天子，容色絕妙，於後夜時來詣佛所，稽首佛足，身諸光明遍照祇樹給孤獨園。

時，彼天子說偈問佛：

「有四轉九門，　　充滿貪慾住， 　深溺烏泥中，　　大象云何出？」

爾時，世尊說偈答言：

「斷愛喜長縻，　　貪慾等諸惡， 　拔愛慾根本，　　正向于彼處。」

時，彼天子復說偈言：

「久見婆羅門，　　逮得般涅槃， 　一切怖已過，　　永超世恩愛。」

時，彼天子聞佛所說，歡喜隨喜，稽首佛足，即沒不現。

（五八九）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

時，有一天子，容色絕妙，於後夜時來詣佛所，稽首佛足，退坐一面。身諸光明遍照祇樹給孤獨園。

時，彼天子說偈問佛：

「賴吒槃提國，　　有諸商賈客， 　大富足財寶，　　各各競求富， 　方便欲財利，　　猶如然熾火， 　如是競勝心，　　欲貪常馳騁， 　云何當斷貪，　　息世間勤求？」

爾時，世尊說偈答言：

「舍俗出非家，　　妻子及財寶， 　貪恚癡離欲，　　羅漢盡諸漏， 　正智心解脫，　　愛盡息方便。

འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པའི་དུས་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་ལྷའི་བུ་གཅིག་གཟུགས་མདོག་ཤིན་ཏུ་མཛེས་པ་ཞིག་མཚན་མོའི་ཆ་སྨད་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་ན་བ་དེར་སོང་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ནས། དེའི་ལུས་ཀྱི་འོད་ཀྱིས་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ཐམས་ཅད་སྣང་བར་བྱས་སོ།། དེའི་ཚེ་ལྷའི་བུ་དེས་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཞུས་པ། འཁོར་ལོ་བཞི་དང་སྒོ་དགུ་ཡི།། འདོད་ཆགས་གང་བར་གནས་པ་ནི།། བྱ་རོག་འདམ་དུ་བྱིང་གྱུར་པ།། གླང་ཆེན་ཇི་ལྟར་འབྱུང་བར་འགྱུར།། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་བཀའ་སྩལ་པ། ཆགས་པ་དགའ་བའི་ཐག་པ་བཅད།། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་སྡིག་པ་རྣམས།། འདོད་ཆགས་རྩ་བ་བཏོན་བྱས་ནས།། དེ་རུ་ཡང་དག་ཕྱོགས་པར་བྱ།། དེའི་ཚེ་ལྷའི་བུ་དེས་ཡང་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་གསོལ་པ། བྲམ་ཟེ་ཡུན་རིང་མཐོང་བ་ནི།། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་འདས་པ་བརྙེས།། འཇིགས་པ་ཐམས་ཅད་བརྒལ་བ་སྟེ།། འཇིག་རྟེན་བྱམས་པ་ལས་རྣམ་གྲོལ།། དེའི་ཚེ་ལྷའི་བུ་དེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གསུང་ཐོས་ནས་དགའ་མགུ་ཡི་རང་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ནས་དེ་ཉིད་དུ་མི་སྣང་བར་གྱུར་ཏོ།། འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པའི་དུས་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་ལྷའི་བུ་གཅིག་གཟུགས་མདོག་ཤིན་ཏུ་མཛེས་པ་ཞིག་མཚན་མོའི་ཆ་སྨད་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་ན་བ་དེར་སོང་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ནས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་དོ།། དེའི་ལུས་ཀྱི་འོད་ཀྱིས་ར་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ཐམས་ཅད་སྣང་བར་བྱས་སོ།། དེའི་ཚེ་ལྷའི་བུ་དེས་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཞུས་པ། ར་ཏ་བན་ཏིའི་ཡུལ་ན་ནི།། ཚོང་པའི་ཚོགས་རྣམས་ཡོད་པ་སྟེ།། ནོར་དང་རྫས་ཀྱིས་ཕྱུག་པ་རྣམས།། སོ་སོར་ཕྱུག་པ་འདོད་པ་དང་།། རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་ནོར་འདོད་པ།། མེ་ལྕེ་འབར་བ་བཞིན་དུ་ནི།། དེ་ལྟར་རྒྱལ་བར་འདོད་པའི་སེམས།། འདོད་ཆགས་རྟག་ཏུ་རྒྱུག་པ་ནི།། ཇི་ལྟར་འདོད་ཆགས་གཅོད་འགྱུར་ཞིང་།། འཇིག་རྟེན་འབད་པ་ཞི་བར་འགྱུར།། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་བཀའ་སྩལ་པ། ཁྱིམ་སྤངས་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་དང་།། ཆུང་མ་བུ་དང་ནོར་རྫས་དང་།། ཆགས་སྡང་གཏི་མུག་འདོད་ཆགས་བྲལ།། དགྲ་བཅོམ་ཟག་པ་ཟད་པ་དང་།། ཡང་དག་ཤེས་པས་སེམས་གྲོལ་བ།། ཆགས་པ་ཟད་ཅིང་རྣམ་པར་ཞི།།

」

時，彼天子復說偈言：

「久見婆羅門，　　逮得般涅槃， 　一切怖已過，　　永超世恩愛。」

時，彼天子聞佛所說，歡喜隨喜，稽首佛足，即沒不現。

（五九〇）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「過去世時，拘薩羅國有諸商人，五百乘車，共行治生，至曠野中。曠野有五百群賊在後隨逐，伺便欲作劫盜。時，曠野中有一天神，止住路側。

「時，彼天神作是念：『當往詣彼拘薩羅國諸商人所，問其義理。若彼商人喜我所問，時解說者，我當方便令其安隱，得脫賊難；若不喜我所問者，當放舍之，如余天神。』

「時，彼天神作是念已，即放身光，遍照商人車營，而說偈言：

「『誰于覺睡眠，　　誰復睡眠覺， 　　誰有解此義，　　誰能為我說。』

「爾時，商人中有一優婆塞信佛、信法、信比丘僧，一心向佛、法、僧，歸依佛、法、僧，于佛離疑，於法、僧離疑，于苦、集、滅、道離疑，見四聖諦得第一無間等果，在商人中與諸商人共為行侶。彼優婆塞於後夜時端坐思惟，繫念在前，於十二因緣逆順觀察，所謂是事有故是事有，是事起故是事起。

དེའི་ཚེ་ལྷའི་བུ་དེས་ཡང་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་གསོལ་པ། བྲམ་ཟེ་ཡུན་རིང་མཐོང་བ་ནི།། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་འདས་པ་བརྙེས།། འཇིགས་པ་ཐམས་ཅད་བརྒལ་བ་སྟེ།། འཇིག་རྟེན་བྱམས་པ་ལས་རྣམ་གྲོལ།། དེའི་ཚེ་ལྷའི་བུ་དེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གསུང་ཐོས་ནས་དགའ་མགུ་ཡི་རང་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ནས་དེ་ཉིད་དུ་མི་སྣང་བར་གྱུར་ཏོ།། འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པའི་དུས་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། སྔོན་གྱི་དུས་སུ་ཀོ་ས་ལའི་ཡུལ་ན་ཚོང་པ་རྣམས་ཤིང་རྟ་ལྔ་བརྒྱ་དང་ལྷན་ཅིག་ཚོང་འདུས་བྱས་ནས་དབེན་པར་ཕྱིན་ནོ།། དབེན་པ་དེར་ཆོམ་རྐུན་ལྔ་བརྒྱའི་ཚོགས་ཀྱིས་རྗེས་སུ་འབྲང་བར་བྱེད་ཅིང་སྐབས་བཙལ་ནས་འཕྲོག་པར་བྱ་བའི་བསམ་པས་གནས་སོ།། དེའི་ཚེ་དབེན་པ་དེར་ལྷ་གཅིག་ལམ་གྱི་འགྲམ་ན་གནས་པ་ཡོད་དོ།། དེའི་ཚེ་ལྷ་དེས་འདི་སྙམ་དུ་བསམས་ཏེ། ཀོ་ས་ལའི་ཡུལ་གྱི་ཚོང་པ་དེ་དག་གི་གན་དུ་སོང་ནས་དོན་འདྲི་བར་བྱའོ།། གལ་ཏེ་ཚོང་པ་དེ་དག་གིས་བདག་གིས་དྲིས་པ་ལ་དགའ་ནས་བཤད་ན་བདག་གིས་ཐབས་ཀྱིས་དེ་དག་བདེ་བར་ཆོམ་རྐུན་གྱི་འཇིགས་པ་ལས་ཐར་བར་བྱའོ།། གལ་ཏེ་བདག་གིས་དྲིས་པ་ལ་མི་དགའ་ན་ལྷ་གཞན་བཞིན་དུ་བཏང་སྙོམས་སུ་བཞག་པར་བྱའོ།། དེའི་ཚེ་ལྷ་དེས་དེ་ལྟར་བསམས་ནས་རང་གི་ལུས་ཀྱི་འོད་ཀྱིས་ཚོང་པའི་གནས་མལ་ཐམས་ཅད་སྣང་བར་བྱས་ཏེ། ཚིགས་སུ་བཅད་པས་སྨྲས་པ། སུ་ཞིག་སད་དང་གཉིད་ལོག་དང་།། སུ་ཞིག་གཉིད་ལོག་སད་པ་དང་།། སུ་ཞིག་འདི་ཡི་དོན་རྟོགས་ཤིང་།། སུ་ཞིག་བདག་ལ་བཤད་པར་ནུས།། དེའི་ཚེ་ཚོང་པ་དེ་དག་གི་ནང་ན་དགེ་བསྙེན་གཅིག་སངས་རྒྱས་ལ་དད་པ། ཆོས་ལ་དད་པ། དགེ་འདུན་ལ་དད་པ། སངས་རྒྱས་དང་ཆོས་དང་དགེ་འདུན་ལ་རྩེ་གཅིག་པ། སངས་རྒྱས་དང་ཆོས་དང་དགེ་འདུན་ལ་སྐྱབས་སུ་སོང་བ། སངས་རྒྱས་ལ་ཐེ་ཚོམ་མེད་པ། ཆོས་དང་དགེ་འདུན་ལ་ཐེ་ཚོམ་མེད་པ། སྡུག་བསྔལ་དང་ཀུན་འབྱུང་དང་འགོག་པ་དང་ལམ་ལ་ཐེ་ཚོམ་མེད་པ། འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་མཐོང་བས་བར་ཆད་མེད་པའི་འབྲས་བུ་དང་པོབ་པ་ཞིག་ཚོང་པ་དེ་དག་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་གྲོགས་བྱས་ནས་འགྲོ་བ་ཞིག་ཡོད་དོ།། དགེ་བསྙེན་དེས་མཚན་མོའི་ཆ་སྨད་ཀྱི་དུས་སུ་དྲང་པོར་འདུག་སྟེ་སེམས་མདུན་དུ་གཏད་ནས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་ལ་ལུགས་འབྱུང་དང་ལུགས་ལྡོག་ཏུ་བརྟགས་པ། འདི་ལྟ་སྟེ་འདི་ཡོད་པས་འདི་འབྱུང་། འདི་སྐྱེས་པས་འདི་སྐྱེ་བའོ།།

謂緣無明行，緣行識，緣識名色，緣名色六入處，緣六入處觸，緣觸受，緣受愛，緣愛取，緣取有，緣有生，緣生老、死、憂、悲、惱、苦。如是純大苦聚集；如是無明滅則行滅，行滅則識滅，識滅則名色滅，名色滅則六入處滅，六入處滅則觸滅，觸滅則受滅，受滅則愛滅，愛滅則取滅，取滅則有滅，有滅則生滅，生滅則老、死、憂、悲、惱、苦滅，如是如是純大苦聚滅。

「時，彼優婆塞如是思惟已，而說偈言：

「『我于覺睡眠，　　我于睡眠覺， 　　我解知此義，　　能為人記說。』

「時，彼天神問優婆塞：『云何覺睡眠？云何睡眠覺？云何能解知？云何能記說？』

「時，優婆塞說偈答言：

「『貪慾及瞋恚，　　愚癡得離欲， 　　漏盡阿羅漢，　　正智心解脫， 　　彼則為覺悟，　　我于彼睡眠， 　　不知因生苦，　　及苦因緣集， 　　於此一切苦，　　得無餘滅盡， 　　又不知正道，　　等趣息苦處， 　　斯等為常眠，　　我于彼則覺， 　　如是覺睡眠，　　如是睡眠覺， 　　如是善知義，　　如是能記說。

འདི་ལྟ་སྟེ་མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འདུ་བྱེད། འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པ། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་མིང་དང་གཟུགས། མིང་དང་གཟུགས་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག། སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་གི་རྐྱེན་གྱིས་རེག་པ། རེག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ཚོར་བ། ཚོར་བའི་རྐྱེན་གྱིས་སྲེད་པ། སྲེད་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ལེན་པ། ལེན་པའི་རྐྱེན་གྱིས་སྲིད་པ། སྲིད་པའི་རྐྱེན་གྱིས་སྐྱེ་བ། སྐྱེ་བའི་རྐྱེན་གྱིས་རྒ་ཤི་དང་མྱ་ངན་དང་སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་བ་དང་ཡིད་མི་བདེ་བ་དང་འཁྲུག་པ་རྣམས་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ།། དེ་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཕུང་པོ་ཆེན་པོ་འབའ་ཞིག་པ་འདི་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ།། དེ་བཞིན་དུ་མ་རིག་པ་འགགས་པས་འདུ་བྱེད་འགག། འདུ་བྱེད་འགགས་པས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འགག། རྣམ་པར་ཤེས་པ་འགགས་པས་མིང་དང་གཟུགས་འགག། མིང་དང་གཟུགས་འགགས་པས་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་འགག། སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་འགགས་པས་རེག་པ་འགག། རེག་པ་འགགས་པས་ཚོར་བ་འགག། ཚོར་བ་འགགས་པས་སྲེད་པ་འགག། སྲེད་པ་འགགས་པས་ལེན་པ་འགག། ལེན་པ་འགགས་པས་སྲིད་པ་འགག། སྲིད་པ་འགགས་པས་སྐྱེ་བ་འགག། སྐྱེ་བ་འགགས་པས་རྒ་ཤི་དང་མྱ་ངན་དང་སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་བ་དང་ཡིད་མི་བདེ་བ་དང་འཁྲུག་པ་རྣམས་འགག་གོ། དེ་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཕུང་པོ་ཆེན་པོ་འབའ་ཞིག་པ་འདི་འགག་པར་འགྱུར་རོ།། དེའི་ཚེ་དགེ་བསྙེན་དེས་དེ་ལྟར་བསམས་ནས་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་སྨྲས་པ། བདག་ནི་སད་དང་གཉིད་ལོག་དང་།། བདག་ནི་གཉིད་ལོག་སད་པ་ཡིན།། བདག་གིས་དོན་འདི་རྟོགས་བྱས་པས།། མི་ལ་ལུང་བསྟན་བྱེད་ནུས་སོ།། དེའི་ཚེ་ལྷས་དགེ་བསྙེན་ལ་དྲིས་པ།། ཇི་ལྟར་སད་ནས་གཉིད་ལོག་པ། ཇི་ལྟར་གཉིད་ལོག་ནས་སད་པ། ཇི་ལྟར་རྟོགས་པར་ནུས། ཇི་ལྟར་ལུང་བསྟན་བྱེད་ནུས། དེའི་ཚེ་དགེ་བསྙེན་གྱིས་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་ལན་བཏབ་པ། འདོད་ཆགས་དང་ནི་ཞེ་སྡང་དང་།། གཏི་མུག་འདོད་ཆགས་བྲལ་བ་དང་།། ཟག་པ་ཟད་པའི་དགྲ་བཅོམ་པ།། ཡང་དག་ཤེས་པས་སེམས་གྲོལ་བ།། དེ་ནི་སད་པ་ཡིན་པ་སྟེ།། བདག་ནི་དེ་ལ་གཉིད་ལོག་གོ། སྡུག་བསྔལ་རྒྱུ་ནི་མི་ཤེས་ཤིང་།། སྡུག་བསྔལ་རྒྱུ་རྐྱེན་འདུས་པ་དང་།།བསྔལ་ཐམས་ཅད་ཀུན་ལ་ནི།། ལྷག་མ་མེད་པར་འགག་པ་དང་།། ཡང་དག་ལམ་ནི་མི་ཤེས་ཤིང་།། སྡུག་བསྔལ་ཞི་བའི་གནས་འགྲོ་བ།། དེ་དག་རྟག་ཏུ་གཉིད་ལོག་སྟེ།། བདག་ནི་དེ་ལ་སད་པ་ཡིན།། དེ་ལྟར་སད་ནས་གཉིད་ལོག་དང་།། དེ་བཞིན་གཉིད་ལོག་སད་པ་དང་།། དེ་ལྟར་དོན་ནི་ལེགས་ཤེས་ཤིང་།། དེ་ལྟར་ལུང་བསྟན་བྱེད་ནུས་སོ།།

』

「時，彼天神復說偈言：

「『善哉覺睡眠，　　善哉眠中覺， 　　善哉解知義，　　善哉能記說， 　　久遠乃今見，　　諸兄弟而來， 　　緣汝恩力故，　　令諸商人眾， 　　得免於劫賊，　　隨道安樂去。』

「如是，諸比丘！彼拘薩羅澤中諸商人眾皆得安隱從曠野出。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（五九一）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「過去世時，海洲上優婆塞至他優婆塞舍會坐，極毀呰欲，言：『此欲者，虛妄不實，欺誑之法，猶如幻化，誑于嬰兒。』還自己舍，恣於五欲，是優婆塞舍有天神止住。時，彼天神作是念：『是優婆塞不勝不類，于余優婆塞舍會坐眾中極毀呰欲，言：「如是欲者，虛偽不實，欺誑之法，如誑嬰兒。」還己舍已，自恣五欲，我今寧可發令覺悟。』而說偈言：

「『于大聚會中，　　毀呰欲無常， 　　自沒于愛慾，　　如牛溺深泥。 　　我觀彼會中，　　諸優婆塞等， 　　多聞明解法，　　奉持于凈戒。 　　汝見彼樂法，　　而說欲無常， 　　如何自恣欲，　　不斷于貪愛， 　　何故樂世間，　　畜妻子眷屬。

དེའི་ཚེ་ལྷ་དེས་ཡང་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་སྨྲས་པ། ལེགས་སོ་སད་ནས་གཉིད་ལོག་དང་།། ལེགས་སོ་གཉིད་ཀྱི་ནང་ནས་སད།། ལེགས་སོ་དོན་ནི་རྟོགས་པ་དང་།། ལེགས་སོ་ལུང་བསྟན་བྱེད་པར་ནུས།། ཡུན་རིང་ད་ལྟ་མཐོང་བ་ཡི།། སྤུན་ཟླ་རྣམས་ནི་འདིར་འོངས་ཏེ།། ཁྱོད་ཀྱི་བཀའ་དྲིན་མཐུ་ཡིས་ནི།། ཚོང་པའི་ཚོགས་རྣམས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་།། ཆོམ་རྐུན་ལས་ནི་ཐར་གྱུར་ནས།། ལམ་བཞིན་བདེ་བར་འགྲོ་བར་འགྱུར།། དེ་ལྟར་དགེ་སློང་དག། ཀོ་ས་ལའི་ཡུལ་གྱི་ཚོང་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་བདེ་བར་དབེན་པ་ལས་ཐར་བར་གྱུར་ཏོ།། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་སྡེ་འདི་གསུངས་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་མངོན་པར་བསྟོད་དོ།། འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པའི་དུས་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། སྔོན་གྱི་དུས་སུ་རྒྱ་མཚོའི་གླིང་གི་དགེ་བསྙེན་ཞིག་དགེ་བསྙེན་གཞན་གྱི་ཁྱིམ་དུ་ཚོགས་པར་འདུས་པ་ན། འདོད་པ་ལ་ཤིན་ཏུ་སྨོད་པར་བྱེད་ཅིང་འདི་སྐད་དུ། འདོད་པ་འདི་དག་ནི་སྟོང་ཞིང་བདེན་པ་མ་ཡིན་པ། བསླུ་བའི་ཆོས་ཅན། སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ། བྱིས་པ་བསླུ་བ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་སྨྲས་སོ།། རང་གི་ཁྱིམ་དུ་ཕྱིན་ནས་འདོད་པ་ལྔ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པར་བྱེད་དོ།། དགེ་བསྙེན་དེའི་ཁྱིམ་ན་ལྷ་ཞིག་གནས་པ་དེས་འདི་སྙམ་དུ་བསམས་ཏེ། དགེ་བསྙེན་འདི་ནི་རྒྱལ་ཁ་མེད་ཅིང་མི་མཐུན་པར། དགེ་བསྙེན་གཞན་གྱི་ཁྱིམ་དུ་ཚོགས་པའི་ནང་དུ་འདོད་པ་ལ་ཤིན་ཏུ་སྨོད་ཅིང་འདི་ལྟར་འདོད་པ་འདི་དག་ནི་རྫུན་ཞིང་བདེན་པ་མ་ཡིན་པ། བསླུ་བའི་ཆོས་ཅན། བྱིས་པ་བསླུ་བ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་སྨྲས་ནས། རང་གི་ཁྱིམ་དུ་ཕྱིན་ནས་འདོད་པ་ལྔ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པར་བྱེད་དོ།། བདག་གིས་ད་ནི་དེ་སད་པར་བྱའོ་སྙམ་ནས། ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་སྨྲས་པ། ཚོགས་པ་ཆེན་པོའི་དབུས་སུ་ནི།། འདོད་པ་མི་རྟག་སྨོད་བྱེད་ཅིང་།། རང་ཉིད་འདོད་པས་ཆགས་གྱུར་པ།། བ་ལང་འདམ་དུ་བྱིང་བ། བདག་གིས་ཚོགས་པ་དེ་དག་ཏུ།། དགེ་བསྙེན་རྣམས་ནི་མཐོང་བ་ན།། མང་དུ་ཐོས་ཤིང་ཆོས་རྟོགས་པ།། ཚུལ་ཁྲིམས་དག་ནི་སྲུང་བྱེད་པ།། ཁྱོད་ཀྱིས་དེ་དག་ཆོས་ལ་དགའ།། འདོད་པ་མི་རྟག་སྨྲ་བ་མཐོང་།། ཅི་ཕྱིར་འདོད་པ་ལ་ལོངས་སྤྱོད།། འདོད་ཆགས་མི་སྤོང་ཅི་ཡི་ཕྱིར།། ཅི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་དགའ་བྱེད་ཅིང་།། ཆུང་མ་བུ་དང་འཁོར་རྣམས་འཛིན།།

』

「時，彼天神如是如是開覺彼優婆塞已。如是如是彼優婆塞覺悟已，剃除鬚髮，著袈裟衣，正信非家，出家學道，精勤修習，盡諸有漏，得阿羅漢。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（五九二）

如是我聞：

一時，佛住王舍城寒林中丘冢間。

時，給孤獨長者有小因緣至王舍城，止宿長者舍。夜見長者告其妻子、僕使、作人言：「汝等皆起，破樵然火，炊飯作䴵調和眾味，莊嚴堂舍。」

給孤獨長者見已，作是念：「今此長者何所為作，為嫁女娶婦耶？為請賓客、國王、大臣耶？」念已，即問長者：「汝何所作？為嫁女娶婦？為請賓客、國王、大臣耶？」

時，彼長者答給孤獨長者言：「我不嫁女娶婦，亦不請呼國王、大臣，唯欲請佛及比丘僧，設供養耳。」

時，給孤獨長者聞未曾聞佛名字已，心大歡喜，身諸毛孔皆悉怡悅，問彼長者言：「何名為佛？」

長者答言：「有沙門瞿曇，是釋種子，于釋種中剃除鬚髮，著袈裟衣，正信非家，出家學道，得阿耨多羅三藐三菩提，是名為佛。

』

「時，彼天神如是如是開覺彼優婆塞已。如是如是彼優婆塞覺悟已，剃除鬚髮，著袈裟衣，正信非家，出家學道，精勤修習，盡諸有漏，得阿羅漢。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（五九二）

如是我聞：

一時，佛住王舍城寒林中丘冢間。

時，給孤獨長者有小因緣至王舍城，止宿長者舍。夜見長者告其妻子、僕使、作人言：「汝等皆起，破樵然火，炊飯作䴵調和眾味，莊嚴堂舍。」

給孤獨長者見已，作是念：「今此長者何所為作，為嫁女娶婦耶？為請賓客、國王、大臣耶？」念已，即問長者：「汝何所作？為嫁女娶婦？為請賓客、國王、大臣耶？」

時，彼長者答給孤獨長者言：「我不嫁女娶婦，亦不請呼國王、大臣，唯欲請佛及比丘僧，設供養耳。」

時，給孤獨長者聞未曾聞佛名字已，心大歡喜，身諸毛孔皆悉怡悅，問彼長者言：「何名為佛？」

長者答言：「有沙門瞿曇，是釋種子，于釋種中剃除鬚髮，著袈裟衣，正信非家，出家學道，得阿耨多羅三藐三菩提，是名為佛。

』

以下是這段佛經文獻的藏文翻譯： དེའི་ཚེ་ལྷ་དེས་དགེ་བསྙེན་དེ་ལ་དེ་ལྟར་དེ་ལྟར་རྟོགས་པར་བྱས་ནས། དེ་ལྟར་དེ་ལྟར་དགེ་བསྙེན་དེ་རྟོགས་པར་གྱུར་ནས། སྐྲ་དང་ཁ་སྤུ་བྲེགས་ཏེ། གོས་ངུར་སྨྲིག་བགོས་ནས། ཡང་དག་པར་དད་པས་ཁྱིམ་ནས་ཁྱིམ་མེད་པར་རབ་ཏུ་བྱུང་སྟེ། བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་ནས་ཟག་པ་ཐམས་ཅད་ཟད་དེ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ།། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་ཡི་རངས་ནས་མངོན་པར་བསྒྲུབས་སོ།། ༼ལྔ་བརྒྱ་དགུ་བཅུ་གཉིས་པ༽ འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཀྱི་དུར་ཁྲོད་ཀྱི་རི་ལ་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་ཁྱིམ་བདག་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་བྱ་བ་ཆུང་ངུ་ཞིག་གི་རྐྱེན་གྱིས་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཏུ་ཕྱིན་ནས། ཁྱིམ་བདག་ཅིག་གི་ཁྱིམ་དུ་ཞག་ཏུ་བསྡད་པ་དང་། མཚན་མོ་ཁྱིམ་བདག་དེས་ཆུང་མ་དང་བུ་ཕྲུག་དང་བྲན་ཕོ་མོ་དང་ལས་བྱེད་པ་རྣམས་ལ། ཁྱེད་ཚོ་ཐམས་ཅད་ལོངས་ལ་བུད་ཤིང་གཅོད་ཅིང་མེ་སྦར་ལ། ཟས་བཙོས་ཏེ་ཞོ་དང་རོ་མཆོག་རྣམས་སྦྱར་ཞིང་ཁང་པ་བརྒྱན་པར་གྱིས་ཤིག་ཅེས་སྨྲས་སོ།། མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱིས་དེ་མཐོང་ནས་འདི་སྙམ་དུ་བསམས་ཏེ། ད་ཁྱིམ་བདག་འདིས་ཅི་ཞིག་བྱེད་པ་ཡིན། བུ་མོ་གཏོང་བའམ་བག་མ་ལེན་པའམ། མགྲོན་པོ་དང་རྒྱལ་པོ་དང་བློན་པོ་ཆེན་པོ་རྣམས་སྤྱན་འདྲེན་པ་ཞིག་གམ་སྙམ་ནས། དེས་ཁྱིམ་བདག་ལ་དྲིས་པ། ཁྱོད་ཀྱིས་ཅི་བྱེད། བུ་མོ་གཏོང་ངམ་བག་མ་ལེན་ནམ། མགྲོན་པོ་དང་རྒྱལ་པོ་དང་བློན་པོ་ཆེན་པོ་རྣམས་སྤྱན་འདྲེན་པ་ཡིན་ནམ། དེའི་ཚེ་ཁྱིམ་བདག་དེས་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་ལ་སྨྲས་པ། ངས་བུ་མོ་གཏོང་བའམ་བག་མ་ལེན་པ་ཡང་མ་ཡིན། རྒྱལ་པོ་དང་བློན་པོ་ཆེན་པོ་རྣམས་སྤྱན་འདྲེན་པ་ཡང་མ་ཡིན་གྱི། སངས་རྒྱས་དང་དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་སྤྱན་དྲངས་ནས་མཆོད་པ་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ།། དེའི་ཚེ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱིས་སྔར་མ་ཐོས་པའི་སངས་རྒྱས་ཞབའི་སྒྲ་ཐོས་ནས་སེམས་རབ་ཏུ་དགའ་སྟེ། ལུས་ཀྱི་བ་སྤུ་ཐམས་ཅད་ལངས་ནས་ཁྱིམ་བདག་ལ་དྲིས་པ། སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཡིན། ཁྱིམ་བདག་གིས་སྨྲས་པ། དགེ་སྦྱོང་གཽ་ཏ་མ་ཞེས་བྱ་བ་ཤཱཀྱའི་རིགས་ཀྱི་སྲས་ཏེ། ཤཱཀྱའི་རིགས་ནས་སྐྲ་དང་ཁ་སྤུ་བྲེགས་ཏེ། གོས་ངུར་སྨྲིག་བགོས་ནས། ཡང་དག་པར་དད་པས་ཁྱིམ་ནས་ཁྱིམ་མེད་པར་རབ་ཏུ་བྱུང་སྟེ། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པ་དེ་ནི་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱའོ།།

」

給孤獨長者言：「云何名僧？」

彼長者言：「若婆羅門種剃除鬚髮，著袈裟衣，信家非家，而隨佛出家；或剎利種、毗舍種、首陀羅種善男子等剃除鬚髮，著袈裟衣，正信非家，彼佛出家而隨出家，是名為僧。今日請佛及現前僧，設諸供養。」

給孤獨長者問彼長者言：「我今可得往見世尊不？」

彼長者答言：「汝且住此，我請世尊來至我舍，於此得見。」

時，給孤獨長者即于其夜至心念佛，因得睡眠。天猶未明，忽見明相，謂天已曉，欲出其舍，行向城門，至城門下，夜始二更，城門未開，王家常法，待遠使命來往，至初夜盡，城門乃閉，中夜已盡，輒復開門，欲令行人早得往來。

爾時，給孤獨長者見城門開，而作是念：「定是夜過天曉門開。」乘明相出於城門，出城門已，明相即滅，輒還闇冥。給孤獨長者心即恐怖，身毛為豎，得無為人及非人，或奸姣人恐怖我耶？即便欲還。

爾時，城門側有天神住。時，彼天神即放身光，從其城門至寒林丘塳間光明普照，告給孤獨長者言：「汝且前進，可得勝利，慎勿退還。

以下是這段佛典的藏文翻譯： མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱིས་སྨྲས་པ། དགེ་འདུན་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཡིན། ཁྱིམ་བདག་དེས་སྨྲས་པ། བྲམ་ཟེའི་རིགས་སམ། རྒྱལ་རིགས་སམ། རྗེའུ་རིགས་སམ། དམངས་རིགས་ཀྱི་རིགས་བཟང་པོ་རྣམས་སྐྲ་དང་ཁ་སྤུ་བྲེགས་ཏེ། གོས་ངུར་སྨྲིག་བགོས་ནས། ཡང་དག་པར་དད་པས་ཁྱིམ་ནས་ཁྱིམ་མེད་པར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྗེས་སུ་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་དེ་དག་ནི་དགེ་འདུན་ཞེས་བྱའོ།། དེ་རིང་སངས་རྒྱས་དང་མངོན་སུམ་དུ་བཞུགས་པའི་དགེ་འདུན་སྤྱན་དྲངས་ནས་མཆོད་པ་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ།། མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱིས་ཁྱིམ་བདག་དེ་ལ་དྲིས་པ། བདག་གིས་ད་ལྟ་བཅོམ་ལྡན་འདས་མཇལ་དུ་འགྲོ་བར་རུང་ངམ། ཁྱིམ་བདག་དེས་ལན་བཏབ་པ། ཁྱོད་འདིར་སྡོད་ཅིག །ངས་བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་གི་ཁྱིམ་དུ་སྤྱན་འདྲེན་པས། འདི་ནས་མཇལ་བར་འགྱུར་རོ།། དེའི་ཚེ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱིས་མཚན་མོ་དེ་ཉིད་ལ་རྩེ་གཅིག་ཏུ་སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་པས་གཉིད་ཀྱིས་ལོག་པ་དང་། ནམ་ལངས་པ་མ་ཡིན་བཞིན་དུ་སྐྱ་རེངས་ཤར་བ་མཐོང་ནས། ནམ་ལངས་པར་བསམས་ཏེ། ཁྱིམ་ནས་བྱུང་ནས་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་སྒོར་སོང་བ་དང་། གྲོང་ཁྱེར་གྱི་སྒོའི་འོག་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཚེ། མཚན་མོ་ཐུན་གཉིས་པ་ཙམ་ལ་བབ་ཅིང་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་སྒོ་མ་ཕྱེ་བར་གྱུར་ཏོ།། རྒྱལ་པོའི་ཁྱིམ་གྱི་ཆོས་ནི་ཕོ་ཉ་རིང་པོ་ནས་འོང་བ་རྣམས་ལ་མཚན་མོའི་ཐུན་དང་པོ་ཟད་པ་ན་སྒོ་བཅད་ནས། མཚན་མོའི་ཐུན་བར་མ་ཟད་པ་ན་སླར་སྒོ་འབྱེད་དེ། འགྲོ་བ་པོ་རྣམས་སྔ་བར་འགྲོ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ།། དེའི་ཚེ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱིས་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་སྒོ་ཕྱེ་བ་མཐོང་ནས་འདི་སྙམ་དུ་བསམས་ཏེ། ངེས་པར་མཚན་མོ་འདས་ཤིང་ནམ་ལངས་ནས་སྒོ་ཕྱེ་བ་ཡིན་ནོ་སྙམ་མོ།། སྐྱ་རེངས་ཀྱི་འོད་ལ་བརྟེན་ནས་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་སྒོ་ནས་བྱུང་བ་དང་། གྲོང་ཁྱེར་གྱི་སྒོ་ནས་བྱུང་མ་ཐག་སྐྱ་རེངས་ཀྱི་འོད་ནུབ་སྟེ་མུན་པར་གྱུར་ཏོ།། མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་སེམས་འཇིགས་ཤིང་སྐྲག་ནས་བ་སྤུ་ལངས་ཏེ། མི་འམ་མི་མ་ཡིན་པའམ། ཡང་ན་གཡོ་སྒྱཅན་གྱིས་བདག་འཇིགས་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ནམ་སྙམ་ནས་ཕྱིར་ལྡོག་པར་བརྩམས་སོ།། དེའི་ཚེ་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་སྒོའི་ངོས་སུ་ལྷ་གནས་པ་དེས། རང་གི་ལུས་ཀྱི་འོད་སྤྲོས་ཏེ། གྲོང་ཁྱེར་གྱི་སྒོ་ནས་དུར་ཁྲོད་ཀྱི་རི་ཡི་བར་དུ་འོད་ཀྱིས་ཁྱབ་པར་བྱས་ནས། མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་ལ་སྨྲས་པ། ཁྱོད་མདུན་དུ་སོང་དང་རྒྱལ་བ་ཐོབ་པར་འགྱུར་གྱིས། ཕྱིར་མ་ལྡོག་ཅིག །

」

時，彼天神即說偈言：

「善良馬百匹，　　黃金滿百斤， 　騾車及馬車，　　各各有百乘， 　種種諸珍奇，　　重寶載其上， 　宿命種善根，　　得如此福報， 　若人宗重心，　　向佛行一步， 　十六分之一，　　過前福之上。

「是故，長者！汝目前進，慎勿退還！」即復說偈：

「雪山大龍象，　　純金為莊飾， 　巨身長大牙，　　以此象施人， 　不及向佛福，　　十六分之一。

「是故，長者！當速前進，得其大利，非退還也。」復說偈言：

「金菩阇國女，　　其數有百人， 　種種眾妙寶，　　瓔珞具莊嚴， 　以是持施與，　　不及行向佛， 　一步之功德，　　十六分之一。

「是故，長者！當速前進，得其勝利，非退還也。」

時，給孤獨長者問天神言：「賢者！汝是何人？」

天神答言：「我是摩頭息揵大摩那婆先，是長者善知識，于尊者舍利弗、大目揵連所起信敬心，緣斯功德，今得生天，典此城門，是故告長者：『但當進前，慎莫退還，前進得利，非退還也。』」

時，給孤獨長者作是念：「佛興於世，非為小事；得聞正法，亦非小事。是故天神勸我令進，往見世尊。」時，給孤獨長者尋其光明，逕至寒林丘塳間。

以下是這段佛經的藏文翻譯： དེའི་ཚེ་ལྷ་དེས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་སྨྲས་པ། རྟ་བཟང་བརྒྱ་ཕྲག་དང་།། གསེར་ནི་སྲང་བརྒྱ་དང་།། དྲེལ་ཤིང་རྟ་ཤིང་རྟ།། རེ་རེར་བརྒྱ་བརྒྱ་དང་།། རིན་ཆེན་སྣ་ཚོགས་པ།། ནོར་བུ་དེ་དག་སྟེང་།། སྔོན་གྱི་དགེ་རྩ་ཡིས།། བསོད་ནམས་འདི་འདྲ་ཐོབ།། གང་ཞིག་གུས་པའི་སེམས།། སངས་རྒྱས་ཕྱོགས་སུ་གོམ།། གཅིག་སྤོས་བསོད་ནམས་ནི།། སྔ་མའི་བཅུ་དྲུག་ཆ།། དེ་བས་ན་ཁྱིམ་བདག །ཁྱོད་མདུན་དུ་སོང་ལ་ཕྱིར་མ་ལྡོག་ཅིག །ཡང་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་སྨྲས་པ། གངས་རིའི་གླང་ཆེན་ཆེ།། གསེར་གྱིས་བརྒྱན་པ་ཡི།། ལུས་ཆེ་མཆེ་བ་རིང་།། གླང་པོ་དེ་སྦྱིན་ཡང་།། སངས་རྒྱས་ཕྱོགས་བསོད་ནམས།། བཅུ་དྲུག་ཆ་མི་ཕོད།། དེ་བས་ན་ཁྱིམ་བདག །མྱུར་དུ་མདུན་དུ་སོང་ལ་ཕན་པ་ཆེན་པོ་ཐོབ་པར་གྱིས་ཤིག །ཕྱིར་ལྡོག་པར་མ་བྱེད་ཅིག །ཡང་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་སྨྲས་པ། གསེར་གླིང་བུ་མོ་ནི།། གྲངས་སུ་བརྒྱ་ཡོད་པ།། རིན་ཆེན་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས།། རྒྱན་གྱིས་བརྒྱན་པ་རྣམས།། དེ་དག་སྦྱིན་པ་ཡང་།། སངས་རྒྱས་ཕྱོགས་གོམ་པ།། གཅིག་གི་བསོད་ནམས་ཀྱི།། བཅུ་དྲུག་ཆ་མི་ཕོད།། དེ་བས་ན་ཁྱིམ་བདག །མྱུར་དུ་མདུན་དུ་སོང་ལ་རྒྱལ་བ་ཐོབ་པར་གྱིས་ཤིག །ཕྱིར་ལྡོག་པར་མ་བྱེད་ཅིག ། དེའི་ཚེ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱིས་ལྷ་དེ་ལ་དྲིས་པ། བཟང་པོ་ཁྱོད་སུ་ཞིག་ཡིན། ལྷས་སྨྲས་པ། ང་ནི་སྔོན་མ་ཐ་སིག་གན་གྱི་བྲམ་ཟེའི་ཁྱེུ་ཡིན་ཏེ། ཁྱིམ་བདག་གི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཡིན། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་དང་མཽད་གལ་གྱི་བུ་ཆེན་པོ་ལ་དད་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་རྒྱུས། ད་ལྟ་ལྷར་སྐྱེས་ནས་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་སྒོ་འདི་སྲུང་བར་བྱེད་དོ།། དེ་བས་ན་ཁྱིམ་བདག་ལ་མདུན་དུ་སོང་ཞིག །ཕྱིར་མ་ལྡོག་ཅིག །མདུན་དུ་སོང་ན་ཕན་པ་ཐོབ་ཀྱི། ཕྱིར་ལྡོག་ན་མི་ཐོབ་བོ་ཞེས་བསྒོ་བ་ཡིན་ནོ།། དེའི་ཚེ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱིས་འདི་སྙམ་དུ་བསམས་ཏེ། སངས་རྒྱས་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱོན་པ་ནི་དོན་ཆུང་ངུ་མ་ཡིན་་པའི་ཆོས་ཐོས་པ་ཡང་དོན་ཆུང་ངུ་མ་ཡིན་ནོ།། དེ་བས་ན་ལྷས་ང་བཅོམ་ལྡན་འདས་མཇལ་བར་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་བསྐུལ་བ་ཡིན་ནོ་སྙམ་ནས། མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱིས་འོད་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ནས་དུར་ཁྲོད་ཀྱི་རི་ལ་ཕྱིན་ཏོ།།

爾時，世尊出房露地經行，給孤獨長者遙見佛已，即至其前，以俗人禮法恭敬問訊：「云何？世尊！安隱臥不？」

爾時，世尊說偈答言：

「婆羅門涅槃，　　是則常安樂， 　愛慾所不染，　　解脫永無餘。 　斷一切希望，　　調伏心熾燃， 　心得寂止息，　　止息安隱眠。」

爾時，世尊將給孤獨長者往入房中，就座而坐，端身繫念。爾時，世尊為其說法，示、教、照、喜已，世尊說：「諸法無常，宜佈施福事、持戒福事、生天福事，欲味、欲患、欲出，遠離之福。」

給孤獨長者聞法、見法、得法、入法、解法，度諸疑惑，不由他信，不由他度，入正法、律，心得無畏，即從座起，正衣服，為佛作禮，右膝著地，合掌白佛言：「已度。世尊！已度。善逝！我從今日盡其壽命，歸佛、歸法、歸比丘僧，為優婆塞，證知我。」

爾時，世尊問給孤獨長者：「汝名何等？」

長者白佛：「名須達多。以常給孤貧辛苦故，時人名我為給孤獨。」

世尊復問：「汝居何處？」

長者白佛言：「世尊！在拘薩羅人間，城名舍衛，唯愿世尊來舍衛國，我當盡壽供養衣被、飲食、房舍、床臥、隨病湯藥。

以下是這段佛經的藏文翻譯： དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་གཟིམས་ཁང་ནས་བྱུང་སྟེ་བླ་གབ་མེད་པར་གཤེགས་བཞིན་པ་ལས། མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱིས་རྒྱང་རིང་པོ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་མཐོང་ནས། དེའི་དྲུང་དུ་སོང་སྟེ། ཁྱིམ་པའི་ཕྱག་བྱ་བའི་ཆོས་ཀྱིས་གུས་པར་ཕྱག་བྱས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདེ་བར་གཟིམས་སམ་ཞེས་ཞུས་སོ།། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་གསུངས་པ། བྲམ་ཟེ་མྱ་ངན་འདས།། དེ་ནི་རྟག་ཏུ་བདེ།། འདོད་པས་མ་གོས་ཤིང་།། རྣམ་གྲོལ་ལྷག་མེད་པ།། རེ་བ་ཀུན་བཅད་ཅིང་།། སེམས་ཀྱི་མེ་བཏུལ་བ།། སེམས་ནི་ཞི་གྱུར་ཏེ།། ཞི་བས་བདེ་བར་གཟིམས།། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གཟིམས་ཁང་དུ་ཁྲིད་དེ། སྟན་ལ་བཞུགས་ནས་སྐུ་དྲང་པོར་བསྲངས་ཏེ་དྲན་པ་མངོན་དུ་བཞག་གོ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་ལ་ཆོས་བསྟན། བསྟན་ཅིང་། བརྗོད་ཅིང་། གསལ་བར་མཛད་ཅིང་། དགའ་བར་མཛད་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ། ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་པས་སྦྱིན་པའི་བསོད་ནམས་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བསོད་ནམས་དང་། མཐོ་རིས་སུ་སྐྱེ་བའི་བསོད་ནམས་དང་། འདོད་པའི་རོ་དང་། འདོད་པའི་ཉེས་དམིགས་དང་། འདོད་པ་ལས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང་། རྣམ་པར་འབྱེ་བའི་བསོད་ནམས་བྱ་བར་རིགས་སོ།། མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱིས་ཆོས་ཐོས། ཆོས་མཐོང་། ཆོས་ཐོབ། ཆོས་རྟོགས། ཆོས་ཀྱི་དོན་རྟོགས་ཏེ། ཐེ་ཚོམ་ཐམས་ཅད་བརྒལ། གཞན་གྱི་དྲིང་མི་འཇོག །གཞན་གྱིས་མི་འདྲེན་པར་གྱུར་ནས། ཆོས་དང་འདུལ་བ་ལ་ཞུགས་ཏེ། འཇིགས་པ་མེད་པར་གྱུར་ནས། སྟན་ལས་ལངས་ཏེ། བླ་གོས་ཕྲག་པ་གཅིག་ཏུ་གཟར་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། པུས་མོ་གཡས་པའི་ལྷ་ང་ས་ལ་བཙུགས་ནས། ཐལ་མོ་སྦྱར་ཏེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ།། བརྒལ་ཏོ་བཅོམ་ལྡན་འདས། བརྒལ་ཏོ་བདེ་བར་གཤེགས་པ། བདག་དེང་ནས་སྲོག་གི་བར་དུ་སངས་རྒྱས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆིའོ།། ཆོས་དང་དགེ་འདུན་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆིའོ།། དགེ་བསྙེན་དུང་དུ་གསོལ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་ལ། ཁྱོད་ཀྱི་མིང་ཅི་ཞིག་ཡིན་ཞེས་དྲིས་པ་དང་། ཁྱིམ་བདག་གིས་སངས་རྒྱས་ལ་གསོལ་པ། བདག་གི་མིང་ནི་སུ་དཏྟ་ཞེས་བགྱི་སྟེ། རྟག་ཏུ་མགོན་མེད་པ་དང་དབུལ་པོ་རྣམས་ལ་སྦྱིན་པ་བཏང་བས། མི་རྣམས་ཀྱིས་བདག་ལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་ཞེས་བགྱིའོ།། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཡང་དྲིས་པ། ཁྱོད་གང་ན་གནས། ཁྱིམ་བདག་གིས་སངས་རྒྱས་ལ་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས། བདག་ནི་ཀོ་ས་ལའི་ཡུལ་ན་གནས་ཏེ། གྲོང་ཁྱེར་གྱི་མིང་ནི་མཉན་ཡོད་ཅེས་བགྱི་སྟེ། གལ་ཏེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་དུ་བྱོན་པར་གྱུར་ན། བདག་གིས་ཚེའི་བར་དུ་གོས་དང་། བཟའ་བ་དང་། གནས་མལ་དང་། སྟན་དང་། ན་བའི་གསོས་སྨན་རྣམས་ཀྱིས་བསྙེན་བཀུར་བགྱིའོ།།

」

佛問長者：「舍衛國有精舍不？」

長者白佛：「無也，世尊！」

佛告長者：「汝可於彼建立精舍，令諸比丘往來宿止。」

長者白佛：「但使世尊來舍衛國，我當造作精舍僧房，令諸比丘往來止住。」爾時，世尊默然受請。

時，長者知佛世尊默然受請已，從座起，稽首佛足而去。

（五九三）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

時，給孤獨長者疾病命終，生兜率天，為兜率天子，作是念：「我不應久住於此，當往見世尊。」作是念已，如力士屈申臂頃，于兜率天沒，現於佛前，稽首佛足，退坐一面。時，給孤獨天子身放光明，遍照祇樹給孤獨園。

時，給孤獨天子而說偈言：

「於此祇桓林，　　仙人僧住止， 　諸王亦住此，　　增我歡喜心， 　深信凈戒業，　　智慧為勝壽， 　以此凈眾生，　　非族姓財物， 　大智舍利弗，　　正念常寂默， 　閑居修遠離，　　初建業良友。」

說此偈已，即沒不現。

爾時，世尊其夜過已，入于僧中，敷尼師壇，于眾前坐，告諸比丘：「今此夜中，有一天子，容色絕妙，來詣我所，稽首我足，退坐一面。

以下是這段佛經的藏文翻譯： སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཁྱིམ་བདག་ལ། མཉན་ཡོད་དུ་གཙུག་ལག་ཁང་ཡོད་དམ་ཞེས་དྲིས་པ་དང་། ཁྱིམ་བདག་གིས་སངས་རྒྱས་ལ་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས། མ་མཆིས་སོ།། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཁྱིམ་བདག་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ཁྱོད་ཀྱིས་དེར་གཙུག་ལག་ཁང་བརྩིགས་ཏེ། དགེ་སློང་རྣམས་འགྲོ་འོང་དང་གནས་མལ་བྱེད་པར་གྱིས་ཤིག ། ཁྱིམ་བདག་གིས་སངས་རྒྱས་ལ་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་དུ་བྱོན་པར་གྱུར་ན། བདག་གིས་གཙུག་ལག་ཁང་དང་དགེ་སློང་གི་གནས་ཁང་བརྩིགས་ཏེ། དགེ་སློང་རྣམས་འགྲོ་འོང་དང་གནས་མལ་བྱེད་པར་བགྱིའོ།། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅང་མི་གསུང་བས་གནང་བར་མཛད་དོ།། དེའི་ཚེ་ཁྱིམ་བདག་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཅང་མི་གསུང་བས་གནང་བར་མཛད་པ་མཁྱེན་ནས། སྟན་ལས་ལངས་ཏེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞབས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ནས་སོང་ངོ་།། ༼ལྔ་བརྒྱ་དགུ་བཅུ་གསུམ་པ༽ འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་ན་བ་ལས་ཤི་འཕོས་ནས། དགའ་ལྡན་གྱི་ལྷར་སྐྱེས་ཏེ། དགའ་ལྡན་གྱི་ལྷའི་བུར་གྱུར་ནས་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་པར་གྱུར་ཏོ།། བདག་གིས་འདིར་ཡུན་རིང་དུ་གནས་པར་མི་རིགས་ཀྱི། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཇལ་བར་བྱའོ་སྙམ་ནས། སྐྱེས་བུ་སྟོབས་དང་ལྡན་པས་ལག་པ་བརྐྱང་བའམ་བསྐུམ་པའི་ཡུན་ཙམ་ལ། དགའ་ལྡན་གྱི་གནས་ནས་མི་སྣང་བར་གྱུར་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་བྱུང་ནས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞབས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ཏེ་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་དོ།། དེའི་ཚེ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ལྷའི་བུའི་ལུས་ལས་འོད་འཕྲོས་ཏེ། རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ཐམས་ཅད་སྣང་བར་བྱས་སོ།། དེའི་ཚེ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ལྷའི་བུས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་སྨྲས་པ། རྒྱལ་བྱེད་ཚལ་འདི་རུྲོང་དགེ་འདུན་གནས།། རྒྱལ་པོ་གནས་འདི་རུ།། བདག་ཡིད་དགའ་བ་སྐྱེས།། དད་པ་ཚུལ་ཁྲིམས་ལས།། ཤེས་རབ་ཚེ་ཡི་མཆོག ། འདི་ཡིས་སེམས་ཅན་དག། རིགས་དང་ནོར་གྱིས་མིན།། ཤེས་རབ་ཆེ་ཤཱ་རི།། དྲན་ལྡན་རྟག་ཏུ་ཞི།། དབེན་པར་རྒྱང་རིང་བསྒོམ།། དང་པོར་ལས་བཟང་གྲོགས།། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་བརྗོད་ནས། མི་སྣང་བར་གྱུར་ཏོ།། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་མཚན་མོ་དེ་འདས་ནས། དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་གྱི་ནང་དུ་བྱོན་ཏེ། གདན་བཏིང་ནས་འཁོར་གྱི་མདུན་དུ་བཞུགས་ཏེ། དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། དེ་རིང་མཚན་མོ་འདིར་ལྷའི་བུ་ཞིག་གཟུགས་བཟང་ཞིང་མཛེས་པ། ངའི་དྲུང་དུ་འོངས་ནས། ངའི་རྐང་པ་ལ་ཕྱག་བྱས་ཏེ་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་དོ།།

而說偈言：

「於此祇桓林，　　仙人僧住止， 　諸王亦住此，　　增我歡喜心， 　深信凈戒業，　　智慧為勝壽， 　以此凈眾生，　　非族姓財物， 　大智舍利弗，　　正念常寂默， 　閑居修遠離，　　初建業良友。」

爾時，尊者阿難白佛言：「世尊！如我解世尊所說，給孤獨長者生彼天上，來見世尊，然彼給孤獨長者于尊者舍利弗極相敬重。」

佛告阿難：「如是，如是。阿難！給孤獨長者生彼天上，來見於我。」

爾時，世尊以尊者舍利弗故，而說偈言：

「一切世間智，　　唯除于如來， 　比舍利弗智，　　十六不及一。 　如舍利弗智，　　天人悉同等， 　比于如來智，　　十六不及一。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（五九四）

如是我聞：

一時，佛住曠野精舍。

時，有曠野長者疾病命終，生無熱天。生彼天已，即作是念：「我今不應久於此住，不見世尊。」作是念已，如力士屈申臂頃，從無熱天沒，現於佛前。

時，彼天子天身委地，不能自立，猶如酥油委地，不能自立。如是，彼天子天身細軟，不自持立。

爾時，世尊告彼天子：「汝當變化作此粗身，而立於地。

以下是這段佛經的藏文翻譯： ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་སྨྲས་པ། རྒྱལ་བྱེད་ཚལ་འདི་རུ།། དྲང་སྲོང་དགེ་འདུན་གནས།། རྒྱལ་པོ་རྣམས་ཀྱང་འདིར།། བདག་ཡིད་དགའ་བ་སྐྱེས།། དད་པ་ཚུལ་ཁྲིམས་ལས།། ཤེས་རབ་ཚེ་ཡི་མཆོག ། འདི་ཡིས་སེམས་ཅན་དག། རིགས་དང་ནོར་གྱིས་མིན།། ཤེས་རབ་ཆེ་ཤཱ་རི།། དྲན་ལྡན་རྟག་ཏུ་ཞི།། དབེན་པར་རྒྱང་རིང་བསྒོམ།། དང་པོར་ལས་བཟང་གྲོགས།། དེའི་ཚེ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོས་སངས་རྒྱས་ལ་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས། བདག་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པའི་དོན་རྟོགས་པ་ལྟར་ན། མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་ལྷའི་གནས་དེར་སྐྱེས་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་མཇལ་བར་འོངས་པ་ལགས་ཏེ། མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་དེས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་ལ་ཤིན་ཏུ་གུས་པར་བྱེད་པ་ལགས་སོ།། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཀུན་དགའ་བོ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། དེ་དེ་བཞིན་ནོ། དེ་དེ་བཞིན་ནོ། ཀུན་དགའ་བོ། མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་ལྷའི་གནས་དེར་སྐྱེས་ནས་ང་མཇལ་བར་འོངས་སོ།། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུའི་ཕྱིར་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་གསུངས་པ། འཇིག་རྟེན་ཀུན་གྱི་བློ།། དེ་བཞིན་གཤེགས་མ་གཏོགས།། ཤཱ་རིའི་བུ་ཡི་བློ།། བཅུ་དྲུག་ཆར་མི་ཕོད།། ཤཱ་རིའི་བུ་ཡི་བློ།། ལྷ་མི་ཀུན་མཉམ་པ།། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བློ།། བཅུ་དྲུག་ཆར་མི་ཕོད།། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་ཡི་རངས་ནས་མངོན་པར་བསྒྲུབས་སོ།། ༼ལྔ་བརྒྱ་དགུ་བཅུ་བཞི་པ༽ འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་དགོན་པའི་གཙུག་ལག་ཁང་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་དགོན་པའི་ཁྱིམ་བདག་ན་བ་ལས་ཤི་འཕོས་ནས། མི་གདུང་བའི་ལྷར་སྐྱེས་སོ།། དེར་སྐྱེས་ནས་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་པར་གྱུར་ཏོ།། བདག་ད་ལྟ་འདིར་ཡུན་རིང་དུ་གནས་པར་མི་རིགས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་མཇལྙམ་ནས། སྐྱེས་བུ་སྟོབས་དང་ལྡན་པས་ལག་པ་བརྐྱང་བའམ་བསྐུམ་པའི་ཡུན་ཙམ་ལ། མི་གདུང་བའི་གནས་ནས་མི་སྣང་བར་གྱུར་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་བྱུང་ངོ་།། དེའི་ཚེ་ལྷའི་བུ་དེའི་ལྷའི་ལུས་ས་ལ་ཟགས་ནས་རང་གིས་ལངས་མ་ནུས་ཏེ། དཔེར་ན་མར་དང་སྣུམ་ས་ལ་ཟགས་ན་རང་གིས་ལངས་མི་ནུས་པ་བཞིན་ནོ།། དེ་བཞིན་དུ་ལྷའི་བུ་དེའི་ལུས་ཤིན་ཏུ་འཇམ་པས་རང་གིས་བཟུང་སྟེ་ལངས་མ་ནུས་སོ།། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ལྷའི་བུ་དེ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ཁྱོད་ཀྱིས་ལུས་རགས་པར་སྤྲུལ་ལ་ས་ལ་ལོངས་ཤིག།

」

時，彼天子即自化形，作此粗身，而立於地。於是，天子前禮佛足，退坐一面。

爾時，世尊告手天子：「汝手天子，本於此間為人身時，所受經法，今故憶念不悉忘耶？」

手天子白佛言：「世尊！本所受持，今悉不忘。本人間時，有所聞法，不盡得者，今亦憶念，如世尊善說。世尊說言：『若人安樂處，能憶持法，非為苦處。』此說真實。如世尊在閻浮提，種種雜類，四眾圍繞，而為說法，彼諸四眾聞佛所說，皆悉奉行。我亦如是，于無熱天上，為諸天人大會說法，彼諸天眾悉受修學。」

佛告手天子：「汝於此人間時，于幾法無厭足故，而得生彼無熱天中？」

手天子白佛：「世尊！我於三法無厭足故，身壞命終，生無熱天。何等三法？我于見佛無厭故，身壞命終生無熱天；我于佛法無厭足故，生無熱天；供養眾僧無厭足故，身壞命終，生無熱天。」時，手天子即說偈言：

「見佛無厭足，　　聞法亦無厭， 　供養于眾僧，　　亦未曾知足， 　受持賢聖法，　　調伏慳著垢， 　三法不知足，　　故生無熱天。」

時，手天子聞佛所說，歡喜隨喜，即沒不現。

（五九五）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

以下是這段佛經的藏文翻譯： དེའི་ཚེ་ལྷའི་བུ་དེས་རང་གི་ལུས་སྤྲུལ་ཏེ། ལུས་རགས་པར་བྱས་ནས་ས་ལ་ལངས་སོ།། དེ་ནས་ལྷའི་བུ་དེས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞབས་ལ་ཕྱག་བྱས་ཏེ། ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་དོ།། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ལག་པའི་ལྷའི་བུ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ལག་པའི་ལྷའི་བུ་ཁྱོད། སྔོན་འདིར་མིའི་ལུས་སུ་གྱུར་པའི་ཚེ། ཆོས་གང་ཉན་པ་དེ་ད་ལྟ་དྲན་པའམ་བརྗེད་དམ། ལག་པའི་ལྷའི་བུས་སངས་རྒྱས་ལ་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས། སྔོན་བཟུང་བ་རྣམས་ད་ལྟ་མ་བརྗེད་དོ།། སྔོན་མིའི་ནང་དུ་ཆོས་གང་ཐོས་པ་ལས་མ་རྫོགས་པ་དེ་ཡང་ད་ལྟ་དྲན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ལེགས་པར་གསུངས་པ་བཞིན་ནོ།། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ། གང་ཞིག་བདེ་བའི་གནས་སུ་ཆོས་དྲན་པར་ནུས་ཀྱི། སྡུག་བསྔལ་གྱི་གནས་སུ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པ་དེ་བདེན་པ་ལགས་སོ།། ཇི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་འཛམ་བུ་གླིང་དུ་རིགས་སྣ་ཚོགས་པའི་འཁོར་བཞིས་བསྐོར་ནས་ཆོས་སྟོན་པ་ན། འཁོར་བཞི་པོ་དེ་དག་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ཐོས་ནས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སྒྲུབ་པ་ལྟར། བདག་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་མི་གདུང་བའི་ལྷའི་གནས་སུ་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་འདུན་ས་ཆེན་པོར་ཆོས་སྟོན་ཏེ། ལྷའི་འཁོར་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མཉན་ནས་སློབ་པར་བྱེད་དོ།། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ལག་པའི་ལྷའི་བུ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ཁྱོད་མིའི་ནང་ན་ཡོད་པའི་ཚེ། ཆོས་དུ་ལ་ངོམས་མི་ཤེས་པས་མི་གདུང་བའི་ལྷར་སྐྱེས། ལག་པའི་ལྷའི་བུས་སངས་རྒྱས་ལ་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས། བདག་ཆོས་གསུམ་ལ་ངོམས་མི་ཤེས་པས་ལུས་ཞིག་ནས་ཤི་འཕོས་ཏེ་མི་གདུང་བའི་ལྷར་སྐྱེས་སོ།། ཆོས་གསུམ་གང་ཞེ་ན། བདག་སངས་རྒྱས་མཇལ་བ་ལ་ངོམས་མི་ཤེས་པས་ལུས་ཞིག་ནས་ཤི་འཕོས་ཏེ་མི་གདུང་བའི་ལྷར་སྐྱེས། བདག་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ལ་ངོམས་མི་ཤེས་པས་མི་གདུང་བའི་ལྷར་སྐྱེས། དགེ་འདུན་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱེད་པ་ལ་ངོམས་མི་ཤེས་པས་ལུས་་ཤི་འཕོས་ཏེ་མི་གདུང་བའི་ལྷར་སྐྱེས་སོ།། དེའི་ཚེ་ལག་པའི་ལྷའི་བུས་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་སྨྲས་པ། སངས་རྒྱས་མཇལ་མི་ངོམས།། ཆོས་ཉན་དེ་བཞིན་ཏེ།། དགེ་འདུན་བསྙེན་བཀུར་ལ།། ནམ་ཡང་ངོམས་མ་མྱོང་།། འཕགས་པའི་ཆོས་བཟུང་ཞིང་།། སེར་སྣའི་དྲི་མ་བཏུལ།། ཆོས་གསུམ་མི་ཤེས་པས།། མི་གདུང་ལྷ་རུ་སྐྱེས།། དེའི་ཚེ་ལག་པའི་ལྷའི་བུས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ཐོས་ནས། དགའ་ཞིང་ཡི་རངས་ཏེ་མི་སྣང་བར་གྱུར་ཏོ།། ༼ལྔ་བརྒྱ་དགུ་བཅུ་ལྔ་པ༽ འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།།

時，有無煩天子，容色絕妙，來詣佛所，稽首佛足，退坐一面。其身光明遍照祇樹給孤獨園。

時，彼天子而說偈言：

「生彼無煩天，　　解脫七比丘， 　貪瞋恚已盡，　　超世度恩愛， 　誰度于諸流，　　難度死魔軍， 　誰斷死魔縻，　　永超煩惱軛。」

爾時，世尊說偈答言：

「尊者優波迦，　　及波羅揵荼、 　弗迦羅娑梨、　　跋提、揵陀疊、 　亦婆休難提，　　及波毗瘦㝹， 　如是等一切，　　悉皆度諸流， 　斷絕死魔縻，　　度彼難度者， 　斷諸死魔縻，　　超越諸天軛， 　說甚深妙法，　　覺悟難知者， 　巧便問深義，　　汝今為是誰？」

時，彼天子說偈白佛：

「我是阿那含，　　生彼無煩天， 　故能知斯等，　　解脫七比丘， 　盡貪慾瞋恚，　　永超世恩愛。」

爾時，世尊復說偈言：

「眼耳鼻舌身，　　第六意入處， 　若彼名及色，　　得無餘滅盡， 　能知此諸法，　　解脫七比丘， 　貪有悉已盡，　　永超世恩愛。

以下是這段佛經的藏文翻譯： དེའི་ཚེ་མི་གདུང་བའི་ལྷའི་བུ་གཟུགས་བཟང་ཞིང་མཛེས་པ་ཞིག་སངས་རྒྱས་ཀྱི་དྲུང་དུ་འོངས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞབས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ནས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་དོ།། དེའི་ལུས་ཀྱི་འོད་ཀྱིས་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ཐམས་ཅད་སྣང་བར་བྱས་སོ།། དེའི་ཚེ་ལྷའི་བུ་དེས་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་སྨྲས་པ། མི་གདུང་ལྷ་རུ་སྐྱེས།། དགེ་སློང་བདུན་པོ་གྲོལ།། འདོད་ཆགས་ཞེ་སྡང་ཟད།། འཇིག་རྟེན་བྱམས་ལས་བརྒལ།། སུ་ཡིས་ཆུ་བོ་བརྒལ།། བདུད་དམག་འཆི་དཀའ་བ།། སུ་ཡིས་འཆི་བདུད་བཅད།། ཉོན་མོངས་གཉའ་ཤིང་བརྒལ།། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་གསུངས་པ། བཙུན་པ་ཨུ་པ་ཀ། པ་ལ་གན་ཌ་དང་།། པུག་ཀ་ར་ས་རི།། བྷ་དི་གན་དྷ་ཏིབ།། དེ་བཞིན་བྷ་ཧུ་ནན།། དང་ནི་པ་པི་ཤུ།། དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས།། ཆུ་བོ་རྣམས་ལས་བརྒལ།། འཆི་བདུད་འཆིང་བ་བཅད།། བརྒལ་དཀའ་རྣམས་ལས་བརྒལ།། འཆི་བདུད་འཆིང་བ་བཅད།། ལྷ་ཡི་གཉའ་ཤིང་བརྒལ།། ཟབ་མོའི་ཆོས་བསྟན་ཏེ།། རྟོགས་དཀའ་རྣམས་ལ་བསྟན།། ཟབ་མོའི་དོན་ལ་མཁས།། ཁྱོད་ནི་སུ་ཞིག་ཡིན།། དེའི་ཚེ་ལྷའི་བུ་དེས་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་སངས་རྒྱས་ལ་གསོལ་བ། བདག་ནི་ཕྱིར་མི་འོང་།། མི་གདུང་ལྷ་རུ་སྐྱེས།། དེ་ཕྱིར་འདི་དག་ནི།། དགེ་སློང་བདུན་གྲོལ་ཤེས།། འདོད་ཆགས་ཞེ་སྡང་ཟད།། འཇིག་རྟེན་བྱམས་ལས་བརྒལ།། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སླར་ཡང་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་གསུངས་པ། མིག་རྣ་སྣ་ལྕེ་ལུས།། དྲུག་པ་ཡིད་ཀྱི་སྒོ།། གང་དུ་མིང་དང་གཟུགས།། ལྷག་མེད་ཟད་པ་ནི།། ཆོས་འདི་རྣམས་ཤེས་ཏེ།། དགེ་སློང་བདུན་རྣམས་གྲོལ།། སྲེད་པ་ཀུན་ཟད་ཅིང་།། འཇིག་རྟེན་བྱམས་ལས་བརྒལ།།

」

時，彼天子復說偈言：

「鞞跋楞伽村，　　我于彼中住， 　名難提婆羅，　　造作諸瓦器， 　迦葉佛弟子，　　持優婆塞法， 　供養于父母，　　離欲修梵行， 　世世為我友，　　我亦彼知識， 　如是等大士，　　宿命共和合， 　善修于身心，　　持此後邊身。」

爾時，世尊復說偈言：

「如是汝賢士，　　如汝之所說， 　鞞跋楞伽村，　　名難提婆羅， 　迦葉佛弟子，　　受優婆塞法， 　供養于父母，　　離欲修梵行， 　昔是汝知識，　　汝亦彼良友， 　如是諸正士，　　宿命共和合， 　善修其身心，　　持此後邊身。」

佛說此經已，時彼天子聞佛所說，歡喜隨喜，即沒不現。

（五九六）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

時，有一天子，容色絕妙，於後夜時來詣佛所，稽首佛足，退坐一面。身諸光明遍照祇樹給孤獨園。

時，彼天子說偈問佛：

「此世多恐怖，　　眾生常惱亂， 　已起者亦苦，　　未起亦當苦， 　頗有離恐處，　　唯愿慧眼說。」

爾時，世尊說偈答言：

「無有異苦行，　　無異伏諸根， 　無異一切舍，　　而得見解脫。

以下是這段佛經的藏文翻譯： དེའི་ཚེ་ལྷའི་བུ་དེས་ཡང་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་སྨྲས་པ། བྷི་བ་ལིང་གའི་གྲོང་།། བདག་ནི་དེ་རུ་གནས།། ནན་དི་བ་ལ་ཞེས།། རྫ་མཁན་ལས་བྱེད་པ།། འོད་སྲུང་སངས་རྒྱས་དུས།། དགེ་བསྙེན་ཆོས་བཟུང་སྟེ།། ཕ་མ་མཆོད་བྱས་ཤིང་།། འདོད་བྲལ་ཚངས་སྤྱོད་བསྟེན།། ཚེ་རབས་བདག་གི་གྲོགས།། བདག་ཀྱང་དེ་ཡི་བཤེས།། སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོ་དེས།། སྔོན་ལས་ལྷན་ཅིག་འགྲོགས།། ལུས་སེམས་ལེགས་སྦྱངས་ཏེ།། ལུས་ཀྱི་ཐ་མ་འཛིན།། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་གསུངས་པ། དེ་ལྟར་སྐྱེས་བུ་བཟང་།། ཁྱོད་ཀྱིས་སྨྲས་པ་བཞིན།། བྷི་བ་ལིང་གའི་གྲོང་།། ནན་དི་བ་ལ་ཞེས།། འོད་སྲུང་སངས་རྒྱས་དུས།། དགེ་བསྙེན་ཆོས་བཟུང་སྟེ།། ཕ་མ་མཆོད་བྱས་ཤིང་།། འདོད་བྲལ་ཚངས་སྤྱོད་བསྟེན།། སྔོན་ཆད་ཁྱོད་ཀྱི་བཤེས།། ཁྱོད་ཀྱང་དེ་ཡི་གྲོགས།། སྐྱེས་བུ་དམ་པ་རྣམས།། སྔོན་ལས་ལྷན་ཅིག་འགྲོགས།། ལུས་སེམས་ལེགས་སྦྱངས་ཏེ།། ལུས་ཀྱི་ཐ་མ་འཛིན།། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ནས། དེའི་ཚེ་ལྷའི་བུ་དེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ཐོས་ནས། དགའ་ཞིང་ཡི་རངས་ཏེ་མི་སྣང་བར་གྱུར་ཏོ།། ༼ལྔ་བརྒྱ་དགུ་བཅུ་དྲུག་པ༽ འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་ལྷའི་བུ་ཞིག་གཟུགས་བཟང་ཞིང་མཛེས་པ། མཚན་མོའི་ཐོ་རངས་ཀྱི་དུས་སུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་དྲུང་དུ་འོངས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞབས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ནས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་དོ།། དེའི་ལུས་ཀྱི་འོད་ཀྱིས་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ཐམས་ཅད་སྣང་བར་བྱས་སོ།། དེའི་ཚེ་ལྷའི་བུ་དེས་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་སངས་རྒྱས་ལ་ཞུས་པ། འཇིག་རྟེན་འདིར་འཇིགས་མང་།། སེམས་ཅན་རྟག་ཏུ་འཁྲུགས།། བྱུང་བ་ཡང་ནི་སྡུག། མ་བྱུང་སྡུག་བསྔལ་འགྱུར།། འཇིགས་པ་བྲལ་བའི་གནས།། ཤེས་རབ་སྤྱན་གྱིས་གསུངས།། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀགས་སུ་བཅད་དེ་གསུངས་པ། དཀའ་ཐུབ་གཞན་མེད་ཅིང་།། དབང་པོ་གཞན་མི་འདུལ།། ཐམས་ཅད་གཏོང་བ་ལས།། གཞན་དུ་ཐར་པ་མེད།།

」

時，彼天子復說偈言：

「久見婆羅門，　　逮得般涅槃， 　一切怖已過，　　永超世恩愛。」

時，彼天子聞佛所說，歡喜隨喜，稽首佛足，即沒不現。

（五九七）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

時，有一天子，容色絕妙，於後夜時來詣佛所，稽首佛足，退坐一面。身諸光明遍照祇樹給孤獨園。

時，彼天子說偈問佛：

「云何諸眾生，　　受身得妙色？ 　云何修方便，　　而得乘出道？ 　眾生住何法，　　為何所修習， 　為何等眾生，　　諸天所供養。」

爾時，世尊說偈答言：

「持戒明智慧，　　自修習正受， 　正直心繫念，　　熾然憂悉滅， 　得平等智慧，　　其心善解脫， 　斯等因緣故，　　受身得妙色， 　成就乘出道，　　心住于中學， 　如是德備者，　　為諸天供養。」

時，彼天子復說偈言：

「久見婆羅門，　　逮得般涅槃， 　一切怖已過，　　永超世恩愛。」

時，彼天子聞佛所說，歡喜隨喜，稽首佛足，即沒不現。

（五九八）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

以下是這段佛經的藏文翻譯： དེའི་ཚེ་ལྷའི་བུ་དེས་ཡང་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་སྨྲས་པ། བྲམ་ཟེ་ཡུན་རིང་མཐོང་།། མྱ་ངན་འདས་པ་ཐོབ།། འཇིགས་པ་ཀུན་ལས་བརྒལ།། འཇིག་རྟེན་བྱམས་ལས་འདས།། དེའི་ཚེ་ལྷའི་བུ་དེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ཐོས་ནས། དགའ་ཞིང་ཡི་རངས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞབས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ནས་མི་སྣང་བར་གྱུར་ཏོ།། ༼ལྔ་བརྒྱ་དགུ་བཅུ་བདུན་པ༽ འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་ལྷའི་བུ་ཞིག་གཟུགས་བཟང་ཞིང་མཛེས་པ། མཚན་མོའི་ཐོ་རངས་ཀྱི་དུས་སུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་དྲུང་དུ་འོངས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞབས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ནས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་དོ།། དེའི་ལུས་ཀྱི་འོད་ཀྱིས་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ཐམས་ཅད་སྣང་བར་བྱས་སོ།། དེའི་ཚེ་ལྷའི་བུ་དེས་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་སངས་རྒྱས་ལ་ཞུས་པ། ཇི་ལྟར་སེམས་ཅན་རྣམས།། ལུས་བླངས་མཛེས་སྡུག་ཐོབ།། ཇི་ལྟར་ཐབས་བསྒྲུབས་ནས།། ཐར་པའི་ལམ་ལ་ཞོན།། སེམས་ཅན་ཆོས་གང་ལ།། གང་ཞིག་སྒོམ་པར་བྱེད།། སེམས་ཅན་གང་དག་ནི།། ལྷ་ཡིས་མཆོད་པར་འགྱུར།། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་གསུངས་པ། ཚུལ་ཁྲིམས་ཤེས་རབ་ལྡན།། རང་ཉིད་ཏིང་འཛིན་སྒོམ།། དྲང་པོར་དྲན་པ་བཞག། འབར་བའི་མྱ་ངན་ཟད།། མཉམ་པའི་ཤེས་རབ་ཐོབ།། སེམས་ནི་ལེགས་པར་གྲོལ།། རྒྱུ་རྐྱེན་འདི་དག་གིས།། ལུས་བླངས་མཛེས་སྡུག་ཐོབ།། ཐར་པའི་ལམ་བསྒྲུབས་ཤིང་།། སེམས་ནི་དབུས་སུ་སློབ།། ཡོན་ཏན་ལྡན་པ་དེ།། ལྷ་ཡིས་མཆོད་པར་འགྱུར།། དེའི་ཚེ་ལྷའི་བུ་དེས་ཡང་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་སྨྲས་པ། བྲམ་ཟེ་ཡུན་རིང་མཐོང་།། མྱ་ངན་འདས་པ་ཐོབ།། འཇིགས་པ་ཀུནྒལ།། འཇིག་རྟེན་བྱམས་ལས་འདས།། དེའི་ཚེ་ལྷའི་བུ་དེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ཐོས་ནས། དགའ་ཞིང་ཡི་རངས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞབས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ནས་མི་སྣང་བར་གྱུར་ཏོ།། ༼ལྔ་བརྒྱ་དགུ་བཅུ་བརྒྱད་པ༽ འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།།

時，有一天子，容色絕妙，於後夜時來詣佛所，稽首佛足，退坐一面。身諸光明遍照祇樹給孤獨園。

時，彼天子而說偈言：

「沉沒于睡眠，　　欠呿不欣樂， 　飽食心憒鬧，　　懈怠不精勤， 　斯十覆眾生，　　聖道不顯現。」

爾時，世尊說偈答言：

「心沒于睡眠，　　欠呿不欣樂， 　飽食心憒鬧，　　懈怠不精勤， 　精勤修習者，　　能開發聖道。」

時，彼天子復說偈言：

「久見婆羅門，　　逮得般涅槃， 　一切怖已過，　　永超世恩愛。」

時，彼天子聞佛所說，歡喜隨喜，稽首佛足，即沒不現。

（五九九）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

時，有一天子，容色絕妙，於後夜時來詣佛所，稽首佛足，退坐一面。身諸光明遍照祇樹給孤獨園。

時，彼天子而說偈言：

「外纏結非纏，　　內纏纏眾生， 　今問于瞿曇，　　誰于纏離纏？」

爾時，世尊說偈答言：

「智者建立戒，　　內心修智慧， 　比丘勤修習，　　于纏能解纏。」

時，彼天子復說偈言：

「久見婆羅門，　　逮得般涅槃， 　一切怖已過，　　永超世恩愛。

以下是這段佛經的藏文翻譯： དེའི་ཚེ་ལྷའི་བུ་ཞིག་གཟུགས་བཟང་ཞིང་མཛེས་པ། མཚན་མོའི་ཐོ་རངས་ཀྱི་དུས་སུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་དྲུང་དུ་འོངས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞབས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ནས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་དོ།། དེའི་ལུས་ཀྱི་འོད་ཀྱིས་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ཐམས་ཅད་སྣང་བར་བྱས་སོ།། དེའི་ཚེ་ལྷའི་བུ་དེས་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་སྨྲས་པ། གཉིད་དུ་བྱིང་བ་དང་།། གླལ་བ་དགའ་མི་བདེ།། ཟས་འགྲངས་སེམས་རྣམ་གཡེང་།། ལེ་ལོས་བརྩོན་འགྲུས་མེད།། འདི་བཅུས་སེམས་ཅན་སྒྲིབ།། འཕགས་ལམ་མི་མངོན་འགྱུར།། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་གསུངས་པ། སེམས་ནི་གཉིད་དུ་བྱིང་།། གླལ་བ་དགའ་མི་བདེ།། ཟས་འགྲངས་སེམས་རྣམ་གཡེང་།། ལེ་ལོས་བརྩོན་འགྲུས་མེད།། བརྩོན་འགྲུས་སྒོམ་པ་ཡིས།། འཕགས་ལམ་འབྱེད་པར་ནུས།། དེའི་ཚེ་ལྷའི་བུ་དེས་ཡང་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་སྨྲས་པ། བྲམ་ཟེ་ཡུན་རིང་མཐོང་།། མྱ་ངན་འདས་པ་ཐོབ།། འཇིགས་པ་ཀུན་ལས་བརྒལ།། འཇིག་རྟེན་བྱམས་ལས་འདས།། དེའི་ཚེ་ལྷའི་བུ་དེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ཐོས་ནས། དགའ་ཞིང་ཡི་རངས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞབས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ནས་མི་སྣང་བར་གྱུར་ཏོ།། ༼ལྔ་བརྒྱ་དགུ་བཅུ་དགུ་པ༽ འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་ལྷའི་བུ་ཞིག་གཟུགས་བཟང་ཞིང་མཛེས་པ། མཚན་མོའི་ཐོ་རངས་ཀྱི་དུས་སུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་དྲུང་དུ་འོངས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞབས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ནས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་དོ།། དེའི་ལུས་ཀྱི་འོད་ཀྱིས་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ཐམས་ཅད་སྣང་བར་བྱས་སོ།། དེའི་ཚེ་ལྷའི་བུ་དེས་ཚིགས་སུ་བཅད་ྲས་པ། ཕྱི་རོལ་འཆིང་བ་འཆིང་མིན་ཏེ།། ནང་གི་འཆིང་བས་སེམས་ཅན་འཆིང་།། ད་ནི་གཽ་ཏམ་ལ་འདྲི་ན།། སུ་ཞིག་འཆིང་ལས་གྲོལ་བར་འགྱུར།། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་གསུངས་པ། མཁས་པས་ཚུལ་ཁྲིམས་བཙུགས།། ནང་སེམས་ཤེས་རབ་སྒོམ།། དགེ་སློང་བརྩོན་འགྲུས་ལྡན།། འཆིང་ལས་གྲོལ་བར་འགྱུར།། དེའི་ཚེ་ལྷའི་བུ་དེས་ཡང་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་སྨྲས་པ། བྲམ་ཟེ་ཡུན་རིང་མཐོང་།། མྱ་ངན་འདས་པ་ཐོབ།། འཇིགས་པ་ཀུན་ལས་བརྒལ།། འཇིག་རྟེན་བྱམས་ལས་འདས།།

」

時，彼天子聞佛所說，歡喜隨喜，稽首佛足，即沒不現。

（六〇〇）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

時，有一天子，容色絕妙，於後夜時來詣佛所，稽首佛足，退坐一面。身諸光明遍照祇樹給孤獨園。

時，彼天子而說偈言：

「難度難可忍，　　沙門無知故， 　多起諸艱難，　　重鈍溺沉沒， 　心隨覺自在，　　數數溺沉沒， 　沙門云何行，　　善攝護其心？」

爾時，世尊說偈答言：

「如龜善方便，　　以殼自藏六， 　比丘習禪思，　　善攝諸覺想， 　其心無所依，　　他莫能恐怖， 　是則自隱密，　　無能誹謗者。」

時，彼天子復說偈言：

「久見婆羅門，　　逮得般涅槃， 　一切怖已過，　　永超世恩愛。」

時，彼天子聞佛所說，歡喜隨喜，稽首佛足，即沒不現。

（六〇一）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

時，有天子容色絕妙，於後夜時來詣佛所，稽首佛足，身諸光明遍照祇樹給孤獨園。

以下是這段佛經的藏文翻譯： དེའི་ཚེ་ལྷའི་བུ་དེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ཐོས་ནས། དགའ་ཞིང་ཡི་རངས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞབས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ནས་མི་སྣང་བར་གྱུར་ཏོ།། ༼དྲུག་བརྒྱ་པ༽ འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་ལྷའི་བུ་ཞིག་གཟུགས་བཟང་ཞིང་མཛེས་པ། མཚན་མོའི་ཐོ་རངས་ཀྱི་དུས་སུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་དྲུང་དུ་འོངས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞབས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ནས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་དོ།། དེའི་ལུས་ཀྱི་འོད་ཀྱིས་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ཐམས་ཅད་སྣང་བར་བྱས་སོ།། དེའི་ཚེ་ལྷའི་བུ་དེས་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་སྨྲས་པ། བརྒལ་དཀའ་བཟོད་དཀའ་བ།། དགེ་སྦྱོང་མི་ཤེས་ཕྱིར།། དཀའ་བ་མང་དུ་སྐྱེས།། བླུན་རྨོངས་བྱིང་དུ་ཟིན།། སེམས་ནི་རྟོག་དབང་གྱུར།། ཡང་ཡང་བྱིང་དུ་ཟིན།། དགེ་སྦྱོང་ཇི་ལྟར་སྤྱད།། སེམས་ནི་ལེགས་པར་བསྲུང་།། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་གསུངས་པ། རུས་སྦལ་ཐབས་མཁས་བཞིན།། སྦུབས་ཀྱིས་དྲུག་པོ་སྦས།། དགེ་སློང་བསམ་གཏན་གོམས།། རྟོག་པ་ལེགས་པར་བསྲུང་།། སེམས་ནི་བརྟེན་མེད་པར།། གཞན་གྱིས་འཇིགས་མི་ནུས།། དེ་ནི་རང་ཉིད་སྦས།། སྨོད་པར་ནུས་པ་མེད།། དེའི་ཚེ་ལྷའི་བུ་དེས་ཡང་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་སྨྲས་པ། བྲམ་ཟེ་ཡུན་རིང་མཐོང་།། མྱ་ངན་འདས་པ་ཐོབ།། འཇིགས་པ་ཀུན་ལས་བརྒལ།། འཇིག་རྟེན་བྱམས་ལས་འདས།། དེའི་ཚེ་ལྷའི་བུ་དེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ཐོས་ནས། དགའ་ཞིང་ཡི་རངས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞབས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ནས་མི་སྣང་བར་གྱུར་ཏོ།། ༼དྲུག་བརྒྱ་གཅིག་པ༽ འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་ལྷའི་བུ་གཟུགས་བཟང་ཞིང་མཛེས་པ་ཞིག་མཚན་མོའི་ཐོ་རངས་ཀྱི་དུས་སུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་དྲུང་དུ་འོངས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞབས་ལའཚལ་ནས། དེའི་ལུས་ཀྱི་འོད་ཀྱིས་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ཐམས་ཅད་སྣང་བར་བྱས་སོ།།

時，彼天子說偈問佛：

「薩羅小流注，　　當於何反流， 　生死之徑路，　　於何而不轉， 　世間諸苦樂，　　何由滅無餘？」

爾時，世尊說偈答言：

「眼耳鼻舌身，　　及彼意入處， 　名色滅無餘，　　薩羅小還流， 　生死道不轉，　　苦樂滅無餘。」

時，彼天子復說偈言：

「久見婆羅門，　　逮得般涅槃， 　一切怖已過，　　永超世恩愛。」

時，彼天子聞佛所說，歡喜隨喜，稽首佛足，即沒不現。

（六〇二）

如是我聞：

一時，佛住在舍衛國祇樹給孤獨園。

時，有天子容色絕妙，於後夜時來詣佛所，稽首佛足，身諸光明遍照祇樹給孤獨園。

時，彼天子說偈問佛：

「伊尼耶鹿𨄔，　　仙人中之尊， 　少食不嗜味，　　禪思樂山林， 　我今敬稽首，　　而問于瞿曇， 　云何出離苦？　　云何苦解脫？ 　我今問解脫，　　於何而滅盡？」

爾時，世尊說偈答言：

「世間五欲德，　　心法說第六， 　于彼欲無慾，　　解脫一切苦， 　如是于苦出，　　如是苦解脫， 　汝所問解脫，　　于彼而滅盡。

以下是這段佛經的藏文翻譯： དེའི་ཚེ་ལྷའི་བུ་དེས་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་སངས་རྒྱས་ལ་ཞུས་པ། ས་ལའི་ཆུ་ཕྲན་རྒྱུག། གང་དུ་ལྡོག་པར་འགྱུར།། སྐྱེ་འཆིའི་ལམ་སྲང་ནི།། གང་དུ་མི་འཁོར་བ།། འཇིག་རྟེན་སྡུག་བདེ་རྣམས།། གང་དུ་ལྷག་མེད་འགག། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་གསུངས་པ། མིག་རྣ་སྣ་ལྕེ་ལུས།། དེ་བཞིན་ཡིད་ཀྱི་སྒོ།། མིང་གཟུགས་ལྷག་མེད་འགག། ས་ལའི་ཆུ་ཕྲན་ལྡོག། སྐྱེ་འཆིའི་ལམ་མི་འཁོར།། སྡུག་བདེ་ལྷག་མེད་འགག། དེའི་ཚེ་ལྷའི་བུ་དེས་ཡང་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་སྨྲས་པ། བྲམ་ཟེ་ཡུན་རིང་མཐོང་།། མྱ་ངན་འདས་པ་ཐོབ།། འཇིགས་པ་ཀུན་ལས་བརྒལ།། འཇིག་རྟེན་བྱམས་ལས་འདས།། དེའི་ཚེ་ལྷའི་བུ་དེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ཐོས་ནས། དགའ་ཞིང་ཡི་རངས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞབས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ནས་མི་སྣང་བར་གྱུར་ཏོ།། ༼དྲུག་བརྒྱ་གཉིས་པ༽ འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་ལྷའི་བུ་གཟུགས་བཟང་ཞིང་མཛེས་པ་ཞིག་མཚན་མོའི་ཐོ་རངས་ཀྱི་དུས་སུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་དྲུང་དུ་འོངས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞབས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ནས། དེའི་ལུས་ཀྱི་འོད་ཀྱིས་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ཐམས་ཅད་སྣང་བར་བྱས་སོ།། དེའི་ཚེ་ལྷའི་བུ་དེས་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་སངས་རྒྱས་ལ་ཞུས་པ། ཨི་ནི་ཡའི་རི་དྭགས་རྗེས།། དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱི་མཆོག། ཟས་ཉུང་རོ་མི་ཆགས།། བསམ་གཏན་རི་ནགས་དགའ།། བདག་གིས་གུས་ཕྱག་འཚལ།། གཽ་ཏམ་ལ་འདྲི་ན།། ཇི་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་ལས།། ཇི་ལྟར་སྡུག་ལས་གྲོལ།། བདག་གིས་གྲོལ་བ་དྲིས།། གཟད་པར་འགྱུར།། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་གསུངས་པ། འཇིག་རྟེན་འདོད་ཡོན་ལྔ།། སེམས་ཆོས་དྲུག་པར་གསུངས།། དེ་ལ་འདོད་པ་མེད།། སྡུག་བསྔལ་ཀུན་ལས་གྲོལ།། དེ་ལྟར་སྡུག་ལས་ཐར།། དེ་ལྟར་སྡུག་ལས་གྲོལ།། ཁྱོད་ཀྱིས་གྲོལ་བ་དྲིས།། དེ་ལ་ཟད་པར་འགྱུར།།

」

時，彼天子復說偈言：

「久見婆羅門，　　逮得般涅槃， 　一切怖已過，　　永超世恩愛。」

時，彼天子聞佛所說，歡喜隨喜，稽首佛足，即沒不現。

（六〇三）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

時，有天子容色絕妙，於後夜時來詣佛所，稽首佛足，退坐一面。身諸光明遍照祇樹給孤獨園。

時，彼天子說偈問佛：

「云何度諸流？　　云何度大海？ 　云何能捨苦？　　云何得清凈？」

爾時，世尊即說偈言：

「信能度諸流，　　不放逸度海， 　精進能除苦，　　智慧得清凈。」

時，彼天子復說偈言：

「久見婆羅門，　　逮得般涅槃， 　一切怖已過，　　永超世恩愛。」

時，彼天子聞佛所說，歡喜隨喜，稽首佛足，即沒不現。

雜阿含經卷第二十二 大正藏第 02 冊 No. 0099 雜阿含經

雜阿含經卷第二十三

宋天竺三藏求那跋陀羅譯

（六〇四）

如是我聞：

一時，佛住王舍城迦蘭陀竹園。

以下是這段佛經的藏文翻譯： དེའི་ཚེ་ལྷའི་བུ་དེས་ཡང་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་སྨྲས་པ། བྲམ་ཟེ་ཡུན་རིང་མཐོང་།། མྱ་ངན་འདས་པ་ཐོབ།། འཇིགས་པ་ཀུན་ལས་བརྒལ།། འཇིག་རྟེན་བྱམས་ལས་འདས།། དེའི་ཚེ་ལྷའི་བུ་དེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ཐོས་ནས། དགའ་ཞིང་ཡི་རངས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞབས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ནས་མི་སྣང་བར་གྱུར་ཏོ།། ༼དྲུག་བརྒྱ་གསུམ་པ༽ འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་ལྷའི་བུ་གཟུགས་བཟང་ཞིང་མཛེས་པ་ཞིག་མཚན་མོའི་ཐོ་རངས་ཀྱི་དུས་སུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་དྲུང་དུ་འོངས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞབས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ནས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་དོ།། དེའི་ལུས་ཀྱི་འོད་ཀྱིས་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ཐམས་ཅད་སྣང་བར་བྱས་སོ།། དེའི་ཚེ་ལྷའི་བུ་དེས་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་སངས་རྒྱས་ལ་ཞུས་པ། ཇི་ལྟར་ཆུ་བོ་བརྒལ།། ཇི་ལྟར་རྒྱ་མཚོ་བརྒལ།། ཇི་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་སྤོང་།། ཇི་ལྟར་དག་པར་འགྱུར།། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་གསུངས་པ། དད་པས་ཆུ་བོ་བརྒལ།། བག་ཡོད་རྒྱ་མཚོ་བརྒལ།། བརྩོན་འགྲུས་སྡུག་བསྔལ་སེལ།། ཤེས་རབ་དག་པར་འགྱུར།། དེའི་ཚེ་ལྷའི་བུ་དེས་ཡང་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་སྨྲས་པ། བྲམ་ཟེ་ཡུན་རིང་མཐོང་།། མྱ་ངན་འདས་པ་ཐོབ།། འཇིགས་པ་ཀུན་ལས་བརྒལ།། འཇིག་རྟེན་བྱམས་ལས་འདས།། དེའི་ཚེ་ལྷའི་བུ་དེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ཐོས་ནས། དགའ་ཞིང་ཡི་རངས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞབས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ནས་མི་སྣང་བར་གྱུར་ཏོ།། ཟ་མ་ཏོག་བཀོད་པའི་མདོ་ལེའུ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་པའོ།། ཆེན་པོའི་སྡེ་སྣོད་པོད་གཉིས་པ། ༠༠༩༩ ཟ་མ་ཏོག་བཀོད་པའི་མདོ།། ཟ་མ་ཏོག་བཀོད་པའི་མདོ་ལེའུ་ཉི་ཤུ་རྩ་གསུམ་པ།། རྒྱ་གར་གྱི་ུ་ཎ་བྷ་དྲས་བསྒྱུར།། ༼དྲུག་བརྒྱ་བཞི་པ༽ འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ན་འོད་མའི་ཚལ་ཀླུང་ཅན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།།

爾時，世尊晨朝著衣持缽，共諸比丘僧入城乞食，如偈所說：

「身色如金山，　　端嚴甚微妙， 　行步如鵝王，　　面如凈滿月， 　世尊與眾俱。」

時，世尊以足踐城門限地，作六種震動，如偈所說：

「大海及大地，　　城郭並諸山， 　牟尼足所踐，　　動搖如浪舟。」

佛變現如是神力。時，諸民人高聲唱言：「奇特未嘗有法！變現神力，如佛世尊，入城示現如是種種未曾有法。」如偈所說：

「地下即成平，　　高地反為下， 　由佛威神故，　　荊棘諸瓦礫， 　皆悉不復見，　　聾盲及瘖啞， 　即得見聞語，　　城郭諸樂器， 　不擊妙音出。」

時，彼世尊光相普照，如千日之焰，如偈所說：

「世尊身光明，　　普照城邑中， 　民人蒙佛光，　　涼若栴檀涂。」

時，世尊順邑而行。時，彼有兩童子，一者上姓，二者次姓，共在沙中嬉戲。一名阇耶，二名毗阇耶，遙見世尊來，三十二大人相莊嚴其體。時，阇耶童子心念言：「我當以麥麨，仍手捧細沙，著世尊缽中。」

時，毗阇耶合掌隨喜，如偈所說：

「見大悲世尊，　　通身一尋光， 　勇顏睹世尊，　　心生大敬信， 　捧沙即奉施，　　得離生老際。

以下是這段佛經的藏文翻譯： དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་སྔ་དྲོ་ཤམ་ཐབས་དང་ཆོས་གོས་གསོལ་ཏེ་ལྷུང་བཟེད་བསྣམས་ནས་དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་དང་ལྷན་ཅིག་བསོད་སྙོམས་ལ་གཤེགས་པ་ན། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བཞིན་དུ། སྐུ་མདོག་གསེར་རི་འདྲ།། མཛེས་ཤིང་ཤིན་ཏུ་ཕྲ།། ངང་པའི་རྒྱལ་པོ་བཞིན།། ཞལ་རས་ཟླ་བ་བཞིན།། བཅོམ་ལྡན་འཁོར་དང་བཅས།། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཞབས་ཀྱིས་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་སྒོའི་ཐེམ་པ་ལ་རེག་པ་དང་། ས་གཡོ་བ་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་གྱུར་ཏེ། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བཞིན་དུ། རྒྱ་མཚོ་དང་ས་ཆེན།། གྲོང་ཁྱེར་རི་རྣམས་ཀུན།། ཐུབ་པའི་ཞབས་རེག་པས།། གྲུ་གཡོ་རྦ་རླབས་བཞིན།། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་དེ་ལྟ་བུའི་རྫུ་འཕྲུལ་བསྟན་པ་ན། དེའི་ཚེ་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱིས་སྐད་ཆེན་པོས་བསྒྲགས་པ། ངོ་མཚར་རྨད་དུ་བྱུང་བའི་ཆོས། རྫུ་འཕྲུལ་བསྟན་པ་འདི་ལྟ་བུ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་གྲོང་དུ་གཤེགས་ཏེ་སྔར་མ་བྱུང་བའི་ཆོས་འདི་ལྟ་བུ་བསྟན་པ། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བཞིན་དུ། ས་འོག་མཉམ་པར་གྱུར།། མཐོ་ས་དམའ་བར་གྱུར།། སངས་རྒྱས་མཐུ་ཡིས་ནི།། ཚེར་མ་རྡོ་གསེག་སོགས།། ཐམས་ཅད་མི་སྣང་གྱུར།། འོན་པ་ལོང་བ་དང་།། ལྐུགས་པ་མཐོང་ཐོས་སྨྲ།། གྲོང་ཁྱེར་རོལ་མོ་རྣམས།། མ་བརྡུངས་སྙན་པ་གྲག། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་འོད་ཀྱིས་ཀུན་ཏུ་སྣང་བར་མཛད་པ་ནི་ཉི་མ་སྟོང་གི་འོད་བཞིན་ནོ།། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བཞིན་དུ། བཅོམ་ལྡན་སྐུ་ཡི་འོད།། གྲོང་ཁྱེར་ཀུན་ཏུ་འཕྲོ།། སྐྱེ་བོ་སངས་རྒྱས་འོད།། ཙན་དན་བྱུགས་པ་བསིལ།། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་གྲོང་ཁྱེར་དུ་གཤེགས་པ་ན། ཁྱེའུ་གཉིས་ཏེ། གཅིག་ནི་རིགས་མཐོ་བ། གཉིས་པ་ནི་རིགས་འབྲིང་བ། བྱེ་མའི་ནང་དུ་རྩེ་བཞིན་པ། གཅིག་གི་མིང་ནི་རྒྱལ་བ། གཉིས་པའི་མིང་ནི་རྣམ་རྒྱལ་ཞེས་བྱ་བ། དེ་དག་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་ཀྱིས་བརྒྱན་པངོ་།། དེའི་ཚེ་ཁྱེའུ་རྒྱལ་བས་བསམས་པ། བདག་གིས་ཕྱེ་དང་བྱེ་མ་ཕྲ་མོ་ལག་པས་བླངས་ཏེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ལྷུང་བཟེད་དུ་དབུལ་བར་བྱའོ་སྙམ་མོ།། དེའི་ཚེ་རྣམ་རྒྱལ་གྱིས་ཐལ་མོ་སྦྱར་ཏེ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བར་གྱུར་ཏོ།། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བཞིན་དུ། ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོའི་མགོན།། སྐུ་ལ་འདོམ་གང་འོད།། དཔའ་བོའི་ཞལ་མཐོང་ནས།། སེམས་ནི་དད་པ་སྐྱེས།། བྱེ་མ་ཕུལ་བ་ཡིས།། སྐྱེ་རྒས་མཐའ་ལས་ཐར།།

」

時，彼童子而發願言：「以惠施善根功德，令得一天下一傘蓋王，即於此生得供養諸佛。」如偈所說：

「牟尼知彼心，　　及彼意所愿， 　受果增善根，　　及福田力故， 　即以大悲心，　　受其奉施沙。」

時，阇耶以此善根，當得為王，王閻浮提，乃至得成無上正覺，故世尊發微笑。

爾時，阿難見世尊發微笑，即便合掌向佛，而白佛言：「世尊！諸佛世尊阿羅訶三藐三佛陀，非無因緣而能發微笑，今佛世尊以何因緣而發微笑？」如偈所說：

「世尊離調笑，　　無上世中尊， 　齒白如珂玉，　　最勝今發笑， 　勇猛勤精進，　　無師而自覺， 　妙言令樂聞，　　無上柔軟音， 　而記彼童子，　　梵音遠清徹， 　無上兩足尊，　　記彼施沙果。」

爾時，世尊告阿難曰：「如是，如是，如汝所說。諸佛無有因緣亦不發笑，我今笑者，其有因緣。阿難當知，於我滅度百年之後，此童子于巴連弗邑統領一方，為轉輪王，姓孔雀，名阿育，正法治化，又復廣佈我舍利，當造八萬四千法王之塔，安樂無量眾生。

「如偈所說：

「於我滅度后，　　是人當作王， 　孔雀姓名育，　　譬如頂生王， 　於此閻浮提，　　獨王世所尊。

」

འདི་ནི་དེའི་དུས་སུ་ཁྱེའུ་དེས་སྨོན་ལམ་འདི་སྐད་བཏབ་བོ། །སྦྱིན་པ་ལེགས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བའི་བསོད་ནམས་ཀྱིས་འཛམ་བུ་གླིང་གཅིག་གི་གདུགས་ཅིག་པའི་རྒྱལ་པོར་གྱུར་ཅིག །ཚེ་འདི་ཉིད་ལ་སངས་རྒྱས་མཆོད་པའི་སྐལ་བ་དང་ལྡན་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་སོ། །ཇི་སྐད་དུ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལས། ཐུབ་པས་དེ་ཡི་བསམ་པ་དང༌། །ཡིད་ཀྱི་འདོད་པ་མཁྱེན་ནས་ནི། ། དགེ་རྩ་འབྲས་བུ་རྒྱས་པ་དང༌། །བསོད་ནམས་ཞིང་གི་མཐུ་ཡིས་ནི། ། ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོས་དེ་མ་ཐག །བྱེ་མ་ཕུལ་བ་བཞེས་པར་མཛད། ། དེའི་ཚེ་རྒྱལ་བ་དེས་དགེ་བའི་རྩ་བ་འདིས་རྒྱལ་པོར་འགྱུར་བར་འགྱུར་ཏེ། འཛམ་བུ་གླིང་དུ་དབང་བསྒྱུར་ནས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་འགྱུར་བས་བཅོམ་ལྡན་འདས་འཛུམ་པ་མཛད་དོ། ། དེ་ནས་ཀུན་དགའ་བོས་བཅོམ་ལྡན་འདས་འཛུམ་པ་མཛད་པ་མཐོང་ནས་ཐལ་མོ་སྦྱར་ཏེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་མེད་པར་འཛུམ་པ་མི་མཛད་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ད་ལྟར་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ཅི་ཞིག་གིས་འཛུམ་པ་མཛད། ཇི་སྐད་དུ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལས། འཇིག་རྟེན་མགོན་པོ་རྩེད་བྲལ་ཞིང༌། །འཇིག་རྟེན་དག་ན་བླ་ན་མེད། ། ཚེམས་ནི་དུང་ལྟར་དཀར་བ་ཡིས། །མཆོག་གྱུར་ད་ནི་བཞད་པ་མཛད། ། དཔའ་བོ་བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་པ་ཡིས། །སློབ་དཔོན་མེད་པར་རང་རྟོགས་པ། ། གསུང་མཆོག་ཉན་པར་འོས་པ་སྟེ། །བླ་མེད་འཇམ་པའི་དབྱངས་ལྡན་པ། ། ཁྱེའུ་དེ་ལ་ལུང་བསྟན་ཏེ། །ཚངས་དབྱངས་རིང་དུ་གྲག་པ་ཡིས། ། རྐང་གཉིས་མཆོག་གི་བླ་ན་མེད། །བྱེ་མ་ཕུལ་བའི་འབྲས་བུ་བསྟན། ། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀུན་དགའ་བོ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། དེ་དེ་བཞིན་ནོ། །དེ་དེ་བཞིན་ཏེ། ཁྱོད་ཀྱིས་སྨྲས་པ་བཞིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་མེད་པར་འཛུམ་ཛད་དེ། ང་ནི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་དང་བཅས་ཏེ་འཛུམ་པ་མཛད་དོ། །ཀུན་དགའ་བོ་ཤེས་པར་གྱིས་ཤིག །ང་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་ལོ་བརྒྱ་ལོན་པ་ན། ཁྱེའུ་འདི་ནི་གྲོང་ཁྱེར་སྐྱེད་མོས་ཚལ་དུ་ཕྱོགས་གཅིག་ལ་དབང་བསྒྱུར་བའི་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོར་འགྱུར་ཏེ། རྒྱལ་རིགས་རྨ་བྱ་ཞེས་བྱ་བ། མིང་ནི་མྱ་ངན་མེད་ཅེས་བྱ་བར་འགྱུར་རོ། །ཆོས་བཞིན་དུ་རྒྱལ་སྲིད་བྱེད་ཅིང་ང་ཡི་སྐུ་གདུང་རྣམས་ཀྱང་རྒྱ་ཆེར་སྤེལ་བར་འགྱུར་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོའི་མཆོད་རྟེན་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་བཞེངས་ནས་སེམས་ཅན་དཔག་ཏུ་མེད་པ་བདེ་བ་ལ་འགོད་པར་འགྱུར་རོ། །ཇི་སྐད་དུ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལས། ང་ནི་མྱ་ངན་འདས་འོག་ཏུ། །འདི་ནི་རྒྱལ་པོར་འགྱུར་བ་སྟེ། ། རྨ་བྱའི་རིགས་ལས་མྱ་ངན་མེད། །སྤྱི་བོ་སྐྱེས་བཞིན་རྒྱལ་པོར་འགྱུར། ། འཛམ་བུ་གླིང་འདིར་གཅིག་པུ་ཡི། །རྒྱལ་པོ་འཇིག་རྟེན་མཆོད་འགྱུར་བ། །

「阿難！取此缽中所施之沙，舍著如來經行處，當行彼處。」

阿難受教，即取缽沙，舍經行處。

「阿難當知，于巴連弗邑，有王名曰月護。彼王當生子，名曰頻頭娑羅，當治彼國。彼復有子，名曰修師摩。

「時，彼瞻婆國有一婆羅門女，極為端正，令人樂見，為國所珍，諸相師輩見彼女相，即記彼女：『當爲王妃，又生二子，一當領一天下，一當出家學道，當成聖蹟。』

「時，彼婆羅門聞彼相師所說，歡喜無量，即持其女，詣巴連弗邑，種種莊嚴，莊嚴其體，欲嫁與修師摩王子。相師云：『應嫁與頻頭娑羅王，彼女當生福德子，子當紹王基。』婆羅門即以其女嫁與此王。王見其女，端正有德，即為夫人。前夫人及諸婇女見是夫人來，作是念言：『此女極為端正，國中所珍，王若與彼相娛樂者，棄捨我等，乃至目所不視。』

「諸女輩即使學習剃毛師業。彼悉學已，為王料理鬢髮。料理之時，王大歡喜，即問彼女：『汝何所求欲？』女啟王言：『唯愿王心愛念我耳！』如是三啟。

「時，王言：『我是剎利灌頂王，汝是剃毛師，云何得愛念汝？』彼女白王言：『我非是下姓生，乃是高族婆羅門之女。相師語我父云：此女應嫁與國王。

ཀུན་དགའ་བོ། ལྷུང་བཟེད་འདིའི་ནང་དུ་ཕུལ་བའི་བྱེ་མ་འདི་དག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་འཆག་ས་དེར་གཏོར་ཅིག །དེར་འགྲོ་བར་གྱིས་ཤིག ། ཀུན་དགའ་བོས་བཀའ་བཞིན་དུ་མཛད་དེ། ལྷུང་བཟེད་ཀྱི་བྱེ་མ་བླངས་ནས་འཆག་སར་གཏོར་རོ། ། ཀུན་དགའ་བོ་ཤེས་པར་གྱིས་ཤིག །གྲོང་ཁྱེར་སྐྱེད་མོས་ཚལ་དུ་ཟླ་བ་སྐྱོང་ཞེས་བྱ་བའི་རྒྱལ་པོ་ཞིག་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །རྒྱལ་པོ་དེ་ལ་སྲས་གཟུགས་ཅན་སྙིང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་འབྱུང་སྟེ། ཡུལ་དེར་དབང་བསྒྱུར་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་ཡང་སྲས་ལེགས་པར་སློབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། ། དེའི་ཚེ་ཙམ་པའི་ཡུལ་དུ་བྲམ་ཟེའི་བུ་མོ་ཤིན་ཏུ་མཛེས་ཤིང་བལྟ་ན་སྡུག་པ། ཡུལ་གྱིས་གཅེས་པར་བྱས་པ་ཞིག་ཡོད་དེ། མཚན་མཁན་རྣམས་ཀྱིས་བུ་མོ་དེའི་མཚན་མ་མཐོང་ནས་འདི་སྐད་དུ་ལུང་བསྟན་ཏོ། །འདི་ནི་རྒྱལ་པོའི་བཙུན་མོར་འགྱུར་ཞིང༌། སྲས་གཉིས་བཙའ་བར་འགྱུར་ཏེ། གཅིག་ནི་འཛམ་བུ་གླིང་གཅིག་ལ་དབང་བསྒྱུར་བར་འགྱུར། གཅིག་ནི་རབ་ཏུ་བྱུང་ནས་བསླབ་པ་སློབ་ཅིང་འཕགས་པའི་གོ་འཕང་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། ། དེའི་ཚེ་བྲམ་ཟེ་དེས་མཚན་མཁན་གྱི་ཚིག་ཐོས་ནས་དགའ་བ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་སྐྱེས་ཏེ། རང་གི་བུ་མོ་ཁྲིད་ནས་གྲོང་ཁྱེར་སྐྱེད་མོས་ཚལ་དུ་སོང་སྟེ། རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་བརྒྱན་ཅིང་ལུས་ལ་རྒྱན་བྱས་ནས་རྒྱལ་བུ་ལེགས་པར་སློབ་པ་ལ་གཏོང་བར་བསམས་སོ། །མཚན་མཁན་གྱིས་འདི་སྐད་སྨྲས་སོ། །གཟུགས་ཅན་སྙིང་པོ་རྒྱལ་པོ་ལ་གཏོང་བར་རིགས་ཏེ། བུ་མོ་འདི་ལས་བསོད་ནམས་དང་ལྡན་པའི་སྲས་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཞིང༌། སྲས་དེས་རྒྱལ་སྲིད་འཛིན་པར་འགྱུར་རོ། །བྲམ་ཟེས་རང་གི་བུ་མོ་རྒྱལ་པོ་དེ་ལ་ཕུལ་ལོ། །རྒྱལ་པོས་བུ་མོ་མཛེས་ཤིང་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པར་མཐོང་ནས་བཙུན་མོར་བཞག་གོ །སྔོན་གྱི་བཙུན་མོ་དང་བཙུན་མོའི་འཁོར་རྣམས་ཀྱིས་བཙུན་མོ་གསར་པ་དེ་མཐོང་ནས་འདི་སྙམ་དུ་བསམས་སོ། །བུ་མོ་འདི་ནཏུ་མཛེས་ཤིང་ཡུལ་གྱིས་གཅེས་པར་བྱས་པ་ཡིན་ན། གལ་ཏེ་རྒྱལ་པོ་འདི་དང་ལྷན་ཅིག་དགའ་མགུར་སྤྱོད་ན། ང་ཚོ་རྣམས་སྤངས་ཏེ་མིག་གིས་ཀྱང་མི་གཟིགས་པར་འགྱུར་རོ། ། བུད་མེད་དེ་རྣམས་ཀྱིས་དེ་ལ་སྐྲ་བཟོ་བའི་ལས་སློབ་ཏུ་བཅུག་གོ །དེས་ཀྱང་ཐམས་ཅད་བསླབས་ནས་རྒྱལ་པོའི་སྐྲ་དང་སྨ་ར་བཟོ་བར་བྱེད་དོ། །བཟོ་བའི་ཚེ་རྒྱལ་པོ་ཤིན་ཏུ་དགྱེས་ནས་བུད་མེད་དེ་ལ་འདི་སྐད་དུ་དྲིས་སོ། །ཁྱོད་ཅི་འདོད་པ་སློངས་ཤིག །བུད་མེད་དེས་རྒྱལ་པོ་ལ་གསོལ་བ། བདག་ལ་རྒྱལ་པོའི་ཐུགས་བརྩེ་བར་མཛད་པ་འབའ་ཞིག་འཚལ་ལོ། །དེ་ལྟར་ལན་གསུམ་དུ་གསོལ་ཏོ། ། དེའི་ཚེ་རྒྱལ་པོས་སྨྲས་པ། ང་ནི་རྒྱལ་རིགས་སྤྱི་བོ་ནས་དབང་བསྐུར་བའི་རྒྱལ་པོ་ཡིན་ལ། ཁྱོད་ནི་སྐྲ་བཟོ་མ་ཡིན་ན། ཇི་ལྟར་ཁྱོད་ལ་བརྩེ་བར་བྱ། བུད་མེད་དེས་རྒྱལ་པོ་ལ་གསོལ་པ། བདག་ནི་རིགས་ངན་པ་ལས་སྐྱེས་པ་མ་ལགས་ཀྱི། རིགས་མཐོན་པོ་བྲམ་ཟེའི་བུ་མོ་ལགས་སོ། །མཚན་མཁན་གྱིས་བདག་གི་ཕ་ལ་བུ་མོ་འདི་རྒྱལ་པོ་ལ་གཏོང་བར་རིགས་སོ་ཞེས་སྨྲས་སོ། །;

是故來至此耳！』王言：『若然者，誰令汝習下劣之業？』女啟王言：『是舊夫人及婇女令我學此。』

「王即敕言：『自今勿複習下業。』王即立為第一夫人。王恒與彼自相娛樂，仍便懷體，月滿生子，生時安隱，母無憂惱。過七日後，立字無憂。又復生子，名曰離憂。無憂者，身體粗澀，父王不大附捉，情所不念。又王欲試二子，呼賓伽羅阿。語婆羅門言：『和上觀我諸子，於我滅后，誰當作王？』婆羅門言：『將此諸子出城金殿園館中，于彼當觀其相。』乃至出往彼園。

「時，阿育王母語阿育言：『承王出金殿園館中，觀諸王子，於我滅后，誰當作王。汝今云何不去？』阿育啟言：『王既不念我，亦復不樂見我。』母復言：『但往彼所。』阿育復啟：『母復敕令往，今便往去，愿母當送飲食。』母言：『如是。當出城去。』

「時，出門逢一大臣，名曰阿㝹羅陀。此臣問阿育言：『王子今至何所？』阿育答言：『聞大王出在金殿園館，觀諸王子，於我滅后，誰當作王。今往詣彼。』

「王先敕大臣：『若阿育來者，當使其乘老鈍象來，又復老人為眷屬。』時，阿育乘是老象，乃至園館中，于諸王子中地坐。

「時，諸王子各下飲食，阿育母以瓦器盛酪飯，送與阿育。

དེའི་ཕྱིར་འདིར་འོངས་པ་ལགས་སོ། །རྒྱལ་པོས་གསུངས་པ། དེ་ལྟར་ལགས་ན་སུས་ཁྱོད་ལ་དམའ་བའི་ལས་འདི་སློབ་ཏུ་བཅུག །བུད་མེད་དེས་རྒྱལ་པོ་ལ་གསོལ་པ། སྔོན་གྱི་བཙུན་མོ་དང་བཙུན་མོའི་འཁོར་རྣམས་ཀྱིས་བདག་ལ་འདི་སློབ་ཏུ་བཅུག་གོ ། རྒྱལ་པོས་བཀའ་བསྒོས་པ། དེང་ཕྱིན་ཆད་དམའ་བའི་ལས་མ་བྱེད་ཅིག །རྒྱལ་པོས་དེ་མ་ཐག་ཏུ་བཙུན་མོར་བསྐོས་སོ། །རྒྱལ་པོ་རྟག་ཏུ་དེ་དང་ལྷན་ཅིག་དགའ་མགུར་སྤྱོད་པས་ལྷུམས་སུ་ཞུགས་ཏེ། ཟླ་བ་ཚང་ནས་སྲས་བཙས་སོ། །བཙས་པའི་ཚེ་བདེ་བར་གྱུར་ཅིང་མ་ལ་སྡུག་བསྔལ་མེད་དོ། །ཞག་བདུན་ལོན་པ་དང་མིང་མྱ་ངན་མེད་ཅེས་བཏགས་སོ། །ཡང་སྲས་གཅིག་བཙས་ཏེ་མིང་མྱ་ངན་དང་བྲལ་ཞེས་བཏགས་སོ། །མྱ་ངན་མེད་ནི་སྐུ་ལུས་རྩུབ་པས་ཡབ་རྒྱལ་པོས་མི་འཛིན་ཅིང་ཐུགས་ལ་མི་བཞག་གོ །ཡང་རྒྱལ་པོས་སྲས་གཉིས་ཚོད་ལྟ་བར་བཞེད་ནས་བིང་ག་ལ་བྲམ་ཟེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསུངས་སོ། །མཁན་པོས་བདག་གི་སྲས་རྣམས་ལ་གཟིགས་ཏེ། བདག་འདས་པའི་འོག་ཏུ་སུ་ཞིག་རྒྱལ་པོར་འགྱུར། བྲམ་ཟེས་སྨྲས་པ། སྲས་རྣམས་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་ཕྱི་རོལ་གསེར་གྱི་ཁང་བཟང་གི་སྐྱེད་མོས་ཚལ་དུ་ཁྲིད་ཅིག་དང༌། དེར་མཚན་མ་བལྟའོ། །དེ་ནས་སྐྱེད་མོས་ཚལ་དེར་གཤེགས་སོ། ། དེའི་ཚེ་མྱ་ངན་མེད་ཀྱི་ཡུམ་གྱིས་མྱ་ངན་མེད་ལ་གསུངས་པ། རྒྱལ་པོ་གསེར་གྱི་ཁང་བཟང་གི་སྐྱེད་མོས་ཚལ་དུ་གཤེགས་ནས་རྒྱལ་སྲས་རྣམས་ལ་གཟིགས་ཏེ། བདག་འདས་པའི་འོག་ཏུ་སུ་ཞིག་རྒྱལ་པོར་འགྱུར་བ་གཟིགས་པར་འགྱུར་བས། ཁྱོད་ཅིའི་ཕྱིར་མི་འགྲོ། མྱ་ངན་མེད་ཀྱིས་གསོལ་པ། རྒྱལ་པོས་བདག་ལ་མི་དགོངས་ཤིང་གཟིགས་པར་ཡང་མི་དགྱེས་སོ། །ཡུམ་གྱིས་ཡང་གསུངས་པ། དེར་སོང་ཞིག །མྱ་ངན་མེད་ཀྱིས་ཡང་གསོལ་པ། ཡུམ་གྱིས་བཀའ་སྩལ་ན་འགྲོ་བར་བགྱི་སྟེ། ཡུམ་གྱིས་བཟའ་བཏུང་བསྐུར་དུ་གསོལ། ཡུམ་གྱིས་གསུངས་པ། དེ་ལྟར་བྱའོ། །གྲོང་ཁྱེར་ནས་ཕྱིར་སོང་ཞིག ། དེའི་ཚེ་སྒོ་ནས་འཐོན་པ་ན་བློན་པོ་ཆེན་པོ་ཀུན་དགའ་བོ་ཞེས་བྱ་བ་དང་འཕྲད་དོ། །བློན་པོ་དེས་མེད་ལ་དྲིས་པ། རྒྱལ་བུ་ད་གར་གཤེགས། མྱ་ངན་མེད་ཀྱིས་སྨྲས་པ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་གསེར་གྱི་ཁང་བཟང་གི་སྐྱེད་མོས་ཚལ་ན་བཞུགས་ཏེ། རྒྱལ་སྲས་རྣམས་ལ་གཟིགས་ནས་བདག་འདས་པའི་འོག་ཏུ་སུ་ཞིག་རྒྱལ་པོར་འགྱུར་བ་གཟིགས་པར་འགྱུར་བས། ད་བདག་དེར་མཆིའོ། ། རྒྱལ་པོས་སྔོན་བློན་པོ་རྣམས་ལ་བཀའ་བསྒོས་པ། གལ་ཏེ་མྱ་ངན་མེད་འོང་ན་གླང་པོ་རྒས་ཤིང་དལ་བ་ཞིག་ལ་ཞོན་དུ་ཆུག་ཅིང༌། མི་རྒན་པོ་རྣམས་འཁོར་དུ་ཆུག་ཅིག །དེ་ནས་མྱ་ངན་མེད་གླང་པོ་རྒས་པ་དེ་ལ་ཞོན་ནས་སྐྱེད་མོས་ཚལ་དུ་ཕྱིན་ཏེ། རྒྱལ་སྲས་རྣམས་ཀྱི་དབུས་སུ་ས་ལ་བསྡད་དོ། ། དེའི་ཚེ་རྒྱལ་སྲས་རྣམས་ཀྱིས་བཟའ་བཏུང་ཕུལ་ལོ། །མྱ་ངན་མེད་ཀྱི་ཡུམ་གྱིས་རྡའི་སྣོད་དུ་ཞོ་དང་འབྲས་ཆན་བླུགས་ནས་མྱ་ངན་མེད་ལ་བསྐུར་རོ། །

如是諸王子各食飲食。時，父王問師言：『此中誰有王相，當紹我位？』時，彼相師視諸王子，見阿育具有王相，當得紹位。又作是念：『此阿育，王所不應，我若語言當作王者，王必愁憂不樂。』即語言：『我今總記。』王報言：『如師所教。』師言：『此中若有乘好乘者，是人當作王。』時，諸王子聞彼所說，各念言：『我乘好乘。』時，阿育言：『我乘老宿象，我得作王。』

「時，王又復語師言：『愿更為觀授記。』師復答言：『此中有第一座者，彼當作王。』諸王子各相謂言：『我坐第一座。』阿育言：『我今坐地，是我勝座，我當作王。』

「復語師：『更為重觀。』師又報言：『此中上器、上食，此當得王。』乃至阿育念言：『我有勝乘、勝座、勝食。』時，王觀子相畢，便即還宮。

「時，阿育母問阿育言：『誰當作王？婆羅門復記誰耶？』阿育啟言：『上乘、上座、上器、上食，當作王子，自見當作王：老象為乘，以地為坐，素器盛食，粳米雜酪飯。』

「時，彼婆羅門知阿育當作王，數脩敬其母。其母亦重餉婆羅門，即便問言：『大王崩后，誰當作王？』師答言：『此不可說也。』如是乃至三問。師言：『吾當語汝，慎勿使人知，汝生此子，名曰阿育，是其人也。

以下是藏文翻譯： དེ་བཞིན་རྒྱལ་བུ་རྣམས་ཀྱིས་ཁ་ཟས་གསོལ་བ་ན། དེའི་ཚེ་རྒྱལ་པོས་མཚན་མཁན་ལ་དྲིས་པ། འདི་དག་གི་ནང་ནས་སུ་ཞིག་ལ་རྒྱལ་པོའི་མཚན་མ་ཡོད་དེ། ང་ཡི་རྒྱལ་སྲིད་འཛིན་པར་འགྱུར། དེའི་ཚེ་མཚན་མཁན་དེས་རྒྱལ་བུ་རྣམས་ལ་བལྟས་པ་ན། མྱ་ངན་མེད་ལ་རྒྱལ་པོའི་མཚན་མ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་མཐོང་ནས་རྒྱལ་སྲིད་འཛིན་པར་འགྱུར་བར་མཐོང་། ཡང་འདི་སྙམ་དུ་བསམས་ཏེ། མྱ་ངན་མེད་འདི་ནི་རྒྱལ་པོས་མི་འདོད་པས། གལ་ཏེ་ངས་འདིས་རྒྱལ་པོ་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་སྨྲས་ན། རྒྱལ་པོ་མྱ་ངན་དང་སེམས་མི་བདེ་བར་འགྱུར་རོ། དེ་ནས་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། ད་ལྟ་ངས་སྤྱི་ཙམ་དུ་ལུང་བསྟན་པར་བྱའོ། རྒྱལ་པོས་སྨྲས་པ། སློབ་དཔོན་གྱིས་ཇི་ལྟར་གསུངས་པ་བཞིན་ནོ། མཚན་མཁན་གྱིས་སྨྲས་པ། འདི་དག་གི་ནང་ནས་གང་ཞིག་བཞོན་པ་བཟང་པོ་ལ་བཞོན་པ་དེ་ནི་རྒྱལ་པོར་འགྱུར་རོ། དེའི་ཚེ་རྒྱལ་བུ་རྣམས་ཀྱིས་དེས་སྨྲས་པ་ཐོས་ནས། རེ་རེས་ཀྱང་བདག་ནི་བཞོན་པ་བཟང་པོ་ལ་བཞོན་ནོ་སྙམ་དུ་བསམས་སོ། དེའི་ཚེ་མྱ་ངན་མེད་ཀྱིས་སྨྲས་པ། བདག་ནི་གླང་པོ་རྒན་པོ་ལ་བཞོན་པས་བདག་གིས་རྒྱལ་པོ་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། དེའི་ཚེ་རྒྱལ་པོས་ཡང་མཚན་མཁན་ལ་སྨྲས་པ། སླར་ཡང་ལུང་བསྟན་པར་མཛོད། མཚན་མཁན་གྱིས་ལན་བཏབ་པ། འདི་དག་གི་ནང་ནས་གང་ཞིག་སྟན་མཆོག་ལ་འདུག་པ་དེ་ནི་རྒྱལ་པོར་འགྱུར་རོ། རྒྱལ་བུ་རྣམས་ཕན་ཚུན་དུ་སྨྲས་པ། བདག་ནི་སྟན་མཆོག་ལ་འདུག་གོ། མྱ་ངན་མེད་ཀྱིས་སྨྲས་པ། བདག་ནི་ད་ལྟ་ས་ལ་འདུག་པས་འདི་ནི་བདག་གི་སྟན་མཆོག་ཡིན་པས་བདག་གིས་རྒྱལ་པོ་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། ཡང་མཚན་མཁན་ལ་སྨྲས་པ། སླར་ཡང་ཞིབ་ཏུ་གཟིགས་ཤིག མཚན་མཁན་གྱིས་ལན་བཏབ་པ། འདི་དག་གི་ནང་ནས་སྣོད་མཆོག་དང་ཟས་མཆོག་ཡོད་པ་དེ་ནི་རྒྱལ་པོར་འགྱུར་རོ། དེ་ནས་མྱ་ངན་མེད་ཀྱིས་བསམས་པ། བདག་ལ་བཞོན་པ་མཆོག་དང་། སྟན་མཆོག་དང་། ཟས་མཆོག་ཡོད་དོ། དེའི་ཚེ་རྒྱལ་པོས་བུའི་མཚན་མ་བལྟས་ཟིན་ནས་ཕོ་བྲང་དུ་གཤེགས་སོ། དེའི་ཚེ་མྱ་ངན་མེད་ཀྱི་ཡུམ་གྱིས་མྱ་ངན་མྲིས་པ། སུ་ཞིག་རྒྱལ་པོར་འགྱུར། བྲམ་ཟེས་སུ་ཞིག་ལ་ལུང་བསྟན། མྱ་ངན་མེད་ཀྱིས་ཞུས་པ། བཞོན་པ་མཆོག་དང་། སྟན་མཆོག་དང་། སྣོད་མཆོག་དང་། ཟས་མཆོག་ཡོད་པ་དེ་ནི་རྒྱལ་སྲས་སུ་འགྱུར་བས། བདག་གིས་རྒྱལ་པོ་བྱེད་པར་འགྱུར་བ་མཐོང་སྟེ། གླང་པོ་རྒན་པོ་ནི་བཞོན་པ་དང་། ས་གཞི་ནི་སྟན་དང་། དཀར་ཡོལ་དུ་ཟས་བླུགས་པ་དང་། འབྲས་ཆེན་དང་ཞོ་བསྲེས་པའི་ཟས་སོ། དེའི་ཚེ་བྲམ་ཟེ་དེས་མྱ་ངན་མེད་རྒྱལ་པོར་འགྱུར་བར་ཤེས་ནས། ཡང་དང་ཡང་དུ་དེའི་ཡུམ་ལ་གུས་པར་བྱེད་དོ། ཡུམ་གྱིས་ཀྱང་བྲམ་ཟེ་ལ་ཟས་ཕུལ་ཏེ་དྲིས་པ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་གཤེགས་པའི་རྗེས་སུ་སུ་ཞིག་རྒྱལ་པོར་འགྱུར། མཚན་མཁན་གྱིས་ལན་བཏབ་པ། འདི་ནི་བརྗོད་དུ་མི་རུང་ངོ་། དེ་ལྟར་ལན་གསུམ་གྱི་བར་དུ་དྲིས་སོ། མཚན་མཁན་གྱིས་སྨྲས་པ། ངས་ཁྱོད་ལ་བཤད་པར་བྱའོ། གཞན་ལ་མ་སྨྲ་ཞིག ཁྱོད་ཀྱིས་བཙས་པའི་བུ་མྱ་ངན་མེད་ཅེས་བྱ་བ་འདི་ནི་དེ་ཡིན་ནོ།

』夫人白言：『我聞此語，歡喜踴躍，若王聞者，于師所不生敬信，師今可還本住處；若子作王者，師當一切得吉利，盡形供養。』

「時，頻頭羅王邊國德叉尸羅反。時，王語阿育：『汝將四兵眾，平伐彼國。』王子去時，都不與兵甲。

「時，從者白王子言：『今往伐彼國，無有軍仗。云何得平？』阿育言：『我若為王，善根果報者，兵甲自然來。』應發是語時，尋聲地開，兵甲從地而出，即將四兵，往伐彼國。

「時，彼諸國民人聞阿育來，即平治道路，莊嚴城郭，執持吉瓶之水，及種種供養，奉迎王子，而作是言：『我等不反大王及阿育王子，然諸臣輩不利我等，我等是故背違聖化。』即以種種供養王子，請入城邑。平此國已，又使至伐佉沙國。

「時，彼二大力士為王平治道路，推諸山石。又復諸天宣令此國：『阿育當王此天下，汝等勿興逆意。』彼國王即便降伏。如是，乃至平此天下，至於海際。

「時，修師摩王子出外遊戲，又復遇逢一大臣，臣不修禮法，王子即使人打拍其身。大臣念言：『此王子未得王位，用性如是；若得王者，不可而當。又聞阿育得天下，得壞五百大臣，我等相與立阿育為王，領此天下。

以下是藏文翻譯： བཙུན་མོས་གསོལ་པ། བདག་གིས་གཏམ་འདི་ཐོས་ནས་དགའ་ཞིང་མཆོང་བར་གྱུར་ཏོ། གལ་ཏེ་རྒྱལ་པོས་གསན་ན་སློབ་དཔོན་ལ་གུས་ཤིང་དད་པ་མི་སྐྱེ་བས། སློབ་དཔོན་ད་ནི་རང་གི་གནས་སུ་གཤེགས་སུ་གསོལ། གལ་ཏེ་སྲས་རྒྱལ་པོར་གྱུར་ན། སློབ་དཔོན་ལ་བཀྲ་ཤིས་ཐམས་ཅད་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཞིང་སྐུ་ཚེའི་བར་དུ་མཆོད་པར་བགྱི་འོ། དེའི་ཚེ་རྒྱལ་པོ་བིམ་བི་ས་རའི་མཐའ་འཁོབ་ཀྱི་ཡུལ་ཏཀྵ་ཤི་ལ་ངོ་ལོག་གོ། དེའི་ཚེ་རྒྱལ་པོས་མྱ་ངན་མེད་ལ་སྨྲས་པ། ཁྱོད་ཀྱིས་དམག་ཚོགས་བཞི་ཁྲིད་དེ་ཡུལ་དེ་དབང་དུ་བསྡུས་ནས་ཆོམས་ཤིག །རྒྱལ་བུ་བཞུད་པའི་ཚེ་གོ་མཚོན་ཅི་ཡང་མ་གནང་ངོ་། དེའི་ཚེ་འཁོར་རྣམས་ཀྱིས་རྒྱལ་བུ་ལ་གསོལ་པ། ད་ནི་ཡུལ་དེ་འཇོམས་པར་བགྱིད་ན་དམག་ཆས་མ་མཆིས་ན། ཇི་ལྟར་དབང་དུ་བསྡུ་བར་ནུས། མྱ་ངན་མེད་ཀྱིས་སྨྲས་པ། གལ་ཏེ་བདག་རྒྱལ་པོར་འགྱུར་བའི་དགེ་བའི་རྩ་བའི་འབྲས་བུ་ཡོད་ན་གོ་མཚོན་རང་བཞིན་གྱིས་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། དེ་སྐད་སྨྲས་མ་ཐག་ཏུ་ས་གཞི་གས་ནས་གོ་མཚོན་ས་འོག་ནས་བྱུང་སྟེ། དེ་ནས་དམག་ཚོགས་བཞི་ཁྲིད་དེ་ཡུལ་དེར་བཞུད་དོ། དེའི་ཚེ་ཡུལ་དེའི་མི་རྣམས་ཀྱིས་མྱ་ངན་མེད་བྱོན་པ་ཐོས་ནས། ལམ་རྣམས་བཅོས་ཤིང་གྲོང་ཁྱེར་བརྒྱན་ཏེ། བུམ་པ་བཟང་པོའི་ཆུ་དང་མཆོད་པ་སྣ་ཚོགས་ཐོགས་ནས་རྒྱལ་བུ་བསུས་ཏེ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། བདག་ཅག་ནི་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་དང་རྒྱལ་བུ་མྱ་ངན་མེད་ལ་མ་ལོག་གི། འོན་ཀྱང་བློན་པོ་རྣམས་བདག་ཅག་ལ་མི་བསྙེན་པས། བདག་ཅག་གིས་དེའི་ཕྱིར་འཕགས་པའི་བཀའ་ལས་འདས་སོ། དེ་ནས་མཆོད་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་རྒྱལ་བུ་མཆོད་དེ་གྲོང་ཁྱེར་དུ་གདན་དྲངས་སོ། ཡུལ་དེ་དབང་དུ་བསྡུས་ནས་ཡང་ཁ་ཤ་ཡི་ཡུལ་འཇོམས་སུ་བཏང་ངོ་། དེའི་ཚེ་སྟོབས་པོ་ཆེ་གཉིས་ཀྱིས་རྒྱལ་པོའི་ཆེད་དུ་ལམ་བཅོས་ཏེ་རི་དང་རྡོ་རྣམས་ཕྱིར་བསྐྱུར་རོ། ཡང་ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་ཡུལ་དེར་སྒྲ་བསྒྲགས་པ། མྱ་ངན་མེད་ནི་འཛམ་བུ་གླིང་འདིའི་རྒྱལ་པོར་འགྱུར་བས། ཁྱེད་ཅག་གིས་ངོ་ལོག་པའི་བསམ་པ་མ་བྱེད་ཅིག། ཡུལ་དེའི་རྒྱལ་པོ་དེ་མ་ཐཕྱག་འཚལ་ལོ། དེ་ལྟར་འཛམ་བུ་གླིང་རྒྱ་མཚོའི་མཐའ་ཀླས་པ་དབང་དུ་བསྡུས་སོ། དེའི་ཚེ་རྒྱལ་བུ་སུ་ཤརྨ་ཕྱི་རོལ་ཏུ་རྩེ་བར་བྱོན་པ་ན། ཡང་བློན་པོ་ཆེན་པོ་ཞིག་དང་འཕྲད་དེ། བློན་པོས་ཕྱག་མ་བཙལ་བས། རྒྱལ་བུས་མི་བཏང་སྟེ་ལུས་ལ་བརྡེག་ཏུ་བཅུག་གོ། བློན་པོས་བསམས་པ། རྒྱལ་བུ་འདི་ད་དུང་རྒྱལ་སྲིད་མ་ཐོབ་པར་རང་བཞིན་འདི་ལྟ་བུ་ཡིན་ན། གལ་ཏེ་རྒྱལ་པོར་གྱུར་ན་མི་རུང་བར་འགྱུར་རོ། ཡང་ཐོས་པ་ལྟར་ན་མྱ་ངན་མེད་ཀྱིས་འཛམ་བུ་གླིང་ཐོབ་ནས་བློན་པོ་ཆེན་པོ་ལྔ་བརྒྱ་གསོད་པར་འགྱུར་བས། བདག་ཅག་གིས་མྱ་ངན་མེད་རྒྱལ་པོར་བསྐོས་ཏེ་འཛམ་བུ་གླིང་འདི་དབང་དུ་བྱའོ།

』

「又，德叉尸羅國反，諸臣共議：『令修師摩王子去。』王亦應可，即便往彼國，不能降伏。

「時，父王復得重疾，王語諸臣：『吾今欲立修師摩為王，令阿育往至彼國。』時，諸臣欲令阿育作王，以黃物涂阿育體及面手腳已，諸臣白王言：『阿育王子今得重疾。』諸臣即便莊嚴阿育，將至王所：『今且立此子為王，我等后徐徐當立修師摩為王。』時，王聞此語，甚以不喜，憂愁不樂，默然不對。

「時，阿育心念口言：『我應正得王位者，諸天自然來，以水灌我頂，素繒系首。』尋聲諸天即以水灌阿育頂，素繒系首。時，王見此相貌，極生愁惱，即便命終。

「阿育王如禮法殯葬父王已，即立阿㝹樓陀為大臣。

「時，修師摩王子聞父崩背，今立阿育為王，心生不忍，即集諸兵，而來伐阿育。阿育王四門中，二門安二力士，第三門安大臣，自守東門。

「時，阿㝹樓陀大臣機關木象，又作阿育王像，像即騎象，安置東門外。又作無煙火坑聚，以物覆之。修師摩既來到時，阿㝹樓陀大臣語修師摩王子：『欲作王者，阿育在東門，可往伐之，能得此王者，自然得作王。』時，彼王子即趣東門，即墮火坑，便即死亡。

』

ཡང་རྒྱལ་པོ་དེ་ཁ་ཤི་ལའི་ཡུལ་དུ་ངོ་ལོག་པ་དང་། བློན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་གྲོས་བྱས་ནས། རྒྱལ་བུ་སུ་ཤི་མ་བཏང་ན་ལེགས་སོ། །ཞེས་བྱས་པ་དང་། རྒྱལ་པོས་ཀྱང་དེ་ལྟར་གནང་ནས་དེར་བཏང་བས་དབང་དུ་བྱེད་མ་ནུས་སོ། ། དེའི་ཚེ་ན་ཡབ་རྒྱལ་པོ་ཡང་སྙུང་བར་གྱུར་ནས། རྒྱལ་པོས་བློན་པོ་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ད་ང་ནི་སུ་ཤི་མ་རྒྱལ་པོར་བསྐོ་བར་འདོད་པས། མྱ་ངན་མེད་དེར་གཏོང་བར་བྱའོ། །དེའི་ཚེ་བློན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་མྱ་ངན་མེད་རྒྱལ་པོར་བསྐོ་བར་འདོད་ནས། མྱ་ངན་མེད་ཀྱི་ལུས་དང་གདོང་དང་ལག་པ་དང་རྐང་པ་རྣམས་ལ་རྫས་སེར་པོ་བྱུགས་ཏེ། བློན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་རྒྱལ་པོ་ལ་གསོལ་པ། མྱ་ངན་མེད་རྒྱལ་བུ་ད་ལྟ་སྙུང་བར་གྱུར་ཏོ། །བློན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་མྱ་ངན་མེད་བརྒྱན་ནས་རྒྱལ་པོའི་དྲུང་དུ་ཁྲིད་དེ། ད་ནི་འདི་རྒྱལ་པོར་བསྐོས་ལ། ཕྱིས་དལ་བུས་སུ་ཤི་མ་རྒྱལ་པོར་བསྐོ་བར་བགྱིའོ། །དེའི་ཚེ་རྒྱལ་པོས་གཏམ་དེ་ཐོས་ནས་ཤིན་ཏུ་མི་དགྱེས་ཤིང་ཡིད་མི་བདེ་བར་གྱུར་ནས་ཅང་མི་གསུང་བར་བཞུགས་སོ། ། དེའི་ཚེ་མྱ་ངན་མེད་ཀྱིས་སེམས་ཀྱིས་བསམས་ཤིང་ངག་གིས་སྨྲས་པ། གལ་ཏེ་ང་རྒྱལ་སྲིད་ཐོབ་པར་འོས་ན། ལྷ་རྣམས་རང་བཞིན་གྱིས་འོངས་ནས་ངའི་སྤྱི་བོར་ཆུས་དབང་བསྐུར་ཞིང་དར་དཀར་པོས་དབུ་བཅིངས་པར་གྱུར་ཅིག །དེ་སྐད་སྨྲས་མ་ཐག་ཏུ་ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་མྱ་ངན་མེད་ཀྱི་སྤྱི་བོར་ཆུས་དབང་བསྐུར་ཞིང་དར་དཀར་པོས་དབུ་བཅིངས་སོ། །དེའི་ཚེ་རྒྱལ་པོས་མཚན་མ་དེ་གཟིགས་ནས་ཤིན་ཏུ་ཡིད་མི་བདེ་བར་གྱུར་ཏེ་སྐུ་གཤེགས་སོ། ། མྱ་ངན་མེད་ཀྱིས་ཆོ་ག་བཞིན་དུ་ཡབ་རྒྱལ་པོའི་གདུང་མཆོད་བྱས་ནས། ཨ་ནུ་རུ་དྷ་བློན་པོ་ཆེན་པོར་བསྐོས་སོ། ། དེའི་ཚེ་རྒྱལ་བུ་སུ་ཤི་མས་ཡབ་གཤེགས་ཤིང་། ད་ལྟ་མྱ་ངན་མེད་རྒྱལ་པོར་བསྐོས་པ་ཐོས་ནས། ཡིད་མི་བཟོད་པར་གྱུར་ཏེ་དམག་རྣམས་བསྡུས་ནས་མྱ་ངན་མེད་ལ་དམག་དྲངས་སོ། །མྱ་ངན་མེད་ཀྱི་སྒོ་བཞིའི་ནང་ནས་སྒོ་གཉིས་སུ་སྟོབས་ཅན་གཉིས་བཞག །སྒོ་གསུམ་པར་བློན་པོ་ཆེན་པོ་བཞག །ཤར་སྒོ་རང་གིས་བསྲུངས་སོ།ཚེ་བློན་པོ་ཆེན་པོ་ཨ་ནུ་རུ་དྷས་འཕྲུལ་གྱི་གླང་པོ་ཆེ་དང་། མྱ་ངན་མེད་ཀྱི་སྐུ་བརྙན་ཡང་བྱས་ཏེ། སྐུ་བརྙན་དེ་གླང་པོ་ཆེ་ལ་ཆིབས་པར་བྱས་ནས་ཤར་སྒོའི་ཕྱི་རོལ་དུ་བཞག །ཡང་དུ་བ་མེད་པའི་མེ་དོང་བསགས་ཏེ་དངོས་པོས་བཀབ་བོ། །སུ་ཤི་མ་དེར་སླེབས་པ་དང་། བློན་པོ་ཆེན་པོ་ཨ་ནུ་རུ་དྷས་རྒྱལ་བུ་སུ་ཤི་མ་ལ་སྨྲས་པ། རྒྱལ་པོ་བྱེད་པར་འདོད་ན། མྱ་ངན་མེད་ཤར་སྒོ་ན་ཡོད་པས་དེར་དམག་དྲོངས་ཤིག །རྒྱལ་པོ་འདི་ཐོབ་ན་རང་བཞིན་གྱིས་རྒྱལ་པོ་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཚེ་རྒྱལ་བུ་དེས་ཤར་སྒོར་མཆོངས་པས་མེ་དོང་དུ་ལྷུང་སྟེ་འཆི་བར་གྱུར་ཏོ། །

「爾時，有一大力士，名曰跋陀羅由陀，聞修師摩終亡，厭世，將無量眷屬，于佛法中出家學道，加勤精進，逮得漏盡，成阿羅漢道。

「阿育王正法治化。時，諸臣輩我等共立阿育為王故，輕慢于王，不行君臣之禮，王亦自知諸臣輕慢於我。

「時，王語諸臣曰：『汝等可伐花果之樹，植于刺棘。』諸臣答曰：『未嘗見聞卻除華果而植刺樹，而見除伐刺樹而植果實。』乃至王三敕令伐，彼亦不從。

「爾時，國王忿諸大臣，即持利劍，殺五百大臣。又時，王將婇女眷屬，出外園中游戲，見一無憂樹，華極敷盛。王見已，此華樹與我同名。心懷歡喜。王形體醜陋，面板粗澀，諸婇女輩，心不愛王，憎惡王故，以手毀折無憂華樹。王從眠覺，見無憂樹華狼藉在地，心生忿怒，系諸婇女，以火燒殺。王行暴惡，故曰暴惡阿育王。

「時，阿㝹樓陀大臣白王言：『王不應為是法。云何以手自殺人，諸臣婇女？王今當立屠殺之人，應有所殺，以付彼人。』王即宣教立屠殺者。彼有一山，名曰耆梨，中有一織師家。織師有一子，亦名耆梨，兇惡撾打繫縛小男小女，及捕水陸之生，乃至拒逆父母，是故世人傳云兇惡耆梨子。

དེའི་ཚེ་སྟོབས་ཅན་ཆེན་པོ་བྷ་དྲ་ཡུ་དྷ་ཞེས་བྱ་བ་ཞིག་ཡོད་པ་དེས། སུ་ཤི་མ་འཆི་བར་གྱུར་པ་ཐོས་ནས་འཇིག་རྟེན་ལ་སྐྱོ་བར་གྱུར་ཏེ། འཁོར་གྲངས་མེད་པ་དང་བཅས་ཏེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་ལ་རབ་ཏུ་བྱུང་ནས་ཆོས་བསླབས་ཏེ། བརྩོན་འགྲུས་བསྐྱེད་ནས་ཟག་པ་ཟད་པར་བྱས་ཏེ་དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་བོ། ། མྱ་ངན་མེད་ཀྱིས་ཆོས་བཞིན་དུ་དབང་བསྒྱུར་རོ། །དེའི་ཚེ་བློན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་བསམས་པ། ང་ཚོས་མྱ་ངན་མེད་རྒྱལ་པོར་བསྐོས་པས་རྒྱལ་པོ་ལ་བརྙས་ཤིང་རྒྱལ་པོ་དང་བློན་པོའི་ཆོ་ག་མི་བྱེད་དོ། །རྒྱལ་པོས་ཀྱང་བློན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་བདག་ལ་བརྙས་པར་བྱེད་པར་མཁྱེན་ནོ། ། དེའི་ཚེ་རྒྱལ་པོས་བློན་པོ་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ཁྱེད་རྣམས་ཀྱིས་མེ་ཏོག་དང་འབྲས་བུའི་ཤིང་རྣམས་བཅད་ལ་ཚེར་མ་ཅན་གྱི་ཤིང་འདེབས་པར་གྱིས་ཤིག །བློན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་སྨྲས་པ། མེ་ཏོག་དང་འབྲས་བུའི་ཤིང་བཅད་ནས་ཚེར་མ་ཅན་གྱི་ཤིང་འདེབས་པ་ནི་མ་མཐོང་མ་ཐོས་ཀྱི། ཚེར་མ་ཅན་གྱི་ཤིང་བཅད་ནས་འབྲས་བུ་ཅན་གྱི་ཤིང་འདེབས་པ་ནི་མཐོང་ངོ་། །རྒྱལ་པོས་ལན་གསུམ་གྱི་བར་དུ་བཅད་པའི་བཀའ་སྩལ་ཀྱང་དེ་རྣམས་ཀྱིས་མ་མཉན་ཏོ། ། དེའི་ཚེ་རྒྱལ་པོ་བློན་པོ་རྣམས་ལ་ཁྲོས་ནས་རལ་གྲི་རྣོན་པོ་ཐོགས་ཏེ་བློན་པོ་ལྔ་བརྒྱ་བསད་དོ། །ཡང་དུས་གཞན་ཞིག་ན་རྒྱལ་པོ་བཙུན་མོའི་འཁོར་དང་བཅས་ཏེ་ཕྱི་རོལ་གྱི་སྐྱེད་མོས་ཚལ་དུ་རྩེ་བར་གཤེགས་པ་ན། མྱ་ངན་མེད་པའི་ཤིང་མེ་ཏོག་རབ་ཏུ་རྒྱས་པ་ཞིག་གཟིགས་སོ། །རྒྱལ་པོས་གཟིགས་ནས་ཤིང་འདི་ང་དང་མིང་མཐུན་ནོ་ཞེས་ཐུགས་དགྱེས་སོ། །རྒྱལ་པོའི་སྐུའི་དབྱིབས་མི་སྡུག་ཅིང་པགས་པ་རྩུབ་པས། བཙུན་མོ་རྣམས་རྒྱལ་པོ་ལ་མི་དགའ་ཞིང་སྡང་བས། ལག་པས་མྱ་ངན་མེད་པའི་ཤིང་གི་མེ་ཏོག་རྣམས་བཅག་གོ །རྒྱལ་པོ་གཉིད་སད་ནས་མྱ་ངན་མེད་པའི་ཤིང་གི་མེ་ཏོག་རྣམས་ས་ལ་འཐོར་བར་གཟིགས་ནས་ཐུགས་ཁྲོས་ཏེ། བཙུན་མོ་རྣམས་བཅིངས་ནས་མེས་བསྲེགས་ཏེ་བསད་དོ། །རྒྱལ་པ་པོའི་ལས་མཛད་པས་གཏུམ་པོ་མྱ་ངན་མེད་ཅེས་གྲགས་སོ། ། དེའི་ཚེ་བློན་པོ་ཆེན་པོ་ཨ་ནུ་རུ་དྷས་རྒྱལ་པོ་ལ་གསོལ་པ། རྒྱལ་པོས་འདི་ལྟར་མི་རིགས་སོ། །ཇི་ལྟར་ཕྱག་གིས་མི་གསོད་ཅིང་བློན་པོ་དང་བཙུན་མོ་རྣམས་གསོད། ད་ནི་རྒྱལ་པོས་གསད་པར་བྱ་བ་རྣམས་གསོད་པའི་མི་བསྐོ་བར་མཛད་དུ་གསོལ། རྒྱལ་པོས་གསོད་པ་པོ་བསྐོ་བའི་བཀའ་བསྒྲགས་སོ། །རི་གི་རི་ཞེས་བྱ་བ་ཞིག་ཡོད་དེ། དེ་ན་ཐགས་མཁན་གྱི་ཁྱིམ་ཞིག་ཡོད་དོ། །ཐགས་མཁན་དེ་ལ་བུ་གི་རི་ཞེས་བྱ་བ་ཞིག་ཡོད་དེ། གཏུམ་པོ་བུ་དང་བུ་མོ་ཆུང་ངུ་རྣམས་རྡུང་ཞིང་འཆིང་བ་དང་། ཆུ་དང་སྐམ་ས་ན་གནས་པའི་སྲོག་ཆགས་རྣམས་འཛིན་པ་དང་། ཕ་མ་ལའང་ངོ་ལོག་པར་བྱེད་པས། དེའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་ན་གི་རིའི་བུ་གཏུམ་པོ་ཞེས་གྲགས་སོ། །

「時，王諸使語彼：『汝能為王斬諸兇人不？』彼答曰：『一切閻浮提有罪者，我能凈除，況復此一方？』

「時，諸使輩還啟王言：『彼人已得兇惡者。』王言：『覓將來也！』諸使呼彼，彼答言：『小忍，先奉辭父母。』具說上事，父母言：『子不應行是事。』如是三敕，彼生不仁之心，即便殺父母已，然後乃至。

「諸使問曰：『何以經久不速來也？』時，彼兇惡具說上事。諸使者以是事具啟王。王即敕彼：『我所有罪人，事應至死，汝當知之。』彼啟王言：『為我作舍。』王乃至為其作舍屋室，極為端嚴，唯開一門，門亦極精嚴，于其中間，作治罪之法羅列，狀如地獄，彼獄極為勝好。時，彼兇人啟王言：『今從王乞愿，若人來入此中者，不復得出。』王答言：『如汝所啟乞愿，當以與汝。』

「時，彼屠主往詣寺中，聽諸比丘說地獄事。時，有比丘講地獄經：『有眾生生地獄者，地獄即執彼罪人，以熱鐵鉗鉗開其口，以熱鐵丸著其口中。次融銅灌口，次復鐵斧斬截其體，次復杻械枷鎖檢系其身，次復火車爐炭，次復鐵鑊，次復灰河，次復刀山劍樹。』具如天五使經所說。彼屠主具聞比丘說是諸事，開其住處，所作治罪之法如彼所說，案此法而治罪人。

ཡང་རྒྱལ་པོའི་ཕོ་ཉ་རྣམས་ཀྱིས་དེ་ལ་སྨྲས་པ། ཁྱོད་ཀྱིས་རྒྱལ་པོའི་ཆེད་དུ་གདུག་པ་ཅན་རྣམས་གསོད་ནུས་སམ། དེས་སྨྲས་པ། འཛམ་བུའི་གླིང་ཐམས་ཅད་ན་ཉེས་པ་ཅན་ཡོད་པ་རྣམས་ང་ཡིས་དག་པར་བྱེད་ནུས་ན། ཕྱོགས་འདི་གཅིག་པུ་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས། དེའི་ཚེ་ཕོ་ཉ་རྣམས་ཀྱིས་ལོག་ནས་རྒྱལ་པོ་ལ་གསོལ་པ། མི་དེ་གདུག་པ་ཅན་དུ་གྱུར་ཟིན་ཏོ། །རྒྱལ་པོས་བཀའ་སྩལ་པ། འཚོལ་ལ་ཁྲིད་ཤོག །ཕོ་ཉ་རྣམས་ཀྱིས་དེ་བོས་པ་དང་དེས་སྨྲས་པ། ཅུང་ཟད་བཟོད་པར་མཛོད། སྔོན་ལ་ཕ་མ་ལ་ཞུས་ནས་འོང་ངོ་། །གོང་གི་དོན་རྣམས་བརྗོད་པ་དང་། ཕ་མས་སྨྲས་པ། བུ་ཁྱོད་ཀྱིས་ལས་འདི་མི་རིགས་སོ། །དེ་ལྟར་ལན་གསུམ་བསྐུལ་བ་དང་། དེས་སྙིང་རྗེ་མེད་པའི་སེམས་བསྐྱེད་དེ་ཕ་མ་བསད་ནས་དེ་ནས་འོངས་སོ། ། ཕོ་ཉ་རྣམས་ཀྱིས་དྲིས་པ། ཅིའི་ཕྱིར་ཡུན་རིང་དུ་མྱུར་དུ་མ་འོངས། དེའི་ཚེ་གདུག་པ་ཅན་དེས་གོང་གི་དོན་རྣམས་བཤད་དོ། །ཕོ་ཉ་རྣམས་ཀྱིས་དོན་དེ་དག་རྒྱལ་པོ་ལ་ཞུས་སོ། །རྒྱལ་པོས་དེ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ང་ལ་ཉེས་པ་ཅན་གང་ཡོད་པ་འཆི་བར་འོས་པ་རྣམས་ཁྱོད་ཀྱིས་ཤེས་པར་གྱིས་ཤིག །དེས་རྒྱལ་པོ་ལ་གསོལ་པ། བདག་གི་ཆེད་དུ་ཁང་པ་ཞིག་བཞེངས་སུ་གསོལ། རྒྱལ་པོས་དེའི་ཆེད་དུ་ཁང་པ་ཤིན་ཏུ་མཛེས་པ་སྒོ་གཅིག་པ། སྒོ་ཡང་ཤིན་ཏུ་བཟང་བ་ཞིག་བཞེངས་ཏེ། དེའི་ནང་དུ་དམྱལ་བ་ལྟ་བུར་ཉེས་པ་ཅན་རྣམས་ཆད་པས་གཅོད་པའི་ཐབས་སྣ་ཚོགས་བཀོད་པའི་བཙོན་ར་ཤིན་ཏུ་བཟང་པོ་ཞིག་བྱས་སོ། །དེའི་ཚེ་གདུག་པ་ཅན་དེས་རྒྱལ་པོ་ལ་གསོལ་པ། ད་ནི་རྒྱལ་པོ་ལ་གསོལ་བ་འབུལ་བར་འཚལ་ཏེ། མི་སུ་ཞིག་འདིའི་ནང་དུ་འོངས་ན་ཕྱིར་མི་འགྲོ་བར་མཛད་དུ་གསོལ། རྒྱལ་པོས་བཀའ་སྩལ་པ། ཁྱོད་ཀྱིས་གསོལ་བ་བཏབ་པ་བཞིན་སྩལ་ལོ། ། དེའི་ཚེ་གསོད་པ་པོ་དེ་གཙུག་ལག་ཁང་དུ་སོང་སྟེ། དགེ་ས་ཀྱིས་དམྱལ་བའི་གཏམ་གསུངས་པ་ཉན་ཏོ། །དེའི་ཚེ་དགེ་སློང་ཞིག་གིས་དམྱལ་བའི་མདོ་འཆད་པ། སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་སྐྱེས་པ་རྣམས་ལ། དམྱལ་བའི་སྲུང་མ་རྣམས་ཀྱིས་ཉེས་པ་ཅན་དེ་བཟུང་ནས་ལྕགས་ཀྱི་སྐྱོགས་ཚ་བོས་ཁ་གདངས་ཏེ་ལྕགས་རིལ་ཚ་བོ་ཁར་འཇུག་གོ །དེ་ནས་ཟངས་ཞུན་ཁར་ལྡུག་གོ །དེ་ནས་ལྕགས་ཀྱི་སྟ་རེས་ལུས་གཤོག་གོ །དེ་ནས་ལྕགས་སྒྲོག་དང་བཅིང་བ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་ལུས་འཆིང་ངོ་། །དེ་ནས་མེའི་ཤིང་རྟ་དང་སོལ་བ་དང་། དེ་ནས་ལྕགས་ཀྱི་སྣོད་དང་། དེ་ནས་ཐལ་ཚན་གྱི་ཆུ་བོ་དང་། དེ་ནས་རལ་གྲིའི་རི་དང་རལ་གྲིའི་ལྗོན་ཤིང་རྣམས་སུ་འཇུག་གོ །ལྷའི་ཕོ་ཉ་ལྔའི་མདོ་ལས་གསུངས་པ་བཞིན་ནོ། །གསོད་པ་པོ་དེས་དགེ་སློང་གིས་གསུངས་པའི་དོན་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཐོས་ནས། རང་གི་གནས་སུ་དེ་དག་དང་འདྲ་བའི་ཆད་པ་གཅོད་པའི་ཐབས་རྣམས་བཟོས་ཏེ། ཆོ་ག་དེ་བཞིན་དུ་ཉེས་པ་ཅན་རྣམས་ལ་ཆད་པ་གཅོད་དོ། །

「又一時，商主將其婦入于大海，入海時，婦便生子，名曰為海。如是在海十有餘年，采諸重寶，還到本鄉，道中值五百賊，殺于商主，奪彼寶物。

「爾時，商主之子見父傷死，及失寶物，厭世間苦故，于如來法中出家學道，還其本土，遊行諸國，次至巴連弗邑。過此夜已，晨朝著衣持缽，入城次第乞食，誤入屠殺舍中。

「時，彼比丘遙見舍里，見火車爐炭等治諸眾生，如地獄中，尋生恐怖，衣毛皆豎，便欲出門。時，兇惡即往，執彼比丘言：『入此中者，無有得出，汝今於此而死。』比丘聞其所說，心生悲毒，泣淚滿目。兇主問曰：『汝云何如小兒啼？』

「爾時，比丘以偈答曰：

「『我不恐畏死，　　志願求解脫， 　　所求不成果，　　是故我啼泣， 　　人身極難得，　　出家亦復然， 　　遇釋師子王，　　自今不重睹。』

「爾時，兇主語比丘曰：『汝今必死，何所憂惱？』比丘復以哀言答云：『乞我少時生命，可至一月。』彼兇不聽。如是日數漸減，止於七日，彼即聽許。

「時，此比丘知將死不久，勇猛精進，坐禪息心，終不能得道。至於七日，時，王宮內人有事至死，送付兇惡之人，令治其罪。兇主將是女人著臼中，以杵搗之，令成碎末。

དེའི་ཚེ་ཚོང་དཔོན་ཞིག་རང་གི་ཆུང་མ་དང་བཅས་ཏེ་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོར་ཞུགས་པ་ན། རྒྱ་མཚོར་ཞུགས་པའི་ཚེ་ཆུང་མས་བུ་བཙས་ཏེ་རྒྱ་མཚོ་ཞེས་བཏགས་སོ། །དེ་ལྟར་རྒྱ་མཚོའི་ནང་དུ་ལོ་བཅུ་ལྷག་ཙམ་བསྡད་ནས་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་ཚོགས་བསགས་ཏེ་རང་གི་ཡུལ་དུ་ལོག་པའི་ལམ་དུ་ཇག་པ་ལྔ་བརྒྱ་དང་འཕྲད་དེ་ཚོང་དཔོན་བསད་ནས་ནོར་རྣམས་འཕྲོགས་སོ། ། དེའི་ཚེ་ཚོང་དཔོན་གྱི་བུས་ཕ་བསད་པ་དང་ནོར་བརླག་པ་མཐོང་ནས་འཇིག་རྟེན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ལ་སྐྱོ་བས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསྟན་པ་ལ་རབ་ཏུ་བྱུང་སྟེ་ཆོས་བསླབས་ནས། རང་གི་ཡུལ་དུ་ལོག་སྟེ་ཡུལ་རྣམས་བརྒྱུད་ནས་པ་ཏ་ལི་པུ་ཏྲའི་གྲོང་ཁྱེར་དུ་སླེབས་སོ། །མཚན་མོ་དེ་འདས་ནས་ཐོ་རངས་གོས་བགོས་ཏེ་ལྷུང་བཟེད་ཐོགས་ནས་གྲོང་ཁྱེར་དུ་བསོད་སྙོམས་ལ་རིམ་གྱིས་འཇུག་པ་ན། འཁྲུལ་ནས་གསོད་པའི་ཁང་པར་ཞུགས་སོ། ། དེའི་ཚེ་དགེ་སློང་དེས་ཁང་པའི་ནང་ན་མེའི་ཤིང་རྟ་དང་སོལ་བ་ལ་སོགས་པས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཆད་པ་གཅོད་པ་དམྱལ་བ་དང་འདྲ་བར་མཐོང་ནས་འཇིགས་སྐྲག་སྐྱེས་ཏེ་བ་སྤུ་ལངས་ནས་སྒོ་ནས་འཐོན་པར་བརྩམས་སོ། །དེའི་ཚེ་གདུག་པ་ཅན་དེས་བསུས་ནས་དགེ་སློང་དེ་བཟུང་སྟེ་སྨྲས་པ། འདིར་ཞུགས་པ་རྣམས་ནི་ཕྱིར་འགྲོ་བ་མེད་དེ། ཁྱོད་ད་ནི་འདིར་འཆི་བར་འགྱུར་རོ། །དགེ་སློང་གིས་དེའི་ཚིག་ཐོས་ནས་ཡིད་སྐྱོ་ཞིང་མིག་མཆི་མས་གང་ངོ་། །གདུག་པ་ཅན་གྱིས་དྲིས་པ། ཁྱོད་ཅིའི་ཕྱིར་བྱིས་པ་བཞིན་དུ་ངུ་། དེའི་ཚེ་དགེ་སློང་གིས་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་སྨྲས་པ། བདག་ནི་འཆི་བ་ལ་མི་འཇིགས། །རྣམ་གྲོལ་དོན་དུ་གཉེར་བ་ལགས། ། དོན་ནི་མ་གྲུབ་པ་ཡི་ཕྱིར། །དེ་ཕྱིར་བདག་ནི་ངུ་བར་བགྱིད། ། མི་ལུས་ཤིན་ཏུ་རྙེད་དཀའ་ཞིང་། །རབ་ཏུ་བྱུང་བའང་དེ་བཞིན་ནོ། ། ཤཱཀྱའི་སེང་གེ་མཇལ་བ་ཡང་། །ད་ནི་སླར་ཡང་མི་མཐོང་ངོ་། ། དེའི་ཚེ་གདུག་པ་ཅན་གྱིས་དགེ་སློང་ལ་སྨྲས་པ། ཁྱ་ངེས་པར་འཆི་བར་འགྱུར་ན་ཅིའི་ཕྱིར་མྱ་ངན་བྱེད། དགེ་སློང་གིས་སླར་ཡང་སྙན་པའི་ཚིག་གིས་ལན་བཏབ་པ། བདག་ལ་ཟླ་བ་གཅིག་གི་བར་དུ་སྲོག་གི་སྐབས་སྩོལ་ཅིག །གདུག་པ་ཅན་དེས་མ་གནང་ངོ་། །དེ་བཞིན་དུ་ཉི་མའི་གྲངས་རིམ་གྱིས་བྲི་སྟེ་ཞག་བདུན་གྱི་བར་དུ་གསོལ་བ་བཏབ་པ་དང་དེས་གནང་ངོ་། ། དེའི་ཚེ་དགེ་སློང་དེས་མྱུར་དུ་འཆི་བར་ཤེས་ནས་བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་ཏེ་བསྒོམ་ཞིང་སེམས་ཞི་བར་བྱས་ཀྱང་བདེན་པ་མ་རྟོགས་སོ། །ཞག་བདུན་པ་ལ་རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་གི་མི་ཞིག་འཆི་བའི་ལས་བྱས་ནས་གདུག་པ་ཅན་ལ་བཏང་སྟེ་ཉེས་པའི་ཆད་པ་གཅོད་དུ་བཅུག་གོ །གདུག་པ་ཅན་གྱིས་བུད་མེད་དེ་གཏུན་དུ་བཅུག་ནས་གཏུན་ཤིང་གིས་བརྡུངས་ཏེ་ཕྱེ་མར་བྱས་སོ། །

「時，比丘見是事，極厭惡此身：『嗚呼！苦哉！我不久亦當如是。』而說偈言：

「『嗚呼大悲師，　　演說正妙法， 　　此身如聚沫，　　于義無有實。 　　曏者美女色，　　今將何所在， 　　生死極可舍，　　愚人而貪著。 　　繫心緣彼處，　　今當脫鎖木， 　　令度三有海，　　畢竟不復生。 　　如是勤方便，　　專精修佛法， 　　斷除一切結，　　得成阿羅漢。』

「時，彼兇惡人語此比丘：『期限已盡。』比丘問曰：『我不解爾之所說。』彼兇答曰：『先期七日，今既已滿。』比丘以偈答曰：

「『我心得解脫，　　無明大黑闇， 　　斷除諸有蓋，　　以殺煩惱賊， 　　慧日今已出，　　鑑察心意識， 　　明瞭見生死，　　今者愍人時， 　　隨順修聖法，　　我今此身骸， 　　任爾之所為，　　無復有吝惜。』

「爾時，彼兇主執彼比丘著鐵鑊油中，足與薪火，火終不然，假使然者，或復不熱。兇主見火不然，打拍使者，而自然火，火即猛盛；久久，開鐵鑊蓋，見彼比丘鐵鑊中蓮華上坐，生希有心，即啟國王，王即便嚴駕，將無量眾，來看比丘。

「時，彼比丘調伏時至，即身升虛空，猶如雁王，示種種變化，如偈所說。

དེའི་ཚེ་དགེ་སློང་གིས་དོན་དེ་མཐོང་ནས་ལུས་འདི་ལ་ཤིན་ཏུ་སྐྱོ་བར་གྱུར་ཏེ། ཀྱེ་མ་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །བདག་ཀྱང་མི་རིང་བར་འདི་ལྟར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་སྨྲས་པ། ཀྱེ་མ་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོའི་སྟོན་པ་ཡིས། །དམ་པའི་ཆོས་ནི་ཡང་དག་གསུངས་པ་སྟེ། ། ལུས་འདི་དབུ་བའི་ཕུང་པོ་འདྲ་བ་སྟེ། །དོན་ལ་སྙིང་པོ་ཅུང་ཟད་ཡོད་མ་ཡིན། ། སྔོན་ཆད་མཛེས་མའི་གཟུགས་ནི་གང་ཡིན་པ། །ད་ལྟ་དེ་ནི་གང་དུ་མཆིས་པར་གྱུར། ། སྐྱེ་འཆི་ཤིན་ཏུ་སྤང་བར་བྱ་བ་ལ། །བླུན་པོ་རྣམས་ནི་ཆགས་པར་བྱེད་པ་ཡིན། ། སེམས་ནི་ཡུལ་དེར་རབ་ཏུ་བཅིངས་པ་ལས། །ད་ནི་ལྕགས་སྒྲོག་ལས་ནི་ཐར་བར་བྱ། ། སྲིད་པ་གསུམ་གྱི་རྒྱ་མཚོ་བརྒལ་བྱས་ནས། །གཏན་དུ་སླར་ཡང་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་རོ། ། འདི་ལྟར་བརྩོན་པའི་ཐབས་ནི་བརྩམས་ནས་སུ། །སངས་རྒྱས་ཆོས་ནི་རྩེ་གཅིག་བསྒྲུབ་པར་བྱ། ། ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་མ་ལུས་བཅད་བྱས་ནས། །དགྲ་བཅོམ་པ་ནི་ཐོབ་པར་བྱས་པ་ཡིན། ། དེའི་ཚེ་གདུག་པ་ཅན་དེས་དགེ་སློང་དེ་ལ་སྨྲས་པ། དུས་ཚད་རྫོགས་སོ། །དགེ་སློང་གིས་དྲིས་པ། ཁྱོད་ཀྱིས་སྨྲས་པའི་དོན་བདག་གིས་མ་གོ །གདུག་པ་ཅན་གྱིས་སྨྲས་པ། སྔོན་ཞག་བདུན་གྱི་དུས་ཚད་བཅད་པ་ད་རྫོགས་སོ། །དགེ་སློང་གིས་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་སྨྲས་པ། བདག་གི་སེམས་ནི་རྣམ་གྲོལ་ཏེ། །མ་རིག་མུན་པ་ཆེན་པོ་དང་། ། སྒྲིབ་པ་ཀུན་ནི་བཅད་བྱས་ཤིང་། །ཉོན་མོངས་ཇག་པ་བསད་ཟིན་ཏེ། ། ཤེས་རབ་ཉི་མ་ཤར་གྱུར་ནས། །སེམས་དང་ཡིད་ནི་རྣམ་དཔྱད་དེ། ། སྐྱེ་འཆི་གསལ་བར་མཐོང་གྱུར་ཅིང་། །ད་ནི་སྐྱེ་བོ་སྙིང་རྗེའི་དུས། ། འཕགས་པའི་ཆོས་ནི་རྗེས་མཐུན་བསྒྲུབས། །བདག་གི་ལུས་ཀྱི་ཕུང་པོ་འདི། ། ཁྱོད་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་བྱེད་གྱུར་ཀྱང་། །ད་ནི་སེར་སྣ་མ་མཆིས་སོ། ། དེའི་ཚེ་ཅན་དེས་དགེ་སློང་དེ་བཟུང་ནས་ལྕགས་ཀྱི་སྣོད་སྣུམ་གྱིས་གང་བའི་ནང་དུ་བཅུག་སྟེ། བུད་ཤིང་དང་མེ་བཏང་ཡང་མེ་མ་འབར། གལ་ཏེ་འབར་ཡང་ཚ་བར་མ་གྱུར་ཏོ། །གདུག་པ་ཅན་གྱིས་མེ་མི་འབར་བ་མཐོང་ནས་གཡོག་པོ་རྣམས་བརྡུངས་ཏེ་རང་གིས་མེ་སྦར་བས་མེ་རབ་ཏུ་འབར་རོ། །ཡུན་རིང་པོ་ཞིག་ནས་ལྕགས་སྣོད་ཀྱི་ཁེབས་ཕྱེ་བ་ན། དགེ་སློང་དེ་ལྕགས་སྣོད་ཀྱི་ནང་དུ་པདྨའི་སྟེང་ན་བཞུགས་པ་མཐོང་ནས་ངོ་མཚར་དུ་གྱུར་ཏེ། རྒྱལ་པོ་ལ་ཞུས་པས། རྒྱལ་པོས་ཀྱང་བཞོན་པ་བརྒྱན་ཏེ་སྐྱེ་བོ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དང་བཅས་ཏེ་དགེ་སློང་ལ་བལྟ་བར་བྱོན་ནོ། ། དེའི་ཚེ་དགེ་སློང་གིས་འདུལ་བའི་དུས་ལ་བབ་པར་མཁྱེན་ནས། སྐུ་ལུས་ནམ་མཁའ་ལ་བཞེངས་ཏེ་ངང་པའི་རྒྱལ་པོ་ལྟར་རྫུ་འཕྲུལ་སྣ་ཚོགས་བསྟན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལས་གསུངས་པ་བཞིན་ནོ། །;

「王見是比丘，　　身升在虛空， 　心懷大歡喜，　　合掌觀彼聖：

「『我今有所白，　　意中所不解， 　　形體無異人，　　神通未曾有， 　　為我分別說，　　修習何等法， 　　令汝得清凈，　　為我廣敷演， 　　令得勝妙法，　　我了法相已， 　　為汝作弟子，　　畢竟無有悔。』

「時，彼比丘而作是念：『我今伏是王，多有所導，攝持佛法，當廣分佈如來舍利，安樂無量眾生，於此閻浮提，盡令信三寶。』以是因緣故，自顯其德。而向王說偈言：

「『我是佛弟子，　　逮得諸漏盡， 　　又復是佛子，　　不著一切有， 　　我今已調伏，　　無上兩足尊， 　　息心得寂靜，　　生死大恐怖， 　　我今悉得脫，　　有離三有縛， 　　如來聖法中，　　獲得如是利。』

「時，阿育王聞彼比丘所說，于佛所生大敬信，又白比丘言：『佛未滅度時，何所記說？』比丘答言：『佛記大王：「於我滅后，過百歲之時，于巴連弗邑，有三億家，彼國有王，名曰阿育，當王此閻浮提，為轉輪王，正法治化；又復廣佈我舍利，于閻浮提立八萬四千塔。」佛如是記大王。

རྒྱལ་པོས་དགེ་སློང་དེ་ནི། །ནམ་མཁར་ལུས་ནི་འཕགས་པ་མཐོང་། ། སེམས་ནི་རབ་ཏུ་དགའ་གྱུར་ནས། །ཐལ་མོ་སྦྱར་ཏེ་འཕགས་པར་བལྟ། ། བདག་ནི་ད་ལྟ་ཞུ་བ་ཡོད། །ཡིད་ལ་མ་རྟོགས་གང་ལགས་པ། ། གཟུགས་ནི་མི་དང་ཁྱད་མེད་ཀྱང་། །རྫུ་འཕྲུལ་སྔོན་ཆད་མ་མཐོང་བ། ། བདག་ལ་རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་གསུངས། །ཆོས་གང་བསྒོམས་པས་འདི་འདྲར་གྱུར། ། ཁྱོད་ནི་དག་པར་ཇི་ལྟར་གྱུར། །བདག་ལ་རྒྱ་ཆེར་བཤད་དུ་གསོལ། ། ཆོས་མཆོག་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། །བདག་གིས་ཆོས་ཚུལ་རྟོགས་གྱུར་ནས། ། ཁྱོད་ཀྱི་མཆོད་གནས་བགྱིད་པར་འཚལ། །གཏན་དུ་འགྱོད་པ་མི་མངའ་འོ། ། དེའི་ཚེ་དགེ་སློང་དེས་འདི་སྙམ་དུ་བསམས་ཏེ། བདག་གིས་ད་ལྟ་རྒྱལ་པོ་འདི་བཏུལ་ན་མང་པོ་ལ་ཕན་གདགས་ཤིང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་འཛིན་པར་འགྱུར་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རིང་བསྲེལ་ཡང་རྒྱ་ཆེར་སྤེལ་བར་འགྱུར་ཞིང་སེམས་ཅན་དཔག་ཏུ་མེད་པ་བདེ་བར་འགྱུར་ལ། འཛམ་བུའི་གླིང་འདི་ན་ཐམས་ཅད་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་དད་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་ནས། རྒྱུ་དེས་རང་གི་ཡོན་ཏན་བསྟན་ཏེ་རྒྱལ་པོ་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་སྨྲས་པ། བདག་ནི་སངས་རྒྱས་མཆོད་གནས་ཏེ། །ཟག་པ་ཀུན་ནི་ཟད་པར་གྱུར། ། ཡང་ནི་སངས་རྒྱས་སྲས་ལགས་ཏེ། །སྲིད་པ་ཀུན་ལ་མི་ཆགས་སོ། ། བདག་ནི་ད་ལྟ་བཏུལ་བ་སྟེ། །རྐང་གཉིས་མཆོག་གི་བླ་ན་མེད། ། སེམས་ནི་ཞི་བ་ཐོབ་གྱུར་ཏེ། །སྐྱེ་འཆིའི་འཇིགས་པ་ཆེན་པོ་ལས། ། བདག་ནི་ད་ལྟ་གྲོལ་བར་གྱུར། །སྲིད་གསུམ་འཆིང་བ་ལས་གྲོལ་ཏེ། ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དམ་ཆོས་ལས། །ཕན་ཡོན་འདི་འདྲ་ཐོབ་པར་གྱུར། ། དེའི་ཚེ་མྱ་ངན་མེད་ཀྱིས་དགེ་སློང་གིས་སྨྲས་པ་ཐོས་ནས་སངས་རྒྱས་ལ་གུས་པའི་དད་པ་ཆེན་པོ་སྐྱེས་ཏེ། དགེ་སློང་ལ་ཡང་གསོལ་པ། སངས་རྒྱས་མྱ་ངན་ལས་མ་འདས་པའི་ཚེ་ཅི་ཞིག་ལུང་བསྟན། དགེ་སློང་གིས་སྨྲས་པ། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ལ་ལུང་བསྟན་པ། ང་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་ལོ་བརྒྱ་འདས་པའི་ཚེ། པ་ཏུ་ཏྲའི་གྲོང་ཁྱེར་དུ་ཁྱིམ་བྱེ་བ་གསུམ་ཡོད་པའི་ཡུལ་དེར་མྱ་ངན་མེད་ཅེས་བྱ་བའི་རྒྱལ་པོ་ཞིག་འབྱུང་སྟེ། དེས་འཛམ་བུའི་གླིང་འདི་ལ་དབང་བསྒྱུར་ཞིང་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོར་འགྱུར་ལ། ཆོས་བཞིན་དུ་དབང་བསྒྱུར་བར་འགྱུར་རོ། །ཡང་ངའི་རིང་བསྲེལ་རྣམས་རྒྱ་ཆེར་སྤེལ་ནས་འཛམ་བུའི་གླིང་དུ་མཆོད་རྟེན་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་བཞེངས་པར་འགྱུར་རོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱིས་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ལ་དེ་ལྟར་ལུང་བསྟན་ཏོ། །;

然大王今造此大地獄，殺害無量民人，王今宜應慈念一切眾生，施其無畏，令得安隱，佛之所記大王者，王當如法修行。』而說偈言：

「『當行哀愍心，　　莫惱諸群生， 　　當修習佛法，　　廣佈佛舍利。』

「時，彼阿育王于佛所極生敬信，合掌向比丘作禮：『我得大罪，今向比丘懺悔，我之所作甚為不可，愿為佛子，受我懺悔。舍心勿復責，我愚人今復歸命。』而說偈言：

「『我今歸依佛，　　無上勝妙法， 　　比丘諸眾尊，　　我今盡命歸， 　　我今當勇猛，　　奉受世尊敕， 　　於此閻浮提，　　普立諸佛塔， 　　種種諸供養，　　懸繒及幡幢， 　　莊嚴世尊塔，　　妙麗世希有。』

「時，彼比丘度阿育王已，乘空而化。

「時，王從地獄出，兇主白王言：『王不復得去。』王曰：『汝今欲殺我耶？』彼曰：『如是。』王曰：『誰先入此中？』答曰：『我是。』王曰：『若然者，汝先應取死。』王即敕人，將此兇主著作膠舍里，以火燒之，又敕壞此地獄，施眾生無畏。

「時，王欲建舍利塔，將四兵眾，至王舍城，取阿阇世王佛塔中舍利，還復修治此塔，與本無異。如是取七佛塔中舍利，至羅摩村中。

དེས་ན་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ད་ལྟ་དམྱལ་བ་ཆེན་པོ་འདི་བཞེངས་ནས་སྐྱེ་བོ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་གསོད་པར་མཛད་པས། རྒྱལ་པོས་ད་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སྙིང་རྗེ་བསྐྱེད་དེ་མི་འཇིགས་པ་སྦྱིན་ནས་བདེ་བར་མཛད་པར་རིགས་སོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱིས་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ལ་ལུང་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་ཆོས་བཞིན་དུ་སྤྱད་པར་མཛོད་ཅིག །ཅེས་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་གསུངས་པ། སྙིང་རྗེའི་སེམས་ནི་སྤྱད་པར་མཛོད། །སྐྱེ་དགུ་རྣམས་ལ་མི་འཚེ་ཞིང་། ། སངས་རྒྱས་ཆོས་ནི་བསྒོམ་པར་མཛོད། །སངས་རྒྱས་རིང་བསྲེལ་རྒྱ་ཆེར་སྤེལ། ། དེའི་ཚེ་མྱ་ངན་མེད་དེས་སངས་རྒྱས་ལ་གུས་པའི་དད་པ་ཆེན་པོ་སྐྱེས་ཏེ། ཐལ་མོ་སྦྱར་ནས་དགེ་སློང་ལ་ཕྱག་བྱས་ཏེ། བདག་གིས་སྡིག་པ་ཆེན་པོ་བྱས་པས་ད་ལྟ་དགེ་སློང་གི་དྲུང་དུ་བཤགས་སོ། །བདག་གིས་བྱས་པ་འདི་ནི་ཤིན་ཏུ་མི་རིགས་པས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྲས་ལགས་ཏེ་བདག་གི་བཤགས་པ་བཞེས་པར་མཛོད། ཐུགས་བཏང་སྟེ་སླར་མི་གཟུང་བར་མཛོད། བདག་བླུན་པོས་ད་ནི་སླར་སྐྱབས་སུ་མཆིའོ། །ཞེས་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་སྨྲས་པ། བདག་ནི་སངས་རྒྱས་སྐྱབས་སུ་མཆི། །བླ་མེད་མཆོག་གི་དམ་པའི་ཆོས། ། དགེ་སློང་ཚོགས་ཀྱི་མཆོག་རྣམས་ལ། །བདག་ནི་སྲོག་གི་མཐར་ཐུག་མཆི། ། བདག་ནི་ད་ལྟ་བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས། །བཅོམ་ལྡན་བཀའ་ནི་མཉན་བགྱིས་ཏེ། ། འཛམ་བུའི་གླིང་འདིར་མ་ལུས་པར། །སངས་རྒྱས་མཆོད་རྟེན་བཞེངས་པར་བགྱི། ། སྣ་ཚོགས་མཆོད་པ་དག་དང་ནི། །དར་དང་བ་དན་རྒྱལ་མཚན་དག ། བཅོམ་ལྡན་མཆོད་རྟེན་བརྒྱན་པ་ནི། །མཛེས་ཤིང་འཇིག་རྟེན་དཀོན་པར་བགྱི། ། དེའི་ཚེ་དགེ་སློང་དེས་མྱ་ངན་མེད་བཏུལ་ནས་ནམ་མཁའ་ལ་འཕུར་ཏེ་མི་སྣང་བར་གྱུར་ཏོ། ། དེའི་ཚེ་རྒྱལ་པོ་དམྱལ་བ་ནས་བྱུང་བ་དང་། གདུག་པ་ཅན་གྱིས་རྒྱལ་པོ་ལ་གསོལ་པ། རྒྱལ་པོ་ད་ནི་འགགནང་ངོ་། །རྒྱལ་པོས་བཀའ་སྩལ་པ། ཁྱོད་ཀྱིས་ད་ང་གསོད་པར་འདོད་དམ། དེས་སྨྲས་པ། དེ་བཞིན་ནོ། །རྒྱལ་པོས་བཀའ་སྩལ་པ། འདིར་སུ་ཐོག་མར་འོངས། དེས་སྨྲས་པ། བདག་ལགས་སོ། །རྒྱལ་པོས་བཀའ་སྩལ་པ། དེ་ལྟ་ན་ཁྱོད་སྔོན་ལ་འཆི་བར་རིགས་སོ། །རྒྱལ་པོས་མི་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་ཏེ་གདུག་པ་ཅན་འདི་སྤྱང་ཀིའི་ཁང་པར་བཅུག་ནས་མེས་བསྲེག་པར་བྱོས་ཤིག །ཡང་དམྱལ་བ་འདི་བཤིག་ལ་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་མི་འཇིགས་པ་སྦྱིན་ཅིག ། དེའི་ཚེ་རྒྱལ་པོས་རིང་བསྲེལ་གྱི་མཆོད་རྟེན་བཞེངས་པར་བཞེད་ནས། དམག་གི་ཚོགས་བཞི་ཁྲིད་དེ་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཏུ་བྱོན་ནས། རྒྱལ་པོ་མ་སྐྱེས་དགྲས་བཞེངས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཆོད་རྟེན་ནས་རིང་བསྲེལ་བླངས་ཏེ། སླར་མཆོད་རྟེན་དེ་སྔར་བཞིན་དུ་བཟོས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་བདུན་གྱི་མཆོད་རྟེན་ནས་རིང་བསྲེལ་བླངས་ཏེ་རཱ་མའི་གྲོང་དུ་བྱོན་ཏོ། །;

時，諸龍王將是王入龍宮中，王從龍索舍利供養，龍即與之。王從彼而出，如偈所說：

「『羅摩羅村中，　　所有諸佛塔， 　　龍王所奉事，　　守護而供養， 　　王從龍索分，　　諸龍開懷與， 　　即持此舍利，　　漸進于余方。』

「時，王作八萬四千金、銀、琉璃、頗梨篋，盛佛舍利；又作八萬四千四寶瓶，以盛此篋，又作無量百千幡幢傘蓋，使諸鬼神各持舍利供養之具，敕諸鬼神言：『于閻浮提，至於海際，城邑聚落滿一億家者，為世尊立舍利塔。』

「時，有國名著叉尸羅，三十六億家，彼國人語鬼神言：『三十六篋舍利與我等，起立佛塔。』王作方便，國中人少者，令分與彼，令滿家數，而立為塔。

「時，巴連弗邑有上座，名曰耶舍，王詣彼所，白上座曰：『我欲一日之中，立八萬四千佛塔，遍此閻浮提，意願如是。』如偈贊曰：

「『大王名阿育，　　于先八塔中， 　　各取其舍利，　　於此閻浮提， 　　建立諸佛塔，　　八萬及四千， 　　縱廣殊妙勝，　　一日都使畢。』

「時，彼上座白王言：『善哉！大王！克后十五日月食時，令此閻浮提起諸佛塔。』如是乃至一日之中，立八萬四千塔，世間民人，興慶無量，共號名曰法阿育王。

དེའི་ཚེ་ཀླུའི་རྒྱལ་པོ་རྣམས་ཀྱིས་རྒྱལ་པོ་དེ་ཀླུའི་ཕོ་བྲང་དུ་ཁྲིད་དེ། རྒྱལ་པོས་ཀླུ་ལས་མཆོད་པའི་ཆེད་དུ་རིང་བསྲེལ་བསླངས་པས། ཀླུས་དེ་བྱིན་ནོ། །རྒྱལ་པོ་དེ་ནས་བྱུང་སྟེ། ཇི་ལྟར་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་གསུངས་པ། རཱ་མ་ལའི་གྲོང་ཁྱེར་ན། །སངས་རྒྱས་མཆོད་རྟེན་གང་ཡོད་པ། ། ཀླུ་ཡི་རྒྱལ་པོས་མཆོད་བྱས་ཤིང་། །བསྲུང་ཞིང་མཆོད་པ་བྱས་པ་ལས། ། རྒྱལ་པོས་ཀླུ་ལས་ཆ་ཞིག་བསླངས། །ཀླུ་རྣམས་དགའ་བས་བྱིན་པ་དང་། ། དེ་མ་ཐག་ཏུ་རིང་བསྲེལ་འདི། །ཕྱོགས་གཞན་དག་ཏུ་རིམ་གྱིས་གཤེགས། ། དེའི་ཚེ་རྒྱལ་པོས་གསེར་དང་དངུལ་དང་བཻཌཱུརྻ་དང་ཤེལ་གྱི་སྒྲོམ་བུ་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་བྱས་ཏེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིང་བསྲེལ་བཞག་གོ །ཡང་རིན་པོ་ཆེ་བཞི་ལས་བུམ་པ་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་བྱས་ཏེ་སྒྲོམ་བུ་དེ་དག་བཅུག་གོ །ཡང་བ་དན་དང་རྒྱལ་མཚན་དང་གདུགས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་བརྒྱ་སྟོང་བྱས་ཏེ། གནོད་སྦྱིན་རྣམས་ལ་རིང་བསྲེལ་དང་མཆོད་པའི་ཡོ་བྱད་རེ་རེ་བསྐུར་ནས། གནོད་སྦྱིན་རྣམས་ལ་བཀའ་བསྒོས་པ། འཛམ་བུའི་གླིང་འདིར་རྒྱ་མཚོའི་མཐའ་ཀླས་པར་གྲོང་ཁྱེར་དང་གྲོང་རྡལ་གང་ན་ཁྱིམ་བྱེ་བ་རེ་ཡོད་པ་དེར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་རིང་བསྲེལ་གྱི་མཆོད་རྟེན་རེ་བཞེངས་ཤིག ། དེའི་ཚེ་ཏཀྵ་ཤི་ལ་ཞེས་བྱ་བའི་ཡུལ་ན་ཁྱིམ་བྱེ་བ་སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་ཡོད་པའི་ཡུལ་དེའི་མི་རྣམས་ཀྱིས་གནོད་སྦྱིན་རྣམས་ལ་སྨྲས་པ། ང་ཚོ་ལ་རིང་བསྲེལ་གྱི་སྒྲོམ་བུ་སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་སྩོལ་ཅིག །ང་ཚོས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཆོད་རྟེན་བཞེངས་པར་བྱའོ། །རྒྱལ་པོས་ཐབས་མཛད་དེ་ཡུལ་དེར་མི་ཉུང་བ་རྣམས་ལ་བགོས་ནས་ཁྱིམ་གྱི་གྲངས་ཚང་བར་བྱས་ཏེ་མཆོད་རྟེན་བཞེངས་སོ། ། དེའི་ཚེ་པ་ཏ་ལི་པུ་ཏྲའི་གྲོང་ན་གནས་བརྟན་ཡ་ཤས་ཞེས་བྱ་བ་ཞིག་ཡོད་པ་དེའི་དྲུང་དུ་རྒྱལ་པོ་བྱོན་ཏེ་གནས་བརྟན་ལ་གསོལ་པ། བདག་གིས་ཉིན་གཅིག་གི་ནང་དུ་མཆོད་རྟེན་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་འཛམ་བུའི་གླིང་འདི་ཐམས་ཅད་དུ་བཞེངས་པར་འདོད་པས་བསམ་པ་འདི་ལྟར་ལགས་སོ། །ཇི་ལྟར་བསྔགས་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལས། རྒྱལ་པོ་མྱ་ངན་མེད་ཅེས་པ། །སྔོན་གྱི་མཆོད་རྟེན་བརྒྱད་པོ་ལས། ། རིང་བསྲེལ་སོ་སོ་བླངས་ནས་ནི། །འཛམ་བུའི་གླིང་འདི་ཉིད་དུ་ནི། ། སངས་རྒྱས་མཆོད་རྟེན་བཞེངས་པ་ནི། །བརྒྱད་ཁྲི་དང་ནི་བཞི་སྟོང་དག ། རྒྱ་ཆེ་ཁྱད་པར་འཕགས་པ་རྣམས། །ཉིན་གཅིག་ཉིད་ལ་རྫོགས་པར་མཛད། ། དེའི་ཚེ་གནས་བརྟན་དེས་རྒྱལ་པོ་ལ་གསོལ་པ། ལེགས་སོ་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ། ཕྱི་ཟླ་བའི་ཚེས་བཅོ་ལྔའི་ཉི་མ་གཟས་ཟིན་པའི་དུས་སུ་འཛམ་བུའི་གླིང་འདིར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཆོད་རྟེན་རྣམས་བཞེངས་པར་མཛོད་ཅིག །དེ་ལྟར་ཉིན་གཅིག་གི་ནང་དུ་མཆོད་རྟེན་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་བཞེངས་པས། འཇིག་རྟེན་གྱི་མི་རྣམས་དགའ་མགུ་རངས་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པར་གྱུར་ཏེ། ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་མྱ་ངན་མེད་ཅེས་མཚན་གསོལ་ལོ། །

如偈贊曰：

「『王聖種孔雀，　　安樂世間人， 　　於此閻浮提，　　建立勝妙塔， 　　本名為惡王，　　今造勝妙業， 　　共號名法王，　　相傳至於后。』

「王已建八萬四千塔，歡喜踴躍，將諸群臣往詣雞雀精舍，白耶舍上座曰：『更有比丘，佛所授記，當作佛事不？我當往詣彼所供養恭敬。』

「上座答曰：『佛臨般涅槃時，降伏阿波羅龍王、陶師旃陀羅、瞿波梨龍。』詣摩偷羅國，告阿難曰：『於我般涅槃后，百世之中，當有長者，名瞿多，其子名曰優波崛多，當出家學道，無相佛教授於人，最為第一，當作佛事。』佛告阿難曰：『遙見彼山不？』阿難白佛：『見也。世尊！』佛告阿難：『此山名優留曼茶，是阿蘭若處名那茶婆低，隨順寂靜。而偈贊曰：

「『優波崛比丘，　　教授最第一， 　　名聞振四方，　　最勝之所記， 　　於我滅度后，　　當得作佛事， 　　度諸眾生類，　　其數無有限。』

「時，王問上座曰：『尊者優波崛今已出世不？』上座答曰：『已出世，出家學道，降伏煩惱，是阿羅漢，共諸無量比丘眷屬一萬八千，住在優留曼茶山中阿蘭若處，哀愍眾生，如佛說凈妙法，度無量諸天及人，令入甘露城。

ཇི་ལྟར་བསྔགས་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལས། རྒྱལ་པོ་འཕགས་རིགས་རྨ་བྱ་ཡིས། །འཇིག་རྟེན་སྐྱེ་བོ་བདེ་བར་མཛད། ། འཛམ་བུའི་གླིང་འདི་ཉིད་དུ་ནི། །མཆོག་ཏུ་མཛེས་པའི་མཆོད་རྟེན་བཞེངས། ། སྔོན་ཆད་གདུག་པའི་རྒྱལ་པོར་གྲགས། །ད་ལྟ་མཆོག་གི་ལས་མཛད་པས། ། ཐམས་ཅད་ཆོས་རྒྱལ་ཞེས་བཏགས་ཏེ། །ཕྱི་རབས་བར་དུ་གྲགས་པར་གྱུར། ། རྒྱལ་པོས་མཆོད་རྟེན་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་བཞེངས་ནས་དགའ་ཞིང་མགུ་ལ་རངས་ཏེ། བློན་པོའི་ཚོགས་དང་བཅས་ནས་བྱ་གག་གི་གཙུག་ལག་ཁང་དུ་བྱོན་ཏེ། གནས་བརྟན་ཡ་ཤས་ལ་གསོལ་པ། དགེ་སློང་གཞན་ཞིག་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཛད་པ་མཛད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ལུང་བསྟན་པ་མཆིས་སམ། བདག་དེའི་དྲུང་དུ་མཆོད་ཅིང་གུས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་མཆིའོ། ། གནས་བརྟན་གྱིས་གསུངས་པ། སངས་རྒྱས་མྱ་ངན་ལས་འདའ་ཁར་ཀླུའི་རྒྱལ་པོ་འཕགས་སྐྱེས་པོ་དང་། རྫ་མཁན་གདོལ་པ་དང་། ཀླུ་བ་ལང་སྐྱོང་རྣམས་བཏུལ་ནས། མ་ཐུ་རའི་ཡུལ་དུ་བྱོན་ཏེ་ཀུན་དགའ་བོ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ང་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་མི་རབས་བརྒྱ་ན་ཁྱིམ་བདག་གོ་ཏ་ཞེས་བྱ་བ་ཞིག་འབྱུང་སྟེ། དེའི་བུ་ཉེ་བའི་འོད་སྲུང་ཞེས་བྱ་བ་རབ་ཏུ་བྱུང་ནས་ཆོས་བསླབས་ཏེ་མཚན་མེད་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་སྐྱེ་བོ་ལ་ཆོས་སྟོན་པ་དང་པོར་འགྱུར་ཞིང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཛད་པ་མཛད་པར་འགྱུར་རོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཀུན་དགའ་བོ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། རི་དེ་མཐོང་ངམ། ཀུན་དགའ་བོས་གསོལ་པ། མཐོང་ལགས་སོ། བཅོམ་ལྡན་འདས། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཀུན་དགའ་བོ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། རི་འདི་ནི་ཨུ་རུ་མུཎྜ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དགོན་པ་ན་ཌ་བ་ཏི་ཞེས་བྱ་བ་དབེན་ཞིང་ཉེ་བར་ཞི་བ་ཡིན་ནོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་བསྔགས་པ། ཉེ་བའི་འོད་སྲུང་དགེ་སློང་ནི། །ཆོས་སྟོན་པ་ཡི་མཆོག་ཏུ་གྱུར། ། སྙན་པ་ཕྱོགས་བཞིར་གྲགས་པ་ནི། །མཆོག་གིས་ལུང་བསྟན་མཛད་པ་ལགས། ། ང་ནི་མྱ་ངན་འདས་འོག་ཏུ། །སངས་རྒྱས་མཛད་པ་མཛད་པར་འགྱུར། ། སྐྱེ་དགུའི་ཚོགས་རོལ་བ་ནི། །གྲངས་ནི་མཐའ་ཡང་མ་མཆིས་སོ། ། དེའི་ཚེ་རྒྱལ་པོས་གནས་བརྟན་ལ་དྲིས་པ། བཙུན་པ་ཉེ་བའི་འོད་སྲུང་ད་ལྟ་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱོན་ནམ། གནས་བརྟན་གྱིས་གསུངས་པ། འཇིག་རྟེན་དུ་བྱོན་ནས་རབ་ཏུ་བྱུང་སྟེ་ཆོས་བསླབས་ནས་ཉོན་མོངས་པ་བཏུལ་ཏེ་དགྲ་བཅོམ་པར་གྱུར་ནས། དགེ་སློང་གི་འཁོར་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་དང་བཅས་ཏེ་ཨུ་རུ་མུཎྜ་རི་ལ་དགོན་པར་བཞུགས་ཤིང་། སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཐུགས་བརྩེ་བས་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པའི་དམ་པའི་ཆོས་བསྟན་ཏེ། ལྷ་དང་མི་དཔག་ཏུ་མེད་པ་བདུད་རྩིའི་གྲོང་ཁྱེར་དུ་འཇུག་པར་མཛད་དོ། །;;

』王聞已，歡喜踴躍，即敕群臣，速辦嚴駕，將無量眷屬往詣彼所，脩敬供養優波崛多。

「時，臣白王言：『彼聖既在王國，宜當遣信奉迎之，彼自當來。』王答臣曰：『不宜遣信至彼所，應當自往，彼不宜來也。』而說偈曰：

「『汝得金剛舌，　　那能不斷壞， 　　諫我莫往彼，　　親近田舍人。』

「王即遣信，往彼尊者所言：『某日當來尊所。』時，尊者思惟：『若王來者，無量將從，受諸大苦，逼殺害微蟲、聚落人民。』作是念已，答使者曰：『我當自往詣王所。』時，王聞尊者自來，歡喜踴躍，從摩偷羅至巴連弗邑，于其中間，開安舟航，于航懸諸幢蓋。

「時，尊者優波崛愍念王故，將一萬八千阿羅漢眾，隨於水道徑至王國。時，國中人啟王言：『尊者優波崛將一萬八千比丘眾來至。』

「王聞，大歡喜踴躍，即脫瓔珞，價直千萬，而授與之。王將諸大臣眷屬，即出往尊者所，即為下食，五體投地，向彼作禮，長跪合掌，而作是言：『我今領此閻浮提，受于王位，不以為喜；今睹尊者，踴躍無量，如來弟子，乃能如是，如睹于佛。

རྒྱལ་པོས་ཐོས་ནས་དགའ་ཞིང་མགུ་ལ་རངས་ཏེ། བློན་པོ་རྣམས་ལ་མྱུར་དུ་བཞོན་པ་བརྒྱན་པར་བཀའ་བསྒོས་ནས། འཁོར་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དང་བཅས་ཏེ་དེར་བྱོན་ནས་ཉེ་བའི་འོད་སྲུང་ལ་མཆོད་ཅིང་གུས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། ། དེའི་ཚེ་བློན་པོས་རྒྱལ་པོ་ལ་གསོལ་པ། འཕགས་པ་དེ་རྒྱལ་པོའི་ཡུལ་ན་བཞུགས་པས་ཕོ་ཉ་མངགས་ནས་སྤྱན་འདྲེན་པར་རིགས་ཏེ། དེ་ཉིད་འབྱོན་པར་འགྱུར་རོ། །རྒྱལ་པོས་བློན་པོ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ཕོ་ཉ་མངགས་ཏེ་དེར་འགྲོ་བར་མི་རིགས་ཀྱི། བདག་ཉིད་བགྲོད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ཉིད་འབྱོན་པར་མི་རིགས་སོ། །ཞེས་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་གསུངས་པ། ཁྱོད་ཀྱི་རྡོ་རྗེའི་ལྕེ་ཐོབ་ནས། །ཇི་ལྟར་མི་འཇིག་འགྱུར་བ་ཡིན། ། བདག་ནི་དེར་མི་འགྲོ་བར་ནི། །གྲོང་པའི་མི་དང་ཉེ་བར་བསྐུལ། ། རྒྱལ་པོས་ཕོ་ཉ་མངགས་ཏེ་བཙུན་པ་དེའི་དྲུང་དུ་སོང་ནས་སྨྲས་པ། ཉི་མ་འདི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་བཙུན་པའི་དྲུང་དུ་མཆི་བར་བགྱིའོ། །དེའི་ཚེ་བཙུན་པས་དགོངས་པ། གལ་ཏེ་རྒྱལ་པོ་འོངས་ན་འཁོར་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དང་བཅས་ཏེ་སྡུག་བསྔལ་ཆེན་པོ་མྱོང་བར་འགྱུར་ཞིང་སྲོག་ཆགས་ཕྲ་མོ་དང་གྲོང་གི་མི་རྣམས་ལ་གནོད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་སྐད་དགོངས་ནས་ཕོ་ཉ་ལ་གསུངས་པ། བདག་ཉིད་རྒྱལ་པོའི་དྲུང་དུ་མཆིའོ། །དེའི་ཚེ་རྒྱལ་པོས་བཙུན་པ་ཉིད་འབྱོན་པར་ཐོས་ནས་དགའ་ཞིང་མགུ་ལ་རངས་ཏེ། མ་ཐུ་ར་ནས་པ་ཏ་ལི་པུ་ཏྲའི་བར་དུ་གྲུ་གཟིངས་བཤམས་ཏེ། གཟིངས་ལ་རྒྱལ་མཚན་དང་གདུགས་རྣམས་བཏགས་སོ། ། དེའི་ཚེ་བཙུན་པ་ཉེ་བའི་འོད་སྲུང་གིས་རྒྱལ་པོ་ལ་ཐུགས་བརྩེ་བའི་ཕྱིར་དགྲ་བཅོམ་པ་ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་གི་འཁོར་དང་བཅས་ཏེ་ཆུའི་ལམ་ནས་རྒྱལ་པོའི་ཡུལ་དུ་བྱོན་ཏོ། །དེའི་ཚེ་ཡུལ་དེའི་མི་རྣམས་ཀྱིས་རྒྱལ་པོ་ལ་གསོལ་པ། བཙུན་པ་ཉེ་བའི་འོད་སྲུང་དགེ་སློང་གི་འཁོར་ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་དང་བཅས་ཏེ་བྱོན་ནོ། ། རྒྱལ་པོས་ཐོས་ནས་ཤིན་ཏུ་དགའ་ཞིང་མགུ་ལ་རངས་ཏེ། དེ་མ་ཐག་ཏུ་རིན་པོ་ཆེའི་རྒྱན་རིན་ཐང་བྱེ་བག་སྟོང་རི་བ་ཕུད་ནས་དེ་ལ་ཕུལ་ལོ། །རྒྱལ་པོ་བློན་པོ་དང་འཁོར་གྱི་ཚོགས་དང་བཅས་ཏེ་བཙུན་པའི་དྲུང་དུ་བྱོན་ནས། དེ་མ་ཐག་ཏུ་བཤོས་ཕུལ་ཏེ་ཡན་ལག་ལྔས་ཕྱག་འཚལ་ནས་པུས་མོ་བཙུགས་ཏེ་ཐལ་མོ་སྦྱར་ནས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བདག་གིས་འཛམ་བུའི་གླིང་འདི་དབང་བསྒྱུར་ཞིང་རྒྱལ་སྲིད་བྱེད་པ་ལ་མི་དགའ་སྟེ། དེང་བཙུན་པ་མཇལ་བས་ཤིན་ཏུ་དགའ་བ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་སྐྱེས་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་** དེ་ལྟར་མཛད་པས་སངས་རྒྱས་མཇལ་བ་དང་འདྲའོ། །

』而說偈言：

「『寂滅已度世，　　汝今作佛事， 　　世間愚癡滅，　　如日照佛世， 　　為世作導師，　　說法中第一， 　　眾生可依怙，　　我今大歡喜。』

「時，王敕使者宣令國界：『尊者優波崛比丘今來此國。』如是唱言：

「『欲得富貴者，　　遠離貧窮苦， 　　常處天上樂，　　解脫涅槃者， 　　當值優波崛，　　脩敬今供養， 　　未見諸佛者，　　今睹優波崛。』

「時，王嚴飾國界，平治道路，懸繒幡蓋，燒香散華，及諸伎樂。舉國人民皆出奉迎尊者優波崛，供養恭敬。

「爾時，尊者優波崛白王言：『大王！當以正法治化，哀愍眾生，三寶難遇，於三寶中，常以供養恭敬，修念讚歎，廣為人說。所以者何？如來、應供、等正覺知人見人，常為記說：「我之正法，寄在國王，及我比丘僧等。」』而說偈曰：

「『世雄人中尊，　　正勝妙大法， 　　寄付于大王，　　及我比丘僧。』

「時，王白優波崛曰：『我已建正法。

將您提供的古籍譯成藏文如下： ཞེས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གསུངས་པ། "མྱ་ངན་འདས་ནས་འཇིག་རྟེན་བརྒལ། །ཁྱོད་ནི་ད་ལྟ་སངས་རྒྱས་མཛད། ། འཇིག་རྟེན་རྨོངས་པ་ཞི་བ་ནི། །ཉི་མས་སངས་རྒྱས་འཇིག་རྟེན་གསལ། ། འཇིག་རྟེན་ལམ་སྟོན་མཛད་པ་པོ། །ཆོས་གསུང་རྣམས་ཀྱི་མཆོག་གྱུར་པ། ། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་མགོན་གྱུར་པ། །བདག་ནི་ད་ལྟ་རབ་ཏུ་དགའ། །" དེའི་ཚེ་རྒྱལ་པོས་ཕོ་ཉ་རྣམས་ལ་ཡུལ་ཁམས་སུ་སྒྲོགས་པར་བཀའ་བསྒོས་པ། བཙུན་པ་ཉེ་བ་འཁོར་ད་ལྟ་ཡུལ་འདིར་བྱོན་ནོ། །ཞེས་འདི་སྐད་དུ་སྒྲོགས་སོ། "ཕྱུག་ཅིང་སྐྱིད་པ་འདོད་པ་དང་། །དབུལ་ཞིང་ཕོངས་ལས་རྣམ་གྲོལ་དང་། ། ལྷ་ཡི་བདེ་བར་རྟག་གནས་དང་། །མྱ་ངན་འདས་པ་ཐོབ་འདོད་པ། ། ཉེ་བ་འཁོར་དང་འཕྲད་པར་བྱ། །ད་ལྟ་མཆོད་ཅིང་གུས་པར་གྱིས། ། སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་མ་མཐོང་བ། །ད་ལྟ་ཉེ་བ་འཁོར་མཐོང་ངོ་། །" དེའི་ཚེ་རྒྱལ་པོས་ཡུལ་ཁམས་བརྒྱན། ལམ་རྣམས་བསྲང་། དར་དང་བ་དན་དང་གདུགས་བཏགས། སྤོས་བདུག་མེ་ཏོག་གཏོར། རོལ་མོའི་བྱེ་བྲག་རྣམས་དང་བཅས་ཏེ། ཡུལ་གྱི་མི་རྣམས་ཐམས་ཅད་བཙུན་པ་ཉེ་བ་འཁོར་བསུ་བར་འོངས་ནས་མཆོད་ཅིང་གུས་པར་བྱས་སོ། དེའི་ཚེ་བཙུན་པ་ཉེ་བ་འཁོར་གྱིས་རྒྱལ་པོ་ལ་གསོལ་པ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ། དམ་པའི་ཆོས་ཀྱིས་དབང་བསྒྱུར་ཞིང་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་སྙིང་རྗེ་བར་མཛོད་ཅིག དཀོན་མཆོག་གསུམ་ནི་འཕྲད་པར་དཀའ། དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་རྟག་ཏུ་མཆོད་ཅིང་གུས་པར་བྱ། དྲན་ཞིང་བསྟོད་པ་དང་། སྐྱེ་བོ་མང་པོ་ལ་བཤད་པར་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ནི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་མཁྱེན་ཅིང་གཟིགས་ཏེ་རྟག་ཏུ་ལུང་བསྟན་པ། ངའི་དམ་པའི་ཆོས་ནི་རྒྱལ་པོ་དང་ངའི་དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་ལ་གཏད་དོ། །ཞེས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གསུངས་པ། "འཇིག་རྟེན་དཔའ་བོ་མི་ཡི་མཆོག །ཡང་དག་རྒྱལ་བ་དམ་པའི་སྐུ། ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ཁྱོད་ལ་གཏད། །ང་ཡི་དགེ་སློང་དགེ་འདུན་བཅས། །" དེའི་ཚེ་རྒྱལ་པོས་ཉེ་བ་འཁོར་ལ་གསོལ་པ། བདག་གིས་དམ་པའི་ཆོས་བཙུགས་ཟིན་ནོ།

』而說偈曰：

「『我已造諸塔，　　莊嚴諸國界， 　　種種興供養，　　幡幢及諸寶， 　　廣佈佛舍利，　　遍於閻浮提， 　　我興如是福，　　意願悉已滿， 　　自身及妻兒，　　珍寶及此地， 　　今已悉舍施，　　供養賢聖塔。』

「時，尊者優波崛贊王言：『善哉！善哉！大王應行如是法。』而說偈言：

「『捨身及財命，　　世世無所憂， 　　受福無有窮，　　必得無上覺。』

「時，王請尊者優波崛入城，設種種座，請尊者就座，眾僧令往雞雀精舍。白尊者曰：『尊者顏貌端正，身體柔軟，而我形體醜陋，肌膚粗澀。』

「尊者說偈曰：

「『我行佈施時，　　凈心好財物， 　　不如王行施，　　以沙施於佛。』

「時，王以偈報曰：

「『我于童子時，　　佈施于沙土， 　　今獲果如是，　　何況餘妙施。』

「尊者復以偈贊曰：

「『快哉善大王，　　佈施諸沙土， 　　無上福田中，　　植果無窮盡。』

「時，阿育王告諸大臣：『我以沙佈施于佛，獲其果報如是。云何而不修敬於世尊？』王復白優波崛言：『尊者！示我佛所，說法、遊行處所，當往供養禮拜，為諸後世眾生攝受善根。

將您提供的古籍譯成藏文如下： ཞེས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གསུངས་པ། "བདག་གིས་མཆོད་རྟེན་རྣམས་བརྩིགས་ཤིང་། །ཡུལ་ཁམས་རྣམས་ནི་བརྒྱན་པར་བྱས། ། མཆོད་པ་སྣ་ཚོགས་བསྐྱེད་པ་དང་། །བ་དན་རྒྱལ་མཚན་རིན་ཆེན་བཅས། ། སངས་རྒྱས་སྐུ་གདུང་རྒྱ་ཆེར་ནི། །འཛམ་བུའི་གླིང་དུ་ཀུན་ཏུ་བཀྲམ། ། བདག་གིས་བསོད་ནམས་འདི་འདྲ་བསྐྱེད། །བསམ་པའི་རེ་བ་ཀུན་རྫོགས་ཤིང་། ། རང་ལུས་བུ་དང་ཆུང་མ་དང་། །རིན་ཆེན་ས་གཞི་འདི་དག་ཀུན། ། ད་ལྟ་ཡོངས་སུ་བཏང་བ་ཡིས། །འཕགས་པའི་མཆོད་རྟེན་མཆོད་པར་བགྱིས། །" དེའི་ཚེ་བཙུན་པ་ཉེ་བ་འཁོར་གྱིས་རྒྱལ་པོ་ལ་བསྟོད་ནས་གསུངས་པ། ལེགས་སོ། །ལེགས་སོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ཆོས་འདི་ལྟར་སྤྱད་པར་འོས་སོ། །ཞེས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གསུངས་པ། "ལུས་དང་ནོར་དང་སྲོག་བཏང་བས། །སྐྱེ་བ་ཀུན་ཏུ་མི་དགོས་ཤིང་། ། བསོད་ནམས་མཐའ་ཡས་ཐོབ་འགྱུར་ཏེ། །བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་ངེས་པར་ཐོབ། །" དེའི་ཚེ་རྒྱལ་པོས་བཙུན་པ་ཉེ་བ་འཁོར་གྲོང་ཁྱེར་དུ་གདན་དྲངས། སྟན་སྣ་ཚོགས་བཤམས་ནས་བཙུན་པ་བཞུགས་སུ་གསོལ། དགེ་འདུན་རྣམས་བྱ་རྒོད་ཕུང་པོའི་རི་ལ་གཤེགས་སུ་གསོལ། བཙུན་པ་ལ་གསོལ་པ། བཙུན་པའི་ཞལ་རས་མཛེས་ཤིང་སྐུ་ལུས་འཇམ་པ་ལགས། བདག་གི་གཟུགས་ནི་མི་སྡུག་པས་པགས་པ་རྩུབ་བོ། ། བཙུན་པས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གསུངས་པ། "བདག་གིས་སྦྱིན་པ་བཏང་བའི་ཚེ། །སེམས་དག་ནོར་བཟང་ལྡན་པ་ཡང་། ། རྒྱལ་པོས་སྦྱིན་པ་བཏང་བ་ལྟར། །བྱེ་མས་སངས་རྒྱས་མཆོད་པ་མིན། །" དེའི་ཚེ་རྒྱལ་པོས་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་ལན་བཏབ་པ། "བདག་ནི་གཞོན་ནུའི་དུས་སུ་ནི། །བྱེ་མ་སྦྱིན་པ་བཏང་བ་ཡིས། ། ད་ལྟ་འབྲས་བུ་འདི་འདྲ་ཐོབ། །མཆོད་པ་གཞན་རྣམས་སྨོས་ཅི་དགོས། །" བཙུན་པས་སླར་ཡང་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་བསྟོད་པ། "ཨེ་མ་རྒྱལ་པོ་བཟང་པོ་ཡིས། །བྱེ་མ་སྦྱིན་པ་བཏང་བ་དེས། ། བླ་མེད་ཞིང་གི་མཆོག་གྱུར་པར། །འབྲས་བུ་མཐའ་ཡས་བསྐྱེད་པར་གྱུར། །" དེའི་ཚེ་མྱ་ངན་མེད་རྒྱལ་པོས་བློན་པོ་ཆེན་པོ་རྣམས་ལ་སྨྲས་པ། བདག་གིས་སངས་རྒྱས་ལ་བྱེ་མ་ཕུལ་བས་འབྲས་བུ་འདི་ལྟ་བུ་ཐོབ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཅིའི་ཕྱིར་གུས་པར་མི་བྱེད། རྒྱལ་པོས་སླར་ཡང་ཉེ་བ་ལ་གསོལ་པ། བཙུན་པ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་གནས་དང་ཆོས་གསུངས་པའི་གནས་རྣམས་བསྟན་དུ་གསོལ། བདག་གིས་ཕྱག་དང་མཆོད་པ་བྱ་ཞིང་ཕྱི་རབས་ཀྱི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྡུས་པར་བགྱི།

』而說偈言：

「『示我佛說法，　　諸國及住處， 　　供養當脩敬，　　為后眾生故。』

「尊者言：『善哉！善哉！大王能發妙愿，我當示王處所，為后眾生。』

「時，王將四兵軍眾，及持種種供養香華、幡幢，及諸伎樂，便將尊者發去。尊者隆頻林，此是如來生處，而說偈言：

「『如來初生處，　　生時行七步， 　　顧視諸四方，　　舉手指天上， 　　我今最後生，　　當得無上道， 　　天上及於人，　　我為無上尊。』

「時，王五體投地，供養禮拜，即立佛塔。尊者白王言：『大王欲見諸天見佛生時行七步處不？』王白言：『愿樂欲見。』

「時，尊者舉手，指摩耶夫人所攀樹枝，而告彼樹神曰：『樹神！今現，令王見之，生大歡喜。』尋聲即見，住尊者邊，而作是言：『何所教敕？我當奉行。』尊者語王言：『此神見佛生時。』

「王以偈問神曰：

「『汝見嚴飾身，　　生時青蓮華， 　　足行於七步，　　口中有所說。』

「神以偈答曰：

「『我見相好身，　　生時二足尊， 　　舉足行七步，　　口中有所說， 　　于諸天人中，　　我為無上尊。

將您提供的古籍譯成藏文如下： ཞེས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གསུངས་པ། "སངས་རྒྱས་ཆོས་གསུངས་གནས་རྣམས་དང་། །ཡུལ་ཁམས་བཞུགས་པའི་གནས་རྣམས་ནི། ། བདག་ལ་བསྟན་དུ་གསོལ་བ་ཡིས། །ཕྱི་རབས་སེམས་ཅན་དོན་དུའོ། །" བཙུན་པས་གསུངས་པ། ལེགས་སོ། །ལེགས་སོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོས་སྨོན་ལམ་བཟང་པོ་བཏབ་པས། བདག་གིས་རྒྱལ་པོ་ལ་གནས་རྣམས་བསྟན་པར་བྱ་སྟེ། ཕྱི་རབས་ཀྱི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུའོ། ། དེའི་ཚེ་རྒྱལ་པོས་དམག་གི་ཚོགས་ཡན་ལག་བཞི་དང་། མཆོད་པ་སྣ་ཚོགས་དང་། སྤོས་དང་མེ་ཏོག་དང་། བ་དན་དང་རྒྱལ་མཚན་དང་། རོལ་མོའི་བྱེ་བྲག་རྣམས་ཁྱེར་ནས་བཙུན་པ་དང་ལྷན་ཅིག་བྱོན་ཏོ། །བཙུན་པས་ལུམྦི་ནིའི་ཚལ་དུ་འདི་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འཁྲུངས་པའི་གནས་སོ་ཞེས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གསུངས་པ། "དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འཁྲུངས་གནས་འདིར། །སྐུ་བལྟམས་གོམ་པ་བདུན་བོར་ཞིང་། ། ཕྱོགས་བཞིར་གཟིགས་ནས་ཕྱག་བརྐྱངས་ཏེ། །ནམ་མཁའི་ཕྱོགས་སུ་མཛུབ་མོ་བཏེགས། ། བདག་ནི་ཐ་མའི་སྐྱེ་བ་སྟེ། །བླ་མེད་ལམ་ནི་ཐོབ་པར་འགྱུར། ། ལྷ་དང་མི་རྣམས་ཀུན་གྱི་ནི། །བདག་ནི་བླ་ན་མེད་པའི་མཆོག །" དེའི་ཚེ་རྒྱལ་པོས་ཡན་ལག་ལྔས་ས་ལ་ཕྱག་བཙལ་ནས་མཆོད་ཅིང་བསྟི་སྟང་བྱས་ཏེ། དེ་མ་ཐག་མཆོད་རྟེན་བཞེངས་སོ། །བཙུན་པས་རྒྱལ་པོ་ལ་གསོལ་པ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ། ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་སྐུ་བལྟམས་ནས་གོམ་པ་བདུན་བོར་བའི་གནས་གཟིགས་པར་འདོད་དམ། རྒྱལ་པོས་གསོལ་པ། མཐོང་བར་འདོད་དོ། ། དེའི་ཚེ་བཙུན་པས་ཕྱག་བརྐྱངས་ནས་ལྷ་མོ་སྒྱུ་འཕྲུལ་མས་འཇུས་པའི་ཤིང་གི་ཡལ་ག་བསྟན་ཏེ། ཤིང་གི་ལྷ་མོ་ལ་གསུངས་པ། ཤིང་གི་ལྷ་མོ། ད་ལྟ་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་ཅིག །རྒྱལ་པོས་མཐོང་ནས་དགའ་བ་ཆེན་པོ་སྐྱེ་བར་གྱུར་ཅིག །སྐད་ཅིག་དེ་ཉིད་ལ་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་ནས་བཙུན་པའི་དྲུང་དུ་འདུག་སྟེ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཅི་ཞིག་བཀའ་སྩལ། བདག་གིས་བསྒྲུབ་པར་བགྱིའོ། །བཙུན་པས་རྒྱལ་པོ་ལ་གསུངས་པ། ལྷ་མོ་འདིས་སངས་རྒྱས་སྐུ་བལྟམས་པའི་ཚེ་མཐོང་ངོ་། ། རྒྱལ་པོས་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་ལྷ་མོ་ལ་དྲིས་པ། "ཁྱོད་ཀྱིས་སྐུ་ནི་རྒྱན་ལྡན་པ། །སྐུ་བལྟམས་པད་མ་སྔོན་པོ་བཞིན། ། ཞབས་ཀྱིས་གོམ་པ་བདུན་བོར་ཞིང་། །ཞལ་སུང་བ་མཐོང་ངམ་ཅི། །" ལྷ་མོས་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་ལན་གསོལ་པ། "བདག་གིས་མཚན་དཔེས་བརྒྱན་པའི་སྐུ། །སྐུ་བལྟམས་རྐང་གཉིས་གཙོ་བོ་ནི། ། ཞབས་ཀྱིས་གོམ་པ་བདུན་བོར་ཞིང་། །ཞལ་ནས་གསུང་བ་མཐོང་ལགས་ཏེ། ། ལྷ་དང་མི་རྣམས་ཀུན་གྱི་ནི། །བདག་ནི་བླ་ན་མེད་པའི་མཆོག །

』

「時，王問神言：『佛生有何瑞應？』神答言：『我不能宣說妙勝諸事，今略說少分：

「『光明能徹照，　　身體具相好， 　　令人喜樂見，　　感動于天地。』

「時，王聞神所說歡喜，施十萬兩珍寶而去。又將王入城裡，語言：『此處菩薩現三十二相、八十種好，莊嚴其體紫磨金色。』時，王向此處作禮，興種種供養。

「又將王至天寺中，語王言：『太子生時，令向彼神禮。時，諸神悉禮菩薩。時，諸民人為菩薩立名，今是天中天。』時，王復以種種供養。

「又將示處語王言：『此處父王以菩薩示諸婆羅門，瞻其相德。』王複種種供養。

「又示：『此處菩薩學堂，此處學乘象，此處學乘馬、乘車、弓弩。如是學一切伎術處，此處是菩薩治身，此處菩薩六萬夫人遊戲處，此處菩薩見老、病、死人。此處菩薩坐閻浮提樹下，坐禪得離欲，樹影不離身，父王向其作禮。此處菩薩將百千天神，出城而去。此處菩薩脫瓔珞，與車匿遣馬還國。』而說偈曰：

「『菩薩於此處，　　脫瓔珞及冠， 　　授與于車匿，　　遣馬還於國， 　　獨行無有侶，　　便入學道山。』

「『又此處菩薩從獵師，易袈裟衣，被此衣已，而為出家。

將您提供的古籍譯成藏文如下： དེའི་ཚེ་རྒྱལ་པོས་ལྷ་མོ་ལ་དྲིས་པ། སངས་རྒྱས་སྐུ་བལྟམས་པའི་ཚེ་ལྟས་བཟང་པོ་ཅི་ཞིག་བྱུང་། ལྷ་མོས་ལན་གསོལ་པ། བདག་གིས་རྨད་དུ་བྱུང་བའི་དོན་རྣམས་བརྗོད་པར་མི་ནུས་ཏེ། ད་ལྟ་ཆ་ཙམ་ཞིག་བརྗོད་པར་བགྱི། "འོད་ཟེར་ཀུན་ཏུ་གསལ་བ་དང་། །སྐུ་ལུས་མཚན་དཔེས་བརྒྱན་པ་སྟེ། ། མཐོང་ན་དགའ་བ་བསྐྱེད་པ་དང་། །ས་དང་གནམ་ཡང་གཡོ་བར་གྱུར། །" དེའི་ཚེ་རྒྱལ་པོས་ལྷ་མོས་གསུངས་པ་ཐོས་ནས་དགའ་སྟེ། རིན་པོ་ཆེ་ཁྲི་སྟོང་ཕུལ་ནས་བྱོན་ཏོ། །ཡང་རྒྱལ་པོ་གྲོང་ཁྱེར་ནང་དུ་ཁྲིད་དེ་གསུངས་པ། གནས་འདིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་མཚན་བཟང་པོ་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང་། དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་བརྒྱད་ཅུ་བསྟན་ཅིང་། སྐུ་ལུས་གསེར་བཙོ་མའི་མདོག་ལྟར་བརྒྱན་ཏོ། །དེའི་ཚེ་རྒྱལ་པོས་གནས་འདིར་ཕྱག་བྱས་ཤིང་མཆོད་པ་སྣ་ཚོགས་བྱས་སོ། ། ཡང་རྒྱལ་པོ་ལྷའི་ལྷ་ཁང་དུ་ཁྲིད་དེ་རྒྱལ་པོ་ལ་གསུངས་པ། རྒྱལ་བུ་སྐུ་བལྟམས་པའི་ཚེ་ལྷ་དེ་ལ་ཕྱག་བྱེད་དུ་བཅུག་གོ །དེའི་ཚེ་ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ཕྱག་བྱས་སོ། །དེའི་ཚེ་མི་རྣམས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་མཚན་གསོལ་ཏེ། ད་ལྟ་ནི་ལྷའི་ལྷ་ཞེས་བྱའོ། །དེའི་ཚེ་རྒྱལ་པོས་སླར་ཡང་མཆོད་པ་སྣ་ཚོགས་བྱས་སོ། ། ཡང་གནས་བསྟན་ཏེ་རྒྱལ་པོ་ལ་གསུངས་པ། གནས་འདིར་ཡབ་རྒྱལ་པོས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྲམ་ཟེ་རྣམས་ལ་བསྟན་ཏེ། མཚན་དཔེ་རྣམས་བརྟགས་སོ། །རྒྱལ་པོས་སླར་ཡང་མཆོད་པ་སྣ་ཚོགས་བྱས་སོ། ། ཡང་བསྟན་པ། གནས་འདིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི་གེའི་སློབ་གྲྭར་བྱོན། གནས་འདིར་གླང་པོ་ཆེ་ཞོན་པ་བསླབས། གནས་འདིར་རྟ་ཞོན་པ་དང་། ཤིང་རྟ་དང་། གཞུ་མདའ་བསླབས་སོ། །དེ་ལྟར་བཟོའི་གནས་ཐམས་ཅད་བསླབས་པའི་གནས་སོ། །གནས་འདིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྐུ་ལུས་གསོ་བ་མཛད། གནས་འདིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བཙུན་མོ་སྟོང་ཕྲག་དྲུག་ཅུ་དང་ལྷན་ཅིག་རོལ་རྩེད་མཛད། གནས་འདིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་རྒས་པ་དང་། ན་བ་དང་། ཤི་བ་མཐོང་ངོ་། །གནས་འདིར་ུབ་སེམས་དཔའ་འཛམ་བུའི་ཤིང་དྲུང་དུ་བཞུགས་ནས་བསམ་གཏན་གྱིས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་གྱུར། ཤིང་གི་གྲིབ་མ་སྐུ་ལུས་ལས་མ་གཡོས་པར་གྱུར། ཡབ་རྒྱལ་པོས་ཕྱག་བྱས་སོ། །གནས་འདིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ལྷ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་དང་ལྷན་ཅིག་གྲོང་ཁྱེར་ནས་བྱོན། གནས་འདིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་རྒྱན་རྣམས་ཕུད་དེ་མཆོད་འོས་ལ་གནང་ནས་རྟ་ཡུལ་དུ་བཏང་ངོ་། །ཞེས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གསུངས་པ། "བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གནས་འདིར་ནི། །རྒྱན་དང་ཅོད་པན་ཕུད་ནས་སུ། ། མཆོད་འོས་ལ་ནི་སྩལ་ནས་སུ། །རྟ་ནི་ཡུལ་དུ་བཏང་བར་མཛད། ། འཁོར་གྱི་གྲོགས་དང་བྲལ་གྱུར་ནས། །རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་རི་ལ་གཤེགས། །" ཡང་གནས་འདིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་རི་དྭགས་རྒྱན་པ་ལས་ཆོས་གོས་བརྗེས་ཏེ། གོས་དེ་བགོས་ནས་རབ་ཏུ་བྱུང་བར་གྱུར་ཏོ།

此處是仙人所稽請處，此處瓶沙王與菩薩半國處，此處問優藍弗仙人，此處菩薩六年苦行。』如偈所說：

「『苦行於六年，　　極受諸苦惱， 　　知此非真道，　　棄捨所習行。』

「此處二女奉菩薩乳糜，如偈所說：

「『大聖於此中，　　受二女乳糜， 　　從此而起去，　　往詣菩提樹。』

「此處迦梨龍讚歎菩薩，如偈所說：

「『此處迦梨龍，　　讚歎諸菩薩， 　　當隨古時道，　　證無上妙果。』

「時，王向尊者而說偈曰：

「『我今欲見龍，　　彼龍見佛者， 　　從此趣菩提，　　證得勝妙果。』

「時，尊者以手指龍宮，語曰：『迦梨龍王！汝以見佛，今當現身。』時，龍王尋聲即出，住在尊前，合掌白言：『何所教敕？』時，尊者語王曰：『此龍王見佛，讚歎如來。』

「時，王合掌向龍，而說偈曰：

「『汝見金剛身，　　我師無疇匹， 　　面如凈滿月，　　為我說彼德， 　　十力之功德，　　往詣道場時。』

「時，龍王以偈答曰：

「『我今當演說，　　足踐于地時， 　　大地六種動，　　光耀倍于日， 　　遍照三千界，　　而趣菩提樹。』

「時，王如是等處處種種供養，及立塔廟。

將您提供的古籍譯成藏文如下： གནས་འདིར་དྲང་སྲོང་གིས་གསོལ་བ་བཏབ་པའི་གནས་དང་། གནས་འདིར་རྒྱལ་པོ་གཟུགས་ཅན་སྙིང་པོས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་རྒྱལ་སྲིད་ཕྱེད་ཕུལ་བའི་གནས་དང་། གནས་འདིར་དྲང་སྲོང་ལྷག་སྤྱོད་ལ་དྲིས་པའི་གནས་དང་། གནས་འདིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ལོ་དྲུག་ཏུ་དཀའ་བ་སྤྱད་པའི་གནས་སོ། །ཇི་སྐད་དུ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལས་གསུངས་པ་བཞིན། "དཀའ་བ་ལོ་ནི་དྲུག་ཏུ་སྤྱད། །མཆོག་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བར་གྱུར། ། ལམ་འདི་ཡང་དག་མིན་ཤེས་ནས། །གོམས་པའི་སྤྱོད་པ་སྤངས་བར་མཛད། །" གནས་འདིར་བུ་མོ་གཉིས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་འོ་ཐུག་ཕུལ་བ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལས་གསུངས་པ་བཞིན། "ཐུབ་པ་ཆེན་པོ་གནས་འདི་རུ། །བུ་མོ་གཉིས་ཀྱི་འོ་ཐུག་བཞེས། ། དེ་ནས་བཞེངས་ཏེ་གཤེགས་གྱུར་ནས། །བྱང་ཆུབ་ཤིང་དྲུང་ཕྱོགས་སུ་གཤེགས། །" གནས་འདིར་ཀླུ་ནག་པོས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་བསྟོད་པ་མཛད་དེ། ཇི་སྐད་དུ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལས་གསུངས་པ་བཞིན། "གནས་འདིར་ཀླུ་ཡི་རྒྱལ་པོ་ཡིས། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བསྟོད་པ་མཛད། ། སྔོན་གྱི་ལམ་བཞིན་གཤེགས་ནས་ནི། །བླ་མེད་འབྲས་བུ་མཆོག་འཐོབ་འགྱུར། །" དེའི་ཚེ་རྒྱལ་པོས་བཙུན་པ་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་གསོལ་བ། "བདག་གིས་ཀླུ་དེ་མཐོང་འདོད་དེ། །ཀླུ་དེས་སངས་རྒྱས་མཐོང་བ་པོ། ། འདི་ནས་བྱང་ཆུབ་ཕྱོགས་གཤེགས་ཏེ། །མཆོག་གི་འབྲས་བུ་བརྙེས་པ་ལགས། །" དེའི་ཚེ་བཙུན་པས་ཕྱག་གིས་ཀླུའི་ཕོ་བྲང་བསྟན་ནས་གསུངས་པ། ཀླུ་རྒྱལ་ནག་པོ། ཁྱོད་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་མཐོང་བས་ད་ལྟ་སྐུ་ལུས་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་ཅིག །དེའི་ཚེ་ཀླུའི་རྒྱལ་པོ་སྐད་ཅིག་དེ་ལ་བྱོན་ཏེ་བཙུན་པའི་སྤྱན་སྔར་བཞུགས་ནས་ཐལ་མོ་སྦྱར་ཏེ་གསོལ་པ། ཅི་ཞིག་བཀའ་སྩལ། དེའི་ཚེ་བཙུན་པས་རྒྱལ་པོ་ལ་གསུངས་པ། ཀླུའི་རྒྱལ་པོ་འདིས་སངས་རྒྱས་མཐོང་ཞིང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་བསྟོད་པ་མཛད་དོ། ། དེའི་ཚེ་རྒྱལ་པོས་ཀླུ་ལ་ོ་སྦྱར་ནས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གསུངས་པ། "ཁྱོད་ཀྱིས་རྡོ་རྗེའི་སྐུ་མཐོང་ཞིང་། །བདག་གི་སྟོན་པ་འགྲན་ཟླ་མེད། ། ཞལ་རས་ཟླ་བ་རྒྱས་པ་བཞིན། །དེ་ཡི་ཡོན་ཏན་བདག་ལ་གསུངས། ། སྟོབས་བཅུ་ལྡན་པའི་ཡོན་ཏན་དང་། །བྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་གཤེགས་པའི་ཚེ། །" དེའི་ཚེ་ཀླུའི་རྒྱལ་པོས་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་ལན་གསོལ་བ། "བདག་གིས་ད་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །ཞབས་ཀྱིས་ས་ལ་རེག་པའི་ཚེ། ། ས་ཆེན་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་གཡོས། །འོད་ནི་ཉི་མ་ལས་ལྷག་པ། ། སྟོང་གསུམ་འཇིག་རྟེན་ཀུན་གསལ་ཞིང་། །བྱང་ཆུབ་ཤིང་དྲུང་ཕྱོགས་སུ་གཤེགས། །" དེའི་ཚེ་རྒྱལ་པོས་དེ་ལྟ་བུའི་གནས་སོ་སོར་མཆོད་པ་སྣ་ཚོགས་མཛད་ཅིང་མཆོད་རྟེན་ཡང་བཞེངས་སོ། །

「時，尊者將王至道樹下，語王曰：『此樹，菩薩摩訶薩以慈悲三昧力破魔兵眾，得阿耨多羅三藐三菩提。』而說偈言：

「『牟尼牛王尊，　　於此菩提樹， 　　降伏惡魔軍，　　得勝菩提果， 　　天人中特尊，　　無能與等者。』

「時，王舍無量珍寶，種種供養，及起大塔廟。

「此處四天王各持一缽，奉上于佛，合為一缽。此處於賈客兄弟所受諸飯食。此處如來詣波羅奈國時，阿時婆外道問佛。此處仙人園鹿野苑，如來於中為五比丘三轉十二行法輪。而說偈言：

「『此處鹿野苑，　　如來轉法輪， 　　三轉十二行，　　五人得道跡。』

「時，王於是處興種種供養，及立塔廟。

「此處如來度優樓頻螺迦葉等仙人為道。此處如來為瓶沙王說法，王得見諦，及無量民人、諸天得道。此處如來為天帝釋說法，帝釋及八萬諸天得道。此處如來示大神力，種種變化。此處如來至天上，為母說法，將無量天眾，下於人間。

「王複種種供養，及立塔廟。

「時，尊者語阿育王，至鳩尸那竭國，言：『此處如來具足作佛事畢，于無餘般涅槃而般涅槃。』而說偈言：

「『度脫諸天人，　　修羅龍夜叉， 　　建立無盡法，　　佛事既已終。

將您提供的古籍譯成藏文如下： དེའི་ཚེ་བཙུན་པས་རྒྱལ་པོ་བྱང་ཆུབ་ཤིང་དྲུང་དུ་ཁྲིད་དེ་རྒྱལ་པོ་ལ་གསུངས་པ། ཤིང་འདིའི་དྲུང་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་བྱམས་པ་དང་སྙིང་རྗེའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་བདུད་ཀྱི་སྡེ་འཇོམས་ཤིང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་བརྙེས་སོ། །ཞེས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གསུངས་པ། "ཐུབ་པ་ཁྱུ་མཆོག་གཙོ་བོ་ནི། །བྱང་ཆུབ་ཤིང་གི་དྲུང་འདི་རུ། ། བདུད་ཀྱི་དམག་རྣམས་བཅོམ་ནས་ནི། །བྱང་ཆུབ་འབྲས་བུ་རྒྱལ་བ་བརྙེས། ། ལྷ་མི་ཀུན་གྱི་མཆོག་གྱུར་པ། །འགྲན་ཟླ་མེད་པའི་གཙོ་བོར་གྱུར། །" དེའི་ཚེ་རྒྱལ་པོས་རིན་པོ་ཆེ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཕུལ་ཞིང་མཆོད་པ་སྣ་ཚོགས་བྱས་ཏེ་མཆོད་རྟེན་ཆེན་པོ་ཡང་བཞེངས་སོ། ། གནས་འདིར་རྒྱལ་ཆེན་བཞིས་རེ་རེས་ལྷུང་བཟེད་རེ་ཁྱེར་ནས་སངས་རྒྱས་ལ་ཕུལ་བ་གཅིག་ཏུ་གྱུར་པའི་གནས་སོ། །གནས་འདིར་ཚོང་དཔོན་སྤུན་གཉིས་ཀྱིས་ཞལ་ཟས་ཕུལ་བའི་གནས་སོ། །གནས་འདིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཝཱ་རཱ་ཎ་སཱིར་གཤེགས་པའི་ཚེ་མུ་སྟེགས་ཅན་ཨཱ་ཛཱི་བ་ཀས་སངས་རྒྱས་ལ་དྲིས་པའི་གནས་སོ། །གནས་འདིར་དྲང་སྲོང་ལྷུང་བའི་རི་དྭགས་ཀྱི་གནས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་དགེ་སློང་ལྔ་ལ་བཀའ་ཁོར་ལོ་ལན་གསུམ་དུ་བསྐོར་བའི་རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་གསུངས་སོ། །ཞེས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གསུངས་པ། "རི་དྭགས་ནགས་ཚལ་གནས་འདི་རུ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བཞུགས་ནས་ནི། ། ལན་གསུམ་བཅུ་གཉིས་འཁོར་ལོ་ཡིས། །མི་ལྔ་ལམ་ལ་ཞུགས་པར་གྱུར། །" དེའི་ཚེ་རྒྱལ་པོས་གནས་དེར་མཆོད་པ་སྣ་ཚོགས་བྱས་ཤིང་མཆོད་རྟེན་ཡང་བཞེངས་སོ། ། གནས་འདིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་དྲང་སྲོང་འོད་སྲུངས་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པ་བཏུལ་ནས་ལམ་ལ་བཀོད་པའི་གནས་སོ། །གནས་འདིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་རྒྱལ་པོ་གཟུགས་ཅན་སྙིང་པོ་ལ་ཆོས་བསྟན་པས་རྒྱལ་པོས་བདེན་པ་མཐོང་ྱེ་བོ་དང་ལྷ་དཔག་ཏུ་མེད་པས་ལམ་ཐོབ་པའི་གནས་སོ། །གནས་འདིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ལྷའི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་ལ་ཆོས་བསྟན་པས་བརྒྱ་བྱིན་དང་ལྷ་བརྒྱད་ཁྲི་ཡིས་ལམ་ཐོབ་པའི་གནས་སོ། །གནས་འདིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་རྫུ་འཕྲུལ་ཆེན་པོ་བསྟན་ཅིང་རྣམ་པར་འཕྲུལ་པ་སྣ་ཚོགས་མཛད་པའི་གནས་སོ། །གནས་འདིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལྷའི་གནས་སུ་གཤེགས་ནས་ཡུམ་ལ་ཆོས་བསྟན་ཅིང་ལྷའི་ཚོགས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དང་བཅས་ཏེ་མིའི་ཡུལ་དུ་བྱོན་པའི་གནས་སོ། ། རྒྱལ་པོས་སླར་ཡང་མཆོད་པ་སྣ་ཚོགས་བྱས་ཤིང་མཆོད་རྟེན་བཞེངས་སོ། ། དེའི་ཚེ་བཙུན་པས་རྒྱལ་པོ་མྱ་ངན་མེད་ལ་གྲོང་ཁྱེར་རྩྭ་མཆོག་ཏུ་ཁྲིད་དེ་གསུངས་པ། གནས་འདིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཛད་པ་ཐམས་ཅད་རྫོགས་ནས་ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་སོ། །ཞེས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གསུངས་པ། "ལྷ་དང་མི་རྣམས་ཀུན་བསྒྲལ་ཞིང་། །ལྷ་མིན་ཀླུ་དང་གནོད་སྦྱིན་བཅས། ། ཟད་མི་ཤེས་པའི་ཆོས་བཙུགས་ཤིང་། །སངས་རྒྱས་མཛད་པ་མཐར་ཕྱིན་ནས། །

于有得寂滅，　　大悲入涅槃， 　　如薪盡火滅，　　畢竟得常住。』

「時，王聞是語，憂惱迷悶擗地。時，諸臣輩以水洗心面，良久得穌，啼泣涕零。如是乃至興種種供養，立大塔廟。

「時，王復白尊者曰：『我意願欲得見佛諸大弟子佛之所記者，欲供養彼舍利，愿為示之。』時，尊者白王言：『善哉！善哉！大王能發如是妙心。』

「時，尊者將王至舍衛國，入祇桓精舍，以手指塔：『此是尊者舍利弗塔，王當供養。』王曰：『彼有何功德？』尊者曰：『是第二法王，隨轉法輪。』而說偈言：

「『一切眾生智，　　比于舍利弗， 　　十六之一分，　　以除如來智。 　　如來轉法輪，　　是則能隨轉， 　　彼有無量德，　　誰復能宣說。』

「時，王生大歡喜，舍十萬兩珍寶，供養其塔，而說偈言：

「『我禮舍利弗，　　解脫諸恐怖， 　　名稱普於世，　　智慧無有等。』

「次，復示大目揵連塔：『王應供養此塔。』

「王復問曰：『彼有何功德？』尊者答曰：『是神足第一，以足指踐地，地即震動，至於天宮，降伏難陀跋難陀龍王。

將您提供的古籍譯成藏文如下： སྲིད་པར་ཞི་བ་ཐོབ་གྱུར་ནས། །ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོས་མྱ་ངན་འདས། ། བུད་ཤིང་ཟད་ནས་མེ་ཟད་བཞིན། །གཏན་དུ་བརྟན་པ་ཐོབ་པར་གྱུར། །" དེའི་ཚེ་རྒྱལ་པོས་གཏམ་དེ་ཐོས་ནས་མྱ་ངན་གྱིས་གདུངས་ཤིང་བརྒྱལ་ཏེ་ས་ལ་འགྱེལ་ལོ། །དེའི་ཚེ་བློན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་ཆུས་ཐུགས་དང་ཞལ་བཀྲུས་པས་ཡུན་རིང་པོ་ཞིག་ནས་དྲན་པ་རྙེད་དེ་མཆི་མ་ཕྱུང་ངོ་། །དེ་ལྟར་མཆོད་པ་སྣ་ཚོགས་བྱས་ཤིང་མཆོད་རྟེན་ཆེན་པོ་བཞེངས་སོ། ། དེའི་ཚེ་རྒྱལ་པོས་བཙུན་པ་ལ་གསོལ་པ། བདག་གི་བསམ་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཉན་ཐོས་ཆེན་པོ་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ལུང་བསྟན་པ་རྣམས་ཀྱི་སྐུ་གདུང་མཐོང་ཞིང་མཆོད་པར་འདོད་པས་བསྟན་དུ་གསོལ། དེའི་ཚེ་བཙུན་པས་རྒྱལ་པོ་ལ་གསུངས་པ། ལེགས་སོ། །ལེགས་སོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོས་དེ་ལྟ་བུའི་བསམ་པ་བཟང་པོ་བསྐྱེད་པར་གྱུར་ཏོ། ། དེའི་ཚེ་བཙུན་པས་རྒྱལ་པོ་མཉན་ཡོད་དུ་ཁྲིད་དེ་རྒྱལ་བྱེད་ཚལ་དུ་ཕྱིན་ནས་ཕྱག་གིས་མཆོད་རྟེན་བསྟན་ཏེ། འདི་ནི་བཙུན་པ་ཤཱ་རིའི་བུའི་མཆོད་རྟེན་ཡིན་པས་རྒྱལ་པོས་མཆོད་པར་མཛོད་ཅིག །རྒྱལ་པོས་གསུངས་པ། དེ་ལ་ཡོན་ཏན་ཅི་མཆིས། བཙུན་པས་གསུངས་པ། འདི་ནི་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་གཉིས་པ་སྟེ་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་ལགས་སོ། །ཞེས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གསུངས་པ། "སེམས་ཅན་ཀུན་གྱི་ཤེས་རབ་ནི། །ཤཱ་རིའི་བུ་ཡི་ཤེས་རབ་ལ། ། བཅུ་དྲུག་ཆ་ཡི་གཅིག་ཙམ་སྟེ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་བསལ། ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བཀའ་ལུང་ལ། །དེ་ནི་རྗེས་སུ་འཇུག་པར་ནུས། ། དེ་ཡི་ཡོན་ཏན་དཔག་མེད་པ། །སུ་ཞིག་བརྗོད་པར་ནུས་པར་འགྱུར། །" དེའི་ཚེ་རྒྱལ་པོ་རབ་ཏུ་དགའ་སྟེ་རིན་པོ་ཆེ་ཁྲི་སྟོང་ཕུལ་ནས་མཆོད་རྟེན་ལ་མཆོད་ཅིང་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གསུངས་པ། "བདག་ནི་ཤཱ་རིའི་བུ་ལ་འདུད། །འཇིགས་པ་ཀུན་ལས་རྣམ་གྲོལ་བ། ། ས་འཇིག་རྟེན་ཀུན་ཏུ་གྲགས། །ཤེས་རབ་མཉམ་པ་མ་མཆིས་པ། །" དེ་ནས་མུད་གལ་གྱི་བུ་ཆེན་པོའི་མཆོད་རྟེན་བསྟན་ཏེ། རྒྱལ་པོས་མཆོད་རྟེན་འདི་ལ་མཆོད་པར་མཛོད་ཅིག ། རྒྱལ་པོས་སླར་ཡང་གསོལ་པ། དེ་ལ་ཡོན་ཏན་ཅི་མཆིས། བཙུན་པས་གསུངས་པ། འདི་ནི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་མཆོག་སྟེ། ཞབས་ཀྱི་མཐེ་བོས་ས་ལ་རེག་པས་ས་གཡོས་ཤིང་ལྷའི་ཕོ་བྲང་དུ་གཤེགས་པ་དང་། ཀླུའི་རྒྱལ་པོ་དགའ་བོ་དང་ཉེ་དགའ་བོ་བཏུལ་བ་ལགས་སོ།;

』而說偈曰：

「『以足指動地，　　至於帝釋宮， 　　神足無與等，　　誰能盡宣說？ 　　二龍王兇暴，　　見者莫不怖， 　　彼于神足力，　　降伏息瞋恚。』

「時，王舍十萬兩珍寶，供養此塔，以偈贊曰：

「『神足中第一，　　離於老病死， 　　有如是功德，　　今禮目揵連。』

「次，復示摩訶迦葉塔，語王言：『此是摩訶迦葉塔，應當供養。』王問曰：『彼有何功德？』答曰：『彼少欲知足，頭陀第一，如來施以半座及僧伽梨衣，愍念眾生，興立正法。』即說偈曰：

「『功德田第一，　　愍念貧窮類， 　　著佛僧伽梨，　　能建於正法， 　　彼有如是德，　　誰能具宣說。』

「時，王舍十萬兩珍寶，供養是塔，以偈贊曰：

「『常樂於寂靜，　　依止林藪間， 　　少欲知足富，　　今禮大迦葉。』

「次，復示尊者薄拘羅塔：『此是薄拘羅塔，應當供養。』王問曰：『彼有何功德？』尊者答曰：『彼無病第一，乃至不為人說一句法，寂然無言。』王曰：『以一錢供養。

將您提供的古籍譯成藏文如下： ཞེས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གསུངས་པ། "ཞབས་ཀྱི་མཐེ་བོས་ས་གཡོས་ཤིང་། །བརྒྱ་བྱིན་ཕོ་བྲང་བར་དུ་གཤེགས། ། རྫུ་འཕྲུལ་འགྲན་ཟླ་མ་མཆིས་པ། །སུ་ཞིག་ཡོངས་སུ་བརྗོད་པར་ནུས། ། ཀླུ་རྒྱལ་གཉིས་པོ་གཏུམ་པོ་སྟེ། །མཐོང་བ་ཀུན་ཀྱང་འཇིགས་པར་འགྱུར། ། དེ་ཡི་རྫུ་འཕྲུལ་མཐུ་ཡིས་ནི། །བཏུལ་ནས་ཁྲོ་བ་ཞི་བར་མཛད། །" དེའི་ཚེ་རྒྱལ་པོས་རིན་པོ་ཆེ་ཁྲི་སྟོང་ཕུལ་ནས་མཆོད་རྟེན་འདི་ལ་མཆོད་ཅིང་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་བསྟོད་པ། "རྫུ་འཕྲུལ་ཀུན་གྱི་མཆོག་གྱུར་པ། །རྒ་དང་ན་འཆི་རྣམ་གྲོལ་བ། ། དེ་འདྲའི་ཡོན་ཏན་ལྡན་གྱུར་པ། །མུད་གལ་བུ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །" དེ་ནས་འོད་སྲུངས་ཆེན་པོའི་མཆོད་རྟེན་བསྟན་ཏེ་རྒྱལ་པོ་ལ་གསུངས་པ། འདི་ནི་འོད་སྲུངས་ཆེན་པོའི་མཆོད་རྟེན་ཡིན་པས་མཆོད་པར་མཛོད་ཅིག །རྒྱལ་པོས་གསོལ་པ། དེ་ལ་ཡོན་ཏན་ཅི་མཆིས། ལན་དུ་གསུངས་པ། འདི་ནི་འདོད་པ་ཆུང་ཞིང་ཆོག་ཤེས་པ། སྦྱངས་པའི་ཡོན་ཏན་གྱི་མཆོག་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བཞུགས་གདན་ཕྱེད་དང་ཆོས་གོས་བསྩལ་ཞིང་སེམས་ཅན་ལ་ཐུགས་བརྩེ་བས་དམ་པའི་ཆོས་འཛུགས་པ་ལགས་སོ། །ཞེས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གསུངས་པ། "བསོད་ནམས་ཞིང་གི་མཆོག་གྱུར་པ། །དབུལ་ཕོངས་རྣམས་ལ་ཐུགས་བརྩེ་བ། ། སངས་རྒྱས་ཆོས་གོས་བགོས་པ་ཡིས། །དམ་ཆོས་འཛུགས་པར་ནུས་པ་སྟེ། ། དེ་འདྲའི་ཡོན་ཏན་ལྡན་པ་ལ། །སུ་ཞིག་ཡོངས་སུ་བརྗོད་པར་ནུས། །" དེའི་ཚེ་རྒྱལ་པོས་རིན་པོ་ཆེ་ཁྲི་སྟོང་ཕུལ་ནས་མཆོད་རྟེན་དེ་ལ་མཆོད་ཅིང་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་བསྟོད་པ། "རྟག་ཏུ་ཞི་བ་ལ་དགྱེས་ཤིང་། །ནགས་ཚལ་ཁྲོད་ལ་བརྟེན་པ་དང་། ། འདོད་ཆུང་ཆོག་ཤེས་ཕྱུག་པ་ཡི། །འོད་སྲུངས་ཆེན་པོ་ལ་ཕྱག་འཚལ། །" དེ་ནས་བཙུན་པ་བཀུལ་བའི་མཆོད་རྟེན་བསྟན་ཏེ། འདི་ནི་བཀུལ་བའི་མཆོད་རྟེན་ཡིན་པསཛོད་ཅིག །རྒྱལ་པོས་གསོལ་པ། དེ་ལ་ཡོན་ཏན་ཅི་མཆིས། བཙུན་པས་གསུངས་པ། འདི་ནི་ནད་མེད་པའི་མཆོག་སྟེ། གཞན་ལ་ཆོས་ཚིག་གཅིག་ཀྱང་མི་གསུང་བར་ཅང་མི་གསུང་བར་བཞུགས་སོ། །རྒྱལ་པོས་གསུངས་པ། ཀཱརྵ་པ་ཎ་གཅིག་གིས་མཆོད་པར་བྱའ

』諸臣白王：『功德既等，何故於此供養一錢？』王告之曰：『聽吾所說：

「『雖除無明癡，　　智慧能鑑察， 　　雖有薄拘名，　　於世何所益？』

「時，彼一錢還來至王所。時，大臣輩見是希有事，異口同音贊彼：『嗚呼！尊者！少欲知足，乃至不須一錢。』

「復示阿難塔，語王言：『此是阿難塔，應當供養。』王曰：『彼有何功德？』答曰：『此人是侍佛者，多聞第一，撰集佛經。』而說偈曰：

「『奉持牟尼缽，　　念至能決斷， 　　多聞之大海，　　辯才柔軟音， 　　能悅天人眾，　　善知三佛心， 　　一切悉明瞭，　　功德之寶篋。 　　最勝所稱歎，　　降伏煩惱諍， 　　如是等功德，　　應當修供養。』

「王即舍百億兩珍寶，而供養其塔。

「時，諸臣白王言：『何故於此佈施供養皆悉勝前？』王曰：『聽吾所說心中所以：

「『如來之體身，　　法身性清凈， 　　彼悉能奉持，　　是故供養勝。 　　法燈常存世，　　滅此愚癡冥， 　　皆由從彼來，　　是故供養勝。 　　如大海之水，　　牛跡所不容， 　　如是佛智海，　　餘人不能持。 　　唯有阿難尊，　　一聞悉受持， 　　終無忘失時，　　是故供養勝。

將您提供的古籍譯成藏文如下： བློན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་རྒྱལ་པོ་ལ་གསོལ་པ། ཡོན་ཏན་མཉམ་ན་ཅིའི་ཕྱིར་འདི་ལ་ཀཱརྵ་པ་ཎ་གཅིག་གིས་མཆོད། རྒྱལ་པོས་དེ་དག་ལ་གསུངས་པ། ང་ཡི་བརྗོད་པ་ཉོན་ཅིག ། "མ་རིག་གཏི་མུག་སྤངས་གྱུར་ཀྱང་། །ཤེས་རབ་གསལ་བར་རྟོགས་ན་ཡང་། ། བཀུལ་བ་ཞེས་བྱའི་མིང་ཡོད་ཀྱང་། །འཇིག་རྟེན་ཕན་པ་ཅི་ཞིག་མཆིས། །" དེའི་ཚེ་ཀཱརྵ་པ་ཎ་དེ་སླར་རྒྱལ་པོའི་དྲུང་དུ་འོངས་སོ། །དེའི་ཚེ་བློན་པོའི་ཚོགས་ཀྱིས་ངོ་མཚར་བའི་དོན་དེ་མཐོང་ནས་ཀུན་གྱིས་མགྲིན་གཅིག་ཏུ་བསྟོད་པ། ཀྱེ་མ་བཙུན་པ། འདོད་པ་ཆུང་ཞིང་ཆོག་ཤེས་པ་སྟེ་ཀཱརྵ་པ་ཎ་གཅིག་ཀྱང་མི་དགོས་པར་གྱུར་ཏོ། ། ཡང་ཀུན་དགའ་བོའི་མཆོད་རྟེན་བསྟན་ནས་རྒྱལ་པོ་ལ་གསུངས་པ། འདི་ནི་ཀུན་དགའ་བོའི་མཆོད་རྟེན་ཡིན་པས་མཆོད་པར་མཛོད་ཅིག །རྒྱལ་པོས་གསུངས་པ། དེ་ལ་ཡོན་ཏན་ཅི་མཆིས། ལན་དུ་གསུངས་པ། འདི་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞབས་འབྲིང་བ། མང་དུ་ཐོས་པའི་མཆོག་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་མདོ་སྡེ་བསྡུས་པ་ལགས་སོ། །ཞེས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གསུངས་པ། "ཐུབ་པའི་ལྷུང་བཟེད་འཛིན་པ་པོ། །དྲན་ལྡན་རྣམ་པར་ངེས་གཅོད་པ། ། མང་ཐོས་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་སྟེ། །སྤོབས་པ་འཇམ་པའི་གསུང་ལྡན་པ། ། ལྷ་མིའི་ཚོགས་རྣམས་དགའ་མཛད་ཅིང་། །སངས་རྒྱས་གསུམ་གྱི་ཐུགས་མཁྱེན་པ། ། ཐམས་ཅད་གསལ་བར་མཁྱེན་པ་སྟེ། །ཡོན་ཏན་རིན་ཆེན་བང་མཛོད་ལགས། ། མཆོག་གྱུར་བསྔགས་པ་མཛད་པ་སྟེ། །ཉོན་མོངས་རྩོད་པ་འདུལ་བར་མཛད། ། དེ་འདྲའི་ཡོན་ཏན་ལྡན་པ་ལ། །མཆོད་པ་བྱ་བར་འོས་པ་ལགས། །" རྒྱལ་པོས་དེ་མ་ཐག་རིན་པོ་ཆེ་བྱེ་བ་བརྒྱ་ཕུལ་ནས་མཆོད་རྟེན་ལ་མཆོད་དོ། ། དེའི་ཚེ་བློན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་རྒྱལ་པོ་ལ་གསོལ་པ། ཅིའི་ཕྱིར་འདི་ལ་སྔ་མ་ལས་ལྷག་པར་སྦྱིན་པ་བཏང་ཞིང་མཆོད་པ་བགྱིས། རྒྱལ་པོས་གསུངས་པ། ང་ཡི་ས་རྒྱུ་མཚན་ཉོན་ཅིག ། "དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་ལུས་ནི། །ཆོས་སྐུ་རང་བཞིན་རྣམ་དག་སྟེ། ། དེ་ཡིས་ཐམས་ཅད་བཟུང་མཛད་པས། །དེ་ཕྱིར་མཆོད་པ་ཁྱད་པར་འཕགས། ། ཆོས་ཀྱི་སྒྲོན་མེ་རྟག་གནས་ཤིང་། །གཏི་མུག་མུན་པ་སེལ་བ་ནི། ། ཐམས་ཅད་དེ་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར། །དེ་ཕྱིར་མཆོད་པ་ཁྱད་པར་འཕགས། ། རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོའི་ཆུ་རྣམས་ནི། །བ་ལང་རྗེས་ཀྱིས་མི་ཤོང་བཞིན། ། དེ་བཞིན་སངས་རྒྱས་ཡེ་ཤེས་རྒྱ། །གཞན་གྱིས་འཛིན་པར་མི་ནུས་སོ། ། བཙུན་པ་ཀུན་དགའ་བོ་གཅིག་པུས། །ཐོས་པ་ཐམས་ཅད་འཛིན་པར་མཛད། ། ནམ་ཡང་བརྗེད་པར་མི་འགྱུར་བས། །དེ་ཕྱིར་མཆོད་པ་ཁྱད་པར་འཕགས། །

』

「爾時，王如是種種供養，向尊者合掌，而作是言：

「『我今受此形，　　不復負此身， 　　修無量功德，　　今為人中主， 　　我今取堅實，　　造立諸塔廟， 　　莊嚴在於世，　　如星莊嚴月， 　　奉佛弟子法，　　應行諸禮節， 　　我今悉已作，　　稽首尊者足， 　　蒙尊者恩力，　　今見勝妙事， 　　快獲大善利，　　從是分別法。』

「爾時，王供養上種種事，恒偏至菩提道場樹。此樹下如來得阿耨多羅三藐三菩提，世間希有珍寶供養之事，供養菩提樹。

「時，王夫人名曰低舍羅絺多，夫人作是念：『王極愛念於我，我亦念王，王今舍我去，持諸珍寶至菩提樹間。我今當作方便殺是菩提樹，樹既枯死，葉便凋落，王當不復往，彼可與我常相娛樂。』即喚咒師，語咒師言：『汝能殺菩提樹不？』彼答曰：『能，與我千兩金。』

「時，夫人即與千兩金錢。咒師往菩提樹間，以咒咒樹以綖系樹。時，樹漸漸枯死，葉即萎落，未即枯死，其葉凋落。白夫人曰：『復應以熱乳澆樹，乃可令枯。』夫人白王：『我今欲以乳供養菩提樹。』王曰：『隨卿意耶！』如是乃至以熱乳澆之，樹即枯燥。

「時，諸夫人白王言：『菩提樹忽然枯死，葉葉變落。

將您提供的古籍譯成藏文如下： དེའི་ཚེ་རྒྱལ་པོས་དེ་ལྟར་མཆོད་པ་སྣ་ཚོགས་བྱས་ནས་བཙུན་པ་ལ་ཐལ་མོ་སྦྱར་ཏེ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། ། "བདག་གིས་ལུས་འདི་བླངས་པ་ནི། །ལུས་འདི་དོན་མེད་མ་གྱུར་ཏེ། ། བསོད་ནམས་དཔག་མེད་བསྒྲུབས་ནས་ནི། །ད་ལྟ་མི་ཡི་བདག་པོར་གྱུར། ། བདག་གིས་སྙིང་པོ་བླངས་ནས་ནི། །མཆོད་རྟེན་རྣམས་ནི་བཞེངས་པར་བགྱིས། ། འཇིག་རྟེན་རྒྱན་དུ་གནས་གྱུར་པ། །སྐར་མས་ཟླ་བ་བརྒྱན་པ་བཞིན། ། སངས་རྒྱས་ཆོས་ལ་མཆོད་པ་དང་། །ཕྱག་འཚལ་ཀུན་ཏུ་སྤྱད་པར་བྱ། ། བདག་གིས་ད་ནི་ཐམས་ཅད་བགྱིས། །བཙུན་པའི་ཞབས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། ། བཙུན་པའི་བཀའ་དྲིན་མཐུ་ཡིས་ནི། །ད་ལྟ་དོན་ཆེན་མཐོང་བར་གྱུར། ། བསོད་ནམས་རྒྱ་ཆེན་ཐོབ་གྱུར་ནས། །དེ་ལས་ཆོས་རྣམས་རྣམ་པར་ཕྱེ། །" དེའི་ཚེ་རྒྱལ་པོས་མཆོད་པའི་དངོས་པོ་སྣ་ཚོགས་ཕུལ་ཞིང་རྟག་ཏུ་བྱང་ཆུབ་ཤིང་གི་དྲུང་དུ་བྱོན་ཏོ། །ཤིང་འདིའི་དྲུང་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་བརྙེས་པས། འཇིག་རྟེན་ན་དཀོན་པའི་རིན་པོ་ཆེའི་མཆོད་པའི་དངོས་པོས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཤིང་ལ་མཆོད་པ་བྱས་སོ། ། དེའི་ཚེ་རྒྱལ་པོའི་བཙུན་མོ་ལྷ་མོ་ཏི་ཤ་ར་ཀྵི་ཏ་ཞེས་བྱ་བས་འདི་སྙམ་དུ་བསམས་ཏེ། རྒྱལ་པོས་བདག་ལ་ཤིན་ཏུ་བྱམས་ཤིང་བདག་ཀྱང་རྒྱལ་པོ་ལ་གཅེས་སུ་འཛིན་ན། ད་ནི་རྒྱལ་པོ་བདག་བོར་ནས་རིན་པོ་ཆེ་རྣམས་ཁྱེར་ཏེ་བྱང་ཆུབ་ཤིང་གི་དྲུང་དུ་འགྲོ། བདག་གིས་ད་ནི་ཐབས་བྱས་ཏེ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཤིང་འདི་གསོད་པར་བྱ། ཤིང་སྐམས་ནས་ལོ་མ་རྣམས་ལྷུང་ན་རྒྱལ་པོ་དེར་མི་འགྲོ་བས་བདག་དང་ལྷན་ཅིག་རྟག་ཏུ་དགའ་མགུར་སྤྱོད་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་ནས། དེ་མ་ཐག་སྔགས་མཁན་བོས་ཏེ་སྔགས་མཁན་ལ་སྨྲས་པ། ཁྱོད་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཤིང་གསོད་ནུས་སམ། དེས་སྨྲས་ཏེ་གསེར་སྟོང་བྱིན་ན་བྱའོ། ། དེའི་ཚེ་བཙུན་མོས་དེ་མ་ཐག་གསེར་སྟོང་བྱིན་ནོ། །སྔགས་མཁན་བྱང་ཆུབ་ཤིང་གི་དྲུང་དུ་སོང་སྟེ་སྔགས་ཀྱིས་ཤིང་ལ་བསྔགས་ནས་སྐུད་པས་དཀྲིས་སོ། །དེའི་ཚེ་ཤིང་རིམ་གྱིས་སྐམས་ཏེ་ལོ་མ་རྣམས་ཀྱང་ལྷུང་ངོ་། །ཤིང་མ་སྐམས་པར་ལོ་མ་རྣམས་ལྷུང་བ་ན་བཙུན་མོ་ལ་སྨྲས་པ། ད་དུང་འོ་མ་ཚ་པོས་ཤིང་ལ་བླུགས་ན་སྐམ་པར་འགྱུར་རོ། །བཙུན་མོས་རྒྱལ་པོ་ལ་གསོལ་པ། བདག་གིས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཤིང་ལ་འོ་མས་མཆོད་པར་འདོད་དོ། །རྒྱལ་པོས་གསུངས་པ། ཁྱོད་ཀྱི་བསམ་པ་བཞིན་གྱིས་ཤིག །དེ་ལྟར་འོ་མ་ཚ་པོས་བླུགས་པས་ཤིང་སྐམས་སོ། ། དེའི་ཚེ་བཙུན་མོ་རྣམས་ཀྱིས་རྒྱལ་པོ་ལ་གསོལ་པ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཤིང་གློ་བུར་དུ་སྐམས་ཤིང་ལོ་མ་རྣམས་ལྷུང་བར་གྱུར་ཏོ། །

』而說偈言：

「『如來所依樹，　　名曰菩提者， 　　於是得正覺，　　具足一切智， 　　大王今當知，　　是樹今枯死， 　　葉色亦變異，　　不知何以故。』

「時，王聞是語，即迷悶擗地，諸人輩以水澆王心面，良久而穌，即便泣淚言：

「『我見菩提樹，　　便見於如來， 　　今聞彼樹死，　　我今亦隨沒。』

「時，彼夫人見王憂愁不樂，而白王言：『主勿憂惱，我當喜悅王心。』王曰：『若無彼樹，我命亦無。如來於彼樹得阿耨多羅三藐三菩提，彼樹既無，我何用活耶？』

「夫人聞王決定語，還復以冷乳灌菩提樹下，彼樹尋復更生。王聞以乳溉灌樹還得生，日日送千甕乳溉灌其本，樹還復如先。諸夫人輩白王言：『菩提樹今復如先，無復有異。』

「時，王聞已，即生歡喜，詣菩提樹下，睹于菩提樹，目不暫舍，而說偈言：

「『諸王所未作，　　瓶沙持國者， 　　我今應供養，　　我今浴菩提。 　　諸乳及香水，　　華香及涂香， 　　當復供養僧，　　賢聖五部眾。

將您提供的古籍譯成藏文如下： ཞེས་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་གསོལ་པ། "དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རྟེན་གྱི་ཤིང་། །བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱར་གྲགས་པ་ནི། ། དེ་རུ་བྱང་ཆུབ་བརྙེས་ནས་ནི། །ཡེ་ཤེས་ཀུན་ལ་མངའ་བརྙེས་པ། ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོས་མཁྱེན་པར་མཛོད། །ཤིང་འདི་ད་ནི་སྐམས་པར་གྱུར། ། ལོ་མའི་མདོག་ཀྱང་གྱུར་པར་གྱུར། །རྒྱུ་མཚན་ཅི་ཡིན་མི་ཤེས་སོ། །" དེའི་ཚེ་རྒྱལ་པོས་གཏམ་དེ་ཐོས་ནས་བརྒྱལ་ཏེ་ས་ལ་འགྱེལ་ལོ། །མི་རྣམས་ཀྱིས་ཆུས་རྒྱལ་པོའི་སྙིང་དང་ཞལ་ལ་གཏོར་ཏེ་ཡུན་རིང་པོ་ཞིག་ནས་དྲན་པ་རྙེད་དེ་མཆི་མ་ཕྱུང་ནས་གསུངས་པ། "བདག་གིས་བྱང་ཆུབ་ཤིང་མཐོང་ན། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཐོང་བ་བཞིན། ། ད་ནི་ཤིང་དེ་ཤི་ཐོས་པས། །བདག་ཀྱང་དེ་བཞིན་འཆི་བར་འགྱུར། །" དེའི་ཚེ་བཙུན་མོ་དེས་རྒྱལ་པོ་མྱ་ངན་གྱིས་གདུངས་ཤིང་དགའ་བ་མེད་པར་མཐོང་ནས་རྒྱལ་པོ་ལ་གསོལ་པ། རྗེ་མྱ་ངན་མ་མཛད་ཅིག །བདག་གིས་རྒྱལ་པོའི་ཐུགས་དགྱེས་པར་བགྱིའོ། །རྒྱལ་པོས་གསུངས་པ། གལ་ཏེ་ཤིང་དེ་མེད་ན་བདག་གི་སྲོག་ཀྱང་མེད་དོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཤིང་དེའི་དྲུང་དུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་བརྙེས་ན་ཤིང་དེ་མེད་པས་བདག་འཚོ་བས་ཅི་ཞིག་བྱ། བཙུན་མོས་རྒྱལ་པོའི་ཚིག་བརྟན་པོ་ཐོས་ནས་སླར་ཡང་འོ་མ་བསིལ་མོས་བྱང་ཆུབ་ཤིང་གི་རྩ་བར་བླུགས་པས་ཤིང་དེ་མྱུར་དུ་སླར་སྐྱེས་སོ། །རྒྱལ་པོས་འོ་མས་ཆུ་བླུགས་པས་ཤིང་སླར་སྐྱེས་པ་ཐོས་ནས་ཉིན་རེ་བཞིན་འོ་མའི་བུམ་པ་སྟོང་ཕུལ་ནས་རྩ་བར་བླུགས་པས་ཤིང་སྔར་བཞིན་གྱུར་ཏོ། །བཙུན་མོ་རྣམས་ཀྱིས་རྒྱལ་པོ་ལ་གསོལ་པ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཤིང་ད་ནི་སྔར་བཞིན་གྱུར་ཏེ་མི་འདྲ་བ་མ་མཆིས་སོ། ། དེའི་ཚེ་རྒྱལ་པོས་ཐོས་ནས་ཤིན་ཏུ་དགའ་སྟེ་བྱང་ཆུབ་ཤིང་གི་དྲུང་དུ་བྱོན་ནས་བྱང་ཆུབྱི་ཤིང་གཟིགས་ཏེ་སྐད་ཅིག་ཀྱང་མིག་མི་འཕྲོ་བར་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་གསུངས་པ། "རྒྱལ་པོ་རྣམས་ཀྱིས་མ་བྱས་ཤིང་། །གཟུགས་ཅན་སྙིང་པོས་ཡུལ་འཛིན་པ། ། བདག་གིས་ད་ནི་མཆོད་པར་བྱ། །བདག་གིས་བྱང་ཆུབ་ཁྲུས་གསོལ་ལོ། ། འོ་མ་དྲི་ཆབ་དག་དང་ནི། །མེ་ཏོག་དྲི་དང་བྱུག་པ་ཡིས། ། དགེ་འདུན་མཆོད་པར་བྱ་བ་སྟེ། །འཕགས་པའི་སྡེ་ཚོགས་ལྔ་པོ་ལའོ། །"

』

「時，王各辦四寶甕，金、銀、琉璃、頗梨，盛諸香乳，及諸香湯，持種種飲食，幡幢、寶蓋各有千種，及種種花香伎樂，受持八支齋布薩，著白凈衣服，執持香爐，在於殿上，向四方作禮，心念口言：『如來賢聖弟子在諸方者，憐愍我故，受我供養。』而說偈言：

「『如來賢聖子，　　正順寂諸根， 　　離諸三界欲，　　諸天應供養， 　　今當悉來集，　　受我微心惠， 　　哀愍副我意，　　令法種增長， 　　常樂於寂止，　　解脫諸所著， 　　如來之真子，　　從法而化生， 　　諸天所供養，　　哀愍於我故， 　　今當悉來集，　　副我之微意， 　　諸聖在處處，　　罽賓多波婆， 　　大林離波多，　　阿耨大池邊， 　　江河山藪間，　　如是一切處， 　　諸聖在中者，　　今當悉來集， 　　哀愍於我故，　　副我之微意， 　　又在於天上，　　尸梨沙宮殿， 　　香山石室中，　　神通具足者， 　　今當悉來集，　　哀愍於我故。』

「時，王如是語時，三十萬比丘悉來集。彼大眾中十萬是阿羅漢，二十萬是學人及凡夫比丘，上座之座無人坐。

將您提供的古籍譯成藏文如下： དེའི་ཚེ་རྒྱལ་པོས་རིན་པོ་ཆེ་བཞི་ལས་བྱས་པའི་བུམ་པ་སྟེ། གསེར་དང་། དངུལ་དང་། བཻ་ཌཱུརྱ་དང་། ཤེལ་ལས་བྱས་པའི་བུམ་པར་དྲི་ཞིམ་པོའི་འོ་མ་དང་། དྲི་ཞིམ་པོའི་ཁྲུས་ཀྱི་ཆུ་བཀང་སྟེ། བཟའ་བཅའ་སྣ་ཚོགས་དང་། བ་དན་དང་། རྒྱལ་མཚན་དང་། རིན་པོ་ཆེའི་གདུགས་རེ་རེ་ལ་སྟོང་ཕྲག་རེ་དང་། མེ་ཏོག་དང་དྲི་དང་རོལ་མོ་སྣ་ཚོགས་བཤམས་ཏེ། བསྙེན་གནས་ཡན་ལག་བརྒྱད་པ་བསྲུངས་ཤིང་། གོས་དཀར་པོ་བགོས་ཏེ། སྤོས་ཕོར་ཐོགས་ནས་ཕོ་བྲང་གི་སྟེང་དུ་བཞུགས་ཏེ། ཕྱོགས་བཞིར་ཕྱག་འཚལ་ནས་ཡིད་ལ་བསམ་ཞིང་ཞལ་ནས་གསུངས་པ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང་འཕགས་པ་རྣམས་ཕྱོགས་རྣམས་ན་བཞུགས་པ་རྣམས་བདག་ལ་བརྩེ་བའི་སླད་དུ་བདག་གི་མཆོད་པ་བཞེས་སུ་གསོལ། ཞེས་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་གསུངས་པ། "དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་འཕགས་སྲས་རྣམས། །ཡང་དག་ཞི་བའི་དབང་པོ་ཅན། ། ཁམས་གསུམ་འདོད་ཆགས་བྲལ་གྱུར་པ། །ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་མཆོད་འོས་པ། ། ད་ནི་ཐམས་ཅད་འདིར་འདུས་ཏེ། །བདག་གི་བསམ་པ་ཆུང་ངུ་བཞེས། ། བདག་ལ་བརྩེ་བས་དགོངས་ནས་ནི། །ཆོས་ཀྱི་ས་བོན་འཕེལ་བར་མཛོད། ། རྟག་ཏུ་ཞི་བར་དགྱེས་པ་དང་། །ཞེན་པ་ཀུན་ལས་རྣམ་གྲོལ་བ། ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྲས་དམ་པ། །ཆོས་ལས་སྐྱེས་པའི་སྲས་པོ་རྣམས། ། ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་མཆོད་གྱུར་པ། །བདག་ལ་བརྩེ་བའི་སླད་དུ་ནི། ། ད་ནི་ཐམས་ཅད་འདིར་འདུས་ཏེ། །བདག་གི་བསམ་པ་བསྐང་བར་མཛོད། ། འཕགས་པ་གནས་རྣམས་ཐམས་ཅད་དུ། །ཀསྨི་ར་དང་པྲ་བྷ་བ། ། ནགས་ཆེན་རི་བ་ཏ་དང་ནི། །མཚོ་ཆེན་མ་དྲོས་འགྲམ་རྣམས་དང་། ། ཆུ་བོ་རི་དང་ནགས་ཚལ་དང་། །དེ་ལྟར་གནས་རྣམས་ཐམས་ཅད་དུ། ། འཕགས་པ་གང་ན་བཞུགས་པ་རྣམས། །ད་ནི་ཐམས་ཅད་འདིར་འདུས་ཏེ། ། བདག་ལ་བརྩེ་བའི་སླད་དུ་ནི། །བདག་གི་བསམ་པ་བསྐང་བར་མཛོད། ། གཞན་ཡང་ལྷ་ཡི་ཡུལ་རྣམས་དང་། །ཤིར་ཤ་ཕོ་བྲང་ནང་དག་དང་། ། སྤོས་ངད་ལྡན་པའི་བྲག་ཕུག་ན། །རྫུ་འཕྲུལ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་རྣམས། ། ད་ནི་ཐམས་ཅད་འདིར་འདུས་ཏེ། །བདག་ལ་བརྩེ་བའི་སླད་དུའོ། །" དེའརྒྱལ་པོས་དེ་སྐད་གསུངས་པ་དང་དགེ་སློང་འབུམ་ཕྲག་གསུམ་འདུས་སོ། །འཁོར་དེའི་ནང་ནས་འབུམ་ཕྲག་གཅིག་ནི་དགྲ་བཅོམ་པ་དང་། འབུམ་ཕྲག་གཉིས་ནི་སློབ་པ་དང་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་དགེ་སློང་སྟེ། གནས་བརྟན་གྱི་གདན་ལ་སུ་ཡང་མ་བཞུགས་སོ། །

「時，王問諸比丘：『上座之座，云何而無人坐？』時，彼大眾中有一比丘，名曰耶舍，是大阿羅漢，具足六通，白王言：『此座，上座之座，餘者豈敢於中而坐？』

「王復問曰：『于尊者所，更有上座耶？』尊者答曰：『更有上座，大王！佛之所說，名曰賓頭盧，是上座，應坐此處。』

「王大歡喜，而作是言：『于中有比丘見佛者不？』尊者答曰：『有也，大王！賓頭盧者，猶故在世。』

「王復白曰：『可得見彼比丘不？』尊者曰：『大王！不久當見，尋當來至。』

「時，王生大歡喜，而說偈言：

「『我今快得利，　　攝受於我故， 　　令我自目見，　　尊者賓頭盧。』

「時，尊者賓頭盧將無量阿羅漢，次第相隨。譬如雁王乘虛而來，在於上座處坐。諸比丘僧各修禮敬，次第而坐。

「時，王見尊者賓頭盧頭髮皓白，辟支佛體，頭面禮足，長跪合掌，睹尊者顏貌，而說偈言：

「『我今之王位，　　統領閻浮提， 　　不以為歡喜，　　今得見尊者， 　　我今見尊者，　　便是見生佛， 　　心懷大踴躍，　　勝見於王位。』

「復白尊者曰：『尊者見世尊耶？三界所尊仰。

將您提供的古籍譯成藏文如下： དེའི་ཚེ་རྒྱལ་པོས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་དྲིས་པ། གནས་བརྟན་གྱི་གདན་ལ་ཅིའི་ཕྱིར་སུ་ཡང་མི་བཞུགས། དེའི་ཚེ་འཁོར་དེའི་ནང་ན་གྲགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དགེ་སློང་དགྲ་བཅོམ་པ་མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་དང་ལྡན་པ་ཞིག་ཡོད་པ་དེས་རྒྱལ་པོ་ལ་གསོལ་པ། གདན་འདི་ནི་གནས་བརྟན་གྱི་གདན་ལགས་པས་གཞན་སུ་ཞིག་གིས་དེར་བཞུགས་པར་སྤོབས། རྒྱལ་པོས་སླར་ཡང་དྲིས་པ། བཙུན་པ་ལས་གནས་བརྟན་གཞན་ཡང་མཆིས་སམ། བཙུན་པས་གསུངས་པ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ། གནས་བརྟན་གཞན་ཡང་མཆིས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ་པིནྡོ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གནས་བརྟན་ཡིན་པས་གདན་འདིར་བཞུགས་པར་འོས་སོ། ། རྒྱལ་པོ་ཤིན་ཏུ་དགྱེས་ཏེ་འདི་སྐད་ཅེས་གསུངས་སོ། །འདི་ན་སངས་རྒྱས་གཟིགས་པའི་དགེ་སློང་མཆིས་སམ། བཙུན་པས་གསུངས་པ། མཆིས་སོ་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ། པིནྡོ་ལ་ནི་ད་དུང་འཇིག་རྟེན་ན་བཞུགས་སོ། ། རྒྱལ་པོས་སླར་ཡང་གསོལ་པ། དགེ་སློང་དེ་མཇལ་བར་འགྱུར་རམ། བཙུན་པས་གསུངས་པ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ། རིང་པོ་མི་ཐོགས་པར་མཇལ་བར་འགྱུར་ཏེ་མྱུར་དུ་བྱོན་པར་འགྱུར་རོ། ། དེའི་ཚེ་རྒྱལ་པོ་ཤིན་ཏུ་དགྱེས་ཏེ་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་གསུངས་པ། "བདག་ནི་དེ་རིང་རྙེད་པ་ལེགས། །བདག་ལ་རྗེས་སུ་བཟུང་བའི་ཕྱིར། ། བདག་གིས་མིག་གིས་མཐོང་བར་ནི། །བཙུན་པ་པིནྡོ་ལ་བྱེད་དོ། །" དེའི་ཚེ་བཙུན་པ་པིནྡོ་ལས་དགྲ་བཅོམ་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དང་བཅས་ཏེ་རིམ་པ་བཞིན་དུ་རྗེས་སུ་འབྲང་ངོ་། །དཔེར་ན་ངང་པའི་རྒྱལ་པོ་ནམ་མཁའ་ལ་འོང་བ་བཞིན་དུ་བྱོན་ནས་གནས་བརྟན་གྱི་གདན་ལ་བཞུགས་སོ། །དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་ཕྱག་བྱས་ནས་རིམ་པ་བཞིན་དུ་བཞུགས་སོ། ། དེའི་ཚེ་རྒྱལ་པོས་བཙུན་པ་པིནྡོ་ལའི་དབུ་སྐྲ་དཀར་པོ་རྫོགས་བྱེད་ཀྱི་སྐུ་ལྟ་བུ་གཟིགས་ནས་ཞབས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ཏེ་པུས་མོ་བཙུགས་ནས་ཐལ་མོ་སྦྱར་ཏེ་ཞལ་རས་ལ་གཟིགས་ནས་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་གསུངས་པ། "བདག་གི་ད་ལྟའི་རྒྱལི། །འཛམ་བུའི་གླིང་ལ་དབང་བསྒྱུར་ཡང་། ། དེ་ལ་དགའ་བ་མ་མཆིས་ཏེ། །ད་ནི་བཙུན་པ་མཐོང་བར་གྱུར། ། བདག་གིས་བཙུན་པ་མཐོང་བ་ནི། །སངས་རྒྱས་བཞུགས་པ་མཐོང་བ་བཞིན། ། སེམས་ནི་ཤིན་ཏུ་དགའ་གྱུར་ཏེ། །རྒྱལ་སྲིད་མཐོང་ལས་ལྷག་པར་གྱུར། །" སླར་ཡང་བཙུན་པ་ལ་གསོལ་པ། བཙུན་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཁམས་གསུམ་གྱིས་གུས་པར་བྱ་བ་དེ་གཟིགས་སམ།།

』

「時，尊者賓頭盧以手舉眉毛，視王而言：

「『我見於如來，　　於世無譬類， 　　身作黃金色，　　三十二相好， 　　面如凈滿月，　　梵音聲柔軟， 　　伏諸煩惱諍，　　常處於寂滅。』

「王復問曰：『尊者何處見佛？』尊者曰：『如來將五百阿羅漢，俱初在王舍城安居，我爾時亦覆在中。』而說偈言：

「『大牟尼世尊，　　離欲相圍繞， 　　在於王舍城，　　結于夏三月。 　　我時在彼眾，　　恒住如來邊， 　　大王今當知，　　我目見真佛。』

「『又復，佛住舍衛國時，如來大作神力，種種變化，作諸佛形，滿在諸方，乃至阿迦尼吒天，我爾時亦在於中，見如來種種變化神通之相。』而說偈言：

「『如來神通力，　　降伏諸外道， 　　佛游於十方，　　我親見彼相。』

「『又復，如來在天上與母說法時，我亦在於中；與母說法竟，將諸天眾從天上來，下僧迦奢國。時，我見此二事。天人受福樂，優波羅比丘尼化作轉輪聖王，將無量眷屬，乘空而來，詣世尊所，我亦見此。』而說偈言：

「『如來在天上，　　于彼結夏坐， 　　我亦在於中，　　牟尼之眷屬。』

「『又復，世尊住舍衛國，五百阿羅漢俱。

將您提供的古籍譯成藏文如下： དེའི་ཚེ་བཙུན་པ་པིནྡོ་ལས་ཕྱག་གིས་སྨིན་མ་བཀྱག་སྟེ་རྒྱལ་པོ་ལ་གཟིགས་ནས་གསུངས་པ། "བདག་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི། །འཇིག་རྟེན་དཔེ་མེད་གཟིགས་པར་གྱུར། ། སྐུ་མདོག་གསེར་གྱི་ཁ་དོག་ཅན། །མཚན་དང་དཔེ་བྱད་སུམ་ཅུ་གཉིས། ། ཞལ་རས་ཟླ་བ་རྒྱས་པ་བཞིན། །ཚངས་དབྱངས་འཇམ་པའི་གསུང་ལྡན་པ། ། ཉོན་མོངས་རྩོད་པ་ཀུན་བཏུལ་བ། །རྟག་ཏུ་ཞི་བར་གནས་པའོ། །" རྒྱལ་པོས་སླར་ཡང་དྲིས་པ། བཙུན་པས་གང་དུ་སངས་རྒྱས་གཟིགས། བཙུན་པས་གསུངས་པ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ལྔ་བརྒྱ་དང་ཐབས་ཅིག་ཏུ་ཐོག་མར་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཏུ་དབྱར་བཞུགས་པ་ན། བདག་ཀྱང་དེའི་ཚེ་དེར་མཆིས་སོ། །ཞེས་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་གསུངས་པ། "ཐུབ་པ་ཆེན་པོ་བཅོམ་ལྡན་འདས། །འདོད་ཆགས་བྲལ་བས་བསྐོར་བ་ཡིས། ། རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཏུ་བཞུགས་གྱུར་ཏེ། །དབྱར་ཟླ་གསུམ་དུ་བཞུགས་པར་གྱུར། ། བདག་ནི་དེ་ཡི་འཁོར་དེར་མཆིས། །རྟག་ཏུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་དྲུང་གནས། ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོས་མཁྱེན་པར་མཛོད། །བདག་གིས་སངས་རྒྱས་དངོས་སུ་མཐོང་། །" "ཡང་སངས་རྒྱས་མཉན་ཡོད་དུ་བཞུགས་པ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་རྫུ་འཕྲུལ་ཆེན་པོ་མཛད་དེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་སྣ་ཚོགས་སྤྲུལ་ནས་ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་དུ་གང་བར་མཛད་དེ། འོག་མིན་གྱི་གནས་ཀྱི་བར་དུ་མཛད་པ་ན། བདག་དེའི་ཚེ་དེར་ཡང་མཆིས་ཏེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྣམ་འཕྲུལ་སྣ་ཚོགས་མཐོང་ངོ་། །ཞེས་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་གསུངས་པ། "དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས། །མུ་སྟེགས་ཅན་རྣམས་བཏུལ་བར་མཛད། ། སངས་རྒྱས་ཕྱོགས་བཅུར་གཤེགས་པ་ཡི། །མཚན་མ་བདག་གིས་དངོས་སུ་མཐོང་། །" "ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལྷའི་ཡུལ་དུ་ཡུམ་ལ་ཆོས་གསུངས་པའི་ཚེ་བདག་ཀྱང་དེར་མཆིས་ཏེ། ཡུམ་ལ་ཆོས་བསྟན་ཟིན་ནས་ལྷའི་ཚོགས་དང་བཅས་ཏེ་ཡུལ་ནས་བྱོན་ཏེ་སེང་ཀ་ཤའི་ཡུལ་དུ་བབས་པ་ན། བདག་གིས་དོན་དེ་གཉིས་མཐོང་ངོ་། །ལྷ་རྣམས་བདེ་བ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པ་དང་། དགེ་སློང་མ་ཨུཏྤ་ལས་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོར་སྤྲུལ་ཏེ་འཁོར་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དང་བཅས་ནས་ནམ་མཁའ་ལ་བྱོན་ཏེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་འོངས་པ་ཡང་བདག་གིས་མཐོང་ངོ་། །ཞེས་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་གསུངས་པ། "དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལྷ་ཡུལ་དུ། །དེར་ནི་དབྱར་གྱི་གནས་བཅས་ཏེ། ། བདག་ཀྱང་དེ་ན་མཆིས་པ་སྟེ། །ཐུབ་པའི་འཁོར་གྱི་ནང་ན་ལགས། །" "ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་དུ་བཞུགས་ཏེ། དགྲ་བཅོམ་པ་ལྔ་བརྒྱ་དང་ཐབས་ཅིག་ཏུ།

時，給孤獨長者女適在於富樓那跋陀那國。時，彼女請佛及比丘僧。時，諸比丘各乘空而往彼，我爾時以神力合大山，往彼受請。時，世尊責我：「汝那得現神足如是？我今罰汝，常在於世，不得取涅槃，護持我正法，勿令滅也。」』而說偈曰：

「『世尊受彼請，　　五百比丘俱， 　　時我以神力，　　挑大山而去， 　　世尊責罰我，　　住世未滅度， 　　護持我正法，　　勿令法沒盡。』

「『又復，如來將諸比丘僧入城乞食。時，王共二童子沙土中戲，逢見佛來，捧于塵沙，奉上于佛。時，世尊記彼童子：「於我滅度百歲之後，此童子于巴連弗邑當受王位，領閻浮提，名曰阿育。當廣佈我舍利，一日之中，當造八萬四千塔。」今王身是也。我爾時亦在於中。』而說偈曰：

「『王于童子時，　　以沙奉上佛， 　　佛記于王時，　　我亦親在中。』

「時，王白尊者曰：『尊者今住在何處？』尊者答王曰：『在於北山，山名揵陀摩羅，共諸同梵行僧。』

「王復問曰：『有幾眷屬？』尊者答：『六萬阿羅漢比丘。』尊者曰：『王何須多問？今當施設供養于僧。食竟，使王歡喜。』王言：『如是，尊者！然我今先當供養佛念所覺菩提之樹，然後香美飲食施設於僧。

將您提供的古籍譯成藏文如下： དེའི་ཚེ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་བུ་མོ་པཱུརྞ་བྷ་དྲའི་ཡུལ་ན་མཆིས་སོ། །དེའི་ཚེ་བུ་མོ་དེས་སངས་རྒྱས་དང་དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་གདན་དྲངས་སོ། །དེའི་ཚེ་དགེ་སློང་རྣམས་རེ་རེ་ནས་ནམ་མཁའ་ལ་བྱོན་པ་ན། བདག་གིས་དེའི་ཚེ་རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་རི་ཆེན་པོ་བཏེག་ནས་གདན་འདྲེན་དུ་ཕྱིན་ནོ། །དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བདག་ལ་བཀའ་བཀྱོན་པ། ཁྱོད་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་རྫུ་འཕྲུལ་འདི་ལྟར་བསྟན། བདག་གིས་ད་ཁྱོད་ལ་ཆད་པ་གཅོད་དེ། རྟག་ཏུ་འཇིག་རྟེན་དུ་གནས་ནས་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་བར་ངའི་དམ་པའི་ཆོས་སྲུངས་ཤིག །ནུབ་པར་མ་བྱེད་ཅིག །ཅེས་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་གསུངས་པ། "བཅོམ་ལྡན་གདན་འདྲེན་བཞེས་པ་ན། །དགེ་སློང་ལྔ་བརྒྱ་ལྷན་ཅིག་ཏུ། ། དེ་ཚེ་བདག་གིས་རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས། །རི་བོ་ཆེན་པོ་བཏེགས་ཏེ་སོང་། ། བཅོམ་ལྡན་བདག་ལ་ཆད་པ་བཅད། །འཇིག་རྟེན་གནས་ཤིང་མྱ་ངན་མེད། ། བདག་གི་དམ་ཆོས་བསྲུང་བྱ་སྟེ། །ཆོས་རྣམས་ནུབ་པར་མ་བྱེད་ཅིག །" "ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་དང་བཅས་ཏེ་གྲོང་ཁྱེར་དུ་བསོད་སྙོམས་ལ་གཤེགས་པ་ན། དེའི་ཚེ་རྒྱལ་པོ་ཁྱེའུ་གཉིས་དང་བྱེ་མའི་ནང་དུ་རྩེ་བཞིན་པ་ལས། སངས་རྒྱས་བྱོན་པ་མཐོང་ནས་ཐལ་བ་དང་བྱེ་མ་བླངས་ཏེ་སངས་རྒྱས་ལ་ཕུལ་ལོ། །དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཁྱེའུ་དེ་ལ་ལུང་བསྟན་པ། ང་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་ལོ་བརྒྱ་ན་ཁྱེའུ་འདི་པ་ཊ་ལི་པུ་ཏྲའི་གྲོང་ཁྱེར་དུ་རྒྱལ་སྲིད་ཐོབ་སྟེ། འཛམ་བུའི་གླིང་ལ་དབང་བྱེད་ཅིང་མྱ་ངན་མེད་ཅེས་བྱ་བར་འགྱུར་ཏེ། ངའི་རིང་བསྲེལ་རྒྱ་ཆེར་སྤེལ་ཞིང་ཉིན་གཅིག་ལ་མཆོད་རྟེན་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་བཞེངས་པར་འགྱུར་རོ། །ད་ལྟའི་རྒྱལ་པོ་འདི་ཉིད་ཡིན་ནོ། །བདག་ཀྱང་དེའི་་མཆིས་སོ། །ཞེས་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་གསུངས་པ། "རྒྱལ་པོ་ཁྱེའུའི་དུས་སུ་ནི། །བྱེ་མ་སངས་རྒྱས་ཕུལ་བ་ན། ། སངས་རྒྱས་རྒྱལ་པོར་ལུང་བསྟན་ཚེ། །བདག་ཀྱང་དངོས་སུ་དེར་མཆིས་སོ། །" དེའི་ཚེ་རྒྱལ་པོས་བཙུན་པ་ལ་གསོལ་པ། བཙུན་པ་ད་ལྟ་གང་ན་བཞུགས། བཙུན་པས་རྒྱལ་པོ་ལ་གསུངས་པ། བྱང་གི་རི་གན་དྷ་མ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ན་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་མཉམ་པ་རྣམས་དང་བཅས་ཏེ་གནས་སོ། ། རྒྱལ་པོས་སླར་ཡང་དྲིས་པ། འཁོར་ཇི་སྙེད་མཆིས། བཙུན་པས་གསུངས་པ། དགྲ་བཅོམ་པའི་དགེ་སློང་ཁྲི་ཕྲག་དྲུག་གོ །བཙུན་པས་གསུངས་པ། རྒྱལ་པོས་ཅིའི་ཕྱིར་མང་དུ་འདྲི། ད་ནི་དགེ་འདུན་ལ་མཆོད་པ་བཤམས་ཤིག །གསོལ་བ་གྲུབ་ན་རྒྱལ་པོ་དགྱེས་པར་འགྱུར་རོ། །རྒྱལ་པོས་གསུངས་པ། དེ་ལྟར་ལགས་སོ་བཙུན་པ། འོན་ཀྱང་བདག་གིས་དང་པོར་སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཤིང་ལ་མཆོད་པ་བྱས་ནས། དེའི་འོག་ཏུ་དགེ་འདུན་ལ་བཟའ་བཏུང་ཞིམ་པོ་བཤམ་མོ།;

』敕諸群臣，唱令國界：『王今舍十萬兩金佈施眾僧，千甕香湯溉灌菩提樹，集諸五眾。』

「時，王子名曰拘那羅，在王右邊，舉二指而不言說，意欲二倍供養。大眾見之，皆盡發笑，王亦發笑，而語言：『嗚呼！王子！乃有增益功德供養。』

「王復言：『我復以三十萬兩金供養眾僧，復加千甕香湯，洗浴菩提樹。』時，王子復舉四指，意在四倍。

「時，王瞋恚，語臣曰：『誰教王子作是事，與我興競？』臣啟王言：『誰敢與王興競？然王子聰慧利根，增益功德，故作是事耳！』

「時，王右顧視王子，白上座曰：『除我庫藏之物，餘一切物，閻浮提夫人、婇女、諸臣、眷屬，及我拘那羅子，皆悉佈施賢聖眾僧，唱令國界，集諸五眾。』而說偈曰：

「『除王庫藏物，　　夫人及婇女， 　　臣民一切眾，　　佈施賢聖僧， 　　我身及王子，　　亦復悉舍與。』

「時，王、上座及比丘僧，以甕香湯洗浴菩提樹。

「時，菩提樹倍復嚴好，增長茂盛，以偈頌曰：

「『王浴菩提樹，　　無上之所覺， 　　樹增于茂盛，　　柯條葉柔軟。』

「時，王及諸群臣生大歡喜。

「時，王洗浴菩提樹已，次復供養眾僧。

將您提供的古籍譯成藏文如下： བློན་པོ་རྣམས་ལ་བསྒོ་བ་མཛད་དེ་ཡུལ་ཁམས་སུ་སྒྲ་བསྒྲགས་པ། རྒྱལ་པོས་དེང་གསེར་འབུམ་ཕྲག་གཅིག་དགེ་འདུན་ལ་སྦྱིན་པ་གཏོང་ཞིང་། དྲི་བཟང་པོའི་ཆུས་བཀང་བའི་བུམ་པ་སྟོང་གིས་བྱང་ཆུབ་ཤིང་ལ་ཁྲུས་གསོལ་བ་དང་། སྡེ་ལྔ་པོ་རྣམས་འདུས་པར་གྱིས་ཤིག ། དེའི་ཚེ་རྒྱལ་བུ་ཀུ་ན་ལ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱལ་པོའི་གཡས་ཕྱོགས་ན་འདུག་པས་སོར་མོ་གཉིས་བཏེག་སྟེ་ཅི་ཡང་མི་སྨྲ་བར། ཉིས་འགྱུར་དུ་མཆོད་པར་བྱ་བར་བསམས་སོ། །འཁོར་རྣམས་ཀྱིས་མཐོང་ནས་ཐམས་ཅད་བགད་དོ། །རྒྱལ་པོ་ཡང་བཞད་དེ་གསུངས་པ། ཀྱེ་མ་རྒྱལ་བུ། བསོད་ནམས་ཀྱི་མཆོད་པ་འཕེལ་བར་བྱེད་དོ། ། རྒྱལ་པོས་སླར་ཡང་གསུངས་པ། བདག་གིས་སླར་ཡང་གསེར་འབུམ་ཕྲག་སུམ་ཅུས་དགེ་འདུན་ལ་མཆོད་པ་བྱ་ཞིང་། དྲི་བཟང་པོའི་བུམ་པ་སྟོང་བསྣན་ཏེ་བྱང་ཆུབ་ཤིང་ལ་ཁྲུས་གསོལ་ལོ། །དེའི་ཚེ་རྒྱལ་བུས་སླར་ཡང་སོར་མོ་བཞི་བཏེག་སྟེ། བཞི་འགྱུར་དུ་བྱ་བར་བསམས་སོ། ། དེའི་ཚེ་རྒྱལ་པོ་ཁྲོས་ནས་བློན་པོ་རྣམས་ལ་གསུངས་པ། སུས་རྒྱལ་བུ་ལ་བྱ་བ་འདི་ལྟར་བྱེད་དུ་བཅུག་སྟེ། བདག་དང་འགྲན་པར་བྱེད། བློན་པོས་རྒྱལ་པོ་ལ་གསོལ་པ། སུ་ཞིག་གིས་རྒྱལ་པོ་དང་འགྲན་པར་སྤོབས། འོན་ཀྱང་རྒྱལ་བུ་ནི་བློ་གྲོས་རྣོ་ཞིང་དབང་པོ་རྣོན་པོ་ལགས་པས་བསོད་ནམས་འཕེལ་བར་བྱ་བའི་སླད་དུ་བྱ་བ་འདི་ལྟར་མཛད་པ་ལགས་སོ། ། དེའི་ཚེ་རྒྱལ་པོས་གཡས་སུ་གཟིགས་ཏེ་རྒྱལ་བུ་ལ་གཟིགས་ནས་གནས་བརྟན་ལ་གསོལ་པ། བདག་གི་མཛོད་ཀྱི་ནོར་མ་གཏོགས་པར། ལྷག་མ་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་དང་། འཛམ་བུའི་གླིང་གི་བཙུན་མོ་དང་། གཞོན་ནུ་མ་དང་། བློན་པོ་དང་། འཁོར་རྣམས་དང་། བདག་གི་བུ་ཀུ་ན་ལ་དང་བཅས་པ་ཐམས་ཅད་འཕགས་པའི་དགེ་འདུན་ལ་སྦྱིན་པར་བྱ་སྟེ། ཡུལ་ཁམས་སུ་སྒྲ་བསྒྲགས་ནས་སྡེ་ལྔ་པོ་རྣམས་བསྡུས་སོ། །ཞེས་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་གསུངས་པ། "རྒྱལ་པོའི་མཛོད་ཀྱི་ནོར་མ་གཏོགས། །བཙུན་མོ་གཞོན་ནུ་མ་དང་ནི། ། བློན་འབངས་འཁོར་ཚོགས་མ་ལུས་པ། །འཕགས་པའི་དགེ་འདུན་སྦྱིན་པར་བྱ། ། བདག་གི་ལུས་དང་རྒྱལ་བུ་ཡང་། །དེ་བཞིན་ཕུལ་བར་བྱ། །" དེའི་ཚེ་རྒྱལ་པོ་དང་གནས་བརྟན་དང་དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་རྣམས་ཀྱིས་དྲི་བཟང་པོའི་ཆུས་བཀང་བའི་བུམ་པས་བྱང་ཆུབ་ཤིང་ལ་ཁྲུས་གསོལ་ལོ། ། དེའི་ཚེ་བྱང་ཆུབ་ཤིང་ཉིས་འགྱུར་དུ་མཛེས་ཤིང་རྒྱས་པར་གྱུར་ཏེ། ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་གསུངས་པ། "རྒྱལ་པོས་བྱང་ཆུབ་ཤིང་ལ་ནི། །བླ་ན་མེད་པས་རྟོགས་པ་ཡི། ། ཤིང་ནི་རྒྱས་པར་གྱུར་པ་སྟེ། །ཡལ་ག་ལོ་མ་མཉེན་པར་གྱུར། །" དེའི་ཚེ་རྒྱལ་པོ་དང་བློན་པོ་རྣམས་ཤིན་ཏུ་དགའ་བར་གྱུར་ཏོ། ། དེའི་ཚེ་རྒྱལ་པོས་བྱང་ཆུབ་ཤིང་ལ་ཁྲུས་གསོལ་ཟིན་ནས། དེའི་རྗེས་སུ་དགེ་འདུན་ལ་མཆོད་པ་མཛད་དོ།།

時，彼上座耶舍語王言：『大王！今大有比丘僧集，當發淳信心供養。』時，王從上至下，自手供養。

「時，彼有二沙彌，得食已，各以麨團歡喜丸，更互相擲。王見即笑而言：『此沙彌作小兒戲。』供養訖已，王還上座前立。上座語王言：『王莫生不信敬心。』王答上座：『無有不敬心，然見二沙彌作小兒戲，如世間小兒，以土團更互相擲。如是二沙彌以麨團、以歡喜丸，更互相擲。』上座白王言：『彼二沙彌是俱解脫阿羅漢，更相奉食。』王聞是已，增其信心，而作是念：『此二沙彌能展轉相施，我今亦當於一切僧人施絹、劫貝。』

「時，二沙彌知王心所念，二沙彌共相謂言：『令王倍增敬信。』一沙彌持鑊授與王，一沙彌授以染草。王問彼沙彌：『用作何等？』二沙彌白王言：『王因我故，施與眾僧絹及劫貝，我欲令大王染成其色，施與眾僧。』

「時，王作是念：『我雖心念，口未發言。此二達士得他心智，而知我心。』王即稽首敬禮眾僧，而說偈言：

「『孔雀之族姓，　　內外親眷屬， 　　因此惠施故，　　悉皆獲大利， 　　遭值良福田，　　歡喜應時施。

དེའི་ཚེ་གདན་འཛིན་གྲགས་པས་རྒྱལ་པོ་ལ་གསོལ་པ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ། ད་ལྟ་དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་མང་པོ་འདུས་པས་དད་པ་དང་གུས་པའི་སེམས་ཀྱིས་མཆོད་པར་མཛོད་ཅིག །དེའི་ཚེ་རྒྱལ་པོས་གོང་ནས་འོག་ཏུ་རང་གི་ཕྱག་གིས་མཆོད་པ་བྱས་སོ།། དེའི་ཚེ་དགེ་ཚུལ་གཉིས་ཡོད་པ་དེས་ཟས་ཐོབ་ནས། རེ་རེས་ཕྱེ་ཞིབ་ཀྱི་རིལ་བུ་དང་དགའ་བའི་རིལ་བུ་གཅིག་གིས་གཅིག་ལ་འཕངས་སོ། །རྒྱལ་པོས་མཐོང་ནས་བཞད་གད་བྱས་ཏེ་སྨྲས་པ། དགེ་ཚུལ་འདི་དག་གིས་བྱིས་པའི་རྩེད་མོ་བྱེད་དོ། །མཆོད་པ་ཟིན་ནས་རྒྱལ་པོ་གདན་འཛིན་གྱི་མདུན་དུ་འཁོད་དོ། །གདན་འཛིན་གྱིས་རྒྱལ་པོ་ལ་གསོལ་པ། རྒྱལ་པོས་མ་དད་པའི་སེམས་མ་སྐྱེད་ཅིག །རྒྱལ་པོས་ལན་དུ་གསོལ་པ། མ་གུས་པའི་སེམས་མ་མཆིས་ཏེ། འོན་ཀྱང་དགེ་ཚུལ་གཉིས་ཀྱིས་བྱིས་པའི་རྩེད་མོ་བྱེད་པ་མཐོང་སྟེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ས་རིལ་གཅིག་གིས་གཅིག་ལ་འཕེན་པ་བཞིན་དུ། དགེ་ཚུལ་གཉིས་པོ་འདིས་ཀྱང་ཕྱེ་ཞིབ་ཀྱི་རིལ་བུ་དང་དགའ་བའི་རིལ་བུ་གཅིག་གིས་གཅིག་ལ་འཕངས་སོ། །གདན་འཛིན་གྱིས་རྒྱལ་པོ་ལ་གསོལ་པ། དགེ་ཚུལ་གཉིས་པོ་དེ་ནི་ཀུན་ནས་གྲོལ་བའི་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡིན་ཏེ། ཕན་ཚུན་ཟས་འབུལ་བར་བྱེད་དོ། །རྒྱལ་པོས་དེ་ཐོས་ནས་དད་པ་ཆེས་ཆེར་སྐྱེས་ཏེ་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་པར་གྱུར་ཏོ། །དགེ་ཚུལ་འདི་གཉིས་ཀྱིས་ཕན་ཚུན་སྦྱིན་པ་གཏོང་ནུས་ན། ད་ང་ཡང་དགེ་འདུན་ཐམས་ཅད་ལ་དར་དང་རས་དཀར་སྦྱིན་པར་བྱའོ་སྙམ་མོ།། དེའི་ཚེ་དགེ་ཚུལ་གཉིས་ཀྱིས་རྒྱལ་པོའི་བསམ་པ་ཤེས་ནས། དགེ་ཚུལ་གཉིས་ཀྱིས་ཕན་ཚུན་སྨྲས་པ། རྒྱལ་པོའི་དད་གུས་ཆེས་ཆེར་བསྐྱེད་པར་བྱའོ། །དགེ་ཚུལ་གཅིག་གིས་སྣོད་ཆེན་པོ་རྒྱལ་པོ་ལ་ཕུལ། གཅིག་གིས་ཚོན་རྩི་ཕུལ་ལོ། །རྒྱལ་པོས་དགེ་ཚུལ་དེ་དག་ལ་དྲིས་པ། འདི་དག་ཅིའི་ཕྱིར་བྱ། དགེ་ཚུལ་གཉིས་ཀྱིས་རྒྱལ་པོ་ལ་གསོལ་པ། རྒྱལ་པོས་ང་ཚོའི་དབང་གིས་དགེ་འ་ལ་དར་དང་རས་དཀར་སྦྱིན་པར་དགོངས་པས། ངེད་ཀྱིས་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོས་ཚོན་བཏང་ནས་དགེ་འདུན་རྣམས་ལ་འབུལ་བར་འདོད་དོ།། དེའི་ཚེ་རྒྱལ་པོས་འདི་སྙམ་དུ་བསམས་སོ། །བདག་གིས་སེམས་ཀྱིས་བསམས་པ་ཙམ་ལས་ངག་ཏུ་མ་སྨྲས་ན་ཡང༌། རྟོགས་ལྡན་འདི་གཉིས་ཀྱིས་གཞན་གྱི་སེམས་ཤེས་པའི་མངོན་ཤེས་ཐོབ་ནས་བདག་གི་སེམས་ཤེས་སོ། །རྒྱལ་པོས་དགེ་འདུན་ལ་ཕྱག་བཙལ་ནས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་སྐད་གསུངས་སོ།། རྨ་བྱའི་རིགས་རུས་ནི། །ནང་དང་ཕྱིའི་གཉེན་འབྲེལ་རྣམས།། སྦྱིན་པ་འདི་ཡི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས། །ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ནི་ཕན་ཆེན་ཐོབ།། བསོད་ནམས་ཞིང་བཟང་དང་འཕྲད་ནས། །དགའ་བས་དུས་སུ་སྦྱིན་པར་བྱ།།

』

「時，王語沙彌言：『我因汝等施僧衣，施僧衣已，復以三衣並四億萬兩珍寶，嚫五部眾；嚫愿已，復以四十億萬兩珍寶，贖取閻浮提宮人、婇女，及太子、群臣。』

「阿育王所作功德，無量如是。」

雜阿含經卷第二十三 大正藏第 02 冊 No. 0099 雜阿含經

雜阿含經卷第二十四

宋天竺三藏求那跋陀羅譯

第五誦道品第一

（六〇五）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「有四念處。何等為四？謂身身觀念處，受、心、法法觀念處。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（六〇六）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「有四念處。何等為四？謂身身觀念處，受、心、法法觀念處。如是，比丘！於此四念處修習滿足，精勤方便，正念正知，應當學。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（六〇七）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「有一乘道，凈諸眾生，令越憂悲，滅惱苦，得如實法，所謂四念處。

དེའི་ཚེ་རྒྱལ་པོས་དགེ་ཚུལ་ལ་གསུངས་པ། ངས་ཁྱེད་ཅག་གི་དབང་གིས་དགེ་འདུན་ལ་ན་བཟའ་ཕུལ། ན་བཟའ་ཕུལ་ཟིན་ནས་སླར་ཡང་ཆོས་གོས་རྣམ་གསུམ་དང་རིན་པོ་ཆེ་བྱེ་བ་ཕྲག་བཞི་སྡེ་པ་ལྔ་ལ་ཡོན་དུ་ཕུལ། ཡོན་སྨོན་ལམ་བཏབ་ཟིན་ནས་སླར་ཡང་རིན་པོ་ཆེ་བྱེ་བ་ཕྲག་བཞི་བཅུས་འཛམ་བུའི་གླིང་གི་ཕོ་བྲང་གི་མི་དང་བཙུན་མོ་དང་རྒྱལ་བུ་དང་བློན་པོ་རྣམས་བླུས་སོ།། མྱ་ངན་མེད་རྒྱལ་པོས་བསོད་ནམས་མཛད་པ་ནི་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དེ་ལྟ་བུའོ།། ཟ་མ་ཏོག་བཀོད་པའི་མདོ་བམ་པོ་ཉི་ཤུ་རྩ་གསུམ་པའོ།། བཀའ་འགྱུར་པོད་གཉིས་པ། ཨང་༠༠༩༩ ཟ་མ་ཏོག་བཀོད་པའི་མདོ། ཟ་མ་ཏོག་བཀོད་པའི་མདོ་བམ་པོ་ཉི་ཤུ་རྩ་བཞི་པ། རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་གུ་ཎ་བྷ་དྲས་བསྒྱུར། སྐོར་ལྔ་པ། ལམ་གྱི་ལེའུ་དང་པོ། （༦༠༥） འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་ཡོད་དེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། ལུས་ལ་ལུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་བའི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་དང༌། ཚོར་བ་དང༌། སེམས་དང༌། ཆོས་ལ་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་བའི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པའོ།། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང༌། དགེ་སློང་དེ་དག་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་ཡི་རངས་ནས་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པར་བྱས་སོ།། （༦༠༦） འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་ཡོད་དེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། ལུས་ལ་ལུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་བའི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་དང༌། ཚོར་བ་དང༌། སེམས་དང༌། ཆོས་ལ་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་ཉེ་བར་གཞག་པའོ།། དགེ་སློང་དག །འདི་ལྟར་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་པོ་འདི་དག་ལ་བསླབ་པར་བྱ་ཞིང་རྩོལ་བ་དང་བརྩོན་འགྲུས་བསྐྱེད་དེ་དྲན་པ་དང་ཤེས་བཞིན་དུ་གྱིས་ཤིག། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང༌། དགེ་སློང་དེ་དག་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་ཡི་རངས་ནས་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པར་བྱས་སོ།། （༦༠༧） འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ཐེག་པ་གཅིག་པའི་ལམ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་རྣམ་པར་དག་པར་བྱེད་པ། མྱ་ངན་དང་སྨྲེ་སྔགས་འདས་པ། སྡུག་བསྔལ་དང་ཡིད་མི་བདེ་བ་ཟད་པར་བྱེད་པ། ཡང་དག་པའི་ཆོས་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་སྟེ། དེ་ནི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞིའོ།།

何等為四？身身觀念處，受、心、法法觀念處。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（六〇八）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「若比丘離四念處者，則離如實聖法；離如實聖法者，則離聖道；離聖道者，則離甘露法；離甘露法者，不得脫生、老、病、死、憂、悲、惱、苦，我說彼于苦不得解脫。

「若比丘不離四念處者，得不離聖如實法；不離聖如實者，則不離聖道；不離聖道者，則不離甘露法；不離甘露法者，得脫生、老、病、死、憂、悲、惱、苦，我說彼人解脫眾苦。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（六〇九）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「我今當說四念處集、四念處沒。諦聽，善思。何等為四念處集、四念處沒？食集則身集、食滅則身沒。如是隨身集觀住，隨身滅觀住，隨身集滅觀住，則無所依住，于諸世間永無所取。

「如是觸集則受集，觸滅則受沒。如是隨集法觀受住，隨滅法觀受住，隨集滅法觀受住，則無所依住，于諸世間都無所取。

「名色集則心集，名色滅則心沒。

བཞི་གང་ཞེ་ན། ལུས་ལ་ལུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་བའི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་དང༌། ཚོར་བ་དང༌། སེམས་དང༌། ཆོས་ལ་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་བའི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པའོ།། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང༌། དགེ་སློང་དེ་དག་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་ཡི་རངས་ནས་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པར་བྱས་སོ།། （༦༠༨） འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། གལ་ཏེ་དགེ་སློང་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་ལས་འབྲལ་ན། དེ་ནི་ཡང་དག་པའི་འཕགས་པའི་ཆོས་ལས་འབྲལ། ཡང་དག་པའི་འཕགས་པའི་ཆོས་ལས་འབྲལ་ན་འཕགས་པའི་ལམ་ལས་འབྲལ། འཕགས་པའི་ལམ་ལས་འབྲལ་ན་བདུད་རྩིའི་ཆོས་ལས་འབྲལ། བདུད་རྩིའི་ཆོས་ལས་འབྲལ་ན་སྐྱེ་བ་དང༌། རྒ་བ་དང༌། ན་བ་དང༌། འཆི་བ་དང༌། མྱ་ངན་དང༌། སྨྲེ་སྔགས་དང༌། སྡུག་བསྔལ་དང༌། ཡིད་མི་བདེ་བ་ལས་ཐར་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། ངས་དེ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལས་གྲོལ་བར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བཤད་དོ།། གལ་ཏེ་དགེ་སློང་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་ལས་མི་འབྲལ་ན། དེ་ནི་འཕགས་པའི་ཡང་དག་པའི་ཆོས་ལས་མི་འབྲལ། འཕགས་པའི་ཡང་དག་པའི་ཆོས་ལས་མི་འབྲལ་ན་འཕགས་པའི་ལམ་ལས་མི་འབྲལ། འཕགས་པའི་ལམ་ལས་མི་འབྲལ་ན་བདུད་རྩིའི་ཆོས་ལས་མི་འབྲལ། བདུད་རྩིའི་ཆོས་ལས་མི་འབྲལ་ན་སྐྱེ་བ་དང༌། རྒ་བ་དང༌། ན་བ་དང༌། འཆི་བ་དང༌། མྱ་ངན་དང༌། སྨྲེ་སྔགས་དང༌། སྡུག་བསྔལ་དང༌། ཡིད་མི་བདེ་བ་ལས་ཐར་བར་འགྱུར་ཏེ། ངས་གང་ཟག་དེ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ལས་གྲོལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བཤད་དོ།། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང༌། དགེ་སློང་དེ་དག་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་ཡི་རངས་ནས་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པར་བྱས་སོ།། （༦༠༩） འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུ དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ད་ལྟ་ངས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞིའི་ཀུན་འབྱུང་དང༌། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞིའི་འགག་པ་བཤད་པར་བྱའོ།། ལེགས་པར་ཉོན་ལ་ཡིད་ལ་ཟུངས་ཤིག །དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞིའི་ཀུན་འབྱུང་དང༌། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞིའི་འགག་པ་གང་ཞེ་ན། ཟས་ཀྱི་ཀུན་འབྱུང་གིས་ལུས་ཀུན་འབྱུང༌། ཟས་འགག་པས་ལུས་འགག་གོ །དེ་བཞིན་དུ་ལུས་ཀྱི་ཀུན་འབྱུང་བ་ལ་རྗེས་སུ་ལྟ་བར་གནས། ལུས་འགག་པ་ལ་རྗེས་སུ་ལྟ་བར་གནས། ལུས་ཀྱི་ཀུན་འབྱུང་དང་འགག་པ་ལ་རྗེས་སུ་ལྟ་བར་གནས་ན་རྟེན་མེད་པར་གནས་ཏེ། འཇིག་རྟེན་ན་གང་ལའང་མི་ལེན་ནོ།། དེ་བཞིན་དུ་རེག་པའི་ཀུན་འབྱུང་གིས་ཚོར་བ་ཀུན་འབྱུང༌། རེག་པ་འགག་པས་ཚོར་བ་འགག་གོ །དེ་བཞིན་དུ་ཀུན་འབྱུང་བའི་ཆོས་ལ་རྗེས་སུ་ལྟ་བར་ཚོར་བ་ལ་གནས། འགག་པའི་ཆོས་ལ་རྗེས་སུ་ལྟ་བར་ཚོར་བ་ལ་གནས། ཀུན་འབྱུང་དང་འགག་པའི་ཆོས་ལ་རྗེས་སུ་ལྟ་བར་ཚོར་བ་ལ་གནས་ན་རྟེན་མེད་པར་གནས་ཏེ། འཇིག་རྟེན་ན་གང་ལའང་མི་ལེན་ནོ།། མིང་དང་གཟུགས་ཀྱི་ཀུན་འབྱུང་གིས་སེམས་ཀུན་འབྱུང༌། མིང་དང་གཟུགས་འགག་པས་སེམས་འགག་གོ།།

隨集法觀心住，隨滅法觀心住，隨集滅法觀心住，則無所依住，于諸世間則無所取。

「憶念集則法集，憶念滅則法沒。隨集法觀法住，隨滅法觀法住，隨集滅法觀法住，則無所依住，于諸世間則無所取。是名四念處集、四念處沒。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（六一〇）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「我當說修四念處。諦聽，善思。云何修四念處？謂內身身觀念住，精勤方便，正智正念，調伏世間憂悲，外身、內外身觀住，精勤方便，正念正知，調伏世間憂悲。如是受、心、法，內法、外法、內外法觀念住，精勤方便，正念正知，調伏世間憂悲，是名比丘修四念處。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

過去、未來修四念處亦如是說。

（六一一）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「有善法聚、不善法聚。云何善法聚？所謂四念處，是為正說。所以者何？純一滿凈聚者，所謂四念處。云何為四？謂身身觀念處，受、心、法法觀念處。云何不善聚？不善聚者，所謂五蓋，是為正說。

དེ་བཞིན་དུ་ཀུན་འབྱུང་བའི་ཆོས་ལ་རྗེས་སུ་ལྟ་བར་སེམས་ལ་གནས། འགག་པའི་ཆོས་ལ་རྗེས་སུ་ལྟ་བར་སེམས་ལ་གནས། ཀུན་འབྱུང་དང་འགག་པའི་ཆོས་ལ་རྗེས་སུ་ལྟ་བར་སེམས་ལ་གནས་ན་རྟེན་མེད་པར་གནས་ཏེ། འཇིག་རྟེན་ན་གང་ལའང་མི་ལེན་ནོ།། དྲན་པ་ཀུན་འབྱུང་བས་ཆོས་ཀུན་འབྱུང༌། དྲན་པ་འགག་པས་ཆོས་འགག་གོ །ཀུན་འབྱུང་བའི་ཆོས་ལ་རྗེས་སུ་ལྟ་བར་ཆོས་ལ་གནས། འགག་པའི་ཆོས་ལ་རྗེས་སུ་ལྟ་བར་ཆོས་ལ་གནས། ཀུན་འབྱུང་དང་འགག་པའི་ཆོས་ལ་རྗེས་སུ་ལྟ་བར་ཆོས་ལ་གནས་ན་རྟེན་མེད་པར་གནས་ཏེ། འཇིག་རྟེན་ན་གང་ལའང་མི་ལེན་ནོ།། འདི་ནི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞིའི་ཀུན་འབྱུང་དང་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞིའི་འགག་པ་ཞེས་བྱའོ།། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང༌། དགེ་སློང་དེ་དག་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་ཡི་རངས་ནས་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པར་བྱས་སོ།། （༦༡༠） འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ངས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་བསྒོམ་པ་བཤད་པར་བྱའོ།། ལེགས་པར་ཉོན་ལ་ཡིད་ལ་ཟུངས་ཤིག །ཇི་ལྟར་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་བསྒོམ་ཞེ་ན། ནང་གི་ལུས་ལ་ལུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་བར་གནས་ཤིང་བརྩོན་འགྲུས་དང་ཐབས་ཀྱིས་ཡང་དག་པའི་ཤེས་རབ་དང་ཡང་དག་པའི་དྲན་པས་འཇིག་རྟེན་གྱི་མྱ་ངན་དང་སྨྲེ་སྔགས་འདུལ་བ་དང༌། ཕྱིའི་ལུས་དང་ཕྱི་ནང་གི་ལུས་ལ་ལྟ་བར་གནས་ཤིང་བརྩོན་འགྲུས་དང་ཐབས་ཀྱིས་ཡང་དག་པའི་དྲན་པ་དང་ཡང་དག་པའི་ཤེས་བཞིན་གྱིས་འཇིག་རྟེན་གྱི་མྱ་ངན་དང་སྨྲེ་སྔགས་འདུལ་བ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་ཚོར་བ་དང་སེམས་དང་ཆོས་ལ་ཡང་ཆོས་དང་ཕྱིའི་ཆོས་དང་ཕྱི་ནང་གི་ཆོས་ལ་རྗེས་སུ་ལྟ་བར་གནས་ཤིང་བརྩོན་འགྲུས་དང་ཐབས་ཀྱིས་ཡང་དག་པའི་དྲན་པ་དང་ཡང་དག་པའི་ཤེས་བཞིན་གྱིས་འཇིག་རྟེན་གྱི་མྱ་ངན་དང་སྨྲེ་སྔགས་འདུལ་བ་ནི་དགེ་སློང་གིས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་བསྒོམ་པ་ཞེས་བྱའོ།། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང༌། དགེ་སློང་དེ་དག་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་ཡི་རངས་ནས་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པར་བྱས་སོ།། འདས་པ་དང་མ་འོངས་པའི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་བསྒོམ་པ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་གསུངས་སོ།། （༦༡༡） འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། དགེ་བའི་ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང་མི་དགེ་བའི་ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཡོད་དོ།། དགེ་བའི་ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོ་གང་ཞེ་ན། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་ནི་ཡང་དག་པར་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ།། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཅིག་ཏུ་དག་པའི་ཕུང་པོ་ནི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞིའོ།། བཞི་གང་ཞེ་ན། ལུས་ལ་ལུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་བའི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་དང༌། ཚོར་བ་དང༌། སེམས་དང༌། ཆོས་ལ་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་བའི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པའོ།། མི་དགེ་བའི་ཕུང་པོ་གང་ཞེ་ན། མི་དགེ་བའི་ཕུང་པོ་ནི་སྒྲིབ་པ་ལྔ་སྟེ། དེ་ནི་ཡང་དག་པར་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ།།;

所以者何？純一逸滿不善聚者，所謂五蓋。何等為五？謂貪慾蓋、瞋恚蓋、睡眠蓋、掉悔蓋、疑蓋。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（六一二）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「如人執持四種強弓，大力方便射多羅樹影，疾過無閡。如是如來四種聲聞，增上方便，利根智慧，盡百年壽，于如來所百年說法教授，唯除食息、𥙷寫、睡眠，中間常說、常聽；智慧明利，于如來所說，盡底受持，無諸障閡，于如來所不加再問。如來說法無有終極，聽法盡壽，百歲命終，如來說法猶不能盡。當知如來所說無量無邊，名、句、味身亦復無量，無有終極，所謂四念處。何等為四？謂身念處，受、心、法念處。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

一切四念處經，皆以此總句，所謂「是故，比丘！於四念處修習，起增上欲，精勤方便，正念正智，應當學。」

（六一三）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「有不善聚、善聚。何等為不善聚？謂三不善根，是名正說。所以者何？純不善積聚者，謂三不善根。

དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཅིག་ཏུ་ཉེས་པའི་མི་དགེ་བའི་ཕུང་པོ་ནི་སྒྲིབ་པ་ལྔའོ།། ལྔ་གང་ཞེ་ན། འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་དང༌། ཞེ་སྡང་གི་སྒྲིབ་པ་དང༌། གཉིད་རྨུགས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་དང༌། རྒོད་འགྱོད་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་གྱི་སྒྲིབ་པའོ།། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང༌། དགེ་སློང་དེ་དག་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་ཡི་རངས་ནས་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པར་བྱས་སོ།། （༦༡༢） འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། དཔེར་ན་མི་ཞིག་གིས་སྟོབས་ཆེན་གྱི་གཞུ་རྣམ་པ་བཞི་བཟུང་ནས་སྟོབས་དང་ཐབས་ཆེན་པོས་ཏ་ལའི་གྲིབ་མ་ལ་མྱུར་དུ་འཕངས་པས་ཐོགས་པ་མེད་པ་བཞིན་དུ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཉན་ཐོས་རྣམ་པ་བཞི་ནི་ལྷག་པའི་ཐབས་དང༌། དབང་པོ་རྣོན་པོ་དང༌། ཤེས་རབ་དང་ལྡན་པ་སྟེ། ལོ་བརྒྱའི་ཚེ་ཐུབ་པ་རྣམས་ཀྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དྲུང་དུ་ལོ་བརྒྱར་ཆོས་གསུངས་ཤིང་གདམས་པ་ལས། ཟས་ཟ་བ་དང༌། བཤང་གཅི་འདོར་བ་དང༌། གཉིད་ལོག་པ་མ་གཏོགས་པར། བར་མཚམས་སུ་རྟག་ཏུ་གསུང་བ་དང་རྟག་ཏུ་ཉན་པ་དང༌། ཤེས་རབ་གསལ་ཞིང་རྣོ་བས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་པ་ཐམས་ཅད་མཐར་ཐུག་པར་བཟུང་སྟེ། ཐོགས་པ་མེད་པར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ཡང་བསྐྱར་དུ་མི་དྲི་བར། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་པ་ལ་མཐའ་མེད་པས། ཚེ་ཡི་མཐར་ཐུག་པར་ཉན་ཀྱང་ལོ་བརྒྱའི་ཚེ་ཟད་པར་གྱུར་ཀྱང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་པ་ད་དུང་ཡང་མི་ཟད་དོ།། ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་པ་ནི་ཚད་མེད་ཅིང་མཐའ་མེད་པ་དང༌། མིང་དང་ཚིག་དང་དོན་གྱི་ཚོགས་ཀྱང་ཚད་མེད་ཅིང་མཐའ་མེད་པ་སྟེ། དེ་ནི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞིའོ།། བཞི་གང་ཞེ་ན། ལུས་ཀྱི་དྲན་པ་དང༌། ཚོར་བ་དང༌། སེམས་དང༌། ཆོས་ཀྱི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པའོ།། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང༌། དགེ་སློང་དེ་དག་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་ངོན་པར་དགའ་སྟེ་ཡི་རངས་ནས་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པར་བྱས་སོ།། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞིའི་མདོ་ཐམས་ཅད་ནི་མཇུག་གི་ཚིག་འདིས་བསྡུས་ཏེ། དེ་བས་ན་དགེ་སློང་རྣམས། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་བསྒོམ་པ་ལ་ལྷག་པའི་འདུན་པ་བསྐྱེད་ཅིང་བརྩོན་འགྲུས་དང་ཐབས་དང༌། ཡང་དག་པའི་དྲན་པ་དང་ཡང་དག་པའི་ཤེས་རབ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ།། （༦༡༣） འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། མི་དགེ་བའི་ཕུང་པོ་དང་དགེ་བའི་ཕུང་པོ་ཡོད་དོ།། མི་དགེ་བའི་ཕུང་པོ་གང་ཞེ་ན། མི་དགེ་བའི་རྩ་བ་གསུམ་མོ། །འདི་ནི་ཡང་དག་པར་གསུངས་པའོ།། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཅིག་ཏུ་མི་དགེ་བའི་བསགས་པ་ནི་མི་དགེ་བའི་རྩ་བ་གསུམ་མོ།།

云何為三？謂貪不善根、恚不善根、癡不善根。云何為善聚？謂四念處。所以者何？純善滿具者，謂四念處，是名善說。云何為四？謂身念處，受、心、法念處。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

如三不善根，如是三惡行——身惡行、口惡行、意惡行，三想——欲想、恚想、害想，三覺——欲覺、恚覺、害覺，三界——欲界、恚界、害界。

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（六一四）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

時，有異比丘來詣佛所，稽首佛足，退坐一面，白佛言：「世尊！如所說『大丈夫』。云何名大丈夫、非大丈夫？」

佛告比丘：「善哉！善哉！比丘能問如來大丈夫義。諦聽，善思，當爲汝說。若比丘身身觀念住，彼身身觀念住已，心不離欲，不得解脫，盡諸有漏，我說彼非為大丈夫。所以者何？心不解脫故。若比丘受、心、法法觀念住，心不離欲，不得解脫，盡諸有漏，我不說彼為大丈夫。所以者何？心不解脫故。

「若比丘身身觀念住，心得離欲，心得解脫，盡諸有漏，我說彼為大丈夫也。所以者何？心解脫故。

གསུམ་གང་ཞེ་ན། འདོད་ཆགས་ཀྱི་མི་དགེ་བའི་རྩ་བ་དང༌། ཞེ་སྡང་གི་མི་དགེ་བའི་རྩ་བ་དང༌། གཏི་མུག་གི་མི་དགེ་བའི་རྩ་བའོ།། དགེ་བའི་ཕུང་པོ་གང་ཞེ་ན། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞིའོ།། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཅིག་ཏུ་དགེ་བ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ནི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་སྟེ། འདི་ནི་ལེགས་པར་གསུངས་པའོ།། བཞི་གང་ཞེ་ན། ལུས་ཀྱི་དྲན་པ་དང༌། ཚོར་བ་དང༌། སེམས་དང༌། ཆོས་ཀྱི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པའོ།། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང༌། དགེ་སློང་དེ་དག་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་ཡི་རངས་ནས་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པར་བྱས་སོ།། ཇི་ལྟར་མི་དགེ་བའི་རྩ་བ་གསུམ་བཞིན་དུ། དེ་བཞིན་དུ་ཉེས་སྤྱོད་གསུམ་སྟེ། ལུས་ཀྱི་ཉེས་སྤྱོད་དང༌། ངག་གི་ཉེས་སྤྱོད་དང༌། ཡིད་ཀྱི་ཉེས་སྤྱོད་དང༌། འདུ་ཤེས་གསུམ་སྟེ། འདོད་པའི་འདུ་ཤེས་དང༌། ཞེ་སྡང་གི་འདུ་ཤེས་དང༌། གནོད་སེམས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་དང༌། རྟོག་པ་གསུམ་སྟེ། འདོད་པའི་རྟོག་པ་དང༌། ཞེ་སྡང་གི་རྟོག་པ་དང༌། གནོད་སེམས་ཀྱི་རྟོག་པ་དང༌། ཁམས་གསུམ་སྟེ། འདོད་པའི་ཁམས་དང༌། ཞེ་སྡང་གི་ཁམས་དང༌། གནོད་སེམས་ཀྱི་ཁམས་སོ།། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང༌། དགེ་སློང་དེ་དག་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་ཡི་རངས་ནས་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པར་བྱས་སོ།། （***） འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་དགེ་སློང་གཞན་ཞིག་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་དྲུང་དུ་འོངས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ཏེ་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འདུག་ནས་བཅོམ་ལལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ།། བཅོམ་ལྡན་འདས། ཇི་སྐད་དུ་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོ་ཞེས་གསུངས་པ་དེ་ཇི་ལྟར་ན་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོ་དང་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོ་མ་ཡིན་པ་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ལེགས་སོ་ལེགས་སོ།། དགེ་སློང་ཁྱོད་ཀྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་དོན་དྲིས་པ་ལེགས་སོ།། ལེགས་པར་ཉོན་ལ་ཡིད་ལ་ཟུངས་ཤིག །ངས་ཁྱོད་ལ་བཤད་པར་བྱའོ།། གལ་ཏེ་དགེ་སློང་ཞིག་གིས་ལུས་ལ་ལུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་བར་གནས་ཀྱང༌། ལུས་ལ་ལུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་བར་གནས་པ་དེས་སེམས་འདོད་ཆགས་དང་མ་བྲལ་ཞིང་རྣམ་པར་མ་གྲོལ་ན། ཟག་པ་ཟད་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། ངས་དེ་ནི་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲའོ།། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སེམས་རྣམ་པར་མ་གྲོལ་བའི་ཕྱིར་རོ།། གལ་ཏེ་དགེ་སློང་གིས་ཚོར་བ་དང༌། སེམས་དང༌། ཆོས་ལ་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་བར་གནས་ཀྱང༌། སེམས་འདོད་ཆགས་དང་མ་བྲལ་ཞིང་རྣམ་པར་མ་གྲོལ་ན། ཟག་པ་ཟད་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། ངས་དེ་ནི་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲའོ།། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སེམས་རྣམ་པར་མ་གྲོལ་བའི་ཕྱིར་རོ།། གལ་ཏེ་དགེ་སློང་ཞིག་གིས་ལུས་ལ་ལུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་བར་གནས་པས་སེམས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་ཞིང་རྣམ་པར་གྲོལ་ཏེ། ཟག་པ་ཟད་པར་འགྱུར་ན། ངས་དེ་ནི་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོ་ཡིན་ནོ།། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཕྱིར་རོ།།

若受、心、法法觀念住，受、心、法法觀念住已，心離貪慾，心得解脫，盡諸有漏，我說彼為大丈夫也。所以者何？心解脫故。是名，比丘！大丈夫及非大丈夫。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜隨喜，禮足而去。

（六一五）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，尊者阿難晨朝著衣持缽，入舍衛城乞食，于路中思惟：「我今先至比丘尼寺。」即往比丘尼寺。

諸比丘尼遙見尊者阿難來，疾敷床座，請令就座。

時，諸比丘尼禮尊者阿難足，退坐一面，白尊者阿難：「我等諸比丘尼修四念處繫心住，自知前後升降。」

尊者阿難告諸比丘尼：「善哉！善哉！姊妹！當如汝等所說而學，凡修習四念處善繫心住者，應如是知前後升降。」

時，尊者阿難為諸比丘尼種種說法，種種說法已，從座起去。

爾時，尊者阿難於舍衛城中乞食還，舉衣缽，洗足已，詣世尊所，稽首佛足，退坐一面。以比丘尼所說具白世尊。

佛告阿難：「善哉！善哉！應如是學四念處善繫心住，知前後升降。所以者何？心於外求，然後制令求其心，散亂心、不解脫皆如實知。

我將為您將這段佛經文獻翻譯成藏文。以下是完整的藏文翻譯： གལ་ཏེ་ཚོར་བ་དང་། སེམས་དང་། ཆོས་ལ་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་པར་གནས་པ་དང་། ཚོར་བ་དང་། སེམས་དང་། ཆོས་ལ་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་པར་གནས་ནས། སེམས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང་། སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང་། ཟག་པ་ཐམས་ཅད་ཟད་པར་གྱུར་པ་དེ་ནི་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོ་ཡིན་པར་ང་སྨྲའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དགེ་སློང་དག་འདི་ནི་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོ་དང་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱའོ། ། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ཐོས་ཏེ། དགའ་མགུ་རངས་ནས། ཞབས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ཏེ་སོང་ངོ་། ། ༼དྲུག་བརྒྱ་བཅོ་ལྔ་པ༽ འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟན་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ། ། དེའི་ཚེ་བཙུན་པ་ཀུན་དགའ་བོ་སྔ་དྲོ་ཤམ་ཐབས་དང་ཆོས་གོས་གྱོན་ཏེ་ལྷུང་བཟེད་ཐོགས་ནས་མཉན་ཡོད་དུ་བསོད་སྙོམས་ལ་ཞུགས་པ་དང་། ལམ་དུ་བསམས་པ། ད་ང་དགེ་སློང་མའི་གཙུག་ལག་ཁང་དུ་འགྲོའོ་སྙམ་ནས། དགེ་སློང་མའི་གཙུག་ལག་ཁང་དུ་སོང་ངོ་། ། དགེ་སློང་མ་རྣམས་ཀྱིས་བཙུན་པ་ཀུན་དགའ་བོ་རྒྱང་རིང་པོ་ནས་འོང་བ་མཐོང་ནས་མྱུར་དུ་གདན་བཤམས་ཏེ་བཞུགས་སུ་གསོལ་ལོ། ། དེའི་ཚེ་དགེ་སློང་མ་རྣམས་ཀྱིས་བཙུན་པ་ཀུན་དགའ་བོའི་ཞབས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ནས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་དེ། བཙུན་པ་ཀུན་དགའ་བོ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བདག་ཅག་དགེ་སློང་མ་རྣམས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་བསྒོམ་ཞིང་སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་གནས་པས། སྔ་ཕྱི་འཕེལ་འགྲིབ་ཤེས་སོ། ། བཙུན་པ་ཀུན་དགའ་བོས་དགེ་སློང་མ་རྣམས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ལེགས་སོ། །ལེགས་སོ། །སྲིང་མོ་དག །ཁྱེད་ཅག་གིས་ཇི་སྐད་སྨྲས་པ་བཞིན་དུ་བསླབ་པར་བྱའོ། །གང་དག་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་བསྒོམ་ཞིང་སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་གནས་པ་དེ་དག་གིས་སྔ་ཕྱི་འཕེལ་འགྲིབ་ཤེས་པར་འགྱུར་རོ། ། དེའི་ཚེ་བཙུན་པ་ཀུན་དགའ་བོས་དགེ་སློང་མ་རྣམས་ལ་རྣམ་གྲངས་དུ་མས་ཆོས་བསྟན་ཏེ། རྣམ་གྲངས་དུ་མས་ཆོས་བསྟན་ནས་སྟན་ལས་ལངས་ཏེ་སོང་ངོ་། ། དེའི་ཚེ་བཙུན་པ་ཀུན་དགའ་བོ་མཉན་ཡོད་སོད་སྙོམས་བྱས་ནས་ཕྱིར་འོངས་ཏེ། ཆོས་གོས་དང་ལྷུང་བཟེད་བཞག་ནས། ཞབས་བཀྲུས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེར་སོང་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ནས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་དེ། དགེ་སློང་མ་རྣམས་ཀྱིས་སྨྲས་པ་ཐམས་ཅད་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་གསོལ་ཏོ། ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀུན་དགའ་བོ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ལེགས་སོ། །ལེགས་སོ། །དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་བསྒོམ་ཞིང་སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་གནས་པ་ལ་དེ་ལྟར་བསླབ་པར་བྱའོ། །སྔ་ཕྱི་འཕེལ་འགྲིབ་ཤེས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སེམས་ཕྱི་རོལ་ཏུ་རྒྱུག་པ་ལ་དེའི་རྗེས་ལ་སེམས་བཙལ་བར་བྱ་སྟེ། སེམས་རྣམ་པར་གཡེང་བ་དང་རྣམ་པར་མ་གྲོལ་བ་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་སོ། །

若比丘于身身觀念住，于彼身身觀念住已，若身耽睡，心法懈怠，彼比丘當起凈信，取于凈相，起凈信心；憶念凈相已，其心則悅，悅已生喜；其心喜已，身則猗息；身猗息已，則受身樂；受身樂已，其心則定。心定者，聖弟子當作是學：『我於此義，外散之心攝令休息，不起覺想及已觀想，無覺無觀，舍念樂住；樂住已，如實知。』受、心、法念亦如是說。」

佛說此經已，尊者阿難聞佛所說，歡喜奉行。

（六一六）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「當取自心相，莫令外散。所以者何？若彼比丘愚癡、不辨、不善，不取自心相而取外相，然後退減，自生障閡。譬如廚士愚癡、不辨，不善巧便調和眾味，奉養尊主，酸咸酢淡，不適其意。不能善取尊主所嗜，酸咸酢淡，眾味之和。不能親侍尊主左右，司其所須，聽其所欲，善取其心，而自用意調和眾味，以奉尊主。若不適其意，尊主不悅，不悅故不蒙爵賞，亦不愛念。

我將為您將這段佛經文獻完整翻譯成藏文： གལ་ཏེ་དགེ་སློང་ལུས་ལ་ལུས་སུ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་གནས་པ་དང་། དེ་ལུས་ལ་ལུས་སུ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་གནས་པ་ན། གལ་ཏེ་ལུས་གཉིད་ཀྱིས་ནོན་ཅིང་། སེམས་ཀྱི་ཆོས་ལེ་ལོ་ཅན་དུ་གྱུར་ན། དགེ་སློང་དེས་དད་པ་དག་པ་བསྐྱེད་དེ། དག་པའི་མཚན་མ་བཟུང་ནས་དད་པ་དག་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པར་བྱའོ། །དག་པའི་མཚན་མ་རྗེས་སུ་དྲན་པས་སེམས་དགའ་བར་འགྱུར། དགའ་བས་དགའ་བ་སྐྱེ། སེམས་དགའ་བས་ལུས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པར་འགྱུར། ལུས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པས་ལུས་བདེ་བ་མྱོང་བར་འགྱུར། ལུས་བདེ་བ་མྱོང་བས་སེམས་མཉམ་པར་འཇོག་གོ །སེམས་མཉམ་པར་གནས་པ་ན། འཕགས་པས་འདི་ལྟར་བསླབ་པར་བྱ་སྟེ། བདག་གིས་དོན་འདི་ལ་ཕྱི་རོལ་ཏུ་རྣམ་པར་གཡེང་བའི་སེམས་བསྡུས་ཏེ་ངལ་བསོ་བར་བྱ། རྟོག་པ་མི་སྐྱེ་ཞིང་དཔྱད་པ་མི་བྱེད། རྟོག་པ་མེད་ཅིང་དཔྱད་པ་མེད་པར་དྲན་པ་བཏང་སྙོམས་སུ་བདེ་བར་གནས། བདེ་བར་གནས་ནས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་སོ། །ཚོར་བ་དང་། སེམས་དང་། ཆོས་ལ་དྲན་པ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་བརྗོད་དོ། ། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ནས། བཙུན་པ་ཀུན་དགའ་བོས་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ཐོས་ཏེ། དགའ་མགུ་རངས་ནས་མངོན་པར་བསྒྲུབས་སོ། ། ༼དྲུག་བརྒྱ་བཅུ་དྲུག་པ༽ འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟན་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ། ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། རང་གི་སེམས་ཀྱི་མཚན་མ་གཟུང་བར་བྱ་ཡི། ཕྱི་རོལ་ཏུ་རྣམ་པར་གཡེང་བར་མི་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་དགེ་སློང་དེ་བླུན་པོ། དབྱེ་བ་མི་ཤེས་པ། མི་མཁས་པས། རང་གི་སེམས་ཀྱི་མཚན་མ་མ་བཟུང་བར་ཕྱི་རོལ་གྱི་མཚན་མ་འཛིན་ན། དེའི་རྗེས་ལ་ཉམས་པར་འགྱུར་ཞིང་རང་གིས་བར་ཆད་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །དཔེར་ན་ཐབ་ཏུ་གཡོ་བ་པོ་བླུན་པོ། དབྱེ་བ་མི་ཤེས་པ། མི་མཁས་པས། རོ་སྣ་ཚོགས་སྦྱོར་བ་ལ་མི་མཁས་པར་རྗེ་བོ་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱེད་པ་ན། སྐྱུར་བ་དང་། ལན་ཚྭ་དང་། སྐྱུར་རྩི་དང་། མངར་བ་རྣམས་ཡིད་དུ་མི་འོང་བ་ལྟ་བུའོ། །རྗེ་བོས་གང་ལ་དགའ་བའི་སྐྱུར་བ་དང་། ལན་ཚྭ་དངར་རྩི་དང་། མངར་བ་དང་། རོ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་སྦྱོར་བ་ལེགས་པར་མི་ཤེས་ཤིང་། རྗེ་བོའི་གཡས་གཡོན་དུ་ཉེ་བར་གནས་ཏེ། དེའི་དགོས་པ་མི་ཉན་ཅིང་། དེའི་འདོད་པ་མི་ཉན་ལ། དེའི་སེམས་ལེགས་པར་མི་འཛིན་པར། རང་གི་བསམ་པས་རོ་སྣ་ཚོགས་སྦྱར་ཏེ་རྗེ་བོ་ལ་འབུལ་བ་ན། གལ་ཏེ་ཡིད་དུ་མི་འོང་ན། རྗེ་བོ་མི་དགྱེས་པར་འགྱུར། མི་དགྱེས་པས་གོ་ས་དང་བྱ་དགའ་མི་འཐོབ་ཅིང་བྱམས་པར་ཡང་མི་བྱེད་དོ། །

愚癡比丘亦復如是，不辨、不善，于身身觀住，不能除斷上煩惱，不能攝取其心，亦復不得內心寂靜，不得勝妙正念正知，亦復不得四種增上心法、現法樂住、本所未得安隱涅槃，是名比丘愚癡、不辨、不善，不能善攝內心之相而取外相，自生障閡。

「若有比丘黠慧才辯，善巧方便，取內心已，然後取于外相，彼於後時終不退減，自生障閡。譬如廚士黠慧聰辯，善巧方便，供養尊主，能調眾味，酸咸酢淡，善取尊主所嗜之相，而和眾味，以應其心，聽其尊主所欲之味，數以奉之，尊主悅已，必得爵祿，愛念倍重。如是黠慧廚士善取尊主之心，比丘亦復如是。身身觀念住，斷上煩惱，善攝其心，內心寂止，正念正知，得四增心法，現法樂住，得所未得安隱涅槃，是名比丘黠慧辯才，善巧方便，取內心相，攝持外相，終無退減，自生障閡，受、心、法觀亦復如是。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（六一七）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「過去世時有一鳥，名曰羅婆，為鷹所捉，飛騰虛空，于空鳴喚言：『我不自覺，忽遭此難，我坐舍離父母境界而游他處，故遭此難。如何今日為他所困，不得自在。

我將為您將這段佛經文獻完整翻譯成藏文： དགེ་སློང་བླུན་པོ་ཡང་དེ་བཞིན་ཏེ། དབྱེ་བ་མི་ཤེས་ཤིང་མི་མཁས་པས། ལུས་ལ་ལུས་སུ་ལྟ་བ་ལ་གནས་ཀྱང་། གོང་མའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་སྤང་བར་མི་ནུས་ཤིང་། སེམས་བསྡུ་བར་མི་ནུས་ལ། ནང་གི་སེམས་ཞི་གནས་ཀྱང་མི་ཐོབ། དྲན་པ་དང་ཤེས་བཞིན་ཕུལ་དུ་བྱུང་བ་ཡང་མི་ཐོབ། ལྷག་པའི་སེམས་ཀྱི་ཆོས་བཞི་དང་། ཚེ་འདི་ལ་བདེ་བར་གནས་པ་དང་། སྔོན་མ་ཐོབ་པའི་བདེ་བའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡང་མི་ཐོབ་སྟེ། དེ་ནི་དགེ་སློང་བླུན་པོ། དབྱེ་བ་མི་ཤེས་པ། མི་མཁས་པས་ནང་གི་སེམས་ཀྱི་མཚན་མ་ལེགས་པར་མ་བཟུང་བར་ཕྱི་རོལ་གྱི་མཚན་མ་འཛིན་པས་རང་གིས་བར་ཆད་བྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། ། གལ་ཏེ་དགེ་སློང་མཁས་ཤིང་སྨྲ་མཁས་པ། ཐབས་ལ་མཁས་པས། ནང་གི་སེམས་བཟུང་ནས་དེའི་རྗེས་ལ་ཕྱི་རོལ་གྱི་མཚན་མ་འཛིན་ན། དེ་ཕྱིས་ནམ་ཡང་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་ཞིང་རང་གིས་བར་ཆད་མི་བྱེད་དོ། །དཔེར་ན་ཐབ་ཏུ་གཡོ་བ་པོ་མཁས་ཤིང་སྨྲ་མཁས་པ། ཐབས་ལ་མཁས་པས། རྗེ་བོ་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱེད་པ་ན། རོ་སྣ་ཚོགས་སྦྱོར་བ་ལ་མཁས་ཤིང་། སྐྱུར་བ་དང་། ལན་ཚྭ་དང་། སྐྱུར་རྩི་དང་། མངར་བ་རྣམས་ལ་རྗེ་བོས་གང་ལ་དགའ་བའི་མཚན་མ་ལེགས་པར་བཟུང་ནས། རོ་སྣ་ཚོགས་སྦྱར་ཏེ་དེའི་སེམས་དང་མཐུན་པར་བྱེད་ཅིང་། རྗེ་བོས་གང་འདོད་པའི་རོ་ལ་ཉན་ཏེ་ཡང་དང་ཡང་དུ་འབུལ་བས། རྗེ་བོ་དགྱེས་པར་གྱུར་ནས་ངེས་པར་གོ་ས་དང་བྱ་དགའ་འཐོབ་ཅིང་བྱམས་པ་ཡང་བྱེ་བྲག་ཏུ་འཕེལ་བ་ལྟར། ཐབ་ཏུ་གཡོ་བ་པོ་མཁས་པས་རྗེ་བོའི་སེམས་ལེགས་པར་འཛིན་པ་དེ་བཞིན་དུ། དགེ་སློང་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །ལུས་ལ་ལུས་སུ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་གནས་པས་གོང་མའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་སྤོང་ཞིང་། སེམས་ལེགས་པར་བསྡུས་ཏེ། ནང་གི་སེམས་ཞི་བར་གནས་པ་དང་། དྲན་པ་དང་ཤེས་བཞིན་དང་ལྡན་པས། ལྷག་པའི་སེམས་ཀྱི་ཆོས་བཞི་དང་། ཚེ་འདི་ལ་བདེ་བར་གནས་པ་དང་། སྔོན་མ་ཐོབ་པའི་བདེ་བའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ནི་དགེ་སློང་མཁས་ཤིང་སྨྲ་མཁས་པ། ཐབས་ལ་མཁས་པས་ནང་གི་སེམས་ཀྱི་མཚན་མ་བཟུང་སྟེ། ཕྱི་རོལ་གྱི་མཚན་མ་འཛིནཡང་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་ཞིང་རང་གིས་བར་ཆད་མི་བྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཚོར་བ་དང་། སེམས་དང་། ཆོས་ལ་ལྟ་བ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། ། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ཐོས་ཏེ། དགའ་མགུ་རངས་ནས་མངོན་པར་བསྒྲུབས་སོ། ། ༼དྲུག་བརྒྱ་བཅུ་བདུན་པ༽ འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟན་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ། ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། སྔོན་བྱུང་བའི་དུས་ན་བྱ་རོ་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ཞིག་ཡོད་པ་དེ་ཁྲ་ཡིས་བཟུང་ནས། ནམ་མཁའ་ལ་འཕུར་ཏེ། ནམ་མཁའ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །བདག་གིས་མ་ཚོར་བར་གློ་བུར་དུ་སྡུག་བསྔལ་འདི་དང་ཕྲད་དོ། །བདག་ཕ་མའི་ཡུལ་སྤངས་ནས་གཞན་གྱི་ཡུལ་དུ་རྒྱུ་བས་སྡུག་བསྔལ་འདི་དང་ཕྲད་དོ། །ད་ཅིའི་ཕྱིར་དེང་གཞན་གྱིས་དབང་དུ་བྱས་ནས་རང་དབང་མེད་པར་གྱུར།;

』鷹語羅婆：『汝當何處自有境界而得自在？』羅婆答言：『我于田耕壟中自有境界，足免諸難，是為我家父母境界。』

「鷹于羅婆起憍慢言：『放汝令去，還耕壟中，能得脫以不？』於是羅婆得脫鷹爪，還到耕壟大塊之下，安住止處，然後于塊上欲與鷹鬥。

「鷹則大怒，彼是小鳥，敢與我鬥，瞋恚極盛，駿飛直搏，於是羅婆入于塊下，鷹鳥飛勢，臆沖堅塊，碎身即死。

「時，羅婆鳥深伏塊下，仰說偈言：

「『鷹鳥用力來，　　羅婆依自界， 　　乘瞋猛盛力，　　致禍碎其身。 　　我具足通達，　　依于自境界， 　　伏怨心隨喜，　　自觀欣其力。 　　設汝有兇愚，　　百千龍象力， 　　不如我智慧，　　十六分之一。 　　觀我智殊勝，　　摧滅于蒼鷹。』

「如是，比丘！如彼鷹鳥，愚癡自舍所親父母境界，游於他處，致斯災患。汝等比丘亦應如是，于自境界所行之處，應善守持，離他境界，應當學。

「比丘！他處他境界者，謂五欲境界，眼見可意、受、念妙色，欲心染著；耳識聲、鼻識香、舌識味、身識觸，可意、受、念妙觸，欲心染著。是名比丘他處他境界。比丘！自處父母境界者，謂四念處。云何為四？謂身身觀念處，受、心、法法觀念處。

我將為您將這段佛經文獻完整翻譯成藏文： ཁྲས་རོ་བྱ་ལ་སྨྲས་པ། ཁྱོད་གང་དུ་རང་གི་ཡུལ་ཡོད་ནས་རང་དབང་དུ་འགྱུར། རོ་བྱས་ལན་བཏབ་པ། བདག་ནི་ཞིང་གི་རྨོན་པའི་ས་ཆ་ན་རང་གི་ཡུལ་ཡོད་དེ། སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ལས་ཐར་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནི་བདག་གི་ཕ་མའི་ཡུལ་ཡིན་ནོ། ། ཁྲས་རོ་བྱ་ལ་ང་རྒྱལ་དང་བཅས་ཏེ་སྨྲས་པ། ཁྱོད་བཏང་ནས་རྨོན་པའི་ས་ཆར་སོང་དང་། ཐར་བར་འགྱུར་རམ་མི་འགྱུར། དེ་ནས་རོ་བྱ་ཁྲའི་སྡེར་མོ་ལས་ཐར་ནས། རྨོན་པའི་ས་གཡོགས་ཆེན་པོའི་འོག་ཏུ་ཕྱིན་ཏེ། གནས་བརྟན་པར་གནས་ནས། དེ་ནས་ས་གཡོགས་ཀྱི་སྟེང་ནས་ཁྲ་དང་འཐབ་པར་འདོད་དོ། ། ཁྲ་ཤིན་ཏུ་ཁྲོས་ཏེ། བྱ་ཆུང་འདིས་བདག་དང་འཐབ་པར་སྤོབས་སམ། ཁྲོ་བ་ཤིན་ཏུ་དྲག་པོས། མྱུར་དུ་འཕུར་ནས་ཐད་ཀར་རྒྱབ་པ་དང་། དེ་ནས་རོ་བྱ་ས་གཡོགས་ཀྱི་འོག་ཏུ་ཞུགས་པ་དང་། ཁྲ་འཕུར་བའི་ཤུགས་ཀྱིས་བྲང་ས་གཡོགས་མཁྲེགས་པོ་ལ་ཕོག་སྟེ། ལུས་ཞིག་ནས་ཤི་བར་གྱུར་ཏོ། ། དེའི་ཚེ་རོ་བྱ་ས་གཡོགས་ཀྱི་འོག་ཏུ་ཟབ་པར་ཞུགས་ནས། ཡར་བལྟས་ཏེ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་སྨྲས་པ། ཁྲ་ཡི་བྱ་ནི་སྟོབས་ཀྱིས་འོངས། །རོ་བྱ་རང་གི་ཡུལ་ལ་བརྟེན། ། ཁྲོ་བ་དྲག་པོའི་སྟོབས་ལ་བརྟེན། །གནོད་པས་ལུས་ནི་ཞིག་པར་གྱུར། ། བདག་ནི་ཀུན་ཏུ་རྫོགས་པར་རྟོགས། །རང་གི་ཡུལ་ལ་བརྟེན་པ་ཡིས། ། དགྲ་བོ་བཏུལ་བས་སེམས་དགའ་ཞིང་། །རང་གི་སྟོབས་ལ་དགའ་བར་བྱེད། ། གལ་ཏེ་ཁྱོད་ལ་གདུག་རྨོངས་ཀྱང་། །གླང་ཆེན་སྟོབས་ནི་བརྒྱ་སྟོང་ཡོད། ། བདག་གི་ཤེས་རབ་མི་འདྲ་སྟེ། །བཅུ་དྲུག་ཆ་ཡི་གཅིག་ཙམ་ཡང་། ། བདག་གི་ཤེས་རབ་ཁྱད་འཕགས་པས། །ཁྲ་སྔོན་བརླག་པར་བྱས་པར་ལྟོས། ། དེ་བཞིན་དུ་དགེ་སློང་དག །ཁྲ་བྱ་བླུན་པོ་དེ་བཞིན་དུ། རང་གི་ཕ་མའི་ཡུལ་བཏང་ནས་གཞན་གྱི་ཡུལ་དུ་རྒྱུ་བས་གནོད་པ་འདི་དང་ཕྲད་དོ། །དགེ་སློང་ཁྱེད་ཅག་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ། རང་གིསྤྱོད་པའི་གནས་སུ་ལེགས་པར་སྲུངས་ཤིང་། གཞན་གྱི་ཡུལ་སྤང་བར་བྱ་བ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ། ། དགེ་སློང་དག །གཞན་གྱི་གནས་གཞན་གྱི་ཡུལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལྔའི་ཡུལ་ཏེ། མིག་གིས་གཟུགས་ཡིད་དུ་འོང་བ་དང་། ཚོར་བ་དང་། དྲན་པ་ཕུལ་དུ་བྱུང་བ་དང་། སེམས་ཆགས་པ་དང་། རྣ་བས་སྒྲ་དང་། སྣས་དྲི་དང་། ལྕེས་རོ་དང་། ལུས་ཀྱིས་རེག་བྱ་ཡིད་དུ་འོང་བ་དང་། ཚོར་བ་དང་། དྲན་པ་ཕུལ་དུ་བྱུང་བའི་རེག་བྱ་ལ་འདོད་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཆགས་པ་སྟེ། དེ་ནི་དགེ་སློང་གི་གཞན་གྱི་གནས་གཞན་གྱི་ཡུལ་ཞེས་བྱའོ། །དགེ་སློང་དག །རང་གི་གནས་ཕ་མའི་ཡུལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་སྟེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། ལུས་ལ་ལུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་བའི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་དང་། ཚོར་བ་དང་། སེམས་དང་། ཆོས་ལ་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་བའི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པའོ། །

是故，比丘！于自行處父母境界而自遊行，遠離他處他境界，應當學。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（六一八）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「於四念處多修習，當得四果，四種福利。云何為四？謂須陀洹果、斯陀含果、阿那含果、阿羅漢果。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（六一九）

如是我聞：

一時，佛在拘薩羅人間遊行，于私伽陀聚落北身恕林中。

爾時，世尊告諸比丘：「過去世時有緣幢伎師，肩上豎幢，語弟子言：『汝等於幢上下向護我，我亦護汝，迭相護持，遊行嬉戲，多得財利。』時，伎弟子語伎師言：『不如所言，但當各各自愛護，遊行嬉戲，多得財利，身得無為安隱而下。』伎師答言：『如汝所言，各自愛護，然其此義亦如我說，己自護時即是護他，他自護時亦是護己；心自親近，修習隨護作證，是名自護護他。云何護他自護，不恐怖他、不違他、不害他，慈心哀彼，是名護他自護。』是故，比丘！當如是學。自護者修四念處，護他者亦修四念處。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

我將為您將這段佛經文獻完整翻譯成藏文： དེ་བས་ན་དགེ་སློང་དག །རང་གི་སྤྱོད་ཡུལ་ཕ་མའི་ཡུལ་དུ་རང་གིས་བརྟག་ཅིང་། གཞན་གྱི་གནས་གཞན་གྱི་ཡུལ་སྤང་བ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ། ། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ཐོས་ཏེ། དགའ་མགུ་རངས་ནས་མངོན་པར་བསྒྲུབས་སོ། ། ༼དྲུག་བརྒྱ་བཅོ་བརྒྱད་པ༽ འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟན་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ། ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་ལ་མངོན་པར་བསྒོམས་ན་འབྲས་བུ་བཞི་དང་ཕན་ཡོན་བཞི་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །བཞི་གང་ཞེ་ན། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་དང་། ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བའི་འབྲས་བུ་དང་། ཕྱིར་མི་འོང་བའི་འབྲས་བུ་དང་། དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུའོ། ། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ཐོས་ཏེ། དགའ་མགུ་རངས་ནས་མངོན་པར་བསྒྲུབས་སོ། ། ༼དྲུག་བརྒྱ་བཅུ་དགུ་པ༽ འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀོ་ས་ལའི་མི་རྣམས་ཀྱི་ནང་དུ་རྒྱུ་ཞིང་། སི་ག་ཏའི་གྲོང་གི་བྱང་ཤིང་ས་ལའི་ནགས་ན་བཞུགས་སོ། ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། སྔོན་བྱུང་བའི་དུས་ན་རྒྱལ་མཚན་གྱི་ཟློས་གར་མཁན་ཞིག་ཡོད་པ་དེས། ཕྲག་པར་རྒྱལ་མཚན་བཙུགས་ནས། སློབ་མ་རྣམས་ལ་སྨྲས་པ། ཁྱེད་ཅག་རྒྱལ་མཚན་གྱི་སྟེང་འོག་ཏུ་འགྲོ་བ་ན་བདག་ལ་སྲུངས་ཤིག །བདག་གིས་ཀྱང་ཁྱེད་ཅག་སྲུང་བར་བྱའོ། །ཕན་ཚུན་བསྲུང་བས་རྩེ་ཞིང་རོལ་བར་གྱིས་ཤིག །ནོར་མང་པོ་རྙེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཚེ་སློབ་མ་རྣམས་ཀྱིས་ཟློས་གར་མཁན་ལ་སྨྲས་པ། དེ་ལྟར་མི་བྱ་སྟེ། རང་རང་གིས་རང་སྲུང་བར་གྱིས་ཤིག །རྩེ་ཞིང་རོལ་བར་གྱིས་ཤིག །ནོར་མང་པོ་རྙེད་ཅིང་ལུས་བདེ་བ་དང་བཅས་ཏེ་འབབ་པར་འགྱུར་རོ། །ཟློས་གར་མཁན་གྱིས་སྨྲས་པ། ཁྱོད་ཀྱིས་སྨྲས་པ་བཞིན་ཏེ། སོ་སོས་རང་སྲུངས་ཤིག །འོན་ཀྱང་དོན་འདི་ནི་བདག་གིས་སྨྲས་པ་དང་འདྲ་སྟེ། རང་སྲུང་བའི་ཚེ་གཞན་སྲུང་བ་ཡིན་ལ། གཞན་སྲུང་བའི་ཚེ་རང་སྲུང་བ་ཡིན་ནོ། །སེམས་རང་ཉིད་ཉེ་བར་གནས་ཏེ་བསྒོམ་ཞིང་རྗེས་སུ་བསྲུང་བར་བྱས་ནས་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་ནི་རང་སྲུང་བས་གཞན་སྲུང་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་ན་གཞན་སྲུང་བས་རང་སྲུང་བ་ཡིན་ཞེ་ན། གཞན་ལ་འཇིགས་པ་མི་སྐྱེད་པ་དང་། གཞན་ལ་མི་འགལ་བ་དང་། གཞན་ལ་མི་གནོད་པ་དང་། བྱམས་པའི་སེམས་ཀྱིས་དེ་ལ་སྙིང་རྗེ་བ་ནི་གཞན་སྲུང་བས་རང་སྲུང་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བས་ན་དགེ་སློང་དག་འདི་ལྟར་བསླབ་པར་བྱ་སྟེ། རང་སྲུང་བ་ནི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་བསྒོམ་པར་བྱ་ཞིང་། གཞན་སྲུང་བ་ཡང་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་བསྒོམ་པར་བྱའོ། ། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ཐོས་ཏེ། དགའ་མགུ་རངས་ནས་མངོན་པར་བསྒྲུབས་སོ། །

（六二〇）

如是我聞：

一時，佛住王舍城迦蘭陀竹園。

爾時，世尊告諸比丘：「大雪山中，寒冰險處，尚無猿猴，況復有人。或復有山，猿猴所居，而無有人。或復有山，人獸共居，于猿猴行處，獵師以黐膠涂其草上，有黠猿猴遠避而去，愚癡猿猴不能遠避，以手小觸，即膠其手；復以二手欲解求脫，即膠二手；以足求解，復膠其足；以口嚙草，輒復膠口。五處同膠，聯捲臥地。獵師既至，即以杖貫，擔負而去。

「比丘當知，愚癡猿猴舍自境界父母居處，游他境界，致斯苦惱。如是，比丘！愚癡凡夫依聚落住，晨朝著衣持缽，入村乞食，不善護身，不守根門，眼見色已，則生染著；耳聲、鼻香、舌味、身觸，皆生染著。愚癡比丘內根外境被五縛已，隨魔所欲。是故，比丘！當如是學，于自所行處父母境界依止而住，莫隨他處他境界行。云何比丘自所行處父母境界？謂四念處——身身觀念住，受、心、法法觀念住。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（六二一）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。時，尊者阿難與眾多比丘詣世尊所，稽首禮足，退坐一面。

我將為您將這段佛經文獻完整翻譯成藏文： ༼དྲུག་བརྒྱ་ཉི་ཤུ་པ༽ འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ན་འོད་མའི་ཚལ་ཀ་ལན་ད་ཀ་གནས་ན་བཞུགས་སོ། ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། གངས་རི་ཆེན་པོའི་ནང་དུ་གྲང་བ་དང་འཁྱགས་པའི་གནས་འཇིགས་པ་ཅན་དུ་སྤྲེའུ་ཡང་མེད་ན་མི་ལྟ་ཅི་སྨོས། ཡང་རི་ལ་ལར་སྤྲེའུ་གནས་ཀྱང་མི་མེད་དོ། །ཡང་རི་ལ་ལར་མི་དང་སྤྲེའུ་ལྷན་ཅིག་གནས་ཏེ། སྤྲེའུ་རྒྱུ་བའི་གནས་སུ་རྔོན་པས་རྩྭ་ལ་སྤྱིན་སྐྱུར་བྱུགས་པ་ན། སྤྲེའུ་མཁས་པ་རྣམས་རིང་དུ་བྲོས་ཏེ་སོང་ལ། སྤྲེའུ་བླུན་པོ་རྣམས་རིང་དུ་བྲོས་པར་མ་ནུས་ཏེ། ལག་པ་ཅུང་ཟད་རེག་པ་ན་ལག་པ་འབྱར་བར་གྱུར། ལག་པ་གཉིས་ཀྱིས་གྲོལ་བར་བྱེད་པར་འདོད་པས་ལག་པ་གཉིས་ཀ་འབྱར་བར་གྱུར། རྐང་པས་གྲོལ་བར་བྱེད་པར་བརྩམས་པས་རྐང་པ་ཡང་འབྱར། ཁས་རྩྭ་སོ་བར་བྱས་པས་ཁ་ཡང་འབྱར། གནས་ལྔ་ཀ་སྦྱར་ཏེ་འདྲིལ་ནས་ས་ལ་ཉལ་བ་ན། རྔོན་པ་འོངས་ནས་དབྱུག་པས་བརྒྱུས་ཏེ་ཁུར་ནས་སོང་ངོ་། ། དགེ་སློང་དག་ཤེས་པར་གྱིས་ཤིག །སྤྲེའུ་བླུན་པོ་རང་གི་ཡུལ་ཕ་མའི་གནས་བཏང་ནས་གཞན་གྱི་ཡུལ་དུ་རྒྱུ་བས་སྡུག་བསྔལ་འདི་ལྟ་བུ་མྱོང་ངོ་། །དེ་བཞིན་དུ་དགེ་སློང་དག །སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་བླུན་པོ་གྲོང་ལ་བརྟེན་ནས་གནས་ཏེ། སྔ་དྲོ་ཤམ་ཐབས་དང་ཆོས་གོས་བགོས་ནས་ལྷུང་བཟེད་ཐོགས་ཏེ་གྲོང་དུ་བསོད་སྙོམས་ལ་འཇུག་པ་ན། ལུས་ལེགས་པར་མ་བསྲུངས་ཤིང་དབང་པོའི་སྒོ་མ་བསྡམས་པར། མིག་གིས་གཟུགས་མཐོང་ནས་ཆགས་པ་སྐྱེ་བ་དང་། རྣ་བས་སྒྲ་དང་། སྣས་དྲི་དང་། ལྕེས་རོ་དང་། ལུས་ཀྱིས་རེག་བྱ་ལ་ཆགས་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །དགེ་སློང་བླུན་པོ་ནང་གི་དབང་པོ་དང་ཕྱིའི་ཡུལ་གྱིས་འཆིང་བ་ལྔས་བཅིངས་ཏེ། བདུད་ཀྱི་འདོད་པ་བཞིན་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་དགེ་སློང་དག །འདི་ལྟར་བསླབ་པར་བྱ་སྟེ། རང་གི་སྤྱོད་ཡུལ་ཕ་མའི་ལ་བརྟེན་ནས་གནས་པར་བྱ་ཡི། གཞན་གྱི་གནས་གཞན་གྱི་ཡུལ་དུ་རྒྱུ་བར་མི་བྱའོ། །དགེ་སློང་གི་རང་གི་སྤྱོད་ཡུལ་ཕ་མའི་ཡུལ་གང་ཞེ་ན། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་སྟེ། ལུས་ལ་ལུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་བའི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་དང་། ཚོར་བ་དང་། སེམས་དང་། ཆོས་ལ་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་བའི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པའོ། ། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ཐོས་ཏེ། དགའ་མགུ་རངས་ནས་མངོན་པར་བསྒྲུབས་སོ། ། ༼དྲུག་བརྒྱ་ཉེར་གཅིག་པ༽ འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟན་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ། །དེའི་ཚེ་བཙུན་པ་ཀུན་དགའ་བོ་དགེ་སློང་མང་པོ་དང་ལྷན་ཅིག་བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེར་སོང་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ནས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་དོ། །;

尊者阿難白佛言：「世尊！此諸年少比丘當云何教授？云何為其說法？」

佛告阿難：「此諸年少比丘當以四念處教令修習。云何為四？謂身身觀念住，精勤方便，不放逸行，正智正念，寂定於心，乃至知身；受、心、法法觀念住，精勤方便，不放逸行，正念正智，寂靜於心，乃至知法。所以者何？若比丘住學地者，未得進上，志求安隱涅槃時，身身觀念住，精勤方便，不放逸行，正念正智，寂靜於心；受、心、法法觀念住，精勤方便，不放逸行，正念正智，寂靜於心，乃至於法遠離。若阿羅漢諸漏已盡，所作已作，舍諸重擔，盡諸有結，正知善解脫，當於彼時亦修身身觀念住，精勤方便，不放逸行，正念正智，寂靜於心；受、心、法法觀念住，乃至於法得遠離。」

時，尊者阿難歡喜隨喜，作禮而去。

（六二二）

如是我聞：

一時，佛在跋祇人間遊行，到鞞舍離國庵羅園中住。

爾時，庵羅女聞世尊跋祇人間遊行至庵羅園中住，即自莊嚴乘車，出鞞舍離城，詣世尊所，恭敬供養。詣庵羅園門，下車步進，遙見世尊與諸大眾圍繞說法。

世尊遙見庵羅女來，語諸比丘：「汝等比丘勤攝心住，正念正智。今庵羅女來，是故誡汝。

將這段佛經翻譯成藏文： བཙུན་པ་ཀུན་དགའ་བོས་སངས་རྒྱས་ལ་ཞུས་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས། དགེ་སློང་གཞོན་ནུ་འདི་དག་ལ་ཇི་ལྟར་གདམས་པར་བགྱི། ཇི་ལྟར་ཆོས་བསྟན་པར་བགྱི། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀུན་དགའ་བོ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། དགེ་སློང་གཞོན་ནུ་འདི་དག་ལ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་ཉམས་སུ་བླང་བར་བསླབ་པར་བྱའོ། བཞི་གང་ཞེ་ན། ལུས་ལ་ལུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་བའི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ། བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པ། བག་མེད་པར་མི་བྱ་བ། ཡང་དག་པའི་ཤེས་རབ་དང་ཡང་དག་པའི་དྲན་པ། སེམས་ཞི་གནས་སུ་བྱེད་པ། ལུས་ཤེས་པའི་བར་དུའོ། ཚོར་བ་དང༌། སེམས་དང༌། ཆོས་ལ་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་བའི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ། བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པ། བག་མེད་པར་མི་བྱ་བ། ཡང་དག་པའི་དྲན་པ་དང་ཡང་དག་པའི་ཤེས་རབ། སེམས་ཞི་གནས་སུ་བྱེད་པ། ཆོས་ཤེས་པའི་བར་དུའོ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་དགེ་སློང་སློབ་པའི་ས་ལ་གནས་པ། གོང་དུ་མ་ཐོབ་པ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་བདེ་བ་དོན་དུ་གཉེར་བའི་ཚེ། ལུས་ལ་ལུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་བའི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ། བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པ། བག་མེད་པར་མི་བྱ་བ། ཡང་དག་པའི་དྲན་པ་དང་ཡང་དག་པའི་ཤེས་རབ། སེམས་ཞི་གནས་སུ་བྱེད་པ། ཚོར་བ་དང༌། སེམས་དང༌། ཆོས་ལ་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་བའི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ། བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པ། བག་མེད་པར་མི་བྱ་བ། ཡང་དག་པའི་དྲན་པ་དང་ཡང་དག་པའི་ཤེས་རབ། སེམས་ཞི་གནས་སུ་བྱེད་པ། ཆོས་རྣམས་དབེན་པའི་བར་དུའོ། གལ་ཏེ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཟག་པ་ཟད་པ། བྱ་བ་བྱས་པ། ཁུར་བོར་བ། སྲིད་པའི་ཀུན་སྦྱོར་ཟད་པ། ཡང་དག་པར་ཤེས་ནས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་དུས་དེའི་ཚེ་ཡང་ལུས་ལ་ལུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་བའི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ། བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པ། བག་མེད་པར་མི་བྱ་བ། ཡང་དག་པའི་དྲན་པ་དང་ཡང་དག་པའི་ཤེས་རབ། སེམས་ཞི་གནས་སུ་བྱེད་པ། ཚོར་བ་དང༌། སེམས་དང༌། ཆོས་ལ་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུབའི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ། ཆོས་རྣམས་དབེན་པའི་བར་དུའོ། དེའི་ཚེ་བཙུན་པ་ཀུན་དགའ་བོ་དགའ་མགུ་རངས་ནས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ་སོང་ངོ༌། དྲུག་བརྒྱ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་པ། འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་གི་དུས་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་བལ་པོའི་ཡུལ་ན་བཞུགས་ཏེ། ཡངས་པ་ཅན་གྱི་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་ཨ་མྲའི་ཚལ་དུ་གཤེགས་ནས་བཞུགས་སོ། དེའི་ཚེ་ཨ་མྲའི་བུ་མོས་བཅོམ་ལྡན་འདས་བལ་པོའི་ཡུལ་ནས་ཨ་མྲའི་ཚལ་དུ་བྱོན་པ་ཐོས་ནས། རང་ཉིད་རྒྱན་གྱིས་བརྒྱན་ཏེ་ཤིང་རྟ་ལ་ཞོན་ནས་ཡངས་པ་ཅན་གྱི་གྲོང་ཁྱེར་ནས་བྱུང་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་དྲུང་དུ་སོང་ནས་གུས་པས་མཆོད་པ་ཕུལ་ལོ། ཨ་མྲའི་ཚལ་གྱི་སྒོར་སླེབས་ནས་ཤིང་རྟ་ལས་བབས་ཏེ་རྐང་ཐང་དུ་སོང་བས། རྒྱང་རིང་པོ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་འཁོར་མང་པོས་བསྐོར་ནས་ཆོས་གསུངས་པ་མཐོང་ངོ༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་རྒྱང་རིང་པོ་ནས་ཨ་མྲའི་བུ་མོ་འོང་བ་གཟིགས་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། དགེ་སློང་ཁྱེད་རྣམས་སེམས་བསྡམས་ཏེ་གནས་པ་ལ་བརྩོན་པར་གྱིས་ཤིག ཡང་དག་པའི་དྲན་པ་དང་ཡང་དག་པའི་ཤེས་རབ་དང་ལྡན་པར་གྱིས་ཤིག ད་ལྟ་ཨ་མྲའི་བུ་མོ་འོང་གིན་འདུག་པས། དེའི་ཕྱིར་ཁྱེད་རྣམས་ལ་བསྒོའོ།

云何為比丘勤攝心住？若比丘已生惡不善法當斷，生欲、方便，精進攝心。未生惡不善法不令起，未生善法令生，已生善法令住不忘，修習增滿，生欲、方便，精勤攝心，是名比丘勤攝心住。

「云何名比丘正智？若比丘去來威儀常隨正智，回顧視瞻，屈伸俯仰，執持衣缽，行住坐臥，眠覺語默，皆隨正智住，是正智。

「云何正念？若比丘內身身觀念住，精勤方便，正智正念，調伏世間貪憂。如是受、心、法法觀念住，精勤方便，正智正念，調伏世間貪憂，是名比丘正念。是故汝等勤攝其心，正智正念，今庵羅女來，是故誡汝。」

時，庵羅女詣世尊所，稽首禮足，卻住一面。

爾時，世尊為庵羅女種種說法，示、教、照、喜；示、教、照、喜已，默然而住。

爾時，庵羅女整衣服，為佛作禮，合掌白佛：「唯愿世尊與諸大眾明日受我請中食。」

爾時，世尊默然受請。庵羅女知世尊默然受請已，稽首禮足，還歸自家，設種種食，佈置床座，晨朝遣使白佛：「時到。」

爾時，世尊與諸大眾詣庵羅女舍，就座而坐。

時，庵羅女手自供養種種飲食。食訖，澡漱、洗缽竟。時，庵羅女持一小床坐于佛前，聽佛說法。

我將為您把這段文字翻譯成藏文： དགེ་སློང་གིས་སེམས་བསྡམས་ཏེ་གནས་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་དགེ་སློང་གིས་སྐྱེས་ཟིན་པའི་མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་སྤང་བར་བྱ་བ། འདུན་པ་བསྐྱེད་པ། ཐབས་ལ་འབད་པ། བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པ། སེམས་བསྡམས་པ་དང༌། མ་སྐྱེས་པའི་མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་མི་སྐྱེ་བར་བྱ་བ། མ་སྐྱེས་པའི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་སྐྱེ་བར་བྱ་བ། སྐྱེས་པའི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་མི་བརྗེད་པར་བྱ་བ། གོམས་པར་བྱ་བ། རྒྱས་པར་བྱ་བ། འདུན་པ་བསྐྱེད་པ། ཐབས་ལ་འབད་པ། བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པ། སེམས་བསྡམས་པ་སྟེ། འདི་ནི་དགེ་སློང་གིས་སེམས་བསྡམས་ཏེ་གནས་པ་ཞེས་བྱའོ། དགེ་སློང་གི་ཡང་དག་པའི་ཤེས་རབ་གང་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་དགེ་སློང་འགྲོ་འོང་གི་སྤྱོད་ལམ་རྣམས་ལ་རྟག་ཏུ་ཡང་དག་པའི་ཤེས་རབ་དང་ལྡན་པ། ཕྱིར་བལྟ་བ་དང་མདུན་དུ་བལྟ་བ། བསྐུམ་པ་དང་བརྐྱང་བ། སྒུར་བ་དང་འགྲེང་བ། ཆོས་གོས་དང་ལྷུང་བཟེད་འཛིན་པ། འགྲོ་བ་དང༌། འདུག་པ། འདུག་པ་དང༌། ཉལ་བ། གཉིད་ལོག་པ་དང་སད་པ། སྨྲ་བ་དང་མི་སྨྲ་བ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་དག་པའི་ཤེས་རབ་དང་ལྡན་པར་གནས་པ་འདི་ནི་ཡང་དག་པའི་ཤེས་རབ་ཅེས་བྱའོ། ཡང་དག་པའི་དྲན་པ་གང་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་དགེ་སློང་ནང་གི་ལུས་ལ་ལུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་བའི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ། བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པ། ཡང་དག་པའི་ཤེས་རབ་དང་ཡང་དག་པའི་དྲན་པ། འཇིག་རྟེན་གྱི་བརྣབ་སེམས་དང་ཡིད་མི་བདེ་བ་འདུལ་བར་བྱེད་པ། དེ་བཞིན་དུ་ཚོར་བ་དང༌། སེམས་དང༌། ཆོས་ལ་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་བའི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ། བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པ། ཡང་དག་པའི་ཤེས་རབ་དང་ཡང་དག་པའི་དྲན་པ། འཇིག་རྟེན་གྱི་བརྣབ་སེམས་དང་ཡིད་མི་བདེ་བ་འདུལ་བར་བྱེད་པ་འདི་ནི་དགེ་སློང་གི་ཡང་དག་པའི་དྲན་པ་ཞེས་བྱའོ། དེ་བས་ན་ཁྱེད་རྣམས་ཀྱིས་སེམས་བསྡམས་ཏེ་གནས་པ་ལ་བརྩོན་པར་གྱིས་ཤིག ཡང་དག་པའི་ཤེས་རབ་དང་ཡང་དག་པའི་དྲན་པ་དང་ལྡན་པར་གྱིས་ཤིག ད་ལྟ་ཨ་མྲའི་བུ་མོ་འོང་གིན་འདུག་པས། དེའི་ཕྱིར་ཁྱེད་རྣམས་ལ་བསྒོའོ། དེའི་ཚེ་ཨ་མབུ་མོ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་དྲུང་དུ་སོང་སྟེ། ཞབས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ནས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འདུག་གོ དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཨ་མྲའི་བུ་མོ་ལ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་ཆོས་བསྟན་པ། བསྟན་པ། གསལ་བར་མཛད་པ། དགའ་བར་མཛད་པ། བསྟན་པ། གསལ་བར་མཛད་པ། དགའ་བར་མཛད་ནས། ཅང་མི་གསུང་བར་བཞུགས་སོ། དེའི་ཚེ་ཨ་མྲའི་བུ་མོས་གོས་བསྐོན་ཏེ་སངས་རྒྱས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ནས། ཐལ་མོ་སྦྱར་ཏེ་སངས་རྒྱས་ལ་ཞུས་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་འཁོར་དང་བཅས་པ་སང་ཉིན་གུང་གི་ཟས་ལ་བདག་གི་མགྲོན་དུ་གཤེགས་པར་ཞུ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཅང་མི་གསུང་བས་གནང་བར་མཛད་དོ། ཨ་མྲའི་བུ་མོས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཅང་མི་གསུང་བས་གནང་བར་མཛད་པ་མཁྱེན་ནས། ཞབས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ཏེ་རང་གི་ཁྱིམ་དུ་སོང་ནས། ཟས་སྣ་ཚོགས་བཤམས་ཤིང་སྟན་བཤམས་ཏེ། སྔ་དྲོ་ཕོ་ཉ་བཏང་ནས་སངས་རྒྱས་ལ། དུས་ལ་བབ་པར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་གསོལ་ཏོ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་འཁོར་དང་བཅས་པ་ཨ་མྲའི་བུ་མོའི་ཁྱིམ་དུ་གཤེགས་ཏེ་བཞུགས་སོ། དེའི་ཚེ་ཨ་མྲའི་བུ་མོས་རང་གི་ལག་པས་བཟའ་བཅའ་སྣ་ཚོགས་ཕུལ་ལོ། གསོལ་བ་གྲུབ་ནས། ཞལ་བསིལ། ལྷུང་བཟེད་བཀྲུས་ཏེ། དེའི་ཚེ་ཨ་མྲའི་བུ་མོས་ཁྲི་ཆུང་ཞིག་བླངས་ཏེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་འདུག་ནས་ཆོས་ཉན་ཏ

爾時，世尊為庵羅女說隨喜偈：

「施者人愛念，　　多眾所隨從， 　名稱日增高，　　遠近皆悉聞， 　處眾常和雅，　　離慳無所畏。 　是故智慧施，　　斷慳永無餘。 　上生忉利天，　　長夜受快樂， 　盡壽常修德，　　娛樂難陀園， 　百種諸天樂，　　五欲悅其心。 　彼於此人間，　　聞佛所說法， 　為善逝弟子，　　樂彼受化生。」

爾時，世尊為庵羅女種種說法，示、教、照、喜；示、教、照、喜已，從座起而去。

（六二三）

如是我聞：

一時，佛住波羅奈仙人住處鹿野苑中。

爾時，世尊告諸比丘：「世間言美色，世間美色者，能令多人集聚觀看者不？」

諸比丘白佛：「如是，世尊！」

佛告比丘：「若世間美色，世間美色者，又能種種歌舞伎樂，復極令多眾聚集看不？」

比丘白佛：「如是，世尊！」

佛告比丘：「若有世間美色，世間美色者，在於一處，作種種歌舞伎樂戲笑，復有大眾雲集一處，若有士夫不愚不癡，樂樂背苦，貪生畏死，有人語言：『士夫，汝當持滿油缽，於世間美色者所及大眾中過，使一能殺人者，拔刀隨汝，若失一渧油者，輒當斬汝命。

我將為您把這段文字翻譯成藏文： དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཨ་མྲའི་བུ་མོ་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གསུངས་པ། སྦྱིན་པ་པོ་ལ་སྐྱེ་བོ་དགའ། །འཁོར་མང་པོ་ཡིས་རྗེས་སུ་འབྲང༌། ། གྲགས་པ་ཉིན་རེ་བཞིན་དུ་འཕེལ། །རིང་དང་ཉེ་བ་ཀུན་ཏུ་གྲགས། ། འཁོར་དུ་རྟག་ཏུ་འཇམ་ཞིང་མཛེས། །སེར་སྣ་མེད་ཅིང་འཇིགས་པ་མེད། ། དེ་ཕྱིར་མཁས་པས་སྦྱིན་པ་བྱ། །སེར་སྣ་རྩད་ནས་སྤངས་པར་བྱ། ། སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་གནས་སུ་སྐྱེས། །ཡུན་རིང་བདེ་བ་ཉམས་སུ་མྱོང༌། ། ཚེ་ཡི་མཐའ་ལ་དགེ་བ་སྤྱོད། །དགའ་བའི་ཚལ་དུ་རྩེ་ཞིང་དགའ། ། ལྷ་ཡི་བདེ་བ་རྣམ་བརྒྱ་ཡིས། །འདོད་ཡོན་ལྔ་ཡིས་སེམས་དགའ་བྱེད། ། དེ་ནི་མི་ཡི་ཡུལ་འདི་རུ། །སངས་རྒྱས་གསུང་རབ་ཐོས་པ་ན། ། བདེ་བར་གཤེགས་པའི་རྗེས་འབྲང་བ། །དེ་ནི་སྐྱེ་གནས་བདེ་བར་སྐྱེ། ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཨ་མྲའི་བུ་མོ་ལ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་ཆོས་བསྟན་པ། བསྟན་པ། གསལ་བར་མཛད་པ། དགའ་བར་མཛད་པ། བསྟན་པ། གསལ་བར་མཛད་པ། དགའ་བར་མཛད་ནས། བཞུགས་པ་ལས་བཞེངས་ཏེ་གཤེགས་སོ། དྲུག་བརྒྱ་ཉི་ཤུ་རྩ་གསུམ་པ། འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་གི་དུས་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་བཱ་རཱ་ཎ་སཱིའི་དྲང་སྲོང་ལྷུང་བ་རི་དྭགས་ཀྱི་ནགས་སུ་བཞུགས་སོ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། འཇིག་རྟེན་ན་གཟུགས་མཛེས་པ་ཞེས་བྱ་བ། འཇིག་རྟེན་ན་གཟུགས་མཛེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེས་སྐྱེ་བོ་མང་པོ་འདུས་ཏེ་ལྟ་བར་བྱེད་དམ། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་གསོལ་པ། དེ་དེ་བཞིན་ནོ་བཅོམ་ལྡན་འདས། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། གལ་ཏེ་འཇིག་རྟེན་ན་གཟུགས་མཛེས་པ། འཇིག་རྟེན་ན་གཟུགས་མཛེས་པ་དེས་གཞས་དང་གར་དང་རོལ་མོ་སྣ་ཚོགས་བྱས་ན། སྐྱེ་བོ་མང་པོ་ཤིན་ཏུ་འདུས་ཏེ་ལྟ་བར་བྱེད་་སློང་རྣམས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ལ་གསོལ་པ། དེ་དེ་བཞིན་ནོ་བཅོམ་ལྡན་འདས། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། གལ་ཏེ་འཇིག་རྟེན་ན་གཟུགས་མཛེས་པ། འཇིག་རྟེན་ན་གཟུགས་མཛེས་པ་དེ་གནས་གཅིག་ཏུ་གཞས་དང་གར་དང་རོལ་མོ་སྣ་ཚོགས་དང་བཞད་གད་བྱེད་ཅིང༌། སྐྱེ་བོའི་ཚོགས་ཆེན་པོ་ཡང་གནས་གཅིག་ཏུ་འདུས་པ་ན། གལ་ཏེ་སྐྱེས་བུ་བླུན་པོ་མ་ཡིན་པ། རྨོངས་པ་མ་ཡིན་པ། བདེ་བ་ལ་དགའ་བ། སྡུག་བསྔལ་ལ་རྒྱབ་ཀྱིས་ཕྱོགས་པ། འཚོ་བ་ལ་ཆགས་པ། འཆི་བ་ལ་འཇིགས་པ་ཞིག་ལ་མི་ཞིག་གིས་འདི་སྐད་དུ། སྐྱེས་བུ་ཁྱོད་ཀྱིས་མར་གྱི་སྣོད་གང་པོ་ཐོགས་ལ། འཇིག་རྟེན་ན་གཟུགས་མཛེས་པ་དང་སྐྱེ་བོའི་ཚོགས་ཆེན་པོ་དེའི་ནང་ནས་སོང་ཞིག མི་གསོད་པའི་མཚོན་ཐོགས་པ་གཅིག་གིས་ཁྱོད་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་ངོ༌། གལ་ཏེ་མར་ཐིགས་པ་གཅིག་ཤོར་ན་དེ་མ་ཐག་ཏུ་སྲོག་གཅོད་པར་བྱའོ།

』云何？比丘！彼持油缽士夫能不念油缽，不念殺人者，觀彼伎女及大眾不？」

比丘白佛：「不也，世尊！所以者何？世尊！彼士夫自見其後有拔刀者，常作是念：『我若落油一渧，彼拔刀者當截我頭。』唯一其心，繫念油缽，於世間美色及大眾中徐步而過，不敢顧眄。」

「如是，比丘！若有沙門、婆羅門正身自重，一其心念，不顧聲色，善攝一切心法，住身念處者，則是我弟子，隨我教者。云何為比丘正身自重，一其心念，不顧聲色，攝持一切心法，住身念處。如是，比丘！身身觀念，精勤方便，正智正念，調伏世間貪憂，受、心、法法觀念住亦復如是。是名比丘正身自重，一其心念，不顧聲色，善攝心法，住四念處。」

爾時，世尊即說偈言：

「專心正念，　　護持油缽， 　自心隨護，　　未曾至方， 　甚難得過，　　勝妙微細， 　諸佛所說，　　言教利劍。 　當一其心，　　專精護持， 　非彼凡人，　　放逸之事， 　能入如是，　　不放逸教。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（六二四）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

我將為您把這段文字翻譯成藏文： ཇི་ལྟར་ཡིན། དགེ་སློང་དག མར་གྱི་སྣོད་ཐོགས་པའི་སྐྱེས་བུ་དེས་མར་གྱི་སྣོད་མི་དྲན་པ་དང༌། མི་གསོད་པ་པོ་མི་དྲན་པར། གར་མཁན་མ་དེ་དང་སྐྱེ་བོའི་ཚོགས་ལ་བལྟ་བར་ནུས་སམ། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ལ་གསོལ་པ། དེ་ནི་མ་ལགས་སོ་བཅོམ་ལྡན་འདས། དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས། སྐྱེས་བུ་དེས་རང་གི་རྗེས་སུ་རལ་གྲི་ཐོགས་པ་ཡོད་པར་མཐོང་ནས། རྟག་ཏུ་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། གལ་ཏེ་ང་ཡིས་མར་ཐིགས་པ་གཅིག་ཤོར་ན། རལ་གྲི་ཐོགས་པ་དེས་ངའི་མགོ་གཅོད་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་དུ་བསམས་ནས། སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་བྱས་ཏེ་མར་གྱི་སྣོད་ལ་དྲན་པ་གཏད་ནས། འཇིག་རྟེན་ན་གཟུགས་མཛེས་པ་དང་སྐྱེ་བོའི་ཚོགས་ཀྱི་ནང་ནས་དལ་བུས་འགྲོ་ཞིང༌། ཕྱོགས་སུ་བལྟ་བར་ཡང་མི་སྤོབས་སོ། དེ་བཞིན་དུ་དགེ་སློང་དག གལ་ཏེ་དགེ་སྦྱོང་དང་བྲམ་ཟེ་གང་དག་ལུས་དྲང་པོར་བསྲངས་ཤིང་རང་ཉིད་ལྕི་བར་བྱེད་པ། སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་དྲན་པ། སྒྲ་དང་གཟུགས་ལ་མི་ལྟ་བ། སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལེགས་པར་བསྡམས་པ། ལུས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ལ་གནས་པ་དེ་དག་ནི་ངའི་བསྟན་པའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ཡིན་ནོ། ཇི་ལྟར་ན་དགེ་སློང་གིས་ལུས་དྲང་པོར་བསྲངས་ཤིང་རང་ཉིད་ལྕི་བར་བྱེད་པ། སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་དྲན་པ། སྒྲ་དང་གཟུགས་ལ་མི་ལྟ་བ། སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་བསྡམས་པ། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་ལ་གནས་པར་བྱེད་ཅེ་ན། འདི་ལྟར་དགེ་སློང་གིས་ལུས་ལ་ལུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་བའི་དྲན་པ། བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པ། ཡང་དག་པའི་ཤེས་རབ་དང་ཡང་དག་པའི་དྲན་པ། འཇིག་རྟེན་གྱི་བརྣབ་སེམས་དང་ཡིད་མི་བདེ་བ་འདུལ་བར་བྱེད་པ། ཚོར་བ་དང༌། སེམས་དང༌། ཆོས་ལ་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་བའི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། འདི་ནི་དགེ་སློང་གིས་ལུས་དྲང་པོར་བསྲངས་ཤིང་རང་ཉིད་ལྕིབྱེད་པ། སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་དྲན་པ། སྒྲ་དང་གཟུགས་ལ་མི་ལྟ་བ། སེམས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ལེགས་པར་བསྡམས་པ། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་ལ་གནས་པ་ཞེས་བྱའོ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གསུངས་པ། སེམས་ནི་རྩེ་གཅིག་དྲན་ལྡན་པས། །མར་གྱི་སྣོད་ནི་བསྲུང་བར་བྱ། ། རང་སེམས་རྗེས་སུ་བསྲུང་བྱེད་པ། །སྔོན་ཆད་མ་ཕྱིན་ས་ཕྱོགས་ཡིན། ། ཤིན་ཏུ་རྙེད་དཀའ་རབ་མཆོག་དང༌། །ཕྲ་ཞིང་ཞིབ་པའི་དོན་རྣམས་ནི། ། སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ཡི། །གསུང་གི་རལ་གྲི་ཡིན་པར་གསུངས། ། སེམས་ནི་རྩེ་གཅིག་བྱས་ནས་ནི། །རྩེ་གཅིག་བསྲུང་བར་བྱ་བ་སྟེ། ། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དེ་དག་གི །བག་མེད་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། ། བག་ཡོད་བསླབ་པ་འདི་འདྲ་བ། །འཇུག་པར་ནུས་པ་མ་ཡིན་ནོ། ། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་ཡི་རངས་ནས་སྤྱོད་པར་བྱེད་དོ། དྲུག་བརྒྱ་ཉི་ཤུ་རྩ་བཞི་པ། འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་གི་དུས་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།

爾時，尊者郁低迦來詣佛所，稽首佛足，退坐一面，白佛言：「善哉！世尊！為我說法，我聞法已，當獨一靜處，專精思惟，不放逸住，思惟：『所以善男子剃除鬚髮，正信非家，出家學道……。』」如上廣說，乃至「不受後有。」

佛告郁低迦：「如是，如是，如汝所說。但於我所說法，不悅我心，彼所事業亦不成就，雖隨我后，而不得利，反生障閡。」

郁低迦白佛：「世尊所說，我則能令世尊心悅，自業成就，不生障閡。唯愿世尊為我說法，我當獨一靜處，專精思惟，不放逸住……」如上廣說，乃至「不受後有。」如是第二、第三請。

爾時，世尊告郁低迦：「汝當先凈其初業，然後修習梵行。」

郁低迦白佛：「我今云何凈其初業，修習梵行？」

佛告郁低迦：「汝當先凈其戒，直其見，具足三業，然後修四念處。何等為四？內身身觀念住，專精方便，正智正念，調伏世間貪憂。如是外身、內外身身觀念住，受、心、法法觀念住……」亦如是廣說。

時，郁低迦聞佛所說，歡喜隨喜，從座起而去。

時，郁低迦聞佛教授已，獨一靜處，專精思惟，不放逸住，思惟：「所以善男子剃除鬚髮，著袈裟衣，正信非家，出家學道，乃至不受後有。

我將為您把這段文字翻譯成藏文： དེའི་ཚེ་བཙུན་པ་ཨུད་ཏི་ཀ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་དྲུང་དུ་འོངས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞབས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ནས། ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འདུག་སྟེ། སངས་རྒྱས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བདག་ལ་ཆོས་བསྟན་དུ་གསོལ། བདག་གིས་ཆོས་ཐོས་ནས། དབེན་པར་གཅིག་པུར་གནས་ཏེ། བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་ཞིང༌། བག་མེད་པར་མི་གནས་པར་བསམ་པར་བྱའོ། རིགས་ཀྱི་བུ་རྣམས་ཀྱིས་སྐྲ་དང་ཁ་སྤུ་བྲེགས་ཏེ། དད་པས་ཁྱིམ་ནས་ཁྱིམ་མེད་པར་རབ་ཏུ་བྱུང་ནས་ལམ་ལ་སློབ་པའི་ཕྱིར་རོ། གོང་དུ་རྒྱས་པར་གསུངས་པ་བཞིན་ཏེ། ཡང་སྲིད་པ་མི་ལེན་པའི་བར་དུའོ། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཨུད་ཏི་ཀ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། དེ་དེ་བཞིན་ནོ། དེ་དེ་བཞིན་ནོ། ཁྱོད་ཀྱིས་སྨྲས་པ་བཞིན་ནོ། འོན་ཀྱང་ང་ཡིས་བསྟན་པའི་ཆོས་ལ་ངའི་ཡིད་མི་དགའ་ཞིང༌། དེའི་བྱ་བ་ཡང་མི་འགྲུབ་སྟེ། ངའི་རྗེས་སུ་འབྲང་ཡང་ཕན་པ་མི་ཐོབ་པར། ལྡོག་སྟེ་བར་ཆད་དུ་གྱུར་ཏོ། ཨུད་ཏི་ཀས་སངས་རྒྱས་ལ་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ། བདག་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཐུགས་དགྱེས་པར་བགྱི་ཞིང༌། རང་གི་ལས་འགྲུབ་པར་བགྱི་སྟེ། བར་ཆད་དུ་མི་འགྱུར་རོ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བདག་ལ་ཆོས་བསྟན་དུ་གསོལ། བདག་གཅིག་པུར་དབེན་པར་གནས་ཏེ། བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་ཞིང༌། བག་མེད་པར་མི་གནས་པར་བྱའོ། གོང་དུ་རྒྱས་པར་གསུངས་པ་བཞིན་ཏེ། ཡང་སྲིད་པ་མི་ལེན་པའི་བར་དུའོ། དེ་བཞིན་དུ་ལན་གཉིས་པ་དང་གསུམ་པར་གསོལ་ཏོ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཨུད་ཏི་ཀ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ཁྱོད་ཀྱིས་དང་པོར་ལས་དང་པོ་རྣམ་པར་དག་པར་བྱས་ནས། དེའི་རྗེས་སུ་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་བསླབ་པར་བྱའོ། ཨུད་ཏི་ཀས་སངས་རྒྱས་ལ་གསོལ་པ། བདག་གིས་ད་ལྟ་ཇི་ལྟར་ལས་དང་པོ་རྣམ་པར་དག་པར་བགྱི་ཞི ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་བསླབ་པར་བགྱི། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཨུད་ཏི་ཀ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ཁྱོད་ཀྱིས་དང་པོར་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་དག་པར་བྱས། ལྟ་བ་དྲང་པོར་བྱས། ལས་གསུམ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱས་ནས། དེའི་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་བསྒོམ་པར་བྱའོ། བཞི་གང་ཞེ་ན། ནང་གི་ལུས་ལ་ལུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་བའི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ། བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པ། ཡང་དག་པའི་ཤེས་རབ་དང་ཡང་དག་པའི་དྲན་པ། འཇིག་རྟེན་གྱི་བརྣབ་སེམས་དང་ཡིད་མི་བདེ་བ་འདུལ་བར་བྱེད་པའོ། དེ་བཞིན་དུ་ཕྱིའི་ལུས་དང༌། ཕྱི་ནང་གི་ལུས་ལ་ལུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་བའི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ། ཚོར་བ་དང༌། སེམས་དང༌། ཆོས་ལ་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་བའི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ཡང་རྒྱས་པར་གསུངས་པ་བཞིན་ནོ། དེའི་ཚེ་ཨུད་ཏི་ཀས་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ཐོས་ནས། དགའ་ཞིང་ཡི་རངས་ནས། སྟན་ལས་ལངས་ཏེ་སོང་ངོ༌། དེའི་ཚེ་ཨུད་ཏི་ཀས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གདམས་ངག་ཐོས་ནས། གཅིག་པུར་དབེན་པར་གནས་ཏེ། བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་ཞིང༌། བག་མེད་པར་མི་གནས་པར་བསམས་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་རྣམས་ཀྱིས་སྐྲ་དང་ཁ་སྤུ་བྲེགས་ཏེ། ངུར་སྨྲིག་གི་གོས་བགོས་ནས། དད་པས་ཁྱིམ་ནས་ཁྱིམ་མེད་པར་རབ་ཏུ་བྱུང་ནས་ལམ་ལ་སློབ་པ་ནས། ཡང་སྲིད་པ་མི་ལེན་པའི་བར་དུའོ།

」

如郁低迦所問，如是異比丘所問亦如上說。

（六二五）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

時，有異比丘名婆醯迦，來詣佛所，稽首禮足，退坐一面，白佛言：「世尊！善哉世尊！為我說法……」如前郁低迦修多羅廣說。差別者：「如是，婆醯迦比丘！初業清凈，身身觀念住者，超越諸魔；受、心、法法觀念住者，超越諸魔。」

時，婆醯迦比丘聞佛說法教誡已，歡喜隨喜，作禮而去。獨一靜處，專精思惟，不放逸住，乃至不受後有。

（六二六）

第二經亦如上說。差別者：「如是，比丘！超越生死。」

（六二七）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，尊者阿那律陀詣佛所，稽首禮足，退坐一面，白佛言：「世尊！若有比丘住于學地，未得上進安隱涅槃，而方便求，是聖弟子當云何于正法、律修習多修習，得盡諸漏，乃至自知不受後有？」

佛告阿那律：「若聖弟子住于學地，未得上進安隱涅槃，而方便求，彼于爾時，當內身身觀念住，精勤方便，正智正念，調伏世間貪憂。如是受、心、法法觀念住，精勤方便，正智正念，調伏世間貪憂。

我將為您把這段文字翻譯成藏文： ཨུད་ཏི་ཀས་ཞུས་པ་བཞིན་དུ། དེ་བཞིན་དུ་དགེ་སློང་གཞན་གྱིས་ཞུས་པ་ཡང་གོང་དུ་བཤད་པ་བཞིན་ནོ། དྲུག་བརྒྱ་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་པ། འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་གི་དུས་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ། དེའི་ཚེ་དགེ་སློང་བ་ཧེ་ཀ་ཞེས་བྱ་བ་ཞིག་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་དྲུང་དུ་འོངས་ཏེ། ཞབས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ནས། ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འདུག་སྟེ། སངས་རྒྱས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། བཅོམ་ལྡན་འདས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བདག་ལ་ཆོས་བསྟན་དུ་གསོལ། སྔར་གྱི་ཨུད་ཏི་ཀའི་མདོ་བཞིན་རྒྱས་པར་གསུངས་སོ། ཁྱད་པར་ནི། བ་ཧེ་ཀ་དགེ་སློང༌། དང་པོའི་ལས་རྣམ་པར་དག་པས། ལུས་ལ་ལུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་བའི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པས་བདུད་རྣམས་ལས་འདའ་བར་འགྱུར་རོ། ཚོར་བ་དང༌། སེམས་དང༌། ཆོས་ལ་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་བའི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པས་བདུད་རྣམས་ལས་འདའ་བར་འགྱུར་རོ། དེའི་ཚེ་དགེ་སློང་བ་ཧེ་ཀས་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཆོས་བསྟན་ཅིང་གདམས་པ་ཐོས་ནས། དགའ་ཞིང་ཡི་རངས་ཏེ། ཕྱག་འཚལ་ནས་སོང་ངོ༌། གཅིག་པུར་དབེན་པར་གནས་ཏེ། བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་ཞིང༌། བག་མེད་པར་མི་གནས་པར་གནས་ཏེ། ཡང་སྲིད་པ་མི་ལེན་པའི་བར་དུའོ། དྲུག་བརྒྱ་ཉི་ཤུ་རྩ་དྲུག་པ། མདོ་གཉིས་པ་ཡང་གོང་དུ་བཤད་པ་བཞིན་ནོ། ཁྱད་པར་ནི། དེ་ལྟར་དགེ་སློང་སྐྱེ་འཆི་ལས་འདའ་བར་འགྱུར་རོ། དྲུག་བརྒྱ་ཉི་ཤུ་རྩ་བདུན་པ། འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་གི་དུས་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ། དེའི་ཚེ་བཙུན་པ་མ་འགགས་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་དྲུང་དུ་འོངས་ཏེ། ཞབས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ནས། ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འདུག་སྟེ། སངས་རྒྱས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། བཅོམ་ལྡན་འདས། གལ་ཏེ་དགེ་སློང་སློབ་པའི་ས་ལ་གནས་ཤིང༌། གོང་དུ་མ་ཐོབ་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་བདེ་བ་དོན་དུ་གཉེར་བ་དེས་པའི་ཆོས་འདུལ་བ་ལ་ཇི་ལྟར་བསླབ་ཅིང་གོམས་པར་བྱས་ན། ཟག་པ་ཟད་པར་འགྱུར་བ་ནས། ཡང་སྲིད་པ་མི་ལེན་པར་རང་གིས་ཤེས་པའི་བར་དུ་འགྱུར། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་མ་འགགས་པ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། གལ་ཏེ་འཕགས་པ་སློབ་པའི་ས་ལ་གནས་ཤིང༌། གོང་དུ་མ་ཐོབ་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་བདེ་བ་དོན་དུ་གཉེར་བ་དེས། དེའི་ཚེ་ནང་གི་ལུས་ལ་ལུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་བའི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ། བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པ། ཡང་དག་པའི་ཤེས་རབ་དང་ཡང་དག་པའི་དྲན་པ། འཇིག་རྟེན་གྱི་བརྣབ་སེམས་དང་ཡིད་མི་བདེ་བ་འདུལ་བར་བྱེད་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་ཚོར་བ་དང༌། སེམས་དང༌། ཆོས་ལ་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་བའི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ། བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པ། ཡང་དག་པའི་ཤེས་རབ་དང་ཡང་དག་པའི་དྲན་པ། འཇིག་རྟེན་གྱི་བརྣབ་སེམས་དང་ཡིད་མི་བདེ་བ་འདུལ་བར་བྱེད་པའོ།

如是聖弟子多修習已，得盡諸漏，乃至自知不受後有。」

爾時，尊者阿那律陀聞佛所說，歡喜隨喜，作禮而去。

（六二八）

如是我聞：

一時，佛住巴連弗邑雞林精舍。時，尊者優陀夷、尊者阿難陀亦住巴連弗邑雞林精舍。

爾時，尊者優陀夷詣尊者阿難所，共相問訊慰勞已，退坐一面，語尊者阿難：「如來、應供、等正覺所知所見，為諸比丘說聖戒，令不斷、不缺、不擇、不離、不戒取，善究竟、善持，智者所嘆、所不憎惡。何故如來、應、等正覺所見，為諸比丘說聖戒，不斷、不缺，乃至智者所嘆、所不憎惡？」

尊者阿難語優陀夷：「為修四念處故。何等為四？謂身身觀念住，受、心、法法觀念住。」

時，二正士共論議已，各還本處。

（六二九）

如是我聞：

一時，佛住巴連弗邑雞林精舍。爾時，尊者阿難、尊者跋陀羅亦在彼住。

時，尊者跋陀羅問尊者阿難言：「頗有法修習多修習，得不退轉耶？」

尊者阿難語尊者跋陀羅：「有法修習多修習，能令行者得不退轉，謂四念處。何等為四？身身觀念住，受、心、法法觀念住。」

時，二正士共論說已，各還本處。

འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་ལྟར། འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྒོམ་པ་མང་དུ་མཛད་པས། ཟག་པ་ཐམས་ཅད་ཟད་པར་མཛད་དེ། ཕྱི་མའི་སྲིད་པ་མི་ལེན་པར་རང་གིས་མཁྱེན་པའི་བར་དུའོ།། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་གསན་ནས། བཙུན་པ་མ་འགགས་པ་དགྱེས་ཤིང་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ནས། ཕྱག་འཚལ་ཏེ་སོང་ངོ་།། （དྲུག་བརྒྱ་ཉི་ཤུ་རྩ་བརྒྱད།） འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ། དུས་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་པ་ཊ་ལི་པུ་ཏྲའི་བྱ་སྐྱིབས་ཀྱི་གཙུག་ལག་ཁང་ན་བཞུགས་སོ། །དེའི་ཚེ་བཙུན་པ་ཨུད་པ་ཡི་དང་བཙུན་པ་ཀུན་དགའ་བོ་ཡང་པ་ཊ་ལི་པུ་ཏྲའི་བྱ་སྐྱིབས་ཀྱི་གཙུག་ལག་ཁང་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་བཙུན་པ་ཨུད་པ་ཡི་བཙུན་པ་ཀུན་དགའ་བོའི་དྲུང་དུ་བྱོན་ཏེ། ཕན་ཚུན་འདྲི་བ་དང་བདེ་བར་གཤེགས་པ་དྲིས་ནས། ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་དེ། བཙུན་པ་ཀུན་དགའ་བོ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་མཁྱེན་ཅིང་གཟིགས་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ལ་འཕགས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་གསུངས་པ་ནི། མ་ཆད་པ། མ་རལ་བ། མ་འཆོས་པ། མ་བྲལ་བ། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་རྟོག་པ་མེད་པ། ལེགས་པར་མཐར་ཕྱིན་པ། ལེགས་པར་བཟུང་བ། མཁས་པས་བསྔགས་པ། སྡང་བར་མི་བྱེད་པ་ལགས་སོ། །ཅིའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གཟིགས་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ལ་འཕགས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་མ་ཆད་པ། མ་རལ་བ་ནས། མཁས་པས་བསྔགས་པ། སྡང་བར་མི་བྱེད་པའི་བར་དུ་གསུངས། བཙུན་པ་ཀུན་དགའ་བོས་ཨུད་པ་ཡི་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་བསྒོམ་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཞི་གང་ཞེ་ན། ལུས་ལ་ལུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་ཞིང་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་དང་། ཚོར་བ་དང་། སེམས་དང་། ཆོས་ལ་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་ཞིང་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པའོ།། དེའི་ཚེ་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་གཏམ་གླེང་བ་བྱས་ནས། རང་རང་གི་གནས་སུ་གཤེགས་སོ།། （དྲུག་བརྒྱ་ཉི་ཤུ་རྩ་དགུ།） འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ། དུས་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་པ་ཊ་ལི་པུ་ཏྲའི་བྱ་སྐྱིབས་ཀྱི་གཙུག་ལག་ཁང་ན་བཞུགས་སོ། །དེའི་ཚེ་བཙུན་པ་ཀུན་དགའ་བོ་དང་བཙུན་པ་བཟང་པོ་ཡང་དེར་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་བཙུན་པ་བ་བཙུན་པ་ཀུན་དགའ་བོ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་དྲིས་སོ། །ཆོས་གང་བསྒོམ་ཞིང་མང་དུ་བསྒོམས་ན་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་འགྱུར་བ་ཡོད་དམ། བཙུན་པ་ཀུན་དགའ་བོས་བཙུན་པ་བཟང་པོ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཆོས་བསྒོམ་ཞིང་མང་དུ་བསྒོམས་ན་སྤྱོད་པ་པོ་རྣམས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་འགྱུར་བ་ཡོད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞིའོ། །བཞི་གང་ཞེ་ན། ལུས་ལ་ལུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་ཞིང་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་དང་། ཚོར་བ་དང་། སེམས་དང་། ཆོས་ལ་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་ཞིང་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པའོ།། དེའི་ཚེ་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་གཏམ་གླེང་བ་བྱས་ནས། རང་རང་གི་གནས་སུ་གཤེགས་སོ།།

（六三〇）

如是我聞：

一時，佛住巴連弗邑雞林精舍。爾時，尊者阿難、尊者跋陀羅亦在彼住。

時，尊者跋陀羅問尊者阿難：「頗有法修習多修習，令不凈眾生而得清凈，轉增光澤耶？」

尊者阿難語尊者跋陀羅：「有法修習多修習，能令不凈眾生而得清凈，轉增光澤，謂四念處。身身觀念住，受、心、法法觀念住。」

時，二正士共論議已，各還本處。

（六三一）

如是我聞：

一時，佛住巴連弗邑雞林精舍。爾時，尊者阿難、尊者跋陀羅亦在彼住。

時，尊者跋陀羅問尊者阿難：「頗有法修習多修習，能令未度彼岸眾生得度彼岸？」

尊者阿難語尊者跋陀羅：「有法修習多修習，能令未度彼岸眾生得度彼岸，謂四念處。何等為四？謂身身觀念住，受、心、法法觀念住。」

時，二正士共論議已，各還本處。

（六三二）

如是我聞：

一時，佛住巴連弗邑雞林精舍。爾時，尊者阿難、尊者跋陀羅亦在彼住。

尊者跋陀羅問尊者阿難：「頗有法修習多修習，得阿羅漢？」

尊者阿難語尊者跋陀羅：「有法修習多修習，而得阿羅漢，謂四念處。何等為四？謂身身觀念住，受、心、法法觀念住。

（དྲུག་བརྒྱ་སུམ་ཅུ།） འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ། དུས་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་པ་ཊ་ལི་པུ་ཏྲའི་བྱ་སྐྱིབས་ཀྱི་གཙུག་ལག་ཁང་ན་བཞུགས་སོ། །དེའི་ཚེ་བཙུན་པ་ཀུན་དགའ་བོ་དང་བཙུན་པ་བཟང་པོ་ཡང་དེར་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་བཙུན་པ་བཟང་པོས་བཙུན་པ་ཀུན་དགའ་བོ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་དྲིས་སོ། །ཆོས་གང་བསྒོམ་ཞིང་མང་དུ་བསྒོམས་ན་མ་དག་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་དག་པར་འགྱུར་ཞིང་གཟི་བརྗིད་འཕེལ་བར་འགྱུར་བ་ཡོད་དམ། བཙུན་པ་ཀུན་དགའ་བོས་བཙུན་པ་བཟང་པོ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཆོས་བསྒོམ་ཞིང་མང་དུ་བསྒོམས་ན་མ་དག་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་དག་པར་འགྱུར་ཞིང་གཟི་བརྗིད་འཕེལ་བར་འགྱུར་བ་ཡོད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞིའོ། །ལུས་ལ་ལུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་ཞིང་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་དང་། ཚོར་བ་དང་། སེམས་དང་། ཆོས་ལ་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་ཞིང་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པའོ།། དེའི་ཚེ་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་གཏམ་གླེང་བ་བྱས་ནས། རང་རང་གི་གནས་སུ་གཤེགས་སོ།། （དྲུག་བརྒྱ་སོ་གཅིག） འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ། དུས་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་པ་ཊ་ལི་པུ་ཏྲའི་བྱ་སྐྱིབས་ཀྱི་གཙུག་ལག་ཁང་ན་བཞུགས་སོ། །དེའི་ཚེ་བཙུན་པ་ཀུན་དགའ་བོ་དང་བཙུན་པ་བཟང་པོ་ཡང་དེར་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་བཙུན་པ་བཟང་པོས་བཙུན་པ་ཀུན་དགའ་བོ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་དྲིས་སོ། །ཆོས་གང་བསྒོམ་ཞིང་མང་དུ་བསྒོམས་ན་ཕ་རོལ་ཏུ་མ་བརྒལ་བའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཕ་རོལ་ཏུ་བརྒལ་བར་འགྱུར་བ་ཡོད་དམ། བཙུན་པ་ཀུན་དགའ་བོས་བཙུན་པ་བཟང་པོ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཆོས་བསྒོམ་ཞིང་མང་དུ་བསྒོམས་ན་ཕ་རོལ་ཏུ་མ་བརྒལ་བའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཕ་རོལ་ཏུ་བརྒལ་བར་འགྱུར་བ་ཡོད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞིའོ། །བཞི་གང་ཞེ་ན། ལུས་ལ་ལུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་ཞིང་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་དང་། ཚོར་བ་དང་། སེམས་དང་། ཆོས་ལ་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་ཞིང་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པའོ།། དེའི་ཚེ་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་གཏབ་བྱས་ནས། རང་རང་གི་གནས་སུ་གཤེགས་སོ།། （དྲུག་བརྒྱ་སོ་གཉིས།） འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ། དུས་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་པ་ཊ་ལི་པུ་ཏྲའི་བྱ་སྐྱིབས་ཀྱི་གཙུག་ལག་ཁང་ན་བཞུགས་སོ། །དེའི་ཚེ་བཙུན་པ་ཀུན་དགའ་བོ་དང་བཙུན་པ་བཟང་པོ་ཡང་དེར་བཞུགས་སོ།། བཙུན་པ་བཟང་པོས་བཙུན་པ་ཀུན་དགའ་བོ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་དྲིས་སོ། །ཆོས་གང་བསྒོམ་ཞིང་མང་དུ་བསྒོམས་ན་དགྲ་བཅོམ་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་ཡོད་དམ། བཙུན་པ་ཀུན་དགའ་བོས་བཙུན་པ་བཟང་པོ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཆོས་བསྒོམ་ཞིང་མང་དུ་བསྒོམས་ན་དགྲ་བཅོམ་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་ཡོད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞིའོ། །བཞི་གང་ཞེ་ན། ལུས་ལ་ལུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་ཞིང་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་དང་། ཚོར་བ་དང་། སེམས་དང་། ཆོས་ལ་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་ཞིང་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པའོ།།

」

時，二正士共論議已，各還本處。

（六三三）

如是我聞：

一時，佛住巴連弗邑雞林精舍。

爾時，世尊告諸比丘：「所說一切法，一切法者，謂四念處，是名正說。何等為四？謂身身觀念住，受、心、法法觀念住。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（六三四）

如是我聞：

一時，佛住巴連弗邑雞林精舍。

爾時，世尊告諸比丘：「若比丘於四念處修習多修習，名賢聖出離。何等為四？謂身身觀念住，受、心、法法觀念住。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

如出離，如是正盡苦、究竟苦邊、得大果、得大福利、得甘露法、究竟甘露、甘露法作證，如上廣說。

（六三五）

如是我聞：

一時，佛住巴連弗邑雞林精舍。

爾時，世尊告諸比丘：「若比丘於四念處修習多修習，未凈眾生令得清凈，已凈眾生令增光澤。何等為四？謂身身觀念住，受、心、法法觀念住。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

如凈眾生，如是未度彼岸者令度、得阿羅漢、得辟支佛、得阿耨多羅三藐三菩提，亦如上說。

དེའི་ཚེ་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་གཏམ་གླེང་བ་བྱས་ནས། རང་རང་གི་གནས་སུ་གཤེགས་སོ།། （དྲུག་བརྒྱ་སོ་གསུམ།） འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ། དུས་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་པ་ཊ་ལི་པུ་ཏྲའི་བྱ་སྐྱིབས་ཀྱི་གཙུག་ལག་ཁང་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ནི། ཆོས་ཐམས་ཅད་གང་ཞེ་ན། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་སྟེ། དེ་ནི་ཡང་དག་པར་བརྗོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །བཞི་གང་ཞེ་ན། ལུས་ལ་ལུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་ཞིང་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་དང་། ཚོར་བ་དང་། སེམས་དང་། ཆོས་ལ་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་ཞིང་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པའོ།། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ནས། དགེ་སློང་དེ་དག་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ངོ་།། （དྲུག་བརྒྱ་སོ་བཞི།） འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ། དུས་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་པ་ཊ་ལི་པུ་ཏྲའི་བྱ་སྐྱིབས་ཀྱི་གཙུག་ལག་ཁང་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། གལ་ཏེ་དགེ་སློང་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་ལ་བསྒོམ་ཞིང་མང་དུ་བསྒོམས་ན། འཕགས་པའི་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱའོ། །བཞི་གང་ཞེ་ན། ལུས་ལ་ལུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་ཞིང་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་དང་། ཚོར་བ་དང་། སེམས་དང་། ཆོས་ལ་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་ཞིང་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པའོ།། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ནས། དགེ་སློང་དེ་དག་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ངོ་།། ཇི་ལྟར་ངེས་པར་འབྱུང་བ་བཞིན་དུ། དེ་བཞིན་དུ་སྡུག་བསྔལ་ཡང་དག་པར་ཟད་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་གྱི་མཐའ་དང་། འབྲས་བུ་ཆེན་པོ་ཐོབ་པ་དང་། བསོད་ནམས་ཆེན་པོ་ཐོབ་པ་དང་། བདུད་རྩིའི་ཆོས་ཐོབ་པ་དང་། བདུད་རྩི་མཐར་ཕྱིན་པ་དང་། བདུད་རྩིའི་ཆོས་མངོན་དུ་བྱེད་པ་ཡང་གོང་དུ་རྒྱས་པར་བཤད་པ་བཞིན་ནོ།། （དྲུག་བརྒྱ་སོ་ལྔ།） འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ། དུས་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་པལི་པུ་ཏྲའི་བྱ་སྐྱིབས་ཀྱི་གཙུག་ལག་ཁང་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། གལ་ཏེ་དགེ་སློང་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་ལ་བསྒོམ་ཞིང་མང་དུ་བསྒོམས་ན། མ་དག་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་དག་པར་འགྱུར་ཞིང་། དག་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་གཟི་བརྗིད་འཕེལ་བར་འགྱུར་རོ། །བཞི་གང་ཞེ་ན། ལུས་ལ་ལུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་ཞིང་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་དང་། ཚོར་བ་དང་། སེམས་དང་། ཆོས་ལ་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་ཞིང་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པའོ།། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ནས། དགེ་སློང་དེ་དག་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ངོ་།། ཇི་ལྟར་སེམས་ཅན་དག་པར་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ། ཕ་རོལ་ཏུ་མ་བརྒལ་བ་རྣམས་བརྒལ་བར་བྱེད་པ་དང་། དགྲ་བཅོམ་པ་ཐོབ་པ་དང་། རང་སངས་རྒྱས་ཐོབ་པ་དང་། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པ་ཡང་གོང་དུ་བཤད་པ་བཞིན་ནོ།།

（六三六）

如是我聞：

一時，佛住巴連弗邑雞林精舍。

爾時，世尊告諸比丘：「當爲汝說修四念處。何等為修四念處？若比丘！如來、應、等正覺、明行足、善逝、世間解、無上士、調御丈夫、天人師、佛世尊出興於世，演說正法，上語亦善，中語亦善，下語亦善，善義善味，純一滿凈，梵行顯示。若族姓子、族姓女從佛聞法，得凈信心。如是修學，見在家和合欲樂之過，煩惱結縛，樂居空閑，出家學道，不樂在家，處於非家，欲一向清凈，盡其形壽，純一滿凈，鮮白梵行：『我當剃除鬚髮，著袈裟衣，正信非家，出家學道。』作是思惟已，即便放舍錢財親屬，剃除鬚髮，著袈裟衣，正信非家，出家學道，正其身行，護口四過，正命清凈，習賢聖戒，守諸根門，護心正念。眼見色時，不取形相，若於眼根住不律儀，世間貪憂、惡不善法常漏於心，而今于眼起正律儀；耳、鼻、舌、身、意起正律儀，亦復如是。

「彼以賢聖戒律成就，善攝根門，來往周旋，顧視屈伸，坐臥眠覺語默，住智正智。彼成就如此聖戒，守護根門，正智正念，寂靜遠離，空處、樹下、閑房獨坐，正身正念，繫心安住。

（དྲུག་བརྒྱ་སོ་དྲུག） འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ། དུས་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་པ་ཊ་ལི་པུ་ཏྲའི་བྱ་སྐྱིབས་ཀྱི་གཙུག་ལག་ཁང་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ངས་ཁྱེད་རྣམས་ལ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་བསྒོམ་པ་བསྟན་པར་བྱའོ། །དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་བསྒོམ་པ་གང་ཞེ་ན། དགེ་སློང་དག །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས། རིག་པ་དང་ཞབས་སུ་ལྡན་པ། བདེ་བར་གཤེགས་པ། འཇིག་རྟེན་མཁྱེན་པ། སྐྱེས་བུ་འདུལ་བའི་ཁ་ལོ་སྒྱུར་བ། བླ་ན་མེད་པ། ལྷ་དང་མི་རྣམས་ཀྱི་སྟོན་པ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱོན་ནས། དམ་པའི་ཆོས་སྟོན་པར་མཛད་དེ། ཐོག་མར་ཡང་བཟང་། བར་དུ་ཡང་བཟང་། ཐ་མར་ཡང་བཟང་བ། དོན་བཟང་བ། ཚིག་འབྲུ་བཟང་བ། གཅིག་ཏུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ། ཡོངས་སུ་དག་པ། ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་རབ་ཏུ་སྟོན་པར་མཛད་དོ།། རིགས་ཀྱི་བུའམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་གང་དག་སངས་རྒྱས་ལས་ཆོས་ཐོས་ནས་དད་པའི་སེམས་རྣམ་པར་དག་པ་ཐོབ་པར་གྱུར་ནས། འདི་ལྟར་སློབ་པར་བྱེད་དེ། ཁྱིམ་པ་འདོད་པའི་བདེ་བ་དང་འགྲོགས་པའི་ཉེས་དམིགས་དང་། ཉོན་མོངས་པའི་འཆིང་བ་མཐོང་ནས། དབེན་པ་ལ་དགའ་ཞིང་། རབ་ཏུ་བྱུང་ནས་བསླབ་པ་ལ་སློབ་པར་བྱེད་དེ། ཁྱིམ་ན་གནས་པ་ལ་མི་དགའ་ཞིང་། ཁྱིམ་མེད་པར་གནས་པར་བྱེད་དོ། །གཅིག་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པར་འདོད་པས། ལུས་ཇི་སྲིད་འཚོའི་བར་དུ་གཅིག་ཏུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ། ཡོངས་སུ་དག་པ། དཀར་བའི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་སྤྱད་པར་བྱའོ་སྙམ་སྟེ། བདག་གིས་སྐྲ་དང་ཁ་སྤུ་བྲེགས་ནས། གོས་ངུར་སྨྲིག་བགོས་ཏེ། ཡང་དག་པར་དད་པས་ཁྱིམ་ནས་ཁྱིམ་མེད་པར་རབ་ཏུ་བྱུང་ནས་བསླབ་པ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ་སྙམ་དུ་རྣམ་པར་བསམས་ནས། དེ་ནས་ནོར་དང་གཉེན་བཤེས་ཡོངས་སུ་བཏང་སྟེ། སྐྲ་དང་ཁ་སྤུ་བྲེགས་ནས། གོས་ངུར་སྨྲིག་བགོས་ཏེ། ཡང་དག་པར་དད་པས་ཁྱིམ་ནས་ཁྱིམ་མེད་པར་རབ་ཏུ་བྱུང་ནས། ལུས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཡང་དག་པར་བསྲུང་ཞིང་། ངག་གི་ཉེས་པ་བཞི་ལས་བསྲུངས་ནས། འཚོ་བ་ཡང་དག་པར་དག་པར་བྱེད་དེ། འཕགས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་གོམས་པར་བྱེད་ཅིང་། དབང་པོའི་སྒོ་ཐམས་ཅད་བསྲུང་བ་དང་། སྲན་པ་ཡང་དག་པར་བསྲུང་བར་བྱེད་དོ། །མིག་གིས་གཟུགས་མཐོང་བ་ན་མཚན་མར་མི་འཛིན་ཅིང་། གལ་ཏེ་མིག་གི་དབང་པོ་ལ་སྡོམ་པ་མེད་པར་གནས་ན། འཇིག་རྟེན་པའི་འདོད་ཆགས་དང་ཡིད་མི་བདེ་བ་དང་། སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་རྟག་ཏུ་སེམས་ལ་ཟག་པར་འགྱུར་བ་ལས། ད་ནི་མིག་ལ་ཡང་དག་པའི་སྡོམ་པ་བསྐྱེད་པར་བྱའོ། །རྣ་བ་དང་། སྣ་དང་། ལྒེ་དང་། ལུས་དང་། ཡིད་ལ་ཡང་དག་པའི་སྡོམ་པ་བསྐྱེད་པར་བྱ་བ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ།། དེ་ནི་འཕགས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་། དབང་པོའི་སྒོ་ལེགས་པར་བསྡམས་པས། འགྲོ་བ་དང་། འོང་བ་དང་། ཀུན་ཏུ་རྒྱུ་བ་དང་། བལྟ་བ་དང་། བསྐུམ་པ་དང་། བརྐྱང་བ་དང་། འདུག་པ་དང་། ཉལ་བ་དང་། གཉིད་ལོག་པ་དང་། སྨྲ་བ་དང་། མི་སྨྲ་བ་རྣམས་ལ་ཤེས་བཞིན་དུ་གནས་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ནི་འཕགས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་འདི་ལྟ་བུ་དང་ལྡན་ཞིང་། དབང་པོའི་སྒོ་བསྲུང་བ་དང་། ཤེས་བཞིན་དང་། དྲན་པ་ཡང་དག་པར་ལྡན་པས། ཞི་གནས་དབེན་པ་དང་། སྟོང་པའི་གནས་དང་། ཤིང་དྲུང་དང་། ཁང་སྟོང་རྣམས་སུ་གཅིག་པུར་འདུག་སྟེ། ལུས་དྲང་པོར་བསྲང་ཞིང་དྲན་པ་ཡང་དག་པར་བཞག་ནས། སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་མཉམ་པར་བཞག་གོ།

斷世貪憂，離貪慾，凈除貪慾；斷世瞋恚、睡眠、掉悔、疑蓋，離瞋恚、睡眠、掉悔、疑蓋，凈除瞋恚、睡眠、掉悔、疑蓋。斷除五蓋惱心，慧力羸、諸障閡分、不趣涅槃者，是故，內身身觀念住，精勤方便，正智正念，調伏世間貪憂；如是外身、內外身，受、心、法法觀念住，亦如是說。是名比丘修四念處。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（六三七）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「當修四念處……」如上廣說。差別者，乃至「如是出家已，住于靜處，攝受波羅提木叉律儀，行處具足，于細微罪生大怖畏，受持學戒，離殺、斷殺、不樂殺生，乃至一切業跡如前說，衣缽隨身，如鳥兩翼。如是學戒成就，修四念處。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（六三八）

如是我聞：

一時，佛在王舍城迦蘭陀竹園。爾時，尊者舍利弗住摩竭提那羅聚落，疾病涅槃，純陀沙彌瞻視供養。

爾時，尊者舍利弗因病涅槃。

時，純陀沙彌供養尊者舍利弗已，取余舍利，擔持衣缽，到王舍城，舉衣缽，洗足已，詣尊者阿難所。

འཇིག་རྟེན་གྱི་འདོད་ཆགས་དང་ཡིད་མི་བདེ་བ་སྤོང་ཞིང་། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ། འདོད་ཆགས་རྣམ་པར་དག་པར་བྱེད་དོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཞེ་སྡང་དང་། གཉིད་རྨུགས་དང་། རྒོད་འགྱོད་དང་། ཐེ་ཚོམ་གྱི་སྒྲིབ་པ་སྤོང་ཞིང་། ཞེ་སྡང་དང་། གཉིད་རྨུགས་དང་། རྒོད་འགྱོད་དང་། ཐེ་ཚོམ་གྱི་སྒྲིབ་པ་དང་བྲལ་བ། ཞེ་སྡང་དང་། གཉིད་རྨུགས་དང་། རྒོད་འགྱོད་དང་། ཐེ་ཚོམ་གྱི་སྒྲིབ་པ་རྣམ་པར་དག་པར་བྱེད་དོ། །སྒྲིབ་པ་ལྔ་པོ་སེམས་ལ་གནོད་པ། ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་ཉམས་པ། བར་ཆད་བྱེད་པའི་ཆ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་མི་འགྲོ་བ་རྣམས་སྤོང་བས། ནང་གི་ལུས་ལ་ལུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་ཞིང་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་སྟེ། བརྩོན་འགྲུས་ཐབས་མཁས་པ་དང་། ཡང་དག་པའི་ཤེས་རབ་དང་། ཡང་དག་པའི་དྲན་པས། འཇིག་རྟེན་གྱི་འདོད་ཆགས་དང་ཡིད་མི་བདེ་བ་འདུལ་བར་བྱེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཕྱིའི་ལུས་དང་། ཕྱི་ནང་གི་ལུས་དང་། ཚོར་བ་དང་། སེམས་དང་། ཆོས་ལ་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་ཞིང་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །འདི་ནི་དགེ་སློང་གིས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་བསྒོམ་པ་ཞེས་བྱའོ།། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ནས། དགེ་སློང་དེ་དག་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ངོ་།། （དྲུག་བརྒྱ་སོ་བདུན།） འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ། དུས་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་བསྒོམ་པར་བྱའོ།། གོང་དུ་རྒྱས་པར་བཤད་པ་བཞིན་ནོ།། ཁྱད་པར་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་རབ་ཏུ་བྱུང་ནས། དབེན་པའི་གནས་སུ་གནས་ཤིང་། སོ་སོར་ཐར་པའི་སྡོམ་པ་བསྲུང་བ་དང་། སྤྱོད་ཡུལ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་། ཉེས་པ་ཕྲ་མོ་ལ་ཡང་འཇིགས་པ་ཆེན་པོར་ལྟ་བ་དང་། བསླབ་པའི་གཞི་རྣམས་ཡང་དག་པར་བླངས་ཏེ། སྲོག་གཅོད་པ་སྤངས་ཤིང་། སྲཅོད་པ་ལས་ལྡོག་པ། སྲོག་གཅོད་པ་ལ་མི་དགའ་བ་ནས། ལས་ཀྱི་ལམ་ཐམས་ཅད་སྔར་བཤད་པ་བཞིན་དུ་སྤྱོད་པ་དང་། གོས་དང་ལྷུང་བཟེད་ལུས་དང་མི་འབྲལ་བ་བྱ་གཤོག་གཉིས་དང་འདྲ་བར་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་བསླབ་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་གྱུར་ནས། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་བསྒོམ་པར་བྱེད་དོ།། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ནས། དགེ་སློང་དེ་དག་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ངོ་།། （དྲུག་བརྒྱ་སོ་བརྒྱད།） འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ། དུས་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་འོད་མའི་ཚལ་ན་བཞུགས་སོ། །དེའི་ཚེ་བཙུན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་མ་ག་དྷའི་ན་ར་ཞེས་བྱ་བའི་གྲོང་ན་བཞུགས་པ་ན། ནད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་གྱུར་ཏོ། །དགེ་ཚུལ་ཆུན་ད་ཞེས་བྱ་བས་རིམ་གྲོ་བྱེད་ཅིང་བསྙེན་བཀུར་བྱས་སོ།། དེའི་ཚེ་བཙུན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་ནད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་སོ།། དེའི་ཚེ་དགེ་ཚུལ་ཆུན་ད་བཙུན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱས་ནས། རིང་བསྲེལ་ལྷག་མ་བླངས་ཏེ། ན་བཟའ་དང་ལྷུང་བཟེད་ཁྱེར་ནས། རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཏུ་སོང་སྟེ། ན་བཟའ་དང་ལྷུང་བཟེད་བཞག་ཅིང་ཞབས་བཀྲུས་ནས། བཙུན་པ་ཀུན་དགའ་བོའི་དྲུང་དུ་སོང་ངོ་།།

禮尊者阿難足已，卻住一面，白尊者阿難：「尊者當知，我和上尊者舍利弗已涅槃，我持舍利及衣缽來。」

於是尊者阿難聞純陀沙彌語已，往詣佛所，白佛言：「世尊！我今舉體離解，四方易韻，持辯閉塞，純陀沙彌來語我言：『和上舍利弗已涅槃，持余舍利及衣缽來。』」

佛言：「云何？阿難！彼舍利弗持所受戒身涅槃耶？定身、慧身、解脫身、解脫知見身涅槃耶？」

阿難白佛言：「不也，世尊！」

佛告阿難：「若法我自知，成等正覺所說，謂四念處、四正斷、四如意足、五根、五力、七覺支、八道支涅槃耶？」

阿難白佛：「不也，世尊！雖不持所受戒身乃至道品法而涅槃，然尊者舍利弗持戒多聞，少欲知足，常行遠離，精勤方便，攝念安住，一心正受捷疾智慧、深利智慧、超出智慧、分別智慧、大智慧、廣智慧、甚深智慧、無等智慧，智寶成就，能示、能教、能照、能喜，善能讚歎，為眾說法。是故，世尊！我為法故，為受法者故，愁憂苦惱。」

佛告阿難：「汝莫愁憂苦惱。所以者何？若坐、若起、若作，有為敗壞之法，何得不壞，欲令不壞者，無有是處，我先已說，一切所愛念種種諸物、適意之事，一切皆是乖離之法，不可常保。

བཙུན་པ་ཀུན་དགའ་བོའི་ཞབས་ལ་ཕྱག་བཙལ་ནས། ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འདུག་སྟེ། བཙུན་པ་ཀུན་དགའ་བོ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །བཙུན་པས་མཁྱེན་པར་མཛོད། བདག་གི་མཁན་པོ་བཙུན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་སོ། །བདག་གིས་རིང་བསྲེལ་དང་ན་བཟའ་དང་ལྷུང་བཟེད་འདིར་ཁྱེར་འོངས་སོ།། དེ་ནས་བཙུན་པ་ཀུན་དགའ་བོས་དགེ་ཚུལ་ཆུན་དའི་ཚིག་ཐོས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་དྲུང་དུ་སོང་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས། བདག་གི་ལུས་ཐམས་ཅད་ཞིག་པར་གྱུར། ཕྱོགས་བཞིའི་སྒྲ་འགྱུར་ཞིང་། སྨྲ་བའི་མཐུ་མེད་པར་གྱུར་ཏེ། དགེ་ཚུལ་ཆུན་དས་བདག་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །མཁན་པོ་ཤཱ་རིའི་བུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ཏེ། རིང་བསྲེལ་ལྷག་མ་དང་ན་བཟའ་དང་ལྷུང་བཟེད་འཁྱེར་ནས་འོངས་སོ་ཞེས་སྨྲས་སོ།། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཀུན་དགའ་བོ། ཅི་ཤཱ་རིའི་བུ་དེས་བསླབ་པའི་ཕུང་པོ་བླངས་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདས་སམ། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཕུང་པོ་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང་། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཕུང་པོ་དང་། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བའི་ཕུང་པོ་དག་དང་བཅས་ཏེ་མྱ་ངན་ལས་འདས་སམ། ཀུན་དགའ་བོས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས། དེ་ནི་མ་ལགས་སོ།། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀུན་དགའ་བོ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ཆོས་གང་དག་ངས་རང་གིས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས་བསྟན་པ། འདི་ལྟ་སྟེ། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་དང་། ཡང་དག་པར་སྤོང་བ་བཞི་དང་། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་བཞི་དང་། དབང་པོ་ལྔ་དང་། སྟོབས་ལྔ་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་དང་། འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པ་དག་དང་བཅས་ཏེ་མྱ་ངན་ལས་འདས་སམ། ཀུན་དགའ་བོས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས། དེ་ནི་མ་ལགས་སོ། །བསླབ་པའི་ཕུང་པོ་ནས་ལམ་གྱི་ཡན་ལག་གི་ཆོས་རྣམས་དང་བཅས་ཏེ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མ་ལགས་མོད། འོན་ཀྱང་བཙུན་པ་ཤཱ་རིའི་བུཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པ། མང་དུ་ཐོས་པ། འདོད་པ་ཆུང་བ། ཆོག་ཤེས་པ། རྟག་ཏུ་དབེན་པ་ལ་གནས་པ། བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པ། དྲན་པ་ཡང་དག་པར་གཞག་པ། སེམས་རྩེ་གཅིག་པ། ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་མཉམ་པར་གཞག་པ། མྱུར་བའི་ཤེས་རབ་དང་། རྣོན་པོའི་ཤེས་རབ་དང་། ཕྱིར་འཕགས་པའི་ཤེས་རབ་དང་། རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་ཤེས་རབ་དང་། ཤེས་རབ་ཆེན་པོ་དང་། ཤེས་རབ་ཡངས་པ་དང་། ཤེས་རབ་ཟབ་མོ་དང་། མཉམ་པ་མེད་པའི་ཤེས་རབ་དང་ལྡན་པ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ནོར་དང་ལྡན་པ། སྟོན་པར་ནུས་པ། སློབ་པར་ནུས་པ། གསལ་བར་བྱེད་པར་ནུས་པ། དགའ་བར་བྱེད་པར་ནུས་པ། ལེགས་པར་བསྔགས་པ་བརྗོད་པར་ནུས་པ། འཁོར་རྣམས་ལ་ཆོས་སྟོན་པར་ནུས་པ་ལགས་པས། དེའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས། བདག་ནི་ཆོས་ཀྱི་ཕྱིར་དང་། ཆོས་ཉན་པ་པོའི་ཕྱིར་མྱ་ངན་དང་། སེམས་སྡུག་བསྔལ་བ་དང་། ཡིད་མི་བདེ་བར་གྱུར་ཏོ།། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀུན་དགའ་བོ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ཀུན་དགའ་བོ། ཁྱོད་མྱ་ངན་དང་སེམས་སྡུག་བསྔལ་བ་དང་ཡིད་མི་བདེ་བར་མ་བྱེད་ཅིག །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདུག་པའམ། ལངས་པའམ། བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་འདུས་བྱས་ཞིག་པའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་ན། ཇི་ལྟར་མི་འཇིག་པར་འགྱུར། མི་འཇིག་པར་འདོད་ན་གནས་མེད་དོ། །ངས་སྔར་ཡང་བཤད་ཟིན་ཏེ། བྱམས་པའི་དངོས་པོ་སྣ་ཚོགས་པ་དང་། ཡིད་དུ་འོང་བའི་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་ནི་འབྲལ་བའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་པས་རྟག་ཏུ་སྲུང་བར་མི་ནུས་སོ།།

譬如大樹，根、莖、枝、葉、華、果茂盛，大枝先折，如大寶山，大巖先崩。如是，如來大眾眷屬，其大聲聞先般涅槃，若彼方有舍利弗住者，于彼方我則無事，然其彼方，我則不空，以有舍利弗故，我先已說故。汝今，阿難！如我先說，所可愛念種種適意之事，皆是別離之法，是故汝今莫大愁毒。阿難！當知，如來不久亦當過去。是故，阿難！當作自洲而自依，當作法洲而法依，當作不異洲不異依。」

阿難白佛：「世尊！云何自洲以自依？云何法洲以法依？云何不異洲不異依？」

佛告阿難：「若比丘身身觀念處，精勤方便，正智正念，調伏世間貪憂。如是外身、內外身，受、心、法法觀念處，亦如是說。阿難！是名自洲以自依、法洲以法依、不異洲不異洲依。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（六三九）

如是我聞：

一時，佛住摩偷羅國跋陀羅河側傘蓋庵羅樹林中，尊者舍利弗、目揵連涅槃未久。爾時，世尊月十五日布薩時，于大眾前敷座而坐。

爾時，世尊觀察眾會已，告諸比丘：「我觀大眾，見已虛空，以舍利弗、大目揵連般涅槃故。我聲聞唯此二人善能說法，教誡、教授，辯說滿足。

དཔེར་ན་ཤིང་ཆེན་པོའི་རྩ་བ་དང་། སྡོང་པོ། ཡལ་ག །ལོ་མ། མེ་ཏོག །འབྲས་བུ་རྣམས་རྒྱས་པ་ལས། ཡལ་ག་ཆེན་པོ་སྔོན་དུ་ཆག་པ་དང་། རིན་པོ་ཆེའི་རི་བོ་ལྟ་བུ་ལས་བྲག་ཆེན་པོ་སྔོན་དུ་འགྱེལ་བ་བཞིན་དུ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་འཁོར་གྱི་ཚོགས་ཆེན་པོ་ལས། ཉན་ཐོས་ཆེན་པོ་རྣམས་སྔོན་དུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་སོ། །གལ་ཏེ་ཕྱོགས་དེར་ཤཱ་རིའི་བུ་བཞུགས་པ་ཡོད་ན། ཕྱོགས་དེར་བདག་གི་བྱ་བ་མེད་དེ། འོན་ཀྱང་ཕྱོགས་དེ་སྟོང་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཤཱ་རིའི་བུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་བདག་གིས་སྔོན་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ཀུན་དགའ་བོ། ད་ལྟ་ཁྱོད་ཀྱིས། བདག་གིས་སྔར་བཤད་པ་བཞིན་དུ། བྱམས་པ་དང་། དགའ་བ་དང་། ཡིད་དུ་འོང་བའི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ནི་འབྲལ་བའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་པས། དེའི་ཕྱིར་ཁྱོད་ཀྱིས་མྱ་ངན་ཆེན་པོ་མ་བྱེད་ཅིག །ཀུན་དགའ་བོ། འདི་ལྟར་ཤེས་པར་གྱིས་ཤིག །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡང་རིང་པོར་མི་ཐོགས་པར་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ཀུན་དགའ་བོ། བདག་གླིང་དུ་གྱུར་ཅིག །བདག་ལ་སྐྱབས་སུ་གྱུར་ཅིག །ཆོས་གླིང་དུ་གྱུར་ཅིག །ཆོས་ལ་སྐྱབས་སུ་གྱུར་ཅིག །གཞན་མ་ཡིན་པའི་གླིང་དུ་གྱུར་ཅིག །གཞན་མ་ཡིན་པ་ལ་སྐྱབས་སུ་གྱུར་ཅིག ། ཀུན་དགའ་བོས་སངས་རྒྱས་ལ་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས། ཇི་ལྟར་ན་བདག་གླིང་དུ་གྱུར་ཅིང་བདག་ལ་སྐྱབས་སུ་གྱུར་པ་ལགས། ཇི་ལྟར་ན་ཆོས་གླིང་དུ་གྱུར་ཅིང་ཆོས་ལ་སྐྱབས་སུ་གྱུར་པ་ལགས། ཇི་ལྟར་ན་གཞན་མ་ཡིན་པའི་གླིང་དུ་གྱུར་ཅིང་གཞན་མ་ཡིན་པ་ལ་སྐྱབས་སུ་གྱུར་པ་ལགས། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཀུན་དགའ་བོ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། དགེ་སློང་གང་ཞིག་ལུས་ལ་ལུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་ཞིང་གནས་པ། བརྩོན་འགྲུས་དང་ཐབས་ལ་མཁས་པ། ཡང་དག་པའི་ཤེས་རབ་དང་དྲན་པ་དང་ལྡན་པ། འཇིག་རྟེན་གྱི་བརྣབ་སེམས་དང་ཡིད་མི་བདེ་བ་འདུལ་བར་བྱེད་པ། དེ་བཞིན་དུ་ཕྱིའི་ལུས་དང་། ནང་དང་ཕྱིའི་ལུས་དང་། ཚོར་བ་དང་། སེམས་དང་། ཆོས་རྣམས་ལ་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་གནས་པ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །ཀུན་དགའ་བོ། འདི་ནི་བདག་གླིང་དུ་གྱུར་ཅིང་བདག་ལ་སྐྱབས་སུ་གྱུར་པ་དང་། ཆོས་གླིང་དུ་གྱུར་ཅིང་ཆོས་ལ་སྐྱབས་སུ་གྱུར་པ་དང་། གཞན་མ་ཡིན་པའི་གླིང་དུ་གྱུར་ཅིང་གཞན་མ་ཡིན་པ་ལ་སྐྱབས་སུ་གྱུར་པ་ཞེས་བྱའོ། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ཟིན་པ་དང་། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་ནས་ཡི་རངས་ཏེ་སྤྱོད་པར་བྱས་སོ། དྲུག་བརྒྱ་སུམ་ཅུ་དགུ་པ། འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་གི་དུས་ན། སངས་རྒྱས་མ་ཐུ་རའི་ཡུལ་བྷ་དྲ་ཆུ་བོའི་འགྲམ་གྱི་གདུགས་ཅན་གྱི་ཨ་མྲའི་ཚལ་དུ་བཞུགས་སོ། །བཙུན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་དང་མོའུ་འགལ་གྱི་བུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་ཡུན་རིང་པོ་མ་ལོན་པའི་དུས་ན། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཟླ་བ་བཅོ་ལྔ་པའི་གསོ་སྦྱོང་གི་དུས་སུ་དགེ་འདུན་གྱི་མདུན་དུ་གདན་བཤམས་ཏེ་བཞུགས་སོ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་འདུན་གྱི་འཁོར་ལ་གཟིགས་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། བདག་གིས་འཁོར་གྱི་ཚོགས་ལ་བལྟས་པས། ཤཱ་རིའི་བུ་དང་མོའུ་འགལ་གྱི་བུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར། སྟོང་པར་མཐོང་ངོ་། །བདག་གི་ཉན་ཐོས་རྣམས་ལས་འདི་གཉིས་ཁོ་ན་ཆོས་བཤད་པ་དང་། གདམས་ངག་དང་རྗེས་སུ་བསྟན་པ་དང་། སྨྲ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་ནུས་སོ།

有二種財，錢財及法財，錢財者從世人求，法財者從舍利弗、大目揵連求，如來已離施財及法財。

「汝等莫以舍利弗、目揵連涅槃故愁憂苦惱。譬如大樹，根、莖、枝、葉、華、果茂盛，大枝先折，亦如寶山，大巖先崩。如是，如來大眾之中，舍利弗、目揵連二大聲聞先般涅槃。是故，比丘！汝等勿生愁憂苦惱，何有生法、起法、作法、為法、壞敗之法而不磨滅？欲令不壞，無有是處，我先已說，一切可愛之物皆歸離散，我今不久亦當過去。是故汝等當知，自洲以自依、法洲以法依、不異洲不異依，謂內身身觀念住，精勤方便，正智正念，調伏世間貪憂。如是外身、內外身，受、心、法法觀念住，精勤方便，正智正念，調伏世間貪憂，是名自洲以自依，法洲以法依，不異洲不異依。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

雜阿含經卷第二十四 大正藏第 02 冊 No. 0099 雜阿含經

雜阿含經卷第二十五

宋天竺三藏求那跋陀羅譯

（六四〇）

爾時，世尊告尊者阿難：「此摩偷羅國，將來世當有商人子，名曰掘多，掘多有子，名優波掘多，我滅度后百歲，當作佛事，于教授師中最為第一。

ནོར་རྣམ་པ་གཉིས་ཡོད་དེ། ཟང་ཟིང་གི་ནོར་དང་ཆོས་ཀྱི་ནོར་རོ། །ཟང་ཟིང་གི་ནོར་ནི་འཇིག་རྟེན་པ་ལས་འཚོལ་བ་དང་། ཆོས་ཀྱི་ནོར་ནི་ཤཱ་རིའི་བུ་དང་མོའུ་འགལ་གྱི་བུ་ཆེན་པོ་ལས་འཚོལ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་ཟང་ཟིང་སྦྱིན་པ་དང་ཆོས་སྦྱིན་པ་ལས་འདས་ཟིན་ཏོ། ཁྱེད་རྣམས་ཤཱ་རིའི་བུ་དང་མོའུ་འགལ་གྱི་བུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར་མྱ་ངན་དང་སྡུག་བསྔལ་བར་མ་བྱེད་ཅིག །དཔེར་ན་ཤིང་ཆེན་པོའི་རྩ་བ་དང་། སྡོང་པོ། ཡལ་ག །ལོ་མ། མེ་ཏོག །འབྲས་བུ་རྣམས་རྒྱས་པ་ལས། ཡལ་ག་ཆེན་པོ་སྔོན་དུ་ཆག་པ་དང་། རིན་པོ་ཆེའི་རི་བོ་ལྟ་བུ་ལས་བྲག་ཆེན་པོ་སྔོན་དུ་འགྱེལ་བ་བཞིན་དུ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་འཁོར་གྱི་ནང་ནས་ཤཱ་རིའི་བུ་དང་མོའུ་འགལ་གྱི་བུ་ཉན་ཐོས་ཆེན་པོ་གཉིས་སྔོན་དུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་དགེ་སློང་དག །ཁྱེད་རྣམས་མྱ་ངན་དང་སྡུག་བསྔལ་མ་སྐྱེད་ཅིག །སྐྱེ་བའི་ཆོས་དང་། འབྱུང་བའི་ཆོས་དང་། བྱས་པའི་ཆོས་དང་། འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་དང་། འཇིག་པའི་ཆོས་གང་ཡིན་པ་དེ་མི་འཇིག་པར་ག་ལ་འགྱུར། མི་འཇིག་པར་འདོད་པ་ནི་གནས་མེད་དོ། །བདག་གིས་སྔར་བཤད་པ་བཞིན་དུ་བྱམས་པའི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ནི་བྲལ་བར་འགྱུར་རོ། །བདག་ཀྱང་རིང་པོར་མི་ཐོགས་པར་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ཁྱེད་རྣམས་ཀྱིས་ཤེས་པར་གྱིས་ཤིག །བདག་གླིང་དུ་གྱུར་ཅིང་བདག་ལ་སྐྱབས་སུ་གྱུར་པ་དང་། ཆོས་གླིང་དུ་གྱུར་ཅིང་ཆོས་ལ་སྐྱབས་སུ་གྱུར་པ་དང་། གཞན་མ་ཡིན་པའི་གླིང་དུ་གྱུར་ཅིང་གཞན་མ་ཡིན་པ་ལ་སྐྱབས་སུ་གྱུར་པ་སྟེ། ནང་གི་ལུས་ལ་ལུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་ཞིང་གནས་པ། བརྩོན་འགྲུས་དང་ཐབས་ལ་མཁས་པ། ཡང་དག་པའི་ཤེས་རབ་དང་དྲན་པ་དང་ལྡན་པ། འཇིག་རྟེན་གྱི་བརྣབ་སེམས་དང་ཡིད་མི་བདེ་བ་འདུལ་བར་བྱེད་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཕྱིའི་ལུས་དང་། ནང་དང་ཕྱིའི་ལུས་དང་། ཚོར་བ་དང་། སེམས་དང་། ཆོས་རྣམས་ལ་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་ཞིང་གནས་པ། བརྩོན་འགྲུས་དང་ཐབས་ལ་མཁས་པ། དག་པའི་ཤེས་རབ་དང་དྲན་པ་དང་ལྡན་པ། འཇིག་རྟེན་གྱི་བརྣབ་སེམས་དང་ཡིད་མི་བདེ་བ་འདུལ་བར་བྱེད་པ་འདི་ནི་བདག་གླིང་དུ་གྱུར་ཅིང་བདག་ལ་སྐྱབས་སུ་གྱུར་པ་དང་། ཆོས་གླིང་དུ་གྱུར་ཅིང་ཆོས་ལ་སྐྱབས་སུ་གྱུར་པ་དང་། གཞན་མ་ཡིན་པའི་གླིང་དུ་གྱུར་ཅིང་གཞན་མ་ཡིན་པ་ལ་སྐྱབས་སུ་གྱུར་པ་ཞེས་བྱའོ། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ཟིན་པ་དང་། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་ནས་ཡི་རངས་ཏེ་སྤྱོད་པར་བྱས་སོ། ཟ་མ་ཏོག་བཀོད་པའི་མདོ་སྡེ་པོད་ཉི་ཤུ་རྩ་བཞི་པ། བཀའ་འགྱུར་དཔེ་བསྡུར་མ། པོད་གཉིས་པ། ཨང་ ༠༠༩༩ ཟ་མ་ཏོག་བཀོད་པའི་མདོ། ཟ་མ་ཏོག་བཀོད་པའི་མདོ་སྡེ་པོད་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་པ། རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་གུ་ཎ་བྷ་དྲས་བསྒྱུར། དྲུག་བརྒྱ་བཞི་བཅུ་པ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཙུན་པ་ཀུན་དགའ་བོ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། མ་ཐུ་རའི་ཡུལ་འདིར་མ་འོངས་པའི་དུས་ན་ཚོང་དཔོན་གྱི་བུ་གུཔྟ་ཞེས་བྱ་བ་ཞིག་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། གུཔྟའི་བུ་ཨུ་པ་གུཔྟ་ཞེས་བྱ་བ། བདག་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་ལོ་བརྒྱ་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཛད་པ་བྱེད་པར་འགྱུར་ཞིང་། མན་ངག་སྟོན་པའི་སློབ་དཔོན་རྣམས་ཀྱི་ནང་ནས་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ།།

阿難！汝遙見彼青色叢林不？」

阿難白佛：「唯然，已見。世尊！」

「阿難！是處名為優留曼茶山，如來滅后百歲，此山當有那吒跋置迦阿蘭若處，此處隨順寂默最為第一。」

爾時，世尊作是念：「我若以教法付囑人者，恐我教法不得久住；若付囑天者，恐我教法亦不得久住，世間人民則無有受法者。我今當以正法付囑人、天，諸天、世人共攝受法者，我之教法則千歲不動。」爾時，世尊起世俗心。

時，天帝釋及四大天王知佛心念，來詣佛所，稽首禮足，退坐一面。

爾時，世尊告天帝釋及四大天王：「如來不久當於無餘涅槃而般涅槃，我般涅槃后，汝等當護持正法。」

爾時世尊復告東方天王：「汝當於東方護持正法。」次告南方、西方、北方天王：「汝當於北方護持正法。過千歲后，我教法滅時，當有非法出於世間，十善悉壞。閻浮提中，惡風暴起，水雨不時，世多饑饉，雨則災雹，江河消滅，華果不成，人無光澤，蟲村鬼村悉皆磨滅，飲食失味，珍寶沉沒，人民服食粗澀草木。

「時，有釋迦王、耶槃那王、缽羅婆王、兜沙羅王，眾多眷屬。如來頂骨、佛牙、佛缽安置東方。西方有王，名缽羅婆，百千眷屬，破壞塔寺，殺害比丘。

ཀུན་དགའ་བོ། ཁྱོད་ཀྱིས་ཕ་གིའི་ནགས་ཚལ་སྔོན་པོ་དེ་མཐོང་ངམ། ཀུན་དགའ་བོས་སངས་རྒྱས་ལ་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས། མཐོང་ལགས་སོ། ཀུན་དགའ་བོ། གནས་དེ་ནི་ཨུ་རུ་མན་ཌའི་རི་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་ལོ་བརྒྱ་ན། རི་དེར་ན་ཙ་བྷ་ཏི་ཀའི་དགོན་པ་ཞེས་བྱ་བ་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཞིང་། གནས་དེ་ནི་ཞི་གནས་དང་མཐུན་པ་རྣམས་ཀྱི་ནང་ནས་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འདི་སྙམ་དུ་དགོངས་སོ། །གལ་ཏེ་བདག་གིས་བསྟན་པ་མི་ལ་གཏད་ན། བདག་གི་བསྟན་པ་ཡུན་རིང་དུ་མི་གནས་པར་འགྱུར་བའི་དོགས་པ་ཡོད། གལ་ཏེ་ལྷ་ལ་གཏད་ན་ཡང་། བདག་གི་བསྟན་པ་ཡུན་རིང་དུ་མི་གནས་པར་འགྱུར་བའི་དོགས་པ་ཡོད་ཅིང་། འཇིག་རྟེན་གྱི་མི་རྣམས་ལ་ཆོས་ལེན་པ་པོ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །བདག་གིས་ད་ལྟ་དམ་པའི་ཆོས་མི་དང་ལྷ་གཉིས་ཀ་ལ་གཏད་པར་བྱའོ། །ལྷ་དང་མི་རྣམས་ཀྱིས་ཆོས་ཐུན་མོང་དུ་བཟུང་ན། བདག་གི་བསྟན་པ་ལོ་སྟོང་གི་བར་དུ་མི་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་པའི་སེམས་བསྐྱེད་དོ། དེའི་ཚེ་བརྒྱ་བྱིན་དང་རྒྱལ་ཆེན་བཞིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐུགས་དགོངས་པ་མཁྱེན་ནས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་དྲུང་དུ་ལྷགས་ཏེ། ཞབས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ནས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་དོ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བརྒྱ་བྱིན་དང་རྒྱལ་ཆེན་བཞི་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་རིང་པོར་མི་ཐོགས་པར་ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འགྱུར་རོ། །བདག་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་འོག་ཏུ། ཁྱེད་རྣམས་ཀྱིས་དམ་པའི་ཆོས་བསྲུང་བར་གྱིས་ཤིག ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཡང་ཤར་ཕྱོགས་ཀྱི་རྒྱལ་ཆེན་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ཁྱོད་ཀྱིས་ཤར་ཕྱོགས་སུ་དམ་པའི་ཆོས་བསྲུང་བར་གྱིས་ཤིག །དེ་བཞིན་དུ་ལྷོ་ཕྱོགས་དང་། ནུབ་ཕྱོགས་དང་། བྱང་ཕྱོགས་ཀྱི་རྒྱལ་ཆེན་ལ། ཁྱོད་ཀྱིས་བྱང་ཕྱོགས་སུ་དམ་པའི་ཆོས་བསྲུང་བར་གྱིས་ཤིག །ལོ་སདས་པའི་འོག་ཏུ། བདག་གི་བསྟན་པ་འཇིག་པའི་དུས་ན། ཆོས་མ་ཡིན་པ་འཇིག་རྟེན་དུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཞིང་། དགེ་བ་བཅུ་ཐམས་ཅད་འཇིག་པར་འགྱུར་རོ། །འཛམ་བུའི་གླིང་དུ་རླུང་ངན་དྲག་པོ་ལྡང་བར་འགྱུར། ཆར་པ་དུས་མ་ཡིན་པར་འབབ། འཇིག་རྟེན་ན་མུ་གེ་མང་བར་འགྱུར། ཆར་བབས་ན་སེར་བ་འབབ། ཆུ་ཀླུང་རྣམས་སྐམ་པར་འགྱུར། མེ་ཏོག་དང་འབྲས་བུ་རྣམས་མི་འགྲུབ། མི་རྣམས་ལ་གཟི་བརྗིད་མེད་པར་འགྱུར། འབུའི་གྲོང་དང་འདྲེའི་གྲོང་ཐམས་ཅད་རྩ་མེད་དུ་འགྱུར། བཟའ་བཏུང་རྣམས་རོ་བྲོ་བ་ཉམས་པར་འགྱུར། རིན་པོ་ཆེ་རྣམས་ས་འོག་ཏུ་ནུབ་པར་འགྱུར། མི་རྣམས་རྩྭ་དང་ཤིང་རྩུབ་མོ་རྣམས་ཟ་བར་འགྱུར་རོ། དེའི་ཚེ་ཤཱཀྱའི་རྒྱལ་པོ་དང་། ཡ་བ་ནའི་རྒྱལ་པོ་དང་། པྲ་བྷའི་རྒྱལ་པོ་དང་། ཏུ་ཤ་རའི་རྒྱལ་པོ་འཁོར་མང་པོ་དང་བཅས་པ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དབུའི་གཙུག་ཏོར་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཚེམས་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལྷུང་བཟེད་ཤར་ཕྱོགས་སུ་བཞུགས་པར་འགྱུར་རོ། །ནུབ་ཕྱོགས་ན་རྒྱལ་པོ་པྲ་བྷ་ཞེས་བྱ་བ། འཁོར་བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱ་སྟོང་དང་བཅས་པས། མཆོད་རྟེན་དང་གཙུག་ལག་ཁང་རྣམས་འཇིག་པར་བྱེད་ཅིང་། དགེ་སློང་རྣམས་གསོད་པར་བྱེད་པ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ།།

北方有王，名耶槃那，百千眷屬，破壞塔寺，殺害比丘。南方有王，名釋迦，百千眷屬，破壞塔寺，殺害比丘。東方有王，名兜沙羅，百千眷屬，破壞塔寺，殺害比丘。四方盡亂，諸比丘來集中國。

「時，拘睒彌國有王，名摩因陀羅西那，其王生子，手似血涂，身似甲冑，有大勇力。其生之日，五百大臣生五百子，皆類王子，血手胄身。

「時，拘睒彌國，一日雨血。拘睒彌王見此惡相，即大恐怖，請問相師。相師白王：『王今生子，當王閻浮提，多殺害人，生子七日，字曰難當，年漸長大。時，四惡王從四方來殺人民，摩因陀羅西那王聞則恐怖。』

「時，有天神告言：『大王且立難當為王，足能降伏彼四惡王。』時，摩因陀羅西那王受天神教，即舍位與子，以髻中明珠冠其子首，集諸大臣，香水灌頂。召五百大臣同日生子，身被甲冑，從王出征，與四惡王大眾戰；勝，殺害都盡，王閻浮提，治在拘睒彌鞞國。」

爾時，世尊告四大天王：「巴連弗國，于彼國當有婆羅門，名曰阿耆尼達多，通達比陀經論，彼婆羅門當納妻。彼時，中陰眾生當來與其作子，入母胎中時，彼母欲與人論議。彼婆羅門即問諸相師，相師答云：『是胎中眾生當了達一切論，故令母生如是論議之心，欲將人論議。

བྱང་ཕྱོགས་ན་རྒྱལ་པོ་ཡ་བ་ན་ཞེས་བྱ་བ། འཁོར་བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱ་སྟོང་དང་བཅས་པས། མཆོད་རྟེན་དང་གཙུག་ལག་ཁང་རྣམས་འཇིག་པར་བྱེད་ཅིང་། དགེ་སློང་རྣམས་གསོད་པར་བྱེད་དོ། །ལྷོ་ཕྱོགས་ན་རྒྱལ་པོ་ཤཱཀྱ་ཞེས་བྱ་བ། འཁོར་བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱ་སྟོང་དང་བཅས་པས། མཆོད་རྟེན་དང་གཙུག་ལག་ཁང་རྣམས་འཇིག་པར་བྱེད་ཅིང་། དགེ་སློང་རྣམས་གསོད་པར་བྱེད་དོ། །ཤར་ཕྱོགས་ན་རྒྱལ་པོ་ཏུ་ཤ་ར་ཞེས་བྱ་བ། འཁོར་བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱ་སྟོང་དང་བཅས་པས། མཆོད་རྟེན་དང་གཙུག་ལག་ཁང་རྣམས་འཇིག་པར་བྱེད་ཅིང་། དགེ་སློང་རྣམས་གསོད་པར་བྱེད་དོ། །ཕྱོགས་བཞི་ཀུན་ཏུ་འཁྲུག་པ་ལངས་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་རྒྱལ་པོའི་ཡུལ་དབུས་སུ་འདུས་པར་འགྱུར་རོ། དེའི་ཚེ་ཀོའུ་ཤཱམ་བྷིའི་ཡུལ་ན་རྒྱལ་པོ་མ་ཧིན་དྲ་སེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ཞིག་ཡོད་དེ། རྒྱལ་པོ་དེ་ལ་སྲས་ཤིག་འཁྲུངས་པའི་ཕྱག་གཉིས་ཁྲག་གིས་བྱུགས་པ་ལྟ་བུ་དང་། སྐུ་ལུས་གོ་ཆ་གྱོན་པ་ལྟ་བུ། དཔའ་རྩལ་ཤིན་ཏུ་ཆེ་བ་ཞིག་བྱུང་ངོ་། །དེ་འཁྲུངས་པའི་ཉིན་མོ་དེར་བློན་པོ་ཆེན་པོ་ལྔ་བརྒྱ་ལ་བུ་ལྔ་བརྒྱ་སྐྱེས་ཏེ། ཐམས་ཅད་ཀྱང་རྒྱལ་བུ་དང་འདྲ་བར་ཕྱག་ཁྲག་གིས་བྱུགས་པ་ལྟ་བུ་དང་། སྐུ་ལུས་གོ་ཆ་གྱོན་པ་ལྟ་བུར་གྱུར་ཏོ། དེའི་ཚེ་ཀོའུ་ཤཱམ་བྷིའི་ཡུལ་དུ་ཉིན་གཅིག་ལ་ཁྲག་གི་ཆར་བབས་སོ། །ཀོའུ་ཤཱམ་བྷིའི་རྒྱལ་པོས་ལྟས་ངན་པ་དེ་མཐོང་ནས་ཤིན་ཏུ་འཇིགས་ཏེ། མཚན་མཁན་ལ་དྲིས་སོ། །མཚན་མཁན་གྱིས་རྒྱལ་པོ་ལ་གསོལ་པ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོས་ད་ལྟ་སྲས་འཁྲུངས་པ་འདི་ནི་འཛམ་བུའི་གླིང་ལ་དབང་བསྒྱུར་བར་འགྱུར་ཞིང་། མི་མང་པོ་གསོད་པར་འགྱུར་རོ། །སྲས་འཁྲུངས་ནས་ཞག་བདུན་ལོན་པ་དང་། བཟོད་དཀའ་ཞེས་མཚན་གསོལ་ལོ། །ན་ཚོད་རིམ་གྱིས་ཆེར་སྐྱེས་པའི་ཚེ། ཕྱོགས་བཞི་ནས་རྒྱལ་པོ་ངན་པ་བཞི་འོངས་ནས་མི་རྣམས་གསོད་པར་བྱེད་པ་ན། མ་ཧིན་དྲ་སེ་ན་རྒྱལ་པོ་འཇིགུར་ཏོ། དེའི་ཚེ་ལྷའི་ཕོ་ཉས་སྨྲས་པ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ། བཟོད་དཀའ་རྒྱལ་སྲིད་ལ་བསྐོས་ན། རྒྱལ་པོ་ངན་པ་བཞི་པོ་དེ་དག་འདུལ་བར་ནུས་སོ། །དེའི་ཚེ་མ་ཧིན་དྲ་སེ་ན་རྒྱལ་པོས་ལྷའི་བཀའ་བཞིན་དུ། སྲས་ལ་རྒྱལ་སྲིད་གཏད་དེ། རང་གི་དབུ་རྒྱན་གྱི་ནོར་བུ་གསལ་བ་དེ་སྲས་ཀྱི་དབུ་ལ་བསྐོན་ནས། བློན་པོ་རྣམས་བསྡུས་ཏེ། དྲི་བཟང་པོའི་ཆུས་དབང་བསྐུར་རོ། །བློན་པོ་ལྔ་བརྒྱའི་བུ་ལྔ་བརྒྱ་པོ་དེ་དག་ཀྱང་ཉིན་གཅིག་ཏུ་སྐྱེས་པ། སྐུ་ལུས་གོ་ཆ་གྱོན་པ་ལྟ་བུ་དེ་དག་རྒྱལ་པོ་དང་མཉམ་དུ་དམག་དཔུང་དུ་ཕྱིན་ནས། རྒྱལ་པོ་ངན་པ་བཞིའི་དམག་དཔུང་དང་གཡུལ་སྤྲད་དེ། རྒྱལ་ནས་ཐམས་ཅད་བསད་དེ། འཛམ་བུའི་གླིང་ལ་དབང་བསྒྱུར་ཞིང་། ཀོའུ་ཤཱམ་བྷིའི་ཡུལ་དུ་བཞུགས་སོ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་རྒྱལ་ཆེན་བཞི་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། པཱ་ཊ་ལི་པུ་ཏྲའི་གྲོང་ཁྱེར་དུ་བྲམ་ཟེ་ཨགྣི་དཏྟ་ཞེས་བྱ་བ་རིག་བྱེད་ཀྱི་གཞུང་ལུགས་ལ་མཁས་པ་ཞིག་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། བྲམ་ཟེ་དེས་ཆུང་མ་བླང་བར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཚེ་བར་མ་དོའི་སེམས་ཅན་ཞིག་དེའི་བུར་གྱུར་ནས། མའི་མངལ་དུ་ཞུགས་པའི་ཚེ། མ་དེས་མི་རྣམས་དང་རྩོད་པ་བྱེད་པར་འདོད་པར་འགྱུར་རོ། །བྲམ་ཟེ་དེས་མཚན་མཁན་རྣམས་ལ་དྲིས་པ་ན། མཚན་མཁན་རྣམས་ཀྱིས་སྨྲས་པ། འདི་ནི་མངལ་ན་གནས་པའི་སེམས་ཅན་དེས་གཞུང་ལུགས་ཐམས་ཅད་ཤེས་པར་འགྱུར་བས། མ་ལ་མི་དང་རྩོད་པ་བྱེད་པར་འདོད་པའི་སེམས་སྐྱེས་པ་ཡིན་ནོ།།

』如是日月滿足，出生母胎，以為童子，了達一切經論，恒以經論教授五百婆羅門子，及余諸論教授餘人，以醫方教醫方者，如是有眾多弟子。有眾多弟子故，名曰弟子。次當從父母求出家學道，乃至父母聽其出家，彼即於我法中出家學道，通達三藏，善能說法，辯才巧妙，言語談說，攝多眷屬。」

又復，世尊告四大天王：「即此巴連弗邑國中，當有大商主，名曰須陀那，中陰眾生來入母胎。彼眾生入母胎時，令母質直柔和，無諸邪想，諸根寂靜。

「時，彼商主即問相師，相師答曰：『胎中眾生極為良善，故令母如是，乃至諸根寂靜。』至月滿足，便生童子，名曰修羅他。年紀漸長，乃至啟白父母，求出家學道。父母即聽，於我法中出家學道，勤行精進，修習道業，便得漏盡，證阿羅漢果。然寡聞、少欲、知足及少知，舊居在山藪林間，山名揵陀摩羅。

「時，彼聖人恒來為難當王說法。彼父王當無常，無常之日，難當見父過世，兩手抱父尸，悲號啼哭，憂惱傷心。時，彼三藏將多眷屬來詣王所，為王說法，王聞法已，憂惱即止，于佛法中生大敬信，而發聲唱言：『自今以後，我施諸比丘無恐畏，適意為樂。』而問比丘：『前四惡王毀滅佛法有幾年歲？』諸比丘答云：『經十二年。

དེ་ལྟར་ཟླ་བ་ཚང་བ་དང་མའི་མངལ་ནས་བཙས་ཏེ། ཁྱེའུ་རུ་གྱུར་ནས། གཞུང་ལུགས་ཐམས་ཅད་ལ་མཁས་པར་གྱུར་ཅིང་། རྟག་ཏུ་གཞུང་ལུགས་བྲམ་ཟེའི་བུ་ལྔ་བརྒྱ་ལ་སློབ་པར་བྱེད་པ་དང་། གཞན་ཡང་གཞུང་ལུགས་རྣམས་གཞན་དག་ལ་སློབ་པ་དང་། སྨན་དཔྱད་ཀྱི་གཞུང་ནི་སྨན་དཔྱད་མཁན་རྣམས་ལ་སློབ་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་མང་པོ་ཡོད་དོ། །མང་པོ་ཡོད་པས་ན་མང་པོ་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ནས་ཕ་མ་ལ་རབ་ཏུ་འབྱུང་བར་གསོལ་བ་བཏབ་སྟེ། ཕ་མས་རབ་ཏུ་འབྱུང་བར་གནང་ནས། བདག་གི་བསྟན་པ་ལ་རབ་ཏུ་བྱུང་སྟེ། སྡེ་སྣོད་གསུམ་ལ་མཁས་པར་གྱུར་ཅིང་། ཆོས་བཤད་པ་ལ་མཁས་པ། སྨྲ་བའི་སྤོབས་པ་མཁས་པ། གཏམ་སྨྲ་བ་ལ་མཁས་པ། འཁོར་མང་པོ་འདུས་པར་གྱུར་ཏོ། ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་རྒྱལ་ཆེན་བཞི་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། པཱ་ཊ་ལི་པུ་ཏྲའི་གྲོང་ཁྱེར་དེ་ཉིད་དུ་ཚོང་དཔོན་ཆེན་པོ་སུ་དྷ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ཞིག་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། བར་མ་དོའི་སེམས་ཅན་ཞིག་དེའི་ཆུང་མའི་མངལ་དུ་འཇུག་པར་འགྱུར་རོ། །སེམས་ཅན་དེ་མའི་མངལ་དུ་ཞུགས་པའི་ཚེ། མ་དེ་དྲང་ཞིང་འཇམ་པ། ལོག་པའི་རྣམ་རྟོག་མེད་པ། དབང་པོ་ཞི་བར་གྱུར་ཏོ། དེའི་ཚེ་ཚོང་དཔོན་དེས་མཚན་མཁན་ལ་དྲིས་པ་ན། མཚན་མཁན་གྱིས་སྨྲས་པ། མངལ་ན་གནས་པའི་སེམས་ཅན་འདི་ནི་ཤིན་ཏུ་བཟང་པོ་ཡིན་པས། མ་ལ་དེ་ལྟར་གྱུར་པ་ནས་དབང་པོ་ཞི་བར་གྱུར་པའི་བར་དུའོ། །ཟླ་བ་ཚང་བ་དང་ཁྱེའུ་བཙས་ཏེ། མིང་སུ་ར་ཐ་ཞེས་བཏགས་སོ། །ན་ཚོད་རིམ་གྱིས་སྐྱེས་པ་ནས། ཕ་མ་ལ་རབ་ཏུ་འབྱུང་བར་གསོལ་བ་བཏབ་སྟེ། ཕ་མས་གནང་ནས་བདག་གི་བསྟན་པ་ལ་རབ་ཏུ་བྱུང་སྟེ། བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་ཤིང་ལམ་བསྒོམས་པས། ཟག་པ་ཟད་དེ་དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་བོ། །འོན་ཀྱང་མང་དུ་ཐོས་པ་ཉུང་ཞིང་། འདོད་པ་ཆུང་བ། ཆོག་ཤེས་པ། ཤེས་པ་ཉུང་བ་སྟེ། སྔོན་ནགས་ཚལ་དང་རི་སུལ་དུ་གནས་པ། རི་དེའི་མིང་ནི་གན་དྷ་མཱ་ལ་ཞེས་བྱའོ། དེའི་ཚེ་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་དེས་རྟག་ཏུ་བཟོད་དཀའ་རྒྱལ་པོ་ལ་ཆོས་བཤད་དོ། །ཡབ་རྒྱལ་པོ་མི་རྟག་པར་གྱུར་པའི་ཚེ། བཟོད་དཀས་ཡབ་འདས་པ་མཐོང་ནགཉིས་ཀྱིས་ཡབ་ཀྱི་སྐུ་གདུང་འཁྱུད་དེ། ངུ་ཞིང་སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པ་དང་། མྱ་ངན་གྱིས་གདུངས་ཏེ་སེམས་སྡུག་བསྔལ་བར་གྱུར་ཏོ། །དེའི་ཚེ་སྡེ་སྣོད་གསུམ་འཛིན་པ་དེས་འཁོར་མང་པོ་དང་བཅས་ཏེ་རྒྱལ་པོའི་དྲུང་དུ་ཕྱིན་ནས། རྒྱལ་པོ་ལ་ཆོས་བཤད་པ་དང་། རྒྱལ་པོས་ཆོས་ཐོས་ནས་མྱ་ངན་དང་བྲལ་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་ལ་གུས་པ་ཆེན་པོ་སྐྱེས་ནས། སྐད་ཆེན་པོས་སྨྲས་པ། དེ་རིང་ནས་བཟུང་སྟེ། བདག་གིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་མི་འཇིགས་པ་སྦྱིན་ཞིང་། ཅི་འདོད་པ་བཞིན་དུ་བདེ་བར་བྱའོ། །དེ་ནས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་དྲིས་པ། སྔོན་གྱི་རྒྱལ་པོ་ངན་པ་བཞིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་བཤིག་པ་ནི་ལོ་དུ་ཙམ་ཞིག་སོང་། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་སྨྲས་པ། ལོ་བཅུ་གཉིས་སོ།།

』王心念口言，作師子吼：『我當十二年中，當供養五眾，乃至辦諸供具。』即便行施，行施之日，天當降香澤之雨，遍閻浮提，一切實種皆得增長。諸方人眾皆持供養，來詣拘睒彌國，供養眾僧。

「時，諸比丘大得供養。諸比丘輩食人信施，而不讀誦經書，不薩阇為人受經。戲論過日，眠臥終夜，貪著利養，好自嚴飾，身著妙服，離諸出要、寂靜、出家、三菩提樂。形類比丘，離沙門功德，是法中之大賊，助作末世壞正法幢，建惡魔幢，滅正法炬，然煩惱火，壞正法鼓，毀正法輪，消正法海，壞正法山，破正法城，拔正法樹，毀禪定智慧，斷戒瓔珞，污染正道。

「時，彼天、龍、鬼神、夜叉、乾闥婆等，于諸比丘所生惡意，毀訾諸比丘，厭惡、遠離，不復相親，異口同音：『嗚呼！如是惡比丘，不應于如來法中。

རྒྱལ་པོས་བསམས་ཤིང་ཁ་ནས་སྨྲས་ཏེ། སེང་གེའི་སྒྲ་བསྒྲགས་པ། བདག་གིས་ལོ་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་བར་དུ་འཁོར་ལྔ་པོ་རྣམས་ལ་མཆོད་པ་བྱ་སྟེ། མཆོད་པའི་ཡོ་བྱད་ཐམས་ཅད་སྒྲུབ་པར་བྱའོ། །དེ་མ་ཐག་ཏུ་སྦྱིན་པ་གཏོང་བར་བརྩམས་ཏེ། སྦྱིན་པ་གཏོང་བའི་ཉིན་མོ་དེར། ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་དྲི་བཟང་པོའི་ཆར་ཕབ་སྟེ། འཛམ་བུའི་གླིང་ཐམས་ཅད་དུ་ས་བོན་གྱི་རིགས་ཐམས་ཅད་རྒྱས་པར་གྱུར་ཏོ། །ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མི་རྣམས་ཀྱིས་མཆོད་པའི་ཡོ་བྱད་ཁྱེར་ནས། ཀོའུ་ཤཱམ་བྷིའི་ཡུལ་དུ་འོངས་ཏེ། དགེ་འདུན་རྣམས་ལ་མཆོད་པ་བྱས་སོ། དེའི་ཚེ་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་མཆོད་པ་ཆེན་པོ་ཐོབ་བོ། །དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་མི་རྣམས་ཀྱི་དད་ཟས་ཟ་ཞིང་། མདོ་སྡེ་རྣམས་ཀློག་པ་དང་ཁ་ཏོན་བྱེད་པ་མེད་པ་དང་། མི་རྣམས་ལ་མདོ་སྡེ་སློབ་པའི་ཕྱིར་བཟླས་པ་མི་བྱེད་པར། རྩོད་པ་དང་གཏམ་གྱིས་དུས་འདའ་བ་དང་། མཚན་མོ་ཐམས་ཅད་གཉིད་ལོག་པ་དང་། ཁེ་ཕན་ལ་ཆགས་པ་དང་། བདག་ཉིད་བརྒྱན་པ་ལ་དགའ་ཞིང་། ལུས་ལ་གོས་བཟང་པོ་གྱོན་པ་དང་། ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང་། ཞི་བ་དང་། རབ་ཏུ་བྱུང་བ་དང་། བྱང་ཆུབ་གསུམ་གྱི་བདེ་བ་དང་བྲལ་བར་གྱུར་ཏོ། །དགེ་སློང་གི་གཟུགས་བརྙན་ཙམ་དུ་གྱུར་ཅིང་། དགེ་སྦྱོང་གི་ཡོན་ཏན་དང་བྲལ་བ། ཆོས་འདི་པའི་ཆོམ་རྐུན་ཆེན་པོ། དུས་ཀྱི་མཐའ་འཇིག་པར་བྱེད་པའི་གྲོགས་སུ་གྱུར་ཏེ། དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་མཚན་བསྣུབས་ནས། བདུད་ཀྱི་རྒྱལ་མཚན་བཙུགས་པ་དང་། དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྒྲོན་མ་བསད་ནས། ཉོན་མོངས་པའི་མེ་སྦར་བ་དང་། དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྔ་བོ་ཆེ་བཅོམ་པ་དང་། དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྒྱ་མཚོ་བསྐམས་པ་དང་། དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་རི་བོ་བཤིག་པ་དང་། དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་བཤིག་པ་དང་། དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཤིང་བཏོན་པ་དང་། བསམ་གཏན་དང་ཤེས་རབ་བཤིག་པ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་རྒྱན་བཅད་པ་དང་། ཡང་དག་པའི་ལམ་ཉམས་པར་བྱེད་པར་གྱུར་ཏོ། དེའཚེ་ལྷ་དང་། ཀླུ་དང་། འདྲེ་དང་། གནོད་སྦྱིན་དང་། དྲི་ཟ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་སེམས་ངན་པ་སྐྱེས་ཏེ། དགེ་སློང་རྣམས་ལ་སྨོད་ཅིང་། ཡིད་འབྱུང་ནས་རིང་དུ་དོར་ཏེ། ཕན་ཚུན་མི་མཐུན་པར་གྱུར་ནས། ཁ་གཅིག་ཏུ་སྨྲས་པ། ཀྱེ་མ་ཀྱི་ཧུད། དགེ་སློང་ངན་པ་འདི་ལྟ་བུ་རྣམས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསྟན་པ་ལ་མི་རུང་ངོ་།།

』而說偈言：

「『非吉行惡行，　　行諸邪見法， 　　此諸愚癡人，　　打壞正法山， 　　行諸惡戒法，　　棄諸如法行， 　　舍諸勝妙法，　　拔除今佛法， 　　不信不調伏，　　樂行諸惡行， 　　諂偽誑世間，　　打破牟尼法， 　　毀形習諸惡，　　兇暴及千行， 　　依法誑世人，　　忿恨自貢高， 　　貪著求名利，　　無惡業不備， 　　如佛所說法，　　法沒有是相， 　　今者悉已見，　　智者所輕賤， 　　此法今出已，　　牟尼正法海， 　　不久當枯竭，　　正法今少在， 　　惡人復來滅，　　毀壞我正法。』

「時，彼諸天、龍、神等皆生不歡喜心，不復當護諸比丘，而同聲唱言：『佛法卻後七日滅盡。』號啕悲泣，共相謂言：『至比丘說戒日，共相鬥諍，如來正法于中而滅。』如是諸天悲惱啼泣。

བཀའ་ཚིག་འདི་སྐད་གསུངས་སོ།། "མི་དགེ་སྡིག་པ་བྱེད། །ལོག་པར་ལྟ་བའི་ཆོས་ལ་སྤྱོད།། བླུན་པོ་འདི་དག་གིས། །དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་རི་བོ་བཅོམ།། སྡིག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཆོས་ལ་སྤྱོད། །ཆོས་བཞིན་སྤྱོད་པ་རྣམས་སྤངས་ནས།། དམ་པའི་ཆོས་རྣམས་བོར། །ད་ལྟའི་སངས་རྒྱས་ཆོས་རྣམས་བཅོམ།། དད་པ་མེད་ཅིང་མ་དུལ་བ། །སྡིག་པའི་ལས་ལ་དགའ་བར་སྤྱོད།། གཡོ་སྒྱུས་འཇིག་རྟེན་སླུ་བྱེད་པ། །ཐུབ་པའི་ཆོས་རྣམས་འཇིག་པར་བྱེད།། གཟུགས་བརྙན་བཅོམ་ཞིང་སྡིག་པ་སྤྱོད། །གདུག་རྩུབ་དང་ནི་བྱ་བ་སྟོང༌།། ཆོས་ལ་བརྟེན་ནས་འཇིག་རྟེན་སླུ། །ཁྲོ་བས་བདག་ཉིད་དྲེགས་པར་བྱེད།། སྙན་གྲགས་རྙེད་པ་ལ་ཆགས་ཤིང༌། །སྡིག་པའི་ལས་ཀུན་ཚང་བར་བྱེད།། སངས་རྒྱས་གསུངས་པའི་ཆོས། །ཆོས་ནུབ་པ་ཡི་མཚན་མ་འདི།། ད་ནི་ཀུན་གྱིས་མཐོང༌། །མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྨད་པར་བྱེད།། ཆོས་འདི་ད་བྱུང་སྟེ། །ཐུབ་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྒྱ་མཚོ་ནི།། མྱུར་དུ་སྐམ་པར་འགྱུར། །ད་ནི་དམ་ཆོས་ཉུང་དུ་གནས།། སྡིག་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་ཕྱིར། །བདག་གི་དམ་ཆོས་འཇིག་པར་བྱེད།།" དེའི་ཚེ་ལྷ་དང་ཀླུ་དང་ལྷ་མ་ཡིན་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཡིད་མི་དགའ་བར་གྱུར་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ལ་སྲུང་སྐྱོབ་མི་བྱེད་པར་གྱུར་ཏེ། དབྱངས་གཅིག་གིས་འདི་སྐད་དུ་སྨྲས་སོ། །"སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་ཞག་བདུན་ནས་རྫོགས་པར་འགྱུར་རོ།" ཞེས་སྐད་ཆེན་པོས་ངུ་ཞིང་སྨྲེ་སྔགས་འདོན་ཏེ། ཕན་ཚུན་འདི་སྐད་དུ་སྨྲས་སོ། །"དགེ་སློང་གི་གསོ་སྦྱོང་གི་ཉིན་པར། ཕན་ཚུན་འཐབ་མོ་བྱེད་པས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དམ་པའི་ཆོས་དེར་ནུབ་པར་འགྱུར་རོ།" ཞེས་དེ་ལྟར་ལྷ་རྣམས་མྱ་ངན་གྱིས་གདུངས་ཏེ་ངུས་སོ།།

「時，拘睒彌城中有五百優婆塞，聞諸天之言，共詣諸比丘眾中，諫諸比丘斗諍，而說偈言：

「『嗚呼苦劇歲，　　愍念群生生， 　　其法今便滅，　　釋師子王法， 　　惡輪壞法輪，　　如是盡金剛， 　　乃能不即壞，　　安隱時已滅， 　　危險法已起，　　明智人已過， 　　今見如是相，　　當知不復久， 　　牟尼法斷滅，　　世間無復明， 　　離垢寂滅口，　　牟尼日今沒， 　　世人失伏藏，　　善惡無差別， 　　善惡無差已，　　誰能得正覺， 　　法燈今在世，　　及時行諸善， 　　無量諸福田，　　此法今當滅， 　　是故我等輩，　　知財不堅牢， 　　及時取堅實。』

「至十五日說戒時，法當沒，今日五百優婆塞，一日之中，造五百佛塔。時，諸優婆塞各有餘務，不復來往眾僧眾中。

「爾時，住揵陀摩羅山修羅他阿羅漢觀閻浮提：『今日何處有眾僧說戒？』見有拘睒彌國如來弟子說戒為布薩，即詣拘睒彌。

「時，彼僧眾乃有百千人，中唯有一阿羅漢，名曰修羅他。又復有一三藏，名曰弟子，此是如來最後大眾集。爾時，維那行舍羅籌，白三藏上座言：『眾僧已集，有百千人，今為說波羅提木叉。

དེའི་ཚེ་ཡུལ་ཀོའུ་ཤམ་བྷིའི་གྲོང་ཁྱེར་ན་དགེ་བསྙེན་ལྔ་བརྒྱ་ཡོད་པ་དེ་དག་གིས་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་གཏམ་ཐོས་ནས། དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་གྱི་ནང་དུ་སོང་སྟེ། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱི་འཐབ་རྩོད་ལ་གདམས་ངག་བྱས་ནས། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་སྐད་དུ་སྨྲས་སོ།། "ཀྱེ་མ་སྡུག་བསྔལ་དྲག་པོའི་དུས། །སྐྱེ་དགུ་རྣམས་ལ་སྙིང་རྗེ་སྐྱེས།། ཆོས་འདི་ད་ནི་འཇིག་པར་འགྱུར། །ཤཱཀྱའི་སེང་གེའི་རྒྱལ་པོའི་ཆོས།། ངན་པའི་འཁོར་ལོས་འཇོམས་པར་བྱེད། །དེ་ལྟར་རྡོ་རྗེ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་།། མ་ཞིག་པར་ནི་མི་གནས་སོ། །བདེ་བའི་དུས་ནི་འདས་གྱུར་ཏེ།། འཇིགས་པའི་ཆོས་ནི་བྱུང་བར་གྱུར། །མཁས་པ་རྣམས་ནི་འདས་གྱུར་ཏེ།། ད་ནི་དེ་འདྲའི་མཚན་མ་མཐོང༌། །ཡུན་རིང་མི་ཐོགས་ཤེས་པར་བྱ།། ཐུབ་པའི་ཆོས་ནི་ཆད་པར་འགྱུར། །འཇིག་རྟེན་སྣང་བ་མེད་པར་འགྱུར།། དྲི་མེད་ཞི་བའི་ཞལ་ནས་གསུངས། །ཐུབ་པའི་ཉི་མ་ད་ནུབ་བོ།། འཇིག་རྟེན་གཏེར་ནི་བརླག་པར་གྱུར། །ལེགས་ཉེས་བྱེ་བྲག་མེད་པར་འགྱུར།། ལེགས་ཉེས་བྱེ་བྲག་མེད་གྱུར་ན། །སུ་ཞིག་ཡང་དག་རྫོགས་སངས་རྒྱས།། ཆོས་ཀྱི་སྒྲོན་མེ་ད་ཡོད་པས། །དུས་སུ་དགེ་བ་སྤྱད་པར་བྱ།། བསོད་ནམས་ཞིང་ནི་དཔག་མེད་དེ། །ཆོས་འདི་ད་ནི་འཇིག་པར་འགྱུར།། དེ་ཕྱིར་བདག་ཅག་ཚོགས་རྣམས་ཀྱིས། །ནོར་ནི་མི་བརྟན་ཤེས་གྱུར་ནས།། དུས་སུ་བརྟན་པ་བླང་བར་བྱ།།" ཚེས་བཅོ་ལྔའི་གསོ་སྦྱོང་གི་ཉིན་པར་ཆོས་ནུབ་པར་འགྱུར་བས། དེ་རིང་དགེ་བསྙེན་ལྔ་བརྒྱ་པོས་ཉིན་གཅིག་གི་ནང་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཆོད་རྟེན་ལྔ་བརྒྱ་བཞེངས་སོ། །དེའི་ཚེ་དགེ་བསྙེན་རྣམས་ལ་བྱ་བ་གཞན་ཡོད་པས། དགེ་འདུན་གྱི་ནང་དུ་ཕྱིར་མ་འོངས་སོ།། དེའི་ཚེ་གན་དྷ་མ་ལའི་རི་ལ་བཞུགས་པའི་དགྲ་བཅོམ་པ་སུ་ར་ཐས་འཛམ་བུའི་གླིང་ལ་གཟིགས་པས། "དེ་རིང་གང་དུ་དགེ་འདུན་གྱིས་གསོ་སྦྱོང་མཛད་པ་ཡོད་དམ་" ཞེས་གཟིགས་པ་ཀོའུ་ཤམ་བྷི་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གསོ་སྦྱོང་གི་གནས་སུ་གསོ་སྦྱོང་མཛད་པ་གཟིགས་ནས། ཡུལ་ཀོའུ་ཤམ་བྷིར་གཤེགས་སོ།། དེའི་ཚེ་དགེ་འདུན་དེ་ན་འབུམ་ཕྲག་མང་པོ་བཞུགས་པའི་ནང་ན་དགྲ་བཅོམ་པ་གཅིག་པུ་སུ་ར་ཐ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་སོ། །གཞན་ཡང་སྡེ་སྣོད་གསུམ་པ་ཞིག་བཞུགས་ཏེ། འདི་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དགེ་འདུན་ཆེན་པོ་ཐ་མའོ། །དེའི་ཚེ་དགེ་སྐོས་ཀྱིས་ཚལ་གྱི་ཤིང་བུ་བསྐོར་ནས། སྡེ་སྣོད་གསུམ་པའི་གནས་བརྟན་ལ། "དགེ་འདུན་འབུམ་ཕྲག་མང་པོ་འདུས་ལགས་ན། ད་ནི་སོ་སོར་ཐར་པའི་མདོ་གསུངས་ཤིག་" ཅེས་གསོལ་བ་བཏབ་བོ།།

』時，彼上座答言：『閻浮提如來弟子皆來集此，數有百千。如是眾中，我為上首，了達三藏，尚不學戒律，況復餘者而有所學。今當爲誰而說戒律？』而說偈言：

「『今是十五日，　　夜靜月清明， 　　如是諸比丘，　　今集聽說戒， 　　一切閻浮提，　　眾僧最後集， 　　我是眾中上，　　不學戒律法， 　　況復餘僧眾，　　而有所學習， 　　何能牟尼法，　　釋迦師子王， 　　彼戒誰有持，　　是人乃能說。』

「爾時，彼阿羅漢修羅他立上座前，合掌白上座言：『上座！但說波羅提木叉，如佛在世時，舍利弗、目揵連等大比丘眾所學法，我今已悉學。如來雖滅度，於今已千歲，彼所制律儀，我悉已備足。』而說偈言：

「『上座聽我說，　　我名修羅他， 　　漏盡阿羅漢，　　僧中師子吼。 　　牟尼真弟子，　　信佛諸鬼神， 　　聞彼聖所說，　　悲哀泣流淚。 　　低頭念法滅，　　從今去已后， 　　無有說法者，　　毗尼別解脫。 　　不復在於世，　　法橋今已壞， 　　法水不復流，　　法海已枯竭。 　　法山已崩頹，　　法會從今絕， 　　法幢不復見，　　法足不復行。 　　律儀戒永沒，　　法燈不復照， 　　法輪不復轉，　　閉塞甘露門。

དེའི་ཚེ་གནས་བརྟན་དེས་ལན་དུ་སྨྲས་པ། འཛམ་བུའི་གླིང་གི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་འདིར་འདུས་ཏེ། གྲངས་འབུམ་ཕྲག་མང་པོ་མཆིས་སོ། །འདི་ལྟ་བུའི་འཁོར་གྱི་ནང་ན་བདག་གཙོ་བོ་ཡིན་ཏེ། སྡེ་སྣོད་གསུམ་ལ་མཁས་པ་ཡིན་ཡང་ཚུལ་ཁྲིམས་མི་སློབ་ན། གཞན་དག་གིས་ལྟ་ཅི་སྨོས། ད་ནི་སུའི་ཕྱིར་ཚུལ་ཁྲིམས་བཤད་པར་བྱ། ཞེས་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་སྨྲས་པ། "དེ་རིང་ཚེས་བཅོ་ལྔ་ལ། །མཚན་མོ་ཞི་ཞིང་ཟླ་བ་གསལ།། དེ་ལྟར་དགེ་སློང་རྣམས། །ད་ནི་འདུས་ཏེ་གསོ་སྦྱོང་ཉན།། འཛམ་བུའི་གླིང་གི་ཀུན། །དགེ་འདུན་ཐ་མར་འདུས་པ་ལ།། བདག་ནི་འཁོར་གྱི་གཙོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཆོས་ལ་མི་སློབ་ན།། གཞན་གྱི་དགེ་འདུན་རྣམས། །ཇི་ལྟར་སློབ་པར་ནུས་པར་འགྱུར།། ཇི་ལྟར་ཐུབ་པའི་ཆོས། །ཤཱཀྱའི་སེང་གེའི་རྒྱལ་པོ་ཡི།། ཚུལ་ཁྲིམས་སུ་ཡིས་བསྲུངས། །དེ་ཡིས་བཤད་པར་ནུས་པར་འགྱུར།།" དེའི་ཚེ་དགྲ་བཅོམ་པ་སུ་ར་ཐ་གནས་བརྟན་གྱི་མདུན་དུ་འགྲེང་སྟེ། ཐལ་མོ་སྦྱར་ནས་གནས་བརྟན་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །"གནས་བརྟན་ལགས། སོ་སོར་ཐར་པ་གསུངས་ཤིག །སངས་རྒྱས་བཞུགས་པའི་དུས་སུ་ཤཱ་རིའི་བུ་དང་མོའུ་འགལ་གྱི་བུ་ལ་སོགས་པའི་དགེ་སློང་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་བསླབས་པའི་ཆོས་དེ་དག་བདག་གིས་ཐམས་ཅད་བསླབས་ཟིན་ཏོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་ལོ་སྟོང་ལོན་ཡང་། དེས་བཅས་པའི་བསླབ་པའི་གཞི་རྣམས་བདག་གིས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱས་སོ།" །ཞེས་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་སྨྲས་པ། "གནས་བརྟན་བདག་ལ་གསན། །བདག་མིང་སུ་ར་ཐ་སྟེ།། ཟག་ཟད་དགྲ་བཅོམ་པ། །དགེ་འདུན་ནང་ན་སེང་གེའི་སྒྲ།། ཐུབ་པའི་བདེན་པའི་གསུང༌། །སངས་རྒྱས་ལྷ་དང་འདྲེ་རྣམས་ཀྱིས།། འཕགས་པའི་གསུང་དེ་ཐོས། །མྱ་ངན་མཆི་མ་འཛག་པར་གྱུར།། མགོ་སྒུར་ཆོས་འཇིག་དྲན། །ད་ནི་འདི་ནས་བཟུང་སྟེ་ནི།། ཆོས་འཆད་པ་པོ་མེད། །འདུལ་བ་སོ་སོ་ཐར་པ་ཡང༌།། འཇིག་རྟེན་ན་མི་གནས། །ཆོས་ཀྱི་ཟམ་པ་ད་ཞིག་སྟེ།། ཆོས་ཀྱི་ཆུ་མི་འབབ། །ཆོས་ཀྱི་རྒྱ་མཚོ་སྐམས་པར་གྱུར།། ཆོས་ཀྱི་རི་བོ་རལ། །དམ་ཆོས་ད་ནི་ཆད་པར་གྱུར།། ཆོས་ཀྱི་རྒྱི་མཐོང༌། །ཆོས་ཀྱི་རྐང་པས་མི་འགྲོ་ཞིང༌།། ཚུལ་ཁྲིམས་བསླབ་པ་ནུབ། །ཆོས་ཀྱི་སྒྲོན་མེ་མི་གསལ་ཞིང༌།། དམ་ཆོས་མི་འཁོར་ཏེ། །བདུད་རྩིའི་སྒོ་ནི་བཀག་པར་གྱུར།།

法師不在世，　　善人說妙道， 　　眾生不識善，　　不異於野獸。』

「爾時，佛母摩訶摩耶夫人天上來下，詣諸眾僧所，號啕啼泣：『嗚呼！苦哉！是我之子經歷阿僧祇劫，修諸苦行，不顧勞體，積德成佛，今者忽然消滅。』而說偈言：

「『我是佛親母，　　我子積苦行， 　　經歷無數劫，　　究竟成真道。 　　悲泣不自勝，　　今法忽磨滅， 　　嗚呼智慧人，　　爾今何所在。 　　持法舍諍訟，　　從佛口所生， 　　諸王無上尊，　　真實佛弟子。 　　頭陀修妙行，　　宿止林藪間， 　　如是真佛子，　　今為何所在。 　　今者於世間，　　無有諸威德， 　　曠野山林間，　　諸神寂無言。 　　施戒愍群生，　　信戒自莊嚴， 　　忍辱質直行，　　觀察諸善惡。 　　如是諸勝法，　　今忽都已盡。』

「爾時，彼上座弟子作是念言：『彼修羅他比丘自言：「如來所制戒律，我悉備持。」』爾時，上座有弟子，名曰安伽陀，起不忍之心，極生忿恨。從座起，罵辱彼聖：『汝是下座比丘，愚癡無智，而毀辱我和上。』即持利刀，殺彼聖人，而說偈言：

「『我名安伽陀，　　失沙之弟子， 　　利劍殺汝身，　　自謂我有德。

བསྟན་པའི་སློབ་དཔོན་མི་བཞུགས་ཤིང༌། །སྐྱེས་བུ་དམ་པས་ཆོས་མི་གསུང༌།། སྐྱེ་བོས་དགེ་བ་མི་ཤེས་པས། །རི་དྭགས་རྣམས་དང་མི་མི་མཚུངས།། དེའི་ཚེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡུམ་ལྷ་མོ་སྒྱུ་འཕྲུལ་ཆེན་མོ་ལྷའི་གནས་ནས་བབས་ཏེ། དགེ་འདུན་གྱི་དྲུང་དུ་བྱོན་ནས། ངུ་ཞིང་སྨྲེ་སྔགས་འདོན་ཏེ། ཀྱེ་མ་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །བདག་གི་བུ་འདིས་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པར་དཀའ་བ་སྤྱད་ཅིང༌། ལུས་ལ་མི་ལྟ་བར་བསོད་ནམས་བསགས་ཏེ་སངས་རྒྱས་པ་ད་ལྟ་གློ་བུར་དུ་ནུབ་པར་གྱུར་ཏོ། །ཞེས་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་གསུངས་པ། "བདག་ནི་སངས་རྒྱས་ཡུམ། །བདག་བུས་དཀའ་བ་སྤྱད།། བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པར། །ཡང་དག་ལམ་ནི་རྫོགས་པར་གྱུར།། མྱ་ངན་མི་བཟོད་པས། །ད་ནི་ཆོས་ནི་གློ་བུར་ནུབ།། ཀྱེ་མ་ཤེས་རབ་ཅན། །ཁྱོད་ནི་ད་ལྟ་གང་ན་བཞུགས།། ཆོས་འཛིན་རྩོད་པ་སྤངས། །སངས་རྒྱས་ཞལ་ནས་སྐྱེས་པ་དང༌།། རྒྱལ་པོ་བླ་ན་མེད། །སངས་རྒྱས་བདེན་པའི་སྲས།། སྦྱངས་པའི་ཡོན་ཏན་སྤྱོད། །ནགས་ཚལ་ཁྲོད་ན་གནས་པ་དང༌།། དེ་འདྲའི་སངས་རྒྱས་སྲས། །ད་ལྟ་གང་དུ་བཞུགས་པར་གྱུར།། ད་ནི་འཇིག་རྟེན་ན། །མཐུ་དང་ནུས་པ་ཀུན་དང་བྲལ།། དབེན་པའི་རི་ནགས་ན། །ལྷ་རྣམས་ཀྱང་ནི་ཅང་མི་སྨྲ།། སྦྱིན་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་སྙིང་རྗེ་ཅན། །དད་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་རང་གིས་བརྒྱན།། བཟོད་པ་དྲང་པོར་སྤྱོད་པ་དང༌། །ལེགས་ཉེས་ཀུན་ལ་རྣམ་པར་དཔྱོད།། དེ་འདྲའི་ཆོས་མཆོག་རྣམས། །ད་ནི་གློ་བུར་ཐམས་ཅད་ཟད།།" དེའི་ཚེ་གནས་བརྟན་དེས་འདི་སྙམ་དུ་བསམས་ཏེ། "དགེ་སློང་སུ་ར་ཐ་དེས་རང་ཉིད་ཀྱིས། 'དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བཅས་པའི་བསླབ་པའི་གཞི་ཐམས་ཅད་བདག་གིས་ཚང་བར་བསྲུངས་སོ་' ཞེས་སྨྲའོ།" །དེའི་ཚེ་གནས་བརྟན་གྱི་སློབ་མ་ཨང་ག་དྷ་ཞེས་བྱ་བས་མི་བཟོད་པའི་སེམས་སྐྱེས་ཏེ། ཤིན་ཏུ་ཁྲོས་ནས། སྟན་ལས་ལངས་ཏེ། འཕགས་པ་དེ་ལ་སྨད་ནས། "ཁྱོད་གནས་བརྟན་གཞོན་པའི་དགེ་སློང་བླུན་པོ་ཤེས་རབ་མེད་པས་བདག་གི་མཁན་པོ་ལ་སྨོད་པར་བྱེད།" ཅེས་རལ་གྲི་རྣོན་པོ་ཁྱེར་ནས། འཕགས་པ་དེ་བསད་དེ། ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་སྨྲས་པ། "བདག་མིང་ཨང་ག་དྷ། །ཨཱརྱའི་སློབ་མ་སྟེ།། རལ་གྲིས་ཁྱོད་ལུས་བསད། །བདག་ལ་ཡོན་ཏན་མཆིས་པར་སྨྲ།།

』

「爾時，有一鬼名曰大提木佉，作是念言：『世間唯有此一阿羅漢，而為惡比丘弟子所害。』執持金剛利杵，杵頭火然，以此打破彼頭，即便命終，而說偈言：

「『我是惡鬼神，　　名大提木佉， 　　以此金剛杵，　　破汝頭七分。』

「爾時，阿羅漢弟子見彼弟子殺害其師，忿恨不忍，即殺三藏。爾時，諸天、世人悲哀啼泣：『嗚呼！苦哉！如來正法今便都盡。』尋即此大地六種震動，無量眾生號啕啼泣，極為愁惱：『嗚呼！今日正法不復現世。』作是語已，各各離散。

「爾時，拘睒彌國五百優婆塞聞已，往詣寺中，舉手拍頭，高聲大哭：『嗚呼！如來愍念世間，濟諸群生，無有鉅細，誰當爲我說法義？今者，人、天解脫不復可得，眾生今日猶在闇瞑，無有引導，長習諸惡，以此為歡，如諸野獸；不聞牟尼妙法，身壞命終，墮在三塗。譬如流星，世人從今已后，無復念慧、寂靜、三昧、十力妙法。』

「爾時，拘睒彌王聞諸比丘殺真人阿羅漢及三藏法師，心生悲惱，惋慨而坐。爾時，諸邪見輩諍競打破塔廟，及害比丘，從是佛法索然頓滅。」

爾時，世尊語釋提桓因：「四大天王，諸天、世人於我滅度之後，法盡之相，如上所說。

དེའི་ཚེ་འདྲེ་ཆེན་པོ་ཏི་མུ་ཁ་ཞེས་བྱ་བས་འདི་སྙམ་དུ་བསམས་ཏེ། "འཇིག་རྟེན་ན་དགྲ་བཅོམ་པ་གཅིག་པུ་འདི་དགེ་སློང་ངན་པས་བསད་དོ།" སྙམ་ནས། རྡོ་རྗེ་རྣོན་པོ་མེ་འབར་བ་ཐོགས་ཏེ། དེས་ཁོའི་མགོ་བོ་བཅོམ་པས་སྲོག་དང་བྲལ་བར་གྱུར་ཏོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་སྨྲས་པ། "བདག་ནི་འདྲེ་ངན་པ། །མིང་ནི་ཏི་མུ་ཁ།། རྡོ་རྗེ་འདི་ཡིས་ནི། །ཁྱོད་ཀྱི་མགོ་བོ་དུམ་བུ་བདུན།།" དེའི་ཚེ་དགྲ་བཅོམ་པའི་སློབ་མས་ཁོས་རང་གི་སློབ་དཔོན་བསད་པ་མཐོང་ནས། ཁོང་ཁྲོས་ཏེ་མ་བཟོད་ནས། སྡེ་སྣོད་གསུམ་པ་དེ་བསད་དོ། །དེའི་ཚེ་ལྷ་དང་མི་རྣམས་མྱ་ངན་གྱིས་ངུས་ཏེ། "ཀྱེ་མ་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དམ་པའི་ཆོས་ད་ནི་ཐམས་ཅད་ཟད་དོ།" །དེ་མ་ཐག་ཏུ་ས་ཆེན་པོ་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་གཡོས་ཤིང༌། སེམས་ཅན་དཔག་ཏུ་མེད་པ་མྱ་ངན་གྱིས་ངུ་ཞིང་ཤིན་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་བར་གྱུར་ཏེ། "ཀྱེ་མ། དེ་རིང་དམ་པའི་ཆོས་འཇིག་རྟེན་དུ་མི་སྣང་བར་གྱུར་ཏོ།" །ཞེས་སྨྲས་ནས་སོ་སོར་གྱེས་སོ།། དེའི་ཚེ་ཡུལ་ཀོའུ་ཤམ་བྷིའི་དགེ་བསྙེན་ལྔ་བརྒྱ་པོས་ཐོས་ནས། གཙུག་ལག་ཁང་དུ་སོང་སྟེ། ལག་པས་མགོ་བོ་བརྡུངས་ཤིང་སྐད་ཆེན་པོས་ངུས་ཏེ། "ཀྱེ་མ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་འཇིག་རྟེན་ལ་ཐུགས་བརྩེ་བས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་འདོགས་པ་ལ། ད་ནི་སུས་བདག་ཅག་ལ་ཆོས་ཀྱི་དོན་བཤད་པར་འགྱུར། ད་ནི་ལྷ་དང་མི་རྣམས་ཐར་པ་ཐོབ་པར་མི་ནུས། སེམས་ཅན་རྣམས་ད་ལྟ་མུན་པ་ན་གནས་ཏེ། ལམ་སྟོན་པ་མེད་པར་གྱུར། སྡིག་པ་ཡུན་རིང་དུ་གོམས་པས་དེ་ལ་དགའ་བར་གྱུར་ཏེ། རི་དྭགས་རྣམས་དང་འདྲ་བར་གྱུར། ཐུབ་པའི་དམ་ཆོས་མི་ཐོས་པར། ལུས་ཞིག་སྲོག་འཕོས་ནས་ངན་སོང་གསུམ་དུ་ལྟུང་བར་འགྱུར། སྐར་མདའ་ལྟ་བུར་གྱུར་ཏེ། འཇིག་རྟེན་པ་རྣམས་དེ་རིང་ནས་བཟུང་སྟེ། དྲན་པ་དང་ཤེས་རབ་དང་ཞི་གནས་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་སྟོབས་བཅུའི་དམ་ཆོས་རྣམས་མེད་པར་འགྱུར་རོ།" དེའི་ཚེ་ཡུལ་ཀོའུ་ཤམ་བྷིའི་རྒྱལ་པོས་དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་འཕགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་དང་སྡེ་སྣོད་གསུམ་པའི་ཆོས་ས་བ་བསད་པ་ཐོས་ནས། སེམས་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་གདུངས་ཏེ་མྱ་ངན་དང་བཅས་པར་བཞུགས་སོ། །དེའི་ཚེ་ལོག་པར་ལྟ་བ་རྣམས་ཀྱིས་རྩོད་པས་མཆོད་རྟེན་རྣམས་བཅོམ་ཞིང་དགེ་སློང་རྣམས་བསད་དེ། དེ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་གཏན་མེད་པར་གྱུར་ཏོ།། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བརྒྱ་བྱིན་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། "རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་བཞི་དང་ལྷ་དང་མི་རྣམས་ངའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་འོག་ཏུ་ཆོས་ཟད་པའི་མཚན་མ་གོང་དུ་བཤད་པ་བཞིན་ནོ།།

是故汝等，今者不可不以勤力加於精進，護持正法，久令在世。」

爾時，諸天、世人聞佛所說，各各悲顏，以手揮淚，頂禮佛足，各自退去。

（六四一）

阿育王施半阿摩勒果因緣經

阿育王于如來法中得大敬信。時，王問諸比丘言：「誰于如來法中行大布施？」

諸比丘白王言：「給孤獨長者最行大施。」

王復問曰：「彼施幾許寶物？」

比丘答曰：「以億千金。」

王聞已。如是思惟：「彼長者尚能捨億千金，我今為王，何緣復以億千金施？當以億百千金施。」

時，王起八萬四千佛塔，于彼諸塔中復施百千金，復作五歲大會，會有三百千比丘，用三百億金供養于彼僧眾中。第一分是阿羅漢，第二分是學人，第三分是真實凡夫。除私庫藏，此閻浮提夫人、婇女、太子、大臣施與聖僧，四十億金還復贖取。如是計挍，用九十六億千金，乃至王得重病時，王自知命欲終盡。

時，有大臣名羅陀崛多。時，王宿命是施佛土時同伴小兒。時，彼大臣羅陀崛多見王重病，命垂欲盡，稽首以偈問王：

「顏貌常鮮澤，　　百千婇女繞， 　譬如諸蓮華，　　蜜蜂當聚集， 　今睹聖王顏，　　無有諸鮮澤。

དེ་བས་ན་ཁྱེད་རྣམས་ཀྱིས་ད་ལྟ་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་འབད་པ་མེད་པར་མི་བྱ་སྟེ། དམ་པའི་ཆོས་བསྲུང་བར་བྱ་ཞིང་ཡུན་རིང་དུ་འཇིག་རྟེན་དུ་གནས་པར་བྱའོ།། དེའི་ཚེ་ལྷ་དང་མི་རྣམས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་ཐོས་ནས། ཐམས་ཅད་ཀྱི་བཞིན་རས་མྱ་ངན་གྱིས་གདུངས་ཏེ། ལག་པས་མཆི་མ་ཕྱིས་ནས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞབས་ལ་ཕྱག་བཙལ་ཏེ། རང་རང་སོ་སོར་སོང་ངོ་།། མྱ་ངན་མེད་ཀྱི་རྒྱལ་པོས་བཅོམ་ཤིང་འབྲས་བུ་ཕྱེད་ཕུལ་བའི་རྒྱུའི་མདོ། མྱ་ངན་མེད་ཀྱི་རྒྱལ་པོས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསྟན་པ་ལ་དད་པ་ཆེན་པོ་ཐོབ་བོ། །དེའི་ཚེ་རྒྱལ་པོས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་དྲིས་པ། "སུ་ཞིག་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསྟན་པ་ལ་སྦྱིན་པ་ཆེན་པོ་བཏང་།" དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་རྒྱལ་པོ་ལ་གསོལ་པ། "ཁྱིམ་བདག་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱིས་སྦྱིན་པ་ཆེན་པོ་མཆོག་ཏུ་བཏང་ངོ་།།" རྒྱལ་པོས་ཡང་དྲིས་པ། "དེས་རིན་པོ་ཆེ་ཇི་ཙམ་བཏང་།" དགེ་སློང་གིས་ལན་དུ་གསོལ་པ། "གསེར་བྱེ་བ་སྟོང་ངོ་།།" རྒྱལ་པོས་ཐོས་ནས་འདི་ལྟར་བསམས་སོ། །"ཁྱིམ་བདག་དེས་གསེར་བྱེ་བ་སྟོང་གཏོང་ནུས་ན། བདག་ད་ལྟ་རྒྱལ་པོ་ཡིན་པས། ཅིའི་ཕྱིར་གསེར་བྱེ་བ་སྟོང་གཏོང་བར་བྱ། གསེར་བྱེ་བ་འབུམ་གཏོང་བར་བྱའོ།" དེའི་ཚེ་རྒྱལ་པོས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཆོད་རྟེན་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་བཞེངས་ཏེ། མཆོད་རྟེན་དེ་དག་རེ་རེ་ལ་ཡང་གསེར་འབུམ་ཕྲག་རེ་ཕུལ་ལོ། །ཡང་ལོ་ལྔའི་དུས་ཆེན་བྱས་ཏེ། དགེ་སློང་འབུམ་ཕྲག་གསུམ་འདུས་པ་ལ། གསེར་བྱེ་བ་ཕྲག་སུམ་བརྒྱས་དགེ་འདུན་དེ་དག་ལ་མཆོད་པ་ཕུལ་ལོ། །སྐལ་བ་དང་པོ་ནི་དགྲ་བཅོམ་པ་རྣམས་ལའོ། །སྐལ་བ་གཉིས་པ་ནི་སློབ་པ་རྣམས་ལའོ། །སྐལ་བ་གསུམ་པ་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཡང་དག་པ་རྣམས་ལའོ། །སྒེར་གྱི་མཛོད་མ་གཏོགས་པར་འཛམ་བུའི་གླིང་འདིའི་བཙུན་མོ་དང་། བྱི་བོ་དང་། རྒྱལ་བུ་དང་། བློན་པོ་རྣམས་འཕགས་པའི་དགེ་འདུན་ལ་ཕུལ་ནས། གསེར་བྱེ་བ་བཞི་བཅུས་བསླུས་ཏེ་བླངས་ས་ལྟར་བརྩིས་ན་གསེར་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་དགུ་བཅུ་གོ་དྲུག་བཏང་སྟེ། མཐར་རྒྱལ་པོ་ནད་ཚབས་ཆེན་པོས་བཏབ་པའི་ཚེ། རྒྱལ་པོས་རང་གི་ཚེ་འཆི་བར་ངེས་པར་ཤེས་སོ།། དེའི་ཚེ་བློན་པོ་ཆེན་པོ་རཱ་དྷ་གུཔྟ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དོ། །དེའི་ཚེ་རྒྱལ་པོ་སྔོན་སངས་རྒྱས་ལ་ས་ཕུལ་བའི་དུས་སུ་གྲོགས་པོ་བྱིས་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཚེ་བློན་པོ་ཆེན་པོ་རཱ་དྷ་གུཔྟས་རྒྱལ་པོ་ནད་ཚབས་ཆེན་པོས་བཏབ་ཅིང་སྲོག་འཆི་བར་ཉེ་བར་མཐོང་ནས། ཕྱག་བཙལ་ཏེ་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་རྒྱལ་པོ་ལ་དྲིས་པ། "གདོང་མདངས་རྟག་ཏུ་དྭངས་པ་ལ། །བཙུན་མོ་བརྒྱ་ཕྲག་སྟོང་གིས་བསྐོར།། པདྨ་རྣམས་ལ་སྦྲང་རྩི་ནི། །བུང་བ་རྣམས་ནི་འདུ་བ་བཞིན།། ད་ནི་རྒྱལ་པོའི་ཞལ་རས་ལ། །གདོང་མདངས་ཀུན་ནི་མེད་པར་གྱུར།།"

」

王即以偈答：

「我今無所憂，　　失財及王位， 　此身及余親，　　及諸種種寶， 　我今所愁者，　　不復睹賢聖， 　四事以供養，　　我今唯念此， 　顏色有變異，　　心意無所寧。

「又復，我常所愿，欲以滿億百千金作功德，今愿不得滿足，便就後世時，計挍前後所施金銀珍寶，唯減四億未滿。」王即辦諸珍寶，送與雞雀寺中。

法益之子，名三波提，為太子諸臣等，啟太子言：「大王將終不久，今以此珍寶送與寺舍中，今庫藏財寶已竭，諸王法以物為尊，太子今宜斷之，勿使大王用盡也。」時，太子即敕典藏者，勿復出與大王用之。

時，大王自知索諸物不復能得，所食金器送與寺中。時，太子令斷金器，給以銀器，王食已，復送與寺中。又斷銀器，給以銅器，王亦以此送與寺中。又斷銅器，給以瓦器。

時，大王手中有半阿摩勒果，悲淚告諸大臣：「今誰為地主？」

時，諸臣啟白大王：「王為地主。」

時，王即說偈答曰：

「汝等護我心，　　何假虛妄語， 　我今坐王位，　　不復得自在。 　阿摩勒半果，　　今在於我手， 　此即是我物，　　於是得自由。 　嗚呼尊富貴，　　可厭可棄捨， 　先領閻浮提，　　今一旦貧至。

རྒྱལ་པོས་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་ལན་དུ་སྨྲས་པ། "བདག་ནི་ད་ལྟ་མི་སེམས་ཏེ། །ནོར་དང་རྒྱལ་སྲིད་བརླག་པ་དང༌།། ལུས་འདི་དང་ནི་གཉེན་གཞན་དང༌། །རིན་ཆེན་སྣ་ཚོགས་དག་ལའང་མིན།། བདག་ནི་ད་ལྟ་སེམས་པ་ནི། །འཕགས་པ་དམ་པ་མི་མཐོང་ཞིང༌།། ཡོ་བྱད་བཞི་ཡིས་མཆོད་པ་ལ། །བདག་ནི་ད་ལྟ་འདི་ཉིད་དྲན།། གདོང་མདངས་འགྱུར་བ་བྱུང་གྱུར་ཏེ། །སེམས་ཀྱང་རབ་ཏུ་མི་གནས་སོ།།" "གཞན་ཡང་བདག་གིས་རྟག་ཏུ་སྨོན་ལམ་བཏབ་པ་ནི། གསེར་བྱེ་བ་འབུམ་ཕྲག་གང་བས་བསོད་ནམས་བྱ་བར་འདོད་པ་ལ། ད་ནི་སྨོན་ལམ་མ་རྫོགས་པར་ཕྱི་མའི་འཇིག་རྟེན་དུ་འགྲོ་བར་འགྱུར་ཏེ། སྔ་ཕྱིར་གསེར་དངུལ་རིན་པོ་ཆེ་བཏང་བ་བརྩིས་ན། བྱེ་བ་བཞི་མ་ཚང་བར་གྱུར་ཏོ།" །རྒྱལ་པོས་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་ཚོགས་བསྒྲུབས་ཏེ། བྱ་ཀ་ལན་དྷ་ཀའི་གཙུག་ལག་ཁང་དུ་བསྐུར་རོ།། ཆོས་འཕེལ་གྱི་བུ་སམ་པྲ་ཏི་ཞེས་བྱ་བས་རྒྱལ་བུ་དང་བློན་པོ་རྣམས་ལ་རྒྱལ་བུ་ལ་ཞུས་པ། "རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་མྱུར་དུ་འགྲོངས་པར་འགྱུར་ཏེ། ད་ནི་རིན་པོ་ཆེ་འདི་དག་གཙུག་ལག་ཁང་དུ་བསྐུར་བས། མཛོད་ཀྱི་ནོར་ཟད་པར་གྱུར། རྒྱལ་པོའི་ཆོས་ནི་ནོར་ལ་བརྟེན་པས། རྒྱལ་བུས་ད་ནི་བཀག་སྟེ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོས་ཐམས་ཅད་མི་ཟད་པར་བྱའོ།" །དེའི་ཚེ་རྒྱལ་བུས་མཛོད་པ་རྣམས་ལ་བཀའ་བསྒོས་ཏེ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ལ་ཕྱིན་ཆད་མ་སྦྱིན་ཅིག་ཅེས་སོ།། དེའི་ཚེ་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོས་དངོས་པོ་བསླངས་ཀྱང་མི་རྙེད་པར་ཤེས་ནས། གསེར་གྱི་སྣོད་དུ་བཟའ་བ་བཟས་ནས་གཙུག་ལག་ཁང་དུ་བསྐུར་རོ། །དེའི་ཚེ་རྒྱལ་བུས་གསེར་གྱི་སྣོད་བཀག་སྟེ། དངུལ་གྱི་སྣོད་བྱིན་པ་དང༌། རྒྱལ་པོས་བཟས་ནས་གཙུག་ལག་ཁང་དུ་བསྐུར་རོ། །ཡང་དངུལ་གྱི་སྣོད་བཀག་སྟེ། ཟངས་ཀྱི་སྣོད་བྱིན་པ་དང༌། རྒྱལ་པོས་དེ་ཡང་གཙུག་ལག་ཁང་དུ་བསྐུར་རོ། །ཡང་ཟངས་ཀྱི་སྣོད་བཀག་སྟེ། རྫའི་སྣོད་བྱིན་ནོ།། དེའི་ཚེ་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོའི་ཕྱག་ན་བཅོམ་ཤིང་འབྲས་བུ་ཕྱེད་ཡོད་པ་དང༌། མྱ་ངན་གཆི་མ་དང་བཅས་ཏེ་བློན་པོ་རྣམས་ལ། "ད་ནི་སུ་ཞིག་ས་ཡི་བདག་པོ་ཡིན།" ཞེས་དྲིས་སོ།། དེའི་ཚེ་བློན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ལ་ཞུས་པ། "རྒྱལ་པོ་ཉིད་ས་ཡི་བདག་པོ་ལགས་སོ།" དེའི་ཚེ་རྒྱལ་པོས་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་ལན་དུ་སྨྲས་པ། "ཁྱེད་ཀྱིས་བདག་གི་སེམས་བསྲུང་ཕྱིར། །རྫུན་གྱི་ཚིག་ནི་ཅི་ཞིག་སྨྲ།། བདག་ནི་རྒྱལ་སྲིད་གདན་ལ་འདུག །རང་དབང་མེད་པར་གྱུར་ཏོ་ཀྱེ།། བཅོམ་ཤིང་འབྲས་བུ་ཕྱེད་འདི་ནི། །ད་ལྟ་བདག་གི་ལག་ན་ཡོད།། འདི་ནི་བདག་གི་དངོས་པོ་སྟེ། །འདི་ལ་རང་དབང་ཐོབ་པ་ཡིན།། ཀྱེ་མ་དཔལ་འབྱོར་ཕུན་ཚོགས་ནི། །སྐྱུག་བྲོ་སྤང་བར་བྱ་བ་སྟེ།། སྔོན་ནི་འཛམ་གླིང་དབང་བྱས་ཀྱང༌། །ད་ནི་དབུལ་པོར་གྱུར་ཏོ་ཀྱེ།།

如恒河駛流，　　一逝而不返， 　富貴亦復然，　　逝者不復還。」

又復，如佛偈所說：

「凡盛必有衰，　　以衰為究竟， 　如來神口說，　　真實無有異， 　先時所教令，　　速疾無有閡， 　今有所求索，　　無復從我教， 　如風閡于山，　　如水閡于岸， 　我今所教令，　　於今已永絕， 　將從無量眾，　　擊鼓吹貝螺， 　常作諸伎樂，　　受諸五欲樂， 　婇女數百眾，　　日夜自娛樂， 　今者都永盡，　　如樹無花實， 　顏貌轉枯盡，　　色力亦復然， 　如花轉萎悴，　　我今亦復爾。」

時，阿育王呼侍者言：「汝今憶我恩養，汝持此半阿摩勒果送雞雀寺中，作我意，禮拜諸比丘僧足，白言：『阿育王問訊諸大聖眾，我是阿育王，領此閻浮提，閻浮提是我所有，今者頓盡，無有財寶佈施眾僧，於一切財而不得自在。今唯此半阿摩勒果，我得自由，此是最後佈施檀波羅蜜，哀愍我故，納受此施，令我得供養僧福。』而說偈言：

「半阿摩勒果，　　是我之所有， 　於我得自在，　　今舍于大眾。 　緣心在於聖，　　更無濟我者， 　憐愍於我故，　　納受阿摩勒。 　為我食此施，　　因是福無量， 　世世受妙樂，　　用之無有盡。

ཇི་ལྟར་གངྒཱའི་ཆུ་བོ་ནི། །འབབ་ཅིང་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་བཞིན།། དཔལ་འབྱོར་ཡང་ནི་དེ་བཞིན་ཏེ། །སོང་བ་ཕྱིར་ནི་མི་ལྡོག་གོ།། ཡང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལས་གསུངས་པ་ལྟར། "ཕུན་སུམ་ཚོགས་ཀུན་ཟད་པར་འགྱུར། །ཟད་པས་མཐར་ནི་ཕྱིན་པར་འགྱུར།། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཞལ་གསུང་ནི། །བདེན་པ་ཉིད་དེ་གཞན་མ་ཡིན།། སྔོན་ཆད་བདག་གི་བཀའ་ལུང་ནི། །མྱུར་བར་ཐོགས་པ་མེད་པར་འགྲོ།། ད་ལྟ་ཅི་ཞིག་བསླང་གྱུར་ཀྱང༌། །བདག་གི་བཀའ་ལས་མི་འགྲོ་སྟེ།། རླུང་ནི་རི་ཡིས་འགོག་པ་དང༌། །ཆུ་ནི་འགྲམ་གྱིས་འགོག་པ་བཞིན།། བདག་གི་བཀའ་ལུང་ད་ལྟ་ནི། །གཏན་དུ་ཆད་པར་གྱུར་ཏོ་ཀྱེ།། དཔུང་ཚོགས་གྲངས་མེད་འཁོར་བ་དང༌། །རྔ་བརྡུང་དུང་དཀར་འབུད་པ་དང༌།། རྒྱུན་དུ་རོལ་མོ་བྱེད་པ་དང༌། །འདོད་པ་ལྔ་ཡི་བདེ་བ་སྤྱོད།། བཙུན་མོ་བརྒྱ་ཕྲག་མང་པོ་ཡིས། །ཉིན་མཚན་རང་ཉིད་དགའ་མགུར་སྤྱོད།། ད་ནི་ཐམས་ཅད་ཟད་གྱུར་ཏེ། །ཤིང་ལ་མེ་ཏོག་འབྲས་བུ་མེད།། གདོང་མདངས་རིམ་གྱིས་སྐམས་གྱུར་ཏེ། །མདོག་སྟོབས་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་གྱུར།། ཇི་ལྟར་མེ་ཏོག་རྙིངས་པ་བཞིན། །ད་ནི་བདག་ཀྱང་དེ་བཞིན་ནོ།།" དེའི་ཚེ་མྱ་ངན་མེད་ཀྱི་རྒྱལ་པོས་ཞབས་འབྲིང་བ་བོས་ནས་སྨྲས་པ། "ཁྱོད་ཀྱིས་བདག་གི་དྲིན་གསོ་ཞིག །ཁྱོད་ཀྱིས་བཅོམ་ཤིང་འབྲས་བུ་ཕྱེད་འདི་བྱ་ཀ་ལན་དྷ་ཀའི་གཙུག་ལག་ཁང་དུ་ཁྱེར་ལ། བདག་གི་ཚིག་གིས་དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་གྱི་ཞབས་ལ་ཕྱག་བྱས་ཏེ། འདི་སྐད་ཅེས་ཞུས་ཤིག །མྱ་ངན་མེད་ཀྱི་རྒྱལ་པོས་འཕགས་པའི་ཚོགས་ཆེན་པོ་རྣམས་ལ་ཞུ་བ། བདག་ནི་མྱ་ངན་མེད་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་སྟེ། འཛམ་བུའི་གླིང་འདི་དབང་དུ་བྱས། འཛམ་བུའི་གླིང་འདི་བདག་གི་ཡིན་ཡང༌། ད་ནི་ཐམས་ཅད་ཟད་དེ། དགེ་འདུན་ལ་སྦྱིན་པ་གཏོང་བའི་ནོར་རྫས་མེད་ཅིང༌། ནོར་ཐམས་ཅད་ལ་རང་དབང་མ་ཐོབ་པར་གྱུར། ད་ནི་བཅོམ་ཤིང་འབྲས་བུ་ཕྱེད་འདི་ལ་བདག་རང་དབང་ཐོབ་སྟེ། འདི་ནི་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཐ་མ་ལགས་ཀྱིས། བདག་ལ་ཐུགས་བརྩེ་བའ་སྦྱིན་པ་འདི་བཞེས་ཏེ། བདག་གིས་དགེ་འདུན་ལ་མཆོད་པའི་བསོད་ནམས་ཐོབ་པར་མཛད་དུ་གསོལ།" ཞེས་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་སྨྲས་པ། "བཅོམ་ཤིང་འབྲས་བུ་ཕྱེད་འདི་ནི། །བདག་གི་དངོས་པོ་ཡིན་པ་སྟེ།། བདག་ལ་རང་དབང་ཐོབ་པ་ཡིན། །ད་ནི་འཁོར་ཆེན་ལ་བཏང་ངོ༌།། སེམས་ནི་འཕགས་པར་གཏད་པ་སྟེ། །བདག་ལ་སྐྱོབ་པ་གཞན་མེད་པས།། བདག་ལ་ཐུགས་བརྩེའི་སླད་དུ་ནི། །བཅོམ་ཤིང་འབྲས་བུ་བཞེས་སུ་གསོལ།། བདག་གི་སྦྱིན་པ་འདི་གསོལ་ན། །དེ་ཡི་བསོད་ནམས་དཔག་མེད་དེ།། སྐྱེ་བ་ཀུན་ཏུ་བདེ་བ་ཐོབ། །སྤྱད་ཀྱང་ཟད་པ་མེད་པར་འགྱུར།།

」

時，彼使者受王敕已，即持此半阿摩勒果，至雞雀寺中，至上座前，五體著地作禮，長跪合掌，向上座而說偈曰：

「領于閻浮提，　　一傘系一鼓， 　遊行無所礙，　　如日照於世， 　業行報已至，　　在世不復久， 　無有王威德，　　如日云所翳， 　號曰阿育王，　　稽首禮僧足， 　送此佈施物，　　謂半阿摩勒， 　愿求來世福，　　哀愍彼王故， 　聖眾愍彼故，　　受是半果施。」

時，彼上座告諸大眾：「誰聞是語而不厭世間？我等聞是事，不可不生厭離，如佛經所說。見他衰事，應生厭離，若有識類眾生者，聞是事豈得不捨世間？」而說偈曰：

「人王世中最，　　阿育孔雀姓， 　閻浮提自在，　　阿摩勒為主， 　太子及諸臣，　　共奪大王施， 　送半阿摩勒，　　降伏憍財者， 　使彼生厭心，　　愚夫不識施， 　因果受妙樂，　　示送半摩勒。」

時，彼上座作是念言：「云何令此半阿摩勒，一切眾僧得其分食？」即教令研磨，著石榴羹中，行已，眾僧一切皆得周遍。

時，王復問傍臣曰：「誰是閻浮提王？」

臣啟王言：「大王是也。

དེའི་ཚེ་བང་ཆེན་པ་དེས་རྒྱལ་པོའི་བཀའ་བཞིན་དུ་བཅོམ་ཤིང་འབྲས་བུ་ཕྱེད་དེ་ཁྱེར་ནས། བྱ་ཀ་ལན་དྷ་ཀའི་གཙུག་ལག་ཁང་དུ་སོང་སྟེ། གནས་བརྟན་གྱི་དྲུང་དུ་ཕྱིན་ནས། ཡན་ལག་ལྔས་ས་ལ་ཕྱག་བཙལ་ཏེ། པུས་མོ་བཙུགས་ནས་ཐལ་མོ་སྦྱར་ཏེ། གནས་བརྟན་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་སྨྲས་པ། "འཛམ་བུའི་གླིང་ལ་དབང་བྱེད་ཅིང༌། །གདུགས་གཅིག་རྔ་བོ་ཆེ་གཅིག་པ།། ཐོགས་པ་མེད་པར་*** །ཉི་མ་འཇིག་རྟེན་གསལ་བ་བཞིན།། ལས་ཀྱི་རྣམ་སྨིན་སྨིན་པར་གྱུར། །འཇིག་རྟེན་འདིར་ནི་ཡུན་མི་གནས།། རྒྱལ་པོའི་མཐུ་དཔལ་མེད་པར་གྱུར། །ཉི་མ་སྤྲིན་གྱིས་བསྒྲིབས་པ་བཞིན།། མྱ་ངན་མེད་པའི་རྒྱལ་པོ་ཞེས། །དགེ་འདུན་ཞབས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ཞིང༌།། སྦྱིན་པའི་དངོས་པོ་འདི་བསྐུར་བ། །བཅོམ་ཤིང་འབྲས་བུ་ཕྱེད་ཡིན་ནོ།། སྐྱེ་བ་ཕྱི་མའི་བསོད་ནམས་ཕྱིར། །རྒྱལ་པོ་དེ་ལ་བརྩེ་བའི་ཕྱིར།། འཕགས་པའི་ཚོགས་ཀྱིས་བརྩེ་བའི་ཕྱིར། །འབྲས་བུ་ཕྱེད་ཀྱི་སྦྱིན་པ་བཞེས།།" དེའི་ཚེ་གནས་བརྟན་དེས་འཁོར་ཆེན་པོ་ལ་སྨྲས་པ། "སུས་ཚིག་འདི་ཐོས་ནས་འཇིག་རྟེན་ལ་མི་སྐྱོ་བར་འགྱུར། བདག་ཅག་གིས་དོན་འདི་ཐོས་ནས་སྐྱོ་བ་མི་སྐྱེ་བར་མི་རུང་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་མདོ་ལས་གསུངས་པ་ལྟར། གཞན་གྱི་ཉམས་པའི་དངོས་པོ་མཐོང་ན་སྐྱོ་བ་སྐྱེ་བར་བྱ་སྟེ། གལ་ཏེ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་སེམས་ཅན་ཡིན་ན། དོན་འདི་ཐོས་ནས་ཇི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་མི་སྤོང་།" ཞེས་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་སྨྲས་པ། "མི་ཡི་རྒྱལ་པོ་འཇིག་རྟེན་མཆོག །མྱ་ངན་མེད་པ་རྒྱལ་རིགས་ཏེ།། འཛམ་བུའི་གླིང་ལ་དབང་བྱེད་པ། །བཅོམ་ཤིང་འབྲས་བུའི་བདག་པོར་གྱུར།། རྒྱལ་བུ་དང་ནི་བློན་པོ་ཡིས། །རྒྱལ་པོའི་སྦྱིན་པ་འཕྲོག་པར་བྱས།། བཅོམ་ཤིང་འབྲས་བུ་ཕྱེད་བསྐུར་བས། །ནོར་ལ་དྲེགས་པ་འདུལ་བར་བྱེད།། དེ་དག་སྐྱོ་བའི་སེམས་སྐྱེད་ཅིང༌། །བྱིས་པས་སྦྱིན་པ་མི་ཤེས་ཏེ།། རྒྱུ་འབྲས་བདེ་བ་མཆོག་ཐོབ་ཕྱིར། །བཅོམ་ཤིང་ཕྱེད་ནི་བསྐུར་བར་བྱེད།།" དེའི་ཚེ་གནས་བརྟན་དེས་འདི་སྙམ་དུ་བསམས་ཏེ། "ཇི་ལྟར་བྱས་ན་བཅོམ་ཤིང་འབྲས་བུ་ཕྱེད་འགེ་འདུན་ཐམས་ཅད་ལ་སྐལ་བ་ཐོབ་པར་འགྱུར།" སྙམ་ནས། བཏགས་ཏེ་སེ་འབྲུའི་ཐུག་པའི་ནང་དུ་བཅུག་པར་བསྟན་ཏེ། བཀྱེ་བས་དགེ་འདུན་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱབ་པར་གྱུར་ཏོ།། དེའི་ཚེ་རྒྱལ་པོས་ཡང་འཁོར་གྱི་བློན་པོ་རྣམས་ལ་དྲིས་པ། "སུ་ཞིག་འཛམ་བུའི་གླིང་གི་རྒྱལ་པོ་ཡིན།" བློན་པོས་རྒྱལ་པོ་ལ་ཞུས་པ། "ལྷ་ཉིད་ལགས་སོ།;

」

時，王從臥起而坐，顧望四方，合掌作禮，念諸佛德，心念口言：「我今復以此閻浮提施與三寶，隨意用之。」而說偈曰：

「今此閻浮提，　　多有珍寶飾， 　施與良福田，　　果報自然得， 　以此施功德，　　不求天帝釋， 　梵王及人主，　　世界諸妙樂， 　如是等果報，　　我悉不用受， 　以是施功德，　　疾得成佛道， 　為世所尊仰，　　成得一切智， 　世間作善友，　　導師最第一。」

時，王以此語盡書紙上，而封緘之，以齒印印之。作如是事畢，便即就盡。

爾時，太子及諸臣、宮人、婇女、國界人民，興種種供養葬送，如王之法而阇維之。

爾時，諸臣欲立太子紹王位，中有一大臣，名曰阿㝹羅陀，語諸臣曰：「不得立太子為王。所以者何？大王阿育在時，本誓願滿十萬億金作諸功德，唯減四億，不滿十萬，以是故，今舍閻浮提施與三寶，欲令滿足。今是大地屬於三寶，云何而立為王？」

時，諸臣聞已，即送四億諸金，送與寺中，即便立法益之子為王，名三波提。次復太子，名毗梨訶波低，為紹王位，毗梨訶波低太子，名曰毗梨訶西那，次紹王位。毗梨訶西那太子，名曰沸沙須摩，次紹王位。沸沙須摩太子，名曰沸沙蜜多羅，次紹王位。

དེའི་ཚེ་རྒྱལ་པོ་ཉལ་བ་ལས་ལངས་ཏེ་བཞུགས་ནས། ཕྱོགས་བཞིར་གཟིགས་ཤིང་ཐལ་མོ་སྦྱར་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་རྗེས་སུ་དྲན་ཅིང༌། སེམས་ཀྱིས་བསམས་ཏེ་ངག་གིས་སྨྲས་པ། "བདག་གིས་ད་ཡང་འཛམ་བུའི་གླིང་འདི་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་དབུལ་བར་བྱ་སྟེ། ཅི་དགར་སྤྱད་དུ་གསོལ།" ཞེས་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་སྨྲས་པ། "ད་ནི་འཛམ་བུའི་གླིང་འདི་ནི། །རིན་ཆེན་རྒྱན་གྱིས་མང་བར་བརྒྱན།། ཞིང་བཟང་བསོད་ནམས་ཅན་ལ་སྦྱིན། །འབྲས་བུ་རང་བཞིན་ཐོབ་པར་འགྱུར།། སྦྱིན་པའི་བསོད་ནམས་འདི་ཡིས་ནི། །བརྒྱ་བྱིན་ལྷ་ཡི་དབང་ཕྱུག་དང༌།། ཚངས་པ་མི་ཡི་བདག་པོ་དང༌། །འཇིག་རྟེན་བདེ་བ་ཀུན་མི་འདོད།། དེ་འདྲའི་འབྲས་བུ་ཐམས་ཅད་ནི། །བདག་གིས་ལོངས་སྤྱོད་མི་བྱེད་དེ།། སྦྱིན་པའི་བསོད་ནམས་འདི་ཡིས་ནི། །མྱུར་དུ་སངས་རྒྱས་ལམ་ཐོབ་ཤོག། འཇིག་རྟེན་ཀུན་གྱིས་གུས་བྱས་ཏེ། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཐོབ་པར་ཤོག། འཇིག་རྟེན་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཏེ། །འདྲེན་པ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པར་ཤོག།།" དེའི་ཚེ་རྒྱལ་པོས་ཚིག་འདི་དག་ཤོག་བུ་ལ་བྲིས་ཏེ་དྲིལ་ནས། སོའི་ཕྱག་རྒྱས་བཏབ་བོ། །དེ་ལྟར་བྱས་ནས་མྱུར་དུ་འདས་སོ།། དེའི་ཚེ་རྒྱལ་བུ་དང་བློན་པོ་དང་ཕོ་བྲང་གི་མི་དང་བཙུན་མོ་དང་རྒྱལ་ཁམས་ཀྱི་མི་སེར་རྣམས་ཀྱིས་མཆོད་པ་སྣ་ཚོགས་བྱས་ཏེ། རྒྱལ་པོའི་ཆོས་བཞིན་དུ་སྐུ་གདུང་བསྲེགས་སོ།། དེའི་ཚེ་བློན་པོ་རྣམས་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་སྲིད་ལ་འཇོག་པར་འདོད་པ་དང༌། བློན་པོ་ཆེན་པོ་ཨ་ནུ་རཱ་དྷ་ཞེས་བྱ་བས་བློན་པོ་རྣམས་ལ་སྨྲས་པ། "རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་པོར་མི་བསྐོ་སྟེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྒྱལ་པོ་མྱ་ངན་མེད་བཞུགས་པའི་ཚེ། གསེར་བྱེ་བ་འབུམ་ཕྲག་གཅིག་གིས་བསོད་ནམས་བྱ་བར་སྨོན་ལམ་བཏབ་པ་ལས། བྱེ་བ་བཞི་མ་ཚང་བས་བཅུ་འབུམ་མ་རྫོགས་པས། དེའི་ཕྱིར་ད་ནི་འཛམ་བུའི་གླིང་འདི་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་ཕུལ་ཏེ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ད་ནི་ས་གཞི་ཆེན་པོ་འདི་དཀོན་མཆོག་གསུམ་གྱི་ཡིན་པས། ཇི་ལྟར་རྒྱལ་པོར་བསྐོ་བར་བྱ།" དེའི་ཚེ་བློན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་ཐོས་ནས། གསེར་བྱེ་བ་བཞི་གཙུག་ལག་ཁང་དུ་བསྐུར་ཏེ། དེ་ནས་ཆོས་འཕེལ་གྱི་བུ་སམ་པྲ་ཏི་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱལ་པོར་བསྐོས་སོ། །དེའི་འོག་ཏུ་རྒྱལ་བུ་བི་རི་ཧ་པ་ཏི་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱལ་སྲིད་ལ་བསྐོས་སོ། །བི་རི་ཧ་པ་ཏིའི་རྒྱལ་བུ་བི་རི་ཧ་སེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱལ་སྲིད་ལ་བསྐོས་སོ། །བི་རི་ཧ་སེ་ནའི་རྒྱལ་བུ་པུཥྱ་སུ་མ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱལ་སྲིད་ལ་བསྐོས་སོ། །པུཥྱ་སུ་མའི་རྒྱལ་བུ་པུཥྱ་མི་ཏྲ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱལ་སྲིད་ལ་བསྐོས་སོ།།

時，沸沙蜜多羅問諸臣曰：「我當作何等事，令我名德久存於世？」

時，賢善諸臣信樂三寶者，啟王言：「阿育大王是王之前種姓，彼王在世，造立八萬四千如來塔，復興種種供養，此之名德，相傳至今。王欲求此名者，當造立八萬四千塔，及諸供養。」

王言：「大王阿育有大威德，能辦此事，我不能作，更思餘事。」

中有惡臣，不信曏者，啟王言：「世間二種法傳世不滅，一者作善，二者作惡。大王阿育作諸善行，王今當行惡行，打壞八萬四千塔。」

時，王用佞臣語，即興四兵眾，往詣寺舍，壞諸塔寺。王先往雞雀寺中，寺門前有石師子，即作師子吼。王聞之即大驚怖，非生獸之類，而能吼鳴，還入城中。如是再三，欲壞彼寺。

時，王呼諸比丘來，問諸比丘：「使我壞塔為善？壞僧房為善？」

比丘答曰：「二不應行。王其欲壞者，寧壞僧房，勿壞佛塔。」

時，王殺害比丘，及壞塔寺。如是漸漸至婆伽羅國，又復唱令：「若有人能得沙門釋子頭來者，賞之千金。」

爾時，彼國中有一阿羅漢，化作眾多比丘頭，與諸百姓，令送至於王所，令王庫藏財寶竭盡。時，彼王聞阿羅漢作如是事，倍復瞋恚，欲殺彼阿羅漢。

པུཥྱ་མི་ཏྲས་བློན་པོ་རྣམས་ལ་དྲིས་པ། "བདག་གིས་བྱ་བ་ཅི་ཞིག་བྱས་ན། བདག་གི་མིང་དང་ཡོན་ཏན་འཇིག་རྟེན་དུ་ཡུན་རིང་དུ་གནས་པར་འགྱུར།" དེའི་ཚེ་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་དད་ཅིང་མོས་པའི་བློན་པོ་བཟང་པོ་རྣམས་ཀྱིས་རྒྱལ་པོ་ལ་ཞུས་པ། "མྱ་ངན་མེད་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ནི་རྒྱལ་པོའི་རིགས་རྒྱུད་སྔ་མ་ཡིན་ཏེ། རྒྱལ་པོ་དེ་བཞུགས་པའི་ཚེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཆོད་རྟེན་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་བཞེངས་ཤིང༌། མཆོད་པ་སྣ་ཚོགས་མཛད་པས། མིང་དང་ཡོན་ཏན་དེ་ད་ལྟའི་བར་དུ་གྲགས་སོ། །རྒྱལ་པོས་མིང་འདི་འདོད་ན། མཆོད་རྟེན་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་བཞེངས་ཤིང་མཆོད་པ་སྣ་ཚོགས་མཛོད་ཅིག" རྒྱལ་པོས་སྨྲས་པ། "མྱ་ངན་མེད་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ལ་མཐུ་དཔལ་ཆེན་པོ་མངའ་བས། དེས་བྱ་བ་འདི་མཛད་ནུས་ཀྱི། བདག་གིས་མི་ནུས་པས། བྱ་བ་གཞན་བསམ་པར་བྱའོ།" དེའི་ཚེ་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་མི་དད་པའི་བློན་པོ་ངན་པ་རྣམས་ཀྱིས་རྒྱལ་པོ་ལ་ཞུས་པ། "འཇིག་རྟེན་ན་ཆོས་རྣམ་པ་གཉིས་འཇིག་རྟེན་དུ་མི་ནུབ་པར་གྲགས་ཏེ། གཅིག་ནི་དགེ་བ་བྱེད་པ་དང༌། གཉིས་པ་ནི་སྡིག་པ་བྱེད་པའོ། །མྱ་ངན་མེད་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོས་དགེ་བའི་ལས་མཛད་པས། རྒྱལ་པོས་ད་ནི་སྡིག་པའི་ལས་མཛོད་ལ། མཆོད་རྟེན་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་གཞོམ་པར་མཛོད་ཅིག" དེའི་ཚེ་རྒྱལ་པོས་རྫུན་གྱི་བློན་པོའི་ཚིག་བཞིན་དུ། དཔུང་གི་ཚོགས་བཞི་བཀུག་སྟེ། གཙུག་ལག་ཁང་དུ་སོང་ནས། མཆོད་རྟེན་དང་གཙུག་ལག་ཁང་རྣམས་བཤིག་གོ །རྒྱལ་པོ་དང་པོར་བྱ་ཀ་ལན་དྷ་ཀའི་གཙུག་ལག་ཁང་དུ་སོང་བ་དང༌། གཙུག་ལག་ཁང་གི་སྒོའི་མདུན་ན་རྡོའི་སེང་གེ་ཡོད་པ་དེས་སེང་གེའི་སྒྲ་བསྒྲགས་སོ། །རྒྱལ་པོས་ཐོས་ནས་ཤིན་ཏུ་སྐྲག་སྟེ། སེམས་ཅན་སྐྱེས་པ་མ་ཡིན་པས་སྒྲ་འབྱིན་ནུས་པར་མཐོང་ནས། གྲོང་ཁྱེར་དུ་ལོག་གོ །དེ་ལྟར་ལན་གསུམ་དུ་གཙུག་ལག་ཁང་གཞོམ་པར་བརྩམས་སོ།། དེའི་ཚེ་རྒྱལ་པོས་དགེ་སློང་རྣམས་བོས་ནས་དྲིས་པ། "བདག་གིས་མཆོད་རྟེན་གཞོམ་པ་བཟང་ངམ། དགེ་འདུན་གྱི་གནས་ཁང་གཞོམ་པ་བཟང༌།" དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་ལན་དུ་སྨ "གཉིས་ཀ་མི་བྱ་བ་ལགས་ཏེ། རྒྱལ་པོས་གཞོམ་པར་བཞེད་ན། དགེ་འདུན་གྱི་གནས་ཁང་གཞོམ་པར་མཛོད་ལ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཆོད་རྟེན་མ་གཞོམ་ཞིག" དེའི་ཚེ་རྒྱལ་པོས་དགེ་སློང་རྣམས་བསད་ཅིང་མཆོད་རྟེན་དང་གཙུག་ལག་ཁང་རྣམས་བཤིག་གོ །དེ་ལྟར་རིམ་གྱིས་བྷ་ག་ལའི་ཡུལ་དུ་སླེབས་ནས། ཡང་བསྒྲགས་པ། "གལ་ཏེ་སུས་དགེ་སྦྱོང་ཤཱཀྱའི་བུའི་མགོ་བོ་འཁྱེར་འོང་ན། གསེར་སྟོང་གི་བྱ་དགའ་སྦྱིན་ནོ།" དེའི་ཚེ་ཡུལ་དེ་ན་དགྲ་བཅོམ་པ་གཅིག་བཞུགས་པས། དགེ་སློང་གི་མགོ་བོ་མང་པོ་སྤྲུལ་ནས། མི་རྣམས་ལ་བྱིན་ཏེ། རྒྱལ་པོའི་དྲུང་དུ་བསྐུར་དུ་བཅུག་པས། རྒྱལ་པོའི་མཛོད་ཀྱི་ནོར་ཟད་པར་གྱུར་ཏོ། །དེའི་ཚེ་རྒྱལ་པོས་དགྲ་བཅོམ་པས་དེ་ལྟར་བྱས་པ་ཐོས་ནས། ཤིན་ཏུ་ཁྲོས་ཏེ་དགྲ་བཅོམ་པ་དེ་གསོད་པར་བརྩམས་སོ།།;

時，彼羅漢入滅盡正受，王作無量方便，殺彼聖人，終不能得。入滅盡三昧力故，不傷其體。如是漸進至佛塔門邊。

彼所塔中，有一鬼神，止住其中，守護佛塔，名曰牙齒。彼鬼神作是念：「我是佛弟子，受持禁戒，不殺害眾生，我今不能殺害於王。」又復作念：「有一神名曰為蟲，行諸惡行，兇暴勇健，求索我女，我不與之；今者為護正法故，當嫁與彼，令其守護佛法。」即呼彼神語言：「我今嫁女與汝，然共立約誓，汝要當降伏此王，勿使興諸惡行，壞滅正法。」

時，王所有一大鬼神，名曰烏茶，威德具足，故彼神不奈王何。時，牙齒神作方便，今日王威勢自然由此鬼神，我今誘誑共作親厚。如是與彼神作知識，極作知識已，即將此神至於南方大海中。

時彼蟲神排擋大山，推迮王上，及四兵眾，無不死盡。眾人唱言：「快哉！快哉！」是世人相傳，名為快哉。彼王終亡，孔雀苗裔於此永終，是故世間富樂不足為貪。阿育大王有智之人，覺世無常，身命難保，五家財物亦如幻化。覺了彼法，勤行精進，作諸功德，乃至臨終，繫心三寶，唸唸不絕，無所吝惜，唯愿盡成阿耨多羅三藐三菩提。

雜阿含經卷第二十五 大正藏第 02 冊 No.

དེའི་ཚེ་དགྲ་བཅོམ་པ་དེ་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་ཞུགས་པ་དང༌། རྒྱལ་པོས་ཐབས་སྣ་ཚོགས་པས་དམ་པ་དེ་གསོད་པར་བརྩམས་ཀྱང༌། གཏན་ནས་མ་ནུས་སོ། །འགོག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་མཐུས་སྐུ་ལུས་ལ་གནོད་པར་མ་གྱུར་ཏོ། །དེ་ལྟར་རིམ་གྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཆོད་རྟེན་གྱི་སྒོ་དྲུང་དུ་སླེབས་སོ།། མཆོད་རྟེན་དེ་ན་གནས་པའི་གནོད་སྦྱིན་སོ་ཞེས་བྱ་བ་མཆོད་རྟེན་སྲུང་བ་ཞིག་ཡོད་དོ། །གནོད་སྦྱིན་དེས་འདི་སྙམ་དུ་བསམས་ཏེ། "བདག་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསླབ་པ་བསྲུང་ཞིང་སྲོག་ཆགས་མི་གསོད་པས། བདག་གིས་ད་ལྟ་རྒྱལ་པོ་གསོད་པར་མི་ནུས་སོ།" །ཡང་བསམས་པ། "འབུ་ཞེས་བྱ་བའི་གནོད་སྦྱིན་སྡིག་པའི་ལས་བྱེད་ཅིང་གདུག་རྩུབ་དཔའ་རྩལ་ཅན་ཞིག་ཡོད་དེ། དེས་བདག་གི་བུ་མོ་བསླངས་ཀྱང་མ་བྱིན་ནོ། །ད་ནི་དམ་པའི་ཆོས་བསྲུང་བའི་ཕྱིར་དེ་ལ་བྱིན་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་བསྲུང་དུ་གཞུག་གོ" །སྙམ་ནས་གནོད་སྦྱིན་དེ་བོས་ཏེ་སྨྲས་པ། "བདག་གིས་ད་ཁྱོད་ལ་བུ་མོ་སྦྱིན་ནོ། །འོན་ཀྱང་དམ་བཅའ་བཞག་སྟེ། ཁྱོད་ཀྱིས་ངེས་པར་རྒྱལ་པོ་འདི་བཏུལ་ནས། སྡིག་པའི་ལས་སྤྱོད་དུ་མི་འཇུག་ཅིང་དམ་པའི་ཆོས་འཇིག་ཏུ་མི་འཇུག་པར་བྱ་དགོས་སོ།" དེའི་ཚེ་རྒྱལ་པོ་ལ་ཨུཌྜ་ཞེས་བྱ་བའི་གནོད་སྦྱིན་ཆེན་པོ་མཐུ་དཔལ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཞིག་ཡོད་པས། གནོད་སྦྱིན་དེས་རྒྱལ་པོ་ལ་ཅི་ཡང་བྱེད་མ་ནུས་སོ། །དེའི་ཚེ་གནོད་སྦྱིན་སོས་ཐབས་བྱས་ཏེ། དེང་རྒྱལ་པོའི་མཐུ་དཔལ་ནི་གནོད་སྦྱིན་འདི་ལས་བྱུང་བས། བདག་གིས་བསླུས་ནས་མཛའ་བཤེས་བྱའོ་སྙམ་མོ། །དེ་ལྟར་གནོད་སྦྱིན་དེ་དང་མཛའ་བཤེས་བྱས་ཏེ། ཤིན་ཏུ་མཛའ་བར་གྱུར་ནས། གནོད་སྦྱིན་དེ་ལྷོ་ཕྱོགས་ཀྱི་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོའི་ནང་དུ་ཁྲིད་དོ།། དེའི་ཚེ་གནོད་སྦྱིན་འབུས་རི་བོ་ཆེན་པོ་བསྐྱོད་དེ། རྒྱལ་པོ་དང་དཔུང་གི་ཚོགས་བཞི་པོ་རྣམས་ཀྱི་སྟེང་དུ་བསྙིལ་བས། ཐམས་ཅད་འཆི་བར་གྱུར་ཏོ། །མི་རྣམས་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ་"ཞེས་བསྒྲགས་པས། འཇིག་རྟེན་པ་རྣམས་ཀྱིས་བརྒྱུད་དེ་ལེགས་སོ་ཞེས་གྲགས་སོ། །རྒྱལ་པོ་དེ་འདས་ནས་རྒྱལ་པོ་མ་ཡའི་རིགས་རྒྱུད་དེ་ནས་རྫོགས་པར་གྱུར་ཏོ། །དེའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཕུན་ཚོགས་བདེ་བ་ལ་ཆགས་པར་མི་བྱའོ། །མྱ་ངན་མེད་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ནི་མཁས་པའི་མི་སྟེ། འཇིག་རྟེན་མི་རྟག་པ་དང་ལུས་སྲོག་སྲུང་དཀའ་བ་དང་འདོད་པའི་ནོར་རྫས་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་རྟོགས་ནས། ཆོས་དེ་དག་ཤེས་ཏེ་བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་ནས་བསོད་ནམས་བསགས་ཤིང༌། ཐ་ན་འཆི་ཁར་ཡང་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་སེམས་གཏད་དེ་སྐད་ཅིག་ཀྱང་མི་གཡེང་ཞིང་སེར་སྣ་མེད་པར། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་སྨོན་ལམ་བཏབ་བོ།། ཟ་མ་ཏོག་བཀོད་པའི་མདོ་ལས་བྱུང་བ་རྫོགས་སོ།། བཀའ་འགྱུར་གླེགས་བམ་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་པ།།

0099 雜阿含經

雜阿含經卷第二十六

宋天竺三藏求那跋陀羅譯

（六四二）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「有三根——未知當知根、知根、無知根。」爾時，世尊即說偈言：

「覺知學地時，　　隨順直道進， 　精進勤方便，　　善自護其心， 　如自知生盡，　　無礙道已知， 　以知解脫已，　　最後得無知， 　不動意解脫，　　一切有能盡， 　諸根悉具足，　　樂於根寂靜， 　持于最後身，　　降伏眾魔怨。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（六四三）

如是我聞：

一時，佛在舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「有五根。何謂為五？謂信根、精進根、念根、定根、慧根。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（六四四）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「有五根。何等為五？謂信根、精進根、念根、定根、慧根。

འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པའི་དུས་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་རྒྱལ་བྱེད་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། "དབང་པོ་གསུམ་ཡོད་དེ། མ་ཤེས་པ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་དབང་པོ་དང༌། ཤེས་པའི་དབང་པོ་དང༌། མི་ཤེས་པའི་དབང་པོའོ།" །དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་གསུངས་པ། "སློབ་པའི་ས་ལ་རྟོགས་པའི་ཚེ། །ཡང་དག་ལམ་ལ་རྗེས་འཇུག་ཅིང༌།། བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་ཏེ་ཐབས་ལ་མཁས། །རང་གི་སེམས་ནི་ལེགས་པར་བསྲུང༌།། སྐྱེ་བ་ཟད་པར་རང་རིག་བཞིན། །ཐོགས་མེད་ལམ་ནི་རྟོགས་པར་གྱུར།། རྣམ་གྲོལ་ཤེས་ནས་ཐར་བ་ཡིས། །ཐ་མར་མི་ཤེས་ཐོབ་པར་འགྱུར།། མི་གཡོ་སེམས་ཀྱི་རྣམ་གྲོལ་གྱིས། །སྲིད་པ་ཀུན་ནི་ཟད་པར་བྱས།། དབང་པོ་རྣམས་ནི་ཡོངས་རྫོགས་ཤིང༌། །དབང་པོ་ཞི་བར་དགའ་བར་བྱེད།། ལུས་ནི་ཐ་མ་འཛིན་པ་སྟེ། །བདུད་ཀྱི་དགྲ་རྣམས་བཏུལ་བར་གྱུར།།" བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་སྐད་གསུངས་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གསུང་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་མངོན་པར་བསྟོད་དོ།། ༼དྲུག་བརྒྱ་བཞི་བཅུ་གསུམ་པ༽ འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པའི་དུས་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་རྒྱལ་བྱེད་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། "དབང་པོ་ལྔ་ཡོད་དོ། །ལྔ་གང་ཞེ་ན། དད་པའི་དབང་པོ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་དབང་པོ་དང༌། དྲན་པའི་དབང་པོ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དབང་པོ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་དབང་པོའོ།" བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་སྐད་གསུངས་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གསུང་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་མངོན་པར་བསྟོད་དོ།། ༼དྲུག་བརྒྱ་བ་བཞི་པ༽ འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པའི་དུས་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་རྒྱལ་བྱེད་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། "དབང་པོ་ལྔ་ཡོད་དོ། །ལྔ་གང་ཞེ་ན། དད་པའི་དབང་པོ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་དབང་པོ་དང༌། དྲན་པའི་དབང་པོ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དབང་པོ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་དབང་པོའོ།།

若比丘於此五根如實善觀察，如實善觀察者，於三結斷知，謂身見、戒取、疑，是名須陀洹，不墮惡趣法，決定正向于正覺，七有天人往生，究竟苦邊。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（六四五）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「於此五根如實觀察者，不起諸漏，心得離欲解脫，是名阿羅漢，諸漏已盡，所作已作，離諸重擔，逮得己利，盡諸有結，正智心善解脫。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（六四六）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「有五根。何等為五？謂信根、精進根、念根、定根、慧根。信根者，當知是四不壞凈；精進根者，當知是四正斷；念根者，當知是四念處；定根者，當知是四禪；慧根者，當知是四聖諦。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（六四七）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「有五根。何等為五？謂信根、精進根、念根、定根、慧根。

གལ་ཏེ་དགེ་སློང་གིས་དབང་པོ་ལྔ་པོ་འདི་དག་ལ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ལེགས་པར་རྟོག་པར་བྱེད་ཅིང༌། ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ལེགས་པར་རྟོག་པར་བྱེད་པ་དེས། ཀུན་སྦྱོར་གསུམ་སྟེ། འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་འཛིན་དང༌། ཐེ་ཚོམ་རྣམས་སྤངས་པ་ཤེས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ནི་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ངན་སོང་དུ་ལྟུང་བའི་ཆོས་ཅན་མ་ཡིན་པ། ཡང་དག་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ངེས་པར་གྱུར་པ། ལྷ་དང་མི་རྣམས་ཀྱི་ནང་དུ་ལན་བདུན་སྐྱེས་ནས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་མཐའ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱེད་པའོ།། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་སྐད་གསུངས་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གསུང་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་མངོན་པར་བསྟོད་དོ།། ༼དྲུག་བརྒྱ་བཞི་བཅུ་ལྔ་པ༽ འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པའི་དུས་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་རྒྱལ་བྱེད་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། "དབང་པོ་ལྔ་པོ་འདི་དག་ལ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྟོག་པར་བྱེད་ན། ཟག་པ་རྣམས་མི་སྐྱེ་ཞིང༌། སེམས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་ནས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ནི། དགྲ་བཅོམ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཟག་པ་ཟད་པ། བྱ་བ་བྱས་པ། ཁུར་བོར་བ། བདག་གི་དོན་ཐོབ་པ། སྲིད་པའི་ཀུན་སྦྱོར་ཟད་པ། ཡང་དག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་སེམས་ལེགས་པར་རྣམ་པར་གྲོལ་བའོ།།" བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་སྐད་གསུངས་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གསུང་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་མངོན་པར་བསྟོད་དོ།། ༼དྲུག་བརྒྱ་བཞི་བཅུ་དྲུག་པ༽ འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པའི་དུས་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་རྒྱལ་བྱེད་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། "དབང་པོ་ལྔ་ཡོད་དོ། །ལྔ་གང་ཞེ དད་པའི་དབང་པོ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་དབང་པོ་དང༌། དྲན་པའི་དབང་པོ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དབང་པོ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་དབང་པོའོ། །དད་པའི་དབང་པོ་ནི་མི་ཕྱེད་པའི་དད་པ་བཞི་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་དབང་པོ་ནི་ཡང་དག་པའི་སྤོང་བ་བཞི་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དྲན་པའི་དབང་པོ་ནི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དབང་པོ་ནི་བསམ་གཏན་བཞི་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་དབང་པོ་ནི་འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ།།" བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་སྐད་གསུངས་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གསུང་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་མངོན་པར་བསྟོད་དོ།། ༼དྲུག་བརྒྱ་བཞི་བཅུ་བདུན་པ༽ འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པའི་དུས་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་རྒྱལ་བྱེད་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། "དབང་པོ་ལྔ་ཡོད་དོ། །ལྔ་གང་ཞེ་ན། དད་པའི་དབང་པོ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་དབང་པོ་དང༌། དྲན་པའི་དབང་པོ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དབང་པོ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་དབང་པོའོ།།

「何等為信根？若比丘于如來所起凈信心，根本堅固，余沙門、婆羅門、諸天、魔、梵、沙門、婆羅門，及余世間，無能沮壞其心者，是名信根。

「何等為精進根？已生惡不善法令斷，生欲、方便、攝心、增進；未生惡不善法不起，生欲、方便、攝心、增進；未生善法令起，生欲、方便、攝心、增進；已生善法住不忘，修習增廣，生欲、方便、攝心、增進，是名精進根。

「何等爲念根？若比丘內身身觀住，慇勤方便，正念正智，調伏世間貪憂；外身、內外身，受、心、法法觀念住亦如是說，是名念根。

「何等為定根？若比丘離欲惡不善法，有覺有觀，離生喜樂，乃至第四禪具足住，是名定根。

「何等為慧根？若比丘苦聖諦如實知，苦集聖諦、苦滅聖諦、苦滅道跡聖諦如實知，是名慧根。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（六四八）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘……如上說。差別者：「若比丘於此五根如實觀察已，於三結斷知。何等為三？謂身見、戒取、疑。是名須陀洹，不墮惡趣，決定正向三菩提，七有天人往生，究竟苦邊。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

དད་པའི་དབང་པོ་གང་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་དགེ་སློང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་དག་པའི་དད་པའི་སེམས་སྐྱེས་པ། རྩ་བ་བརྟན་པོ། དགེ་སྦྱོང་དང༌། བྲམ་ཟེ་དང༌། ལྷ་དང༌། བདུད་དང༌། ཚངས་པ་དང༌། དགེ་སྦྱོང་དང༌། བྲམ་ཟེ་དང༌། འཇིག་རྟེན་གཞན་གང་གིས་ཀྱང་སེམས་འཇོམས་པར་མི་ནུས་པ་དེ་ནི་དད་པའི་དབང་པོ་ཞེས་བྱའོ།། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་དབང་པོ་གང་ཞེ་ན། སྐྱེས་པའི་མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་སྤང་བའི་ཕྱིར་འདུན་པ་སྐྱེད་ཅིང༌། ཐབས་དང༌། སེམས་སྡུད་པ་དང༌། སྤེལ་བར་བྱེད་པ་དང༌། མ་སྐྱེས་པའི་མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་མི་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་འདུན་པ་སྐྱེད་ཅིང༌། ཐབས་དང༌། སེམས་སྡུད་པ་དང༌། སྤེལ་བར་བྱེད་པ་དང༌། མ་སྐྱེས་པའི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་འདུན་པ་སྐྱེད་ཅིང༌། ཐབས་དང༌། སེམས་སྡུད་པ་དང༌། སྤེལ་བར་བྱེད་པ་དང༌། སྐྱེས་པའི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་མི་བརྗེད་པ་དང༌། གོམས་ཤིང་རྒྱས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འདུན་པ་སྐྱེད་ཅིང༌། ཐབས་དང༌། སེམས་སྡུད་པ་དང༌། སྤེལ་བར་བྱེད་པ་དེ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་དབང་པོ་ཞེས་བྱའོ།། དྲན་པའི་དབང་པོ་གང་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་དགེ་སློང་ནང་གི་ལུས་ལ་ལུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་ཞིང་གནས་པ། བརྩོན་འགྲུས་དང་ཐབས་དང་ལྡན་པ། ཡང་དག་པའི་དྲན་པ་དང་ཤེས་བཞིན་དང་ལྡན་པ། འཇིག་རྟེན་གྱི་བརྣབ་སེམས་དང་ཡིད་མི་བདེ་བ་འདུལ་བ་དང༌། ཕྱིའི་ལུས་དང༌། ཕྱི་ནང་གི་ལུས་དང༌། ཚོར་བ་དང༌། སེམས་དང༌། ཆོས་ལ་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་ཞིང་གནས་པ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་བརྗོད་པ་དེ་ནི་དྲན་པའི་དབང་པོ་ཞེས་བྱའོ།། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དབང་པོ་གང་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་དགེ་སློང་འདོད་པ་དང་མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་དང་བྲལ་ཞིང༌། རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པ་དང་བཅས་པ། དབེན་པ་ལས་སྐྱེས་པའི་དགའ་བ་དང་བདེ་བ་དང་ལྡན་པ་ནས་བསམ་གཏན་བཞི་པའི་བར་དུ་རྫོགས་པར་གནས་པ་དེ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དབང་པོ་ཞེས་བྱའོ།། ཤེས་རབ་ཀྱི་དབང་པོ་གང་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་དགེ་སློང་སྡུག་བསྔལ་འཕགས་པའི་བདེན་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ཀུན་འབྱུང་བའི་འཕགས་པའི་བདེན་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་འགོག་པའི་འཕགས་པའི་བདེན་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་འགོག་པར་འགྲི་ལམ་གྱི་འཕགས་པའི་བདེན་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་པ་དེ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་དབང་པོ་ཞེས་བྱའོ།། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་སྐད་གསུངས་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གསུང་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་མངོན་པར་བསྟོད་དོ།། ༼དྲུག་བརྒྱ་བཞི་བཅུ་བརྒྱད་པ༽ འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པའི་དུས་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་རྒྱལ་བྱེད་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ་གོང་དུ་བཤད་པ་བཞིན་ནོ། །ཁྱད་པར་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། "གལ་ཏེ་དགེ་སློང་གིས་དབང་པོ་ལྔ་པོ་འདི་དག་ལ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བརྟགས་ནས། ཀུན་སྦྱོར་གསུམ་སྤངས་པ་ཤེས་པར་འགྱུར་རོ། །གསུམ་གང་ཞེ་ན། འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་འཛིན་པ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་མོ། །འདི་ནི་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ངན་སོང་དུ་ལྟུང་བ་མེད་པ། བྱང་ཆུབ་གསུམ་དུ་ངེས་པར་གནས་པ། ལྷ་དང་མིར་ལན་བདུན་སྐྱེས་ནས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་མཐར་ཕྱིན་པར་བྱེད་པའོ།།" བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་སྐད་གསུངས་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གསུང་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་མངོན་པར་བསྟོད་དོ།།

（六四九）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘……如上說。差別者：「若比丘於此五根如實觀察已，得盡諸漏，離欲解脫，是名阿羅漢。諸漏已盡，所作已作，離諸重擔，逮得己利，盡諸有結，正智心得解脫。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（六五〇）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘……如上說。差別者：「諸比丘！若我於此信根、信根集、信根滅、信根滅道跡不如實知者，我終不得於諸天、魔、梵、沙門、婆羅門中，為出為離，心離顛倒，亦不得成阿耨多羅三藐三菩提。如信根，精進根、念根、定根、慧根亦如是說。

「諸比丘！我於此信根正智如實觀察故，信根集、信根滅、信根滅道跡正智如實觀察故，我于諸天、魔、梵、沙門、婆羅門眾中，為出為離，心離顛倒，成阿耨多羅三藐三菩提。如信根，精進、念、定、慧根亦如是說。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（六五一）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘……如上說。

འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་དུས་གཅིག་ན། སྟོན་པ་མཉན་ཡོད་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། གོང་དུ་བཤད་པ་བཞིན་ནོ། ཁྱད་པར་ནི། དགེ་སློང་གང་ཞིག་དབང་པོ་ལྔ་པོ་འདི་དག་ཡང་དག་པར་བརྟགས་ནས་ཟག་པ་ཟད་པར་འགྱུར་བ་དང་། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང་། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དེ་ནི་དགྲ་བཅོམ་པ་ཞེས་བྱའོ། ཟག་པ་ཐམས་ཅད་ཟད། བྱ་བ་བྱས། ཁུར་ལྕི་བོ་བོར། རང་གི་དོན་ཐོབ། སྲིད་པའི་ཀུན་སྦྱོར་ཟད། ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའོ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ཟིན་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གསུང་དགྱེས་པར་མཉན་ནས་མངོན་པར་བསྟོད་དོ། འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་དུས་གཅིག་ན། སྟོན་པ་མཉན་ཡོད་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། གོང་དུ་བཤད་པ་བཞིན་ནོ། ཁྱད་པར་ནི། དགེ་སློང་དག་གལ་ཏེ་ང་ཡིས་དད་པའི་དབང་པོ་དང་། དད་པའི་དབང་པོའི་ཀུན་འབྱུང་དང་། དད་པའི་དབང་པོའི་འགོག་པ་དང་། དད་པའི་དབང་པོ་འགོག་པའི་ལམ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མ་ཤེས་ན། ང་ལྷ་དང་། བདུད་དང་། ཚངས་པ་དང་། དགེ་སྦྱོང་དང་། བྲམ་ཟེའི་ནང་ནས་འབྱུང་བ་དང་། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང་། སེམས་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱང་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་མི་རྒྱའོ། དད་པའི་དབང་པོ་བཞིན་དུ་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་དབང་པོ་དང་། དྲན་པའི་དབང་པོ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དབང་པོ་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་དབང་པོ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་གསུངས་སོ། དགེ་སློང་དག་ང་ཡིས་དད་པའི་དབང་པོ་དང་། དད་པའི་དབང་པོའི་ཀུན་འབྱུང་དང་། དད་པའི་དབང་པོའི་འགོག་པ་དང་། དད་པའི་དབང་པོ་འགོག་པའི་ལམ་ཡང་དག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྟོགས་པས། ང་ལྷ་དང་། བདུད་དང་། ཚངས་པ་དང་། དགེ་སྦྱོང་དང་། བྲམ་ཟེའི་འཁོར་ལས་འབྱུང་བ་དང་། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང་། སེམས་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་སོ། དད་པའི་དབང་པོ་བཞིན་དུ་བྲུས་དང་། དྲན་པ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་དབང་པོ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་གསུངས་སོ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ཟིན་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གསུང་དགྱེས་པར་མཉན་ནས་མངོན་པར་བསྟོད་དོ། འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་དུས་གཅིག་ན། སྟོན་པ་མཉན་ཡོད་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། གོང་དུ་བཤད་པ་བཞིན་ནོ།

差別者：「諸比丘！我此信根集、信根沒、信根味、信根患、信根離不如實知者，我不得於諸天、魔、梵、沙門、婆羅門眾中，為解脫，為出為離，心離顛倒，成阿耨多羅三藐三菩提。如是精進根、念根、定根、慧根亦如是說。

「諸比丘！我于信根、信根集、信根沒、信根味、信根患、信根離如實知故，于諸天、魔、梵、沙門、婆羅門眾中，為解脫，為出為離，心離顛倒，得成阿耨多羅三藐三菩提。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（六五二）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘……如上說。差別者：「若比丘於此五根若利、若滿足，得阿羅漢。若軟、若劣，得阿那含。若軟、若劣，得斯陀含。若軟、若劣，得須陀洹。滿足者成滿足事，不滿足者成不滿足事，於此五根不空無果，若於此五根一切無者，我說彼為外道凡夫之數。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（六五三）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘……如上說。差別者：「若比丘于彼五根增上明利滿足者，得阿羅漢俱分解脫。若軟、若劣者，得身證。于彼若軟、若劣，得見到。

ཁྱད་པར་ནི། དགེ་སློང་དག་གལ་ཏེ་ང་ཡིས་དད་པའི་དབང་པོའི་ཀུན་འབྱུང་དང་། དད་པའི་དབང་པོའི་འགག་པ་དང་། དད་པའི་དབང་པོའི་རོ་དང་། དད་པའི་དབང་པོའི་ཉེས་དམིགས་དང་། དད་པའི་དབང་པོའི་ངེས་འབྱུང་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མ་ཤེས་ན། ང་ལྷ་དང་། བདུད་དང་། ཚངས་པ་དང་། དགེ་སྦྱོང་དང་། བྲམ་ཟེའི་འཁོར་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང་། འབྱུང་བ་དང་། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང་། སེམས་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་མི་རྒྱའོ། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་དབང་པོ་དང་། དྲན་པའི་དབང་པོ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དབང་པོ་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་དབང་པོ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་གསུངས་སོ། དགེ་སློང་དག་ང་ཡིས་དད་པའི་དབང་པོ་དང་། དད་པའི་དབང་པོའི་ཀུན་འབྱུང་དང་། དད་པའི་དབང་པོའི་འགག་པ་དང་། དད་པའི་དབང་པོའི་རོ་དང་། དད་པའི་དབང་པོའི་ཉེས་དམིགས་དང་། དད་པའི་དབང་པོའི་ངེས་འབྱུང་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་པས། ལྷ་དང་། བདུད་དང་། ཚངས་པ་དང་། དགེ་སྦྱོང་དང་། བྲམ་ཟེའི་འཁོར་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང་། འབྱུང་བ་དང་། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང་། སེམས་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་སོ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ཟིན་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གསུང་དགྱེས་པར་མཉན་ནས་མངོན་པར་བསྟོད་དོ། འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་དུས་གཅིག་ན། སྟོན་པ་མཉན་ཡོད་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། གོང་དུ་བཤད་པ་བཞིན་ནོ། ཁྱད་པར་ནི། དགེ་སློང་གང་ཞིག་དབང་པོ་ལྔ་པོ་འདི་དག་རྣོན་པོ་འམ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཡིན་ན་དགྲ་བཅོམ་པ་ཐོབ་བོ། ཞན་པའམ་དམན་པ་ཡིན་ན་ཕྱིར་མི་འོང་བ་ཐོབ་བོ། ཞན་པའམ་དམན་པ་ཡིན་ན་ལན་གཅིག་ཕྱིར་འོང་བ་ཐོབ་བོ། ཞན་པའམ་དམན་པ་ཡིན་ན་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ཐོབ་བོ། ཡོངས་སུ་རྫོགས་པས་ནི་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་དོན་འགྲུབ་བོ། མ་རྫོགས་པས་ནི་མ་རྫོགས་པའི་དོན་འགྲུབ་བོ། དབང་པོ་ལྔ་པོ་འདི་དག་སྟོང་པ་དང་འབྲས་བུ་མེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། གལ་ཏེ་དབང་པོ་ལྔ་པོ་འདི་དག་ཐམས་ཅད་མེད་ན་ང་ཡིས་དེ་ནི་མྟེགས་ཅན་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་གྲངས་སུ་གཏོགས་པར་འཆད་དོ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ཟིན་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གསུང་དགྱེས་པར་མཉན་ནས་མངོན་པར་བསྟོད་དོ། འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་དུས་གཅིག་ན། སྟོན་པ་མཉན་ཡོད་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། གོང་དུ་བཤད་པ་བཞིན་ནོ། ཁྱད་པར་ནི། དགེ་སློང་གང་ཞིག་དབང་པོ་ལྔ་པོ་དེ་དག་མངོན་པར་མཐོ་བ་དང་རྣོན་པོ་དང་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཡིན་ན་གཉིས་ཀའི་ཆ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་དགྲ་བཅོམ་པ་ཐོབ་བོ། ཞན་པའམ་དམན་པ་ཡིན་ན་ལུས་ཀྱིས་མངོན་དུ་བྱས་པ་ཐོབ་བོ། དེ་ལས་ཞན་པའམ་དམན་པ་ཡིན་ན་མཐོང་བས་ཐོབ་པ་ཐོབ་བོ།

于彼若軟、若劣，得信解脫。于彼若軟、若劣，得一種。于彼若軟、若劣，得斯陀含。于彼若軟、若劣，得家家。于彼若軟、若劣，得七有。于彼若軟、若劣，得法行。于彼若軟、若劣，得信行。是名比丘根波羅蜜因緣知果波羅蜜，果波羅蜜因緣知人波羅蜜。如是滿足者作滿足事，減少者作減少事，彼諸根則不空無果，若無此諸根者，我說彼為作凡夫數。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（六五四）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「有五根。何等為五？謂信根、精進根、念根、定根、慧根。此五根，一切皆為慧根所攝受。譬如堂閣眾材，棟為其首，皆依于棟，以攝持故。如是五根，慧為其首，以攝持故。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（六五五）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「有五根。何等為五？謂信根、精進根、念根、定根、慧根。信根者，當知是四不壞凈；精進根者，當知是四正斷；念根者，當知是四念處；定根者，當知是四禪；慧根者，當知是四聖諦。此諸功德，一切皆是慧為其首，以攝持故。」乃至……。

དེ་ལ་ཞན་པའམ་དམན་པ་ཡིན་ན་དད་པས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཐོབ་བོ། དེ་ལ་ཞན་པའམ་དམན་པ་ཡིན་ན་རིགས་གཅིག་པ་ཐོབ་བོ། དེ་ལ་ཞན་པའམ་དམན་པ་ཡིན་ན་ལན་གཅིག་ཕྱིར་འོང་བ་ཐོབ་བོ། དེ་ལ་ཞན་པའམ་དམན་པ་ཡིན་ན་རིགས་ནས་རིགས་སུ་སྐྱེ་བ་ཐོབ་བོ། དེ་ལ་ཞན་པའམ་དམན་པ་ཡིན་ན་ལན་བདུན་པ་ཐོབ་བོ། དེ་ལ་ཞན་པའམ་དམན་པ་ཡིན་ན་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ཐོབ་བོ། དེ་ལ་ཞན་པའམ་དམན་པ་ཡིན་ན་དད་པའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ཐོབ་བོ། དེ་ནི་དགེ་སློང་གི་དབང་པོ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་རྒྱུས་འབྲས་བུ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཤེས་པ་དང་། འབྲས་བུ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་རྒྱུས་གང་ཟག་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། དེ་ལྟར་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པས་ནི་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་དོན་བྱེད་དོ། ཉུང་ངུས་ནི་ཉུང་ངུའི་དོན་བྱེད་དོ། དབང་པོ་དེ་དག་ནི་སྟོང་པ་དང་འབྲས་བུ་མེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། གལ་ཏེ་དབང་པོ་འདི་དག་མེད་ན་ང་ཡིས་དེ་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་གྲངས་སུ་གཏོགས་པར་འཆད་དོ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ཟིན་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གསུང་དགྱེས་པར་མཉན་ནས་མངོན་པར་བསྟོད་དོ། འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་དུས་གཅིག་ན། སྟོན་པ་མཉན་ཡོད་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། དབང་པོ་ལྔ་ཡོད་དེ། ལྔ་གང་ཞེ་ན། དད་པའི་དབང་པོ་དང་། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་དབང་པོ་དང་། དྲན་པའི་དབང་པོ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དབང་པོ་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་དབང་པོའོ། དབང་པོ་ལྔ་པོ་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་དབང་པོས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་ཡིན་ནོ། དཔེར་ན་ཁང་བརྩེགས་ཀྱི་ཤིང་ཆ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གདུང་མ་ནི་གཙོ་བོ་ཡིན་ཞིང་། ཐམས་ཅད་གདུང་མ་ལ་བརྟེན་ནས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་བཞིན་ནོ། དེ་དུ་དབང་པོ་ལྔ་པོ་འདི་དག་གི་ཤེས་རབ་ནི་གཙོ་བོ་ཡིན་ཏེ་ཡོངས་སུ་བཟུང་བའི་ཕྱིར་རོ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ཟིན་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གསུང་དགྱེས་པར་མཉན་ནས་མངོན་པར་བསྟོད་དོ། འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་དུས་གཅིག་ན། སྟོན་པ་མཉན་ཡོད་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། དབང་པོ་ལྔ་ཡོད་དེ། ལྔ་གང་ཞེ་ན། དད་པའི་དབང་པོ་དང་། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་དབང་པོ་དང་། དྲན་པའི་དབང་པོ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དབང་པོ་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་དབང་པོའོ། དད་པའི་དབང་པོ་ནི་མི་འཕྲོགས་པའི་དད་པ་བཞི་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་དབང་པོ་ནི་ཡང་དག་པའི་སྤོང་བ་བཞི་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། དྲན་པའི་དབང་པོ་ནི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དབང་པོ་ནི་བསམ་གཏན་བཞི་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། ཤེས་རབ་ཀྱི་དབང་པོ་ནི་འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། ཡོན་ཏན་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ནི་ཤེས་རབ་གཙོ་བོ་ཡིན་ཏེ་ཡོངས་སུ་བཟུང་བའི་ཕྱིར་རོ། དེ་བཞིན་དུ་སོགས།།

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（六五六）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「有五根。何等為五？信根、精進根、念根、定根、慧根。若聖弟子成就慧根者，能修信根，依離、依無慾、依滅、向于舍，是名信根成就，信根成就，即是慧根。如信根，如是精進根、念根、定根、慧根亦如是說。是故就此五根，慧根為其首，以攝持故。譬如堂閣，棟為其首，眾材所依，以攝持故。如是五根，慧為其首，以攝持故。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（六五七）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「有五根。何等為五？信根、精進根、念根、定根、慧根。若聖弟子成就信根者，作如是學。聖弟子無始生死，無明所著，愛所繫，眾生長夜生死，往來流馳，不知本際，有因故有生死，因永盡者，則無生死，無明大闇聚障礙，誰般涅槃？唯苦滅、苦息、清涼、沒。如信根，如是精進根、念根、定根、慧根亦如是說。此五根，慧為首，慧所攝持。譬如堂閣，棟為首，棟所攝持。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ཟིན་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གསུང་དགྱེས་པར་མཉན་ནས་མངོན་པར་བསྟོད་དོ། འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་དུས་གཅིག་ན། སྟོན་པ་མཉན་ཡོད་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། དབང་པོ་ལྔ་ཡོད་དེ། ལྔ་གང་ཞེ་ན། དད་པའི་དབང་པོ་དང་། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་དབང་པོ་དང་། དྲན་པའི་དབང་པོ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དབང་པོ་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་དབང་པོའོ། གལ་ཏེ་འཕགས་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་དབང་པོ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་གྱུར་ན། དད་པའི་དབང་པོ་སྒོམ་པར་བྱེད་དེ། དབེན་པ་ལ་བརྟེན་པ་དང་། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ལ་བརྟེན་པ་དང་། འགོག་པ་ལ་བརྟེན་པ་དང་། བཏང་སྙོམས་སུ་ཕྱོགས་པ་སྟེ། དེ་ནི་དད་པའི་དབང་པོ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཞེས་བྱའོ། དད་པའི་དབང་པོ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་དབང་པོ་ཉིད་ཡིན་ནོ། ཇི་ལྟར་དད་པའི་དབང་པོ་བཞིན་དུ། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་དབང་པོ་དང་། དྲན་པའི་དབང་པོ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དབང་པོ་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་དབང་པོ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་གསུངས་སོ། དེ་བས་ན་དབང་པོ་ལྔ་པོ་འདི་དག་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་དབང་པོ་ནི་གཙོ་བོ་ཡིན་ཏེ། ཡོངས་སུ་བཟུང་བའི་ཕྱིར་རོ། དཔེར་ན་ཁང་བརྩེགས་ཀྱི་གདུང་མ་ནི་གཙོ་བོ་ཡིན་ཞིང་ཤིང་ཆ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བརྟེན་ནས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་བཞིན་ནོ། དེ་བཞིན་དུ་དབང་པོ་ལྔ་པོ་འདི་དག་གི་ཤེས་རབ་ནི་གཙོ་བོ་ཡིན་ཏེ་ཡོངས་སུ་བཟུང་བའི་ཕྱིར་རོ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ཟིན་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གསུང་དགྱེས་པར་མཉན་ནས་མངོན་པར་བསྟོད་དོ། འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་དུས་གཅིག་ན། སྟོན་པ་མཉན་ཡོད་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། དབང་པོ་ལྔ་ཡོད་དེ། ལྔ་གང་ཞེ་ན། དད་པའི་དབང་པོ་དང་། བརྩོན་འཀྱི་དབང་པོ་དང་། དྲན་པའི་དབང་པོ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དབང་པོ་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་དབང་པོའོ། གལ་ཏེ་འཕགས་པས་དད་པའི་དབང་པོ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་གྱུར་ན། འདི་ལྟར་སློབ་པར་བྱེད་དོ། འཕགས་པས་ཐོག་མ་མེད་པའི་སྐྱེ་བ་དང་འཆི་བ་ནི་མ་རིག་པས་ཁྱབ་ཅིང་། སྲེད་པས་བཅིངས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཡུན་རིང་པོ་ནས་སྐྱེ་བ་དང་འཆི་བར་འཁོར་ཞིང་རྒྱུག་པ་ནི་ཐོག་མ་མི་ཤེས་སོ། རྒྱུ་ཡོད་པས་སྐྱེ་བ་དང་འཆི་བ་ཡོད་ལ། རྒྱུ་རྟག་ཏུ་ཟད་པར་གྱུར་ན་སྐྱེ་བ་དང་འཆི་བ་མེད་དོ། མ་རིག་པའི་མུན་པ་ཆེན་པོའི་ཕུང་པོས་སྒྲིབ་པ་ན་སུ་ཞིག་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འགྱུར། སྡུག་བསྔལ་ཟད་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་ཞི་བ་དང་། བསིལ་བ་དང་། ནུབ་པ་ཁོ་ནའོ། ཇི་ལྟར་དད་པའི་དབང་པོ་བཞིན་དུ། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་དབང་པོ་དང་། དྲན་པའི་དབང་པོ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དབང་པོ་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་དབང་པོ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་གསུངས་སོ། དབང་པོ་ལྔ་པོ་འདི་དག་ནི་ཤེས་རབ་གཙོ་བོ་ཡིན་ཞིང་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་ཡིན་ནོ། དཔེར་ན་ཁང་བརྩེགས་ཀྱི་གདུང་མ་ནི་གཙོ་བོ་ཡིན་ཞིང་གདུང་མས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་བཞིན་ནོ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ཟིན་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གསུང་དགྱེས་པར་མཉན་ནས་མངོན་པར་བསྟོད་དོ།

（六五八）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「有五根——信根、精進根、念根、定根、慧根。何等為信根？謂聖弟子于如來所起信心，根本堅固，諸天、魔、梵、沙門、婆羅門及諸世間法所不能壞，是名信根。何等為精進根？謂四正斷。何等爲念根？謂四念處。何等為定根？謂四禪。何等為慧根？謂四聖諦，此諸功德，皆以慧為首。譬如堂閣，棟為其首。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（六五九）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「有五根。何等為五？謂信根、精進根、念根、定根、慧根。何等為信根？若聖弟子于如來發菩提心所得凈信心，是名信根。何等為精進根？于如來發菩提心所起精進方便，是名精進根。何等念根？于如來初發菩提心所起念根。何等為定根？于如來初發菩提心所起三昧，是名定根。何等為慧根？于如來初發菩提心所起智慧，是名慧根。所餘堂閣，譬如上說。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（六六〇）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་དུས་གཅིག་ན། སྟོན་པ་མཉན་ཡོད་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། དབང་པོ་ལྔ་ཡོད་དེ། དད་པའི་དབང་པོ་དང་། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་དབང་པོ་དང་། དྲན་པའི་དབང་པོ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དབང་པོ་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་དབང་པོའོ། དད་པའི་དབང་པོ་གང་ཞེ་ན། འཕགས་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་དད་པའི་སེམས་སྐྱེས་པ་སྟེ། རྩ་བ་བརྟན་པོར་གྱུར་པ། ལྷ་དང་། བདུད་དང་། ཚངས་པ་དང་། དགེ་སྦྱོང་དང་། བྲམ་ཟེ་དང་། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་གང་གིས་ཀྱང་གཞིག་མི་ནུས་པ། དེ་ནི་དད་པའི་དབང་པོ་ཞེས་བྱའོ། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་དབང་པོ་གང་ཞེ་ན། ཡང་དག་པའི་སྤོང་བ་བཞིའོ། དྲན་པའི་དབང་པོ་གང་ཞེ་ན། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞིའོ། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དབང་པོ་གང་ཞེ་ན། བསམ་གཏན་བཞིའོ། ཤེས་རབ་ཀྱི་དབང་པོ་གང་ཞེ་ན། འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞིའོ། ཡོན་ཏན་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ནི་ཤེས་རབ་གཙོ་བོ་ཡིན་ནོ། དཔེར་ན་ཁང་བརྩེགས་ཀྱི་གདུང་མ་ནི་གཙོ་བོ་ཡིན་པ་བཞིན་ནོ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ཟིན་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གསུང་དགྱེས་པར་མཉན་ནས་མངོན་པར་བསྟོད་དོ། འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་དུས་གཅིག་ན། སྟོན་པ་མཉན་ཡོད་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། དབང་པོ་ལྔ་ཡོད་དེ། ལྔ་གང་ཞེ་ན། དད་པའི་དབང་པོ་དང་། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་དབང་པོ་དང་། དྲན་པའི་དབང་པོ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དབང་པོ་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་དབང་པོའོ། དད་པའི་དབང་པོ་གང་ཞེ་ན། འཕགས་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བསྐྱེད་པས་དད་པའི་སེམས་དག་པ་ཐོབ་པ། དེ་ནི་དད་པའི་དབང་པོ་ཞེས་བྱའོ། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་དང་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བསྐྱེད་པས་བརྩོན་འགྲུས་དང་ཐབས་མཁས་པ་སྐྱེས་པ། དེ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་དབང་པོ་ཞེས་བྱའོ། དྲན་པའི་དབང་པོ་གང་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དང་པོར་བསྐྱེད་པས་སྐྱེས་པའི་དྲན་པའི་དབང་པོའོ། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དབང་པོ་གང་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དང་པོར་བསྐྱེད་པས་སྐྱེས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན། དེ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དབང་པོ་ཞེས་བྱའོ། ཤེས་རབ་ཀྱི་དབང་པོ་གང་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དང་པོར་བསྐྱེད་པས་སྐྱེས་པའི་ཤེས་རབ། དེ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་དབང་པོ་ཞེས་བྱའོ། ཁང་བརྩེགས་ཀྱི་དཔེ་ནི་གོང་དུ་བཤད་པ་བཞིན་ནོ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ཟིན་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གསུང་དགྱེས་པར་མཉན་ནས་མངོན་པར་བསྟོད་དོ། འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་དུས་གཅིག་ན། སྟོན་པ་མཉན་ཡོད་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།

爾時，世尊告諸比丘：「有五根。何等為五？謂信根、精進根、念根、定根、慧根。於此五根修習多修習，過去、未來、現在一切苦斷。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

如苦斷，如是究竟苦邊、苦盡、苦息、苦沒，度苦流，于縛得解，害諸色，過去、未來、現在一切漏盡，亦如是說。

（六六一）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「有二種力。何等為二？謂數力及修力。何等為數力？謂聖弟子空閑林中樹下，作如是思惟：『身惡行，現法、後世受于惡報。我若行身惡行者，我當自悔教，他亦悔我，大師亦當悔我，大德梵行亦當悔我，以法責我惡名流佈，身壞命終，當生惡趣泥犁中。』如是現法后報，身惡行斷，修身善行。如身惡行，口、意惡行亦如是說，是名數力。何等為修力？若比丘學于數力，聖弟子數力成就已，隨得修力，得修力已，修力滿足。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（六六二）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘……如上說。差別者：「聖弟子學數力成就已，貪、恚、癡若節若盡。

དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། དབང་པོ་ལྔ་ཡོད་དེ། ལྔ་གང་ཞེ་ན། དད་པའི་དབང་པོ་དང་། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་དབང་པོ་དང་། དྲན་པའི་དབང་པོ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དབང་པོ་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་དབང་པོའོ། དབང་པོ་ལྔ་པོ་འདི་དག་བསྒོམས་ཤིང་མང་དུ་བསྒོམས་པས་འདས་པ་དང་། མ་འོངས་པ་དང་། ད་ལྟར་བྱུང་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ཟད་པར་འགྱུར་རོ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ཟིན་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གསུང་དགྱེས་པར་མཉན་ནས་མངོན་པར་བསྟོད་དོ། ཇི་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་ཟད་པ་བཞིན་དུ། སྡུག་བསྔལ་གྱི་མཐའ་རྟོགས་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་ཟད་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་ཞི་བ་དང་། སྡུག་བསྔལ་ནུབ་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཆུ་བོ་བརྒལ་བ་དང་། བཅིངས་པ་ལས་གྲོལ་བ་དང་། གཟུགས་རྣམས་གནོད་པ་དང་། འདས་པ་དང་། མ་འོངས་པ་དང་། ད་ལྟར་བྱུང་བའི་ཟག་པ་ཐམས་ཅད་ཟད་པ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་གསུངས་སོ། འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་དུས་གཅིག་ན། སྟོན་པ་མཉན་ཡོད་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། སྟོབས་རྣམ་པ་གཉིས་ཡོད་དེ། གཉིས་གང་ཞེ་ན། བགྲང་བའི་སྟོབས་དང་སྒོམ་པའི་སྟོབས་སོ། བགྲང་བའི་སྟོབས་གང་ཞེ་ན། འཕགས་པ་དབེན་པའི་ནགས་ཀྱི་ཤིང་དྲུང་དུ་འདི་ལྟར་སེམས་པ་སྟེ། ལུས་ཀྱི་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་ནི་ཚེ་འདི་དང་ཕྱི་མར་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ངན་པ་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ། གལ་ཏེ་ང་ཡིས་ལུས་ཀྱི་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་བྱས་ན། ང་རང་གི་སེམས་འགྱོད་པར་འགྱུར་ལ། གཞན་གྱིས་ཀྱང་ང་ལ་སྨོད་པར་འགྱུར་ཞིང་། མཁན་པོས་ཀྱང་ང་ལ་སྨོད་པར་འགྱུར་ལ། ཚངས་པར་སྤྱོད་པའི་བཙུན་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་ང་ལ་སྨོད་པར་འགྱུར་ཞིང་། ཆོས་ཀྱིས་སྨད་པ་དང་མིང་ངན་པ་རྒྱས་པར་འགྱུར་ལ། ལུས་ཞིག་ནས་སཕོས་པའི་འོག་ཏུ་ངན་སོང་དམྱལ་བར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། དེ་ལྟར་ཚེ་འདི་དང་ཕྱི་མའི་འབྲས་བུ་མཐོང་ནས་ལུས་ཀྱི་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་སྤངས་ཏེ་ལུས་ཀྱི་ལེགས་པར་སྤྱོད་པ་སྒོམ་པར་བྱེད་དོ། ཇི་ལྟར་ལུས་ཀྱི་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་བཞིན་དུ། ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་གསུངས་སོ། དེ་ནི་བགྲང་བའི་སྟོབས་ཞེས་བྱའོ། སྒོམ་པའི་སྟོབས་གང་ཞེ་ན། དགེ་སློང་གིས་བགྲང་བའི་སྟོབས་ལ་བསླབས་ཏེ་འཕགས་པའི་བགྲང་བའི་སྟོབས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་གྱུར་ནས། ཇི་ལྟར་སྒོམ་པའི་སྟོབས་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་དེ་བཞིན་དུ་སྒོམ་པའི་སྟོབས་ཐོབ་ནས་སྒོམ་པའི་སྟོབས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་དོ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ཟིན་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གསུང་དགྱེས་པར་མཉན་ནས་མངོན་པར་བསྟོད་དོ། འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་དུས་གཅིག་ན། སྟོན་པ་མཉན་ཡོད་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། གོང་དུ་བཤད་པ་བཞིན་ནོ། ཁྱད་པར་ནི། འཕགས་པའི་བགྲང་བའི་སྟོབས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་གྱུར་ནས་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་ཡང་དག་པར་ཟད་པའམ་རྩད་ནས་ཟད་པར་གྱུར་ཏོ།

如是聖弟子依于數力，盡立數力，隨得修力，得修力已，修力滿足。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（六六三）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘……如上說。差別者：「何等為修力？謂修四念處。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

如四念處，如是修四正斷、四如意足、五根、五力、七覺分、八聖道分、四道、四法句、止觀，亦如是說。

（六六四）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「有三種力。何等為三？謂信力、精進力、慧力。複次三力。何等為三？謂信力、念力、慧力。複次三力。何等為三？謂信力、定力、慧力。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（六六五）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「有三力，謂信力、精進力、慧力。如是，比丘！當作是學：『我當成就信力、精進力、慧力。』」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

如精進力，念力、定力，亦如是說。

འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པའི་དུས་གཅིག་ན། དེ་བཞིན་འཕགས་པ་རྣམས་**གྲངས་ཀྱི་སྟོབས་ལ་བརྟེན་ནས། གྲངས་ཀྱི་སྟོབས་ཐམས་ཅད་བཙུགས་ཏེ། སྒོམ་པའི་སྟོབས་རྗེས་སུ་ཐོབ་པ་དང་། སྒོམ་པའི་སྟོབས་ཐོབ་ནས། སྒོམ་པའི་སྟོབས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་གྱུར་ཏོ།། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ཟིན་པ་དང་། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ཐོས་ནས། དགའ་མགུ་རངས་ཏེ་སྤྱོད་པར་བྱེད་དོ།། （དྲུག་བརྒྱ་དྲུག་ཅུ་གསུམ་པ།） འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་ཡིན། དུས་གཅིག་ན། སངས་རྒྱས་མཉན་ཡོད་ཀྱི་རྒྱལ་ཁམས་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ།། གོང་དུ་བཤད་པ་བཞིན་ནོ།། ཁྱད་པར་ནི་"སྒོམ་པའི་སྟོབས་གང་ཞེ་ན། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་སྒོམ་པའོ།" སངས་རྒྱས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ཟིན་པ་དང་། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ཐོས་ནས། དགའ་མགུ་རངས་ཏེ་སྤྱོད་པར་བྱེད་དོ།། ཇི་ལྟར་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་བཞིན་དུ། དེ་བཞིན་དུ་ཡང་དག་པར་སྤོང་བ་བཞི་དང་། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་བཞི་དང་། དབང་པོ་ལྔ་དང་། སྟོབས་ལྔ་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་དང་། འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་དང་། ལམ་བཞི་དང་། ཆོས་ཀྱི་ཚིག་བཞི་དང་། ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་རྣམས་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་བཤད་དོ།། （དྲུག་བརྒྱ་དྲུག་ཅུ་བཞི་པ།） འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་ཡིན། དུས་གཅིག་ན། སངས་རྒྱས་མཉན་ཡོད་ཀྱི་རྒྱལ་ཁམས་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། "སྟོབས་རྣམ་པ་གསུམ་ཡོད་དེ། གསུམ་གང་ཞེ་ན། དད་པའི་སྟོབས་དང་། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་སྟོབས་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་སོ།། ཡང་སྟོབས་གསུམ་སྟེ། གསུམ་གང་ཞེ་ན། དད་པའི་སྟོབས་དང་། དྲན་པའི་སྟོབས་དང་། ་ཀྱི་སྟོབས་སོ།། ཡང་སྟོབས་གསུམ་སྟེ། གསུམ་གང་ཞེ་ན། དད་པའི་སྟོབས་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྟོབས་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་སོ།།" སངས་རྒྱས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ཟིན་པ་དང་། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ཐོས་ནས། དགའ་མགུ་རངས་ཏེ་སྤྱོད་པར་བྱེད་དོ།། （དྲུག་བརྒྱ་དྲུག་ཅུ་ལྔ་པ།） འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་ཡིན། དུས་གཅིག་ན། སངས་རྒྱས་མཉན་ཡོད་ཀྱི་རྒྱལ་ཁམས་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། "སྟོབས་གསུམ་ཡོད་དེ། དད་པའི་སྟོབས་དང་། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་སྟོབས་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་སོ།། དེ་ལྟར་དགེ་སློང་དག །འདི་ལྟར་སློབ་པར་བྱ་སྟེ། བདག་གིས་དད་པའི་སྟོབས་དང་། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་སྟོབས་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱའོ།།" སངས་རྒྱས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ཟིན་པ་དང་། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ཐོས་ནས། དགའ་མགུ་རངས་ཏེ་སྤྱོད་པར་བྱེད་དོ།། ཇི་ལྟར་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་སྟོབས་བཞིན་དུ། དྲན་པའི་སྟོབས་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྟོབས་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་བཤད་དོ།།

（六六六）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「有三力——信力、念力、慧力。何等為信力？謂聖弟子于如來所入于凈信，根本堅固，諸天、魔、梵、沙門、婆羅門及諸同法所不能壞，是名信力。何等為精進力？謂修四正斷。何等為慧力？謂四聖諦。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

餘二力如上說。

（六六七）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「有四力。何等為四？謂信力、精進力、念力、慧力。複次四力——信力、念力、定力、慧力。複次四力——覺力、精進力、無罪力、攝力。」

此諸經如上三力說。差別者：「何等為覺力？于善、不善法如實知，有罪、無罪，習近、不習近，卑法、勝法，黑法、白法，有分別法、無分別法，緣起法、非緣起法如實知，是名覺力。何等為精進力？謂四正斷……」如前廣說。「何等為無罪力？謂無罪身、口、意，是名無罪力。何等為攝力？謂四攝事，惠施、愛語、行利、同利。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（དྲུག་བརྒྱ་དྲུག་ཅུ་དྲུག་པ།） འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་ཡིན། དུས་གཅིག་ན། སངས་རྒྱས་མཉན་ཡོད་ཀྱི་རྒྱལ་ཁམས་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། "སྟོབས་གསུམ་ཡོད་དེ། དད་པའི་སྟོབས་དང་། དྲན་པའི་སྟོབས་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་སོ།། དད་པའི་སྟོབས་གང་ཞེ་ན། འཕགས་པ་རྣམས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་དད་པ་དྭངས་བ། རྩ་བ་བརྟན་པོ། ལྷ་དང་། བདུད་དང་། ཚངས་པ་དང་། དགེ་སྦྱོང་དང་། བྲམ་ཟེ་དང་། ཆོས་མཚུངས་པ་གཞན་རྣམས་ཀྱིས་མི་ཕྱེད་པ་སྟེ། འདི་ནི་དད་པའི་སྟོབས་ཞེས་བྱའོ།། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་སྟོབས་གང་ཞེ་ན། ཡང་དག་པར་སྤོང་བ་བཞི་བསྒོམ་པའོ།། ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་གང་ཞེ་ན། འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞིའོ།།" སངས་རྒྱས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ཟིན་པ་དང་། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ཐོས་ནས། དགའ་མགུ་རངས་ཏེ་སྤྱོད་པར་བྱེད་དོ།། སྟོབས་གཞན་གཉིས་ནི་གོང་དུ་བཤད་པ་བཞིན་ནོ།། （དྲུག་བརྒྱ་དྲུག་ཅུ་བདུན་པ།） འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་ཡིན། དུས་གཅིག་ན། སངས་རྒྱས་མཉན་ཡོད་ཀྱི་རྒྱལ་ཁམས་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། "སྟོབས་བཞི་ཡོད་དེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། དད་པའི་སྟོབས་དང་། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་སྟོབས་དང་། དྲན་པའི་སྟོབས་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་སོ།། ཡང་སྟོབས་བཞི་སྟེ། དད་པའི་སྟོབས་དང་། དྲན་པའི་སྟོབས་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྟོབས་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་སོ།། ཡང་སྟོབས་བཞི་སྟེ། རྟོགས་པའི་སྟོབས་དང་། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་སྟོབས་དང་། ཉེས་པ་མེད་པའི་སྟོབས་དང་། བསྡུ་བའི་སྟོབས་སོ།།" མདོ་འདི་དག་ནི་གོང་གི་སྟོབས་གསུམ་བཞིན་དུ་བཤད་དོ།། ཁྱད་པར་ནི་"རྟོགས་པའི་སྟོབས་གང་ཞེ་ན། དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་པ། ཉེས་པ་དང་བཅས་པ་དང་། ཉེས་པ་མེད་པ། བསྟེན་པར་བྱ་བ་དང་། བསྟེན་པར་མི་བ དམན་པའི་ཆོས་དང་། མཆོག་གི་ཆོས། ནག་པོའི་ཆོས་དང་། དཀར་པོའི་ཆོས། རྣམ་པར་དབྱེ་བའི་ཆོས་དང་། རྣམ་པར་དབྱེ་བ་མེད་པའི་ཆོས། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་ཆོས་དང་། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་རྣམས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་པ་སྟེ། འདི་ནི་རྟོགས་པའི་སྟོབས་ཞེས་བྱའོ།། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་སྟོབས་གང་ཞེ་ན། ཡང་དག་པར་སྤོང་བ་བཞི་སྟེ།" སྔར་རྒྱས་པར་བཤད་པ་བཞིན་ནོ།། "ཉེས་པ་མེད་པའི་སྟོབས་གང་ཞེ་ན། ལུས་དང་། ངག་དང་། ཡིད་ཀྱི་ཉེས་པ་མེད་པ་སྟེ། འདི་ནི་ཉེས་པ་མེད་པའི་སྟོབས་ཞེས་བྱའོ།། བསྡུ་བའི་སྟོབས་གང་ཞེ་ན། བསྡུ་བའི་དངོས་པོ་བཞི་སྟེ། སྦྱིན་པ་དང་། སྙན་པར་སྨྲ་བ་དང་། དོན་སྤྱོད་པ་དང་། དོན་མཐུན་པའོ།།" སངས་རྒྱས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ཟིན་པ་དང་། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ཐོས་ནས། དགའ་མགུ་རངས་ཏེ་སྤྱོད་པར་བྱེད་དོ།།

（六六八）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘……如上說。差別者：「若最勝施者，謂法施。最勝愛語者，謂善男子樂聞，應時說法。行利最勝者，諸不信者能令入信，建立於信；立戒者以凈戒，慳者以施，惡智者以正智令入建立。同利最勝者，謂阿羅漢以阿羅漢、阿那含以阿那含、斯陀含以斯陀含、須陀洹以須陀洹、凈戒者以凈而授于彼。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（六六九）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘……如上說。差別者：「若所有法，是眾之所取，一切皆是四攝事。或有一取施者，或一取愛語者，或一取行利者，或一取同利者。過去世時，過去世眾，以有所取者，亦是四攝事。未來世眾，當有所取者，亦是四攝事。或一取施者，或一取愛語，或一取行利者，或一取同利。」

爾時，世尊即說偈言：

「佈施及愛語，　　或有行利者， 　同利諸行生，　　各隨其所應。 　以此攝世間，　　猶車因釭運。 　世無四攝事，　　母恩子養忘， 　亦無父等尊，　　謙下之奉事。

（དྲུག་བརྒྱ་དྲུག་ཅུ་བརྒྱད་པ།） འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་ཡིན། དུས་གཅིག་ན། སངས་རྒྱས་མཉན་ཡོད་ཀྱི་རྒྱལ་ཁམས་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ།། གོང་དུ་བཤད་པ་བཞིན་ནོ།། ཁྱད་པར་ནི་"གལ་ཏེ་སྦྱིན་པ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པའོ།། སྙན་པར་སྨྲ་བ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་ནི། རིགས་ཀྱི་བུ་མཉན་པར་འདོད་པ་ལ་དུས་སུ་ཆོས་བཤད་པའོ།། དོན་སྤྱོད་པ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་ནི། མ་དད་པ་རྣམས་དད་པ་ལ་འཇུག་པར་བྱེད་ཅིང་དད་པ་ལ་འཇོག་པ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་ལྡན་པ་རྣམས་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་དག་པ་ལ་འཇོག་པ་དང་། སེར་སྣ་ཅན་རྣམས་སྦྱིན་པ་ལ་འཇོག་པ་དང་། ཤེས་རབ་ངན་པ་རྣམས་ཡང་དག་པའི་ཤེས་རབ་ལ་འཇུག་ཅིང་འཇོག་པའོ།། དོན་མཐུན་པ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་ནི། དགྲ་བཅོམ་པས་དགྲ་བཅོམ་པ་དང་། ཕྱིར་མི་འོང་བས་ཕྱིར་མི་འོང་བ་དང་། ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བས་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བ་དང་། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པས་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་དག་པ་རྣམས་ཀྱིས་དག་པས་དེ་དག་ལ་སྦྱིན་པའོ།།" སངས་རྒྱས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ཟིན་པ་དང་། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ཐོས་ནས། དགའ་མགུ་རངས་ཏེ་སྤྱོད་པར་བྱེད་དོ།། （དྲུག་བརྒྱ་དྲུག་ཅུ་དགུ་པ།） འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་ཡིན། དུས་གཅིག་ན། སངས་རྒྱས་མཉན་ཡོད་ཀྱི་རྒྱལ་ཁམས་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ།། གོང་དུ་བཤད་པ་བཞིན་ནོ།། ཁྱད་པར་ནི་"གལ་ཏེ་ཆོས་གང་དག་འཁོར་གྱིས་བླངས་པ་ཐམས་ཅད་ནི་བསྡུ་བའི་དངོས་པོ་བཞི་པོ་འདི་དག་ཡིན་ནོ།། ལ་ལས་སྦྱིན་པ་ལེན་པ་དང་། ལ་ལས་སྙན་པར་སྨྲ་བ་ལེན་པ་དང་། ལ་ལས་དོན་སྤྱོད་པ་ལེན་པ་དང་། ལ་ལས་དོན་མཐུན་པ་ལེན་ནོ།། འདས་པའི་དུས་ན། འདས་པའི་འཁོར་ངས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་བསྡུ་བའི་དངོས་པོ་བཞི་པོ་འདི་དག་ཡིན་ནོ།། མ་འོངས་པའི་འཁོར་གྱིས་བླང་བར་འགྱུར་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་བསྡུ་བའི་དངོས་པོ་བཞི་པོ་འདི་དག་ཡིན་ནོ།། ལ་ལས་སྦྱིན་པ་ལེན་པ་དང་། ལ་ལས་སྙན་པར་སྨྲ་བ་ལེན་པ་དང་། ལ་ལས་དོན་སྤྱོད་པ་ལེན་པ་དང་། ལ་ལས་དོན་མཐུན་པ་ལེན་ནོ།།" དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་གསུངས་སོ།། "སྦྱིན་པ་དང་ནི་སྙན་པར་སྨྲ།། ཡང་ན་དོན་སྤྱོད་བྱེད་པ་དང་།། དོན་མཐུན་སྤྱོད་པ་རྣམས་སྐྱེ་སྟེ།། རང་རང་སོ་སོར་འོས་པ་བཞིན།། འདི་དག་གིས་ནི་འཇིག་རྟེན་བསྡུས།། ཤིང་རྟ་སྒྲོག་པས་འགྲོ་བ་བཞིན།། འཇིག་རྟེན་བསྡུ་བ་བཞི་མེད་ན།། མའི་དྲིན་བུ་ཡིས་བརྗེད་པར་འགྱུར།། ཕ་སོགས་གཙོ་བོ་རྣམས་ལ་ཡང་།། གུས་པས་བསྙེན་བཀུར་མེད་པར་འགྱུར།།"

以有四攝事，　　隨順之法故， 　是故有大士，　　德被於世間。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（六七〇）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「有四力。何等為四？謂覺力、精進力、無罪力、攝力……」如上說。「若比丘成就此四力者，得離五恐怖。何等五？謂不活恐怖、惡名恐怖、眾中恐怖、死恐怖、惡趣恐怖，是名五恐怖。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（六七一）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘……如上說。差別者：「聖弟子成就此四力者，當作是學。我不畏不活，我何緣畏不活？若身行不凈行、口不凈行、意不凈行，作諸邪貪，不信、懈怠、不精進、失念、不定、惡慧、慳、不攝者，彼應畏不活。我有四力，謂覺力、精進力、無罪力、攝力，有此四力成就故，不應畏如不活畏。如是惡名畏、眾中畏、死畏、惡趣畏亦如上說。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（六七二）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

"བསྡུ་བའི་དངོས་པོ་བཞི་ཡོད་པས།། རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཕྱིར།། དེ་ཕྱིར་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོ་ཡི།། ཡོན་ཏན་འཇིག་རྟེན་ཁྱབ་པར་འགྱུར།།" སངས་རྒྱས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ཟིན་པ་དང་། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ཐོས་ནས། དགའ་མགུ་རངས་ཏེ་སྤྱོད་པར་བྱེད་དོ།། （དྲུག་བརྒྱ་བདུན་ཅུ་པ།） འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་ཡིན། དུས་གཅིག་ན། སངས་རྒྱས་མཉན་ཡོད་ཀྱི་རྒྱལ་ཁམས་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། "སྟོབས་བཞི་ཡོད་དེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། རྟོགས་པའི་སྟོབས་དང་། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་སྟོབས་དང་། ཉེས་པ་མེད་པའི་སྟོབས་དང་། བསྡུ་བའི་སྟོབས་སོ།།" གོང་དུ་བཤད་པ་བཞིན་ནོ།། "གལ་ཏེ་དགེ་སློང་སྟོབས་བཞི་པོ་འདི་དག་དང་ལྡན་པ་ནི། འཇིགས་པ་ལྔ་ལས་གྲོལ་བར་འགྱུར་རོ།། ལྔ་གང་ཞེ་ན། འཚོ་བ་མེད་པའི་འཇིགས་པ་དང་། མིང་ངན་པའི་འཇིགས་པ་དང་། འཁོར་གྱི་དབུས་སུ་འཇིགས་པ་དང་། འཆི་བའི་འཇིགས་པ་དང་། ངན་སོང་གི་འཇིགས་པ་སྟེ། འདི་དག་ནི་འཇིགས་པ་ལྔའོ།།" སངས་རྒྱས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ཟིན་པ་དང་། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ཐོས་ནས། དགའ་མགུ་རངས་ཏེ་སྤྱོད་པར་བྱེད་དོ།། （དྲུག་བརྒྱ་བདུན་ཅུ་གཅིག་པ།） འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་ཡིན། དུས་གཅིག་ན། སངས་རྒྱས་མཉན་ཡོད་ཀྱི་རྒྱལ་ཁམས་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ།། གོང་དུ་བཤད་པ་བཞིན་ནོ།། ཁྱད་པར་ནི་"འཕགས་པ་སྟོབས་བཞི་པོ་འདི་དག་དང་ལྡན་པ་ནི། འདི་ལྟར་བསླབ་པར་བྱའོ།། བདག་འཚོ་བ་མེད་པས་མི་འཇིགས་ཏེ། བདག་ཅིའི་ཕྱིར་འཚོ་བ་མེད་པས་འཇིགས་པར་བྱཏེ་ལུས་ཀྱིས་མི་གཙང་བའི་སྤྱོད་པ་དང་། ངག་གིས་མི་གཙང་བའི་སྤྱོད་པ་དང་། ཡིད་ཀྱིས་མི་གཙང་བའི་སྤྱོད་པ་དང་། ལོག་པའི་བརྣབ་སེམས་བྱེད་ཅིང་། མ་དད་པ་དང་། ལེ་ལོ་ཅན་དང་། བརྩོན་འགྲུས་མེད་པ་དང་། དྲན་པ་ཉམས་པ་དང་། མཉམ་པར་མ་བཞག་པ་དང་། ཤེས་རབ་ངན་པ་དང་། སེར་སྣ་ཅན་དང་། མི་སྡུད་པ་ནི། དེས་འཚོ་བ་མེད་པས་འཇིགས་པར་རིགས་སོ།། བདག་ལ་སྟོབས་བཞི་ཡོད་དེ། རྟོགས་པའི་སྟོབས་དང་། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་སྟོབས་དང་། ཉེས་པ་མེད་པའི་སྟོབས་དང་། བསྡུ་བའི་སྟོབས་ཏེ། སྟོབས་བཞི་པོ་འདི་དག་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར། འཚོ་བ་མེད་པས་འཇིགས་པ་ལྟ་བུས་འཇིགས་པར་མི་རིགས་སོ།། དེ་བཞིན་དུ་མིང་ངན་པའི་འཇིགས་པ་དང་། འཁོར་གྱི་དབུས་སུ་འཇིགས་པ་དང་། འཆི་བའི་འཇིགས་པ་དང་། ངན་སོང་གི་འཇིགས་པ་ཡང་གོང་དུ་བཤད་པ་བཞིན་ནོ།།" སངས་རྒྱས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ཟིན་པ་དང་། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ཐོས་ནས། དགའ་མགུ་རངས་ཏེ་སྤྱོད་པར་བྱེད་དོ།། （དྲུག་བརྒྱ་བདུན་ཅུ་གཉིས་པ།） འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་ཡིན། དུས་གཅིག་ན། སངས་རྒྱས་མཉན་ཡོད་ཀྱི་རྒྱལ་ཁམས་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།།

爾時，世尊告諸比丘：「有四力——覺力、精進力、無罪力、攝力。何等為覺力？謂慧、大慧、深慧、難勝慧，是名覺力。何等為精進力？若於不善法不善數、黑黑數、有罪有罪數、不應親近不應親近數，離此諸法已，若諸餘善善數、白白數、無罪無罪數、應親近應親近數，如此等修習，增上精勤、欲、方便、堪能，正念正知而學，是名精進力。無罪力、攝力如上修多羅說。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（六七三）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「有五力。何等為五？信力、精進力、念力、定力、慧力。」

佛說是經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（六七四）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘……如上說。差別者：「諸比丘當作是學：『我當勤加精進，成就信力、精進力、念力、定力、慧力。』」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（六七五）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘……如上說。差別者：「彼信力，當知是四不壞凈。精進力者，當知是四正斷。

འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པའི་དུས་གཅིག་ན། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། སྟོབས་བཞི་ཡོད་དེ། རྟོགས་པའི་སྟོབས་དང་། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་སྟོབས་དང་། ཉེས་པ་མེད་པའི་སྟོབས་དང་། སྡུད་པའི་སྟོབས་སོ། །རྟོགས་པའི་སྟོབས་གང་ཞེ་ན། ཤེས་རབ་དང་། ཤེས་རབ་ཆེན་པོ་དང་། ཤེས་རབ་ཟབ་མོ་དང་། ཤེས་རབ་བླ་ན་མེད་པ་སྟེ། དེ་ནི་རྟོགས་པའི་སྟོབས་ཞེས་བྱའོ། །བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་སྟོབས་གང་ཞེ་ན། མི་དགེ་བ་དང་། མི་དགེ་བའི་གྲངས་དང་། ནག་པོ་དང་། ནག་པོའི་གྲངས་དང་། ཉེས་པ་དང་བཅས་པ་དང་། ཉེས་པ་དང་བཅས་པའི་གྲངས་དང་། བསྟེན་པར་མི་བྱ་བ་དང་། བསྟེན་པར་མི་བྱ་བའི་གྲངས་རྣམས་ལས་ལོག་སྟེ། དགེ་བ་དང་། དགེ་བའི་གྲངས་དང་། དཀར་པོ་དང་། དཀར་པོའི་གྲངས་དང་། ཉེས་པ་མེད་པ་དང་། ཉེས་པ་མེད་པའི་གྲངས་དང་། བསྟེན་པར་བྱ་བ་དང་། བསྟེན་པར་བྱ་བའི་གྲངས་རྣམས་ལ་གོམས་པར་བྱེད་ཅིང་། ལྷག་པར་བརྩོན་པ་དང་། འདུན་པ་དང་། ཐབས་དང་། ནུས་པ་དང་། དྲན་པ་ཡང་དག་དང་། ཤེས་བཞིན་དུ་སློབ་པ་དེ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་སྟོབས་ཞེས་བྱའོ། །ཉེས་པ་མེད་པའི་སྟོབས་དང་། སྡུད་པའི་སྟོབས་ནི་གོང་གི་མདོ་བཞིན་ནོ། ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ངོ་། ། དྲུག་བརྒྱ་དོན་གསུམ་པ། འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པའི་དུས་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ། ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། སྟོབས་ལྔ་ཡོད་དེ། སྟོབས་ལྔ་གང་ཞེ་ན། དད་པའི་སྟོབས་དང་། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་སྟོབས་དང་། དྲན་པའི་སྟོབས་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྟོབས་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་སོ། ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ངོ་། ། དྲུག་བརྒྱ་དོན་བཞི་པ། འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པའི་དུས་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ། ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། གོང་བཞིན་ནོ། །ཁྱད་པར་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། དགེ་སློང་དག་འདི་ལྟར་བསླབ་པར་བྱ་སྟེ། བདག་གིས་དད་པའི་སྟོབས་དང་། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་སྟོབས་དང་། དྲན་པའི་སྟོབས་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྟོབས་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་བརྩོན་འགྲུས་བསྐྱེད་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱའོ། ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ངོ་། ། དྲུག་བརྒྱ་དོན་ལྔ་པ། འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པའི་དུས་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ། ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། གོང་བཞིན་ནོ། །ཁྱད་པར་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། དད་པའི་སྟོབས་དེ་ནི་མི་ཉམས་པ་བཞི་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་སྟོབས་དེ་ནི་ཡང་དག་པའི་སྤོང་བ་བཞི་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །

念力者，當知四念處。定力者，當知是四禪。慧力者，當知是四聖諦。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（六七六）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘……如上說。差別者：「是故，諸比丘！當作是學：『我成就信力、精進力、念力、定力、慧力。』」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（六七七）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「有五學力。何等為五？謂信力是學力、精進力是學力、慚力是學力、愧力是學力、慧力是學力。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（六七八）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘……如上說。差別者：「諸比丘！當作是學：『我當成就信力是學力、成就精進力是學力、成就慚力是學力、成就愧力是學力、成就慧力是學力。』」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（六七九）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘……如上說。

དྲན་པའི་སྟོབས་དེ་ནི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྟོབས་དེ་ནི་བསམ་གཏན་བཞི་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་དེ་ནི་འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ངོ་། ། དྲུག་བརྒྱ་དོན་དྲུག་པ། འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པའི་དུས་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ། ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། གོང་བཞིན་ནོ། །ཁྱད་པར་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་དགེ་སློང་དག་འདི་ལྟར་བསླབ་པར་བྱ་སྟེ། བདག་གིས་དད་པའི་སྟོབས་དང་། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་སྟོབས་དང་། དྲན་པའི་སྟོབས་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྟོབས་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱའོ། ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ངོ་། ། དྲུག་བརྒྱ་དོན་བདུན་པ། འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པའི་དུས་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ། ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། བསླབ་པའི་སྟོབས་ལྔ་ཡོད་དེ། ལྔ་གང་ཞེ་ན། དད་པའི་སྟོབས་ནི་བསླབ་པའི་སྟོབས་ཡིན། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་སྟོབས་ནི་བསླབ་པའི་སྟོབས་ཡིན། ངོ་ཚ་ཤེས་པའི་སྟོབས་ནི་བསླབ་པའི་སྟོབས་ཡིན། ཁྲེལ་ཡོད་པའི་སྟོབས་ནི་བསླབ་པའི་སྟོབས་ཡིན། ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་ནི་བསླབ་པའི་སྟོབས་ཡིན་ནོ། ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ངོ་། ། དྲུག་བརྒྱ་དོན་བརྒྱད་པ། འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པའི་དུས་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ། ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལའདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། གོང་བཞིན་ནོ། །ཁྱད་པར་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། དགེ་སློང་དག་འདི་ལྟར་བསླབ་པར་བྱ་སྟེ། བདག་གིས་དད་པའི་སྟོབས་བསླབ་པའི་སྟོབས་སུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་སྟོབས་བསླབ་པའི་སྟོབས་སུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ། ངོ་ཚ་ཤེས་པའི་སྟོབས་བསླབ་པའི་སྟོབས་སུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ། ཁྲེལ་ཡོད་པའི་སྟོབས་བསླབ་པའི་སྟོབས་སུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ། ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་བསླབ་པའི་སྟོབས་སུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱའོ། ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ངོ་། ། དྲུག་བརྒྱ་དོན་དགུ་པ། འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པའི་དུས་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ། ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། གོང་བཞིན་ནོ། །

差別者：「何等信力是學力？于如來所善入于信，根本堅固，諸天、魔、梵、沙門、婆羅門及余同法所不能壞。何等為精進力是學力？謂四正斷……」如前廣說。「何等為慚力是學力？謂羞恥，恥于起惡不善法諸煩惱數，受諸有熾然苦報，于未來世生、老、病、死、憂、悲、苦、惱，是名慚力是學力。何等為愧力是學力？謂諸可愧事而愧，愧起諸惡不善法煩惱數，受諸有熾然苦報，于未來世生、老、病、死、憂、悲、苦、惱，是名愧力是學力。何等為慧力是學力？謂聖弟子住于智慧，成就世間生滅智慧，賢聖出厭離，決定正盡苦，是名慧力是學力。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（六八〇）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘，如上所說。差別者：「是故，諸比丘！當作是學：『我當成就信力是學力，精進力、慚力、愧力、慧力是學力。』」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（六八一）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「若比丘于善法若變、若退、若不久住者，他人當以五種白法來呵責汝。

ཁྱད་པར་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། དད་པའི་སྟོབས་བསླབ་པའི་སྟོབས་གང་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་དད་པ་ལེགས་པར་ཞུགས་པ་རྩ་བ་བརྟན་པ། ལྷ་དང་། བདུད་དང་། ཚངས་པ་དང་། དགེ་སྦྱོང་དང་། བྲམ་ཟེ་དང་། ཆོས་མཐུན་པ་གཞན་སུས་ཀྱང་བཤིག་པར་མི་ནུས་པའོ། །བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་སྟོབས་བསླབ་པའི་སྟོབས་གང་ཞེ་ན། ཡང་དག་པའི་སྤོང་བ་བཞི་སྟེ། སྔར་རྒྱས་པར་བཤད་པ་བཞིན་ནོ། །ངོ་ཚ་ཤེས་པའི་སྟོབས་བསླབ་པའི་སྟོབས་གང་ཞེ་ན། ངོ་ཚ་བ་སྟེ། མི་དགེ་བ་དང་། སྡིག་པའི་ཆོས་ཉོན་མོངས་པའི་གྲངས་རྣམས་སྐྱེ་བ་ལ་ངོ་ཚ་བ་དང་། སྲིད་པའི་མེ་འབར་བའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྣམ་སྨིན་མྱོང་བ་དང་། མ་འོངས་པའི་དུས་སུ་སྐྱེ་བ་དང་། རྒ་བ་དང་། ན་བ་དང་། འཆི་བ་དང་། མྱ་ངན་དང་། སྨྲེ་སྔགས་དང་། སྡུག་བསྔལ་དང་། ཡིད་མི་བདེ་བ་རྣམས་ལ་ངོ་ཚ་བ་སྟེ། དེ་ནི་ངོ་ཚ་ཤེས་པའི་སྟོབས་བསླབ་པའི་སྟོབས་ཞེས་བྱའོ། །ཁྲེལ་ཡོད་པའི་སྟོབས་བསླབ་པའི་སྟོབས་གང་ཞེ་ན། ཁྲེལ་བར་བྱ་བའི་གནས་ལ་ཁྲེལ་བ་སྟེ། མི་དགེ་བ་དང་སྡིག་པའི་ཆོས་ཉོན་མོངས་པའི་གྲངས་རྣམས་སྐྱེ་བ་ལ་ཁྲེལ་བ་དང་། སྲིད་པའི་མེ་འབར་བའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྣམ་སྨིན་མྱོང་བ་དང་། མ་འོངས་པའི་དུས་སུ་སྐྱེ་བ་དང་། རྒ་བ་དང་། ན་བ་དང་། འཆི་བ་དང་། མྱ་ངན་དང་། སྨྲེ་སྔགས་དང་། སྡུག་བསྔལ་དང་། ཡིད་མི་བདེ་བ་རྣམས་ལ་ཁྲེལ་བ་སྟེ། དེ་ནི་ཁྲེལ་ཡོད་པའི་སྟོབས་བསླབ་པའི་སྟོབས་ཞེས་བྱའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་བསླབ་པའི་སྟོབས་གང་ཞེ་ན། འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ལ་གནས་པ། འཇིག་རྟེན་གྱི་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པའི་ཤེས་རབ་དང་ལྡན་པ། འཕགས་པའི་སྐྱོ་བ་དང་། ངེས་པར་འབྱུང་བ། ཡང་དག་པར་སྡུག་བསྔལ་ཟད་པར་བྱེད་པ་སྟེ། དེ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་བསླབ་པའི་སྟོབས་ཞེས་བྱའོ། ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ངོ་། ། དྲུག་བརྒྱ་གྱ་པ། འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པའི་དུས་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ། ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་གོང་བཞིན་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ཁྱད་པར་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་དགེ་སློང་དག་འདི་ལྟར་བསླབ་པར་བྱ་སྟེ། བདག་གིས་དད་པའི་སྟོབས་བསླབ་པའི་སྟོབས་སུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་སྟོབས་དང་། ངོ་ཚ་ཤེས་པའི་སྟོབས་དང་། ཁྲེལ་ཡོད་པའི་སྟོབས་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་བསླབ་པའི་སྟོབས་སུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱའོ། ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ངོ་། ། དྲུག་བརྒྱ་གྱ་གཅིག་པ། འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པའི་དུས་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ། ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། དགེ་སློང་དག་གལ་ཏེ་དགེ་སློང་ཞིག་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ལ་འགྱུར་བའམ། ཉམས་པའམ། ཡུན་རིང་དུ་མི་གནས་པར་གྱུར་ན། གཞན་དག་གིས་དཀར་པོའི་ཆོས་ལྔས་ཁྱོད་ལ་གླེང་བར་འགྱུར་ཏེ།

何等為五？言汝不以信入于善法，若依信者，能離不善法，修諸善法。汝無精進、無慚、無愧、無慧入于善法故。若依慧者，能離諸不善法，修諸善法。

「若比丘于正法不變、不退、久住者，他人當以五種白法來慶慰汝。何等為五？正信入于善法，若依信者，離不善法，修諸善法，精進、慚、愧、慧入于善法，若依慧者，離不善法，修諸善法。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（六八二）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「若比丘還戒者、退戒者，他人當以五種白法來呵責汝。何等為五？若比丘不以信入于善法，若依信者，離不善法，修諸善法。不以精進、慚、愧、慧入于善法；若依慧者，離不善法，修諸善法。若比丘盡其壽命，純一滿凈，梵行清白者，他人當以五種白法來慶慰汝……」如上說。

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（六八三）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「若比丘若不欲令惡不善法生者，唯有信善法，若信退滅者，不信永住，諸不善法則生。

ལྔ་གང་ཞེ་ན། ཁྱོད་ནི་དད་པས་དགེ་བའི་ཆོས་ལ་མ་ཞུགས་ཏེ། གལ་ཏེ་དད་པ་ལ་བརྟེན་ན་མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་སྤོང་ཞིང་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་བསྒྲུབ་པར་འགྱུར་རོ། །ཁྱོད་ལ་བརྩོན་འགྲུས་དང་། ངོ་ཚ་དང་། ཁྲེལ་ཡོད་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱིས་དགེ་བའི་ཆོས་ལ་འཇུག་པ་མེད་དེ། གལ་ཏེ་ཤེས་རབ་ལ་བརྟེན་ན་མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་སྤོང་ཞིང་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་བསྒྲུབ་པར་འགྱུར་རོ། ། གལ་ཏེ་དགེ་སློང་ཞིག་དམ་པའི་ཆོས་ལ་མི་འགྱུར་བ་དང་། མི་ཉམས་པ་དང་། ཡུན་རིང་དུ་གནས་པར་གྱུར་ན། གཞན་དག་གིས་དཀར་པོའི་ཆོས་ལྔས་དགའ་བར་བྱ་སྟེ། ལྔ་གང་ཞེ་ན། དད་པ་ཡང་དག་པས་དགེ་བའི་ཆོས་ལ་ཞུགས་པ་དང་། གལ་ཏེ་དད་པ་ལ་བརྟེན་ན་མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་སྤོང་ཞིང་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་བསྒྲུབ་པ་དང་། བརྩོན་འགྲུས་དང་། ངོ་ཚ་དང་། ཁྲེལ་ཡོད་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱིས་དགེ་བའི་ཆོས་ལ་ཞུགས་པ་དང་། གལ་ཏེ་ཤེས་རབ་ལ་བརྟེན་ན་མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་སྤོང་ཞིང་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་བསྒྲུབ་པའོ། ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ངོ་། ། དྲུག་བརྒྱ་གྱ་གཉིས་པ། འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པའི་དུས་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ། ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། གལ་ཏེ་དགེ་སློང་ཞིག་བསླབ་པ་ཕྱིར་སྤྱོད་པའམ། བསླབ་པ་ལས་ཉམས་པར་གྱུར་ན། གཞན་དག་གིས་དཀར་པོའི་ཆོས་ལྔས་ཁྱོད་ལ་གླེང་བར་འགྱུར་ཏེ། ལྔ་གང་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་དགེ་སློང་ཞིག་དད་པས་དགེ་བའི་ཆོས་ལ་མ་ཞུགས་ན། གལ་ཏེ་དད་པ་ལ་བརྟེན་ན་མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་སྤོང་ཞིང་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་བསྒྲུབ་པར་འགྱུར་རོ། །བརྩོན་འགྲུས་དང་། ངོ་ཚ་དང་། ཁྲེལ་ཡོད་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱིས་དགེ་བའི་ཆོས་ལ་མ་ཞུགས་ན། གལ་ཏེ་ཤེས་རབ་ལ་བརྟེན་ན་མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་སྤོང་ཞིང་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་བསྒྲུབ་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་དགེ་སློང་ཞིག་ཚེ་རབས་ཀུན་ས་སུ་དག་པའི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་དཀར་པོ་ཡིན་ན། གཞན་དག་གིས་དཀར་པོའི་ཆོས་ལྔས་དགའ་བར་བྱ་སྟེ། གོང་དུ་བཤད་པ་བཞིན་ནོ། ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ངོ་། ། དྲུག་བརྒྱ་གྱ་གསུམ་པ། འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པའི་དུས་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ། ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། གལ་ཏེ་དགེ་སློང་ཞིག་སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་མི་སྐྱེ་བར་འདོད་ན། དད་པས་དགེ་བའི་ཆོས་ཁོ་ན་ལ་བརྟེན་ཏེ། གལ་ཏེ་དད་པ་ཉམས་ཤིང་འཇིག་ན། མི་དད་པ་རྟག་ཏུ་གནས་ཏེ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །

乃至欲令惡不善法不生者，唯有精進、慚、愧、慧，若精進、慚、愧、慧力退滅，惡慧永住者，惡不善法則生。若比丘依于信者，則離不善法，修諸善法，依精進、慚、愧、慧者，則離不善法，修諸善法。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（六八四）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「若比丘於色生厭、離欲、滅盡、不起、解脫，是名阿羅訶三藐三佛陀。受、想、行、識亦如是說。若複比丘於色生厭、離欲、不起、解脫者，是名阿羅漢慧解脫。受、想、行、識亦如是說。諸比丘！如來應等正覺、阿羅漢慧解脫有何種種別異。」

諸比丘白佛：「世尊是法根、法眼、法依，唯愿為說，諸比丘聞已，當受奉行。」

佛告比丘：「諦聽，善思，當爲汝說。如來、應、等正覺者，先未聞法，能自覺知，現法自知，得三菩提，于未來世能說正法，覺諸聲聞，所謂四念處、四正斷、四如意足、五根、五力、七覺分、八聖道分，是名如來、應、等正覺。所未得法能得，未制梵行能制，能善知道、善說道，為眾將導，然後聲聞成就隨法隨道，樂奉大師教誡、教授，善於正法，是名如來應等正覺、阿羅漢慧解脫種種別異。

དེ་བཞིན་དུ་སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་མི་སྐྱེ་བར་འདོད་ན། བརྩོན་འགྲུས་དང་། ངོ་ཚ་དང་། ཁྲེལ་ཡོད་དང་། ཤེས་རབ་ཁོ་ན་ལ་བརྟེན་ཏེ། གལ་ཏེ་བརྩོན་འགྲུས་དང་། ངོ་ཚ་དང་། ཁྲེལ་ཡོད་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་ཉམས་ཤིང་འཇིག་ན། ཤེས་རབ་ངན་པ་རྟག་ཏུ་གནས་ཏེ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་དགེ་སློང་ཞིག་དད་པ་ལ་བརྟེན་ན་མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་སྤོང་ཞིང་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་བསྒྲུབ་པར་འགྱུར་རོ། །བརྩོན་འགྲུས་དང་། ངོ་ཚ་དང་། ཁྲེལ་ཡོད་དང་། ཤེས་རབ་ལ་བརྟེན་ན་མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་སྤོང་ཞིང་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་བསྒྲུབ་པར་འགྱུར་རོ། ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ངོ་། ། དྲུག་བརྒྱ་གྱ་བཞི་པ། འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པའི་དུས་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ། ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། གལ་ཏེ་དགེ་སློང་ཞིག་གཟུགས་ལ་སྐྱོ་བ་དང་། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང་། འགོག་པ་དང་། མི་སྐྱེ་བ་དང་། རྣམ་པར་གྲོལ་བར་གྱུར་ན་དེ་ནི་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱའོ། །ཚོར་བ་དང་། འདུ་ཤེས་དང་། འདུ་བྱེད་དང་། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །ཡང་གལ་ཏེ་དགེ་སློང་ཞིག་གཟུགས་ལ་སྐྱོ་བ་དང་། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང་། མི་སྐྱེ་བ་དང་། རྣམ་པར་གྲོལ་བར་གྱུར་ན་དེ་ནི་དགྲ་བཅོམ་པ་ཤེས་རབ་ཀྱིས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཚོར་བ་དང་། འདུ་ཤེས་དང་། འདུ་བྱེད་དང་། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །དགེ་སློང་དག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་དང་། དགྲ་བཅོམ་པ་ཤེས་རབ་ཀྱིས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ལ་ཁྱད་པར་ོད། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་ཆོས་ཀྱི་རྩ་བ་དང་། ཆོས་ཀྱི་མིག་དང་། ཆོས་ཀྱི་རྟེན་ལགས་ཏེ། ཅི་ནས་ཀྱང་བཤད་དུ་གསོལ། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་ཐོས་ནས་བཟུང་ཞིང་སྒྲུབ་པར་འགྱུར་རོ། ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ལེགས་པར་ཉོན་ཅིག །ལེགས་པར་སེམས་ཤིག །ངས་ཁྱེད་ལ་བཤད་པར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ནི་སྔོན་མ་ཐོས་པའི་ཆོས་རྣམས་རང་གིས་མངོན་པར་རྟོགས་པར་མཛད་དེ། ཚེ་འདིའི་ཆོས་རང་གིས་མཁྱེན་ནས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་བརྙེས་ཏེ། མ་འོངས་པའི་དུས་སུ་ཡང་དག་པའི་ཆོས་གསུང་བར་མཛད་པ་དང་། ཉན་ཐོས་རྣམས་རྟོགས་པར་མཛད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་དང་། ཡང་དག་པའི་སྤོང་བ་བཞི་དང་། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་བཞི་དང་། དབང་པོ་ལྔ་དང་། སྟོབས་ལྔ་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་དང་། འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་དེ། འདི་དག་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱའོ། །མ་ཐོབ་པའི་ཆོས་རྣམས་ཐོབ་པར་མཛད་པ་དང་། མ་བཅས་པའི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་འཆའ་བར་མཛད་པ་དང་། ལམ་ལེགས་པར་མཁྱེན་པ་དང་། ལམ་ལེགས་པར་གསུང་བ་དང་། འཁོར་གྱི་གཙོ་བོར་གྱུར་པ་དང་། དེ་ནས་ཉན་ཐོས་རྣམས་ཆོས་དང་ལམ་གྱི་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་དང་། བསྟན་པ་དང་གདམས་ངག་ཉན་པར་དགའ་བ་དང་། ཡང་དག་པའི་ཆོས་ལ་ལེགས་པར་གནས་པར་གྱུར་པ་སྟེ། འདི་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་དང་དགྲ་བཅོམ་པ་ཤེས་རབ་ཀྱིས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དག་གི་ཁྱད་པར་ཡིན་ནོ། །

「複次，五學力、如來十力。何等為學力？謂信力、精進力、念力、定力、慧力。何等為如來十力？謂如來處非處如實知，是名如來初力。若成就此力者，如來、應、等正覺得先佛最勝處智，轉于梵輪，于大眾中能師子吼而吼。

「複次，如來於過去、未來、現在業法，受因事報如實知，是名第二如來力。如來、應、等正覺成就此力，得先佛最勝處，能轉梵輪，于大眾中作師子吼而吼。

「複次，如來、應、等正覺禪解脫，三昧正受，染惡清凈，處凈如實知，是名如來第三力。若此力成就，如來、應、等正覺得先佛最勝處智，能轉梵輪，于大眾中師子吼而吼。

「複次，如來知眾生種種諸根差別如實知，是名如來第四力。若成就此力，如來、應、等正覺得先佛最勝處智，能轉梵輪，于大眾中師子吼而吼。

「複次，如來悉知眾生種種意解如實知，是名第五如來力。若此力成就，如來、應、等正覺得先佛最勝處智，能轉梵輪，于大眾中師子吼而吼。

「複次，如來悉知世間眾生種種諸界如實知，是名第六如來力。若於此力成就，如來、應、等正覺得先佛最勝處智，能轉梵輪，于大眾中師子吼而吼。

「複次，如來於一切至處道如實知，是名第七如來力。

ཡང་བསླབ་པའི་སྟོབས་ལྔ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྟོབས་བཅུའོ། །བསླབ་པའི་སྟོབས་གང་ཞེ་ན། དད་པའི་སྟོབས་དང་། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་སྟོབས་དང་། དྲན་པའི་སྟོབས་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྟོབས་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་སོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྟོབས་བཅུ་གང་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གནས་དང་གནས་མ་ཡིན་པ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མཁྱེན་པ་སྟེ། འདི་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྟོབས་དང་པོའོ། །གང་འདི་སྟོབས་འདི་དང་ལྡན་པ་དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་སྔོན་གྱི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་གནས་མཆོག་གི་ཡེ་ཤེས་བརྙེས་ཏེ། ཚངས་པའི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་ནས། འཁོར་གྱི་ནང་དུ་སེང་གེའི་སྒྲ་སྒྲོགས་པར་མཛད་དོ། ། ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་འདས་པ་དང་། མ་འོངས་པ་དང་། ད་ལྟར་བྱུང་བའི་ལས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་དང་། རྒྱུ་དང་བཅས་པའི་རྣམ་སྨིན་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མཁྱེན་པ་སྟེ། འདི་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྟོབས་གཉིས་པའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་འདི་སྟོབས་དང་ལྡན་པས་སྔོན་གྱི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་གནས་མཆོག་བརྙེས་ཏེ། ཚངས་པའི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་ནས། འཁོར་གྱི་ནང་དུ་སེང་གེའི་སྒྲ་སྒྲོགས་པར་མཛད་དོ། ། ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་བསམ་གཏན་དང་། རྣམ་པར་ཐར་པ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང་། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་། རྣམ་པར་བྱང་བ་དང་། གནས་པ་དང་། དག་པ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མཁྱེན་པ་སྟེ། འདི་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྟོབས་གསུམ་པའོ། །གལ་ཏེ་སྟོབས་འདི་དང་ལྡན་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་སྔོན་གྱི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་གནས་མཆོག་གི་ཡེ་ཤེས་བརྙ། ཚངས་པའི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་ནས། འཁོར་གྱི་ནང་དུ་སེང་གེའི་སྒྲ་སྒྲོགས་པར་མཛད་དོ། ། ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དབང་པོ་སྣ་ཚོགས་པའི་ཁྱད་པར་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མཁྱེན་པ་སྟེ། འདི་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྟོབས་བཞི་པའོ། །གལ་ཏེ་སྟོབས་འདི་དང་ལྡན་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་སྔོན་གྱི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་གནས་མཆོག་གི་ཡེ་ཤེས་བརྙེས་ཏེ། ཚངས་པའི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་ནས། འཁོར་གྱི་ནང་དུ་སེང་གེའི་སྒྲ་སྒྲོགས་པར་མཛད་དོ། ། ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་མོས་པ་སྣ་ཚོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མཁྱེན་པ་སྟེ། འདི་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྟོབས་ལྔ་པའོ། །གལ་ཏེ་སྟོབས་འདི་དང་ལྡན་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་སྔོན་གྱི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་གནས་མཆོག་གི་ཡེ་ཤེས་བརྙེས་ཏེ། ཚངས་པའི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་ནས། འཁོར་གྱི་ནང་དུ་སེང་གེའི་སྒྲ་སྒྲོགས་པར་མཛད་དོ། ། ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་འཇིག་རྟེན་གྱི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཁམས་སྣ་ཚོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མཁྱེན་པ་སྟེ། འདི་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྟོབས་དྲུག་པའོ། །གལ་ཏེ་སྟོབས་འདི་དང་ལྡན་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་སྔོན་གྱི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་གནས་མཆོག་གི་ཡེ་ཤེས་བརྙེས་ཏེ། ཚངས་པའི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་ནས། འཁོར་གྱི་ནང་དུ་སེང་གེའི་སྒྲ་སྒྲོགས་པར་མཛད་དོ། ། ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བའི་ལམ་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མཁྱེན་པ་སྟེ། འདི་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྟོབས་བདུན་པའོ། །

若此力成就，如來、應、等正覺得先佛最勝處智，能轉梵輪，于大眾中師子吼而吼。

「複次，如來於過去宿命種種事憶念：『從一生至百千生，從一劫至百千劫。我爾時于彼生如是族、如是姓、如是名、如是食、如是苦樂覺、如是長壽、如是久住、如是壽分齊。我于彼處死、此處生，彼處生、此處死，如是行、如是因、如是方。』宿命所更悉如實知，是名第八如來力。若此力成就，如來、應、等正覺得先佛最勝處智，能轉梵輪，于大眾中師子吼而吼。

「複次，如來以天眼凈過於人眼，見眾生死時、生時，妙色、惡色、下色、上色，向于惡趣、向于善趣、隨業法受悉如實知：『此眾生身惡業成就，口、意惡業成就，謗毀賢聖，受邪見業；以是因緣，身壞命終，墮惡趣，生地獄中。此眾生身善行，口、意善行，不謗賢聖，正見業法受；彼因彼緣，身壞命終，生善趣天上。』悉如實知，是名第九如來力。若此力成就，如來、應、等正覺得先佛最勝處智，能轉梵輪，于大眾中師子吼而吼。

「複次，如來諸漏已盡，無漏心解脫、慧解脫，現法自知身作證：『我生已盡，梵行已立，所作已作，自知不受後有。』是名第十如來力。

གལ་ཏེ་སྟོབས་འདི་འགྲུབ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་སྔོན་གྱི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་གནས་མཆོག་གི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་ནས། ཚངས་པའི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བར་ནུས་ཤིང་། འཁོར་གྱི་དབུས་སུ་སེང་གེའི་སྒྲ་སྒྲོག་པར་མཛད་དོ།། ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་སྔོན་གྱི་གནས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་རྗེས་སུ་དྲན་པ། སྐྱེ་བ་གཅིག་ནས་འབུམ་ཕྲག་བརྒྱའི་བར་དང་། བསྐལ་པ་གཅིག་ནས་འབུམ་ཕྲག་བརྒྱའི་བར་དུ། བདག་དེའི་ཚེ་རིགས་འདི་ལྟ་བུ། རུས་འདི་ལྟ་བུ། མིང་འདི་ལྟ་བུ། ཟས་འདི་ལྟ་བུ། སྡུག་བསྔལ་དང་བདེ་བའི་ཚོར་བ་འདི་ལྟ་བུ། ཚེ་ཚད་འདི་ལྟ་བུ། གནས་པ་འདི་ལྟ་བུ། ཚེའི་མཐའ་འདི་ཙམ་ཞིག་གོ། བདག་གནས་འདི་ནས་ཤི་འཕོས་ནས་གནས་འདིར་སྐྱེས། གནས་འདི་ནས་ཤི་འཕོས་ནས་གནས་འདིར་སྐྱེས། སྤྱོད་པ་འདི་ལྟ་བུ། རྒྱུ་འདི་ལྟ་བུ། ཕྱོགས་འདི་ལྟ་བུའོ་ཞེས་སྔོན་གྱི་གནས་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མཁྱེན་པ་འདི་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྟོབས་བརྒྱད་པའོ། གལ་ཏེ་སྟོབས་འདི་འགྲུབ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་སྔོན་གྱི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་གནས་མཆོག་གི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་ནས། ཚངས་པའི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བར་ནུས་ཤིང་། འཁོར་གྱི་དབུས་སུ་སེང་གེའི་སྒྲ་སྒྲོག་པར་མཛད་དོ།། ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ལྷའི་མིག་གིས་མིའི་མིག་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས་པས། སེམས་ཅན་རྣམས་འཆི་བའི་དུས་དང་སྐྱེ་བའི་དུས་དང་། ཁ་དོག་མཛེས་པ་དང་། ཁ་དོག་ངན་པ་དང་། དམའ་བའི་ཁ་དོག་དང་། མཐོ་བའི་ཁ་དོག་དང་། ངན་སོང་དུ་འགྲོ་བ་དང་། བདེ་འགྲོར་འགྲོ་བ་དང་། ལས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མྱོང་བ་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མཁྱེན་ཏེ། སེམས་ཅན་འདི་དག་ནི་ལུས་ཀྱི་ངན་པའི་ལས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ། ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ངན་པའི་ལས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ། འཕགས་པ་རྣམས་ལ་སྐུར་བ་འདེབས་པ། ལོག་པར་ལྟ་བའི་ལས་དང་ལྡན་པ། དེའི་རྒྱུས་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་ལནས་ཤི་བའི་འོག་ཏུ་ངན་སོང་དམྱལ་བར་སྐྱེའོ། སེམས་ཅན་འདི་དག་ནི་ལུས་ཀྱི་ལེགས་པར་སྤྱོད་པ། ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ལེགས་པར་སྤྱོད་པ། འཕགས་པ་རྣམས་ལ་སྐུར་བ་མི་འདེབས་པ། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བའི་ལས་དང་ལྡན་པ། དེའི་རྒྱུས་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་ལུས་ཞིག་ནས་ཤི་བའི་འོག་ཏུ་བདེ་འགྲོ་མཐོ་རིས་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་དུ་སྐྱེའོ་ཞེས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མཁྱེན་པ་འདི་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྟོབས་དགུ་པའོ། གལ་ཏེ་སྟོབས་འདི་འགྲུབ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་སྔོན་གྱི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་གནས་མཆོག་གི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་ནས། ཚངས་པའི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བར་ནུས་ཤིང་། འཁོར་གྱི་དབུས་སུ་སེང་གེའི་སྒྲ་སྒྲོག་པར་མཛད་དོ།། ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཟག་པ་ཐམས་ཅད་ཟད་པ། ཟག་པ་མེད་པའི་སེམས་ཀྱི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱིས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ། མངོན་སུམ་དུ་རང་གིས་མཁྱེན་ནས་མངོན་དུ་བྱས་ཏེ། བདག་གི་སྐྱེ་བ་ཟད། ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་བསྟེན་ཟིན། བྱ་བ་བྱས་ཟིན། སླར་ཡང་སྲིད་པ་གཞན་མི་ཤེས་སོ་ཞེས་མཁྱེན་པ་འདི་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྟོབས་བཅུ་པའོ།།

若此力成就，如來、應、等正覺得先佛最勝處智，能轉梵輪，于大眾中師子吼而吼。

「如此十力，唯如來成就，是名如來與聲聞種種差別。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（六八五）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「譬如嬰兒，父母生已，付其乳母，隨時摩拭，隨時沐浴，隨時乳哺，隨時訊息。若乳母不謹慎者，兒或以草、以土諸不凈物著其口中，乳母當即教令除去。能時除卻者善，兒不能自卻者，乳母當以左手持其頭，右手探其哽，嬰兒當時雖苦，乳母要當苦探其哽，為欲令其子長夜安樂故。」

佛告諸比丘：「若嬰兒長大，有所識別，復持草、土諸不凈物著口中不？」

比丘白佛：「不也，世尊！嬰兒長大，有所別知，尚不以腳觸諸不凈物，況著口中。」

佛告比丘：「嬰兒小時，乳母隨時料理訊息，及其長大，智慧成就，乳母放舍，不勤訊息，以其長大不自放逸故。如是，比丘！若諸聲聞始學，智慧未足，如來以法隨時教授而訊息之；若久學智慧深固，如來放舍，不復隨時慇勤教授，以其智慧成就不放逸故。是故，聲聞五種學力，如來成就十種智力……」如上廣說。

གལ་ཏེ་སྟོབས་འདི་འགྲུབ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་སྔོན་གྱི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་གནས་མཆོག་གི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་ནས། ཚངས་པའི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བར་ནུས་ཤིང་། འཁོར་གྱི་དབུས་སུ་སེང་གེའི་སྒྲ་སྒྲོག་པར་མཛད་དོ།། སྟོབས་བཅུ་པོ་འདི་དག་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཁོ་ན་ལ་མངའ་བ་སྟེ། འདི་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང་ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱི་ཁྱད་པར་རོ།། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གསུང་ལ་མངོན་པར་དགའ་ནས་ཡི་རངས་ཏེ་མངོན་པར་བསྟོད་དོ།། （དྲུག་བརྒྱ་བརྒྱད་ཅུ་ང་ལྔ།） འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། དཔེར་ན་བྱིས་པ་ཆུང་ངུ་ཞིག་ཕ་མས་བསྐྱེད་ནས། མ་མ་ལ་གཏད་ནས། དུས་སུ་བྱུག་པ་དང་། དུས་སུ་ཁྲུས་བྱེད་པ་དང་། དུས་སུ་ནུ་ཞོ་སྟེར་བ་དང་། དུས་སུ་བདག་གཉེར་བྱེད་དོ།། གལ་ཏེ་མ་མ་བག་མེད་ན་བྱིས་པ་དེས་རྩྭའམ་ས་འམ་མི་གཙང་བའི་དངོས་པོ་རྣམས་ཁར་བཅུག་ན། མ་མས་དེ་མ་ཐག་ཏུ་བསལ་བར་བྱའོ།། དུས་སུ་བསལ་ནུས་ན་ལེགས། བྱིས་པས་རང་ཉིད་བསལ་མི་ནུས་ན། མ་མས་ལག་པ་གཡོན་པས་མགོ་བཟུང་ནས། ལག་པ་གཡས་པས་མིད་པའི་ནང་ནས་བཏོན་དགོས་ཏེ། བྱིས་པ་དེའི་ཚེ་སྡུག་བསྔལ་ཡང་། མ་མས་ངེས་པར་སྡུག་བསྔལ་དང་བཅས་ཏེ་མིད་པའི་ནང་ནས་འདོན་དགོས་པ་ནི། རང་གི་བུ་ཡུན་རིང་པོར་བདེ་བར་གནས་པའི་ཆེད་དུའོ།། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། གལ་ཏེ་བྱིས་པ་དེ་ཆེན་པོར་སྐྱེས་ནས་དབྱེ་བ་ཤེས་པར་གྱུར་ན། ཡང་རྩྭ་དང་ས་དང་མི་གཙང་བའི་དངོས་པོ་རྣམས་ཁར་འཇུག་གམ། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་གསོལ་བ། བཅོམ་ལྡན་འདས། དེ་ནི་མ་ལགས་སོ།། བྱིས་པ་ཆེན་པོར་སྐྱེས་ནས་དབྱེ་བ་ཤེས་པར་གྱུར་ན། རྐང་པས་མི་གཙང་བའི་དངོས་པོ་ལ་རེག་པར་ཡང་མད་ན། ཁར་འཇུག་པ་ལྟ་ག་ལ་སྲིད། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། བྱིས་པ་ཆུང་ངུའི་དུས་སུ་མ་མས་དུས་སུ་བདག་གཉེར་དང་ལྟ་སྐྱོང་བྱེད་ཅིང་། རིམ་གྱིས་ཆེན་པོར་སྐྱེས་ནས་ཤེས་རབ་རྫོགས་པར་གྱུར་པ་ན། མ་མས་བཏང་སྙོམས་སུ་བཞག་སྟེ། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱིས་བདག་གཉེར་མི་བྱེད་དེ། དེ་ནི་ཆེན་པོར་སྐྱེས་ནས་བག་མེད་པར་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ།། དེ་བཞིན་དུ་དགེ་སློང་དག །ཉན་ཐོས་རྣམས་ལས་དང་པོ་པ་ཤེས་རབ་མ་རྫོགས་པ་རྣམས་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་དུས་དང་དུས་སུ་ཆོས་ཀྱིས་གདམས་ངག་བསྟན་ནས་བདག་གཉེར་མཛད་དོ།། ཡུན་རིང་དུ་སློབ་པས་ཤེས་རབ་བརྟན་པོར་གྱུར་པ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བཏང་སྙོམས་སུ་བཞག་སྟེ། སླར་ཡང་དུས་དང་དུས་སུ་བརྩོན་འགྲུས་དྲག་པོས་གདམས་ངག་མི་སྟོན་ཏེ། དེ་ནི་ཤེས་རབ་རྫོགས་པས་བག་མེད་པར་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ།། དེའི་ཕྱིར་ན། ཉན་ཐོས་རྣམས་ལ་སློབ་པའི་སྟོབས་ལྔ་ཡོད་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྟོབས་བཅུ་མངའ་འོ།། ཞེས་གོང་དུ་རྒྱས་པར་གསུངས་པ་བཞིན་ནོ།།

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（六八六）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「如來有六種力。若六種力成就，如來、應、等正覺得先佛最勝處智，能轉梵輪，于大眾中師子吼而吼。謂處非處如實知，如來初力。複次，過去、未來、現在心樂法受如實知……」如上廣說，「是名第二如來力。複次，如來禪、解脫、三昧、正受如實知……」如上廣說，「是名如來第三力。複次，如來過去種種宿命之事如實知……」如上廣說，「是名如來第四力。複次，如來天眼凈過於人眼，見諸眾生死此生彼……」如上廣說，「是名如來第五力。複次，如來結漏已盡，無漏心解脫、慧解脫……」如上廣說，乃至「于眾中師子吼而吼，是名如來第六力。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（六八七）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘……如上說。差別者：「若有來問我如來處非處力，如如來處非處智力所知見覺，成等正覺，為彼記說。

「若復來問如來自以樂受智力，如如來自以樂受智力所知見覺，成等正覺，為彼記說，是名第二如來智力。

བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གསུང་ལ་མངོན་པར་དགའ་ནས་ཡི་རངས་ཏེ་མངོན་པར་བསྟོད་དོ།། （དྲུག་བརྒྱ་བརྒྱད་ཅུ་ང་དྲུག） འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་སྟོབས་དྲུག་མངའ་སྟེ། གལ་ཏེ་སྟོབས་དྲུག་པོ་འདི་དག་འགྲུབ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་སྔོན་གྱི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་གནས་མཆོག་གི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་ནས། ཚངས་པའི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བར་ནུས་ཤིང་། འཁོར་གྱི་དབུས་སུ་སེང་གེའི་སྒྲ་སྒྲོག་པར་མཛད་དོ།། དེ་ནི་གནས་དང་གནས་མ་ཡིན་པ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མཁྱེན་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྟོབས་དང་པོའོ།། ཡང་འདས་པ་དང་། མ་འོངས་པ་དང་། ད་ལྟར་བྱུང་བའི་སེམས་ཀྱི་དགའ་བ་དང་ཆོས་ཀྱི་མྱོང་བ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མཁྱེན་པ།། ཞེས་གོང་དུ་རྒྱས་པར་གསུངས་པ་བཞིན། འདི་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྟོབས་གཉིས་པའོ།། ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསམ་གཏན་དང་། རྣམ་པར་ཐར་པ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མཁྱེན་པ།། ཞེས་གོང་དུ་རྒྱས་པར་གསུངས་པ་བཞིན། འདི་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྟོབས་གསུམ་པའོ།། ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་སྔོན་གྱི་གནས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མཁྱེན་པ།། ཞེས་གོང་དུ་རྒྱས་པར་གསུངས་པ་བཞིན། འདི་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྟོབས་བཞི་པའོ།། ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ལྷའི་མིག་གིས་མིའི་མིག་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས་པས་སེམས་ཅན་རྣམས་འཆི་འཕོ་བ་དང་སྐྱེ་བ་མཐོང་བ།། ཞེས་གོང་དུ་རྒྱས་པར་གསུངས་པ་བཞིན། འདི་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྟོབས་ལྔ་པའོ།། ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཟག་པ་ཟད་པ། ཟག་པ་མེད་པའི་སེམས་ཀྱི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང་ཤེས་རབ་ཀྱིས་རྣམལ་བ།། ཞེས་གོང་དུ་རྒྱས་པར་གསུངས་པ་བཞིན། འཁོར་གྱི་དབུས་སུ་སེང་གེའི་སྒྲ་སྒྲོག་པའི་བར་ཏེ། འདི་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྟོབས་དྲུག་པའོ།། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གསུང་ལ་མངོན་པར་དགའ་ནས་ཡི་རངས་ཏེ་མངོན་པར་བསྟོད་དོ།། （དྲུག་བརྒྱ་བརྒྱད་ཅུ་ང་བདུན།） འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ།། ཞེས་གོང་དུ་གསུངས་པ་བཞིན་ནོ།། ཁྱད་པར་ནི། གལ་ཏེ་སུ་ཞིག་ང་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གནས་དང་གནས་མ་ཡིན་པའི་སྟོབས་ཀྱི་སྐོར་དྲིས་ན། ཇི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གནས་དང་གནས་མ་ཡིན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་མཁྱེན་ཅིང་གཟིགས་ཤིང་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པ་ལྟར། དེ་ལ་ལུང་བསྟན་པར་བྱའོ།། ཡང་སུ་ཞིག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བདེ་བའི་མྱོང་བའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱི་སྐོར་དྲིས་ན། ཇི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བདེ་བའི་མྱོང་བའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་མཁྱེན་ཅིང་གཟིགས་ཤིང་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པ་ལྟར། དེ་ལ་ལུང་བསྟན་པར་བྱའོ།། འདི་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྟོབས་གཉིས་པའོ།།

「若有來問如來禪定、解脫、三昧、正受智力，如如來禪定、解脫、三昧、正受，為彼記說。

「若有來問宿命所更智力，如如來宿命所更所知見覺，為彼記說。

「若有來問如來天眼智力，如如來天眼所見，為彼記說。

「若有來問如來漏盡智力，如如來漏盡智力所知見覺，為彼記說。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（六八八）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「有七力。何等為七？信力、精進力、慚力、愧力、念力、定力、慧力。」

爾時，世尊即說偈言：

「信力精進力，　　慚力及愧力， 　正念定慧力，　　是說名七力， 　成就七力者，　　得盡諸有漏。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（六八九）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「有七力……」如上說。差別者：「是故，比丘！當如是學：『我當成就信力。』如是精進力、慚力、愧力、念力、定力、慧力亦當學。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

གལ་ཏེ་སུ་ཞིག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསམ་གཏན་དང་། རྣམ་པར་ཐར་པ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱི་སྐོར་དྲིས་ན། ཇི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསམ་གཏན་དང་། རྣམ་པར་ཐར་པ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། སྙོམས་པར་འཇུག་པ་བཞིན་དུ་དེ་ལ་ལུང་བསྟན་པར་བྱའོ།། གལ་ཏེ་སུ་ཞིག་སྔོན་གྱི་གནས་རྗེས་སུ་དྲན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱི་སྐོར་དྲིས་ན། ཇི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྔོན་གྱི་གནས་རྗེས་སུ་དྲན་པས་མཁྱེན་ཅིང་གཟིགས་ཤིང་མངོན་པར་རྟོགས་པ་བཞིན་དུ་དེ་ལ་ལུང་བསྟན་པར་བྱའོ།། གལ་ཏེ་སུ་ཞིག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ལྷའི་མིག་གི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱི་སྐོར་དྲིས་ན། ཇི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ལྷའི་མིག་གིས་གཟིགས་པ་བཞིན་དུ་དེ་ལ་ལུང་བསྟན་པར་བྱའོ།། གལ་ཏེ་སུ་ཞིག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཟག་པ་ཟད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱི་སྐོར་དྲིས་ན། ཇི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཟག་པ་ཟད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་མཁྱེན་ཅིང་གཟིགས་ཤིང་མངོན་པར་རྟོགས་པ་བཞིན་དུ་དེ་ལ་ལུང་བསྟན་པར་བྱའོ།། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གསུང་ལ་མངོན་པར་དགའ་ནས་ཡི་རངས་ཏེ་མངོན་པར་བསྟོད་དོ།། （དྲུག་བརྒྱ་བརྒྱད་ཅུ་ང་བརྒྱད།） འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། སྟོབས་བདུན་ཡོད་དེ། བདུན་གང་ཞེ་ན། དད་པའི་སྟོབས་དང་། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་སྟོབས་དང་། ངོ་ཚ་ཤེས་པའི་སྟོབས་དང་། ཁྲེལ་ཡོད་པའི་སྟོབས་དང་། དྲན་པའི་སྟོབས་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྟོབས་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་སོ།། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་གསུངས་སོ།། དད་པའི་སྟོབས་དང་བརྩོ་སྟོབས།། ངོ་ཚ་དང་ནི་ཁྲེལ་ཡོད་སྟོབས།། ཡང་དག་དྲན་དང་ཏིང་འཛིན་དང་།། ཤེས་རབ་སྟེ་ནི་སྟོབས་བདུན་བཤད།། སྟོབས་བདུན་རྫོགས་པར་གྱུར་པ་ནི།། སྲིད་པའི་ཟག་པ་ཟད་པར་འགྱུར།། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གསུང་ལ་མངོན་པར་དགའ་ནས་ཡི་རངས་ཏེ་མངོན་པར་བསྟོད་དོ།། （དྲུག་བརྒྱ་**） འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། སྟོབས་བདུན་ཡོད་དེ།། ཞེས་གོང་དུ་གསུངས་པ་བཞིན་ནོ།། ཁྱད་པར་ནི། དེའི་ཕྱིར་དགེ་སློང་དག །འདི་ལྟར་བསླབ་པར་བྱ་སྟེ། བདག་གིས་དད་པའི་སྟོབས་རྫོགས་པར་བྱའོ།། དེ་བཞིན་དུ་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་སྟོབས་དང་། ངོ་ཚ་ཤེས་པའི་སྟོབས་དང་། ཁྲེལ་ཡོད་པའི་སྟོབས་དང་། དྲན་པའི་སྟོབས་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྟོབས་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱང་བསླབ་པར་བྱའོ།། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གསུང་ལ་མངོན་པར་དགའ་ནས་ཡི་རངས་ཏེ་མངོན་པར་བསྟོད་དོ།།

（六九〇）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「有七力……」如上說。差別者，爾時，世尊即說偈言：

「信力精進力，　　及說慚愧力， 　念力定慧力，　　是名為七力。 　七力成就者，　　疾斷諸有漏。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（六九一）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「有七力。何等為七？信力、精進力、慚力、愧力、念力、定力、慧力。何等為信力？于如來所起信心，深入堅固，諸天、魔、梵、沙門、婆羅門及余同法所不能壞，是名信力。何等為精進力？謂四正斷……」如上廣說。「何等為慚力？謂恥惡不善法……」如上說。「何等為愧力？于可愧事愧，愧起惡不善法……」如上說。「何等爲念力？謂四念處……」如上說。「何等為定力？謂四禪……」如上說。「何等為慧力？謂四聖諦……」如上說。

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（六九二）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「有八力。

（དྲུག་བརྒྱ་དགུ་བཅུ།） འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། སྟོབས་བདུན་ཡོད་དེ།། ཞེས་གོང་དུ་གསུངས་པ་བཞིན་ནོ།། ཁྱད་པར་ནི། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་གསུངས་སོ།། དད་པའི་སྟོབས་བརྩོན་འགྲུས་སྟོབས།། ངོ་ཚ་ཁྲེལ་ཡོད་སྟོབས་དང་ནི།། དྲན་དང་ཏིང་འཛིན་ཤེས་རབ་སྟོབས།། འདི་དག་སྟོབས་བདུན་ཞེས་བྱའོ།། སྟོབས་བདུན་རྫོགས་པར་གྱུར་པ་ནི།། མྱུར་དུ་ཟག་པ་ཀུན་གཅོད་འགྱུར།། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གསུང་ལ་མངོན་པར་དགའ་ནས་ཡི་རངས་ཏེ་མངོན་པར་བསྟོད་དོ།། （དྲུག་བརྒྱ་དགུ་བཅུ་རྩ་གཅིག） འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། སྟོབས་བདུན་ཡོད་དེ། བདུན་གང་ཞེ་ན། དད་པའི་སྟོབས་དང་། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་སྟོབས་དང་། ངོ་ཚ་ཤེས་པའི་སྟོབས་དང་། ཁྲེལ་ཡོད་པའི་སྟོབས་དང་། དྲན་པའི་སྟོབས་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྟོབས་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་སོ།། དད་པའི་སྟོབས་གང་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་དད་པའི་སེམས་སྐྱེས་པ་ཟབ་ཅིང་བརྟན་པ། ལྷ་དང་། བདུད་དང་། ཚངས་པ་དང་། དགེ་སྦྱོང་དང་། བྲམ་ཟེ་དང་། གཞན་ཡང་ཆོས་མཚུངས་པ་རྣམས་ཀྱིས་མི་ཕྱེད་པ་འདི་ནི་དད་པའི་སྟོབས་ཞེས་བྱའོ།། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་སྟོབས་གང་ཞེ་ན། ཡང་དག་པའི་སྤོང་བ་བཞི་སྟེ།། ཞེས་གོང་དུ་རྒྱས་པར་གསུངས་པ་བཞིན་ནོ།། ངོ་ཚ་ཤེས་པའི་སྟོབས་གང་ཞེ་ན། མི་དགེ་བའི་ཆོསམས་ལ་ངོ་ཚ་བ།། ཞེས་གོང་དུ་གསུངས་པ་བཞིན་ནོ།། ཁྲེལ་ཡོད་པའི་སྟོབས་གང་ཞེ་ན། ཁྲེལ་བར་འོས་པའི་གནས་ལ་ཁྲེལ་བ་དང་། མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ལ་ཁྲེལ་བ་སྐྱེ་བ།། ཞེས་གོང་དུ་གསུངས་པ་བཞིན་ནོ།། དྲན་པའི་སྟོབས་གང་ཞེ་ན། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི།། ཞེས་གོང་དུ་གསུངས་པ་བཞིན་ནོ།། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྟོབས་གང་ཞེ་ན། བསམ་གཏན་བཞི།། ཞེས་གོང་དུ་གསུངས་པ་བཞིན་ནོ།། ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་གང་ཞེ་ན། འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི།། ཞེས་གོང་དུ་གསུངས་པ་བཞིན་ནོ།། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གསུང་ལ་མངོན་པར་དགའ་ནས་ཡི་རངས་ཏེ་མངོན་པར་བསྟོད་དོ།། （དྲུག་བརྒྱ་དགུ་བཅུ་རྩ་གཉིས།） འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། སྟོབས་བརྒྱད་ཡོད་དེ།།

何等為八？謂自在王者力、斷事大臣力、結恨女人力、啼泣嬰兒力、毀呰愚人力、審諦黠慧力、忍辱出家力、計數多聞力。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（六九三）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘……如上說。差別者：「謂自在王力者，王者現自在威力。斷事大臣力者，大臣現斷事之力。結恨女人力者，女人之法現結恨力。啼泣嬰兒力者，嬰兒之法現啼泣力。毀呰愚人力者，愚人之法觸事毀呰。審諦黠慧力者，智慧之人常現審諦。忍辱出家力者，出家之人常現忍辱。計數多聞力者，多聞之人常現思惟計數。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（六九四）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，尊者舍利弗詣世尊所，稽首禮足，退坐一面，白佛言：「世尊！漏盡比丘有幾力？」

佛告舍利弗：「漏盡比丘有八力。何等為八？謂漏盡比丘心順趣于離、流注于離、浚輸于離，順趣于出、流注于出、浚輸于出，順趣涅槃、流注涅槃、浚輸涅槃。若見五欲，猶見火坑。

བརྒྱད་གང་ཞེ་ན། རང་དབང་ཅན་གྱི་རྒྱལ་པོའི་སྟོབས་དང་། དོན་གཅོད་པའི་བློན་པོའི་སྟོབས་དང་། ཁོན་འཛིན་པའི་བུད་མེད་ཀྱི་སྟོབས་དང་། ངུ་བའི་བྱིས་པའི་སྟོབས་དང་། སྨོད་པའི་མི་བླུན་པོའི་སྟོབས་དང་། ཞིབ་ཏུ་བརྟག་པའི་མཁས་པའི་སྟོབས་དང་། བཟོད་པའི་རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་སྟོབས་དང་། བགྲང་བའི་མང་དུ་ཐོས་པའི་སྟོབས་སོ།། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གསུང་ལ་མངོན་པར་དགའ་ནས་ཡི་རངས་ཏེ་མངོན་པར་བསྟོད་དོ།། （དྲུག་བརྒྱ་དགུ་བཅུ་རྩ་གསུམ།） འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ།། ཞེས་གོང་དུ་གསུངས་པ་བཞིན་ནོ།། ཁྱད་པར་ནི། རང་དབང་ཅན་གྱི་རྒྱལ་པོའི་སྟོབས་ནི། རྒྱལ་པོས་རང་དབང་དང་མཐུ་སྟོན་པའོ།། དོན་གཅོད་པའི་བློན་པོའི་སྟོབས་ནི། བློན་པོས་དོན་གཅོད་པའི་སྟོབས་སྟོན་པའོ།། ཁོན་འཛིན་པའི་བུད་མེད་ཀྱི་སྟོབས་ནི། བུད་མེད་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་ཁོན་འཛིན་པའི་སྟོབས་སྟོན་པའོ།། ངུ་བའི་བྱིས་པའི་སྟོབས་ནི། བྱིས་པའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་ངུ་བའི་སྟོབས་སྟོན་པའོ།། སྨོད་པའི་མི་བླུན་པོའི་སྟོབས་ནི། བླུན་པོའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་དོན་ལ་རེག་ན་སྨོད་པའོ།། ཞིབ་ཏུ་བརྟག་པའི་མཁས་པའི་སྟོབས་ནི། ཤེས་རབ་དང་ལྡན་པའི་མི་རྣམས་རྟག་ཏུ་ཞིབ་ཏུ་བརྟག་པ་སྟོན་པའོ།། བཟོད་པའི་རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་སྟོབས་ནི། རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་མི་རྣམས་རྟག་ཏུ་བཟོད་པ་སྟོན་པའོ།། བགྲང་བའི་མང་དུ་ཐོས་པའི་སྟོབས་ནི། མང་དུ་ཐོས་པའི་མི་རྣམས་རྟག་ཏུ་བསམ་ཞིང་རྩིས་པ་སྟོན་པའོ།། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གསུང་ལ་མངོན་པར་དགའ་ནས་ཡི་རངས་ཏེ་མངོན་པར་བསྟོད་དོ།། （དྲུག་བརྒྱ་དགུ་བཅུ་རྩ་བཞི།） འདི་སྐད་བདག་གིས་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེར་སོང་སྟེ། ཞབས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ནས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འདུག་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ།། བཅོམ་ལྡན་འདས། ཟག་པ་ཟད་པའི་དགེ་སློང་ལ་སྟོབས་དུ་མཆིས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ཟག་པ་ཟད་པའི་དགེ་སློང་ལ་སྟོབས་བརྒྱད་ཡོད་དོ།། བརྒྱད་གང་ཞེ་ན། ཟག་པ་ཟད་པའི་དགེ་སློང་གི་སེམས་ནི་དབེན་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་ཞིང་། དབེན་པ་ལ་འབབ་པ་དང་། དབེན་པ་ལ་གཞོལ་བ་དང་། ངེས་པར་འབྱུང་བ་ལ་མངོན་པར་དགའ་ཞིང་། ངེས་པར་འབྱུང་བ་ལ་འབབ་པ་དང་། ངེས་པར་འབྱུང་བ་ལ་གཞོལ་བ་དང་། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་ཞིང་། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་འབབ་པ་དང་། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་གཞོལ་བ་དང་། འདོད་པ་ལྔ་མཐོང་ན་མེ་མ་མུར་གྱི་དོང་མཐོང་བ་དང་འདྲ་བའོ།།

如是見已，于慾念、欲受、欲著，心不永住，修四念處、四正斷、四如意足、五根、五力、七覺分、八聖道分。」

佛說此經已，尊者舍利弗聞佛所說，歡喜奉行。

（六九五）

如尊者舍利弗問經。如是異比丘問佛。

（六九六）

問諸比丘經亦如上說。

（六九七）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「有九力。何等為九力？謂信力、精進力、慚力、愧力、念力、定力、慧力、數力、修力。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（六九八）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「有九力。何等為九？謂信力、精進力、慚力、愧力、念力、定力、慧力、數力、修力。何等為信力？于如來所起正信心，深入堅固……」如上說。「何等為精進力？謂四正斷……」如上說。「何等為慚力？……」如上說。「何等為愧力？……」如上說。「何等爲念力？謂內身身觀住……」如上說。「何等為定力？謂四禪。何等為慧力？謂四聖諦。何等為數力？謂聖弟子若於閑房、樹下作如是學：『身、口惡行者于現法後世當受惡報……』」如上廣說。

འདི་ལྟར་མཐོང་ནས། འདོད་པའི་དྲན་པ་དང་། འདོད་པའི་ཚོར་བ་དང་། འདོད་པའི་ཆགས་པ་ལ། སེམས་རྟག་ཏུ་མི་གནས་པར། དྲན་པ་ཉེ་བར་བཞག་པ་བཞི་དང་། ཡང་དག་པའི་སྤོང་བ་བཞི་དང་། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་བཞི་དང་། དབང་པོ་ལྔ་དང་། སྟོབས་ལྔ་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་དང་། འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པ་བསྒོམ་པར་བྱའོ།། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ཟིན་པ་དང་། བཙུན་པ་ཤཱ་རིའི་བུས་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ཐོས་ནས། དགའ་མགུ་རངས་ཏེ་མངོན་པར་བསྒྲུབས་སོ།། （དྲུག་བརྒྱ་གོ་ལྔ།） བཙུན་པ་ཤཱ་རིའི་བུས་ཞུས་པའི་མདོ་བཞིན་དུ། དེ་བཞིན་དུ་དགེ་སློང་གཞན་གྱིས་སངས་རྒྱས་ལ་ཞུས་སོ།། （དྲུག་བརྒྱ་གོ་དྲུག） དགེ་སློང་རྣམས་ལ་དྲིས་པའི་མདོ་ཡང་གོང་བཞིན་ནོ།། （དྲུག་བརྒྱ་གོ་བདུན།） འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། སངས་རྒྱས་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། སྟོབས་དགུ་ཡོད་དོ།། སྟོབས་དགུ་གང་ཞེ་ན། དད་པའི་སྟོབས་དང་། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་སྟོབས་དང་། ངོ་ཚ་ཤེས་པའི་སྟོབས་དང་། ཁྲེལ་ཡོད་པའི་སྟོབས་དང་། དྲན་པའི་སྟོབས་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྟོབས་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་དང་། གྲངས་ཀྱི་སྟོབས་དང་། བསྒོམ་པའི་སྟོབས་སོ།། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ཟིན་པ་དང་། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ཐོས་ནས། དགའ་མགུ་རངས་ཏེ་མངོན་པར་བསྒྲུབས་སོ།། （དྲུག་བརྒྱ་གོ་བརྒྱད།） འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། སངས་རྒྱས་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། སྟོབས་དགུ་ཡོད་དོ།། སྟོབས་དགུ་གང་ཞེ་ན། དད་པའི་སྟོབས་དང་། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་སྟོབས་དང་། ངོ་ཚཔའི་སྟོབས་དང་། ཁྲེལ་ཡོད་པའི་སྟོབས་དང་། དྲན་པའི་སྟོབས་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྟོབས་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་དང་། གྲངས་ཀྱི་སྟོབས་དང་། བསྒོམ་པའི་སྟོབས་སོ།། དད་པའི་སྟོབས་གང་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ཡང་དག་པའི་དད་པའི་སེམས་སྐྱེས་ཏེ་རྩ་བ་བརྟན་པོར་གྱུར་པ་…… གོང་བཞིན་ནོ།། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་སྟོབས་གང་ཞེ་ན། ཡང་དག་པའི་སྤོང་བ་བཞི་…… གོང་བཞིན་ནོ།། ངོ་ཚ་ཤེས་པའི་སྟོབས་གང་ཞེ་ན། …… གོང་བཞིན་ནོ།། ཁྲེལ་ཡོད་པའི་སྟོབས་གང་ཞེ་ན། …… གོང་བཞིན་ནོ།། དྲན་པའི་སྟོབས་གང་ཞེ་ན། ནང་གི་ལུས་ལ་ལུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་ཞིང་གནས་པ་…… གོང་བཞིན་ནོ།། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྟོབས་གང་ཞེ་ན། བསམ་གཏན་བཞིའོ།། ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་གང་ཞེ་ན། འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞིའོ།། གྲངས་ཀྱི་སྟོབས་གང་ཞེ་ན། འཕགས་པས་དབེན་པའི་གནས་སམ་ཤིང་དྲུང་དུ་འདི་ལྟར་སློབ་པར་བྱེད་དེ། ལུས་དང་ངག་གི་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་ནི་ཚེ་འདི་དང་ཕྱི་མ་ལ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ངན་པ་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ་…… ཞེས་གོང་དུ་རྒྱས་པར་གསུངས་པ་བཞིན་ནོ།།

「何等為修力？謂修四念處……」如前說。

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（六九九）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「有十力。何等為十？自在王者力、斷事大臣力、機關工巧力、刀劍賊盜力、怨恨女人力、啼泣嬰兒力、毀呰愚人力、審諦黠慧力、忍辱出家力、計數多聞力。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（七〇〇）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘……如上說。差別者：「謂自在王力者，王者現自在威力。斷事大臣力者，大臣現斷事之功力。機關工巧力，造機關者現其工巧力。刀劍盜賊力，盜賊必現刀劍力。計數多聞力者，凡思惟計數現多聞之力。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（七〇一）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「有十種如來力。若此力成就，如來、應、等正覺得先佛最勝處，能轉梵輪，于大眾中師子吼而吼。何等為十？謂如來處非處如實知，是名初力……」乃至漏盡，如上說。

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

བསྒོམ་པའི་སྟོབས་གང་ཞེ་ན། དྲན་པ་ཉེ་བར་བཞག་པ་བཞི་བསྒོམ་པའོ་…… སྔར་བཞིན་ནོ།། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ཟིན་པ་དང་། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ཐོས་ནས། དགའ་མགུ་རངས་ཏེ་མངོན་པར་བསྒྲུབས་སོ།། （དྲུག་བརྒྱ་གོ་དགུ།） འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། སངས་རྒྱས་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། སྟོབས་བཅུ་ཡོད་དོ།། སྟོབས་བཅུ་གང་ཞེ་ན། དབང་ཕྱུག་རྒྱལ་པོའི་སྟོབས་དང་། ཞལ་ལྕེ་གཅོད་པའི་བློན་པོའི་སྟོབས་དང་། འཕྲུལ་འཁོར་བཟོ་མཁས་པའི་སྟོབས་དང་། རལ་གྲི་ཇག་པའི་སྟོབས་དང་། ཁོན་འཛིན་བུད་མེད་ཀྱི་སྟོབས་དང་། ངུ་འབོད་བྱིས་པའི་སྟོབས་དང་། སྨོད་པ་བླུན་པོའི་སྟོབས་དང་། བརྟག་དཔྱད་མཁས་པའི་སྟོབས་དང་། བཟོད་པ་རབ་བྱུང་གི་སྟོབས་དང་། གྲངས་འདྲེན་མང་ཐོས་ཀྱི་སྟོབས་སོ།། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ཟིན་པ་དང་། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ཐོས་ནས། དགའ་མགུ་རངས་ཏེ་མངོན་པར་བསྒྲུབས་སོ།། （བདུན་བརྒྱ།） འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། སངས་རྒྱས་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་…… གོང་བཞིན་ནོ།། ཁྱད་པར་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། དབང་ཕྱུག་རྒྱལ་པོའི་སྟོབས་ནི་རྒྱལ་པོས་དབང་ཕྱུག་གི་མངའ་ཐང་མངོན་པར་སྟོན་པའོ།། ཞལ་ལྕེ་གཅོད་པའི་བློན་པོའི་སྟོབས་ནི་བློན་པོས་ཞལ་ལྕེ་གཅོད་པའི་ནུས་པ་མངོན་པར་སྟོན་པའོ།། འཕྲུལ་འཁོར་བཟོ་མཁས་པའི་སྟོབས་ནི་འཕྲུལ་འཁོར་བཟོ་བ་པོས་རང་གི་བཟོ་རྩལ་མངོན་པར་སྟོན་པའོ།། རལ་གྲི་ཇག་པའི་སྟོབས་ནི་ཇག་པས་ངེས་པར་རལ་གྲིའི་སྟོབས་མངོན་པར་སྟོན་པའོ།། གྲངས་འདྲེན་མང་ཐོས་ཀྱི་སྟོབས་ནི་གང་ཞིག་བསམ་གཞིག་རྩིས་འདྲེན་པས་མང་དུ་ཐོས་པའི་སྟོབས་མངོན་པར་སྟོན་པའོ།། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ཟིན་པ་དང་། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ཐོས་ནས། དགའ་མགུ་ར་མངོན་པར་བསྒྲུབས་སོ།། （བདུན་བརྒྱ་གཅིག） འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། སངས་རྒྱས་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྟོབས་རྣམ་པ་བཅུ་ཡོད་དོ།། གལ་ཏེ་སྟོབས་འདི་དག་མངོན་དུ་གྱུར་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་སྔོན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གོ་འཕང་མཆོག་ཐོབ་སྟེ། ཚངས་པའི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་ཞིང་། འཁོར་གྱི་ནང་དུ་སེང་གེའི་སྒྲ་སྒྲོག་པར་མཛད་དོ།། བཅུ་གང་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གནས་དང་གནས་མིན་པ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མཁྱེན་པ་ནི་སྟོབས་དང་པོའོ།། …… ཟག་པ་ཟད་པའི་བར་དུ་གོང་དུ་བཤད་པ་བཞིན་ནོ།། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ཟིན་པ་དང་། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ཐོས་ནས། དགའ་མགུ་རངས་ཏེ་མངོན་པར་བསྒྲུབས་སོ།།

（七〇二）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘……如上說。差別者：「若有來問如來處非處智力，如如來處非處智力所知所見所覺，成等正覺，為彼記說。如是乃至漏盡智力……」廣說如上。

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（七〇三）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「若所有法，彼彼意解作證，悉皆如來無畏智所生。若比丘來為我聲聞，不諂不偽，質直心生，我則教誡、教授為其說法。晨朝為彼教誡、教授說法，至日中時得勝進處；若日暮時為彼教誡、教授說法，至晨朝時得勝進處。如是教授已，彼生正直心，實則知實、不實知不實，上則知上、無上則知無上，當知、當見、當得、當覺者，皆悉了知，斯有是處。

「謂五學力、十種如來力。何等為五學力？謂信力、精進力、念力、定力、慧力。如來十種力。何等為十？謂是處如實知非處……」如上十力廣說。「若有來問處非處智力者，如如來處非處智等正覺所知所見所覺，為彼記說，乃至漏盡智力，亦如是說。

（བདུན་བརྒྱ་གཉིས།） འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། སངས་རྒྱས་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་…… གོང་བཞིན་ནོ།། ཁྱད་པར་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། གལ་ཏེ་སུ་ཞིག་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གནས་དང་གནས་མིན་པ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་ཀྱི་སྐོར་དྲིས་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གནས་དང་གནས་མིན་པ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་མཁྱེན་པ་དང་གཟིགས་པ་དང་རྟོགས་པ་ལྟར་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་དེ་དག་ལ་ལུང་བསྟན་པར་མཛད་དོ།། དེ་བཞིན་དུ་ཟག་པ་ཟད་པ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་ཀྱི་བར་དུ་…… གོང་དུ་རྒྱས་པར་གསུངས་པ་བཞིན་ནོ།། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ཟིན་པ་དང་། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ཐོས་ནས། དགའ་མགུ་རངས་ཏེ་མངོན་པར་བསྒྲུབས་སོ།། （བདུན་བརྒྱ་གསུམ།） འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། སངས་རྒྱས་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ཆོས་གང་དང་གང་ལ་བསམ་པས་རྟོགས་ཤིང་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་ཐམས་ཅད་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མི་འཇིགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ནོ།། གལ་ཏེ་དགེ་སློང་ཞིག་ང་ཡི་ཉན་ཐོས་སུ་གྱུར་ནས། གཡོ་སྒྱུ་མེད་ཅིང་ངོ་ལྐོག་མེད་པར་དྲང་པོའི་སེམས་སྐྱེས་ན། ངས་དེ་ལ་གདམས་ངག་དང་རྗེས་སུ་བསྟན་པ་བྱས་ཏེ་ཆོས་བསྟན་པར་བྱའོ།། སྔ་དྲོའི་དུས་སུ་དེ་ལ་གདམས་ངག་དང་རྗེས་སུ་བསྟན་པ་བྱས་ཏེ་ཆོས་བསྟན་ན། ཉིན་གུང་གི་དུས་སུ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་གནས་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ།། གལ་ཏེ་ཕྱི་དྲོའི་དུས་སུ་དེ་ལ་གདམས་ངག་དང་རྗེས་སུ་བསྟན་པ་བྱས་ཏེ་ཆོས་བསྟན་ན། སྔ་དྲོའི་དུས་སུ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་གནས་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ།། དེ་ལྟར་གདམས་ངག་བྱས་ནས། དེས་དྲང་པོའི་སེམས་སྐྱེས་ཏེ། ཡང་དག་པ་ལ་ཡང་དག་པར་ཤེས། ཡང་དག་པ་མིན་པ་ལ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པར་ཤེས། བླ་མ་ལ་བླ་མར་ཤེས། བླ་ན་མེད་པ་ལ་བླ་ན་མེད་པར་ཤེས། ཤེས་པར་བྱ་བ་དང་། མཐོང་བར་བྱ་བ་དང་། ཐོབ་པར་བྱ་བ་དང་། རྟོགས་པར་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་ཤེས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ནི་གནས་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ།། སློབ་པའི་སྟོབས་ལྔ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྟོབས་བཅུའོ།། སློབ་པའི་སྟོབས་ལྔ་གང་ཞེ་ན། དད་པའི་སྟོབས་དང་། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་སྟོབས་དང་། དྲན་པའི་སྟོབས་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྟོབས་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་སོ།། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྟོབས་བཅུ་གང་ཞེ་ན། གནས་གནས་མིན་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མཁྱེན་པ་…… གོང་དུ་སྟོབས་བཅུ་རྒྱས་པར་གསུངས་པ་བཞིན་ནོ།། གལ་ཏེ་སུ་ཞིག་གིས་གནས་དང་གནས་མིན་པ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་ཀྱི་སྐོར་དྲིས་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གནས་དང་གནས་མིན་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མཁྱེན་པ་དང་གཟིགས་པ་དང་རྟོགས་པ་ལྟར་དེ་དག་ལ་ལུང་བསྟན་པར་མཛད་དེ། ཟག་པ་ཟད་པ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་ཀྱི་བར་དུ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་གསུངས་སོ།།

諸比丘！處非處智力者，我說是定非不定，乃至漏盡智者，我說是定非不定，定者正道，非定者邪道。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（七〇四）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「若不正思惟者，未起貪慾蓋則起，已起貪慾蓋重生令增廣；未起瞋恚、睡眠、掉悔、疑蓋則起，已起瞋恚、睡眠、掉悔、疑蓋重生令增廣。未起念覺支不起，已起念覺支則退；未起擇法、精進、猗、喜、定、舍覺支不起，已起擇法、精進、猗、喜、定、舍覺支則退。

「若比丘正思惟者，未起貪慾蓋不起，已起貪慾蓋令滅；未起瞋恚、睡眠、掉悔、疑蓋不起，已起瞋恚、睡眠、掉悔、疑蓋則斷。未起念覺支則起，已起者重生令增廣；未起擇法、精進、猗、喜、定、舍覺支則起，已起者重生令增廣。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（七〇五）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「有五退法。何等為五？謂貪慾、瞋恚、睡眠、掉悔、疑蓋，是則退法。若修習七覺支，多修習令增廣，是則不退法。

དགེ་སློང་དག། གནས་དང་གནས་མིན་པ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་ནི། ངས་ངེས་པ་ཡིན་གྱི་མི་ངེས་པ་མ་ཡིན་པར་བཤད་དོ།། དེ་བཞིན་དུ་ཟག་པ་ཟད་པ་མཁྱེན་པའི་བར་དུ་ཡང་ངེས་པ་ཡིན་གྱི་མི་ངེས་པ་མ་ཡིན་པར་བཤད་དོ།། ངེས་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་ལམ་ཡིན་ལ། མི་ངེས་པ་ནི་ལོག་པའི་ལམ་ཡིན་ནོ།། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ཟིན་པ་དང་། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ཐོས་ནས། དགའ་མགུ་རངས་ཏེ་མངོན་པར་བསྒྲུབས་སོ།། （བདུན་བརྒྱ་བཞི།） འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། སངས་རྒྱས་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། གལ་ཏེ་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པར་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ན། མ་སྐྱེས་པའི་འདོད་པའི་སྒྲིབ་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཞིང་། སྐྱེས་པའི་འདོད་པའི་སྒྲིབ་པ་ཡང་ཆེས་ཆེར་འཕེལ་བར་འགྱུར་རོ།། མ་སྐྱེས་པའི་ཞེ་སྡང་དང་། གཉིད་རྨུགས་དང་། རྒོད་འགྱོད་དང་། ཐེ་ཚོམ་གྱི་སྒྲིབ་པ་རྣམས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཞིང་། སྐྱེས་པའི་ཞེ་སྡང་དང་། གཉིད་རྨུགས་དང་། རྒོད་འགྱོད་དང་། ཐེ་ཚོམ་གྱི་སྒྲིབ་པ་རྣམས་ཆེས་ཆེར་འཕེལ་བར་འགྱུར་རོ།། མ་སྐྱེས་པའི་དྲན་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་མི་སྐྱེ་ཞིང་། སྐྱེས་པ་ནི་ཉམས་པར་འགྱུར་རོ།། མ་སྐྱེས་པའི་ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་འབྱེད་དང་། བརྩོན་འགྲུས་དང་། ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་དང་། དགའ་བ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། བཏང་སྙོམས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་རྣམས་མི་སྐྱེ་ཞིང་། སྐྱེས་པ་རྣམས་ནི་ཉམས་པར་འགྱུར་རོ།། གལ་ཏེ་དགེ་སློང་ཚུལ་བཞིན་དུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ན། མ་སྐྱེས་པའི་འདོད་པའི་སྒྲིབ་པ་མི་སྐྱེ་ཞིང་། སྐྱེས་པ་རྣམས་སྤོང་བར་འགྱུར་རོ།། མ་སྐྱེས་པའི་ཞེ་སྡང་དང་། གཉིད་རྨུགས་དང་། རྒོད་འགྱོད་དང་། ཐེ་ཚོམ་གྱི་སྒྲིབ་པ་རྣམས་མི་སྐྱེ་ཞིང་། སྐྱེས་པ་རྣམས་སྤོང་བར་འགྱུར་རོ།། མ་སྐྱེས་པའ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་སྐྱེ་ཞིང་། སྐྱེས་པ་རྣམས་ཆེས་ཆེར་འཕེལ་བར་འགྱུར་རོ།། མ་སྐྱེས་པའི་ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་འབྱེད་དང་། བརྩོན་འགྲུས་དང་། ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་དང་། དགའ་བ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། བཏང་སྙོམས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་རྣམས་སྐྱེ་ཞིང་། སྐྱེས་པ་རྣམས་ཆེས་ཆེར་འཕེལ་བར་འགྱུར་རོ།། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ཟིན་པ་དང་། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ཐོས་ནས། དགའ་མགུ་རངས་ཏེ་མངོན་པར་བསྒྲུབས་སོ།། （བདུན་བརྒྱ་ལྔ།） འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། སངས་རྒྱས་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ཉམས་པའི་ཆོས་ལྔ་ཡོད་དོ།། ལྔ་གང་ཞེ་ན། འདོད་པ་དང་། ཞེ་སྡང་དང་། གཉིད་རྨུགས་དང་། རྒོད་འགྱོད་དང་། ཐེ་ཚོམ་གྱི་སྒྲིབ་པ་སྟེ། འདི་དག་ནི་ཉམས་པའི་ཆོས་སོ།། གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་བསྒོམ་ཞིང་། མང་དུ་བསྒོམས་ཏེ་རྒྱས་པར་བྱས་ན། དེ་ནི་མི་ཉམས་པའི་ཆོས་སོ།།

何等為七？謂念覺支、擇法覺支、精進覺支、猗覺支、喜覺支、定覺支、舍覺支，是名不退法。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（七〇六）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「有五法，能為黑闇，能為無目，能為無智，能羸智慧，非明、非等覺，不轉趣涅槃。何等為五？謂貪慾、瞋恚、睡眠、掉悔、疑。如此五法能為黑闇，能為無目，能為無智，非明、非正覺，不轉趣涅槃。

「若有七覺支，能作大明，能為目，增長智慧，為明、為正覺，轉趣涅槃。何等為七？謂念覺支、擇法覺支、精進覺支、猗覺支、喜覺支、定覺支、舍覺支。為明、為目，增長智慧，為明、為正覺，轉趣涅槃。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（七〇七）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「有五障、五蓋，煩惱於心，能羸智慧，障閡之分，非明、非正覺，不轉趣涅槃。何等為五？謂貪慾蓋、瞋恚蓋、睡眠蓋、掉悔蓋、疑蓋。如此五蓋，為覆為蓋，煩惱於心，令智慧羸，為障閡分，非明、非等覺，不轉趣涅槃。

བདུན་གང་ཞེ་ན། དྲན་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང་། ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་འབྱེད་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང་། བརྩོན་འགྲུས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང་། ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང་། དགའ་བ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང་། བཏང་སྙོམས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་སྟེ། འདི་དག་ནི་མི་ཉམས་པའི་ཆོས་སོ།། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ཟིན་པ་དང་། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ཐོས་ནས། དགའ་མགུ་རངས་ཏེ་མངོན་པར་བསྒྲུབས་སོ།། （བདུན་བརྒྱ་དྲུག） འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། སངས་རྒྱས་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ཆོས་ལྔ་པོ་འདི་དག་ནི་མུན་པར་བྱེད་པ། མིག་མེད་པར་བྱེད་པ། ཤེས་རབ་མེད་པར་བྱེད་པ། ཤེས་རབ་ཉམས་པར་བྱེད་པ། གསལ་བ་མ་ཡིན་པ། ཡང་དག་པར་རྟོགས་པ་མ་ཡིན་པ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འགྲོ་བར་མི་བྱེད་པའོ།། ལྔ་གང་ཞེ་ན། འདོད་པ་དང་། ཞེ་སྡང་དང་། གཉིད་རྨུགས་དང་། རྒོད་འགྱོད་དང་། ཐེ་ཚོམ་མོ།། ཆོས་ལྔ་པོ་འདི་དག་ནི་མུན་པར་བྱེད་པ། མིག་མེད་པར་བྱེད་པ། ཤེས་རབ་མེད་པར་བྱེད་པ། གསལ་བ་མ་ཡིན་པ། ཡང་དག་པར་རྟོགས་པ་མ་ཡིན་པ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འགྲོ་བར་མི་བྱེད་པའོ།། གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་ཡོད་ན། སྣང་བ་ཆེན་པོ་བྱེད་པ། མིག་ཏུ་གྱུར་པ། ཤེས་རབ་འཕེལ་བར་བྱེད་པ། གསལ་བར་བྱེད་པ། ཡང་དག་པར་རྟོགས་པར་བྱེད་པ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འགྲོ་བར་བྱེད་པའོ།། བདུན་གང་ཞེ་ན། དྲན་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང་། ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་འབྱེད་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང་། བརྩོན་འགྲུས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང་། ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང་། དགའ་བ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང་། ཏིང་ང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང་། བཏང་སྙོམས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གོ། དེ་དག་ནི་གསལ་བར་བྱེད་པ། མིག་ཏུ་གྱུར་པ། ཤེས་རབ་འཕེལ་བར་བྱེད་པ། གསལ་བར་བྱེད་པ། ཡང་དག་པར་རྟོགས་པར་བྱེད་པ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འགྲོ་བར་བྱེད་པའོ།། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ཟིན་པ་དང་། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ཐོས་ནས། དགའ་མགུ་རངས་ཏེ་མངོན་པར་བསྒྲུབས་སོ།། （བདུན་བརྒྱ་བདུན།） འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། སངས་རྒྱས་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། བགེགས་ལྔ་དང་། སྒྲིབ་པ་ལྔ་ཡོད་དེ། སེམས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་བྱེད་ཅིང་། ཤེས་རབ་ཉམས་པར་བྱེད་པ། བར་དུ་གཅོད་པའི་ཆ་ཡིན་པ། གསལ་བ་མ་ཡིན་པ། ཡང་དག་པར་རྟོགས་པ་མ་ཡིན་པ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འགྲོ་བར་མི་བྱེད་པའོ།། ལྔ་གང་ཞེ་ན། འདོད་པའི་སྒྲིབ་པ་དང་། ཞེ་སྡང་གི་སྒྲིབ་པ་དང་། གཉིད་རྨུགས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་དང་། རྒོད་འགྱོད་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་དང་། ཐེ་ཚོམ་གྱི་སྒྲིབ་པའོ།། སྒྲིབ་པ་ལྔ་པོ་འདི་དག་ནི་སྒྲིབ་པར་བྱེད་ཅིང་། གཡོགས་པར་བྱེད་པ། སེམས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་བྱེད་པ། ཤེས་རབ་ཉམས་པར་བྱེད་པ། བར་དུ་གཅོད་པའི་ཆ་ཡིན་པ། གསལ་བ་མ་ཡིན་པ། ཡང་དག་པར་རྟོགས་པ་མ་ཡིན་པ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འགྲོ་བར་མི་བྱེད་པའོ།།

「若七覺支，非覆非蓋，不惱於心，增長智慧，為明、為正覺，轉趣涅槃。何等為七？謂念覺支等……」如上說，乃至舍覺支。「如此七覺支，非翳非蓋，不惱於心，增長智慧，為明、為正覺，轉趣涅槃。」爾時，世尊即說偈曰：

「貪慾瞋恚蓋，　　睡眠掉悔疑， 　如此五種蓋，　　增長諸煩惱， 　此五覆世間，　　深著難可度， 　障蔽于眾生，　　令不見正道。 　若得七覺支，　　則能為照明， 　唯此真諦言，　　等正覺所說， 　念覺支為首，　　擇法正思惟， 　精進猗喜覺，　　三昧舍覺支， 　如此七覺支，　　牟尼之正道， 　隨順大仙人，　　脫生死怖畏。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（七〇八）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「若族姓子舍諸世務，出家學道，剃除鬚髮，著袈裟正信非家，出家學道。如是出家，而於其中，有愚癡士夫依止聚落城邑，晨朝著衣持缽，入村乞食，不善護身，不守根門，不攝其念，觀察女人少壯好色而生染著，不正思惟，心馳取相，趣色慾想，為欲心熾盛，燒心燒身，返俗還戒而自退沒。厭離俗務，出家學道而反染著，增諸罪業而自破壞，沈翳沒溺。

གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་ཡོད་ན། སྒྲིབ་པ་མ་ཡིན། གཡོགས་པ་མ་ཡིན། སེམས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་མི་བྱེད། ཤེས་རབ་འཕེལ་བར་བྱེད་པ། གསལ་བར་བྱེད་པ། ཡང་དག་པར་རྟོགས་པར་བྱེད་པ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འགྲོ་བར་བྱེད་པའོ།། བདུན་གང་ཞེ་ན། དྲན་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་སོགས་…… གོང་དུ་བཤད་པ་བཞིན་བཏང་སྙོམས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གི་བར་དུའོ།། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་པོ་འདི་དག་ནི་སྒྲིབ་པ་མ་ཡིན། གཡོགས་པ་མ་ཡིན། སེམས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་མི་བྱེད། ཤེས་རབ་འཕེལ་བར་བྱེད་པ། གསལ་བར་བྱེད་པ། ཡང་དག་པར་རྟོགས་པར་བྱེད་པ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འགྲོ་བར་བྱེད་པའོ།། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གསུངས་པ། འདོད་ཆགས་ཞེ་སྡང་སྒྲིབ་པ་དང་།། གཉིད་རྨུགས་རྒོད་འགྱོད་ཐེ་ཚོམ་མོ།། སྒྲིབ་པ་རྣམ་པ་ལྔ་པོ་འདི།། ཉོན་མོངས་ཐམས་ཅད་འཕེལ་བར་བྱེད།། འདི་ལྔས་འཇིག་རྟེན་བསྒྲིབས་པ་ན།། ཆགས་པས་བརྒལ་བར་དཀའ་བ་ཡིན།། སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་སྒྲིབ་བྱེད་ཅིང་།། ཡང་དག་ལམ་ནི་མི་མཐོང་བྱེད།། གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་ཡན་ལག་བདུན།། ཐོབ་ན་སྣང་བར་བྱེད་པ་ཡིན།། བདེན་པའི་ཚིག་ནི་འདི་ཉིད་དེ།། ཡང་དག་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་གསུངས།། དྲན་པ་བྱང་ཆུབ་ཡན་ལག་མཆོག། ཆོས་རབ་རྣམ་འབྱེད་ཡང་དག་བསམ།། བརྩོན་འགྲུས་ཤིན་སྦྱངས་དགའ་བ་དང་།། ཏིང་འཛིན་བཏང་སྙོམས་ཡན་ལག་གོ།། བྱང་ཆུབ་ཡན་ལག་བདུན་པོ་འདི།། ཐུབ་པའི་ཡང་དག་ལམ་ཡིན་ཏེ།། དྲང་སྲོང་ཆེན་པོ་རྗེས་འབྲང་ནས།། སྐྱེ་འཆི་འཇིགས་པ་ལས་གྲོལ་ལོ།། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ཟིན་པ་དང་། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ཐོས་ནས། དགའ་མགུ་རངས་ཏེ་མངོན་པར་བསྒྲུབས་སོ།། （བདུན་བརྒྱ་བརྒྱད།） འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། སངས་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། གལ་ཏེ་རིགས་ཀྱི་བུ་ཞིག་འཇིག་རྟེན་གྱི་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་སྤངས་ཏེ། རབ་ཏུ་བྱུང་ནས་བསླབ་པའི་ལམ་ལ་སློབ་ཅིང་། སྐྲ་དང་ཁ་སྤུ་བྲེགས་ཏེ། ངུར་སྨྲིག་གི་གོས་གྱོན་ནས་ཡང་དག་པའི་དད་པས་ཁྱིམ་ནས་ཁྱིམ་མེད་པར་རབ་ཏུ་བྱུང་སྟེ་བསླབ་པའི་ལམ་ལ་སློབ་པོ།། དེ་ལྟར་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ལས། དེའི་ནང་ནས་བླུན་པོ་མི་མཁས་པ་ཁ་ཅིག་གྲོང་དང་གྲོང་ཁྱེར་ལ་བརྟེན་ཏེ། ནམ་ལངས་པ་དང་གོས་བགོས་ནས་ལྷུང་བཟེད་ཐོགས་ཏེ་གྲོང་དུ་བསོད་སྙོམས་ལ་འཇུག་པ་ན། ལུས་ལེགས་པར་མ་བསྲུངས། དབང་པོའི་སྒོ་མ་བསྡམས། དྲན་པ་མ་བསྟེན་པར། བུད་མེད་གཞོན་ནུ་མདངས་བཟང་བ་ལ་ལྟ་ཞིང་ཆགས་པ་སྐྱེས་ཏེ། ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པར་ཡིད་ལ་བྱེད་ཅིང་། སེམས་རྒྱུག་པ་དང་མཚན་མར་འཛིན་པ་དང་། འདོད་པའི་འདུ་ཤེས་སུ་སོང་སྟེ། འདོད་པའི་སེམས་རབ་ཏུ་འབར་ཞིང་སེམས་དང་ལུས་སྲེག་པར་བྱེད་པས། ཁྱིམ་པར་ལོག་སྟེ་བསླབ་པ་ཕུལ་ནས་རང་ཉིད་ཉམས་པར་བྱེད་དོ།། འཇིག་རྟེན་གྱི་བྱ་བ་ལ་སྐྱོ་བས་རབ་ཏུ་བྱུང་སྟེ་བསླབ་པའི་ལམ་ལ་སློབ་པ་ལས་སླར་ཆགས་པར་གྱུར་ཏེ། སྡིག་པའི་ལས་འཕེལ་བར་བྱས་ནས་རང་ཉིད་ཉམས་པར་བྱས་ཏེ། བསྒྲིབས་ཤིང་བྱིང་བར་གྱུར་ཏོ།།

「有五種大樹，其種至微，而樹生長巨大，而能映障眾雜小樹，蔭翳萎悴，不得生長。何等五？謂揵遮耶樹、迦捭多羅樹、阿濕波他樹、優曇缽羅樹、尼拘留他樹。如是五種心樹，種子至微，而漸漸長大，蔭覆諸節，能令諸節蔭覆墮臥。何等為五？謂貪慾蓋漸漸增長，睡眠、掉悔、疑蓋漸漸增長，以增長故，令善心蔭覆墮臥。

「若修習七覺支，多修習已，轉成不退。何等為七？謂念覺支、擇法、精進、猗、喜、定、舍覺支。如是七覺支，修習多修習已，轉成不退轉。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（七〇九）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

「若比丘專一其心，側聽正法，能斷五法，修習七法，令其轉進滿足。何等為斷五法？謂貪慾蓋、瞋恚蓋、睡眠蓋、掉悔蓋、疑蓋，是名五法斷。何等修習七法？謂念覺支、擇法覺支、精進覺支、猗覺支、喜覺支、定覺支、舍覺支，修此七法，轉進滿足。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（七一〇）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「聖弟子清凈信心，專精聽法者，能斷五法，修習七法，令其滿足。

དེ་ལྟར་ཤིང་ཆེན་པོ་རིགས་ལྔ་ཡོད་དེ། དེའི་ས་བོན་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་མོ་ཡིན་ཡང་ཤིང་སྐྱེས་པ་དང་འཕེལ་བ་ཆེན་པོར་གྱུར་ནས་ཤིང་ཕྲན་མང་པོ་ལ་གྲིབ་མ་བྱེད་ཅིང༌། གྲིབ་མས་ནོན་ཏེ་སྐྱེ་བར་མི་ནུས་སོ། །ལྔ་གང་ཞེ་ན། གན་ད་ཀ་རྗེའི་ཤིང་དང༌། ཀ་པི་ཏ་ལའི་ཤིང་དང༌། ཨ་ཤྭཏྠའི་ཤིང་དང༌། ཨུ་དུམ་བ་རའི་ཤིང་དང༌། ནྱ་གྲོ་དྷའི་ཤིང་ངོ༌། །དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཀྱི་ཤིང་རིགས་ལྔ་པོ་ས་བོན་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་མོ་ཡིན་ཡང་རིམ་གྱིས་ཆེར་སྐྱེས་ནས་ཡན་ལག་རྣམས་ལ་གྲིབ་མ་བྱེད་ཅིང༌། ཡན་ལག་རྣམས་གྲིབ་མས་ནོན་ཏེ་འགྱེལ་བར་བྱེད་དོ། །ལྔ་གང་ཞེ་ན། འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་རིམ་གྱིས་འཕེལ་བ་དང༌། གཉིད་རྨུགས་དང༌། རྒོད་འགྱོད་དང༌། ཐེ་ཚོམ་གྱི་སྒྲིབ་པ་རིམ་གྱིས་འཕེལ་བ་སྟེ། འཕེལ་བའི་རྒྱུས་དགེ་བའི་སེམས་གྲིབ་མས་ནོན་ཏེ་འགྱེལ་བར་བྱེད་དོ། ། གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་བསྒོམས་ཤིང་མང་དུ་བསྒོམས་ན་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་འགྱུར་རོ། །བདུན་གང་ཞེ་ན། དྲན་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང༌། ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་དང༌། ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་དང༌། དགའ་བ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། བཏང་སྙོམས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གོ །དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་པོ་བསྒོམས་ཤིང་མང་དུ་བསྒོམས་ན་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་འགྱུར་རོ། ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་ཡི་རངས་ནས་རྗེས་སུ་བསྒྲུབས་སོ། ། ༼བདུན་བརྒྱ་དགུ་པ།༽ འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ། ། གལ་ཏེ་དགེ་སློང་གིས་སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་བྱས་ནས་དམ་པའི་ཆོས་ལ་ཉན་པར་བྱེད་ན་ཆོས་ལྔ་སྤོང་བར་འགྱུར་ཞིང༌། ཆདུན་བསྒོམས་ནས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་རོ། །ཆོས་ལྔ་གང་ཞེ་ན། འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་དང༌། ཞེ་སྡང་གི་སྒྲིབ་པ་དང༌། གཉིད་རྨུགས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་དང༌། རྒོད་འགྱོད་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་གྱི་སྒྲིབ་པ་སྟེ། འདི་དག་ནི་ཆོས་ལྔ་སྤོང་བའོ། །ཆོས་བདུན་བསྒོམ་པ་གང་ཞེ་ན། དྲན་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང༌། ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང༌། ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང༌། དགའ་བ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང༌། བཏང་སྙོམས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་སྟེ། ཆོས་བདུན་པོ་འདི་དག་བསྒོམས་ནས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་རོ། ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་ཡི་རངས་ནས་རྗེས་སུ་བསྒྲུབས་སོ། ། ༼བདུན་བརྒྱ་བཅུ་པ།༽ འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ། ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། འཕགས་པའི་དད་པ་རྣམ་པར་དག་པ་དང་ལྡན་ཞིང་གཅིག་ཏུ་དམ་པའི་ཆོས་ལ་ཉན་པར་བྱེད་ན།

何等為五？謂貪慾蓋，瞋恚、睡眠、掉悔、疑，此蓋則斷。何等七法？謂念覺支，擇法、精進、猗、喜、定、舍覺支。此七法修習滿足，凈信者，謂心解脫；智者，謂慧解脫；貪慾染心者，不得不樂；無明染心者，慧不清凈。是故，比丘！離貪慾者心解脫，離無明者慧解脫。若彼比丘離貪慾，心解脫，得身作證；離無明，慧解脫，是名比丘斷愛縛結，慢無間等，究竟苦邊。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（七一一）

如是我聞：

一時，佛住王舍城耆阇崛山中。

時，有無畏王子，日日步涉，仿佯遊行，來詣佛所，與世尊面相問訊慰勞已，退坐一面，白佛言：「世尊！有沙門、婆羅門作如是見，作如是說：『無因、無緣眾生煩惱，無因、無緣眾生清凈。』世尊復云何？」

佛告無畏：「沙門、婆羅門為其說，不思而說，愚癡、不辨、不善，非知思，不知量，作如是說：『無因、無緣眾生煩惱，無因、無緣眾生清凈。』所以者何？有因、有緣眾生煩惱，有因、有緣眾生清凈故。何因、何緣眾生煩惱？何因、何緣眾生清凈？謂眾生貪慾增上，於他財物、他眾具而起貪言：『此物於我有者，好、不離、愛樂。

ཅི་དག་ལྔ་ཡིན་ཞེ་ན། འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་དང་། ཞེ་སྡང་དང་། གཉིད་རྨུགས་དང་། རྒོད་འགྱོད་དང་། ཐེ་ཚོམ་སྟེ། སྒྲིབ་པ་འདི་དག་སྤོང་བའོ། །ཆོས་བདུན་གང་ཞེ་ན། དྲན་པ་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང་། ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་དང་། བརྩོན་འགྲུས་དང་། ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་དང་། དགའ་བ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། བཏང་སྙོམས་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་སྟེ། ཆོས་བདུན་པོ་འདི་དག་བསྒོམ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་དོ། །དད་པ་དག་པ་ནི་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའོ། །ཤེས་རབ་ཅན་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའོ། །འདོད་ཆགས་ཀྱིས་སེམས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་བྱས་པས་དགའ་བ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །མ་རིག་པས་སེམས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་བྱས་པས་ཤེས་རབ་རྣམ་པར་དག་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་དགེ་སློང་དག །འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བས་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང་། མ་རིག་པ་དང་བྲལ་བས་ཤེས་རབ་ཀྱིས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའོ། །གང་གི་ཚེ་དགེ་སློང་དེ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བས་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ལུས་ཀྱིས་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་པ་དང་། མ་རིག་པ་དང་བྲལ་བས་ཤེས་རབ་ཀྱིས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ནི་དགེ་སློང་དེ་སྲེད་པའི་འཆིང་བ་དང་། ང་རྒྱལ་བར་མ་ཆད་པ་བཅད་དེ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་མཐར་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱའོ། ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་ནས་ཡི་རངས་ཏེ་མངོན་པར་བསྒྲུབས་སོ། ། བདུན་བརྒྱ་བཅུ་གཅིག་པ། འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་བྱ་རྒོད་ཕུང་པོའི་རི་ལ་བཞུགས་སོ། ། དེའི་ཚེ་རྒྱལ་བུ་འཇིགས་མེད་ཉིན་རེ་བཞིན་འཆག་ཅིང་རྒྱུ་བ་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེར་སོང་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ནས་ཕན་ཚུན་འཚམས་དྲིས་ཏེ་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་ནས་བཅོམ་ལྡན་་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས། དགེ་སྦྱོང་དང་བྲམ་ཟེ་ཁ་ཅིག་འདི་སྐད་དུ་ལྟ་ཞིང་འདི་སྐད་དུ་སྨྲ་སྟེ། རྒྱུ་མེད་རྐྱེན་མེད་པར་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་འགྱུར་རོ། །རྒྱུ་མེད་རྐྱེན་མེད་པར་སེམས་ཅན་རྣམས་རྣམ་པར་དག་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཟེར་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འདིའི་ཚུལ་ཇི་ལྟར་གཟིགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་རྒྱལ་བུ་འཇིགས་མེད་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། དགེ་སྦྱོང་དང་བྲམ་ཟེ་དེ་དག་མ་བསམས་པར་སྨྲ་བ། བླུན་པོ། མི་མཁས་པ། མི་བཟང་པོ། ཤེས་བཞིན་མ་ཡིན་པ། ཚོད་མི་ཤེས་པ་དག་གིས་འདི་སྐད་དུ་སྨྲས་ཏེ། རྒྱུ་མེད་རྐྱེན་མེད་པར་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་འགྱུར་རོ། །རྒྱུ་མེད་རྐྱེན་མེད་པར་སེམས་ཅན་རྣམས་རྣམ་པར་དག་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྒྱུ་དང་བཅས་རྐྱེན་དང་བཅས་པས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་འགྱུར། རྒྱུ་དང་བཅས་རྐྱེན་དང་བཅས་པས་སེམས་ཅན་རྣམས་རྣམ་པར་དག་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱུ་གང་རྐྱེན་གང་གིས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་འགྱུར། རྒྱུ་གང་རྐྱེན་གང་གིས་སེམས་ཅན་རྣམས་རྣམ་པར་དག་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། སེམས་ཅན་རྣམས་འདོད་ཆགས་ཤས་ཆེ་བས་གཞན་གྱི་ནོར་དང་གཞན་གྱི་ཡོ་བྱད་ལ་འདོད་ཆགས་སྐྱེས་ནས་འདི་སྐད་ཅེས་འདི་དག་བདག་ལ་ཡོད་ན་ལེགས། མི་འབྲལ་བར་གྱུར་ཅིག །ཡིད་དུ་འོང་བར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་ཟེར་རོ། །

』於他眾生而起恨心、兇心，計挍、欲打、欲縛、欲伏，加諸不道。為造眾難，不捨瞋恚，身睡眠、心懈怠、心掉動，內不寂靜，心常疑惑，過去疑、未來疑、現在疑。無畏。如是因、如是緣眾生煩惱。如是因、如是緣眾生清凈。」

無畏白佛：「瞿曇！一分之蓋，足煩惱心，況復一切？」無畏白佛：「瞿曇！何因、何緣眾生清凈？」

佛告無畏：「若婆羅門有一勝念，決定成就，久時所作，久時所說，能隨憶念，當於爾時習念覺支。修念覺已，念覺滿足，念覺滿足已，則于選擇分別思惟，爾時擇法覺支修習。修擇法覺支已，擇法覺支滿足，彼選擇分別思量法已，則精進方便。精進覺支於此修習，修精進覺支已，精進覺支滿足，彼精進方便已，則歡喜生，離諸食想。修喜覺支，修喜覺支已，則喜覺支滿足，喜覺支滿足已，身心猗息，則修猗覺支。修猗覺支已，猗覺滿足，身猗息已，則愛樂，愛樂已心定，則修定覺支。修定覺支已，定覺滿足，定覺滿足已，貪憂滅，則舍心生，修舍覺支。修舍覺支已，舍覺支滿足。如是，無畏！此因、此緣眾生清凈。

གཞན་པའི་སེམས་ཅན་ལ་ཡང་ཞེ་སྡང་དང་གནོད་སེམས་སྐྱེས་ཏེ། བརྩིས་ནས་གཞུ་བར་འདོད་པ་དང་། བཅིང་བར་འདོད་པ་དང་། གནོན་པར་འདོད་པ་དང་། ཚུལ་མིན་པར་སྦྱོར་བ་དང་། གནོད་པ་དུ་མ་བྱེད་པ་དང་། ཁོང་ཁྲོ་མི་གཏོང་བ་དང་། ལུས་གཉིད་རྨུགས་པ་དང་། སེམས་ལེ་ལོ་ཅན་དང་། སེམས་རྒོད་པ་དང་། ནང་དུ་མི་ཞི་བ་དང་། སེམས་རྟག་ཏུ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་དང་། འདས་པ་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་དང་། མ་འོངས་པ་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་དང་། ད་ལྟར་བྱུང་བ་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བའོ། །འཇིགས་མེད། རྒྱུ་འདི་དང་རྐྱེན་འདི་དག་གིས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་འགྱུར་རོ། །རྒྱུ་འདི་དང་རྐྱེན་འདི་དག་གིས་སེམས་ཅན་རྣམས་རྣམ་པར་དག་པར་འགྱུར་རོ། ། འཇིགས་མེད་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ལ་གསོལ་བ། གཽ་ཏམ། སྒྲིབ་པ་ཆ་གཅིག་གིས་ཀྱང་སེམས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་འགྱུར་ན། ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ལྟ་ཅི་སྨོས། འཇིགས་མེད་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ལ་གསོལ་བ། གཽ་ཏམ། རྒྱུ་གང་རྐྱེན་གང་གིས་སེམས་ཅན་རྣམས་རྣམ་པར་དག་པར་འགྱུར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འཇིགས་མེད་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། གལ་ཏེ་བྲམ་ཟེ་ལ་དྲན་པ་མཆོག་གཅིག་ངེས་པར་གྲུབ་པ། ཡུན་རིང་པོར་བྱས་པ། ཡུན་རིང་པོར་སྨྲས་པ། རྗེས་སུ་དྲན་པར་ནུས་པ་ཞིག་ཡོད་ན། དེའི་ཚེ་དྲན་པ་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་སྒོམ་པར་བྱེད་དོ། །དྲན་པ་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བསྒོམས་ནས་དྲན་པ་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་གྱུར་ན། དེའི་ཚེ་རབ་ཏུ་འབྱེད་ཅིང་རྣམ་པར་དཔྱོད་པ་དང་རྣམ་པར་རྟོག་པར་བྱེད་དེ། དེའི་ཚེ་ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་སྒོམ་པར་བྱེད་དོ། །ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བསྒོམས་ནས་ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་གྱུར་ཆོས་རྣམས་རབ་ཏུ་འབྱེད་ཅིང་རྣམ་པར་དཔྱོད་པ་དང་རྣམ་པར་བརྟགས་ནས་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པར་བྱེད་དོ། །བརྩོན་འགྲུས་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་འདི་ལ་སྒོམ་པར་བྱེད་དོ། །བརྩོན་འགྲུས་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བསྒོམས་ནས་བརྩོན་འགྲུས་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་གྱུར་ནས། དེས་བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་པས་དགའ་བ་སྐྱེས་ཏེ་ཟས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་དང་བྲལ་བར་འགྱུར་རོ། །དགའ་བ་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་སྒོམ་པར་བྱེད་དོ། །དགའ་བ་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བསྒོམས་ནས་དགའ་བ་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་གྱུར་ན་ལུས་སེམས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པར་གྱུར་ནས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་སྒོམ་པར་བྱེད་དོ། །ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བསྒོམས་ནས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་གྱུར་ནས། ལུས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པར་གྱུར་པས་དགའ་བར་འགྱུར། དགའ་བར་གྱུར་ནས་སེམས་མཉམ་པར་འཇོག་པས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་སྒོམ་པར་བྱེད་དོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བསྒོམས་ནས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་གྱུར་ན། འདོད་ཆགས་དང་ཡིད་མི་བདེ་བ་འགགས་ནས་བཏང་སྙོམས་སུ་གྱུར་ཏེ། བཏང་སྙོམས་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་སྒོམ་པར་བྱེད་དོ། །བཏང་སྙོམས་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བསྒོམས་ནས་བཏང་སྙོམས་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་རོ། །འཇིགས་མེད། རྒྱུ་འདི་དང་རྐྱེན་འདི་དག་གིས་སེམས་ཅན་རྣམས་རྣམ་པར་དག་པར་འགྱུར་རོ། །

」

無畏白瞿曇：「若一分滿足，令眾生清凈，況復一切？」無畏白佛：「瞿曇！當何名此經？云何奉持？」

佛告無畏王子：「當名此為覺支經。」

無畏白佛：「瞿曇！此為最勝覺分。瞿曇！我是王子，安樂亦常求安樂，而希出入，今來上山，四體疲極，得聞瞿曇說覺支經，悉忘疲勞。」

佛說此已，王子無畏聞佛所說，歡喜隨喜，從座起，稽首禮佛足而去。

雜阿含經卷第二十六 大正藏第 02 冊 No. 0099 雜阿含經

雜阿含經卷第二十七

宋天竺三藏求那跋陀羅譯

（七一二）

如是我聞：

一時，佛住王舍城耆阇崛山……如上說。差別者：「有沙門、婆羅門作如是見、如是說：『無因、無緣眾生無智、無見，無因、無緣眾生智、見』……」

如是廣說，乃至無畏王子聞佛所說，歡喜隨喜，禮佛足而去。

（七一三）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

時，有眾多比丘晨朝著衣持缽，入舍衛城乞食。時，眾多比丘作是念：「今日太早，乞食時未至，我等且過諸外道精舍。

འཇིགས་མེད་ཀྱིས་གཽ་ཏམ་ལ་གསོལ་བ། གལ་ཏེ་ཆ་ཤས་གཅིག་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པས་སེམས་ཅན་རྣམས་རྣམ་པར་དག་པར་བྱེད་ན། ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ལྟ་ཅི་སྨོས། འཇིགས་མེད་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ལ་གསོལ་བ། གཽ་ཏམ། མདོ་འདི་མིང་ཇི་སྐད་དུ་གདགས། ཇི་ལྟར་གཟུང་བར་བགྱི། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་རྒྱལ་བུ་འཇིགས་མེད་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གི་མདོ་ཞེས་བྱའོ། ། འཇིགས་མེད་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ལ་གསོལ་བ། གཽ་ཏམ། འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཆ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་ལགས་སོ། །གཽ་ཏམ། བདག་ནི་རྒྱལ་བུ་ཡིན་ཏེ་བདེ་བ་ལ་གནས་ཤིང་བདེ་བ་འདོད་པ་ལགས་ན། དེང་རི་ལ་འཛེགས་པས་ལུས་ཀྱི་ཡན་ལག་བཞི་ཐམས་ཅད་ངལ་ཞིང་དུབ་པ་ལས། གཽ་ཏམ་གྱིས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གི་མདོ་གསུངས་པ་ཐོས་པས་ངལ་དུབ་ཐམས་ཅད་བརྗེད་པར་གྱུར་ཏོ། ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་སྐད་གསུངས་པ་དང་། རྒྱལ་བུ་འཇིགས་མེད་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་ཞིང་ཡི་རངས་ནས། སྟན་ལས་ལངས་ཏེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ནས་སོང་ངོ་། ། ཟ་མ་ཏོག་བཀོད་པའི་མདོ་སྡེ་པོད་ཉི་ཤུ་རྩ་དྲུག་པ། བཀའ་འགྱུར་དཔེ་བསྡུར་མ། པོད་གཉིས་པ། ཨང་ ༩༩ ཟ་མ་ཏོག་བཀོད་པའི་མདོ། ཟ་མ་ཏོག་བཀོད་པའི་མདོ་སྡེ་པོད་ཉི་ཤུ་རྩ་བདུན་པ། རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་གུ་ཎ་བྷ་དྲས་བསྒྱུར། བདུན་བརྒྱ་བཅུ་གཉིས་པ། འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་བྱ་རྒོད་ཕུང་པོའི་རི་ལ་བཞུགས་སོ། །གོང་དུ་བཤད་པ་བཞིན་ནོ། །ཁྱད་པར་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། དགེ་སྦྱོང་དང་བྲམ་ཟེ་ཁ་ཅིག་འདི་ལྟར་ལྟ་ཞིང་འདི་སྐད་དུ་སྨྲ་སྟེ། རྒྱུ་མེད་རྐྱེན་མེད་པར་སེམས་ཅན་རྣམས་བླུན་ཞིང་མི་མཐོང་ངོ་། །རྒྱུ་མེད་རྐྱེན་མེད་པར་སེམས་ཅན་རྣམས་མཁས་ཤིང་མཐོང་ངོ་ཞེས་ཟེར་རོ། ། རྒྱས་པར་གསུངས་པ་ནས་རྒྱལ་བུ་འཇིགས་མེད་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གསུང་ཐོས་ནས་མངོན་པར་དགའ་ཞིང་ཡི་རངས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ནས་སོང་བའི་བར་དུའོ། ། བདུན་བརྒྱ་བཅུ་གསུམ་པ། འདི་སྐད་བདགོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ། ། དེའི་ཚེ་དགེ་སློང་མང་པོ་ཞིག་སྔ་དྲོ་གོས་བགོས་ཤིང་ལྷུང་བཟེད་ཐོགས་ཏེ་མཉན་ཡོད་དུ་བསོད་སྙོམས་ལ་ཞུགས་སོ། །དེའི་ཚེ་དགེ་སློང་དེ་དག་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་པར་གྱུར་ཏེ། ད་དུང་སྔ་དྲགས་ཤིང་བསོད་སྙོམས་ཀྱི་དུས་ལ་མ་བབ་ཀྱིས། རེ་ཞིག་མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་རྣམས་སུ་འགྲོའོ་སྙམ་མོ། །;

」

眾多比丘即入外道精舍，與諸外道共相問訊慰勞，問訊慰勞已，於一面坐已，諸外道問比丘言：「沙門瞿曇為諸弟子說法，斷五蓋覆心，慧力羸，為障礙分，不轉趣涅槃，住四念處，修七覺意。我等亦復為諸弟子說斷五蓋覆心，慧力羸，善住四念處，修七覺分。我等與彼沙門瞿曇有何等異？俱能說法。」

時，眾多比丘聞外道所說，心不喜悅，反呵罵，從座起去。入舍衛城，乞食已，還精舍，舉衣缽，洗足已，往詣佛所，稽首佛足，退坐一面。以諸外道所說，具白世尊。

爾時，世尊告眾多比丘：「彼外道說是語時，汝等應反問言：『諸外道！五蓋者，種應有十。七覺者，種應有十四。何等為五蓋之十、七覺之十四？』如是問者，彼諸外道則自駭散，說諸外道法，瞋恚、憍慢、毀呰、嫌恨、不忍心生，或默然低頭，失辯潛思。所以者何？我不見諸天、魔、梵、沙門、婆羅門、天、人眾中，聞我所說歡喜隨順者，唯除如來及聲聞眾於此聞者。

「諸比丘！何等為五蓋之十？謂有內貪慾，有外貪慾。彼內貪慾者即是蓋，非智非等覺，不轉趣涅槃。彼外貪慾即是蓋，非智非等覺，不轉趣涅槃。謂瞋恚有瞋恚相，若瞋恚及瞋恚相即是蓋，非智非等覺，不轉趣涅槃。

དེ་ནས་དགེ་སློང་མང་པོ་དེ་དག་མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བར་སོང་སྟེ། མུ་སྟེགས་ཅན་དེ་དག་དང་ཕན་ཚུན་འཚམས་འདྲི་བྱས་ནས། འཚམས་འདྲི་བྱས་ཟིན་པ་དང་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་དོ། །དེ་ནས་མུ་སྟེགས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་སྨྲས་པ། དགེ་སྦྱོང་གཽ་ཏམ་གྱིས་ཉན་ཐོས་རྣམས་ལ་ཆོས་སྟོན་པ་ན། སྒྲིབ་པ་ལྔ་པོ་སེམས་ལ་སྒྲིབ་པ་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་ཉམས་པ་དང་། བར་དུ་གཅོད་པའི་ཆ་དང་། མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་མི་འགྲོ་བ་རྣམས་སྤོང་བ་དང་། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་ལ་གནས་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་སྒོམ་པར་བྱེད་དོ། །བདག་ཅག་གིས་ཀྱང་ཉན་ཐོས་རྣམས་ལ་སྒྲིབ་པ་ལྔ་པོ་སེམས་ལ་སྒྲིབ་པ་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་ཉམས་པ་རྣམས་སྤོང་བ་དང་། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་ལ་ལེགས་པར་གནས་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་སྒོམ་པར་བྱེད་དོ། །བདག་ཅག་དང་དགེ་སྦྱོང་གཽ་ཏམ་དེ་ལ་ཁྱད་པར་ཅི་ཡོད། གཉིས་ཀས་ཆོས་སྟོན་པར་ནུས་སོ། ། དེའི་ཚེ་དགེ་སློང་མང་པོ་དེ་དག་གིས་མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་ཚིག་ཐོས་ནས། ཡིད་མི་དགའ་བར་གྱུར་ཏེ། སྨོད་ཅིང་སྐྱོན་བརྗོད་ནས་སྟན་ལས་ལངས་ཏེ་སོང་ངོ་། །མཉན་ཡོད་དུ་བསོད་སྙོམས་བྱས་ནས་གཙུག་ལག་ཁང་དུ་ཕྱིར་ལོག་སྟེ། ཆོས་གོས་དང་ལྷུང་བཟེད་བཞག་ནས། ཞབས་བཀྲུས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེར་སོང་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ཏེ་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་དེ། མུ་སྟེགས་ཅན་གྱིས་སྨྲས་པ་ཐམས་ཅད་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་རྒྱས་པར་གསོལ་ཏོ། ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་མང་པོ་དེ་དག་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། མུ་སྟེགས་ཅན་དེ་དག་གིས་དེ་སྐད་སྨྲས་པའི་ཚེ། ཁྱེད་ཅག་གིས་ལན་དུ་འདི་སྐད་དུ་དྲི་བར་རིགས་ཏེ། ཀྱེ་མུ་སྟེགས་ཅན་དག །སྒྲིབ་པ་ལྔ་པོ་ལ་རིགས་བཅུ་ཡོད་པར་འགྱུར་རོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་པོ་ལ་རིགས་བཅུ་བཞི་ཡོད་པར་འགྱུར་རོ། །སྒྲིབ་པ་ལྔའི་བཅུ་པོ་གང་ཡིན། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་གྱི་བཅུ་བཞི་པོ་གང་ཡིན། ཞེས་དྲིས་ན། མུ་སྟེགས་ཅན་དེ་དག་རང་ཉིད་སྐྲག་ཅིང་རྣམ་པར་གཡེང་བར་འགྱུར་ཏེ། མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་ཆོས་སྨྲ་ཞིང་ཁྲོང་། ང་རྒྱལ་དང་། སྨོད་པ་དང་། ཁོང་ཁྲོ་བ་དང་། མི་བཟོད་པའི་སེམས་སྐྱེས་ནས། ཡང་ན་ཅང་མི་སྨྲ་བར་མགོ་སྒུར་ཏེ་སྨྲ་བའི་རིག་པ་ཉམས་ནས་བསམ་མོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ལྷ་དང་། བདུད་དང་། ཚངས་པ་དང་། དགེ་སྦྱོང་དང་། བྲམ་ཟེ་དང་། ལྷ་དང་མི་རྣམས་ཀྱི་ནང་ན་བདག་གིས་བསྟན་པ་ཐོས་ནས་དགའ་ཞིང་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་ནི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཚོགས་མ་གཏོགས་པར་གཞན་གང་ཡང་མ་མཐོང་ངོ་། ། དགེ་སློང་དག །སྒྲིབ་པ་ལྔའི་བཅུ་པོ་གང་ཞེ་ན། ནང་གི་འདོད་པ་ལ་འདོད་ཆགས་དང་། ཕྱིའི་འདོད་པ་ལ་འདོད་ཆགས་སོ། །ནང་གི་འདོད་པ་ལ་འདོད་ཆགས་དེ་ཉིད་སྒྲིབ་པ་ཡིན་ཏེ། ཡེ་ཤེས་མ་ཡིན། རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མ་ཡིན། མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་མི་འགྲོའོ། །ཕྱིའི་འདོད་པ་ལ་འདོད་ཆགས་དེ་ཉིད་སྒྲིབ་པ་ཡིན་ཏེ། ཡེ་ཤེས་མ་ཡིན། རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མ་ཡིན། མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་མི་འགྲོའོ། །ཞེ་སྡང་དང་ཞེ་སྡང་གི་མཚན་མ་ཡོད་པ་སྟེ། ཞེ་སྡང་དང་ཞེ་སྡང་གི་མཚན་མ་དེ་ཉིད་སྒྲིབ་པ་ཡིན་ཏེ། ཡེ་ཤེས་མ་ཡིན། རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མ་ཡིན། མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་མི་འགྲོའོ། །

有睡有眠，彼睡彼眠即是蓋，非智非等覺，不轉趣涅槃。有掉有悔，彼掉彼悔即是蓋，非智非等覺，不轉趣涅槃。有疑善法，有疑不善法，彼善法疑、不善法疑即是蓋，非智非等覺，不轉趣涅槃。是名五蓋說十。

「何等為七覺分說十四？有內法心念住，有外法心念住。彼內法念住即是念覺分，是智是等覺，能轉趣涅槃。彼外法念住即是念覺分，是智是等覺，能轉趣涅槃。

「有擇善法、擇不善法。彼善法擇，即是擇法覺分，是智是等覺，能轉趣涅槃。彼不善法擇，即是擇法覺分，是智是等覺，能轉趣涅槃。

「有精進斷不善法，有精進長養善法。彼斷不善法精進，即是精進覺分。是智是等覺，能轉趣涅槃。彼長養善法精進，即是精進覺分，是智是等覺，能轉趣涅槃。

「有喜，有喜處。彼喜即是喜覺分，是智是等覺，能轉趣涅槃。彼喜處，亦即是喜覺分，是智是等覺，能轉趣涅槃。

「有身猗息，有心猗息。彼身猗息，即是猗覺分，是智是等覺，能轉趣涅槃。彼心猗息，即是猗覺分，是智是等覺，能轉趣涅槃。

「有定，有定相。彼定即是定覺分，是智是等覺，能轉趣涅槃。彼定相即是定覺分，是智是等覺，能轉趣涅槃。

「有舍善法，有舍不善法。

གཉིད་དང་གཉིད་ཡོད་པ་དང་། དེ་གཉིད་དང་དེ་གཉིད་དེ་ནི་སྒྲིབ་པ་ཡིན། ཤེས་རབ་མ་ཡིན་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་མ་ཡིན། མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འགྲོ་བར་མི་འགྱུར། རྒོད་པ་དང་འགྱོད་པ་ཡོད་པ་དང་། དེ་རྒོད་པ་དང་དེ་འགྱོད་པ་དེ་ནི་སྒྲིབ་པ་ཡིན། ཤེས་རབ་མ་ཡིན་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་མ་ཡིན། མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འགྲོ་བར་མི་འགྱུར། དགེ་བའི་ཆོས་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཡོད་པ་དང་། མི་དགེ་བའི་ཆོས་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཡོད་པ་དང་། དེ་དགེ་བའི་ཆོས་ཀྱི་ཐེ་ཚོམ་དང་། མི་དགེ་བའི་ཆོས་ཀྱི་ཐེ་ཚོམ་དེ་ནི་སྒྲིབ་པ་ཡིན། ཤེས་རབ་མ་ཡིན་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་མ་ཡིན། མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འགྲོ་བར་མི་འགྱུར། དེ་ནི་སྒྲིབ་པ་ལྔ་བཤད་པ་བཅུའོ།། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་བཤད་པ་བཅུ་བཞི་གང་ཞེ་ན། ནང་གི་ཆོས་ལ་སེམས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ཡོད་པ་དང་། ཕྱིའི་ཆོས་ལ་སེམས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ཡོད་པ་དང་། དེ་ནང་གི་ཆོས་ལ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་དེ་ནི་དྲན་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ཡིན། དེ་ནི་ཤེས་རབ་ཡིན། དེ་ནི་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ཡིན། མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འགྲོ་བར་འགྱུར། དེ་ཕྱིའི་ཆོས་ལ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་དེ་ནི་དྲན་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ཡིན། དེ་ནི་ཤེས་རབ་ཡིན། དེ་ནི་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ཡིན། མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འགྲོ་བར་འགྱུར། དགེ་བའི་ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ཡོད་པ་དང་། མི་དགེ་བའི་ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ཡོད་པ་དང་། དེ་དགེ་བའི་ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་དེ་ནི་ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ཡིན། དེ་ནི་ཤེས་རབ་ཡིན། དེ་ནི་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ཡིན། མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འགྲོ་བར་འགྱུར། དེ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་དེ་ནི་ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ཡིན། དེ་ནི་ཤེ དེ་ནི་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ཡིན། མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འགྲོ་བར་འགྱུར། མི་དགེ་བའི་ཆོས་སྤོང་བའི་བརྩོན་འགྲུས་ཡོད་པ་དང་། དགེ་བའི་ཆོས་འཕེལ་བར་བྱེད་པའི་བརྩོན་འགྲུས་ཡོད་པ་དང་། དེ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་སྤོང་བའི་བརྩོན་འགྲུས་དེ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ཡིན། དེ་ནི་ཤེས་རབ་ཡིན། དེ་ནི་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ཡིན། མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འགྲོ་བར་འགྱུར། དེ་དགེ་བའི་ཆོས་འཕེལ་བར་བྱེད་པའི་བརྩོན་འགྲུས་དེ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ཡིན། དེ་ནི་ཤེས་རབ་ཡིན། དེ་ནི་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ཡིན། མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འགྲོ་བར་འགྱུར། དགའ་བ་ཡོད་པ་དང་། དགའ་བའི་གནས་ཡོད་པ་དང་། དེ་དགའ་བ་དེ་ནི་དགའ་བ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ཡིན། དེ་ནི་ཤེས་རབ་ཡིན། དེ་ནི་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ཡིན། མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འགྲོ་བར་འགྱུར། དེ་དགའ་བའི་གནས་དེ་ཡང་དགའ་བ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ཡིན། དེ་ནི་ཤེས་རབ་ཡིན། དེ་ནི་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ཡིན། མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འགྲོ་བར་འགྱུར། ལུས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་ཡོད་པ་དང་། སེམས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་ཡོད་པ་དང་། དེ་ལུས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་དེ་ནི་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ཡིན། དེ་ནི་ཤེས་རབ་ཡིན། དེ་ནི་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ཡིན། མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འགྲོ་བར་འགྱུར། དེ་སེམས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་དེ་ནི་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ཡིན། དེ་ནི་ཤེས་རབ་ཡིན། དེ་ནི་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ཡིན། མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འགྲོ་བར་འགྱུར། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡོད་པ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་མཚན་མ་ཡོད་པ་དང་། དེ་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ཡིན། དེ་ནི་ཤེས་རབ་ཡིན། དེ་ནི་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ཡིན། མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འགྲོ་བར་འགྱུར། དེ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་མཚན་མ་དེ་ནི་ཏིང་ངེ་འཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ཡིན། དེ་ནི་ཤེས་རབ་ཡིན། དེ་ནི་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ཡིན། མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འགྲོ་བར་འགྱུར། དགེ་བའི་ཆོས་བཏང་སྙོམས་སུ་བྱ་བ་ཡོད་པ་དང་། མི་དགེ་བའི་ཆོས་བཏང་སྙོམས་སུ་བྱ་བ་ཡོད་པ་དང་།

彼善法舍，即是舍覺分，是智是等覺，能轉趣涅槃。彼不善法舍，即是舍覺分，是智是等覺，能轉趣涅槃，是名七覺分說為十四。」

佛說此經已，眾多比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（七一四）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

時，有眾多比丘……如上說。差別者：「有諸外道出家作如是說者，當復問言：『若心微劣猶豫者，爾時應修何等覺分？何等為非修時？若復掉心者、掉心猶豫者，爾時復修何等覺分？何等為非時？』如是問者，彼諸外道心則駭散，說諸異法，心生忿恚、憍慢、毀呰、嫌恨、不忍，或默然低頭，失辯潛思。所以者何？我不見諸天、魔、梵、沙門、婆羅門、天、人眾中，聞我所說歡喜隨喜者，唯除如來及聲聞眾於此聞者。

「諸比丘！若爾時其心微劣、其心猶豫者，不應修猗覺分、定覺分、舍覺分。所以者何？微劣心生、微劣猶豫，以此諸法增其微劣故。譬如小火，欲令其燃，增以燋炭。云何？比丘！非為增炭令火滅耶？」

比丘白佛：「如是，世尊！」

「如是，比丘！微劣猶豫，若修猗覺分、定覺分、舍覺分者，此則非時，增懈怠故。若掉心起，若掉心猶豫，爾時不應修擇法覺分、精進覺分、喜覺分。

དེ་དགེ་བའི་ཆོས་བཏང་སྙོམས་སུ་བྱ་བ་དེ་ནི་བཏང་སྙོམས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ཡིན། དེ་ནི་ཤེས་རབ་ཡིན། དེ་ནི་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ཡིན། མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འགྲོ་བར་འགྱུར། དེ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་བཏང་སྙོམས་སུ་བྱ་བ་དེ་ནི་བཏང་སྙོམས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ཡིན། དེ་ནི་ཤེས་རབ་ཡིན། དེ་ནི་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ཡིན། མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འགྲོ་བར་འགྱུར། དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་བཤད་པ་བཅུ་བཞིའོ།། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ནས། དགེ་སློང་མང་པོ་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ངོ་།། ༼བདུན་བརྒྱ་བཅུ་བཞི་པ༽ འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་དགེ་སློང་མང་པོ་དག་གིས་..... གོང་དུ་བཤད་པ་བཞིན་ནོ།། ཁྱད་པར་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་དག་གིས་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་ན། དེ་དག་ལ་ཡང་འདི་སྐད་ཅེས་དྲི་བར་བྱ་སྟེ། གང་གི་ཚེ་སེམས་ཞུམ་ཞིང་ཡིད་གཉིས་ཟ་བར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གང་དག་བསྒོམ་པར་བྱ། གང་དག་བསྒོམ་པའི་དུས་མ་ཡིན། ཡང་སེམས་རྒོད་པའམ་སེམས་རྒོད་ཅིང་ཡིད་གཉིས་ཟ་བར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གང་དག་བསྒོམ་པར་བྱ། གང་དག་བསྒོམ་པའི་དུས་མ་ཡིན། དེ་ལྟར་དྲིས་ན་མུ་སྟེགས་ཅན་དེ་དག་གི་སེམས་སྐྲག་ཅིང་རྣམ་པར་གཡེང་བར་འགྱུར་ཏེ། ཆོས་གཞན་དག་སྨྲ་ཞིང་སེམས་ཁྲོ་བ་དང་། ང་རྒྱལ་དང་། སྨོད་པ་དང་། ཕྲག་དོག་དང་། མི་བཟོད་པ་སྐྱེས་ནས་ཅང་མི་སྨྲ་བར་མགོ་སྒུར་ཏེ་སྨྲ་བ་ཉམས་ནས་བསམ་པར་བྱེད་དོ།། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ང་ནི་ལྷ་དང་། བདུད་དང་། ཚངས་པ་དང་། དགེ་སྦྱོང་དང་། བྲམ་ཟེ་དང་། ལྷ་དང་། མི་རྣམས་ཀྱི་ནང་ནས་ང་ཡིས་བཤད་པ་ལ་དགའ་་སུ་ཡི་རང་བ་མི་མཐོང་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང་ཉན་ཐོས་ཀྱི་དགེ་འདུན་འདི་ལ་ཐོས་པ་རྣམས་མ་གཏོགས་སོ།། དགེ་སློང་དག་གང་གི་ཚེ་དེའི་སེམས་ཞུམ་པའམ། སེམས་ཡིད་གཉིས་ཟ་བར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང་། བཏང་སྙོམས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་རྣམས་བསྒོམ་པར་མི་བྱའོ།། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སེམས་ཞུམ་ཞིང་ཡིད་གཉིས་ཟ་བ་ལ་ཆོས་འདི་དག་གིས་ཞུམ་པ་འཕེལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ།། དཔེར་ན་མེ་ཆུང་ངུ་ཞིག་འབར་བར་འདོད་པ་ལ་སོལ་བ་བསྣན་ན་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན། དགེ་སློང་དག་སོལ་བ་བསྣན་པས་མེ་ཤི་བར་མི་འགྱུར་རམ། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དེ་བཞིན་ནོ།། དེ་བཞིན་དུ་དགེ་སློང་དག་སེམས་ཞུམ་ཞིང་ཡིད་གཉིས་ཟ་བ་ལ་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང་། བཏང་སྙོམས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བསྒོམས་ན་དུས་མ་ཡིན་ཏེ། ལེ་ལོ་འཕེལ་བར་འགྱུར་རོ།། གང་གི་ཚེ་སེམས་རྒོད་པར་གྱུར་པའམ། སེམས་རྒོད་ཅིང་ཡིད་གཉིས་ཟ་བར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང་། བརྩོན་འགྲུས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང་། དགའ་བ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་རྣམས་བསྒོམ་པར་མི་བྱའོ།།

所以者何？掉心起、掉心猶豫，以此諸法能令其增。譬如熾火，欲令其滅，足其乾薪，于意云何？豈不令火增熾燃耶？」

比丘白佛：「如是，世尊！」

佛告比丘：「如是掉心生、掉心猶豫，修擇法覺分、精進覺分、喜覺分，增其掉心。諸比丘！若微劣心生、微劣猶豫，是時應修擇法覺分、精進覺分、喜覺分。所以者何？微劣心生、微劣猶豫，以此諸法示、教、照、喜。譬如小火，欲令其燃，足其乾薪。云何？比丘！此火寧熾燃不？」

比丘白佛：「如是，世尊！」

佛告比丘：「如是微劣心生、微劣猶豫，當於爾時修擇法覺分、精進覺分、喜覺分，示、教、照、喜。若掉心生、掉心猶豫，修猗覺分、定覺分、舍覺分。所以者何？掉心生、掉心猶豫，此等諸法，能令內住一心攝持。譬如燃火，欲令其滅，足其燋炭，彼火則滅。如是，比丘！掉心猶豫，修擇法覺分、精進、喜，則非時，修猗、定、舍覺分，自此則是時，此等諸法內住一心攝持。念覺分者，一切兼助。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（七一五）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「有五蓋、七覺分，有食、無食，我今當說。

དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སེམས་རྒོད་པ་སྐྱེས་པ་དང་། སེམས་རྒོད་ཅིང་ཡིད་གཉིས་ཟ་བ་ལ་ཆོས་འདི་དག་གིས་རྒོད་པ་འཕེལ་བར་འགྱུར་རོ།། དཔེར་ན་མེ་འབར་བ་ཞིག་ཤི་བར་འདོད་པ་ལ་བུད་ཤིང་སྐམ་པོ་བསྣན་ན། ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། མེ་དེ་ཆེས་ཆེར་འབར་བར་མི་འགྱུར་རམ།། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དེ་བཞིན་ནོ།། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། དེ་བཞིན་དུ་སེམས་རྒོད་པ་སྐྱེས་པ་དང་། སེམས་རྒོད་ཅིང་ཡིད་གཉིས་ཟ་བ་ལ་ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང་། བརྩོན་འགྲུས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང་། དགའ་བ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བསྒོམས་ན་རྒོད་པ་འཕེལ་བར་འགྱུར་རོ།། དགེ་སློང་དག་གང་གི་ཚེ་སེམས་ཞུམ་པ་སྐྱེས་པའམ། སེམས་ཞུམ་ཞིང་ཡིད་གཉིས་ཟ་བ་དེའི་ཚེ་ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང་། བརྩོན་འགྲུས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང་། དགའ་བ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བསྒོམ་པར་བྱའོ།། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སེམས་ཞུམ་པ་སྐྱེས་པ་དང་། སེམས་ཞུམ་ཞིང་ཡིད་གཉིས་ཟ་བ་ལ་ཆོས་འདི་དག་གིས་སྟོན་པ་དང་། སློབ་པ་དང་། གསལ་བར་བྱེད་པ་དང་། དགའ་བར་བྱེད་དོ།། དཔེར་ན་མེ་ཆུང་ངུ་ཞིག་འབར་བར་འདོད་པ་ལ་བུད་ཤིང་སྐམ་པོ་བསྣན་ན། དགེ་སློང་དག་མེ་དེ་འབར་བར་མི་འགྱུར་རམ།། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དེ་བཞིན་ནོ།། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཞུམ་པ་སྐྱེས་པ་དང་། སེམས་ཞུམ་ཞིང་ཡིད་གཉིས་ཟ་བ་དེའི་ཚེ་ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང་། བརྩོན་འགྲུས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང་། དགའ་བ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བསྒོམས་ན་སྟོན་པ་དང་། སློབ་པ་དང་། གསལ་བར་བྱེད་པ་དང་། དགའ་བར་བྱེད་དོ།། གང་གི་ཚེ་སེམས་རྒོད་པ་སྐྱེས་པའམ། སེམས་རྒོད་ཅིང་ཡིད་གཉིས་ཟ་བ་དེའི་ཚེ་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང་། བཏང་སྙོམས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བསྒོམ་པར་བྱའོ།། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སེམས་རསྐྱེས་པ་དང་། སེམས་རྒོད་ཅིང་ཡིད་གཉིས་ཟ་བ་ལ་ཆོས་འདི་དག་གིས་ནང་དུ་གནས་པ་དང་། སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་འཛིན་པར་བྱེད་དོ།། དཔེར་ན་མེ་འབར་བ་ཞིག་ཤི་བར་འདོད་པ་ལ་སོལ་བ་བསྣན་ན་མེ་དེ་འཆི་བར་འགྱུར་རོ།། དེ་བཞིན་དུ་དགེ་སློང་དག་སེམས་རྒོད་ཅིང་ཡིད་གཉིས་ཟ་བ་ལ་ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་དང་། བརྩོན་འགྲུས་དང་། དགའ་བ་བསྒོམས་ན་དུས་མ་ཡིན་ལ། ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། བཏང་སྙོམས་བསྒོམས་ན་དུས་ཡིན་ཏེ། ཆོས་འདི་དག་གིས་ནང་དུ་གནས་པ་དང་། སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་འཛིན་པར་བྱེད་དོ།། དྲན་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ནི་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་འདོགས་པར་བྱེད་པའོ།། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ངོ་།། ༼བདུན་བརྒྱ་བཅོ་ལྔ་པ༽ འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། སྒྲིབ་པ་ལྔ་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་ནི་ཟས་དང་བཅས་པ་དང་། ཟས་མེད་པ་ཡོད་དེ། དེ་དག་ང་ཡིས་བཤད་པར་བྱའོ།།

諦聽，善思，當爲汝說。譬如身依食而立，非不食。如是五蓋依于食而立，非不食。貪慾蓋以何為食？謂觸相，于彼不正思惟，未起貪慾令起，已起貪慾能令增廣，是名欲愛蓋之食。

「何等為瞋恚蓋食？謂障礙相，于彼不正思惟，未起瞋恚蓋令起，已起瞋恚蓋能令增廣，是名瞋恚蓋食。

「何等為睡眠蓋食？有五法。何等為五？微弱、不樂、欠呿、多食、懈怠，于彼不正思惟，未起睡眠蓋令起，已起睡眠蓋能令增廣，是名睡眠蓋食。

「何等為掉悔蓋食？有四法。何等為四？謂親屬覺、人眾覺、天覺、本所經娛樂覺。自憶念、他人令憶念而生覺，于彼起不正思惟，未起掉悔令起，已起掉悔令其增廣，是名掉悔蓋食。

「何等為疑蓋食？有三世。何等為三？謂過去世、未來世、現在世。於過去世猶豫、未來世猶豫、現在世猶豫，于彼起不正思惟，未起疑蓋令起，已起疑蓋能令增廣，是名疑蓋食。

「譬如身依于食而得長養，非不食。如是七覺分依食而住，依食長養，非不食。

「何等爲念覺分不食？謂四念處不思惟，未起念覺分不起，已起念覺分令退，是名念覺分不食。

ལེགས་པར་ཉོན་ལ་ཡིད་ལ་ཟུངས་ཤིག་དང་། ཁྱོད་ལ་བཤད་པར་བྱའོ། །དཔེར་ན་ལུས་ནི་ཟས་ལ་བརྟེན་ནས་གནས་ཀྱི་ཟས་མེད་པར་མིན་པ་བཞིན། དེ་བཞིན་དུ་སྒྲིབ་པ་ལྔ་པོ་རྣམས་ཀྱང་ཟས་ལ་བརྟེན་ནས་གནས་ཀྱི་ཟས་མེད་པར་མིན་ནོ། །འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་སྒྲིབ་པའི་ཟས་གང་ཞེ་ན། རེག་པའི་མཚན་མ་སྟེ། དེ་ལ་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་མ་སྐྱེས་པའི་འདོད་ཆགས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཞིང་། སྐྱེས་པའི་འདོད་ཆགས་འཕེལ་བར་འགྱུར་བ་འདི་ནི་འདོད་པའི་སྒྲིབ་པའི་ཟས་ཞེས་བྱའོ། ། ཞེ་སྡང་གི་སྒྲིབ་པའི་ཟས་གང་ཞེ་ན། གནོད་པའི་མཚན་མ་སྟེ། དེ་ལ་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་མ་སྐྱེས་པའི་ཞེ་སྡང་གི་སྒྲིབ་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཞིང་། སྐྱེས་པའི་ཞེ་སྡང་གི་སྒྲིབ་པ་འཕེལ་བར་འགྱུར་བ་འདི་ནི་ཞེ་སྡང་གི་སྒྲིབ་པའི་ཟས་ཞེས་བྱའོ། ། གཉིད་རྨུགས་ཀྱི་སྒྲིབ་པའི་ཟས་གང་ཞེ་ན། ཆོས་ལྔ་སྟེ། ལྔ་གང་ཞེ་ན། ཉམ་ཆུང་བ་དང་། མི་དགའ་བ་དང་། གཟིངས་པ་དང་། ཟས་མང་བ་དང་། སེམས་ཞུམ་པ་སྟེ། དེ་ལ་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་མ་སྐྱེས་པའི་གཉིད་རྨུགས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཞིང་། སྐྱེས་པའི་གཉིད་རྨུགས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་འཕེལ་བར་འགྱུར་བ་འདི་ནི་གཉིད་རྨུགས་ཀྱི་སྒྲིབ་པའི་ཟས་ཞེས་བྱའོ། ། རྒོད་འགྱོད་ཀྱི་སྒྲིབ་པའི་ཟས་གང་ཞེ་ན། ཆོས་བཞི་སྟེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། གཉེན་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་། སྐྱེ་བོའི་ཚོགས་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་། ལྷའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་། སྔོན་གྱི་རྩེད་མོ་དགའ་མགུར་སྤྱད་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྟེ། རང་གིས་དྲན་པ་དང་གཞན་གྱིས་དྲན་དུ་བཅུག་པས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྐྱེ་བ་དང་། དེ་ལ་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་མ་སྐྱེས་པའི་རྒོད་འགྱོད་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཞིང་། སྐྱེས་པའི་རྒོད་འགྱོད་འཕེལ་བར་འགྱུར་བ་འདི་ནི་རྒོད་འགྱོད་ཀྱི་སྒྲིབ་པའི་ཟས་ཞེས་བྱའོ། །ོམ་གྱི་སྒྲིབ་པའི་ཟས་གང་ཞེ་ན། དུས་གསུམ་སྟེ། གསུམ་གང་ཞེ་ན། འདས་པའི་དུས་དང་། མ་འོངས་པའི་དུས་དང་། ད་ལྟར་བྱུང་བའི་དུས་སོ། །འདས་པའི་དུས་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་དང་། མ་འོངས་པའི་དུས་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་དང་། ད་ལྟར་བྱུང་བའི་དུས་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་སྟེ། དེ་ལ་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་མ་སྐྱེས་པའི་ཐེ་ཚོམ་གྱི་སྒྲིབ་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཞིང་། སྐྱེས་པའི་ཐེ་ཚོམ་གྱི་སྒྲིབ་པ་འཕེལ་བར་འགྱུར་བ་འདི་ནི་ཐེ་ཚོམ་གྱི་སྒྲིབ་པའི་ཟས་ཞེས་བྱའོ། ། དཔེར་ན་ལུས་ནི་ཟས་ལ་བརྟེན་ནས་འཕེལ་ཞིང་རྒྱས་པར་འགྱུར་གྱི་ཟས་མེད་པར་མིན་པ་བཞིན་དུ། དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་པོ་རྣམས་ཀྱང་ཟས་ལ་བརྟེན་ནས་གནས་ཤིང་ཟས་ལ་བརྟེན་ནས་འཕེལ་བར་འགྱུར་གྱི། ཟས་མེད་པར་མིན་ནོ། ། དྲན་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གི་ཟས་མ་ཡིན་པ་གང་ཞེ་ན། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པས་མ་སྐྱེས་པའི་དྲན་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་མི་སྐྱེ་བ་དང་། སྐྱེས་པ་ཡང་ཉམས་པར་འགྱུར་བ་འདི་ནི་དྲན་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གི་ཟས་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །

「何等為擇法覺分不食？謂于善法撰擇，于不善法撰擇，于彼不思惟，未起擇法覺分令不起，已起擇法覺分令退，是名擇法覺分不食。

「何等為精進覺分不食？謂四正斷，于彼不思惟，未起精進覺分令不起，已起精進覺分令退，是名精進覺分不食。

「何等為喜覺分不食？有喜，有喜處法，于彼不思惟，未起喜覺分不起，已起喜覺分令退，是名喜覺分不食。

「何等為猗覺分不食？有身猗息及心猗息，于彼不思惟，未生猗覺分不起，已生猗覺分令退，是名猗覺分不食。

「何等為定覺分不食？有四禪，于彼不思惟，未起定覺分不起，已起定覺分令退，是名定覺分不食。

「何等為舍覺分不食？有三界，謂斷界、無慾界、滅界，于彼不思惟，未起舍覺分不起，已起舍覺分令退，是名舍覺分不食。

「何等為貪慾蓋不食？謂不凈觀，于彼思惟，未起貪慾蓋不起，已起貪慾蓋令斷，是名貪慾蓋不食。

「何等為瞋恚蓋不食？彼慈心思惟，未生瞋恚蓋不起，已生瞋恚蓋令滅，是名瞋恚蓋不食。

「何等為睡眠蓋不食？彼明照思惟，未生睡眠蓋不起，已生睡眠蓋令滅，是名睡眠蓋不食。

ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གི་ཟས་མ་ཡིན་པ་གང་ཞེ་ན། དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་དང་། མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་དེ་ལ་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པས། མ་སྐྱེས་པའི་ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་མི་སྐྱེ་བ་དང་། སྐྱེས་པ་ཡང་ཉམས་པར་འགྱུར་བ་འདི་ནི་ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གི་ཟས་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱའོ། ། བརྩོན་འགྲུས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གི་ཟས་མ་ཡིན་པ་གང་ཞེ་ན། ཡང་དག་པའི་སྤོང་བ་བཞི་པོ་དེ་ལ་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པས། མ་སྐྱེས་པའི་བརྩོན་འགྲུས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་མི་སྐྱེ་བ་དང་། སྐྱེས་པ་ཡང་ཉམས་པར་འགྱུར་བ་འདི་ནི་བརྩོན་འགྲུས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གི་ཟས་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱའོ། ། དགའ་བ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གི་ཟས་མ་ཡིན་པ་གང་ཞེ་ན། དགའ་བ་དང་དགའ་བའི་གནས་ཀྱི་ཆོས་དེ་ལ་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པས། མ་སྐྱེས་པའི་དགའ་བ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་མི་སྐྱེ་བ་དང་། སྐྱེས་པ་ཡང་ཉམས་པར་འགྱུར་བ་འདི་ནི་དགའ་བ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གི་ཟས་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱའོ། ། ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གི་ཟས་མ་ཡིན་པ་གང་ཞེ་ན། ལུས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་དང་སེམས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་དེ་ལ་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པས། མ་སྐྱེས་པའི་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་མི་སྐྱེ་བ་དང་། སྐྱེས་པ་ཡང་ཉམས་པར་འགྱུར་བ་འདི་ནི་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གི་ཟས་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱའོ། ། ཏིང་ངེ་འཛིན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གི་ཟས་མ་ཡིན་པ་གང་ཞེ་ན། བསམ་གཏན་བཞི་པོ་དེ་ལ་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པས། མ་སྐྱེས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་མི་སྐྱེ་བ་དང་། སྐྱེས་པ་ཡང་ཉམས་པར་འགྱུར་བ་འདི་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གི་ཟས་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱའོ། ། བཏང་སྙོམས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གི་ཟས་མ་ཡིན་པ་གང་ཞེ་ན། ཁམས་གསུམ་སྟེ། སྤོང་བའི་ཁམས་དང་། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ཁམས་དང་། འགོག་པའི་ཁམས་དེ་ལ་ཡིད་ལ་མི་བཔས། མ་སྐྱེས་པའི་བཏང་སྙོམས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་མི་སྐྱེ་བ་དང་། སྐྱེས་པ་ཡང་ཉམས་པར་འགྱུར་བ་འདི་ནི་བཏང་སྙོམས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གི་ཟས་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱའོ། ། འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་སྒྲིབ་པའི་ཟས་མ་ཡིན་པ་གང་ཞེ་ན། མི་སྡུག་པའི་རྣམ་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པས། མ་སྐྱེས་པའི་འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་མི་སྐྱེ་བ་དང་། སྐྱེས་པ་ཡང་སྤོང་བར་འགྱུར་བ་འདི་ནི་འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་སྒྲིབ་པའི་ཟས་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱའོ། ། ཞེ་སྡང་གི་སྒྲིབ་པའི་ཟས་མ་ཡིན་པ་གང་ཞེ་ན། བྱམས་པའི་སེམས་ཡིད་ལ་བྱེད་པས། མ་སྐྱེས་པའི་ཞེ་སྡང་གི་སྒྲིབ་པ་མི་སྐྱེ་བ་དང་། སྐྱེས་པ་ཡང་འགག་པར་འགྱུར་བ་འདི་ནི་ཞེ་སྡང་གི་སྒྲིབ་པའི་ཟས་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱའོ། ། གཉིད་རྨུགས་ཀྱི་སྒྲིབ་པའི་ཟས་མ་ཡིན་པ་གང་ཞེ་ན། སྣང་བའི་འདུ་ཤེས་ཡིད་ལ་བྱེད་པས། མ་སྐྱེས་པའི་གཉིད་རྨུགས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་མི་སྐྱེ་བ་དང་། སྐྱེས་པ་ཡང་འགག་པར་འགྱུར་བ་འདི་ནི་གཉིད་རྨུགས་ཀྱི་སྒྲིབ་པའི་ཟས་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །

「何等為掉悔蓋不食？彼寂止思惟，未生掉悔蓋不起，已生掉悔蓋令滅，是名掉悔蓋不食。

「何等為疑蓋不食？彼緣起法思惟，未生疑蓋不起，已生疑蓋令滅，是名疑蓋不食。譬如身依食而住、依食而立；如是七覺分依食而住、依食而立。

「何等爲念覺分食？謂四念處思惟已，未生念覺分令起，已生念覺分轉生令增廣，是名念覺分食。

「何等為擇法覺分食？有擇善法，有擇不善法，彼思惟已，未生擇法覺分令起，已生擇法覺分重生令增廣，是名擇法覺分食。

「何等為精進覺分食？彼四正斷思惟，未生精進覺分令起，已生精進覺分重生令增廣，是名精進覺分食。

「何等為喜覺分食？有喜，有喜處，彼思惟，未生喜覺分令起，已生喜覺分重生令增廣，是名喜覺分食。

「何等為猗覺分食，有身猗息、心猗息思惟，未生猗覺分令起，已生猗覺分重生令增廣，是名猗覺分食。

「何等為定覺分食？謂有四禪思惟，未生定覺分令生起，已生定覺分重生令增廣，是名定覺分食。

「何等為舍覺分食？有三界。何等三？謂斷界、無慾界、滅界。彼思惟，未生舍覺分令起，已生舍覺分重生令增廣，是名舍覺分食。

རྒོད་འགྱོད་ཀྱི་སྒྲིབ་པའི་ཟས་མ་ཡིན་པ་གང་ཞེ་ན། ཞི་གནས་ཡིད་ལ་བྱེད་པས། མ་སྐྱེས་པའི་རྒོད་འགྱོད་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་མི་སྐྱེ་བ་དང་། སྐྱེས་པ་ཡང་འགག་པར་འགྱུར་བ་འདི་ནི་རྒོད་འགྱོད་ཀྱི་སྒྲིབ་པའི་ཟས་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱའོ། ། ཐེ་ཚོམ་གྱི་སྒྲིབ་པའི་ཟས་མ་ཡིན་པ་གང་ཞེ་ན། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་ཆོས་ཡིད་ལ་བྱེད་པས། མ་སྐྱེས་པའི་ཐེ་ཚོམ་གྱི་སྒྲིབ་པ་མི་སྐྱེ་བ་དང་། སྐྱེས་པ་ཡང་འགག་པར་འགྱུར་བ་འདི་ནི་ཐེ་ཚོམ་གྱི་སྒྲིབ་པའི་ཟས་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །དཔེར་ན་ལུས་ནི་ཟས་ལ་བརྟེན་ནས་གནས་ཤིང་ཟས་ལ་བརྟེན་ནས་འཇོག་པ་བཞིན་དུ། དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་པོ་རྣམས་ཀྱང་ཟས་ལ་བརྟེན་ནས་གནས་ཤིང་ཟས་ལ་བརྟེན་ནས་འཇོག་གོ ། དྲན་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གི་ཟས་གང་ཞེ་ན། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་ཡིད་ལ་བྱས་པས། མ་སྐྱེས་པའི་དྲན་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཞིང་། སྐྱེས་པ་ཡང་ཡང་སྐྱེས་ནས་འཕེལ་བར་འགྱུར་བ་འདི་ནི་དྲན་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གི་ཟས་ཞེས་བྱའོ། ། ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གི་ཟས་གང་ཞེ་ན། དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་དང་། མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་དེ་ཡིད་ལ་བྱས་པས། མ་སྐྱེས་པའི་ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཞིང་། སྐྱེས་པ་ཡང་ཡང་སྐྱེས་ནས་འཕེལ་བར་འགྱུར་བ་འདི་ནི་ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གི་ཟས་ཞེས་བྱའོ། ། བརྩོན་འགྲུས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གི་ཟས་གང་ཞེ་ན། ཡང་དག་པའི་སྤོང་བ་བཞི་པོ་དེ་ཡིད་ལ་བྱས་པས། མ་སྐྱེས་པའི་བརྩོན་འགྲུས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཞིང་། སྐྱེང་ཡང་སྐྱེས་ནས་འཕེལ་བར་འགྱུར་བ་འདི་ནི་བརྩོན་འགྲུས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གི་ཟས་ཞེས་བྱའོ། ། དགའ་བ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གི་ཟས་གང་ཞེ་ན། དགའ་བ་དང་དགའ་བའི་གནས་དེ་ཡིད་ལ་བྱས་པས། མ་སྐྱེས་པའི་དགའ་བ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཞིང་། སྐྱེས་པ་ཡང་ཡང་སྐྱེས་ནས་འཕེལ་བར་འགྱུར་བ་འདི་ནི་དགའ་བ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གི་ཟས་ཞེས་བྱའོ། ། ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གི་ཟས་གང་ཞེ་ན། ལུས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་དང་སེམས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་ཡིད་ལ་བྱས་པས། མ་སྐྱེས་པའི་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཞིང་། སྐྱེས་པ་ཡང་ཡང་སྐྱེས་ནས་འཕེལ་བར་འགྱུར་བ་འདི་ནི་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གི་ཟས་ཞེས་བྱའོ། ། ཏིང་ངེ་འཛིན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གི་ཟས་གང་ཞེ་ན། བསམ་གཏན་བཞི་པོ་དེ་ཡིད་ལ་བྱས་པས། མ་སྐྱེས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཞིང་། སྐྱེས་པ་ཡང་ཡང་སྐྱེས་ནས་འཕེལ་བར་འགྱུར་བ་འདི་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གི་ཟས་ཞེས་བྱའོ། ། བཏང་སྙོམས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གི་ཟས་གང་ཞེ་ན། ཁམས་གསུམ་སྟེ། གསུམ་གང་ཞེ་ན། སྤོང་བའི་ཁམས་དང་། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ཁམས་དང་། འགོག་པའི་ཁམས་སོ། །དེ་ཡིད་ལ་བྱས་པས། མ་སྐྱེས་པའི་བཏང་སྙོམས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཞིང་། སྐྱེས་པ་ཡང་ཡང་སྐྱེས་ནས་འཕེལ་བར་འགྱུར་བ་འདི་ནི་བཏང་སྙོམས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གི་ཟས་ཞེས་བྱའོ། །

」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（七一六）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「于內法中，我不見一法，未生惡不善法令生，已生惡不善法重生令增廣，未生善法不生，已生則退，所謂不正思惟。諸比丘！不正思惟者，未生貪慾蓋令生，已生者重生令增廣，未生瞋恚、睡眠、掉悔、疑蓋令生，已生者重生令增廣。未生念覺分不生，已生者令退，未生擇法、精進、喜、猗、定、舍覺分令不生，已生者令退。

「我不見一法能令未生惡不善法不生，已生者令斷，未生善法令生，已生者重生令增廣，正思惟。比丘！正思惟者，未生貪慾蓋令不生，已生者令斷，未生瞋恚、睡眠、掉悔、疑蓋令不生，已生者令斷。未生念覺分令生，已生者重生令增廣，未生擇法、精進、喜、猗、定、舍覺分令生，已生者重生令增廣。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（七一七）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「于外法中，我不見一法，未生惡不善法令生，已生者重生令增廣，未生善法令不生，已生者令退，如惡知識、惡伴黨。

བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ཟིན་པ་དང་། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་རྗེས་སུ་ཡི་རངས་སོ། ། འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ། ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ནང་གི་ཆོས་རྣམས་ལ་མ་སྐྱེས་པའི་མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་སྐྱེ་བར་བྱེད་པ་དང་། སྐྱེས་པ་རྣམས་ཡང་སྐྱེས་ནས་འཕེལ་བར་བྱེད་པ་དང་། མ་སྐྱེས་པའི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་མི་སྐྱེ་བ་དང་། སྐྱེས་པ་རྣམས་ཉམས་པར་བྱེད་པ་ཆོས་གཅིག་ཀྱང་མ་མཐོང་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའོ། །དགེ་སློང་དག །ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་མ་སྐྱེས་པའི་འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་སྐྱེ་བར་བྱེད་ཅིང་། སྐྱེས་པ་ཡང་ཡང་སྐྱེས་ནས་འཕེལ་བར་བྱེད་པ་དང་། མ་སྐྱེས་པའི་ཞེ་སྡང་དང་། གཉིད་རྨུགས་དང་། རྒོད་འགྱོད་དང་། ཐེ་ཚོམ་གྱི་སྒྲིབ་པ་སྐྱེ་བར་བྱེད་ཅིང་། སྐྱེས་པ་ཡང་ཡང་སྐྱེས་ནས་འཕེལ་བར་བྱེད་པ་དང་། མ་སྐྱེས་པའི་དྲན་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་མི་སྐྱེ་བ་དང་། སྐྱེས་པ་ཡང་ཉམས་པར་བྱེད་པ་དང་། མ་སྐྱེས་པའི་ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་དང་། བརྩོན་འགྲུས་དང་། དགའ་བ་དང་། ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། བཏང་སྙོམས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་མི་སྐྱེ་བ་དང་། སྐྱེས་པ་ཡང་ཉམས་པར་བྱེད་དོ། ། མ་སྐྱེས་པའི་མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་མི་སྐྱེ་བ་དང་། སྐྱེས་པ་རྣམས་སྤོང་བ་དང་། མ་སྐྱེས་པའི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་སྐྱེ་བ་དང་། སྐྱེས་པ་རྣམས་ཡང་སྐྱེས་ནས་འཕེལ་བར་བྱེད་པ་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལས་གཞན་པའི་ཆོས་གཅིག་ཀྱང་མ་མཐོང་ངོ་། །དགེ་སློང་དག །ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་མ་སྐྱེས་པའི་འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་མི་སྐྱེ་བ་དང་། སྐྱེས་པ་སྤོང་བར་བྱེད་པ་དང་། མ་སྐྱེས་པའི་ཞེ་སྡང་དང་། གཉིད་རྨུགས་དང་། རྒོད་འགྱོད་དང་། ཐེ་ཚོམ་གྱི་སྒྲིབ་པ་མི་སྐྱེ་བ་དང་། སྐྱེས་པ་སྤོང་བར་བང་། མ་སྐྱེས་པའི་དྲན་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་སྐྱེ་བ་དང་། སྐྱེས་པ་ཡང་ཡང་སྐྱེས་ནས་འཕེལ་བར་བྱེད་པ་དང་། མ་སྐྱེས་པའི་ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་དང་། བརྩོན་འགྲུས་དང་། དགའ་བ་དང་། ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། བཏང་སྙོམས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་སྐྱེ་བ་དང་། སྐྱེས་པ་ཡང་ཡང་སྐྱེས་ནས་འཕེལ་བར་བྱེད་དོ། ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ཟིན་པ་དང་། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་རྗེས་སུ་ཡི་རངས་སོ། ། འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ། ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ཕྱིའི་ཆོས་རྣམས་ལ་མ་སྐྱེས་པའི་མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་སྐྱེ་བ་དང་། སྐྱེས་པ་ཡང་ཡང་སྐྱེས་ནས་འཕེལ་བར་བྱེད་པ་དང་། མ་སྐྱེས་པའི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་མི་སྐྱེ་བ་དང་། སྐྱེས་པ་རྣམས་ཉམས་པར་བྱེད་པ་སྡིག་པའི་གྲོགས་པོ་དང་སྡིག་པའི་བཤེས་གཉེན་ལས་གཞན་པའི་ཆོས་གཅིག་ཀྱང་མ་མཐོང་ངོ་། །

惡知識、惡伴黨者，未生貪慾蓋令生，已生者重生令增廣。未生瞋恚、睡眠、掉悔、疑蓋令生，已生者重生令增廣。未生念覺分令不生，已生者令退，未生擇法、精進、喜、猗、定、舍覺分令不生，已生者令退。

「諸比丘！我不見一法，未生惡不善法令不生，已生者令斷，未生善法令生，已生者重生令增廣，所謂善知識、善伴黨、善隨從者，若善知識、善伴黨、善隨從者，未生貪慾蓋令不生，已生者令斷，未生瞋恚、睡眠、掉悔、疑蓋令不生，已生者令斷。未生念覺分令生，已生者重生令增廣，未生擇法、精進、喜、猗、定、舍覺分令生，已生者重生令增廣。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（七一八）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，尊者舍利弗告諸比丘：「有七覺分。何等為七？謂念覺分、擇法覺分、精進覺分、喜覺分、猗覺分、定覺分、舍覺分。此七覺分決定而得，不勤而得，我隨所欲，覺分正受。若晨朝時、日中時、日暮時，若欲正受，隨其所欲，多入正受。譬如王大臣，有種種衣服，置箱簏中，隨其所須，日中所須、日暮所須，隨欲自在。如是，比丘！此七覺分，決定而得，不勤而得，隨意正受。

སྡིག་པའི་གྲོགས་པོ་དང་སྡིག་པའི་བཤེས་གཉེན་གྱིས་མ་སྐྱེས་པའི་འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་སྐྱེ་བ་དང་། སྐྱེས་པ་ཡང་ཡང་སྐྱེས་ནས་འཕེལ་བར་བྱེད། མ་སྐྱེས་པའི་ཞེ་སྡང་དང་། གཉིད་རྨུགས་དང་། རྒོད་འགྱོད་དང་། ཐེ་ཚོམ་གྱི་སྒྲིབ་པ་སྐྱེ་བ་དང་། སྐྱེས་པ་ཡང་ཡང་སྐྱེས་ནས་འཕེལ་བར་བྱེད། མ་སྐྱེས་པའི་དྲན་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་མི་སྐྱེ་བ་དང་། སྐྱེས་པ་ཡང་ཉམས་པར་བྱེད། མ་སྐྱེས་པའི་ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་དང་། བརྩོན་འགྲུས་དང་། དགའ་བ་དང་། ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། བཏང་སྙོམས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་མི་སྐྱེ་བ་དང་། སྐྱེས་པ་ཡང་ཉམས་པར་བྱེད་དོ། ། དགེ་སློང་དག །མ་སྐྱེས་པའི་མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་མི་སྐྱེ་བ་དང་། སྐྱེས་པ་རྣམས་སྤོང་བ་དང་། མ་སྐྱེས་པའི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་སྐྱེ་བ་དང་། སྐྱེས་པ་རྣམས་ཡང་སྐྱེས་ནས་འཕེལ་བར་བྱེད་པ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དང་། དགེ་བའི་གྲོགས་པོ་དང་། དགེ་བའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ལས་གཞན་པའི་ཆོས་གཅིག་ཀྱང་མ་མཐོང་སྟེ། དེ་ལྟར་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དང་། དགེ་བའི་གྲོགས་པོ་དང་། དགེ་བའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བས་མ་སྐྱེས་པའི་འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་མི་སྐྱེ་བ་དང་། སྐྱེས་པ་སྤོང་བར་བྱེད། མ་སྐྱེས་པའི་ཞེ་སྡང་དང་། གཉིད་རྨུགས་དང་། རྒོད་འགྱོད་དང་། ཐེ་ཚོམ་གྱི་སྒྲིབ་པ་མི་སྐྱེ་བ་དང་། སྐྱེས་པ་སྤོང་བར་བྱེད། མ་སྐྱེས་པའི་དྲན་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་སྐྱེ་བ་དང་། སྐྱེས་པ་ཡང་ཡང་སྐྱེས་ནས་འཕེལ་བར་བྱེད། མ་སྐྱེས་པའི་ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་དང་། བརྩོན་འགྲུས་དང་། དགའ་བ་དང་། ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། བཏང་སྙོམས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་སྐྱེ་བ་དང་། སྐྱེས་པ་ཡང་ཡང་སྐྱེས་ནས་འཕེལ་བར་བྱེད་དོ། ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ཟིན་པ་དང་། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་རྗེས་སུ་ཡི་རངས་སོ། ། འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ། ། དེའི་ཚེ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་སྨྲས་པ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་ཡོད་དེ། བདུན་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། དྲན་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང་། ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང་། བརྩོན་འགྲུས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང་། དགའ་བ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང་། ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང་། བཏང་སྙོམས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གོ །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་པོ་འདི་དག་ཐག་བཅད་ནས་ཐོབ་པ་ཡིན། འབད་རྩོལ་མེད་པར་ཐོབ་པ་ཡིན་ཏེ། བདག་གིས་ཇི་ལྟར་འདོད་པ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་རྣམས་ཡང་དག་པར་མྱོང་བར་བྱེད་དོ། །གལ་ཏེ་ཐོ་རངས་ཀྱི་དུས་སམ། ཉི་མ་གུང་གི་དུས་སམ། ཉི་མ་ནུབ་པའི་དུས་སུ་ཡང་དག་པར་མྱོང་བར་འདོད་ན། ཇི་ལྟར་འདོད་པ་བཞིན་དུ་ཡང་དག་པར་མྱོང་བ་ལ་མང་དུ་འཇུག་གོ །དཔེར་ན་རྒྱལ་པོའི་བློན་པོ་ཆེན་པོ་ལ་གོས་སྣ་ཚོགས་པ་ཡོད་པ་སྒྲོམ་དུ་བཅུག་པ་ལས། ཇི་ལྟར་དགོས་པ་ལྟར། ཉི་མ་གུང་གི་དུས་སུ་དགོས་པ་དང་། ཉི་མ་ནུབ་པའི་དུས་སུ་དགོས་པ་རྣམས་ཇི་ལྟར་འདོད་པ་བཞིན་དུ་རང་དབང་དུ་གྱུར་པ་དེ་བཞིན་དུ། དགེ་སློང་དག །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་པོ་འདི་དག་ཐག་བཅད་ནས་ཐོབ་པ་ཡིན། འབད་རྩོལ་མེད་པར་ཐོབ་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་འདོད་པ་བཞིན་དུ་ཡང་དག་པར་མྱོང་བར་བྱེད་དོ། །

我此念覺分，清凈純白，起時知起，滅時知滅，沒時知沒，已起知已起，已滅知已滅，如是擇法、精進、喜、猗、定、舍覺分亦如是說。」

尊者舍利弗說此經已，諸比丘聞其所說，歡喜奉行。

（七一九）

如是我聞：

一時，佛住巴連弗邑。爾時，尊者優波摩、尊者阿提目多住巴連弗邑雞林精舍。

爾時，尊者阿提目多晡時從禪覺，詣尊者優波摩所，共相問訊慰勞已，退坐一面，問尊者優波摩：「尊者！能知七覺分方便，如是樂住正受，如是苦住正受？」

優波摩答言：「尊者阿提目多！比丘善知方便修七覺分，如是樂住正受，如是苦住正受。」

復問：「云何比丘善知方便修七覺分？」

優波摩答言：「比丘方便修念覺分時知思惟：『彼心不善解脫，不害睡眠，不善調伏掉悔，不害睡眠，如我念覺處法思惟，精進方便，不得平等。』如是擇法、精進、喜、猗、定、舍覺分，亦如是說。若比丘念覺分方便時先思惟：『心善解脫，正害睡眠，調伏掉悔，如我於此念覺處法思惟已，不勤方便，而得平等。』如是。阿提目多！比丘知方便修七覺分，如是樂住正受，如是不樂住正受。」

時，二正士共論義已，各從座起而去。

བདག་གི་དྲན་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་འདི་ནི་རྣམ་པར་དག་ཅིང་དཀར་བ་སྟེ། སྐྱེ་བའི་ཚེ་སྐྱེས་པར་ཤེས། འགག་པའི་ཚེ་འགགས་པར་ཤེས། ནུབ་པའི་ཚེ་ནུབ་པར་ཤེས། སྐྱེས་ཟིན་པ་སྐྱེས་ཟིན་པར་ཤེས། འགགས་ཟིན་པ་འགགས་ཟིན་པར་ཤེས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་དང་། བརྩོན་འགྲུས་དང་། དགའ་བ་དང་། ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། བཏང་སྙོམས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་རྣམས་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་བརྗོད་པར་བྱའོ། ། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུས་མདོ་འདི་གསུངས་ཟིན་པ་དང་། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་དེས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་རྗེས་སུ་ཡི་རངས་སོ། ། འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་པ་ཊ་ལི་པུ་ཏྲར་བཞུགས་སོ། །དེའི་ཚེ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཨུ་པ་མ་དང་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཨ་ཏི་མུཀྟ་གཉིས་པ་ཊ་ལི་པུ་ཏྲའི་བྱ་ཀ་ལནྡ་ཀའི་གནས་ན་བཞུགས་སོ། ། དེའི་ཚེ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཨ་ཏི་མུཀྟ་ཕྱི་དྲོའི་དུས་སུ་བསམ་གཏན་ལས་ལངས་ནས། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཨུ་པ་མའི་གན་དུ་སོང་སྟེ། ཕན་ཚུན་འཚལ་བ་དང་བདེ་བར་གཤེགས་པ་དྲིས་ནས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་དེ། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཨུ་པ་མ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཚེ་དང་ལྡན་པ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་པོ་རྣམས་ཀྱི་ཐབས་མཁྱེན་ནམ། འདི་ལྟར་བདེ་བར་གནས་པར་ཡང་དག་པར་མྱོང་བར་བྱེད་པ་དང་། འདི་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་བར་གནས་པར་ཡང་དག་པར་མྱོང་བར་བྱེད་པའོ། ། ཨུ་པ་མས་སྨྲས་པ། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཨ་ཏི་མུཀྟ། དགེ་སློང་གིས་ཐབས་ལེགས་པར་ཤེས་ནས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་པོ་རྣམས་བསྒོམ་པར་བྱེད་དེ། འདི་ལྟར་བདེ་བར་གནས་པར་ཡང་དག་པར་མྱོང་བར་བྱེད་པ་དང་། འདི་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་བར་གནས་པར་ཡང་དག་པར་མྱོང་བར་བྱེད་དོ། ། ཡང་དྲིས་པ། ཇི་ལྟར་ན་དགེ་སློང་གིས་ཐབས་ལེགས་པར་ཤེས་ནས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་པོ་རྣམས་བསྒོམ་པར་བྱེད། ཨུ་པ་མས་སྨྲས་པ། དགེ་སློང་གིས་དྲན་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ཐབས་ཀྱིས་སྒོམ་པའི་ཚེ། འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། སེམས་འདི་ནི་ལེགས་པར་མ་གྲོལ།ྨུགས་མ་སྤངས། རྒོད་འགྱོད་ལེགས་པར་མ་དུལ། གཉིད་རྨུགས་མ་སྤངས་ཏེ། བདག་གི་དྲན་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གི་གནས་ཀྱི་ཆོས་ལ་བསམས་ཤིང་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པར་བྱེད་ཀྱང་མཉམ་པར་མ་གྱུར་ཏོ་སྙམ་མོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་དང་། བརྩོན་འགྲུས་དང་། དགའ་བ་དང་། ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། བཏང་སྙོམས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་རྣམས་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་དགེ་སློང་གིས་དྲན་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ཐབས་ཀྱིས་སྒོམ་པའི་ཚེ། སྔོན་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། སེམས་ནི་ལེགས་པར་གྲོལ། ཡང་དག་པར་གཉིད་རྨུགས་སྤངས། རྒོད་འགྱོད་དུལ་བར་གྱུར་ཏེ། བདག་གི་དྲན་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གི་གནས་ཀྱི་ཆོས་འདི་ལ་བསམས་ན། བརྩོན་འགྲུས་མི་རྩོམ་པར་མཉམ་པར་གྱུར་ཏོ། །ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཨ་ཏི་མུཀྟ། འདི་ལྟར་ན་དགེ་སློང་གིས་ཐབས་ཤེས་ནས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་པོ་རྣམས་བསྒོམ་པར་བྱེད་དེ། འདི་ལྟར་བདེ་བར་གནས་པར་ཡང་དག་པར་མྱོང་བར་བྱེད་པ་དང་། འདི་ལྟར་བདེ་བར་མི་གནས་པར་ཡང་དག་པར་མྱོང་བར་བྱེད་དོ། ། དེའི་ཚེ་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་གཉིས་པོ་དེས་དོན་བགྲོས་ནས། སྟན་ལས་ལངས་ཏེ་སོང་ངོ་། །;

（七二〇）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。爾時，尊者阿那律亦住舍衛國松林精舍。

時，有眾多比丘詣阿那律所，共相問訊慰勞，問訊慰勞已，退坐一面，語尊者阿那律：「尊者知方便修七覺分時生樂住不？」

尊者阿那律語諸比丘言：「我知比丘方便修七覺分時生樂住。」

諸比丘問尊者阿那律：「云何知比丘方便修七覺分時生樂住？」

尊者阿那律語諸比丘：「比丘方便修念覺分，善知思惟，我心善解脫，善害睡眠，善調伏掉悔。如此念覺分處法思惟已，精勤方便，心不懈怠，身猗息不動亂，繫心令住，不起亂念，一心正受。如是擇法、精進、喜、猗、定、舍覺分亦如是說，是名知比丘方便修七覺分時生樂住。」

時，眾多比丘聞尊者阿那律所說，歡喜隨喜，從座起而去。

（七二一）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「轉輪聖王出世之時，有七寶現於世間，金輪寶、象寶、馬寶、神珠寶、玉女寶、主藏臣寶、主兵臣寶。

འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་ཡིན། དུས་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ། །དེའི་ཚེ་ན་བཙུན་པ་མ་འགགས་པ་ཡང་མཉན་ཡོད་ཀྱི་ཐང་ཤིང་གི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་དགེ་སློང་མང་པོ་བཙུན་པ་མ་འགགས་པའི་དྲུང་དུ་སོང་ནས། ཕན་ཚུན་འཚལ་དྲི་དང་བདེ་བར་གནས་པ་དྲིས་ནས། འཚལ་དྲི་དང་བདེ་བར་གནས་པ་དྲིས་ཚར་ནས། ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་དེ། བཙུན་པ་མ་འགགས་པ་ལ་སྨྲས་པ། བཙུན་པས་ཐབས་མཁས་པས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་སྒོམ་པའི་ཚེ་བདེ་བར་གནས་པ་མཁྱེན་ནམ། བཙུན་པ་མ་འགགས་པས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་སྨྲས་པ། བདག་གིས་དགེ་སློང་ཐབས་མཁས་པས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་སྒོམ་པའི་ཚེ་བདེ་བར་གནས་པ་ཤེས་སོ།། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཙུན་པ་མ་འགགས་པ་ལ་དྲིས་པ། ཇི་ལྟར་ན་དགེ་སློང་ཐབས་མཁས་པས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་སྒོམ་པའི་ཚེ་བདེ་བར་གནས་པ་མཁྱེན། བཙུན་པ་མ་འགགས་པས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་སྨྲས་པ། དགེ་སློང་ཐབས་མཁས་པས་དྲན་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་སྒོམ་པ་ནི། ལེགས་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཤེས། བདག་གི་སེམས་ལེགས་པར་རྣམ་པར་གྲོལ། གཉིད་རྨུགས་ལེགས་པར་སྤངས། རྒོད་འགྱོད་ལེགས་པར་བཏུལ། དེ་ལྟར་དྲན་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གི་ཆོས་རྣམས་བསམས་ནས། བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་ཞིང་སེམས་མི་སྙོམས་ལས་སུ་མི་བྱེད། ལུས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་ཏེ་མི་གཡོ་བ། སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་བྱས་ནས་རྣམ་པར་གཡེང་བ་མི་སྐྱེ། སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་མཉམ་པར་བཞག །དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་འབྱེད་དང་། བརྩོན་འགྲུས་དང་། དགའ་བ་དང་། ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། བཏང་སྙོམས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་རྣམས་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་བཤད་པར་བྱའོ། །འདི་ནི་དགེ་སློང་ཐབས་མཁས་པས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་སྒོམ་པའི་ཚེ་བདེ་བར་གནས་པ་ཞེས་བྱའོ།། དེའི་ཚེ་དགེ་སློང་མང་པོས་བཙུན་པ་མ་འགགས་པས་གསུངས་པ་ཐོས་ནས། དགའ་ཞིང་མགུ་ནས། སྟན་ལས་ལངས་ཏེ་སོང་ངོ་།། འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་ཡིན། དུས་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། འཁོར་ལོས་བསྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱུང་བའི་ཚེ། རིན་པོ་ཆེ་བདུན་འཇིག་རྟེན་དུ་འབྱུང་སྟེ། གསེར་གྱི་འཁོར་ལོ་རིན་པོ་ཆེ་དང་། གླང་པོ་རིན་པོ་ཆེ་དང་། རྟ་རིན་པོ་ཆེ་དང་། ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་དང་། བུད་མེད་རིན་པོ་ཆེ་དང་། བང་མཛོད་འཛིན་པའི་བློན་པོ་རིན་པོ་ཆེ་དང་། དམག་དཔོན་གྱི་བློན་པོ་རིན་པོ་ཆེའོ།།

如是，如來出世，亦有七覺分寶現，齋戒處樓觀上，大臣圍繞，有金輪寶從東方出，輪有千輻，齊轂圓輞，輪相具足，有此吉瑞，必是轉輪聖王，我今決定為轉輪王。即以兩手承金輪寶，著左手中，右手旋轉，而說是言：『若是轉輪聖王金輪寶者，當復轉輪聖王古道而去。』於是輪寶即發，王蕃前隨，而於東方乘虛而逝，向于東方，游古聖王正直之道。王隨輪寶，四兵亦從，若所至方，輪寶住者，王于彼住，四兵亦住。東方諸國處處小王，見聖王來，悉皆歸伏。

「如來出興於世，有七覺分現於世間，所謂念覺分、擇法覺分、精進覺分、喜覺分、猗覺分、定覺分、舍覺分。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（七二二）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「轉輪聖王出於世時，有七寶現於世間。云何轉輪聖王出於世時，金輪寶現有？時，剎利灌頂聖王，月十五日，沐浴清凈，受持齋戒，于樓閣上，大臣圍繞。有金輪寶從東方出，輪有千輻，齊轂圓輞，輪相具足，天真金寶。古昔傳聞，剎利灌頂大王月十五日布薩時，沐浴清凈，受持福善。善來大王，此是王國，此國安隱，人民豐樂，愿于中止，教化國人，我則隨從。

དེ་བཞིན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱོན་པའི་ཚེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་གྱི་རིན་པོ་ཆེ་འབྱུང་སྟེ། གསོ་སྦྱོང་མཛད་པའི་ཁང་བཟང་གི་སྟེང་དུ། བློན་པོས་བསྐོར་བ་ན། གསེར་གྱི་འཁོར་ལོ་རིན་པོ་ཆེ་ཤར་ཕྱོགས་ནས་བྱུང་སྟེ། འཁོར་ལོ་ལ་རྩིབས་སྟོང་མངའ་བ། ལྟེ་བ་དང་མུ་ཁྱུད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ། འཁོར་ལོའི་མཚན་ཉིད་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པ། བཀྲ་ཤིས་པའི་རྟགས་འདི་ནི། འཁོར་ལོས་བསྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་ཡིན་པས། ད་ནི་བདག་འཁོར་ལོས་བསྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོར་ངེས་སོ། །དེ་ནས་ཕྱག་གཉིས་ཀྱིས་གསེར་གྱི་འཁོར་ལོ་རིན་པོ་ཆེ་བཞེས་ཏེ། ཕྱག་གཡོན་པར་བཞག་ནས། གཡས་པས་བསྐོར་ཞིང་འདི་སྐད་ཅེས་གསུངས་སོ། །གལ་ཏེ་འཁོར་ལོས་བསྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོའི་གསེར་གྱི་འཁོར་ལོ་རིན་པོ་ཆེ་ཡིན་ན། འཁོར་ལོས་བསྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོའི་གནའ་བོའི་ལམ་བཞིན་དུ་འགྲོ་བར་གྱིས་ཤིག །དེ་ནས་འཁོར་ལོ་རིན་པོ་ཆེ་འཕགས་ཏེ། རྒྱལ་པོའི་མདུན་དུ་སོང་ནས། ཤར་ཕྱོགས་སུ་ནམ་མཁའ་ལ་འགྲོ་ཞིང་། ཤར་ཕྱོགས་སུ་གནའ་བོའི་རྒྱལ་པོ་དམ་པའི་ལམ་དྲང་པོར་སོང་ངོ་། །རྒྱལ་པོ་འཁོར་ལོ་རིན་པོ་ཆེའི་རྗེས་སུ་འབྲངས། དཔུང་གི་ཚོགས་བཞི་ཡང་རྗེས་སུ་འབྲངས་སོ། །ཕྱོགས་གང་དུ་འཁོར་ལོ་རིན་པོ་ཆེ་འཇོག་པ་དེར། རྒྱལ་པོ་བཞུགས། དཔུང་གི་ཚོགས་བཞི་ཡང་གནས་སོ། །ཤར་ཕྱོགས་ཀྱི་རྒྱལ་ཕྲན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་བྱོན་པ་མཐོང་ནས། ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཕྱག་འཚལ་ལོ།། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱོན་པའི་ཚེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་འཇིག་རྟེན་དུ་འབྱུང་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དྲན་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང་། ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་འབྱེད་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང་། བརྩོན་འགྲུས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང་། དགའ་བ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང་། ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང་། བཏང་སྙོམས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གོ།། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་སྡེ་འདི་གསུངས་ཚར་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་ཡི་རངས་ནས་རྗེས་སུ་བསྒྲུབས་སོ།། འདི་སྐད་བདག་གིས་་ཡིན། དུས་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། འཁོར་ལོས་བསྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱོན་པའི་ཚེ། རིན་པོ་ཆེ་བདུན་འཇིག་རྟེན་དུ་འབྱུང་ངོ་། །ཇི་ལྟར་ན་འཁོར་ལོས་བསྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱོན་པའི་ཚེ། གསེར་གྱི་འཁོར་ལོ་རིན་པོ་ཆེ་འབྱུང་བ་ནི། དེའི་ཚེ་རྒྱལ་རིགས་སྤྱི་བོ་ནས་དབང་བསྐུར་བའི་རྒྱལ་པོ། ཚེས་བཅོ་ལྔ་ལ་ཁྲུས་བྱས་ཏེ་གཙང་སྦྲ་བྱས་ནས། བསྙེན་གནས་ཡང་དག་པར་བླངས་ཏེ། ཁང་བཟང་གི་སྟེང་དུ་བློན་པོས་བསྐོར་བ་ན། གསེར་གྱི་འཁོར་ལོ་རིན་པོ་ཆེ་ཤར་ཕྱོགས་ནས་བྱུང་སྟེ། འཁོར་ལོ་ལ་རྩིབས་སྟོང་མངའ་བ། ལྟེ་བ་དང་མུ་ཁྱུད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ། འཁོར་ལོའི་མཚན་ཉིད་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པ། ལྷའི་གསེར་བཟང་པོ་ལས་གྲུབ་པའོ། །གནའ་རབས་ནས་ཐོས་པ་ལྟར། རྒྱལ་རིགས་སྤྱི་བོ་ནས་དབང་བསྐུར་བའི་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ། ཚེས་བཅོ་ལྔའི་གསོ་སྦྱོང་གི་དུས་སུ། ཁྲུས་བྱས་ཏེ་གཙང་སྦྲ་བྱས་ནས། བསོད་ནམས་དགེ་བ་བླངས་སོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ལེགས་པར་བྱོན། འདི་ནི་རྒྱལ་པོའི་རྒྱལ་ཁམས་ལགས། རྒྱལ་ཁམས་འདི་བདེ་ཞིང་སྐྱིད་ལ། མི་རྣམས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས། འདིར་བཞུགས་ནས་རྒྱལ་ཁམས་ཀྱི་མི་རྣམས་ལ་ཆོས་སྟོན་པར་མཛོད་ཅིག །བདག་ཀྱང་རྗེས་སུ་འབྲང་བར་བགྱིའོ།།

聖王答言：『諸聚落主！汝今但當善化國人，有不順者，當來白我，當如法化，莫作非法，亦令國人善化非法，若如是者，則從我化。』於是聖王從東海度，乘古聖王道，至於南海；至於南海，度于南海，至西海；乘于古昔聖王之道，度于西海，至於北海。南、西、北方諸小國王奉迎啟請，亦如東方廣說。於是金輪寶，聖王隨從，度于北海，還至王宮正治殿上，住虛空中，是為轉輪聖王出興於世，金輪寶現於世間。

「云何為轉輪聖王出興於世，白象寶現於世間？若剎利灌頂大王純色之象，其色鮮好，七支拄地，聖王見已，心則欣悅，今此寶象，來應於我，告善調象師，令速調此寶象，調已送來。像師受命，不盈一日，像即調伏，一切調伏相悉皆具足，猶如余象經年調者，今此象寶一日調伏亦復如是。調已送詣王所，上白大王：『此像已調，唯王自知時。』爾時，聖王觀察此象調相已備，即乘寶象，于晨旦時周行四海，至日中時還歸王宮，是名轉輪聖王出興於世，如此象寶現於世間。

「何等為轉輪聖王出興於世，馬寶現於世間？轉輪聖王所有馬寶純一青色，烏頭澤尾，聖王見馬，心生欣悅，今此神馬來應我故，付調馬師，令速調之，調已送來。

རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོས་ལན་དུ་གསུངས་པ། ཡུལ་གྱི་བདག་པོ་རྣམས། ཁྱེད་ཀྱིས་རྒྱལ་ཁམས་ཀྱི་མི་རྣམས་ལེགས་པར་སྐྱོངས་ཤིག །གལ་ཏེ་མི་འཇུག་པ་བྱུང་ན། བདག་ལ་སྙན་གསན་ཞུས་ཤིག །ཆོས་བཞིན་དུ་སྐྱོང་བར་བྱ་ཡི། ཆོས་མ་ཡིན་པ་མ་བྱེད་ཅིག །རྒྱལ་ཁམས་ཀྱི་མི་རྣམས་ཀྱང་ཆོས་མ་ཡིན་པ་ལས་བཟློག་པར་གྱིས་ཤིག །དེ་ལྟར་བྱས་ན་བདག་གི་བཀའ་བཞིན་དུ་བྱས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ཤར་གྱི་རྒྱ་མཚོ་བརྒལ་ཏེ། གནའ་བོའི་རྒྱལ་པོ་དམ་པའི་ལམ་ནས་ལྷོ་ཕྱོགས་ཀྱི་རྒྱ་མཚོའི་བར་དུ་གཤེགས། ལྷོ་ཕྱོགས་ཀྱི་རྒྱ་མཚོར་ཕྱིན་ནས། ལྷོ་ཕྱོགས་ཀྱི་རྒྱ་མཚོ་བརྒལ་ཏེ་ནུབ་ཀྱི་རྒྱ་མཚོའི་བར་དུ་གཤེགས། གནའ་བོའི་རྒྱལ་པོ་དམ་པའི་ལམ་ནས་བྱང་གི་རྒྱ་མཚོའི་བར་དུ་གཤེགས། ལྷོ་དང་ནུབ་དང་བྱང་གི་ཕྱོགས་ཀྱི་རྒྱལ་ཕྲན་རྣམས་ཀྱིས་བསུས་ཤིང་གསོལ་བ་བཏབ་པ་ཡང་ཤར་ཕྱོགས་བཞིན་ནོ། །དེ་ནས་གསེར་གྱི་འཁོར་ལོ་རིན་པོ་ཆེ་དང་། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོའི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ཏེ། བྱང་གི་རྒྱ་མཚོ་བརྒལ་ནས། ཕོ་བྲང་གི་ཆོས་ཀྱི་ཁྲི་ཁང་གི་སྟེང་དུ་ནམ་མཁའ་ལ་གནས་སོ། །འདི་ནི་འཁོར་ལོས་བསྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱོན་པའི་ཚེ། གསེར་གྱི་འཁོར་ལོ་རིན་པོ་ཆེ་འཇིག་རྟེན་དུ་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ།། ཇི་ལྟར་ན་འཁོར་ལོས་བསྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱོན་པའི་ཚེ། གླང་པོ་ཆེ་རིན་པོ་ཆེ་འཇིག་རྟེན་དུ་འབྱུང་བ་ནི། རྒྱལ་རིགས་སྤྱི་བོ་ནས་དབང་བསྐུར་བའི་རྒྱལ་པོ་ལ་གླང་པོ་ཆེ་མདོག་དཀར་པོ། ཁ་དོག་མཛེས་ཤིང་ཡན་ལག་བདུན་ས་ལ་བརྟེན་པ་ཞིག་འབྱུང་སྟེ། རྒྱལ་པོས་མཐོང་ནས་ཐུགས་དགྱེས་ཏེ། གླང་པོ་ཆེ་རིན་པོ་ཆེ་འདི་བདག་ལ་འབྱོར་བ་ལེགས་སོ་སྙམ་ནས། གླང་པོ་ཆེ་འདུལ་བ་ལ་མཁས་པའི་སློབ་དཔོན་ལ་བཀའ་བསྒོས་པ། གླང་པོ་ཆེ་འདི་མྱུར་དུ་ཅིག །བཏུལ་ནས་ངའི་དྲུང་དུ་ཁྲིད་ཤོག །གླང་པོ་ཆེ་འདུལ་བའི་སློབ་དཔོན་གྱིས་བཀའ་ནོད་དེ། ཉིན་གཅིག་མ་ལོན་པར་གླང་པོ་ཆེ་བཏུལ་ཏེ། འདུལ་བའི་མཚན་ཉིད་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པར་གྱུར་ཏོ། །དཔེར་ན་གླང་པོ་ཆེ་གཞན་ལོ་གཅིག་གི་བར་དུ་འདུལ་བ་བཞིན་དུ། གླང་པོ་ཆེ་རིན་པོ་ཆེ་འདི་ཡང་ཉིན་གཅིག་གིས་བཏུལ་ཏོ། །བཏུལ་ནས་རྒྱལ་པོའི་དྲུང་དུ་ཁྲིད་དེ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ལ་གསོལ་པ། གླང་པོ་ཆེ་འདི་བཏུལ་ཟིན་གྱིས། རྒྱལ་པོ་ཉིད་ཀྱིས་དུས་མཁྱེན་པར་མཛོད་ཅིག །དེའི་ཚེ་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོས་གླང་པོ་ཆེ་བཏུལ་བའི་མཚན་ཉིད་ཚང་བར་གཟིགས་ནས། གླང་པོ་ཆེ་རིན་པོ་ཆེ་ལ་ཆིབས་ཏེ། ཐོ་རངས་ཀྱི་དུས་སུ་རྒྱ་མཚོ་བཞིའི་མཐའ་བསྐོར་ནས། ཉི་མ་ཕྱེད་ཀྱི་དུས་སུ་ཕོ་བྲང་དུ་ཕྱིར་ལོག་གོ །འདི་ནི་འཁོར་ལོས་བསྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱོན་པའི་ཚེ། གླང་པོ་ཆེ་རིན་པོ་ཆེ་འཇིག་རྟེན་དུ་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ།། གང་ཞིག་འཁོར་ལོས་བསྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱོན་པའི་ཚེ། རྟ་རིན་པོ་ཆེ་འཇིག་རྟེན་དུ་འབྱུང་བ་ནི། འཁོར་ལོས་བསྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་ལ་རྟ་རིན་པོ་ཆེ་སྔོན་པོ་གཅིག་ཏུ་གྱུར་པ། མགོ་ནག་ཅིང་རྔ་མ་འོད་དང་ལྡན་པ་ཞིག་བྱུང་སྟེ། རྒྱལ་པོས་རྟ་མཐོང་ནས་ཐུགས་དགྱེས་ཏེ། རྟ་འདི་ངོ་མཚར་ཆེ་བས་བདག་ལ་འབྱོར་བ་ལེགས་སོ་སྙམ་ནས། རྟ་འདུལ་བའི་སློབ་དཔོན་ལ་གཏད་དེ། མྱུར་དུ་ཐུལ་ཅིག་ཅེས་བསྒོས་སོ། །བཏུལ་ནས་ཁྲིད་ཤོག་ཅེས་བསྒོས་སོ།།

馬師奉教，不盈一日，其馬即調，猶如余馬經年調者，馬寶調伏亦復如是。知馬調已，還送奉王，白言：『大王！此馬已調。』爾時，聖王觀察寶馬調相已備，于晨旦時乘此寶馬周行四海，至日中時還歸王宮，是名轉輪聖王出興於世，馬寶現於世間。

「何等為轉輪聖王出興於世，摩尼珠寶現於世間？若轉輪聖王所有寶珠，其形八楞，光澤明照，無諸類隙，于王宮內，常為燈明。轉輪聖王察試寶珠，陰雨之夜，將四種兵入于園林，持珠前導，光明照耀，面一由旬，是為轉輪聖王出興於世，摩尼寶珠現於世間。

「何等為轉輪聖王出興於世，賢玉女寶現於世間？轉輪聖王所有玉女，不黑不白、不長不短、不粗不細、不肥不瘦，支體端正，寒時體暖、熱時體涼，身體柔軟如迦陵伽衣，身諸毛孔，出栴檀香，口鼻出息，作優缽羅香。后臥先起，瞻王意色，隨宜奉事，軟言愛語，端心正念，發王道意，心無違越，況復身、口，是為轉輪聖王寶女。

「云何為轉輪聖王主藏臣寶現於世間？謂轉輪聖王主藏大臣本行施故，生得天眼，能見伏藏，有主無主、若水若陸、若遠若近，悉能見之，轉輪聖王須珍寶，即便告敕，隨王所須，輒以奉上。於是聖王有時試彼大臣，觀其所能，乘船游海，告彼大臣：『我須寶物。

རྟ་འདུལ་བའི་སློབ་དཔོན་གྱིས་བཀའ་ནོད་དེ། ཉིན་གཅིག་མ་ལོན་པར་རྟ་བཏུལ་ཏོ། །དཔེར་ན་རྟ་གཞན་རྣམས་ལོ་གཅིག་གི་བར་དུ་འདུལ་བ་བཞིན་དུ། རྟ་རིན་པོ་ཆེ་འདི་ཡང་བཏུལ་ཏོ། །རྟ་བཏུལ་བར་ཤེས་ནས། རྒྱལ་པོའི་དྲུང་དུ་ཁྲིད་དེ་གསོལ་པ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ། རྟ་འདི་བཏུལ་ཟིན་ཏོ། །དེའི་ཚེ་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོས་རྟ་རིན་པོ་ཆེ་བཏུལ་བའི་མཚན་ཉིད་ཚང་བར་གཟིགས་ནས། ཐོ་རངས་ཀྱི་དུས་སུ་རྟ་རིན་པོ་ཆེ་ལ་ཆིབས་ཏེ་རྒྱ་མཚོ་བཞིའི་མཐའ་བསྐོར་ནས། ཉི་མ་ཕྱེད་ཀྱི་དུས་སུ་ཕོ་བྲང་དུ་ཕྱིར་ལོག་གོ །འདི་ནི་འཁོར་ལོས་བསྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱོན་པའི་ཚེ། རྟ་རིན་པོ་ཆེ་འཇིག་རྟེན་དུ་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ།། གང་ཞིག་འཁོར་ལོས་བསྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱོན་པའི་ཚེ། ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་འཇིག་རྟེན་དུ་འབྱུང་བ་ནི། འཁོར་ལོས་བསྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་ལ་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་གྲུ་བརྒྱད་པ། འོད་གསལ་ཞིང་སྐྱོན་མེད་པ། དྲི་མ་དང་བྲལ་བ་ཞིག་ཡོད་དེ། རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་དུ་རྟག་ཏུ་སྒྲོན་མེའི་འོད་དུ་གྱུར་ཏོ། །འཁོར་ལོས་བསྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོས་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་བརྟག་པའི་ཕྱིར། ཆར་པ་འབབ་ཅིང་མུན་པའི་མཚན་མོར་དཔུང་གི་ཚོགས་བཞི་དང་བཅས་ཏེ་སྐྱེད་མོས་ཚལ་དུ་གཤེགས་པ་ན། ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་མདུན་དུ་བཟུང་བས། འོད་ཀྱིས་དཔག་ཚད་གཅིག་གི་བར་དུ་སྣང་བར་བྱས་སོ། །འདི་ནི་འཁོར་ལོས་བསྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱོན་པའི་ཚེ། ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་འཇིག་རྟེན་དུ་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ།། གང་ཞིག་འཁོར་ལོས་བསྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱོན་པའི་ཚེ། བུད་མེད་རིན་པོ་ཆེ་འཇིག་རྟེན་དུ་འབྱུང་བ་ནི། འཁོར་ལོས་བསྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་ལ་བུད་མེད་རིན་པོ་ཆེ། མི་སྣག་མི་དཀར། མི་རིང་མི་ཐུང་། མི་སི་ཕྲ། མི་རྒྱགས་མི་སྐྱ་བ། ཡན་ལག་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ། གྲང་བའི་ཚེ་ལུས་དྲོ་བ། ཚ་བའི་ཚེ་ལུས་བསིལ་བ། ལུས་འཇམ་ཞིང་མཉེན་པ་ཀ་ལིང་ཀའི་གོས་བཞིན། ལུས་ཀྱི་བ་སྤུའི་བུ་ག་ནས་ཙན་དན་གྱི་དྲི་འབྱུང་བ། ཁ་དང་སྣའི་དབུགས་ནས་ཨུཏྤལའི་དྲི་འབྱུང་བ། རྒྱལ་པོ་མ་བཞེངས་པའི་སྔོན་དུ་ལྡང་ཞིང་། རྒྱལ་པོའི་ཞལ་གྱི་མདངས་ལ་བལྟ་བ། ཅི་འཚམ་པར་ཞབས་ཏོག་བྱེད་པ། ངག་འཇམ་ཞིང་སྙན་པར་སྨྲ་བ། སེམས་དྲང་ཞིང་དྲན་པ་དང་ལྡན་པ། རྒྱལ་པོའི་བསམ་པ་སྐྱེད་པ། སེམས་ཀྱིས་མི་འགལ་བ། སྨོས་ཅི་དགོས་ལུས་དང་ངག་གིས་ལྟ་ཅི་སྨོས། འདི་ནི་འཁོར་ལོས་བསྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོའི་བུད་མེད་རིན་པོ་ཆེའོ།། ཇི་ལྟར་ན་འཁོར་ལོས་བསྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོའི་བང་མཛོད་འཛིན་པའི་བློན་པོ་རིན་པོ་ཆེ་འཇིག་རྟེན་དུ་འབྱུང་བ་ནི། འདི་ལྟ་སྟེ། འཁོར་ལོས་བསྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོའི་བང་མཛོད་འཛིན་པའི་བློན་པོ་ཆེན་པོ་སྔོན་སྦྱིན་པ་བཏང་བའི་རྒྱུས་ལྷའི་མིག་ཐོབ་པས། གཏེར་སྦས་པ་རྣམས་མཐོང་སྟེ། བདག་པོ་ཡོད་པ་དང་། བདག་པོ་མེད་པ་དང་། ཆུའི་ནང་ན་ཡོད་པ་དང་། སྐམ་སར་ཡོད་པ་དང་། རིང་པོ་དང་། ཉེ་བ་ཐམས་ཅད་མཐོང་ངོ་། །འཁོར་ལོས་བསྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོས་རིན་པོ་ཆེ་དགོས་ན། དེ་མ་ཐག་ཏུ་བསྒོ་བས། རྒྱལ་པོས་ཅི་དགོས་པ་དེ་དག་ཕུལ་ལོ། །དེ་ནས་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོས་རེས་འགའ་བློན་པོ་ཆེན་པོ་དེ་བརྟག་པའི་ཕྱིར། དེའི་ནུས་པ་ལ་གཟིགས་ནས། གྲུར་ཞུགས་ཏེ་རྒྱ་མཚོར་བཞུད་དེ། བློན་པོ་ཆེན་པོ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། བདག་ལ་རིན་པོ་ཆེ་དགོས་སོ།།;

』臣白王言：『小住岸邊，當以奉上。』王告彼臣：『我今不須岸邊之寶，且盡與我。』於是大臣即於水中出四金甕，金寶滿中，以奉聖王，王所須即取用之，若取足已，余則還歸水中。聖王出世，則有如此主藏之臣現於世間。

「云何聖王出興於世，有主兵之臣現於世間？謂有主兵臣聰明智辯。譬如世間善思量成就者，聖王所宜，彼則悉從，宜去、宜住、宜出、宜入。聖王四種兵行，道里頓止，不令疲倦，悉知聖王宜所應作，現法後世功德之事，以白聖王。轉輪聖王出興於世，有如是主兵之臣。

「如是如來、應、等正覺出興於世，有七覺分現於世間。何等為七？謂念覺分、擇法覺分、精進覺分、喜覺分、猗覺分、定覺分、舍覺分。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（七二三）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「善哉！比丘！僧人聞法，諸年少比丘供養奉事諸尊長老。所以者何？年少比丘供養奉事長老比丘者，時時得聞深妙之法，聞深法已，二正事成就，身正及心正。爾時修念覺分，修念覺分已，念覺分滿足；念覺滿足已，於法選擇，分別於法，思量於法。爾時，方便修擇法覺分，乃至舍覺分修習滿足。

བློན་པོས་རྒྱལ་པོ་ལ་གསོལ་པ། འགྲམ་ངོགས་སུ་རེ་ཞིག་བཞུགས་ན། བདག་གིས་འབུལ་བར་བགྱིའོ། །རྒྱལ་པོས་བློན་པོ་དེ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། བདག་ནི་ད་ལྟ་འགྲམ་ངོགས་ཀྱི་རིན་པོ་ཆེ་མི་དགོས་ཀྱིས། ཆུའི་ནང་ནས་ཀྱང་བྱིན་ཅིག །དེ་ནས་བློན་པོ་ཆེན་པོས་ཆུའི་ནང་ནས་གསེར་གྱི་བུམ་པ་བཞི་བཏོན་ཏེ། གསེར་གྱི་རིན་པོ་ཆེས་གང་བ་རྣམས་རྒྱལ་པོ་ལ་ཕུལ་ལོ། །རྒྱལ་པོས་ཅི་དགོས་པ་བཞེས། ལྷག་མ་རྣམས་ཆུའི་ནང་དུ་ཕྱིར་བཅུག་གོ །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱོན་པའི་ཚེ། འདི་ལྟ་བུའི་བང་མཛོད་འཛིན་པའི་བློན་པོ་འཇིག་རྟེན་དུ་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ།། ཇི་ལྟར་ན་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱོན་པའི་ཚེ། དམག་དཔོན་གྱི་བློན་པོ་འཇིག་རྟེན་དུ་འབྱུང་བ་ནི། དམག་དཔོན་གྱི་བློན་པོ་བློ་གྲོས་ཆེ་ཞིང་སྨྲ་མཁས་པ་ཞིག་ཡོད་དེ། དཔེར་ན་འཇིག་རྟེན་ན་ལེགས་པར་བརྟགས་ནས་འགྲུབ་པར་བྱེད་པ་བཞིན་དུ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ལ་ཅི་འཚམ་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་བསྒྲུབ་སྟེ། འགྲོ་བར་འོས་པ་དང་། སྡོད་པར་འོས་པ་དང་། འགྲོ་བར་འོས་པ་དང་། འཇུག་པར་འོས་པ་རྣམས་ཤེས་སོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོའི་དཔུང་གི་ཚོགས་བཞི་པོ་ལམ་དུ་འགྲོ་བ་དང་སྡོད་པའི་ཚེ། ངལ་བར་མི་འགྱུར་བར་བྱེད་ཅིང་། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ལ་ཅི་འཚམ་པའི་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་དང་། ཚེ་འདི་དང་ཚེ་ཕྱི་མའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་བྱ་བ་རྣམས་རྒྱལ་པོ་ལ་གསོལ་ཏོ། །འཁོར་ལོས་བསྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱོན་པའི་ཚེ། འདི་ལྟ་བུའི་དམག་དཔོན་གྱི་བློན་པོ་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ།། དེ་བཞིན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱོན་པའི་ཚེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་འཇིག་རྟེན་དུ་འབྱུང་ངོ་། །བདུན་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། དྲན་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང་། ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་འབྱེད་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང་། བརྩོན་འགྲུས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང་། དགའ་བ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང་། ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང་། འཛིན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང་། བཏང་སྙོམས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གོ།། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་སྡེ་འདི་གསུངས་ཚར་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་ཡི་རངས་ནས་རྗེས་སུ་བསྒྲུབས་སོ།། འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་ཡིན། དུས་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། དགེ་སློང་དག་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །དགེ་སློང་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་རྣམས་ཀྱིས་ཆོས་ཉན་ཅིང་། དགེ་སློང་གཞོན་ནུ་རྣམས་ཀྱིས་རྒན་པ་རྣམས་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱེད་པ་ནི་ལེགས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དགེ་སློང་གཞོན་ནུ་རྣམས་ཀྱིས་རྒན་པ་རྣམས་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱེད་པས། དུས་དུས་སུ་ཆོས་ཟབ་མོ་ཐོས་པར་འགྱུར་རོ། །ཆོས་ཟབ་མོ་ཐོས་ནས་དོན་གཉིས་འགྲུབ་སྟེ། ལུས་ཡང་དག་པ་དང་སེམས་ཡང་དག་པའོ། །དེའི་ཚེ་དྲན་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བསྒོམ། དྲན་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བསྒོམས་ནས། དྲན་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་རོ། །དྲན་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་གྱུར་ནས། ཆོས་རབ་ཏུ་འབྱེད་ཅིང་ཆོས་སོ་སོར་རྟོག་པ་དང་། ཆོས་ལ་རྣམ་པར་དཔྱོད་པར་བྱེད་དོ། །དེའི་ཚེ་ཐབས་ཀྱིས་ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་འབྱེད་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བསྒོམ་པ་ནས། བཏང་སྙོམས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བསྒོམས་ནས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་རོ།།

」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（七二四）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「若比丘持戒、修德、慚、愧，成真實法，見此人者，多得果報。若復聞者，若隨憶念者、隨出家者，多得功德，況復親近恭敬奉事。所以者何？親近奉事如是人者，時時得聞深妙之法；得聞深法已，成就二正，身正及心正，方便修習定覺分；修習已，修習滿足，乃至舍覺分修習滿足。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（七二五）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「說不善積聚者，所謂五蓋，是為正說。所以者何？純一不善聚者，謂五蓋故。何等為五？謂貪慾蓋、瞋恚蓋、睡眠蓋、掉悔蓋、疑蓋。說善積聚者，謂七覺分，是為正說。所以者何？純一滿凈者，是七覺分故。何等為七？謂念覺分、擇法覺分、精進覺分、喜覺分、猗覺分、定覺分、舍覺分。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（七二六）

如是我聞：

一時，佛住王舍城夾谷精舍。爾時，尊者阿難亦在彼住。

བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་སྡེ་འདི་གསུངས་ཚར་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་ཡི་རངས་ནས་རྗེས་སུ་བསྒྲུབས་སོ།། འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་ཡིན། དུས་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། གལ་ཏེ་དགེ་སློང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པ། ཡོན་ཏན་བསྒྲུབས་པ། ངོ་ཚ་ཤེས་པ། ཁྲེལ་ཡོད་པ། ཆོས་ཡང་དག་པ་དང་ལྡན་པ་ཞིག་མཐོང་ན། འབྲས་བུ་མང་པོ་ཐོབ་བོ། །གལ་ཏེ་ཐོས་པ་དང་། རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང་། རྗེས་སུ་རབ་ཏུ་བྱུང་ན་ཡང་བསོད་ནམས་མང་པོ་ཐོབ་ན། ཉེ་བར་བསྙེན་ཅིང་གུས་པས་བསྙེན་བཀུར་བྱེད་པ་ལྟ་སྨོས་ཅི་དགོས། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་བུའི་གང་ཟག་ལ་ཉེ་བར་བསྙེན་ཅིང་བསྙེན་བཀུར་བྱེད་པས། དུས་དུས་སུ་ཆོས་ཟབ་མོ་ཐོས་པར་འགྱུར་རོ། །ཆོས་ཟབ་མོ་ཐོས་ནས་ཡང་དག་པ་གཉིས་འགྲུབ་སྟེ། ལུས་ཡང་དག་པ་དང་སེམས་ཡང་དག་པའོ། །དེ་ནས་ཐབས་ཀྱིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བསྒོམ། བསྒོམས་ནས་བསྒོམ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་རོ། །བཏང་སྙོམས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བསྒོམ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་བར་དུའོ།། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་སྡེ་འདི་གསུངས་ཚར་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་ཡི་རངས་ནས་རྗེས་སུ་བསྒྲུབས་སོ།། འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་ཡིན། དུས་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། མི་དགེ་བ་བསགས་པ་ཞེས་བི་སྒྲིབ་པ་ལྔ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་ཡང་དག་པར་གསུངས་པའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མི་དགེ་བའི་ཕུང་པོ་གཅིག་པུ་ནི་སྒྲིབ་པ་ལྔ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལྔ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་དང་། ཞེ་སྡང་གི་སྒྲིབ་པ་དང་། གཉིད་རྨུགས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་དང་། རྒོད་འགྱོད་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་དང་། ཐེ་ཚོམ་གྱི་སྒྲིབ་པའོ། །དགེ་བ་བསགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་ཏེ། དེ་ནི་ཡང་དག་པར་གསུངས་པའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དགེ་བའི་ཕུང་པོ་རྣམ་པར་དག་པ་གཅིག་པུ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བདུན་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། དྲན་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང་། ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་འབྱེད་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང་། བརྩོན་འགྲུས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང་། དགའ་བ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང་། ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང་། བཏང་སྙོམས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གོ།། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་སྡེ་འདི་གསུངས་ཚར་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་ཡི་རངས་ནས་རྗེས་སུ་བསྒྲུབས་སོ།། འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་ཡིན། དུས་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཀྱི་ཤིང་གསེབ་ཀྱི་གཙུག་ལག་ཁང་ན་བཞུགས་སོ། །དེའི་ཚེ་བཙུན་པ་ཀུན་དགའ་བོ་ཡང་དེར་བཞུགས་སོ།།

時，尊者阿難獨一靜處禪思思惟，作如是念：「半梵行者，所謂善知識、善伴黨、善隨從，非惡知識、惡伴黨、惡隨從。」

時，尊者阿難從禪覺，往詣佛所，稽首禮足，退坐一面，白佛言：「世尊！我獨一靜處禪思思惟，作是念：『半梵行者，所謂善知識、善伴黨、善隨從，非惡知識、惡伴黨、惡隨從。』」

佛告阿難：「莫作是言：『半梵行者，謂善知識、善伴黨、善隨從，非惡知識、惡伴黨、惡隨從。』所以者何？純一滿靜，梵行清白，所謂善知識、善伴黨、善隨從，非惡知識、惡伴黨、惡隨從。我為善知識故，有眾生於我所取念覺分，依遠離、依無慾、依滅、向于舍。如是擇法覺分，精進、喜、猗、定、舍覺分，依遠離、依無慾、依滅、向于舍。以是故當知，阿難！純一滿靜，梵行清白，謂善知識、善伴黨、善隨從，非惡知識、非惡伴黨、非惡隨從。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（七二七）

如是我聞：

一時，佛在力士聚落人間遊行，于拘夷那竭城希連河中間住，于聚落側告尊者阿難：「令四重襞疊敷世尊郁多羅僧，我今背疾，欲小臥息。

དེའི་ཚེ་བཙུན་པ་ཀུན་དགའ་བོ་གཅིག་པུར་དབེན་པར་བསམ་གཏན་ལ་མཉམ་པར་བཞག་པའི་མཐར་འདི་ལྟར་བསམ་པ་སྐྱེས་ཏེ། ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཕྱེད་ནི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དང་། དགེ་བའི་གྲོགས་དང་། དགེ་བའི་འཁོར་ཡིན་གྱི། སྡིག་པའི་བཤེས་གཉེན་དང་། སྡིག་པའི་གྲོགས་དང་། སྡིག་པའི་འཁོར་མ་ཡིན་ནོ། ། དེའི་ཚེ་བཙུན་པ་ཀུན་དགའ་བོ་བསམ་གཏན་ལས་ལངས་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་ན་བ་དེར་སོང་སྟེ། ཞབས་ལ་ཕྱག་བཙལ་ནས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་དེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བདག་གཅིག་པུ་དབེན་པར་བསམ་གཏན་ལ་མཉམ་པར་བཞག་པའི་མཐར་འདི་ལྟར་བསམ་པ་སྐྱེས་ཏེ། ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཕྱེད་ནི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དང་། དགེ་བའི་གྲོགས་དང་། དགེ་བའི་འཁོར་ཡིན་གྱི། སྡིག་པའི་བཤེས་གཉེན་དང་། སྡིག་པའི་གྲོགས་དང་། སྡིག་པའི་འཁོར་མ་ཡིན་ནོ། ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀུན་དགའ་བོ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ཀུན་དགའ་བོ། ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཕྱེད་ནི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དང་། དགེ་བའི་གྲོགས་དང་། དགེ་བའི་འཁོར་ཡིན་གྱི་ཞེས་དེ་སྐད་མ་ཟེར་ཅིག །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དྲི་མ་མེད་པ་ནི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དང་། དགེ་བའི་གྲོགས་དང་། དགེ་བའི་འཁོར་ཡིན་གྱི། སྡིག་པའི་བཤེས་གཉེན་དང་། སྡིག་པའི་གྲོགས་དང་། སྡིག་པའི་འཁོར་མ་ཡིན་ནོ། །ང་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཡིན་པས་སེམས་ཅན་རྣམས་ང་ལ་བརྟེན་ནས་དྲན་པ་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང་། དབེན་པ་ལ་བརྟེན་པ་དང་། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ལ་བརྟེན་པ་དང་། འགོག་པ་ལ་བརྟེན་པ་དང་། བཏང་སྙོམས་སུ་གྱུར་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་དང་། བརྩོན་འགྲུས་དང་། དགའ་བ་དང་། ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། བཏང་སྙོམས་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་རྣམས་དབེན་པ་ལ་བརྟེན་པ་དང་། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ལ་བརྟེན་པ་དང་། འགོག་པ་ལ་བརྟེན་པ་དང་། བཏང་སྙོམས་སུ་གྱུར་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་ཀུན་དགའ་བོ། ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དྲི་མ་ནི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དང་། དགེ་བའི་གྲོགས་དང་། དགེ་བའི་འཁོར་ཡིན་གྱི། སྡིག་པའི་བཤེས་གཉེན་དང་། སྡིག་པའི་གྲོགས་དང་། སྡིག་པའི་འཁོར་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཤེས་པར་བྱའོ། ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གསུང་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ངོ་། ། བདུན་བརྒྱ་ཉི་ཤུ་རྩ་བདུན་པ། འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་སྟོབས་ལྡན་གྱི་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་མི་རྣམས་ཀྱི་ནང་དུ། གྲོང་ཁྱེར་རྩྭ་ཅན་དང་ཧི་རན་ཡ་བ་ཏིའི་ཆུ་བོའི་བར་དུ་བཞུགས་པ་ན། གྲོང་ཁྱེར་གྱི་ངོས་སུ་བཙུན་པ་ཀུན་དགའ་བོ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། བླ་གོས་བཞི་ལྟབ་བྱས་ཏེ་བདེ་བར་གཤེགས་པའི་བླ་གོས་བཏིང་ཞིག །ད་ལྟ་ངའི་རྒྱབ་ན་ཟུག་གཟེར་སྐྱེས་པས་ཅུང་ཟད་ཉལ་བར་འདོད་དོ། །

」

尊者阿難即受教敕，四重襞疊敷郁多羅僧已，白佛言：「世尊！已四重襞疊敷郁多羅僧，唯世尊知時。」

爾時，世尊厚襞僧伽梨枕頭，右脅而臥，足足相累，繫念明相，正念正智，作起覺想，告尊者阿難：「汝說七覺分。」

時，尊者阿難即白佛言：「世尊！所謂念覺分，世尊自覺成等正覺，說依遠離、依無慾、依滅、向于舍，擇法、精進、喜、猗、定、舍覺分，世尊自覺成等正覺，說依遠離、依無慾、依滅、向于舍。」

佛告阿難：「汝說精進耶？」

阿難白佛：「我說精進。世尊！說精進。善逝！」

佛告阿難：「唯精進，修習多修習，得阿耨多羅三藐三菩提。」說是語已，正坐端身繫念。

時，有異比丘即說偈言：

「樂聞美妙法，　　忍疾告人說， 　比丘即說法，　　轉於七覺分。 　善哉尊阿難，　　明解巧便說， 　有勝白凈法，　　離垢微妙說。 　念、擇法、精進、　　喜、猗、定、舍覺， 　此則七覺分，　　微妙之善說。

བཙུན་པ་ཀུན་དགའ་བོས་བཀའ་བཞིན་དུ་བླ་གོས་བཞི་ལྟབ་བྱས་ཏེ་བཏིང་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས། བླ་གོས་བཞི་ལྟབ་བྱས་ཏེ་བཏིང་ལགས་ན། བདེ་བར་གཤེགས་པ་དུས་ལ་བབ་པར་དགོངས་སུ་གསོལ། ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཆོས་གོས་མཐུག་པོ་སྔས་སུ་མཛད་དེ། གཡས་ཕྱོགས་སུ་སེང་གེའི་ཉལ་སྟབས་ཀྱིས་ཞབས་ཀྱི་སྟེང་དུ་ཞབས་བཞག་སྟེ། དྲན་པ་དང་ཤེས་བཞིན་བསྟེན་ཅིང་ལྡང་བའི་འདུ་ཤེས་མངོན་དུ་མཛད་དེ། བཙུན་པ་ཀུན་དགའ་བོ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་པོ་སྨྲོས་ཤིག ། དེའི་ཚེ་བཙུན་པ་ཀུན་དགའ་བོས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས། དྲན་པ་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས། དབེན་པ་ལ་བརྟེན་པ་དང་། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ལ་བརྟེན་པ་དང་། འགོག་པ་ལ་བརྟེན་པ་དང་། བཏང་སྙོམས་སུ་གྱུར་པ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་དང་། བརྩོན་འགྲུས་དང་། དགའ་བ་དང་། ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། བཏང་སྙོམས་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་རྣམས་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས། དབེན་པ་ལ་བརྟེན་པ་དང་། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ལ་བརྟེན་པ་དང་། འགོག་པ་ལ་བརྟེན་པ་དང་། བཏང་སྙོམས་སུ་གྱུར་པ་ཞེས་གསུངས་སོ། ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀུན་དགའ་བོ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ཁྱོད་ཀྱིས་བརྩོན་འགྲུས་སྨྲས་སམ། ། ཀུན་དགའ་བོས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་གསོལ་པ། བདག་གིས་བརྩོན་འགྲུས་སྨྲས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས། བརྩོན་འགྲུས་བཤད་དོ། །བདེ་བར་གཤེགས་པ། ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀུན་དགའ་བོ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། བརྩོན་འགྲུས་ཁོ་ན་བསྒོམས་ཤིང་ལན་མང་དུ་བསྒོམས་ན་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་སྐད་ཅེས་གསུངས་ནས་སྐུ་དྲང་པོར་བསྲང་སྟེ་དྲན་པ་མངོན་དུ་མཛད་དོ། ། དེའི་ཚེ་དགེ་སློང་གཞན་ཞིག་གིས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། ། དམ་པའི་ཆོས་ནི་ཐོས་དགའ་ཞིང་། །ན་བཞིན་དུ་ཡང་གཞན་ལ་བསྟན། ། དགེ་སློང་གིས་ནི་ཆོས་བསྟན་ཏེ། །བྱང་ཆུབ་ཡན་ལག་བདུན་པོ་བཤད། ། ཀུན་དགའ་བོ་ནི་པ་སྟེ། །མཁས་ཤིང་ཐབས་ལ་མཁས་པར་བཤད། ། དཀར་པོའི་ཆོས་ནི་ཁྱད་པར་ཅན། །དྲི་མེད་ཕྲ་ཞིང་ལེགས་པར་བཤད། ། དྲན་དང་ཆོས་རབ་རྣམ་འབྱེད་དང་། །བརྩོན་འགྲུས་དགའ་དང་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས། ། ཏིང་འཛིན་བཏང་སྙོམས་དེ་དག་ནི། །བྱང་ཆུབ་ཡན་ལག་བདུན་པོ་བཤད། །

聞說七覺分，　　深達正覺味， 　身嬰大苦患，　　忍疾端坐聽， 　觀為正法王，　　常為人演說， 　猶樂聞所說，　　況余未聞者， 　第一大智慧，　　十力所禮者， 　彼亦應疾疾，　　來聽說正法， 　諸多聞通達，　　契經阿毗曇， 　善通法律者，　　應聽況餘者， 　聞說如實法，　　專心黠慧聽， 　于佛所說法，　　得離欲歡喜， 　歡喜身猗息，　　心自樂亦然， 　心樂得正受，　　正觀有事行， 　厭惡三趣者，　　離欲心解脫， 　厭惡諸有趣，　　不集於人天， 　無餘猶燈滅，　　究竟般涅槃， 　聞法多福利，　　最勝之所說， 　是故當專思，　　聽大師所說。」

異比丘說此偈已，從座起而去。

（七二八）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「有七覺分。何等為七？謂念覺分，乃至舍覺分。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（七二九）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「當修七覺分。何等為修七覺分？謂念覺分，乃至舍覺分，若比丘修念覺分，依遠離、依無慾、依滅、向于舍。

བྱང་ཆུབ་ཡན་ལག་བདུན་པོ་ཐོས། །རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་རོ་མྱངས་ཤིང་། ། སྐུ་ལ་སྡུག་བསྔལ་ཆེན་པོ་བཞེས། །ན་བཞིན་དྲང་པོར་བཞུགས་ནས་གསན། ། དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ནི། །རྟག་ཏུ་སྐྱེ་བོར་ཆོས་སྟོན་ཀྱང་། ། གསུང་བ་ཉིད་ཀྱང་ཐོས་དགའ་ན། །གཞན་གྱིས་མ་ཐོས་སྨོས་ཅི་དགོས། ། ཤེས་རབ་དང་པོ་ཆེན་པོ་སྟེ། །སྟོབས་བཅུ་པ་ལ་ཕྱག་བྱེད་པ། ། དེ་ཡང་མྱུར་དུ་མྱུར་བ་རུ། །དམ་ཆོས་གསུང་བ་ཉན་པར་འོས། ། མང་ཐོས་རྟོགས་པ་ཐོབ་པ་དང་། །མདོ་སྡེ་མངོན་པ་ཤེས་པ་དང་། ། ཆོས་དང་འདུལ་བ་མཁས་པ་ཡིས། །ཉན་འོས་གཞན་དག་སྨོས་ཅི་དགོས། ། ཡང་དག་ཆོས་ནི་གསུང་བ་ལ། །རྩེ་གཅིག་ཤེས་རབ་ལྡན་པས་ཉོན། ། སངས་རྒྱས་གསུང་བའི་ཆོས་རྣམས་ལ། །ཆགས་བྲལ་དགའ་བ་ཐོབ་པར་འགྱུར། ། དགའ་བས་ལུས་ནི་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས། །སེམས་ཀྱང་དེ་བཞིན་བདེ་བར་འགྱུར། ། སེམས་བདེ་ཏིང་འཛིན་ཐོབ་ནས་ནི། །དངོས་པོ་ཡོད་པ་ཡང་དག་མཐོང་། ། འགྲོ་བ་གསུམ་ལ་སྐྱོ་བ་ཡིས། །ཆགས་བྲལ་སེམས་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ། ། སྲིད་པའི་འགྲོ་ཀུན་སྐྱོ་བ་ཡིས། །ལྷ་མི་དག་ལ་མི་གནས་ཤིང་། ། མར་མེ་ཟད་བཞིན་ལྷག་མེད་པར། །མཐར་ཐུག་མྱ་ངན་འདས་པར་འགྱུར། ། ཆོས་ཐོས་བསོད་ནམས་ཕན་ཡོན་ཆེ། །མཆོག་གྱུར་པ་ཡིས་གསུངས་པ་ཡིན། ། དེ་ཕྱིར་རྩེ་གཅིག་སེམས་པ་ཡིས། །མཆོག་གིས་གསུང་བ་མཉན་པར་གྱིས། ། དགེ་སློང་གཞན་གྱིས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་བརྗོད་ནས་སྟན་ལས་ལངས་ཏེ་སོང་ངོ་། ། བདུན་བརྒྱ་ཉི་ཤུ་རྩ་བརྒྱད་པ། འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ། ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་ཡོད་དེ། བདུན་གང་ཞེ་ན། དྲན་པ་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ནས་བཏང་སྙོམས་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གི་བར་དུའོ། ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གསུང་ལ་མངོན་པ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ངོ་། ། བདུན་བརྒྱ་ཉི་ཤུ་རྩ་དགུ་པ། འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ། ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་བསྒོམ་པ་གང་ཞེ་ན། དྲན་པ་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ནས་བཏང་སྙོམས་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གི་བར་དུ་སྟེ། དགེ་སློང་གང་ཞིག་དྲན་པ་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བསྒོམ་པ་ནི། དབེན་པ་ལ་བརྟེན་པ་དང་། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ལ་བརྟེན་པ་དང་། འགོག་པ་ལ་བརྟེན་པ་དང་། བཏང་སྙོམས་སུ་གྱུར་པའོ། །

如是修擇法、精進、喜、猗、定、舍覺分，依遠離、依無慾、依滅、向于舍。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（七三〇）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘……如上說。差別者：「諸比丘！過去已如是修七覺分，未來亦當如是修七覺分。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（七三一）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「若比丘念覺分清凈鮮白，無有支節，離諸煩惱，未起不起，除佛調伏教授，乃至舍覺分，亦如是說。諸比丘！念覺分清凈鮮白，無有支節，離諸煩惱，未起而起，佛所調伏教授，非余，乃至舍覺分，亦如是說。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（七三二）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘……如上說。差別者：「未起不起，除善逝調伏教授，未起而起，是則善逝調伏教授，非余。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（七三三）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་དང་། བརྩོན་འགྲུས་དང་། དགའ་བ་དང་། ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། བཏང་སྙོམས་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་རྣམས་ནི་དབེན་པ་ལ་བརྟེན་པ་དང་། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ལ་བརྟེན་པ་དང་། འགོག་པ་ལ་བརྟེན་པ་དང་། བཏང་སྙོམས་སུ་གྱུར་པའོ། ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གསུང་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ངོ་། ། བདུན་བརྒྱ་སུམ་ཅུ་པ། འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ། ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། གོང་དུ་བཤད་པ་བཞིན་ནོ། །ཁྱད་པར་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། དགེ་སློང་དག །འདས་པའི་དུས་ན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་པོ་དེ་ལྟར་བསྒོམས་ཟིན་ཅིང་། མ་འོངས་པའི་དུས་ནའང་དེ་ལྟར་བསྒོམ་པར་འགྱུར་རོ། ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གསུང་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ངོ་། ། བདུན་བརྒྱ་སོ་གཅིག་པ། འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ། ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། གལ་ཏེ་དགེ་སློང་ཞིག་གི་དྲན་པ་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དྲི་མ་མེད་ཅིང་དཀར་བ། ཡན་ལག་མེད་པ། ཉོན་མོངས་པ་དང་བྲལ་བ། མ་སྐྱེས་པ་མི་སྐྱེ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའ་དང་གདམས་ངག་མ་གཏོགས་པར་མེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་བཏང་སྙོམས་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གི་བར་དུ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་གསུངས་སོ། །དགེ་སློང་དག །དྲན་པ་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དྲི་མ་མེད་ཅིང་དཀར་བ། ཡན་ལག་མེད་པ། ཉོན་མོངས་པ་དང་བྲལ་བ། མ་སྐྱེས་པ་སྐྱེ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའ་དང་གདམས་ངག་ཁོ་ན་ཡིན་གྱི་གཞན་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་བཏང་སྙོམས་ཡང་དག་བབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གི་བར་དུ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་གསུངས་སོ། ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གསུང་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ངོ་། ། བདུན་བརྒྱ་སོ་གཉིས་པ། འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ། ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། གོང་དུ་བཤད་པ་བཞིན་ནོ། །ཁྱད་པར་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། མ་སྐྱེས་པ་མི་སྐྱེ་བ་ནི་བདེ་བར་གཤེགས་པའི་བཀའ་དང་གདམས་ངག་མ་གཏོགས་པར་མེད་དོ། །མ་སྐྱེས་པ་སྐྱེ་བ་ནི་བདེ་བར་གཤེགས་པའི་བཀའ་དང་གདམས་ངག་ཁོ་ན་ཡིན་གྱི་གཞན་མ་ཡིན་ནོ། ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གསུང་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ངོ་། ། བདུན་བརྒྱ་སོ་གསུམ་པ། འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ། །

時，有異比丘來詣佛所，稽首禮足，退坐一面，白佛言：「世尊謂覺分。世尊！云何為覺分？」

佛告比丘：「所謂覺分者，謂七道品法。然諸比丘七覺分漸次而起，修習滿足。」

異比丘白佛：「世尊！云何覺分漸次而起，修習滿足？」

佛告比丘：「若比丘內身身觀住，彼內身身觀住時，攝心繫念不忘。彼當爾時，念覺分方便修習，方便修習念覺分已，修習滿足；滿足念覺分已，於法選擇，分別思量。當於爾時修擇法覺分方便，修方便已，修習滿足，如是乃至舍覺分修習滿足。如內身身觀念住，如是外身、內外身，受、心、法法觀念住，當於爾時專心繫念不忘，乃至舍覺分亦如是說。如是住者，漸次覺分起，漸次起已，修習滿足。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（七三四）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告彼比丘，如上。差別者：「若比丘如是修習七覺分已，當得二種果，現法得漏盡無餘涅槃，或得阿那含果。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（七三五）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園……如上說。

དེའི་ཚེ་དགེ་སློང་གཞན་ཞིག་བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེར་སོང་སྟེ། ཞབས་ལ་ཕྱག་བཙལ་ནས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་དེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ཅེས་གསུངས་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གང་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་དེ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ལམ་གྱི་ཡན་ལག་བདུན་པོ་དེ་དག་གོ །དེ་ལ་དགེ་སློང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་པོ་རིམ་གྱིས་སྐྱེ་ཞིང་བསྒོམས་པས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་རོ། ། དགེ་སློང་དེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་རྣམས་ཇི་ལྟར་རིམ་གྱིས་སྐྱེ་ཞིང་བསྒོམས་པས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་བ་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་དེ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། གང་གི་ཚེ་དགེ་སློང་ནང་གི་ལུས་ལ་ལུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་ཞིང་གནས་པ་ན། ནང་གི་ལུས་ལ་ལུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་ཞིང་གནས་པའི་ཚེ་སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་བྱས་ཏེ་དྲན་པ་མི་བརྗེད་པར་བྱེད་དོ། །དེའི་ཚེ་དྲན་པ་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ཐབས་སུ་བྱས་ཏེ་སྒོམ་པར་བྱེད་དོ། །དྲན་པ་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ཐབས་སུ་བྱས་ཏེ་བསྒོམས་ནས། བསྒོམས་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་དོ། །དྲན་པ་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱས་ནས། ཆོས་རྣམས་རབ་ཏུ་འབྱེད་ཅིང་རྣམ་པར་དཔྱོད་དེ་སེམས་པར་བྱེད་དོ། །དེའི་ཚེ་ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ཐབས་སུ་བྱས་ཏེ་སྒོམ་པར་བྱེད་དོ། །ཐབས་སུ་བྱས་ཏེ་བསྒོམས་ནས་བསྒོམས་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་དེ། དེ་བཞིན་དུ་བཏང་སྙོམས་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གི་བར་དུ་བསྒོམས་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་དོ། །ཇི་ལྟར་ནང་གི་ལུས་ལ་ལུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་བའི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞིན་དུ། དེ་བཞིན་དུ་ཕྱིའི་ལུས་དང་། ཕྱི་ནང་གི་ལུས་དང་། ཚོར་བ་དང་། སེམས་དང་། ཆོས་རྣམས་ལ་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་བའི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པའི་ཚེ་སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་བྱས་ཏེ་དྲན་པ་མི་བརྗེད་པར་བྱེད་དོ། །བཏ་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གི་བར་དུ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་གནས་པ་ན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་རྣམས་རིམ་གྱིས་སྐྱེ་ཞིང་། རིམ་གྱིས་སྐྱེས་ནས་བསྒོམས་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་རོ། ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གསུང་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ངོ་། ། བདུན་བརྒྱ་སོ་བཞི་པ། འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ། ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་དེ་ལ་གོང་བཞིན་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ཁྱད་པར་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། གལ་ཏེ་དགེ་སློང་གིས་དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་པོ་བསྒོམས་ན། འབྲས་བུ་གཉིས་ལས་གང་ཡང་རུང་བ་ཞིག་འཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། ཚེ་འདི་ལ་ཟག་པ་ཟད་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལྷག་མ་མེད་པ་འཐོབ་པའམ། ཡང་ན་ཕྱིར་མི་འོང་གི་འབྲས་བུ་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གསུང་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ངོ་། ། བདུན་བརྒྱ་སོ་ལྔ་པ། འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ། །གོང་དུ་བཤད་པ་བཞིན་ནོ། །

差別者：「如是比丘修習七覺分已，多修習已，得四種果、四種福利。何等為四？謂須陀洹果、斯陀含果、阿那含果、阿羅漢果。」

佛說此經已，異比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（七三六）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園……如上說。差別者：「若比丘修習七覺分，多修習已，當得七種果、七種福利。何等為七？是比丘得現法智證樂，若命終時若不得現法智證樂，及命終時，而得五下分結盡，中般涅槃。若不得中般涅槃，而得生般涅槃。若不得生般涅槃，而得無行般涅槃。若不得無行般涅槃，而得有行般涅槃。若不得有行般涅槃，而得上流般涅槃。」

佛說此經已，異比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（七三七）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「所謂覺分。何等為覺分？」

諸比丘白佛：「世尊是法根、法眼、法依，唯愿為說。諸比丘聞已，當受奉行。」

佛告諸比丘、比丘尼：「七覺分者，謂七道品法。諸比丘！此七覺分漸次起，漸次起已，修習滿足。

ཁྱད་པར་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་དགེ་སློང་གིས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་པོ་བསྒོམས་ཤིང་། ལན་མང་དུ་བསྒོམས་ནས་འབྲས་བུ་བཞི་དང་ཕན་ཡོན་བཞི་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །བཞི་གང་ཞེ་ན། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་དང་། ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བའི་འབྲས་བུ་དང་། ཕྱིར་མི་འོང་བའི་འབྲས་བུ་དང་། དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུའོ། ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ནས། དགེ་སློང་གཞན་དེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གསུང་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ངོ་། ། བདུན་བརྒྱ་སོ་དྲུག་པ། འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ། །གོང་དུ་བཤད་པ་བཞིན་ནོ། །ཁྱད་པར་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། གལ་ཏེ་དགེ་སློང་གིས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་པོ་བསྒོམས་ཤིང་ལན་མང་དུ་བསྒོམས་ན། འབྲས་བུ་བདུན་དང་ཕན་ཡོན་བདུན་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །བདུན་གང་ཞེ་ན། དགེ་སློང་དེས་ཚེ་འདི་ལ་མངོན་སུམ་དུ་རྟོགས་ནས་བདེ་བ་འཐོབ་པའམ། ཡང་ན་ཚེ་འདི་ལ་མངོན་སུམ་དུ་རྟོགས་ནས་བདེ་བ་མ་ཐོབ་ཅིང་འཆི་བའི་དུས་བྱེད་པ་ན། འོག་མའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་ཀུན་སྦྱོར་ལྔ་ཟད་ནས་བར་མ་དོར་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་བར་མ་དོར་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་ན། སྐྱེས་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་སྐྱེས་ནས་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་ན། མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པར་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པར་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་ན། མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་དང་བཅས་པས་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་དང་བཅས་པས་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་ན། གོང་དུ་འཕོ་བས་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འགྱུར་རོ། ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ནས། དགེ་སློང་གཞན་དེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གསུང་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ངོ་། ། བདུན་བརྒྱ་སོ་བདུན་པ། འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བེུད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ། ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ཅེས་བྱ་བ་དེ་གང་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གང་ཡིན། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་ཆོས་ཀྱི་རྩ་བ་དང་། ཆོས་ཀྱི་མིག་དང་། ཆོས་ཀྱི་རྟེན་ལགས་ན། ཐུགས་བརྩེ་བས་བཤད་དུ་གསོལ། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་ཐོས་ནས་བཟུང་ཞིང་སྒྲུབ་པར་བགྱིའོ། ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་དང་དགེ་སློང་མ་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་པོ་ནི་ལམ་གྱི་ཡན་ལག་བདུན་པོ་དེ་དག་གོ །དགེ་སློང་དག །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་པོ་འདི་དག་ནི་རིམ་གྱིས་སྐྱེ་ཞིང་། རིམ་གྱིས་སྐྱེས་ནས་བསྒོམས་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་རོ། །

」

諸比丘白佛：「云何七覺分漸次起，漸次起已，修習滿足？

「若比丘身身觀念住，彼身身觀念住已，專心繫念不忘，當於爾時方便修念覺分；方便修念覺分已，修習滿足，謂修念覺分已，於法選擇，當於爾時修擇法覺分方便，修擇法覺分方便已，修習滿足。如是精進、喜、猗、定、舍覺分亦如是說。如內身，如是外身、內外身，受、心、法法觀念住，專心繫念不忘，當於爾時方便修念覺分，方便修念覺分已，修習滿足。乃至舍覺分亦如是說，是名比丘七覺分漸次起，漸次起已，修習滿足。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（七三八）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘……如上說。差別者：「此七覺分修習多修習，當得二果，得現法智有餘涅槃及阿那含果。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（七三九）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘……如上說。差別者：「若比丘修習七覺分，多修習已，當得四果。何等為四？謂須陀洹果、斯陀含果、阿那含果、阿羅漢果。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

」

དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ལ་གསོལ་པ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་པོ་རིམ་གྱིས་སྐྱེ་བ་དང་། སྐྱེས་ནས་བསྒོམས་པས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་བ་ཇི་ལྟར་ལགས། དགེ་སློང་གང་གིས་ལུས་ལ་ལུས་སུ་ལྟ་བའི་དྲན་པ་ཉེ་བར་བཞག་སྟེ། དེས་ལུས་ལ་ལུས་སུ་ལྟ་བའི་དྲན་པ་ཉེ་བར་བཞག་ནས། སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་དྲན་པ་མི་བརྗེད་པར་བྱས་པ་དེའི་ཚེ་དྲན་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ཐབས་མཁས་པས་བསྒོམས་ཏེ། དྲན་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ཐབས་མཁས་པས་བསྒོམས་ནས་བསྒོམས་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་རོ། དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་དང་། བརྩོན་འགྲུས་དང་། དགའ་བ་དང་། ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། བཏང་སྙོམས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་རྣམས་ཀྱང་དེ་བཞིན་ནོ། ནང་གི་ལུས་བཞིན་དུ་ཕྱིའི་ལུས་དང་། ཕྱི་ནང་གི་ལུས་དང་། ཚོར་བ་དང་། སེམས་དང་། ཆོས་རྣམས་ལའང་ཆོས་སུ་ལྟ་བའི་དྲན་པ་ཉེ་བར་བཞག་སྟེ། སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་དྲན་པ་མི་བརྗེད་པར་བྱས་པ་དེའི་ཚེ་དྲན་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ཐབས་མཁས་པས་བསྒོམས་ཏེ། དྲན་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ཐབས་མཁས་པས་བསྒོམས་ནས་བསྒོམས་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་རོ། བཏང་སྙོམས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གི་བར་དུའང་དེ་བཞིན་ནོ། དེ་ནི་དགེ་སློང་གིས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་པོ་རིམ་གྱིས་སྐྱེ་བ་དང་། སྐྱེས་ནས་བསྒོམས་པས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་བ་ཞེས་བྱའོ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་ཡི་རངས་ནས་མངོན་པར་བསྟེན་ཏོ། ༼བདུན་བརྒྱ་སུམ་ཅུ་རྩ་བརྒྱད་པ༽ འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། གོང་དུ་ཇི་སྐད་བཞིན་ནོ། ཁྱད་པར་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་པོ་འདི་དག་བསྒོམས་ཤིང་ལན་མང་དུ་བསྒོམས་ན་འབྲས་བུ་གཉིས་ཏེ། ཚེ་འདི་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ལྷག་མ་དང་བཅས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་ཕྱིར་མི་འོང་བའི་འབྲས་བུ་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་ཡི་རངས་ནས་མངོན་པར་བསྟེན་ཏོ། ༼བདུན་བརྒྱ་སུམ་ཅུ་རྩ་དགུ་པ༽ འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། གོང་དུ་ཇི་སྐད་བཤད་པ་བཞིན་ནོ། ཁྱད་པར་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། དགེ་སློང་གང་གིས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་པོ་བསྒོམས་ཤིང་ལན་མང་དུ་བསྒོམས་ན་འབྲས་བུ་བཞི་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། བཞི་གང་ཞེ་ན། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་དང་། ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བའི་འབྲས་བུ་དང་། ཕྱིར་མི་འོང་བའི་འབྲས་བུ་དང་། དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུའོ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་ཡི་རངས་ནས་མངོན་པར་བསྟེན་ཏོ།

（七四〇）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園……如上說。差別者：「若比丘修習此七覺分，多修習已，當得七果。何等為七？謂現法智有餘涅槃，及命終時，若不爾者，五下分結盡，得中般涅槃。若不爾者，得生般涅槃。若不爾者，得無行般涅槃。若不爾者，得有行般涅槃。若不爾者，得上流般涅槃。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（七四一）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「當修不凈觀，多修習已，當得大果大福利。云何修不凈觀？多修習已，得大果大福利。是比丘不凈觀俱念覺分，依遠離、依無慾、依滅、向于舍；修擇法、精進、喜、猗、定、舍覺分，依遠離、依無慾、依滅、向于舍。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（七四二）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「若比丘修習隨死念，多修習已，得大果大福利。云何比丘修習隨死念？多修習已，得大果大福利。是比丘修隨死念俱念覺分，依遠離、依無慾、依滅、向于舍，乃至舍覺分亦如是說。

༼བདུན་བརྒྱ་བཞི་བཅུ་པ༽ འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ། གོང་དུ་ཇི་སྐད་བཤད་པ་བཞིན་ནོ། ཁྱད་པར་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། དགེ་སློང་གང་གིས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་པོ་འདི་དག་བསྒོམས་ཤིང་ལན་མང་དུ་བསྒོམས་ན་འབྲས་བུ་བདུན་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། བདུན་གང་ཞེ་ན། ཚེ་འདི་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ལྷག་མ་དང་བཅས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་། ཚེ་འཕོས་པའི་དུས་སུའམ། དེ་ལྟར་མ་ཡིན་ན་འོག་མའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་ལྔ་ཟད་ནས་བར་མ་དོར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའམ། དེ་ལྟར་མ་ཡིན་ན་སྐྱེས་ནས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའམ། དེ་ལྟར་མ་ཡིན་ན་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའམ། དེ་ལྟར་མ་ཡིན་ན་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་དང་བཅས་པས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའམ། དེ་ལྟར་མ་ཡིན་ན་གོང་དུ་འཕོ་བས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའོ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་ཡི་རངས་ནས་མངོན་པར་བསྟེན་ཏོ། ༼བདུན་བརྒྱ་བཞི་བཅུ་རྩ་གཅིག་པ༽ འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། མི་སྡུག་པའི་རྣམ་པར་ལྟ་བ་བསྒོམ་པར་བྱ་སྟེ། ལན་མང་དུ་བསྒོམས་ན་འབྲས་བུ་ཆེན་པོ་དང་ཕན་ཡོན་ཆེན་པོ་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། ཇི་ལྟར་མི་སྡུག་པའི་རྣམ་པར་ལྟ་བ་བསྒོམས་ཏེ། ལན་མང་དུ་བསྒོམས་ན་འབྲས་བུ་ཆེན་པོ་དང་ཕན་ཡོན་ཆེན་པོ་འཐོབ་པར་འགྱུར་བ་ནི། དགེ་སློང་དེས་མི་སྡུག་པའི་རྣམ་པར་ལྟ་བ་དང་ལྡན་པའི་དྲན་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ནི་དབེན་པ་ལ་བརྟེན་པ། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ལ་བརྟེན་པ། འགོག་པ་ལ་བརྟེན་པ། བཏང་སྙོམས་སུ་འགྱུར་བ་ལ་མངོན་པར་ཕྱོགས་པར་བྱའོ། ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་དང་། བརདང་། དགའ་བ་དང་། ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། བཏང་སྙོམས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་རྣམས་ནི་དབེན་པ་ལ་བརྟེན་པ། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ལ་བརྟེན་པ། འགོག་པ་ལ་བརྟེན་པ། བཏང་སྙོམས་སུ་འགྱུར་བ་ལ་མངོན་པར་ཕྱོགས་པར་བྱའོ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་ཡི་རངས་ནས་མངོན་པར་བསྟེན་ཏོ། ༼བདུན་བརྒྱ་བཞི་བཅུ་རྩ་གཉིས་པ༽ འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། དགེ་སློང་གང་གིས་འཆི་བ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་བསྒོམས་ཤིང་ལན་མང་དུ་བསྒོམས་ན་འབྲས་བུ་ཆེན་པོ་དང་ཕན་ཡོན་ཆེན་པོ་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། ཇི་ལྟར་དགེ་སློང་གིས་འཆི་བ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་བསྒོམས་ཤིང་ལན་མང་དུ་བསྒོམས་ན་འབྲས་བུ་ཆེན་པོ་དང་ཕན་ཡོན་ཆེན་པོ་འཐོབ་པར་འགྱུར་བ་ནི། དགེ་སློང་དེས་འཆི་བ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང་ལྡན་པའི་དྲན་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ནི་དབེན་པ་ལ་བརྟེན་པ། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ལ་བརྟེན་པ། འགོག་པ་ལ་བརྟེན་པ། བཏང་སྙོམས་སུ་འགྱུར་བ་ལ་མངོན་པར་ཕྱོགས་པར་བྱའོ། བཏང་སྙོམས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གི་བར་དུ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་བརྗོད་པར་བྱའོ།

」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（七四三）

如是我聞：

一時，佛住釋氏黃枕邑。時，眾多比丘晨朝著衣持缽，入黃枕邑乞食。

時，眾多比丘作是念：「今日太早，乞食時未至，我等可過外道精舍。」爾時，眾多比丘即入外道精舍，與諸外道出家共相問訊慰勞已，於一面坐。

諸外道出家言：「沙門瞿曇為諸弟子說如是法不：『斷五蓋惱心，慧力羸、為障礙分、不趣涅槃，盡攝其心，住四念處。心與慈俱，無怨無嫉，亦無瞋恚，廣大無量，善修充滿；四方、四維、上、下一切世間，心與慈俱，無怨無嫉，亦無瞋恚，廣大無量，善修習充滿，如是修習。』悲、喜、舍心俱亦如是說。我等亦復為諸弟子作如是說，我等與彼沙門瞿曇有何等異？所謂俱能說法。」

時，眾多比丘聞諸外道出家所說，心不喜悅，默然不呵，從座起去。入黃枕邑，乞食已，還精舍，舉衣缽，洗足已，詣佛所，稽首禮足，退坐一面。以彼外道出家所說廣白世尊。

བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་ཡི་རངས་ནས་མངོན་པར་བསྟེན་ཏོ། ༼བདུན་བརྒྱ་བཞི་བཅུ་རྩ་གསུམ་པ༽ འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤཱཀྱའི་རིགས་ཀྱི་སྔོ་སན་ཅན་གྱི་གྲོང་ན་བཞུགས་སོ། དེའི་ཚེ་དགེ་སློང་མང་པོ་སྔ་དྲོ་གོས་བགོས་ཏེ་ལྷུང་བཟེད་ཐོགས་ནས་སྔོ་སན་ཅན་གྱི་གྲོང་དུ་བསོད་སྙོམས་ལ་ཞུགས་སོ། དེའི་ཚེ་དགེ་སློང་མང་པོས་འདི་སྙམ་དུ་བསམས་ཏེ། དེ་རིང་ཤིན་ཏུ་སྔ་བས་བསོད་སྙོམས་ཀྱི་དུས་ལ་མ་བབ་པས། ང་ཚོ་མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་གནས་སུ་འགྲོའོ་སྙམ་མོ། དེ་ནས་དགེ་སློང་མང་པོ་མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་གནས་སུ་སོང་སྟེ། མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་རྣམས་དང་ཕན་ཚུན་འཚལ་བ་དང་བདེ་བ་དྲིས་ནས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་དོ། མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་རྣམས་ཀྱིས་སྨྲས་པ། དགེ་སྦྱོང་གཽ་ཏ་མས་ཉན་ཐོས་རྣམས་ལ་འདི་ལྟར་ཆོས་སྟོན་ཏམ། སྒྲིབ་པ་ལྔ་པོ་སེམས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་ཉམས་པར་བྱེད་པ། བར་དུ་གཅོད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་མི་འཇུག་པ་རྣམས་སྤངས་ནས། སེམས་ཡོངས་སུ་བཟུང་སྟེ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་ལ་གནས་པར་བྱའོ། སེམས་བྱམས་པ་དང་ལྡན་པ། ཁོན་དུ་འཛིན་པ་མེད་པ། ཕྲག་དོག་མེད་པ། ཁོང་ཁྲོ་བ་མེད་པ། ཡངས་ཤིང་རྒྱ་ཆེ་བ། ཚད་མེད་པ། ལེགས་པར་བསྒོམས་ཏེ་རྫོགས་པ། ཕྱོགས་བཞི་དང་། མཚམས་བཞི་དང་། སྟེང་དང་འོག་སྟེ་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་དུ་སེམས་བྱམས་པ་དང་ལྡན་པ། ཁོན་དུ་འཛིན་པ་མེད་པ། ཕྲག་དོག་མེད་པ། ཁོང་ཁྲོ་བ་མེད་པ། ཡངས་ཤིང་རྒྱ་ཆེ་བ། ཚད་མེད་པ། ལེགས་པར་བསྒོམས་ཏེ་རྫོགས་པར་བྱའོ་ཞེས་དེ་ལྟར་བསྒོམ་པར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་སམ། སྙིང་རྗེ་དང་། དགའ་བ་དང་། བཏང་སྙོམས་དང་ལྡན་པའི་སེམས་ཀྱང་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་སོ། ང་ཚོས་ཀྱང་ཉན་ཐོས་རྣམས་ལ་དེ་ལྟར་བཤད་དོ། དེས་ན་ང་ཚོ་དང་དགེ་སྦྱོང་གཽ་ཏ་མ་ལ་ཁྱད་པར་ཅི་ཡོད། གང་གི་ཕྱིར་ན་གཉིས་ཀས་ཆོས་བཚུངས་སོ། དེའི་ཚེ་དགེ་སློང་མང་པོས་མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་རྣམས་ཀྱིས་སྨྲས་པ་ཐོས་ནས་ཡི་མ་རངས་ཏེ། ཅང་མི་སྨྲ་བར་སྟན་ལས་ལངས་ནས་སོང་ངོ་། སྔོ་སན་ཅན་གྱི་གྲོང་དུ་བསོད་སྙོམས་བྱས་ནས་གཙུག་ལག་ཁང་དུ་ལོག་སྟེ། གོས་དང་ལྷུང་བཟེད་བཞག་ནས། ཞབས་བཀྲུས་ཏེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེར་སོང་ནས། ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་ནས་མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་རྣམས་ཀྱིས་སྨྲས་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་རྒྱས་པར་གསོལ་ཏོ།

爾時，世尊告諸比丘：「如彼外道出家所說，汝等應問：『修習慈心，為何所勝？修習悲、喜、舍心，為何所勝？』如是問時，彼諸外道出家，心則駭散，或說外異事，或瞋慢、毀呰、違背、不忍，或默然萎熟，低頭失辯，思惟而住。所以者何？我不見諸天、魔、梵、沙門、婆羅門、天、人眾中，聞我所說隨順樂者，唯除如來及聲聞眾者。比丘！心與慈俱多修習，于凈最勝；悲心修習多修習，空入處最勝；喜心修習多修習，識入處最勝；舍心修習多修習，無所有入處最勝。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（七四四）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「若比丘修習慈心，多修習已，得大果大福利。云何比丘修習慈心，得大果大福利？是比丘心與慈俱，修念覺分，依遠離、依無慾、依滅、向于舍；乃至修習舍覺分，依遠離、依無慾、依滅、向于舍。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（七四五）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「若比丘修空入處，多修習已，得大果大福利。

དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། དེ་ལྟར་མུ་སྟེགས་ཅན་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་རྣམས་ཀྱིས་སྨྲས་པ་ལ། ཁྱེད་རྣམས་ཀྱིས་འདི་སྐད་དུ་དྲིས་ཤིག །བྱམས་པའི་སེམས་བསྒོམས་པས་ཅི་ཞིག་མཆོག་ཏུ་འགྱུར། སྙིང་རྗེ་དང་དགའ་བ་དང་བཏང་སྙོམས་ཀྱི་སེམས་བསྒོམས་པས་ཅི་ཞིག་མཆོག་ཏུ་འགྱུར། དེ་ལྟར་དྲིས་པ་ན་མུ་སྟེགས་ཅན་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་དེ་དག་གི་སེམས་རྣམ་པར་འཐོར་ཞིང༌། ཁ་ཅིག་ནི་གཞན་གྱི་གཏམ་སྨྲ། ཁ་ཅིག་ནི་ཁྲོ་ཞིང་ང་རྒྱལ་དང་སྨོད་ཅིང་རྒོལ་བ་དང་མི་བཟོད་པར་བྱེད། ཁ་ཅིག་ནི་ཅང་མི་སྨྲ་བར་མགོ་སྒུར་ཏེ་རྩོད་པ་ཤོར་ནས་བསམ་བཞིན་དུ་འདུག་གོ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ལྷ་དང་བདུད་དང་ཚངས་པ་དང་དགེ་སྦྱོང་དང་བྲམ་ཟེ་དང་ལྷ་དང་མི་རྣམས་ཀྱི་ནང་ན་ང་ཡིས་བཤད་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་མ་མཐོང་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཚོགས་མ་གཏོགས་སོ། དགེ་སློང་དག །སེམས་བྱམས་པ་དང་ལྡན་པ་མང་དུ་བསྒོམས་ན་རྣམ་པར་དག་པ་མཆོག་ཡིན། སྙིང་རྗེའི་སེམས་བསྒོམས་ཤིང་མང་དུ་བསྒོམས་ན་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་མཆོག་ཡིན། དགའ་བའི་སེམས་བསྒོམས་ཤིང་མང་དུ་བསྒོམས་ན་རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་མཆོག་ཡིན། བཏང་སྙོམས་ཀྱི་སེམས་བསྒོམས་ཤིང་མང་དུ་བསྒོམས་ན་ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་མཆོག་ཡིན་ནོ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་ཡི་རངས་ནས་མངོན་པར་བསྒྲུབས་སོ། ༼བདུན་བརྒྱ་བཞི་བཅུ་བཞི་པ༽ འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བྱེད་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། གལ་ཏེ་དགེ་སློང་གིས་བྱམས་པའི་སེམས་བསྒོམས་ཏེ་མང་དུ་བསྒོམས་ན་འབྲས་བུ་ཆེན་པོ་དང་ཕན་ཡོན་ཆེན་པོ་འཐོབ་བོ། ཇི་ལྟར་ན་དགེ་སློང་གིས་བྱམས་པའི་སེམས་བསྒོམས་ན་འབྲས་བུ་ཆེན་པོ་དང་ཕན་ཡོན་ཆེན་པོཅེ་ན། དགེ་སློང་དེས་བྱམས་པ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་ཀྱིས་དྲན་པ་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བསྒོམ་སྟེ། དབེན་པ་ལ་བརྟེན། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ལ་བརྟེན། འགོག་པ་ལ་བརྟེན། བཏང་སྙོམས་སུ་བསྒྱུར་བ་དང༌། བཏང་སྙོམས་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གི་བར་དུ་དབེན་པ་ལ་བརྟེན། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ལ་བརྟེན། འགོག་པ་ལ་བརྟེན། བཏང་སྙོམས་སུ་བསྒྱུར་རོ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་ཡི་རངས་ནས་མངོན་པར་བསྒྲུབས་སོ། ༼བདུན་བརྒྱ་བཞི་བཅུ་ལྔ་པ༽ འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བྱེད་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། གལ་ཏེ་དགེ་སློང་གིས་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་བསྒོམས་ཏེ་མང་དུ་བསྒོམས་ན་འབྲས་བུ་ཆེན་པོ་དང་ཕན་ཡོན་ཆེན་པོ་འཐོབ་བོ།

云何比丘修空入處，多修習已，得大果大福利？是比丘心與空入處俱，修念覺分，依遠離、依無慾、依滅、向于舍；乃至修舍覺分，依遠離、依無慾、依滅、向于舍。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

如修空入處，如是識入處、無所有入處、非想非非想入處三經，亦如上說。

（七四六）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「若比丘修習安那般那念，多修習已，得大果大福利。云何修習安那般那念，多修習已，得大果大福利？是比丘心與安那般那念俱，修念覺分，依遠離、依無慾、依滅、向于舍；乃至修舍覺分，依遠離、依無慾、依滅、向于舍。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（七四七）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「若比丘修無常想，多修習已，得大果大福利。云何比丘修無常想，多修習已，得大果大福利？是比丘心口與無常想俱，修念覺分，依遠離、依無慾、依滅、向于舍；乃至得舍覺分，依遠離、依無慾、依滅、向于舍。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

ཇི་ལྟར་ན་དགེ་སློང་གིས་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་བསྒོམས་ཏེ་མང་དུ་བསྒོམས་ན་འབྲས་བུ་ཆེན་པོ་དང་ཕན་ཡོན་ཆེན་པོ་འཐོབ་ཅེ་ན། དགེ་སློང་དེས་སེམས་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་དང་ལྡན་པས་དྲན་པ་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བསྒོམ་སྟེ། དབེན་པ་ལ་བརྟེན། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ལ་བརྟེན། འགོག་པ་ལ་བརྟེན། བཏང་སྙོམས་སུ་བསྒྱུར་བ་དང༌། བཏང་སྙོམས་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གི་བར་དུ་དབེན་པ་ལ་བརྟེན། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ལ་བརྟེན། འགོག་པ་ལ་བརྟེན། བཏང་སྙོམས་སུ་བསྒྱུར་རོ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་ཡི་རངས་ནས་མངོན་པར་བསྒྲུབས་སོ། ཇི་ལྟར་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་བཞིན་དུ། དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་མདོ་གསུམ་ཡང་གོང་བཞིན་གསུངས་སོ། ༼བདུན་བརྒྱ་བཞི་བཅུ་དྲུག་པ༽ འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བྱེད་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། གལ་ཏེ་དགེ་སློང་གིས་དབུགས་རྔུབ་པ་དང་འབྱུང་བ་དྲན་པ་བསྒོམས་ཏེ་མང་དུ་བསྒོམས་ན་འབྲས་བུ་ཆེན་པོ་དང་ཕན་ཡོན་ཆེན་པོ་འཐོབ་བོ། ཇི་ལྟར་ན་དགེ་སློང་གིས་དབུགས་རྔུབ་པ་དང་འབྱུང་བ་དྲན་པ་བསྒོམས་ཏེ་མང་དུ་བསྒོམས་ན་འབྲས་བུ་ཆེན་པོ་དང་ཕན་ཡོན་ཆེན་པོ་འཐོབ་ཅེ་ན། དགེ་སློང་དེས་སེམས་དབུགས་རྔུབ་པ་དང་འབྱུང་བ་དྲན་པ་དང་ལྡན་པས་དྲན་པ་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བསྒོམ་སྟེ། དབེན་པ་ལ་བརྟེན། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ལ་བརྟེན། འགོག་པ་ལ་བརྟེན། བཏང་སྙོམས་སུ་བསྒྱུར་བ་དང༌། བཏང་སྙོམས་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གི་བར་དུ་དབེན་པ་ལ་བརྟེན། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ལ་བརྟེན། འགོག་པ་ལ་བརྟེན། བཏང་སྙོམས་སུ་བསྒྱུར་རོ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་ཡི་རངས་ནས་མངོན་པར་བསྒྲུབས་སོ། ༼བདུན་བརྒྱ་བཞི་བཅུ་བདུན་པ༽ འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བྱེད་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། གལ་ཏེ་དགེ་སློང་གིས་མི་རྟག་པའི་འདུ་ཤེས་བསྒོམས་ཏེ་མང་དུ་བསྒོམས་ན་འབྲས་བུ་ཆེན་པོ་དང་ཕན་ཡོན་ཆེན་པོ་འཐོབ་བོ། ཇི་ལྟར་ན་དགེ་སློང་གིས་མི་རྟག་པའི་འདུ་ཤེས་བསྒོམས་ཏེ་མང་དུ་བསྒོམས་ན་འབྲས་བུ་ཆེན་པོ་དང་ཕན་ཡོན་ཆེན་པོ་འཐོབ་ཅེ་ན། དགེ་སློང་དེས་སེམས་ངག་མི་རྟག་པའི་འདུ་ཤེས་དང་ལྡན་པས་དྲན་པ་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བསྒོམ་སྟེ། དབེན་པ་ལ་བརྟེན། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ལ་བརྟེན། འགོག་པ་ལ་བརྟེན། བཏང་སྙོམས་སུ་བསྒྱུར་བ་དང༌། བཏང་སྙོམས་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གི་བར་དུ་དབེན་པ་ལ་བརྟེན། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ལ་བརྟེན། འགོག་པ་ལ་བརྟེན། བཏང་སྙོམས་སུ་བསྒྱུར་རོ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་ཡི་རངས་ནས་མངོན་པར་བསྒྲུབས་སོ།

如無常想，如是無常苦想、苦無我想、觀食想、一切世間不可樂想、儘想、斷想、無慾想、滅想、患想、不凈想、青瘀想、膿潰想、膀脹想、壞想、食不盡想、血想、分離想、骨想、空想，一一經如上說。

雜阿含經卷第二十七 大正藏第 02 冊 No. 0099 雜阿含經

雜阿含經卷第二十八

宋天竺三藏求那跋陀羅譯

（七四八）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「如日出前相，謂明相初光。如是比丘正盡苦邊、究竟苦邊前相者，所謂正見。彼正見者，能起正志、正語、正業、正命、正方便、正念、正定。起定正受故，聖弟子心正解脫貪慾、瞋恚、愚癡，如是心善解脫。聖弟子得正知見：『我生已盡，梵行已立，所作已作，自知不受後有。』」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（七四九）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「若無明為前相，故生諸惡不善法。時，隨生無慚、無愧；無慚、無愧生已，隨生邪見；邪見生已，能起邪志、邪語、邪業、邪命、邪方便、邪念、邪定。若起明為前相，生諸善法。

ཇི་ལྟར་མི་རྟག་པའི་འདུ་ཤེས་བཞིན་དུ། དེ་བཞིན་དུ་མི་རྟག་པ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་འདུ་ཤེས་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བདག་མེད་པའི་འདུ་ཤེས་དང༌། ཟས་ལ་སོ་སོར་རྟོག་པའི་འདུ་ཤེས་དང༌། འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ལ་མི་དགའ་བའི་འདུ་ཤེས་དང༌། ཟད་པའི་འདུ་ཤེས་དང༌། སྤོང་བའི་འདུ་ཤེས་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་འདུ་ཤེས་དང༌། འགོག་པའི་འདུ་ཤེས་དང༌། ཉེས་དམིགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་དང༌། མི་གཙང་བའི་འདུ་ཤེས་དང༌། རུལ་སྔོན་པོའི་འདུ་ཤེས་དང༌། རྣག་གི་འདུ་ཤེས་དང༌། རླུང་ཁོག་པའི་འདུ་ཤེས་དང༌། རུལ་པའི་འདུ་ཤེས་དང༌། ཟས་མི་ཟད་པའི་འདུ་ཤེས་དང༌། ཁྲག་གི་འདུ་ཤེས་དང༌། རྣམ་པར་འཐོར་བའི་འདུ་ཤེས་དང༌། རུས་པའི་འདུ་ཤེས་དང༌། སྟོང་པའི་འདུ་ཤེས་ཏེ། མདོ་རེ་རེ་བཞིན་གོང་བཞིན་གསུངས་སོ། ཟུར་བཀོད་མདོ་སྡེའི་གླེགས་བམ་ཉེར་བདུན་པའོ། གཙུག་ལག་བཀའ་འགྱུར་པོད་གཉིས་པ། ཨང་༠༠༩༩ ཟུར་བཀོད་མདོ་སྡེ། ཟུར་བཀོད་མདོ་སྡེའི་གླེགས་བམ་ཉེར་བརྒྱད་པ། རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་གུ་ཎ་བྷ་དྲས་རྒྱའི་སྐད་ལས་བསྒྱུར། ༼བདུན་བརྒྱ་བཞི་བཅུ་བརྒྱད་པ༽ འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བྱེད་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ཇི་ལྟར་ཉི་མ་མ་ཤར་གོང་གི་མཚན་མ་ནི་སྔ་དྲོའི་སྣང་བ་ཡིན་པ་བཞིན་དུ། དེ་བཞིན་དུ་དགེ་སློང་གིས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་མཐའ་ཡང་དག་པར་ཟད་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་གྱི་མཐའ་ཡང་དག་པར་མཐར་ཕྱིན་པའི་སྔོན་གྱི་མཚན་མ་ནི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ཡིན་ནོ། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་དེས་ཡང་དག་པའི་རྟོག་པ་དང༌། ཡང་དག་པའི་ངག་དང༌། ཡང་དག་པའི་ལས་དང༌། ཡང་དག་པའི་འཚོ་བ་དང༌། ཡང་དག་པའི་རྩོལ་བ་དང༌། ཡང་དག་པའི་དྲན་པ་དང༌། ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡང་དག་པར་ཐོབ་པས་འཕགས་པའི་སེམས་འ་དང༌། ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་ལས་ཡང་དག་པར་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟར་སེམས་ལེགས་པར་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་གྱུར་ནས། འཕགས་པས་ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་དང་མཐོང་བ་འཐོབ་སྟེ། སྐྱེ་བ་ཟད། ཚངས་སྤྱོད་བསྟེན་ཟིན། བྱ་བ་བྱས་ཟིན། སླར་སྲིད་པ་མི་ལེན་པར་རང་གིས་མངོན་སུམ་དུ་ཤེས་སོ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་ཡི་རངས་ནས་མངོན་པར་བསྒྲུབས་སོ། ༼བདུན་བརྒྱ་བཞི་བཅུ་དགུ་པ༽ འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བྱེད་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། གལ་ཏེ་མ་རིག་པ་སྔོན་དུ་བཏང་བས་མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་སྐྱེ་བའི་ཚེ། དེའི་རྗེས་སུ་ངོ་ཚ་མེད་པ་དང་ཁྲེལ་མེད་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར། ངོ་ཚ་མེད་པ་དང་ཁྲེལ་མེད་པ་སྐྱེས་ནས་དེའི་རྗེས་སུ་ལོག་པར་ལྟ་བ་སྐྱེ་བར་འགྱུར། ལོག་པར་ལྟ་བ་སྐྱེས་ནས་ལོག་པའི་རྟོག་པ་དང༌། ལོག་པའི་ངག་དང༌། ལོག་པའི་ལས་དང༌། ལོག་པའི་འཚོ་བ་དང༌། ལོག་པའི་རྩོལ་བ་དང༌། ལོག་པའི་དྲན་པ་དང༌། ལོག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ། གལ་ཏེ་རིག་པ་སྔོན་དུ་བཏང་བས་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ།

時，慚愧隨生，慚愧生已，能生正見，正見生已，起正志、正語、正業、正命、正方便、正念、正定，次第而起。正定起已，聖弟子得正解脫貪慾、瞋恚、愚癡。如是聖弟子得正解脫已，得正知見：『我生已盡，梵行已立，所作已作，自知不受後有。』」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（七五〇）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「若比丘！諸惡不善法，比丘，一切皆以無明為根本，無明集、無明生、無明起。所以者何？無明者無知，于善、不善法不如實知，有罪、無罪，下法、上法，染污，不染污，分別、不分別，緣起、非緣起不如實知；不如實知故，起于邪見，起于邪見已，能起邪志、邪語、邪業、邪命、邪方便、邪念、邪定。

「若諸善法生，一切皆明為根本，明集、明生、明起。明，于善、不善法如實知者，罪、無罪，親近、不親近，卑法、勝法，穢污、白凈，有分別、無分別，緣起、非緣起悉如實知，如實知者，是則正見。正見者，能起正志、正語、正業、正命、正方便、正念、正定。

དེའི་ཚེ་ངོ་ཚ་ཤེས་པ་དང་ཁྲེལ་ཡོད་པ་རྗེས་སུ་སྐྱེ། ངོ་ཚ་ཤེས་པ་དང་ཁྲེལ་ཡོད་པ་སྐྱེས་ནས་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་སྐྱེ་བར་འགྱུར། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་སྐྱེས་ནས་ཡང་དག་པའི་རྟོག་པ་དང༌། ཡང་དག་པའི་ངག་དང༌། ཡང་དག་པའི་ལས་དང༌། ཡང་དག་པའི་འཚོ་བ་དང༌། ཡང་དག་པའི་རྩོལ་བ་དང༌། ཡང་དག་པའི་དྲན་པ་དང༌། ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གོ་རིམ་བཞིན་དུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར། ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྐྱེས་ནས་འཕགས་པས་འདོད་ཆགས་དང༌། ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་ལས་ཡང་དག་པར་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར། དེ་ལྟར་འཕགས་པས་ཡང་དག་པར་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་གྱུར་ནས། ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་དང་མཐོང་བ་འཐོབ་སྟེ། སྐྱེ་བ་ཟད། ཚངས་སྤྱོད་བསྟེན་ཟིན། བྱ་བ་བྱས་ཟིན། སླར་སྲིད་པ་མི་ལེན་པར་རང་གིས་མངོན་སུམ་དུ་ཤེས་སོ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་ཡི་རངས་ནས་མངོན་པར་བསྒྲུབས་སོ། ༼བདུན་བརྒྱ་ལྔ་བཅུ་པ༽ འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བྱེད་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། དགེ་སློང་དག །མི་དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི། དགེ་སློང་དག །ཐམས་ཅད་མ་རིག་པ་ལས་རྩ་བར་གྱུར་ཏེ། མ་རིག་པ་ཀུན་འབྱུང་བ་དང༌། མ་རིག་པ་ལས་སྐྱེས་པ་དང༌། མ་རིག་པ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མ་རིག་པ་ནི་མི་ཤེས་པ་སྟེ། དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མི་ཤེས། ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་བཅས་པ་དང༌། ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པ་དང༌། དམན་པའི་ཆོས་དང༌། མཆོག་གི་ཆོས་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པ་དང༌། རྣམ་པར་དབྱེ་བ་དང༌། རྣམ་པར་དབྱེ་བ་མེད་པ་དང༌། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་དང༌། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་པ་རྣམས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མི་ཤེས། ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མི་ཤེས་པས་ལོག་པར་ལྟ་བ་སྐྱེ། ལོག་པར་ལྟ་བ་སྐྱེས་ནས་ལོག་པའི་རྟོག་པ་དང༌། ལོག་པའི་ངག་དང༌། ལོག་པའི་ལས་ད་པའི་འཚོ་བ་དང༌། ལོག་པའི་རྩོལ་བ་དང༌། ལོག་པའི་དྲན་པ་དང༌། ལོག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ། གལ་ཏེ་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་སྐྱེ་ན། ཐམས་ཅད་རིག་པ་ལས་རྩ་བར་གྱུར་ཏེ། རིག་པ་ཀུན་འབྱུང་བ་དང༌། རིག་པ་ལས་སྐྱེས་པ་དང༌། རིག་པ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན། རིག་པས་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཤེས་པ་ནི། ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང༌། ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པ་དང༌། བསྟེན་པར་བྱ་བ་དང༌། བསྟེན་པར་མི་བྱ་བ་དང༌། དམན་པའི་ཆོས་དང༌། མཆོག་གི་ཆོས་དང༌། དྲི་མ་དང་བཅས་པ་དང༌། དཀར་པོ་དང༌། རྣམ་པར་དབྱེ་བ་དང་བཅས་པ་དང༌། རྣམ་པར་དབྱེ་བ་མེད་པ་དང༌། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་དང༌། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་པ་མ་ལུས་པར་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཤེས་པར་འགྱུར། ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཤེས་པས་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ཡིན་ནོ། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ཅན་གྱིས་ཡང་དག་པའི་རྟོག་པ་དང༌། ཡང་དག་པའི་ངག་དང༌། ཡང་དག་པའི་ལས་དང༌། ཡང་དག་པའི་འཚོ་བ་དང༌། ཡང་དག་པའི་རྩོལ་བ་དང༌། ཡང་དག་པའི་དྲན་པ་དང༌། ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ།

正定起已，聖弟子得正解脫貪、恚、癡，貪、恚、癡解脫已，是聖弟子得正智見：『我生已盡，梵行已立，所作已作，自知不受後有。』」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（七五一）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「若在家、若出家而起邪事者，我所不說。所以者何？若在家、出家而起邪事者，則不樂正法。何等為邪事？謂邪見，乃至邪定，若在家、出家而起正事，我所讚歎。所以者何？起正事者，則樂正法，善於正法。何等為正事？謂正見，乃至正定。」

爾時，世尊即說偈言：

「在家及出家，　　而起邪事者， 　彼則終不樂，　　無上之正法， 　在家及出家，　　而起正事者， 　彼則常心樂，　　無上之正法。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（七五二）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，迦摩比丘詣佛所，稽首佛足，退坐一面，白佛言：「世尊！所謂欲者。云何為欲？」

佛告迦摩：「欲，謂五欲功德。何等為五？謂眼識明色，可愛、可意、可念，長養欲樂。

ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྐྱེས་ནས་འཕགས་པས་འདོད་ཆགས་དང༌། ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་ལས་ཡང་དག་པར་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར། འདོད་ཆགས་དང༌། ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་ནས། འཕགས་པས་ཡང་དག་པའི་ཤེས་རབ་དང་མཐོང་བ་འཐོབ་སྟེ། སྐྱེ་བ་ཟད། ཚངས་སྤྱོད་བསྟེན་ཟིན། བྱ་བ་བྱས་ཟིན། སླར་སྲིད་པ་མི་ལེན་པར་རང་གིས་མངོན་སུམ་དུ་ཤེས་སོ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་ཡི་རངས་ནས་མངོན་པར་བསྒྲུབས་སོ། ༼བདུན་བརྒྱ་ང་གཅིག་པ༽ འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བྱེད་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ཁྱིམ་པའམ་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་གང་གིས་ཀྱང་ལོག་པའི་བྱ་བ་བྱེད་པ་ལ་ངས་མི་བསྔགས་སོ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཁྱིམ་པའམ་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་གང་གིས་ཀྱང་ལོག་པའི་བྱ་བ་བྱེད་པ་ནི་དམ་པའི་ཆོས་ལ་དགའ་བར་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། ལོག་པའི་བྱ་བ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ལོག་པའི་ལྟ་བ་ནས་ལོག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་བར་དུའོ། ཁྱིམ་པའམ་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་གང་གིས་ཀྱང་ཡང་དག་པའི་བྱ་བ་བྱེད་པ་ལ་ངས་བསྔགས་སོ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཡང་དག་པའི་བྱ་བ་བྱེད་པ་ནི་དམ་པའི་ཆོས་ལ་དགའ་ཞིང་དམ་པའི་ཆོས་ལ་བཟང་པོར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། ཡང་དག་པའི་བྱ་བ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ནས་ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་བར་དུའོ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་གསུངས་པ། ཁྱིམ་པ་དང་ནི་རབ་བྱུང་བ། །ལོག་པའི་བྱ་བ་བྱེད་པ་གང༌།། དེ་དག་རྟག་ཏུ་མི་དགའ་སྟེ། །བླ་མེད་ཡང་དག་ཆོས་ལ་ཡང༌།། ཁྱིམ་པ་དང་ནི་རབ་བྱུང་བ། །ཡང་དག་བྱ་བ་བྱེད་པ་གང༌།། དེ་དག་རྟག་ཏུ་སེམས་དགའ་སྟེ། །བླ་མེད་ཡང་དག་ཆོས་ལ་ཡང༌།། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུང དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་ཡི་རངས་ནས་མངོན་པར་བསྒྲུབས་སོ། ༼བདུན་བརྒྱ་ང་གཉིས་པ༽ འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བྱེད་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ། དེའི་ཚེ་དགེ་སློང་ཀ་མ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེར་སོང་སྟེ། ཕྱིན་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་བཙལ་ཏེ་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འདུག་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། བཅོམ་ལྡན་འདས། འདོད་པ་ཞེས་བགྱི་བ་གང་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀ་མ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། འདོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལྔའོ། ལྔ་གང་ཞེ་ན། མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་གཟུགས་མཛེས་པ་ཡིད་དུ་འོང་བ། ཡིད་དུ་འཐད་པ། དྲན་པར་འོས་པ། འདོད་ཆགས་དང་དགའ་བ་སྐྱེད་པའོ།།

如是耳、鼻、舌、身識觸，可愛、可意、可念，長養欲樂，是名為欲。然彼非欲，于彼貪著者，是名為欲。」

爾時，世尊即說偈言：

「世間雜五色，　　彼非為愛慾， 　貪慾覺想者，　　是則士夫欲， 　眾色常住世，　　行者斷心欲。」

迦摩比丘白佛言：「世尊！寧有道有跡，斷此愛慾不？」

佛告比丘：「有八正道，能斷愛慾，謂正見、正志、正語、正業、正命、正方便、正念、正定。」

佛說此經已，迦摩比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（七五三）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

時，有比丘名阿梨瑟吒，詣佛所，稽首佛足，退坐一面，白佛言：「世尊！所謂甘露者。云何名為甘露？」

佛告阿梨瑟吒：「甘露者，界名說，然我為有漏盡者，現說此名。」

阿梨瑟吒比丘白佛言：「世尊！有道有跡，修習多修習，得甘露法不？」

佛告比丘：「有，所謂八聖道分——謂正見乃至正定。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（七五四）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

། དེ་བཞིན་དུ་རྣ་བ་དང་། སྣ་དང་། ལྕེ་དང་། ལུས་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རེག་བྱ་དང་། ཡིད་དུ་འོང་བ་དང་། ཡིད་དུ་འཐད་པ་དང་། ཡིད་ལ་བསམ་པ་དང་། འདོད་པའི་བདེ་བ་འཕེལ་བར་བྱེད་པ་དེ་ནི་འདོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་དེ་ནི་འདོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་ཆགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འདོད་པ་ཞེས་བྱའོ།། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་གསུངས་པ། འཇིག་རྟེན་སྣ་ཚོགས་ཁ་དོག་ལྔ། །དེ་ནི་འདོད་ཆགས་མ་ཡིན་ཏེ།། ཆགས་པའི་རྣམ་རྟོག་གང་ཡིན་པ། །དེ་ནི་སྐྱེས་བུའི་འདོད་པའོ།། ཁ་དོག་རྣམས་ནི་རྟག་གནས་ཀྱང་། །སྤྱོད་པས་སེམས་ཀྱི་འདོད་པ་སྤོང་།། དགེ་སློང་ཀཱ་མས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཞུས་པ། བཙུན་པ། འདོད་ཆགས་འདི་སྤོང་བའི་ལམ་དང་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ཡོད་དམ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་དང་། ཡང་དག་པའི་རྟོག་པ་དང་། ཡང་དག་པའི་ངག་དང་། ཡང་དག་པའི་ལས་ཀྱི་མཐའ་དང་། ཡང་དག་པའི་འཚོ་བ་དང་། ཡང་དག་པའི་རྩོལ་བ་དང་། ཡང་དག་པའི་དྲན་པ་དང་། ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏེ་འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པོ་འདིས་འདོད་ཆགས་སྤོང་བར་འགྱུར་རོ།། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་སྡེ་འདི་བཀའ་སྩལ་ནས། དགེ་སློང་ཀཱ་མས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ངོ་།། （བདུན་བརྒྱ་ང་གསུམ་པ།） འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་གི་དུས་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་དགེ་སློང་ཨ་རི་ཥྚ་ཞེས་བྱ་བ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེར་སོང་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ནས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་དེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཙུན་པ་བདུད་རྩི་ཞེས་བགྱི་བ་དེ་གང་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཨ་རི་ཥྚ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། བདུད་རྩི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁམས་ཀྱི་མིང་སྟེ། འོན་ཀྱང་ངས་ཟག་པ་ྣམས་ལ་མིང་འདི་མངོན་སུམ་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ།། དགེ་སློང་ཨ་རི་ཥྚས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཞུས་པ། བཙུན་པ་བདུད་རྩིའི་ཆོས་འཐོབ་པའི་ལམ་དང་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ཡོད་དམ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ཡོད་དེ། འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པ་སྟེ། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ནས་ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་བར་རོ།། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་སྡེ་འདི་བཀའ་སྩལ་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ངོ་།། （བདུན་བརྒྱ་ང་བཞི་པ།） འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་གི་དུས་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།།

爾時，尊者舍利弗詣佛所，稽首佛足，退坐一面，白佛言：「世尊！所謂賢聖等三昧根本眾具。云何為賢聖等三昧根本眾具？」

佛告舍利弗：「謂七正道分為賢聖等三昧，為根本，為眾具。何等為七？謂正見、正志、正語、正業、正命、正方便、正念。舍利弗！於此七道分為基業已，得一其心，是名賢聖等三昧根本眾具。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（七五五～七）

如上三經。如是佛問諸比丘三經亦如是說。

（七五八）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「無母子畏，有母子畏。愚癡無聞凡夫所說，而不能知無母子畏，有母子畏。

「諸比丘！有三種無母子畏，愚癡無聞凡夫所說。何等為三？諸比丘！有時兵兇亂起，殘害國土，隨流波迸，子失其母，母失其子，是名第一無母子畏，愚癡無聞凡夫所說。

「複次，比丘！有時大火卒起，焚燒城邑聚落，人民馳走，母子相失，是名第二無母子畏，愚癡無聞凡夫所說。

「複次，比丘！有時山中大雨，洪水流出，漂沒聚落，人民馳走，母子相失，是名第三無母子畏，愚癡無聞凡夫所說。

དེའི་ཚེ་བཙུན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེར་སོང་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ནས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་དེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཙུན་པ། འཕགས་པའི་མཉམ་པར་བཞག་པའི་རྩ་བ་དང་ཡོ་བྱད་ཅེས་བགྱི་བ་གང་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཤཱ་རིའི་བུ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ཡང་དག་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བདུན་པོ་ནི་འཕགས་པའི་མཉམ་པར་བཞག་པའི་རྩ་བ་དང་ཡོ་བྱད་ཡིན་ནོ། །བདུན་གང་ཞེ་ན། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་དང་། ཡང་དག་པའི་རྟོག་པ་དང་། ཡང་དག་པའི་ངག་དང་། ཡང་དག་པའི་ལས་ཀྱི་མཐའ་དང་། ཡང་དག་པའི་འཚོ་བ་དང་། ཡང་དག་པའི་རྩོལ་བ་དང་། ཡང་དག་པའི་དྲན་པའོ། །ཤཱ་རིའི་བུ། ལམ་གྱི་ཡན་ལག་བདུན་པོ་འདི་དག་ལ་གཞི་བྱས་ནས་སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་གྱུར་པ་དེ་ནི་འཕགས་པའི་མཉམ་པར་བཞག་པའི་རྩ་བ་དང་ཡོ་བྱད་ཅེས་བྱའོ།། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་སྡེ་འདི་བཀའ་སྩལ་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ངོ་།། （བདུན་བརྒྱ་ང་ལྔ་པ་ནས་བདུན་པའི་བར།） གོང་གི་མདོ་གསུམ་པོ་བཞིན་དུ། དེ་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་དྲིས་པའི་མདོ་གསུམ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་གསུངས་སོ།། （བདུན་བརྒྱ་ང་བརྒྱད་པ།） འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་གི་དུས་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། མ་བུའི་འཇིགས་པ་མེད་པ་ཡོད། མ་བུའི་འཇིགས་པ་ཡོད། བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཐོས་པ་དང་མི་ལྡན་པས་སྨྲས་པ་ལ། མ་བུའི་འཇིགས་པ་མེད་པ་དང་། མ་བུའི་འཇིགས་པ་ཡོད་པ་མི་ཤེས་སོ།། དགེ་སློང་དག །མ་བུའི་འཇིགས་པ་མེད་པ་གསུམ་ནི་བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཐོས་པ་དང་མི་ལྡན་པས་སྨྲས་པ་ཡིན་ནོ། །གསུམ་གང་ཞེ་ན། དགེ་སློང་དག །ལ་ལར་དམག་འཁྲུག་པ་ལངས་ནས་ཡུལ་གནོད་པར་བྱེད་ཅིང་། རྒྱུན་དུ་རྦ་རླབས་ལྟར་འཕྲོ་བས། བུས་མ་བོར། མས་བུ་བོར་བ་འབྱུང་སྟེ། འདི་ནི་མ་བུའི་འཇིགས་པ་མེད་པ་དང་པོ་སྟེ། བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཐོས་པ་དང་མི་ལྡན་པས་སྨྲས་པ་ཡིན་ནོ།།ློང་དག །ལ་ལར་མེ་འབར་བ་གློ་བུར་དུ་བྱུང་སྟེ། གྲོང་ཁྱེར་དང་གྲོང་རྫོངས་བསྲེག་པས། མི་རྣམས་བྲོས་ཤིང་མ་བུ་ཕན་ཚུན་བོར་བ་འབྱུང་སྟེ། འདི་ནི་མ་བུའི་འཇིགས་པ་མེད་པ་གཉིས་པ་སྟེ། བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཐོས་པ་དང་མི་ལྡན་པས་སྨྲས་པ་ཡིན་ནོ།། ཡང་དགེ་སློང་དག །ལ་ལར་རི་ལ་ཆར་ཆེན་པོ་བབས་ནས། ཆུ་ལོག་བྱུང་སྟེ་གྲོང་རྫོངས་ཆུས་ཁྱེར་བས། མི་རྣམས་བྲོས་ཤིང་མ་བུ་ཕན་ཚུན་བོར་བ་འབྱུང་སྟེ། འདི་ནི་མ་བུའི་འཇིགས་པ་མེད་པ་གསུམ་པ་སྟེ། བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཐོས་པ་དང་མི་ལྡན་པས་སྨྲས་པ་ཡིན་ནོ།།

「然此等畏，是有母子畏，愚癡無聞凡夫說名無母子畏。彼有時兵兇亂起，殘害國土，隨流波迸，母子相失，或時于彼母子相見，是名第一有母子畏，愚癡無聞凡夫說名無母子畏。

「複次，大火卒起，焚燒城邑聚落，人民馳走，母子相失，或復相見，是名第二有母子畏，愚癡無聞凡夫說名無母子畏。

「複次，山中大雨，洪水流出，漂沒聚落，此人馳走，母子相失，或尋相見，是名第三有母子畏，愚癡無聞凡夫說名無母子畏。

「比丘！有三種無母子畏，是我自覺成三菩提之所記說。何等為三？若比丘！子若老時，無母能語：『子！汝莫老，我當代汝。』其母老時，亦無子語：『母！令莫老，我代之老。』是名第一無母子畏，我自覺成三菩提之所記說。

「複次，比丘！有時子病，母不能語：『子！令莫病，我當代汝。』母病之時，子亦不能語：『母！莫病，我當代母。』是名第二無母子畏，我自覺成三菩提之所記說。

「複次，子若死時，無母能語：『子！令莫死，我今代汝。』母若死時，無子能語：『母！令莫死，我當代母。』是名第三無母子畏，我自覺成三菩提之所記說。

འོན་ཀྱང་འཇིགས་པ་འདི་དག་ནི་མ་བུའི་འཇིགས་པ་ཡིན་ཏེ། བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཐོས་པ་དང་མི་ལྡན་པས་མ་བུའི་འཇིགས་པ་མེད་པར་སྨྲ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ལ་ལར་དམག་འཁྲུག་པ་ལངས་ནས་ཡུལ་གནོད་པར་བྱེད་ཅིང་། རྒྱུན་དུ་རྦ་རླབས་ལྟར་འཕྲོ་བས། མ་བུ་ཕན་ཚུན་བོར་ཡང་། སྐབས་འགར་མ་བུ་ཕན་ཚུན་མཇལ་བར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ནི་མ་བུའི་འཇིགས་པ་དང་པོ་སྟེ། བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཐོས་པ་དང་མི་ལྡན་པས་མ་བུའི་འཇིགས་པ་མེད་པར་སྨྲ་བ་ཡིན་ནོ།། ཡང་མེ་འབར་བ་གློ་བུར་དུ་བྱུང་སྟེ། གྲོང་ཁྱེར་དང་གྲོང་རྫོངས་བསྲེག་པས། མི་རྣམས་བྲོས་ཤིང་མ་བུ་ཕན་ཚུན་བོར་ཡང་། སླར་ཕན་ཚུན་མཇལ་བ་འབྱུང་སྟེ། འདི་ནི་མ་བུའི་འཇིགས་པ་གཉིས་པ་སྟེ། བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཐོས་པ་དང་མི་ལྡན་པས་མ་བུའི་འཇིགས་པ་མེད་པར་སྨྲ་བ་ཡིན་ནོ།། ཡང་རི་ལ་ཆར་ཆེན་པོ་བབས་ནས། ཆུ་ལོག་བྱུང་སྟེ་གྲོང་རྫོངས་ཆུས་ཁྱེར་བས། མི་འདི་དག་བྲོས་ཤིང་མ་བུ་ཕན་ཚུན་བོར་ཡང་། སླར་འཚོལ་ནས་མཇལ་བ་འབྱུང་སྟེ། འདི་ནི་མ་བུའི་འཇིགས་པ་གསུམ་པ་སྟེ། བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཐོས་པ་དང་མི་ལྡན་པས་མ་བུའི་འཇིགས་པ་མེད་པར་སྨྲ་བ་ཡིན་ནོ།། དགེ་སློང་དག །མ་བུའི་འཇིགས་པ་མེད་པ་གསུམ་ནི་ང་རང་ཉིད་ཀྱིས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས་ལུང་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གསུམ་གང་ཞེ་ན། དགེ་སློང་དག །གལ་ཏེ་བུ་རྒས་པའི་ཚེ་ན། མས་བུ་ལ་ཁྱོད་མ་རྒས་ཤིག །ངས་ཁྱོད་ཀྱི་ཚབ་ཏུ་རྒས་པར་བྱའོ་ཞེས་སྨྲ་མི་ནུས། མ་རྒས་པའི་ཚེ་ན་ཡང་བུས་མ་ལ་ཡུམ་མ་རྒས་ཤིག །ངས་ཁྱེད་ཀྱི་ཚབ་ཏུ་རྒས་པར་བྱའོ་ཞེས་སྨྲ་མི་ནུས་ཏེ། འདི་ནི་མ་བུའི་འཇིགས་པ་མེད་པ་དང་པོ་སྟེ། ང་རང་ཉིད་ཀྱིས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས་ལུང་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ།། ཡང་དགེ་སློང་དག །ལ་ལར་བུ་ན་བའི་ཚེ་ན། མས་བུ་ཁྱོད་མ་ན་ཞིག །ངས་ཁྱོད་ཀྱི་ཚབ་ཏུ་ན་བར་བྱའོ་ཞེས་སྨྲ་མི་ནུབའི་ཚེ་ན་ཡང་བུས་ཡུམ་མ་ན་ཞིག །ངས་ཡུམ་གྱི་ཚབ་ཏུ་ན་བར་བྱའོ་ཞེས་སྨྲ་མི་ནུས་ཏེ། འདི་ནི་མ་བུའི་འཇིགས་པ་མེད་པ་གཉིས་པ་སྟེ། ང་རང་ཉིད་ཀྱིས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས་ལུང་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ།། ཡང་བུ་འཆི་བའི་ཚེ་ན། མས་བུ་ཁྱོད་མ་འཆི་ཞིག །ད་ལྟ་ངས་ཁྱོད་ཀྱི་ཚབ་ཏུ་འཆི་བར་བྱའོ་ཞེས་སྨྲ་མི་ནུས། མ་འཆི་བའི་ཚེ་ན། བུས་ཡུམ་མ་འཆི་ཞིག །ངས་ཡུམ་གྱི་ཚབ་ཏུ་འཆི་བར་བྱའོ་ཞེས་སྨྲ་མི་ནུས་ཏེ། འདི་ནི་མ་བུའི་འཇིགས་པ་མེད་པ་གསུམ་པ་སྟེ། ང་རང་ཉིད་ཀྱིས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས་ལུང་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ།།

」

諸比丘白佛：「有道有跡，修習多修習，斷前三種有母子畏，斷後三種無母子畏不？」

佛告比丘：「有道有跡，斷彼三畏。何等為道。何等為跡，修習多修習，斷前三種有母子畏，斷後三種無母子畏？謂八聖道分，正見、正志、正語、正業、正命、正方便、正念、正定。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（七五九）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「有三受，無常、有為、心所緣生。何等為三？謂樂受、苦受、不苦不樂受。」

諸比丘白佛：「世尊！有道有跡，修習多修習，斷此三受不？」

佛告比丘：「有道有跡，修習多修習，斷此三受。何等為道，何等為跡，修習多修習，斷此三受？」

佛告比丘：「謂八聖道，正見、正志、正語、正業、正命、正方便、正念、正定。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（七六〇）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「世有三法，不可喜、不可愛、不可念。何等為三？謂老、病、死，此三法不可喜、不可愛、不可念。

དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ལ་གསོལ་པ། ལམ་དང་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ཡོད་དེ། གོམས་ཤིང་ལན་མང་དུ་གོམས་པར་བྱས་ན། མ་བུའི་འཇིགས་པ་ཡོད་པ་གསུམ་དང་། མ་བུའི་འཇིགས་པ་མེད་པ་གསུམ་སྤོང་བར་འགྱུར་རམ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ལམ་དང་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ཡོད་དེ། འཇིགས་པ་དེ་གསུམ་པོ་སྤོང་བར་འགྱུར་རོ། །ལམ་གང་ཞིག་ཡིན། རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་གང་ཞིག་གོམས་ཤིང་ལན་མང་དུ་གོམས་པར་བྱས་ན། མ་བུའི་འཇིགས་པ་ཡོད་པ་གསུམ་དང་། མ་བུའི་འཇིགས་པ་མེད་པ་གསུམ་སྤོང་བར་འགྱུར་ཞེ་ན། འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པ་སྟེ། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་དང་། ཡང་དག་པའི་རྟོག་པ་དང་། ཡང་དག་པའི་ངག་དང་། ཡང་དག་པའི་ལས་ཀྱི་མཐའ་དང་། ཡང་དག་པའི་འཚོ་བ་དང་། ཡང་དག་པའི་རྩོལ་བ་དང་། ཡང་དག་པའི་དྲན་པ་དང་། ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནོ།། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་སྡེ་འདི་བཀའ་སྩལ་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ངོ་།། （བདུན་བརྒྱ་ང་དགུ་པ།） འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་གི་དུས་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ཚོར་བ་གསུམ་ནི་མི་རྟག་པ་དང་། འདུས་བྱས་དང་། སེམས་ཀྱི་དམིགས་པ་ལས་སྐྱེས་པ་ཡིན་ནོ། །གསུམ་གང་ཞེ་ན། བདེ་བའི་ཚོར་བ་དང་། སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚོར་བ་དང་། བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་སྡུག་བསྔལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཚོར་བའོ།། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ལ་གསོལ་པ། བཙུན་པ། ཚོར་བ་གསུམ་པོ་འདི་དག་སྤོང་བའི་ལམ་དང་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ཡོད་དམ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ལམ་དང་རྗེས་སུ་་ཡོད་དེ། གོམས་ཤིང་ལན་མང་དུ་གོམས་པར་བྱས་ན་ཚོར་བ་གསུམ་པོ་འདི་དག་སྤོང་བར་འགྱུར་རོ། །ལམ་གང་ཞིག་ཡིན། རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་གང་ཞིག་གོམས་ཤིང་ལན་མང་དུ་གོམས་པར་བྱས་ན་ཚོར་བ་གསུམ་པོ་འདི་དག་སྤོང་བར་འགྱུར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པ་སྟེ། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་དང་། ཡང་དག་པའི་རྟོག་པ་དང་། ཡང་དག་པའི་ངག་དང་། ཡང་དག་པའི་ལས་ཀྱི་མཐའ་དང་། ཡང་དག་པའི་འཚོ་བ་དང་། ཡང་དག་པའི་རྩོལ་བ་དང་། ཡང་དག་པའི་དྲན་པ་དང་། ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནོ།། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་སྡེ་འདི་བཀའ་སྩལ་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ངོ་།། （བདུན་བརྒྱ་དྲུག་ཅུ་པ།） འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་གི་དུས་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། འཇིག་རྟེན་ན་ཆོས་གསུམ་ནི་ཡིད་དུ་མི་འོང་བ་དང་། སྡུག་པར་མི་འགྱུར་བ་དང་། ཡིད་ལ་བསམ་དུ་མི་རུང་བ་ཡིན་ནོ། །གསུམ་གང་ཞེ་ན། རྒ་བ་དང་། ན་བ་དང་། འཆི་བ་སྟེ། ཆོས་གསུམ་པོ་འདི་དག་ནི་ཡིད་དུ་མི་འོང་བ་དང་། སྡུག་པར་མི་འགྱུར་བ་དང་། ཡིད་ལ་བསམ་དུ་མི་རུང་བ་ཡིན་ནོ།།

世間若無此三法不可喜、不可愛、不可念者，無有如來、應、等正覺出於世間，世間亦不知有如來說法教誡、教授。以世間有此三法不可喜、不可愛、不可念故，如來、應、等正覺出於世間，世間知有如來說法教誡、教授。」

諸比丘白佛：「有道有跡，斷此三法不可喜、不可愛、不可念者不？」

佛告比丘：「有道有跡，修習多修習，斷此三法不可喜、不可愛、不可念。何等為道？何等為跡？修習多修習，斷此三法不可喜、不可愛、不可念？謂八聖道，正見、正志、正語、正業、正命、正方便、正念、正定。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（七六一）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「我當說學及無學。諦聽，善思念之。何等為學？謂學正見成就，學正志、正語、正業、正命、正方便、正念、正定成就，是名為學。何等為無學？謂無學正見成就，無學正志、正語、正業、正命、正方便、正念、正定成就，是名無學。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

如學、無學，如是正士、如是大士，亦如是說。

（七六二）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

འཇིག་རྟེན་ན་ཡིད་དུ་མི་འོང་བ་དང་། སྡུག་པར་མི་འགྱུར་བ་དང་། ཡིད་ལ་བསམ་དུ་མི་རུང་བའི་ཆོས་གསུམ་པོ་འདི་དག་མེད་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་འཇིག་རྟེན་དུ་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་ལ། འཇིག་རྟེན་གྱིས་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཆོས་བསྟན་པ་དང་། གདམས་ངག་དང་། རྗེས་སུ་བསྟན་པ་ཡོད་པར་མི་ཤེས་སོ། །འཇིག་རྟེན་ན་ཡིད་དུ་མི་འོང་བ་དང་། སྡུག་པར་མི་འགྱུར་བ་དང་། ཡིད་ལ་བསམ་དུ་མི་རུང་བའི་ཆོས་གསུམ་པོ་འདི་དག་ཡོད་པས་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་འཇིག་རྟེན་དུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་ལ། འཇིག་རྟེན་གྱིས་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཆོས་བསྟན་པ་དང་། གདམས་ངག་དང་། རྗེས་སུ་བསྟན་པ་ཡོད་པར་ཤེས་སོ།། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ལ་གསོལ་པ། ཡིད་དུ་མི་འོང་བ་དང་། སྡུག་པར་མི་འགྱུར་བ་དང་། ཡིད་ལ་བསམ་དུ་མི་རུང་བའི་ཆོས་གསུམ་པོ་འདི་དག་སྤོང་བའི་ལམ་དང་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ཡོད་དམ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ལམ་དང་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ཡོད་དེ། གོམས་ཤིང་ལན་མང་དུ་གོམས་པར་བྱས་ན། ཡིད་དུ་མི་འོང་བ་དང་། སྡུག་པར་མི་འགྱུར་བ་དང་། ཡིད་ལ་བསམ་དུ་མི་རུང་བའི་ཆོས་གསུམ་པོ་འདི་དག་སྤོང་བར་འགྱུར་རོ། །ལམ་གང་ཞིག་ཡིན། རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་གང་ཞིག་གོམས་ཤིང་ལན་མང་དུ་གོམས་པར་བྱས་ན་ཡིད་དུ་མི་འོང་བ་དང་། སྡུག་པར་མི་འགྱུར་བ་དང་། ཡིད་ལ་བསམ་དུ་མི་རུང་བའི་ཆོས་གསུམ་པོ་འདི་དག་སྤོང་བར་འགྱུར་ཞེ་ན། འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པ་སྟེ། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་དང་། ཡང་དག་པའི་རྟོག་པ་དང་། ཡང་དག་པའི་ངག་དང་། ཡང་དག་པའི་ལས་ཀྱི་མཐའ་དང་། ཡང་དག་པའི་འཚོ་བ་དང་། ཡང་དག་པའི་རྩོལ་བ་དང་། ཡང་དག་པའི་དྲན་པ་དང་། ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནོ།། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་སྡེ་འདི་བཀའ་སྩལ་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ངོ་།། （བདུན་བརེ་གཅིག་པ།） འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་གི་དུས་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ངས་སློབ་པ་དང་མི་སློབ་པ་བཤད་པར་བྱའོ། །ལེགས་པར་རབ་ཏུ་ཉོན་ལ་ཡིད་ལ་ཟུངས་ཤིག །སློབ་པ་གང་ཞེ་ན། སློབ་པའི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་། སློབ་པའི་ཡང་དག་པའི་རྟོག་པ་དང་། ཡང་དག་པའི་ངག་དང་། ཡང་དག་པའི་ལས་ཀྱི་མཐའ་དང་། ཡང་དག་པའི་འཚོ་བ་དང་། ཡང་དག་པའི་རྩོལ་བ་དང་། ཡང་དག་པའི་དྲན་པ་དང་། ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་སྟེ། དེ་ནི་སློབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །མི་སློབ་པ་གང་ཞེ་ན། མི་སློབ་པའི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་། མི་སློབ་པའི་ཡང་དག་པའི་རྟོག་པ་དང་། ཡང་དག་པའི་ངག་དང་། ཡང་དག་པའི་ལས་ཀྱི་མཐའ་དང་། ཡང་དག་པའི་འཚོ་བ་དང་། ཡང་དག་པའི་རྩོལ་བ་དང་། ཡང་དག་པའི་དྲན་པ་དང་། ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་སྟེ། དེ་ནི་མི་སློབ་པ་ཞེས་བྱའོ།། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་སྡེ་འདི་བཀའ་སྩལ་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ངོ་།། ཇི་ལྟར་སློབ་པ་དང་མི་སློབ་པ་བཞིན་དུ། དེ་བཞིན་དུ་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་དང་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་གསུངས་སོ།། （བདུན་བརྒྱ་རེ་གཉིས་པ།） འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་གི་དུས་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།།

爾時，世尊告諸比丘：「我當說聖漏盡。云何為聖漏盡？謂無學正見成就，乃至無學正定成就，是名聖漏盡。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（七六三）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「我今當說八聖道分。何等為八？謂正見、正志、正語、正業、正命、正方便、正念、正定。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（七六四）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「我今當說修八聖道。諦聽，善思。何等為修八聖道？是比丘修正見，依遠離、依無慾、依滅、向于舍，修正志、正語、正業、正命、正方便、正念、正定，依遠離、依無慾、依滅、向于舍，是名修八聖道。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（七六五）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「我今當說比丘過去已修八聖道，未來當修八聖道。」乃至……。

諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（七六六）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ངས་འཕགས་པའི་ཟག་པ་ཟད་པ་བཤད་པར་བྱའོ། །འཕགས་པའི་ཟག་པ་ཟད་པ་གང་ཞེ་ན། མི་སློབ་པའི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནས། མི་སློབ་པའི་ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་བར་ཏེ། དེ་ནི་འཕགས་པའི་ཟག་པ་ཟད་པ་ཞེས་བྱའོ།། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་སྡེ་འདི་བཀའ་སྩལ་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ངོ་།། （བདུན་བརྒྱ་རེ་གསུམ་པ།） འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་གི་དུས་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ངས་ད་ལྟ་འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པ་བཤད་པར་བྱའོ། །བརྒྱད་གང་ཞེ་ན། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་དང་། ཡང་དག་པའི་རྟོག་པ་དང་། ཡང་དག་པའི་ངག་དང་། ཡང་དག་པའི་ལས་ཀྱི་མཐའ་དང་། ཡང་དག་པའི་འཚོ་བ་དང་། ཡང་དག་པའི་རྩོལ་བ་དང་། ཡང་དག་པའི་དྲན་པ་དང་། ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནོ།། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་སྡེ་འདི་བཀའ་སྩལ་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ངོ་།། （བདུན་བརྒྱ་རེ་བཞི་པ།） འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་གི་དུས་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ངས་ད་ལྟ་འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པའི་བསྒོམ་པ་བཤད་པར་བྱའོ། །ལེགས་པར་རབ་ཏུ་ཉོན་ལ་ཡིད་ལ་ཟུངས་ཤིག །འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པའི་བསྒོམ་པ་གང་ཞེ་ན། དགེ་སློང་དེས་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་དབེན་པ་ལ་བརྟེན་པ་དང་། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ལ་བརྟེན་པ་དང་། འགོག་པ་ལ་བརྟེན་པ་དང་། བཏང་སྙོམས་སུ་གཏོང་བར་བྱེད་པ། ཡང་དག་པ་པ་དང་། ཡང་དག་པའི་ངག་དང་། ཡང་དག་པའི་ལས་ཀྱི་མཐའ་དང་། ཡང་དག་པའི་འཚོ་བ་དང་། ཡང་དག་པའི་རྩོལ་བ་དང་། ཡང་དག་པའི་དྲན་པ་དང་། ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དབེན་པ་ལ་བརྟེན་པ་དང་། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ལ་བརྟེན་པ་དང་། འགོག་པ་ལ་བརྟེན་པ་དང་། བཏང་སྙོམས་སུ་གཏོང་བར་བྱེད་པ་སྟེ། དེ་ནི་འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པའི་བསྒོམ་པ་ཞེས་བྱའོ།། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་སྡེ་འདི་བཀའ་སྩལ་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ངོ་།། （བདུན་བརྒྱ་རེ་ལྔ་པ།） འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་གི་དུས་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ངས་ད་ལྟ་དགེ་སློང་གིས་འདས་པའི་དུས་སུ་འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པ་བསྒོམས་ཟིན་པ་དང་། མ་འོངས་པའི་དུས་སུ་བསྒོམ་པར་འགྱུར་བ་བཤད་པར་བྱའོ། ཞེས་པ་ནས་སོགས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ངོ་།། （བདུན་བརྒྱ་རེ་དྲུག་པ།） འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་གི་དུས་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།།

爾時，世尊告諸比丘：「若比丘正見清凈鮮白，無諸過患，離諸煩惱，未起不起，唯除佛所調伏，乃至正定亦如是說。若正見清凈鮮白，無諸過患，離諸煩惱，未起能起，乃至正定亦如是說。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

如除佛所說，除善逝所說，亦如上說。

（七六七）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「說不善聚者，謂五蓋，是為正說。所以者何？純一不善聚者，所謂五蓋。何等為五？謂貪慾蓋，瞋恚、眠睡、掉悔、疑蓋。說善法聚者，所謂八聖道，是名正說。所以者何？純一滿凈善聚者，謂八聖道。何等為八？謂正見、正志、正語、正業、正命、正方便、正念、正定。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（七六八）

如是我聞：

一時，佛住王舍城山谷精舍。

時，尊者阿難獨一靜處，作如是念：「半梵行者，謂善知識、善伴黨、善隨從。」乃至。佛告阿難：「純一滿凈具梵行者，謂善知識。所以者何？我為善知識故，令諸眾生修習正見，依遠離、依無慾、依滅、向于舍，乃至修正定，依遠離、依無慾、依滅、向于舍。

དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། གལ་ཏེ་དགེ་སློང་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་རྣམ་པར་དག་ཅིང་དཀར་བ། སྐྱོན་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ། ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ། མ་སྐྱེས་པ་མི་སྐྱེ་བ། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་འདུལ་བ་མ་གཏོགས་པ། དེ་བཞིན་དུ་ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་བར་དུའང་དེ་སྐད་བརྗོད་དོ། གལ་ཏེ་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་རྣམ་པར་དག་ཅིང་དཀར་བ། སྐྱོན་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ། ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ། མ་སྐྱེས་པ་སྐྱེ་བར་ནུས་པ། དེ་བཞིན་དུ་ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་བར་དུའང་དེ་སྐད་བརྗོད་དོ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ཟིན་པ་དང་། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་ཡི་རངས་སོ། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ་མ་གཏོགས་པ་དང་། བདེ་བར་གཤེགས་པས་གསུངས་པ་མ་གཏོགས་པ་ཡང་གོང་བཞིན་བརྗོད་དོ། （བདུན་བརྒྱ་དྲུག་ཅུ་བདུན་པ།） འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། མི་དགེ་བའི་ཕུང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྒྲིབ་པ་ལྔ་སྟེ། དེ་ནི་ཡང་དག་པའི་གསུང་ངོ་། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཅིག་ཏུ་མི་དགེ་བའི་ཕུང་པོ་ནི་སྒྲིབ་པ་ལྔའོ། ལྔ་གང་ཞེ་ན། འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་དང་། ཞེ་སྡང་དང་། གཉིད་རྨུགས་དང་། རྒོད་འགྱོད་དང་། ཐེ་ཚོམ་གྱི་སྒྲིབ་པའོ། དགེ་བའི་ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་དེ། དེ་ནི་ཡང་དག་པའི་གསུང་ངོ་། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཅིག་ཏུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་དགེ་བའི་ཕུང་པོ་ནི་འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་དོ། བརྒྱད་གང་ཞེ་ན། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་དང་། ཡང་དག་པའི་རྟོག་པ་དང་། ཡང་དག་པའི་ངག་དང་། ཡང་དག་པའི་ལས་ཀྱི་མཐའ་དང་། ཡང་དག་པའི་འཚོ་བ་དང་། ཡང་དག་པའི་རྩོལ་བ་དང་། ཡང་དག་པའི་དྲན་པ་དང་། ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནོ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ཟིན་པ་དང་། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་ཡི་རངས་ས་བརྒྱ་དྲུག་ཅུ་བརྒྱད་པ།） འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་རི་བོའི་ཕུག་གི་གཙུག་ལག་ཁང་ན་བཞུགས་སོ། དེའི་ཚེ་བཙུན་པ་ཀུན་དགའ་བོ་གཅིག་པུ་དབེན་པར་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་པར་གྱུར་ཏོ། ཚངས་པར་སྤྱོད་པའི་ཕྱེད་ནི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དང་། དགེ་བའི་གྲོགས་པོ་དང་། དགེ་བའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀུན་དགའ་བོ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། གཅིག་ཏུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ནི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཡིན་ནོ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ང་ནི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཡིན་པས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་བསྒོམ་པར་བྱ་སྟེ། དབེན་པ་ལ་བརྟེན་པ་དང་། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ལ་བརྟེན་པ་དང་། འགོག་པ་ལ་བརྟེན་པ་དང་། རྣམ་པར་གཏོང་བ་ལ་མངོན་པར་ཕྱོགས་པ། དེ་བཞིན་དུ་ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་བར་དུ་དབེན་པ་ལ་བརྟེན་པ་དང་། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ལ་བརྟེན་པ་དང་། འགོག་པ་ལ་བརྟེན་པ་དང་། རྣམ་པར་གཏོང་བ་ལ་མངོན་པར་ཕྱོགས་པའོ།

」

佛說此經已，尊者阿難聞佛所說，歡喜奉行。

（七六九）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。爾時，尊者阿難晨朝著衣持缽，入舍衛城乞食。

時，有生聞婆羅門乘白馬車，眾多年少翼從，白馬、白車、白控、白鞭，頭著白帽、白傘蓋，手執白拂，著白衣服、白瓔珞，白香涂身，翼從皆白，出舍衛城，欲至林中教授讀誦，眾人見之咸言：「善乘！善乘！謂婆羅門乘。」

時，尊者阿難見婆羅門眷屬、眾具一切皆白，見已，入城乞食。還精舍，舉衣缽，洗足已，往詣佛所，稽首禮足，退坐一面，白佛言：「世尊！今日晨朝著衣持缽，入舍衛城乞食，見生聞婆羅門乘白馬車，眷屬、眾具一切皆白，眾人唱言：『善乘！善乘！謂婆羅門乘。』云何？世尊！于正法、律，為是世人乘？為是婆羅門乘？」

佛告阿難：「是世人乘，非我法、律婆羅門乘也。阿難！我正法、律乘、天乘、婆羅門乘、大乘，能調伏煩惱軍者，諦聽，善思，當爲汝說。阿難！何等為正法、律乘、天乘、婆羅門乘、大乘，能調伏煩惱軍者？謂八正道——正見乃至正定。阿難！是名正法、律乘、天乘、梵乘、大乘，能調伏煩惱軍者。

བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ཟིན་པ་དང་། བཙུན་པ་ཀུན་དགའ་བོས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་ཡི་རངས་སོ། （བདུན་བརྒྱ་དྲུག་ཅུ་དགུ་པ།） འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ། དེའི་ཚེ་བཙུན་པ་ཀུན་དགའ་བོ་སྔ་དྲོ་ཤམ་ཐབས་དང་ཆོས་གོས་བགོས་ཏེ་ལྷུང་བཟེད་བསྣམས་ནས་མཉན་ཡོད་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་དུ་བསོད་སྙོམས་ལ་གཤེགས་སོ། དེའི་ཚེ་སྐྱེས་ནས་ཐོས་པའི་བྲམ་ཟེ་རྟ་དཀར་པོའི་ཤིང་རྟ་ལ་ཞོན་ཅིང་། གཞོན་ནུ་མང་པོས་བསྐོར་བ། རྟ་དཀར་པོ། ཤིང་རྟ་དཀར་པོ། སྲབ་མདའ་དཀར་པོ། ལྕག་དཀར་པོ། མགོ་ལ་ཞྭ་དཀར་པོ་གྱོན་པ། གདུགས་དཀར་པོ། ཕྱག་ན་རྔུལ་གཟན་དཀར་པོ་བསྣམས་པ། གོས་དཀར་པོ་གྱོན་པ། རྒྱན་དཀར་པོ་བཏགས་པ། སྤོས་དཀར་པོས་ལུས་ལ་བྱུགས་པ། འཁོར་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དཀར་པོ་ཅན། མཉན་ཡོད་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་ནས་ནགས་ཚལ་དུ་ཀློག་པ་སློབ་པའི་ཕྱིར་འགྲོ་བ་ལ། སྐྱེ་བོ་མང་པོས་མཐོང་ནས། བཞོན་པ་བཟང་པོ། བཞོན་པ་བཟང་པོ། འདི་ནི་བྲམ་ཟེའི་བཞོན་པའོ་ཞེས་སྨྲའོ། དེའི་ཚེ་བཙུན་པ་ཀུན་དགའ་བོས་བྲམ་ཟེའི་འཁོར་དང་ཡོ་བྱད་ཐམས་ཅད་དཀར་པོར་གྱུར་པ་གཟིགས་ནས། གྲོང་ཁྱེར་དུ་བསོད་སྙོམས་ལ་གཤེགས། གཙུག་ལག་ཁང་དུ་ཕྱིར་བྱོན་ནས། ཆོས་གོས་དང་ལྷུང་བཟེད་བཞག་སྟེ། ཞབས་བཀྲུས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་ན་བཞུགས་པ་དེར་གཤེགས་ཏེ། ཕྱག་འཚལ་ནས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་བཞུགས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། བཙུན་པ། དེ་རིང་སྔ་དྲོ་ཤམ་ཐབས་དང་ཆོས་གོས་བགོས་ཏེ་ལྷུང་བཟེད་བསྣམས་ནས་མཉན་ཡོད་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་དུ་བསོད་སྙོམས་ལ་མཆིས་པ་ན། སྐྱེས་ནས་ཐོས་པའི་བྲམ་ཟེ་རྟ་དཀར་པོའི་ཤིང་རྟ་ལ་ཞོན་པ། འཁོར་དང་ཡོ་བྱད་ཐམས་ཅད་དཀར་པོར་གྱུར་པ་མཐོང་ངོ་། སྐྱེ་བོ་མང་པོས་བཞོན་པ་བཟང་པོ། བཞོན་པ་བཟང་པོ། འདི་ནི་བྲམ་ཟེའི་བཞོན་པའོ་སོ། བཅོམ་ལྡན་འདས། ཆོས་འདུལ་བ་འདི་ལ་འཇིག་རྟེན་པའི་བཞོན་པ་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ་བྲམ་ཟེའི་བཞོན་པ་ཡིན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀུན་དགའ་བོ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། འདི་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་བཞོན་པ་ཡིན་གྱི། ངའི་ཆོས་འདུལ་བ་ལ་བྲམ་ཟེའི་བཞོན་པ་མ་ཡིན་ནོ། ཀུན་དགའ་བོ། ངའི་ཆོས་འདུལ་བའི་བཞོན་པ་དང་། ལྷའི་བཞོན་པ་དང་། བྲམ་ཟེའི་བཞོན་པ་དང་། བཞོན་པ་ཆེན་པོ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་དམག་འདུལ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། ལེགས་པར་ཉོན་ལ་ཡིད་ལ་ཟུངས་ཤིག་དང་། ངས་ཁྱོད་ལ་བཤད་པར་བྱའོ། ཀུན་དགའ་བོ། ཆོས་འདུལ་བའི་བཞོན་པ་དང་། ལྷའི་བཞོན་པ་དང་། བྲམ་ཟེའི་བཞོན་པ་དང་། བཞོན་པ་ཆེན་པོ་གང་གིས་ཉོན་མོངས་པའི་དམག་འདུལ་བར་བྱེད་པ་གང་ཞེ་ན། འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པ་སྟེ། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ནས་ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་བར་རོ། ཀུན་དགའ་བོ། འདི་ནི་ཆོས་འདུལ་བའི་བཞོན་པ་དང་། ལྷའི་བཞོན་པ་དང་། ཚངས་པའི་བཞོན་པ་དང་། བཞོན་པ་ཆེན་པོ་ཉོན་མོངས་པའི་དམག་འདུལ་བར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ།

」

爾時，世尊即說偈言：

「信戒為法軛，　　慚愧為長縻， 　正念善護持，　　以為善御者， 　舍三昧為轅，　　智慧精進輪， 　無著忍辱鎧，　　安隱如法行， 　直進不退還，　　永之無憂處， 　智士乘戰車，　　摧伏無智怨。」

（七七〇）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「應離邪見，應斷邪見，若邪見不可斷者，我終不說應離、斷邪見。以邪見可斷故，我說比丘當離邪見。若不離邪見者，邪見當作非義不饒益苦，是故我說當離邪見。如是邪志、邪語、邪業、邪命、邪方便、邪念、邪定亦如是說。

「諸比丘！離邪見已，當修正見，若不得修正見者，我終不說修習正見。以得修正見故，我說比丘應修正見。若不修正見者，當作非義不饒益苦，以不修正見，作非義不饒益苦故，是故我說當修正見，以義饒益，常得安樂。是故，比丘！當修正見。如是正志、正語、正業、正命、正方便、正念、正定亦如是說。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（七七一）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་གསུངས་སོ། དད་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་ཆོས་ཀྱི་གཉའ། །ངོ་ཚ་ཁྲེལ་ཡོད་ཐག་པ་རིང་། ། དྲན་པ་བཟང་པོས་ལེགས་བསྲུངས་པ། །དེ་ནི་ཁ་ལོ་པ་བཟང་ཡིན། ། བཏང་སྙོམས་ཏིང་འཛིན་ཤིང་རྟའི་སྲོག །ཤེས་རབ་བརྩོན་འགྲུས་འཁོར་ལོ་སྟེ། ། མ་ཆགས་བཟོད་པའི་གོ་ཆ་ཡིས། །བདེ་བར་ཆོས་བཞིན་འགྲོ་བར་བྱེད། ། དྲང་པོར་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་ནི། །རྟག་ཏུ་མྱ་ངན་མེད་པར་འགྲོ། ། མཁས་པས་གཡུལ་འགྱེད་ཤིང་རྟ་ཡིས། །མི་མཁས་དགྲ་རྣམས་འཇོམས་པར་བྱེད། ། （བདུན་བརྒྱ་བདུན་ཅུ་པ།） འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ལོག་པར་ལྟ་བ་སྤང་བར་བྱ། ལོག་པར་ལྟ་བ་གཅད་པར་བྱ། གལ་ཏེ་ལོག་པར་ལྟ་བ་གཅད་དུ་མི་རུང་ན། ངས་ལོག་པར་ལྟ་བ་སྤང་ཞིང་གཅད་པར་བྱའོ་ཞེས་གཏན་མི་སྨྲ། ལོག་པར་ལྟ་བ་གཅད་དུ་རུང་བས་ན། ངས་དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་ལོག་པར་ལྟ་བ་སྤང་བར་བྱའོ་ཞེས་སྨྲའོ། གལ་ཏེ་ལོག་པར་ལྟ་བ་མི་སྤོང་ན། ལོག་པར་ལྟ་བས་དོན་མ་ཡིན་པ་དང་། ཕན་པ་མ་ཡིན་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་བསྐྱེད་པར་འགྱུར་བས། དེའི་ཕྱིར་ངས་ལོག་པར་ལྟ་བ་སྤང་བར་བྱའོ་ཞེས་སྨྲའོ། དེ་བཞིན་དུ་ལོག་པའི་རྟོག་པ་དང་། ལོག་པའི་ངག་དང་། ལོག་པའི་ལས་ཀྱི་མཐའ་དང་། ལོག་པའི་འཚོ་བ་དང་། ལོག་པའི་རྩོལ་བ་དང་། ལོག་པའི་དྲན་པ་དང་། ལོག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་ཡང་དེ་སྐད་དུ་བརྗོད་དོ། དགེ་སློང་དག །ལོག་པར་ལྟ་བ་སྤངས་ནས། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་བསྒོམ་པར་བྱའོ། གལ་ཏེ་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་བསྒོམ་དུ་མི་རུང་ན། ངས་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་བསྒོམ་པར་བྱའོ་ཞེས་གཏན་མི་སྨྲ། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་བསྒོམ་དུ་རུང་བས་ན། ངས་དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་བསྒོམ་པར་བྱའོ་ཞེས་སྨྲའོ། གལ་ཏེ་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་མི་སྒོམ་ན། དོན་མ་ཡིན་པ་དང་། ཕན་པ་མ་ཡིན་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་བཔར་འགྱུར་ཏེ། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་མི་སྒོམ་པས་དོན་མ་ཡིན་པ་དང་། ཕན་པ་མ་ཡིན་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་བསྐྱེད་པར་འགྱུར་བས། དེའི་ཕྱིར་ངས་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་བསྒོམ་པར་བྱའོ་ཞེས་སྨྲའོ། དོན་དང་ལྡན་ཞིང་ཕན་པ་དང་ལྡན་ལ་རྟག་ཏུ་བདེ་བ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བས། དེའི་ཕྱིར་དགེ་སློང་དག་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་བསྒོམ་པར་བྱའོ། དེ་བཞིན་དུ་ཡང་དག་པའི་རྟོག་པ་དང་། ཡང་དག་པའི་ངག་དང་། ཡང་དག་པའི་ལས་ཀྱི་མཐའ་དང་། ཡང་དག་པའི་འཚོ་བ་དང་། ཡང་དག་པའི་རྩོལ་བ་དང་། ཡང་དག་པའི་དྲན་པ་དང་། ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་ཡང་དེ་སྐད་དུ་བརྗོད་དོ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ཟིན་པ་དང་། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་ཡི་རངས་སོ། （བདུན་བརྒྱ་བདུན་ཅུ་གཅིག་པ།） འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།

時，有生聞婆羅門來詣佛所，與世尊面相問訊慰勞，問訊慰勞已，退坐一面，白佛言：「瞿曇！謂非彼岸及彼岸。瞿曇！云何非彼岸？云何彼岸？」

佛告婆羅門：「邪見者，非彼岸。正見者，是彼岸。邪志、邪語、邪業、邪命、邪方便、邪念、邪定非彼岸。正見是彼岸，正志、正語、正業、正命、正方便、正念、正定是彼岸。」

爾時，世尊即說偈言：

「希有諸人民，　　能度于彼岸， 　一切諸世間，　　徘徊游此岸。 　於此正法律，　　能善隨順者， 　斯等能度彼，　　生死難度岸。」

時，生聞婆羅門聞佛所說，歡喜隨喜，從座起去。

（七七二～四）

如是，異比丘問尊者阿難、問佛、問諸比丘，此三經亦如上說。

（七七五）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「于內法中，我不見一法能令未生惡不善法生，已生者重生令增廣，如說不正思惟者。諸比丘！不正思惟者，未起邪見令起，已起重生令增廣。如是邪志、邪語、邪業、邪命、邪方便、邪念、邪定亦如是說。

「諸比丘！于內法中，我不見一法令未生惡不善法不生，已生惡不善法令滅，如說正思惟者。

དེའི་ཚེ་སྐྱེས་ནས་ཐོས་པའི་བྲམ་ཟེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་ན་བཞུགས་པ་དེར་དོང་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དང་ཕན་ཚུན་འཚམས་འདྲི་དང་བདེ་བ་དྲིས་ནས། འཚམས་འདྲི་དང་བདེ་བ་དྲིས་ཟིན་པ་དང་། ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་དེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། གཽ་ཏ་མ། ཕ་རོལ་མ་ཡིན་པ་དང་ཕ་རོལ་ཞེས་བགྱི་བ་མཆིས་ན། གཽ་ཏ་མ། ཕ་རོལ་མ་ཡིན་པ་གང་ལགས། ཕ་རོལ་གང་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྲམ་ཟེ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ལོག་པར་ལྟ་བ་ནི་ཕ་རོལ་མ་ཡིན་པའོ། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ནི་ཕ་རོལ་ཡིན་ནོ། ལོག་པའི་རྟོག་པ་དང་། ལོག་པའི་ངག་དང་། ལོག་པའི་ལས་ཀྱི་མཐའ་དང་། ལོག་པའི་འཚོ་བ་དང་། ལོག་པའི་རྩོལ་བ་དང་། ལོག་པའི་དྲན་པ་དང་། ལོག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་ཕ་རོལ་མ་ཡིན་པའོ། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ནི་ཕ་རོལ་ཡིན་ནོ། ཡང་དག་པའི་རྟོག་པ་དང་། ཡང་དག་པའི་ངག་དང་། ཡང་དག་པའི་ལས་ཀྱི་མཐའ་དང་། ཡང་དག་པའི་འཚོ་བ་དང་། ཡང་དག་པའི་རྩོལ་བ་དང་། ཡང་དག་པའི་དྲན་པ་དང་། ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་ཕ་རོལ་ཡིན་ནོ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་བཀའ་སྩལ་པ། སྐྱེ་བོ་དཀོན་མཆོག་དག་གིས་ནི། །ཕ་རོལ་རྒལ་བར་ནུས་པ་ཡིན། ། འཇིག་རྟེན་ཀུན་ན་གནས་རྣམས་ནི། །ཚུ་རོལ་འདི་ན་རྒྱུ་ཞིང་གནས། ། ཆོས་འདུལ་བ་འདི་དག་ཉིད་ལ། །ལེགས་པར་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་རྣམས། ། འདི་དག་རྒལ་བར་ནུས་པ་སྟེ། །སྐྱེ་འཆི་རྒལ་དཀའི་ཕ་རོལ་ཏུ། ། དེའི་ཚེ་སྐྱེས་ནས་ཐོས་པའི་བྲམ་ཟེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་ཞིང་ཡི་རངས་ཏེ། སྟན་ལས་ལངས་ནས་སོང་ངོ་། （བདུན་བརྒྱ་བདུན་ཅུ་གཉིས་པ་ནས་བཞི་པའི་བར།） དེ་བཞིན་དུ་དགེ་སློང་གཞན་གྱིས་བཙུན་པ་ཀུན་དགའ་བོ་ལ་དྲིས་པ་དང་། སངས་རྒྱས་ལ་དྲིས་པ་དང་། དགེ་སློང་རྣམས་ལ་དྲིས་པ་སྟེ། མདོ་གསུམ་པོ་འདི་དག་ཀྱང་གོང་བཞིན་གསུངས་སོ། （བདུན་བརྒྱ་བདུན་ཅུ་ལྔ་པ།） འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ནང་གི་ཆོས་རྣམས་ལས་ངས་ཆོས་གཅིག་ཀྱང་མ་མཐོང་སྟེ། གང་གིས་མ་སྐྱེས་པའི་མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཞིང་། སྐྱེས་པ་རྣམས་སླར་ཡང་སྐྱེས་ཏེ་རྒྱས་པར་འགྱུར་བ་ནི། ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པར་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ། དགེ་སློང་དག །ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པར་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི། མ་སྐྱེས་པའི་ལོག་པར་ལྟ་བ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཞིང་། སྐྱེས་པ་སླར་ཡང་སྐྱེས་ཏེ་རྒྱས་པར་འགྱུར་རོ། དེ་བཞིན་དུ་ལོག་པའི་རྟོག་པ་དང་། ལོག་པའི་ངག་དང་། ལོག་པའི་ལས་ཀྱི་མཐའ་དང་། ལོག་པའི་འཚོ་བ་དང་། ལོག་པའི་རྩོལ་བ་དང་། ལོག་པའི་དྲན་པ་དང་། ལོག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་ཡང་དེ་སྐད་དུ་བརྗོད་དོ། དགེ་སློང་དག །ནང་གི་ཆོས་རྣམས་ལས་ངས་ཆོས་གཅིག་ཀྱང་མ་མཐོང་སྟེ། གང་གིས་མ་སྐྱེས་པའི་མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་མི་སྐྱེ་བ་དང་། སྐྱེས་པའི་མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་འགག་པར་འགྱུར་བ་ནི། ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ།

諸比丘！正思惟者，未生邪見令不生，已生者令滅，如邪見，邪志、邪語、邪業、邪命、邪方便、邪念、邪定亦如是說。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（七七六）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「于內法中，我不見一法，未生善法不生，已生善法令退，如說不正思惟者。諸比丘！不正思惟者，未生正見令不生，已生正見令退。如是未生正志、正語、正業、正命、正方便、正念、正定令不生，已生者令退。

「諸比丘！于內法中，我不見一法令未生善法令生，已生善法重生令增廣，如說正思惟者。諸比丘！正思惟者，未生正見令生，已生正見重生令增廣。如是未生正志、正語、正業、正命、正方便、正念、正定令生、已生者重生令增廣。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（七七七）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「于內法中，我不見一法令未生惡不善法生，已生惡不善法重生令增廣，未生善法不生，已生者令退，所謂不正思惟。諸比丘！不正思惟者，未生邪見令生，已生者重生令增廣，未生正見不生，已生者令退。

དགེ་སློང་དག །ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི། མ་སྐྱེས་པའི་ལོག་པར་ལྟ་བ་མི་སྐྱེ་བ་དང་། སྐྱེས་པ་རྣམས་འགག་པར་འགྱུར་རོ། ཇི་ལྟར་ལོག་པར་ལྟ་བ་བཞིན་དུ། ལོག་པའི་རྟོག་པ་དང་། ལོག་པའི་ངག་དང་། ལོག་པའི་ལས་ཀྱི་མཐའ་དང་། ལོག་པའི་འཚོ་བ་དང་། ལོག་པའི་རྩོལ་བ་དང་། ལོག་པའི་དྲན་པ་དང་། ལོག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་ཡང་དེ་སྐད་དུ་བརྗོད་དོ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ཟིན་པ་དང་། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་ཡི་རངས་སོ། （བདུན་བརྒྱ་བདུན་ཅུ་དྲུག་པ།） འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ནང་གི་ཆོས་རྣམས་ལས་ངས་ཆོས་གཅིག་ཀྱང་མ་མཐོང་སྟེ། མ་སྐྱེས་པའི་དགེ་བའི་ཆོས་མི་སྐྱེ་བ་དང་། སྐྱེས་པའི་དགེ་བའི་ཆོས་ཉམས་པར་འགྱུར་བ་ནི། ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པར་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ། དགེ་སློང་དག །ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པར་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི། མ་སྐྱེས་པའི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་མི་སྐྱེ་བ་དང་། སྐྱེས་པའི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ཉམས་པར་འགྱུར་རོ། དེ་བཞིན་དུ་མ་སྐྱེས་པའི་ཡང་དག་པའི་རྟོག་པ་དང་། ཡང་དག་པའི་ངག་དང་། ཡང་དག་པའི་ལས་ཀྱི་མཐའ་དང་། ཡང་དག་པའི་འཚོ་བ་དང་། ཡང་དག་པའི་རྩོལ་བ་དང་། ཡང་དག་པའི་དྲན་པ་དང་། ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་མི་སྐྱེ་བ་དང་། སྐྱེས་པ་རྣམས་ཉམས་པར་འགྱུར་རོ། དགེ་སློང་དག །ནང་གི་ཆོས་རྣམས་ལས་ངས་ཆོས་གཅིག་ཀྱང་མ་མཐོང་སྟེ། མ་སྐྱེས་པའི་དགེ་བའི་ཆོས་སྐྱེ་བ་དང་། སྐྱེས་པའི་དགེ་བའི་ཆོས་སླར་ེས་ཏེ་རྒྱས་པར་འགྱུར་བ་ནི། ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ། དགེ་སློང་དག །ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི། མ་སྐྱེས་པའི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་སྐྱེ་བ་དང་། སྐྱེས་པ་སླར་ཡང་སྐྱེས་ཏེ་རྒྱས་པར་འགྱུར་རོ། དེ་བཞིན་དུ་མ་སྐྱེས་པའི་ཡང་དག་པའི་རྟོག་པ་དང་། ཡང་དག་པའི་ངག་དང་། ཡང་དག་པའི་ལས་ཀྱི་མཐའ་དང་། ཡང་དག་པའི་འཚོ་བ་དང་། ཡང་དག་པའི་རྩོལ་བ་དང་། ཡང་དག་པའི་དྲན་པ་དང་། ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྐྱེ་བ་དང་། སྐྱེས་པ་རྣམས་སླར་ཡང་སྐྱེས་ཏེ་རྒྱས་པར་འགྱུར་རོ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ཟིན་པ་དང་། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་ཡི་རངས་སོ། （བདུན་བརྒྱ་བདུན་ཅུ་བདུན་པ།） འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ནང་གི་ཆོས་རྣམས་ལས་ངས་ཆོས་གཅིག་ཀྱང་མ་མཐོང་སྟེ། མ་སྐྱེས་པའི་མི་དགེ་བའི་ཆོས་སྐྱེ་བ་དང་། སྐྱེས་པའི་མི་དགེ་བའི་ཆོས་སླར་ཡང་སྐྱེས་ཏེ་རྒྱས་པར་འགྱུར་བ་དང་། མ་སྐྱེས་པའི་དགེ་བའི་ཆོས་མི་སྐྱེ་བ་དང་། སྐྱེས་པ་རྣམས་ཉམས་པར་འགྱུར་བ་ནི། ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པར་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ། དགེ་སློང་དག །ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པར་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི། མ་སྐྱེས་པའི་ལོག་པར་ལྟ་བ་སྐྱེ་བ་དང་། སྐྱེས་པ་སླར་ཡང་སྐྱེས་ཏེ་རྒྱས་པར་འགྱུར་བ་དང་། མ་སྐྱེས་པའི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་མི་སྐྱེ་བ་དང་། སྐྱེས་པ་རྣམས་ཉམས་པར་འགྱུར་རོ།

如是未生邪志、邪語、邪業、邪命、邪方便、邪念、邪定令生，已生者重生令增廣；未生正志、正語、正業、正命、正方便、正念、正定不生，已生者令退。

「諸比丘！我于內法中，不見一法，未生惡不善法令不生，已生惡不善法令滅，未生善法令生，已生善法重生令增廣，如說正思惟。諸比丘！正思惟者，令未生邪見不生，已生邪見令滅，未生正見令生，已生正見重生令增廣。如是未生邪志、邪語、邪業、邪命、邪方便、邪念、邪定令不生，已生者令滅，未生正志、正語、正業、正命、正方便、正念、正定令生，已生者重生令增廣。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（七七八）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「于外法中，我不見一法令未生惡不善法生，已生惡不善法重生令增廣，如說惡知識、惡伴黨、惡隨從。諸比丘！惡知識、惡伴黨、惡隨從者，能令未生邪見令生，已生邪見重生令增廣。如是未生邪志、邪語、邪業、邪命、邪方便、邪念、邪定令生，已生者重生令增廣。

「諸比丘！外法中，我不見一法令未生惡不善法不生，已生惡不善法令滅，如說善知識、善伴黨、善隨從。

དེ་བཞིན་དུ་མ་སྐྱེས་པའི་ལོག་པའི་རྟོག་པ་དང་། ལོག་པའི་ངག་དང་། ལོག་པའི་ལས་ཀྱི་མཐའ་དང་། ལོག་པའི་འཚོ་བ་དང་། ལོག་པའི་རྩོལ་བ་དང་། ལོག་པའི་དྲན་པ་དང་། ལོག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྐྱེ་བ་དང་། སྐྱེས་པ་རྣམས་སླར་ཡང་སྐྱེས་ཏེ་རྒྱས་པར་འགྱུར་བ་དང་། མ་སྐྱེས་པའི་ཡང་དག་པའི་རྟོག་པ་དང་། ཡང་དག་པའི་ངག་དང་། ཡང་དག་པའི་ལས་ཀྱི་མཐའ་དང་། ཡང་དག་པའི་འཚོ་བ་དང་། ཡང་དག་པའི་རྩོལ་བ་དང་། ཡང་དག་པའི་དྲན་པ་དང་། ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་མི་སྐྱེ་བ་དང་། སྐྱེས་པ་རྣམས་ཉམས་པར་འགྱུར་རོ། དགེ་སློང་དག །ནང་གི་ཆོས་རྣམས་ལས་ངས་ཆོས་གཅིག་ཀྱང་མ་མཐོང་སྟེ། མ་སྐྱེས་པའི་མི་དགེ་བའི་ཆོས་མི་སྐྱེ་བ་དང་། སྐྱེས་པའི་མི་དགེ་བའི་ཆོས་འགག་པ་དང་། མ་སྐྱེས་པའི་དགེ་བའི་ཆོས་སྐྱེ་བ་དང་། སྐྱེས་པའི་དགེ་བའི་ཆོས་སླར་ཡང་སྐྱེས་ཏེ་རྒྱས་པར་འགྱུར་བ་ནི། ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ། དགེ་སློང་དག །ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི། མ་སྐྱེས་པའི་ལོག་པར་ལྟ་བ་མི་སྐྱེ་བ་དང་། སྐྱེས་པའི་ལོག་པར་ལྟ་བ་འགག་པ་དང་། མ་སྐྱེས་པའི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་སྐྱེ་བ་དང་། སྐྱེས་པའི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་སླར་ཡང་སྐྱེས་ཏེ་རྒྱས་པར་འགྱུར་རོ། དེ་བཞིན་དུ་མ་སྐྱེས་པའི་ལོག་པའི་རྟོག་པ་དང་། ལོག་པའི་ངག་དང་། ལོག་པའི་ལས་ཀྱི་མཐའ་དང་། ལོག་པའི་འཚོ་བ་དང་། ལོག་པའི་རྩོལ་བ་དང་། ལོག་པའི་དྲན་པ་དང་། ལོག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་མི་སྐྱེ་བ་དང་། སྐྱེས་པ་རྣམས་འགག་པ་དང་། མ་སྐྱེས་པའི་ཡང་དག་པའི་རྟོག་པ་དང་། ཡང་དག་པའི་ངག་དང་། ཡང་དག་པའི་ལས་ཀྱི་མཐའ་དང་། ཡང་དག་པའི་འཚོ་བ་དང་། ཡང་དག་པའི་རྩོལ་བ་དང་། ཡང་དག་པའི་དྲན་པ་དང་། ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྐྱེ་བ་དང་། སྐྱེས་པ་རྣམས་སླར་ཡང་སྐྱེས་ཏེ་རྒྱས་པར་འགྱུར་རོ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ཟིན་པ་དང་། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལར་དགའ་སྟེ་ཡི་རངས་སོ། （བདུན་བརྒྱ་བདུན་ཅུ་བརྒྱད་པ།） འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ཕྱིའི་ཆོས་རྣམས་ལས་ངས་ཆོས་གཅིག་ཀྱང་མ་མཐོང་སྟེ། མ་སྐྱེས་པའི་མི་དགེ་བའི་ཆོས་སྐྱེ་བ་དང་། སྐྱེས་པའི་མི་དགེ་བའི་ཆོས་སླར་ཡང་སྐྱེས་ཏེ་རྒྱས་པར་འགྱུར་བ་ནི། སྡིག་པའི་གྲོགས་པོ་དང་། སྡིག་པའི་འཁོར་དང་། སྡིག་པའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ། དགེ་སློང་དག །སྡིག་པའི་གྲོགས་པོ་དང་། སྡིག་པའི་འཁོར་དང་། སྡིག་པའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ནི། མ་སྐྱེས་པའི་ལོག་པར་ལྟ་བ་སྐྱེ་བ་དང་། སྐྱེས་པའི་ལོག་པར་ལྟ་བ་སླར་ཡང་སྐྱེས་ཏེ་རྒྱས་པར་འགྱུར་རོ། དེ་བཞིན་དུ་མ་སྐྱེས་པའི་ལོག་པའི་རྟོག་པ་དང་། ལོག་པའི་ངག་དང་། ལོག་པའི་ལས་ཀྱི་མཐའ་དང་། ལོག་པའི་འཚོ་བ་དང་། ལོག་པའི་རྩོལ་བ་དང་། ལོག་པའི་དྲན་པ་དང་། ལོག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྐྱེ་བ་དང་། སྐྱེས་པ་རྣམས་སླར་ཡང་སྐྱེས་ཏེ་རྒྱས་པར་འགྱུར་རོ། དགེ་སློང་དག །ཕྱིའི་ཆོས་རྣམས་ལས་ངས་ཆོས་གཅིག་ཀྱང་མ་མཐོང་སྟེ། མ་སྐྱེས་པའི་མི་དགེ་བའི་ཆོས་མི་སྐྱེ་བ་དང་། སྐྱེས་པའི་མི་དགེ་བའི་ཆོས་འགག་པ་ནི། དགེ་བའི་གྲོགས་པོ་དང་། དགེ་བའི་འཁོར་དང་། དགེ་བའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ།

諸比丘！善知識、善伴黨、善隨從，能令未生邪見不生，已生邪見令滅；未生邪志、邪語、邪業、邪命、邪方便、邪念、邪定不生，已生者令滅。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（七七九）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「于外法中，我不見一法能令未生善法生，已生善法重生令增廣，如說善知識、善伴黨、善隨從。諸比丘！善知識、善伴黨、善隨從者，能令未生正見生，已生正見重生令增廣。如是未生正志、正語、正業、正命、正方便、正念、正定令生，已生者重生令增廣。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（七八〇）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「于外法中，我不見一法能令未生惡不善法生，已生惡不善法重生令增廣，未生善法不生，已生善法令滅，如說惡知識、惡伴黨、惡隨從。諸比丘！惡知識、惡伴黨、惡隨從者，能令未生邪見令生，已生邪見者重生令增廣。未生正見不生，已生正見令退。如是未生邪志、邪語、邪業、邪命、邪方便、邪念、邪定令生，已生者重生令增廣。

དགེ་སློང་དག །གྲོགས་པོ་བཟང་པོ་དང་། རོགས་པ་བཟང་པོ་དང་། རྗེས་སུ་འབྲང་བ་བཟང་པོ་རྣམས་ནི། ལོག་པར་ལྟ་བ་མ་སྐྱེས་པ་མི་སྐྱེ་བར་བྱེད་པ་དང་། སྐྱེས་པ་རྣམས་འགག་པར་བྱེད་པ་དང་། ལོག་པའི་རྟོག་པ་དང་། ལོག་པའི་ངག་དང་། ལོག་པའི་ལས་དང་། ལོག་པའི་འཚོ་བ་དང་། ལོག་པའི་རྩོལ་བ་དང་། ལོག་པའི་དྲན་པ་དང་། ལོག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་མ་སྐྱེས་པ་མི་སྐྱེ་བར་བྱེད་པ་དང་། སྐྱེས་པ་རྣམས་འགག་པར་བྱེད་དོ།། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ངོ་།། ༼༧༧༩༽ འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ཕྱིའི་ཆོས་རྣམས་ལས་ཆོས་གཅིག་ཀྱང་མ་སྐྱེས་པའི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་སྐྱེ་བར་བྱེད་པ་དང་། སྐྱེས་པའི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ཡང་སྐྱེས་ཏེ་རྒྱས་པར་འགྱུར་བ་ནི་གྲོགས་པོ་བཟང་པོ་དང་། རོགས་པ་བཟང་པོ་དང་། རྗེས་སུ་འབྲང་བ་བཟང་པོ་ལྟ་བུ་གཞན་མ་མཐོང་ངོ་།། དགེ་སློང་དག །གྲོགས་པོ་བཟང་པོ་དང་། རོགས་པ་བཟང་པོ་དང་། རྗེས་སུ་འབྲང་བ་བཟང་པོ་རྣམས་ནི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་མ་སྐྱེས་པ་སྐྱེ་བར་བྱེད་པ་དང་། སྐྱེས་པ་ཡང་སྐྱེས་ཏེ་རྒྱས་པར་འགྱུར་རོ།། དེ་བཞིན་དུ་ཡང་དག་པའི་རྟོག་པ་དང་། ཡང་དག་པའི་ངག་དང་། ཡང་དག་པའི་ལས་དང་། ཡང་དག་པའི་འཚོ་བ་དང་། ཡང་དག་པའི་རྩོལ་བ་དང་། ཡང་དག་པའི་དྲན་པ་དང་། ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་མ་སྐྱེས་པ་སྐྱེ་བར་བྱེད་པ་དང་། སྐྱེས་པ་ཡང་སྐྱེས་ཏེ་རྒྱས་པར་འགྱུར་རོ།། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ངོ་།། ༼༧༨༠༽ འདི་སྐད་བདག་གིཔ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ཕྱིའི་ཆོས་རྣམས་ལས་ཆོས་གཅིག་ཀྱང་མ་སྐྱེས་པའི་མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་སྐྱེ་བར་བྱེད་པ་དང་། སྐྱེས་པའི་མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ཡང་སྐྱེས་ཏེ་རྒྱས་པར་འགྱུར་བ་དང་། མ་སྐྱེས་པའི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་མི་སྐྱེ་བ་དང་། སྐྱེས་པའི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་འགག་པར་བྱེད་པ་ནི་སྡིག་པའི་གྲོགས་པོ་དང་། སྡིག་པའི་རོགས་པ་དང་། སྡིག་པའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ལྟ་བུ་གཞན་མ་མཐོང་ངོ་།། དགེ་སློང་དག །སྡིག་པའི་གྲོགས་པོ་དང་། སྡིག་པའི་རོགས་པ་དང་། སྡིག་པའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་རྣམས་ནི་ལོག་པའི་ལྟ་བ་མ་སྐྱེས་པ་སྐྱེ་བར་བྱེད་པ་དང་། སྐྱེས་པ་ཡང་སྐྱེས་ཏེ་རྒྱས་པར་འགྱུར་རོ།། མ་སྐྱེས་པའི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་མི་སྐྱེ་བ་དང་། སྐྱེས་པའི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་འགྲིབ་པར་བྱེད་དོ།། དེ་བཞིན་དུ་ལོག་པའི་རྟོག་པ་དང་། ལོག་པའི་ངག་དང་། ལོག་པའི་ལས་དང་། ལོག་པའི་འཚོ་བ་དང་། ལོག་པའི་རྩོལ་བ་དང་། ལོག་པའི་དྲན་པ་དང་། ལོག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་མ་སྐྱེས་པ་སྐྱེ་བར་བྱེད་པ་དང་། སྐྱེས་པ་ཡང་སྐྱེས་ཏེ་རྒྱས་པར་འགྱུར་རོ།།

未生正志、正語、正業、正命、正方便、正念、正定令不生，已生者令退。

「諸比丘！于外法中，我不見一法能令未生惡不善法生，已生惡不善法令滅，未生善法令生，已生善法重生令增廣，如說善知識、善伴黨、善隨從。諸比丘！善知識、善伴黨、善隨從，能令未生邪見不生，已生邪見令滅，未生正見令生，已生正見重生令增廣。如是未生邪志、邪語、邪業、邪命、邪方便、邪念、邪定令不生，已生者令滅，未生正志、正語、正業、正命、正方便、正念、正定令生，已生者重生令增廣。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（七八一）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「于內法中，我不見一法能令未生惡不善法生，已生者重生令增廣，未生善法不生，已生者令退，如說不正思惟。諸比丘！不正思惟者，能令未生邪見生，已生邪見令重生增廣，未生正見不生，已生正見令退。

「諸比丘！于內法中，我不見一法能令未生惡不善法不生，已生惡不善法令滅，未生善法令生，已生善法重生令增廣，如說正思惟。諸比丘！正思惟者，能令未生邪見不生，已生者令滅，未生正見令生，已生者重生令增廣。

མ་སྐྱེས་པའི་ཡང་དག་པའི་རྟོག་པ་དང་། ཡང་དག་པའི་ངག་དང་། ཡང་དག་པའི་ལས་དང་། ཡང་དག་པའི་འཚོ་བ་དང་། ཡང་དག་པའི་རྩོལ་བ་དང་། ཡང་དག་པའི་དྲན་པ་དང་། ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་མི་སྐྱེ་བ་དང་། སྐྱེས་པ་རྣམས་འགྲིབ་པར་བྱེད་དོ།། དགེ་སློང་དག །ཕྱིའི་ཆོས་རྣམས་ལས་ཆོས་གཅིག་ཀྱང་མ་སྐྱེས་པའི་མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་སྐྱེ་བར་བྱེད་པ་དང་། སྐྱེས་པའི་མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་འགག་པར་བྱེད་པ་དང་། མ་སྐྱེས་པའི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་སྐྱེ་བར་བྱེད་པ་དང་། སྐྱེས་པའི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ཡང་སྐྱེས་ཏེ་རྒྱས་པར་འགྱུར་བ་ནི་གྲོགས་པོ་བཟང་པོ་དང་། རོགས་པ་བཟང་པོ་དང་། རྗེས་སུ་འབྲང་བ་བཟང་པོ་ལྟ་བུ་གཞན་མ་མཐོང་ངོ་།། དགེ་སློང་དག །གྲོགས་པོ་བཟང་པོ་དང་། རོགས་པ་བཟང་པོ་དང་། རྗེས་སུ་འབྲང་བ་བཟང་པོ་རྣམས་ནི་ལོག་པར་ལྟ་བ་མ་སྐྱེས་པ་མི་སྐྱེ་བར་བྱེད་པ་དང་། སྐྱེས་པ་རྣམས་འགག་པར་བྱེད་པ་དང་། མ་སྐྱེས་པའི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་སྐྱེ་བར་བྱེད་པ་དང་། སྐྱེས་པ་ཡང་སྐྱེས་ཏེ་རྒྱས་པར་འགྱུར་རོ།། དེ་བཞིན་དུ་ལོག་པའི་རྟོག་པ་དང་། ལོག་པའི་ངག་དང་། ལོག་པའི་ལས་དང་། ལོག་པའི་འཚོ་བ་དང་། ལོག་པའི་རྩོལ་བ་དང་། ལོག་པའི་དྲན་པ་དང་། ལོག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་མ་སྐྱེས་པ་མི་སྐྱེ་བར་བྱེད་པ་དང་། སྐྱེས་པ་རྣམས་འགག་པར་བྱེད་པ་དང་། མ་སྐྱེས་པའི་ཡང་དག་པའི་རྟོག་པ་དང་། ཡང་དག་པའི་ངག་དང་། ཡང་དག་པའི་ལས་དང་། ཡང་དག་པའི་འཚོ་བ་དང་། ཡང་དག་པའི་རྩོལ་བ་དང་། ཡང་དག་པའི་དྲན་པ་དང་། ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྐྱེ་བར་བྱེད་པ་དང་། སྐྱེས་པ་ཡང་སྐྱེས་ཏེ་རྒྱས་པར་འགྱུར་རོ།། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ངོ་།། ༼༧༨༡༽ འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ནང་གི་ཆོས་རྣམས་ལས་ཆོས་གཅིག་ཀྱང་མ་སྐྱེས་པའི་མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་སྐྱེ་བར་བྱེད་པ་དང་། སྐྱེས་པ་ཡང་སྐྱེས་ཏེ་རྒྱསུར་བ་དང་། མ་སྐྱེས་པའི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་མི་སྐྱེ་བ་དང་། སྐྱེས་པ་རྣམས་འགྲིབ་པར་བྱེད་པ་ནི་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལྟ་བུ་གཞན་མ་མཐོང་ངོ་།། དགེ་སློང་དག །ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་ལོག་པར་ལྟ་བ་མ་སྐྱེས་པ་སྐྱེ་བར་བྱེད་པ་དང་། སྐྱེས་པ་ཡང་སྐྱེས་ཏེ་རྒྱས་པར་འགྱུར་བ་དང་། མ་སྐྱེས་པའི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་མི་སྐྱེ་བ་དང་། སྐྱེས་པའི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་འགྲིབ་པར་བྱེད་དོ།། དགེ་སློང་དག །ནང་གི་ཆོས་རྣམས་ལས་ཆོས་གཅིག་ཀྱང་མ་སྐྱེས་པའི་མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་མི་སྐྱེ་བར་བྱེད་པ་དང་། སྐྱེས་པའི་མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་འགག་པར་བྱེད་པ་དང་། མ་སྐྱེས་པའི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་སྐྱེ་བར་བྱེད་པ་དང་། སྐྱེས་པའི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ཡང་སྐྱེས་ཏེ་རྒྱས་པར་འགྱུར་བ་ནི་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལྟ་བུ་གཞན་མ་མཐོང་ངོ་།། དགེ་སློང་དག །ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་ལོག་པར་ལྟ་བ་མ་སྐྱེས་པ་མི་སྐྱེ་བར་བྱེད་པ་དང་། སྐྱེས་པ་རྣམས་འགག་པར་བྱེད་པ་དང་། མ་སྐྱེས་པའི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་སྐྱེ་བར་བྱེད་པ་དང་། སྐྱེས་པ་ཡང་སྐྱེས་ཏེ་རྒྱས་པར་འགྱུར་རོ།།

」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

如說邪見、正見，如是邪志、正志，邪語、正語，邪業、正業，邪命、正命，邪方便、正方便，邪念、正念，邪定、正定七經如上說。

如內法八經，如是外法八經，亦如是說。

（七八二）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「有非法、是法。諦聽，善思，當爲汝說。何等為非法、是法？謂邪見非法、正見是法，乃至邪定非法、正定是法。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

如非法、是法，如是非律、正律，非聖、是聖，不善法、善法，非習法、習法，非善哉法、善哉法，黑法、白法，非義、正義，卑法、勝法，有罪法、無罪法，應去法、不去法，一一經皆如上說。

（七八三）

如是我聞：

一時，佛住拘睒彌國瞿師羅園。爾時，尊者阿難亦在彼住。

有異婆羅門來詣尊者阿難所，與尊者阿難共相問訊慰勞，問訊慰勞已，退坐一面，白尊者阿難：「欲有所問，寧有閑暇為記說不？」

阿難答言：「隨汝所問，知者當答。

བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ངོ་།། ལོག་པར་ལྟ་བ་དང་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་གསུངས་པ་དེ་བཞིན་དུ། ལོག་པའི་རྟོག་པ་དང་ཡང་དག་པའི་རྟོག་པ། ལོག་པའི་ངག་དང་ཡང་དག་པའི་ངག །ལོག་པའི་ལས་དང་ཡང་དག་པའི་ལས། ལོག་པའི་འཚོ་བ་དང་ཡང་དག་པའི་འཚོ་བ། ལོག་པའི་རྩོལ་བ་དང་ཡང་དག་པའི་རྩོལ་བ། ལོག་པའི་དྲན་པ་དང་ཡང་དག་པའི་དྲན་པ། ལོག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་མདོ་བདུན་གོང་དུ་བཤད་པ་བཞིན་ནོ།། ནང་གི་ཆོས་ཀྱི་མདོ་བརྒྱད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ། ཕྱིའི་ཆོས་ཀྱི་མདོ་བརྒྱད་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་བཤད་དོ།། ༼༧༨༢༽ འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ཆོས་མ་ཡིན་པ་དང་ཆོས་ཡོད་དོ།། ལེགས་པར་ཉོན་ཅིག །ལེགས་པར་ཡིད་ལ་ཟུངས་ཤིག །ཁྱེད་ལ་བཤད་པར་བྱའོ།། ཆོས་མ་ཡིན་པ་དང་ཆོས་གང་ཞེ་ན། ལོག་པར་ལྟ་བ་ནི་ཆོས་མ་ཡིན་པ་དང་། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ནི་ཆོས་སོ།། དེ་བཞིན་དུ་ལོག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་ཆོས་མ་ཡིན་པ་དང་། ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་ཆོས་སོ།། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ངོ་།། ཆོས་མ་ཡིན་པ་དང་ཆོས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ། འདུལ་བ་མ་ཡིན་པ་དང་ཡང་དག་པའི་འདུལ་བ། འཕགས་པ་མ་ཡིན་པ་དང་འཕགས་པ། མི་དགེ་བའི་ཆོས་དང་དགེ་བའི་ཆོས། གོམས་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་དང་གོམས་པར་བྱ་བའི་ཆོས། ལེགས་པའི་ཆོས་མ་ཡིན་པ་དང་ལེགས་པའི་ཆོས། ནག་པོའི་ཆོས་དང་དཀར་པོའི་ཆོས། དོན་མ་ཡིན་པ་དང་ཡང་དག་པའི་དོན། དམན་པའི་ཆོས་དང་མཆོག་གི་ཆོས། ཁ་ན་མ་ཐོ་བའི་ཆོས་དང་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པའི་ཆོས། སྤང་བར་བྱ་བའི་ཆོས་དང་སྤང་བར་མི་བྱ་བའི་ཆོས་ཏེ། མདོ་རེ་རེ་བཞིན་གོང་དུ་བཤད་པ་བཞིན་ནོ།། ༼༧༨༣༽ འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འ་ཤཾ་བཱི་ན་གཽ་ཤཱི་རྵའི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོ་ཡང་དེར་བཞུགས་སོ།། བྲམ་ཟེ་ཞིག་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོའི་གན་དུ་འོངས་ནས། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོ་དང་ཕན་ཚུན་འདྲི་བ་དང་བདེ་བ་དྲིས་ཏེ། འདྲི་བ་དང་བདེ་བ་དྲིས་ནས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་དེ། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ།། དྲི་བ་འགའ་ཞིག་དྲི་བར་འདོད་ན། ཁོམ་པ་ཡོད་དམ་མེད། ཀུན་དགའ་བོས་སྨྲས་པ། ཁྱོད་ཀྱིས་ཅི་འདྲི་བར་འདོད་པ་དེ་དྲིས་ཤིག །ཤེས་ན་བདག་གིས་ལན་བཏབ་པར་བྱའོ།།;

」

婆羅門問：「尊者阿難！何故於沙門瞿曇所出家修梵行？」

阿難答言：「婆羅門！為斷故。」

復問：「斷何等？」

答言：「貪慾斷，瞋恚、愚癡斷。」

又問：「阿難！有道有跡，能斷貪慾、瞋恚、愚癡耶？」

阿難答言：「有，謂八聖道，正見、正志、正語、正業、正命、正方便、正念、正定。」

婆羅門言：「阿難！賢哉之道！賢哉之跡！修習多修習，能斷斯等貪慾、恚、癡。」

尊者阿難說是法時，彼婆羅門聞其所說，歡喜隨喜，從座起去。

如斷貪、恚、癡。如是調伏貪、恚、癡，及得涅槃，及厭離，及不趣涅槃，及沙門義，及婆羅門義，及解脫，及苦斷，及究竟苦邊，及正盡苦，一一經皆如上說。

（七八四）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「有邪、有正。諦聽，善思，當爲汝說。何等為邪？謂邪見，乃至邪定。何等為正？謂正見，乃至正定。何等為正見？謂說有施、有說、有齋，有善行、有惡行，有善惡行果報，有此世、有他世，有父母、有眾生生，有阿羅漢善到、善向，有此世、他世自知作證具足住：『我生已盡，梵行已立，所作已作，自知不受後有。

བྲམ་ཟེས་དྲིས་པ། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོ། ཅིའི་ཕྱིར་དགེ་སྦྱོང་གཽ་ཏ་མའི་དྲུང་དུ་རབ་ཏུ་བྱུང་ནས་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་སྤྱོད། ཀུན་དགའ་བོས་སྨྲས་པ། བྲམ་ཟེ། སྤོང་བའི་ཕྱིར་རོ།། ཡང་དྲིས་པ། ཅི་ཞིག་སྤོང་། ལན་དུ་སྨྲས་པ། འདོད་ཆགས་སྤོང་བ་དང་། ཞེ་སྡང་དང་། གཏི་མུག་སྤོང་བའོ།། ཡང་དྲིས་པ། ཀུན་དགའ་བོ། འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་སྤོང་བའི་ལམ་དང་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ཡོད་དམ། ཀུན་དགའ་བོས་ལན་དུ་སྨྲས་པ། ཡོད་དེ། འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པ་སྟེ། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་དང་། ཡང་དག་པའི་རྟོག་པ་དང་། ཡང་དག་པའི་ངག་དང་། ཡང་དག་པའི་ལས་དང་། ཡང་དག་པའི་འཚོ་བ་དང་། ཡང་དག་པའི་རྩོལ་བ་དང་། ཡང་དག་པའི་དྲན་པ་དང་། ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནོ།། བྲམ་ཟེས་སྨྲས་པ། ཀུན་དགའ་བོ། ལམ་བཟང་པོའོ།། རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་བཟང་པོའོ།། གོམས་པར་བྱས་ཤིང་ལན་མང་དུ་བསྒོམས་ན་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་འདི་དག་སྤོང་བར་ནུས་སོ།། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོས་ཆོས་འདི་བཤད་པའི་ཚེ། བྲམ་ཟེ་དེས་དེས་བཤད་པ་ཐོས་ནས་དགའ་ཞིང་ཡི་རངས་ཏེ། སྟན་ལས་ལངས་ནས་སོང་ངོ་།། འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་སྤོང་བ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ། འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་འདུལ་བ་དང་། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པ་དང་། སྐྱོ་བར་བྱེད་པ་དང་། མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་མི་འགྲོ་བ་དང་། དགེ་སྦྱོང་གི་དོན་དང་། བྲམ་ཟེའི་དོན་དང་། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང་། སྡུག་བསྔལ་སྤོང་བ་དང་། སྡུག་བསྔལ་གྱི་མཐའ་རྟོགས་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་ཡང་དག་པར་ཟད་པར་བྱེད་པ་སྟེ། མདོ་རེ་རེ་བཞིན་གོང་དུ་བཤད་པ་བཞིན་ནོ།། ༼༧༨༤༽ འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལསྩལ་པ། ལོག་པ་དང་ཡང་དག་པ་ཡོད་དོ།། ལེགས་པར་ཉོན་ཅིག །ལེགས་པར་ཡིད་ལ་ཟུངས་ཤིག །ཁྱེད་ལ་བཤད་པར་བྱའོ།། ལོག་པ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ལོག་པར་ལྟ་བ་ནས་ལོག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་བར་རོ།། ཡང་དག་པ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ནས་ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་བར་རོ།། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་གང་ཞེ་ན། སྦྱིན་པ་ཡོད་པ་དང་། མཆོད་སྦྱིན་ཡོད་པ་དང་། གསོལ་བ་ཡོད་པ་དང་། ལེགས་པར་སྤྱད་པ་དང་ཉེས་པར་སྤྱད་པ་ཡོད་པ་དང་། ལེགས་པར་སྤྱད་པ་དང་ཉེས་པར་སྤྱད་པའི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡོད་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་འདི་དང་འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་ཡོད་པ་དང་། ཕ་དང་མ་ཡོད་པ་དང་། སྐྱེས་བུ་སེམས་ཅན་སྐྱེ་བ་ཡོད་པ་དང་། དགྲ་བཅོམ་པ་ལེགས་པར་གཤེགས་པ་དང་ལེགས་པར་ཞུགས་པ་ཡོད་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་འདི་དང་འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་ཏེ་བདག་གིས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་ནས་གནས་པ་སྟེ། སྐྱེ་བ་ཟད་དོ།། ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་བསྟེན་ཟིན་ཏོ།། བྱ་བ་བྱས་སོ།། འདི་ལས་སྲིད་པ་གཞན་མི་ཤེས་སོ་ཞེས་བྱ་བའོ།།;

』何等為正志？謂出要志、無恚志、不害志。何等為正語？謂離妄語、離兩舌、離惡口、離綺語。何等為正業？謂離殺、盜、淫。何等為正命？謂如法求衣服、飲食、臥具、湯藥，非不如法。何等為正方便？謂欲、精進、方便、出離、勤競、堪能常行不退。何等為正念？謂念隨順，念不妄、不虛。何等為正定？謂住心不亂、堅固、攝持、寂止、三昧、一心。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（七八五）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘……如上說。差別者：「何等為正見？謂正見有二種，有正見，是世、俗，有漏、有取，轉向善趣；有正見，是聖、出世間，無漏、無取，正盡苦，轉向苦邊。何等為正見有漏、有取，向于善趣？若彼見有施、有說，乃至知世間有阿羅漢，不受後有，是名世間正見，世、俗，有漏、有取，向于善趣。何等為正見是聖、出世間，無漏、不取，正盡苦，轉向苦邊？謂聖弟子苦苦思惟，集、滅、道道思惟，無漏思惟相應，於法選擇，分別推求，覺知黠慧，開覺觀察，是名正見是聖、出世間，無漏、不取，正盡苦，轉向苦邊。何等為正志？謂正志二種。

ཡང་དག་པའི་རྟོག་པ་གང་ཞེ་ན། ངེས་པར་འབྱུང་བའི་རྟོག་པ་དང་། ཞེ་སྡང་མེད་པའི་རྟོག་པ་དང་། གནོད་སེམས་མེད་པའི་རྟོག་པའོ།། ཡང་དག་པའི་ངག་གང་ཞེ་ན། བརྫུན་དུ་སྨྲ་བ་སྤོང་བ་དང་། ཕྲ་མ་སྤོང་བ་དང་། ཚིག་རྩུབ་པོ་སྤོང་བ་དང་། ཚིག་ཀྱལ་པ་སྤོང་བའོ།། ཡང་དག་པའི་ལས་གང་ཞེ་ན། སྲོག་གཅོད་པ་དང་། མ་བྱིན་པར་ལེན་པ་དང་། འདོད་པས་ལོག་པར་གཡེམ་པ་སྤོང་བའོ།། ཡང་དག་པའི་འཚོ་བ་གང་ཞེ་ན། ཆོས་བཞིན་དུ་གོས་དང་། བསོད་སྙོམས་དང་། གནས་མལ་དང་། སྨན་གྱི་ཡོ་བྱད་འཚོལ་བ་སྟེ། ཆོས་མ་ཡིན་པ་མ་ཡིན་པའོ།། ཡང་དག་པའི་རྩོལ་བ་གང་ཞེ་ན། འདུན་པ་དང་། བརྩོན་འགྲུས་དང་། ཐབས་དང་། ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང་། འབད་པ་དང་། བཟོད་པ་རྟག་ཏུ་མི་ལྡོག་པར་སྤྱོད་པའོ།། ཡང་དག་པའི་དྲན་པ་གང་ཞེ་ན། རྗེས་སུ་མཐུན་པར་དྲན་པ་དང་། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་དྲན་པ་དང་། ཡང་དག་པར་དྲན་པའོ།། ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གང་ཞེ་ན། སེམས་མི་གཡེང་བར་གནས་པ་དང་། བརྟན་པ་དང་། ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་དང་། ཞི་གནས་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། སེམས་རྩེ་གཅིག་པའོ།། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ངོ་།། ༼༧༨༥༽ འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ།། གོང་དུ་བཤད་པ་བཞིན་ནོ།། ཁྱད་པར་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་གང་ཞེ་ན། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་འཇིག་རྟེན་པ་དང་། ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང་། ལེན་པ་དང་བཅས་པ་དང་། བདེ་འགྲོར་འགྲོ་བ་དང་། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་འཕགས་པ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་དང་། ཟག་པ་མེད་པ་དང་། ལེན་པ་མེད་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་ཡང་དག་པར་ཟད་པར་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་གྱི་མཐར་འགྲོ་བའོ།། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང་ལེན་པ་དང་བཅས་པ་བདེ་འགྲོར་འགྲོ་བ་གང་ཞེ་ན། གང་གིས་སྦྱིན་པ་ཡོད་པ་དང་མཆོད་སྦྱིན་ཡོད་པ་ནས། འཇིག་རྟེན་ན་དགྲ་བཅོམ་པ་ཕྱི་མའི་སྲིད་པ་མི་ལེན་པ་ཡོད་དོ་ཞེས་མཐོང་བ་འདི་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་འཇིག་རྟེན་པ་དང་། ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང་། ལེན་པ་དང་བཅས་པ་དང་། བདེ་འགྲོར་འགྲོ་བའོ།། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་འཕགས་པ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ཟག་པ་མེད་པ་དང་། ལེན་པ་མེད་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་ཡང་དག་པར་ཟད་པར་བྱེད་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་གྱི་མཐར་འགྲོ་བ་གང་ཞེ་ན། འཕགས་པས་སྡུག་བསྔལ་ལ་སྡུག་བསྔལ་དུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་། ཀུན་འབྱུང་དང་། འགོག་པ་དང་། ལམ་ལ་ལམ་དུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་། ཟག་པ་མེད་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་མཐུན་པ་དང་། ཆོས་རྣམས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་དང་། རྣམ་པར་དཔྱོད་པ་དང་། ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་དང་། རྟོགས་པ་དང་། ཤེས་རབ་དང་། རྣམ་པར་རིག་པ་དང་། སོ་སོར་རྟོག་པ་ནི། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་འཕགས་པ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་དང་། ཟག་པ་མེད་པ་དང་། ལེན་པ་མེད་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་ཡང་དག་པར་ཟད་པར་བྱེད་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་གྱི་མཐར་འགྲོ་བའོ།། ཡང་དག་པའི་རྟོག་པ་གང་ཞེ་ན། ཡང་དག་པའི་རྟོག་པ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་སོ།།;

有正志世、俗，有漏、有取，向于善趣；有正志，是聖、出世間，無漏、不取，正盡苦，轉向苦邊。何等為正志有世、俗，有漏、有取，向于善趣？謂正志出要覺、無恚覺、不害覺，是名正志世、俗，有漏、有取，向于善趣。何等為正志是聖、出世間，無漏、不取，正盡苦，轉向苦邊？謂聖弟子苦苦思惟，集、滅、道道思惟，無漏思惟相應心法，分別自決意解，計數立意，是名正志是聖、出世間，無漏、不取，正盡苦，轉向苦邊。

「何等為正語？正語有二種。有正語，世、俗，有漏、有取，向于善趣；有正語，是聖、出世間，無漏、不取，正盡苦，轉向苦邊。何等為正語世、俗，有漏、有取，向于善趣？謂正語離妄語、兩舌、惡口、綺語，是名正語世、俗，有漏、有取，向于善趣。何等正語是聖、出世間，無漏、不取，正盡苦，轉向苦邊？謂聖弟子苦苦思惟，集、滅、道道思惟，除邪命，念口四惡行、諸餘口惡行，離於彼，無漏、遠離、不著，固守、攝持不犯，不度時節，不越限防，是名正語是聖、出世間，無漏、不取，正盡苦，轉向苦邊。

「何等為正業？正業有二種。有正業，世、俗，有漏、有取，向于善趣；有正業，是聖、出世間，無漏、不取，正盡苦，轉向苦邊。

我將幫您將這段文字譯成藏文: ཡང་དག་པའི་རྟོག་པ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཡང་དག་པའི་རྟོག་པ་འཇིག་རྟེན་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་ཅན་ཟག་པ་དང་བཅས་པ། ལེན་པ་དང་བཅས་པ། བདེ་འགྲོར་འགྲོ་བ་དང་། ཡང་དག་པའི་རྟོག་པ་འཕགས་པ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ། ཟག་པ་མེད་པ། ལེན་པ་མེད་པ། སྡུག་བསྔལ་ཡང་དག་པར་ཟད་པར་བྱེད་པ། སྡུག་བསྔལ་གྱི་མཐར་ཕྱིན་པའོ། ། ཡང་དག་པའི་རྟོག་པ་འཇིག་རྟེན་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་ཅན་ཟག་པ་དང་བཅས་པ། ལེན་པ་དང་བཅས་པ། བདེ་འགྲོར་འགྲོ་བ་གང་ཞེ་ན། ངེས་པར་འབྱུང་བའི་རྟོག་པ་དང་། ཞེ་སྡང་མེད་པའི་རྟོག་པ་དང་། རྣམ་པར་མི་འཚེ་བའི་རྟོག་པ་སྟེ། དེ་ནི་ཡང་དག་པའི་རྟོག་པ་འཇིག་རྟེན་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་ཅན་ཟག་པ་དང་བཅས་པ། ལེན་པ་དང་བཅས་པ། བདེ་འགྲོར་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱའོ། ། ཡང་དག་པའི་ངག་གང་ཞེ་ན། ཡང་དག་པའི་ངག་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཡང་དག་པའི་ངག་འཇིག་རྟེན་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་ཅན་ཟག་པ་དང་བཅས་པ། ལེན་པ་དང་བཅས་པ། བདེ་འགྲོར་འགྲོ་བ་དང་། ཡང་དག་པའི་ངག་འཕགས་པ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ། ཟག་པ་མེད་པ། ལེན་པ་མེད་པ། སྡུག་བསྔལ་ཡང་དག་པར་ཟད་པར་བྱེད་པ། སྡུག་བསྔལ་གྱི་མཐར་ཕྱིན་པའོ། ། ཡང་དག་པའི་ལས་གང་ཞེ་ན། ཡང་དག་པའི་ལས་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཡང་དག་པའི་ལས་འཇིག་རྟེན་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་ཅན་ཟག་པ་དང་བཅས་པ། ལེན་པ་དང་བཅས་པ། བདེ་འགྲོར་འགྲོ་བ་དང་། ཡང་དག་པའི་ལས་འཕགས་པ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ། ཟག་པ་མེད་པ། ལེན་པ་མེད་པ། སྡུག་བསྔལ་ཡང་དག་པར་ཟད་པར་བྱེད་པ། སྡུག་བསྔལ་གྱི་མཐར་ཕྱིན་པའོ། །

何等為正業世、俗，有漏、有取，轉向善趣？謂離殺、盜、淫，是名正業世、俗，有漏、有取，轉向善趣。何等為正業是聖、出世間，無漏、不取，正盡苦，轉向苦邊。謂聖弟子苦苦思惟，集、滅、道道思惟，除邪命，念身三惡行、諸餘身惡行數，無漏、心不樂著，固守、執持不犯，不度時節，不越限防，是名正業是聖、出世間，無漏、不取，正盡苦，轉向苦邊。

「何等為正命？正命有二種。有正命，是世、俗，有漏、有取，轉向善趣；有正命，是聖、出世間，無漏、不取，正盡苦，轉向苦邊。何等為正命世、俗，有漏、有取，轉向善趣？謂如法求衣食、臥具、隨病湯藥，非不如法，是名正命世、俗，有漏、有取，轉向善趣。何等為正命是聖、出世間，無漏、不取，正盡苦，轉向苦邊？謂聖弟子苦苦思惟，集、滅、道道思惟，于諸邪命無漏、不樂著，固守、執持不犯，不越時節，不度限防，是名正命是聖、出世間，無漏、不取，正盡苦，轉向苦邊。

「何等為正方便？正方便有二種。有正方便，世、俗，有漏、有取，轉向善趣；有正方便，是聖、出世間，無漏、不取，正盡苦，轉向苦邊。

ཡང་དག་པའི་ལས་འཇིག་རྟེན་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་ཅན་ཟག་པ་དང་བཅས་པ། ལེན་པ་དང་བཅས་པ། བདེ་འགྲོར་འགྲོ་བ་གང་ཞེ་ན། སྲོག་གཅོད་པ་སྤོང་བ་དང་། མ་བྱིན་པར་ལེན་པ་སྤོང་བ་དང་། འདོད་པས་ལོག་པར་གཡེམ་པ་སྤོང་བ་སྟེ། དེ་ནི་ཡང་དག་པའི་ལས་འཇིག་རྟེན་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་ཅན་ཟག་པ་དང་བཅས་པ། ལེན་པ་དང་བཅས་པ། བདེ་འགྲོར་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱའོ། ། ཡང་དག་པའི་འཚོ་བ་གང་ཞེ་ན། ཡང་དག་པའི་འཚོ་བ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཡང་དག་པའི་འཚོ་བ་འཇིག་རྟེན་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་ཅན་ཟག་པ་དང་བཅས་པ། ལེན་པ་དང་བཅས་པ། བདེ་འགྲོར་འགྲོ་བ་དང་། ཡང་དག་པའི་འཚོ་བ་འཕགས་པ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ། ཟག་པ་མེད་པ། ལེན་པ་མེད་པ། སྡུག་བསྔལ་ཡང་དག་པར་ཟད་པར་བྱེད་པ། སྡུག་བསྔལ་གྱི་མཐར་ཕྱིན་པའོ། ། ཡང་དག་པའི་འཚོ་བ་འཇིག་རྟེན་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་ཅན་ཟག་པ་དང་བཅས་པ། ལེན་པ་དང་བཅས་པ། བདེ་འགྲོར་འགྲོ་བ་གང་ཞེ་ན། ཆོས་བཞིན་དུ་གོས་དང་། ཟས་དང་། མལ་སྟན་དང་། ནད་ཀྱི་གསོས་སྨན་རྣམས་འཚོལ་བ་སྟེ། ཆོས་མ་ཡིན་པས་མ་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཡང་དག་པའི་འཚོ་བ་འཇིག་རྟེན་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་ཅན་ཟག་པ་དང་བཅས་པ། ལེན་པ་དང་བཅས་པ། བདེ་འགྲོར་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱའོ། ། ཡང་དག་པའི་རྩོལ་བ་གང་ཞེ་ན། ཡང་དག་པའི་རྩོལ་བ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཡང་དག་པའི་རྩོལ་བ་འཇིག་རྟེན་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་ཅན་ཟག་པ་དང་བཅས་པ། ལེན་པ་དང་བཅས་པ། བདེ་འགྲོར་འགྲོ་བ་དང་། ཡང་དག་པའི་རྩོལ་བ་འཕགས་པ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ། ཟག་པ་མེད་པ། ལེན་པ་མེད་པ། སྡུག་བསྔལ་ཡང་དག་པར་ཟད་པར་བྱེད་པ། སྡུག་བསྔལ་གྱི་མཐར་ཕྱིན་པའོ། །

何等為正方便世、俗，有漏、有取，轉向善趣？謂欲、精進、方便超出、堅固建立，堪能造作精進、心法攝受、常、不休息，是名正方便世、俗，有漏、有取，轉向善趣。何等為正方便是聖、出世間，無漏、不取，盡苦，轉向苦邊？謂聖弟子苦苦思惟，集、滅、道道思惟，無漏憶念相應心法，欲、精進、方便、勤踴，超出、建立堅固、堪能造作精進，心法攝受、常、不休息，是名正方便是聖、出世間，無漏、不取，正盡苦，轉向苦邊。

「何等為正念？正念有二種。世、俗，有漏、有取，轉向善趣；有正念，是聖、出世間，無漏、不取，正盡苦，轉向苦邊。何等為正念世、俗，有漏、有取，轉向善趣？若念、隨念、重念、憶念，不妄、不虛，是名正念世、俗，有漏、有取，正向善趣。何等為正念是聖、出世間，無漏、不取，轉向苦邊？謂聖弟子苦苦思惟，集、滅、道道思惟，無漏思惟相應，若念、隨念、重念、憶念，不妄、不虛，是名正念是聖、出世間，無漏、不取，轉向苦邊。

「何等為正定？正定有二種。有正定，世、俗，有漏、有取，轉向善趣；有正定，是聖、出世間，無漏、不取，正盡苦，轉向苦邊。

ཡང་དག་པའི་རྩོལ་བ་འཇིག་རྟེན་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་ཅན་ཟག་པ་དང་བཅས་པ། ལེན་པ་དང་བཅས་པ། བདེ་འགྲོར་འགྲོ་བ་གང་ཞེ་ན། འདུན་པ་དང་། བརྩོན་འགྲུས་དང་། རྩོལ་བས་ཡང་དག་པར་འདས་པ་དང་། བརྟན་པོར་རབ་ཏུ་གནས་པ་དང་། བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པའི་ནུས་པ་དང་། སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་དང་། རྒྱུན་མི་འཆད་པ་དང་། ངལ་བསོ་བ་མེད་པ་སྟེ། དེ་ནི་ཡང་དག་པའི་རྩོལ་བ་འཇིག་རྟེན་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་ཅན་ཟག་པ་དང་བཅས་པ། ལེན་པ་དང་བཅས་པ། བདེ་འགྲོར་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱའོ། ། ཡང་དག་པའི་དྲན་པ་གང་ཞེ་ན། ཡང་དག་པའི་དྲན་པ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཡང་དག་པའི་དྲན་པ་འཇིག་རྟེན་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་ཅན་ཟག་པ་དང་བཅས་པ། ལེན་པ་དང་བཅས་པ། བདེ་འགྲོར་འགྲོ་བ་དང་། ཡང་དག་པའི་དྲན་པ་འཕགས་པ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ། ཟག་པ་མེད་པ། ལེན་པ་མེད་པ། སྡུག་བསྔལ་ཡང་དག་པར་ཟད་པར་བྱེད་པ། སྡུག་བསྔལ་གྱི་མཐར་ཕྱིན་པའོ། ། ཡང་དག་པའི་དྲན་པ་འཇིག་རྟེན་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་ཅན་ཟག་པ་དང་བཅས་པ། ལེན་པ་དང་བཅས་པ། བདེ་འགྲོར་འགྲོ་བ་གང་ཞེ་ན། དྲན་པ་དང་། རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང་། ཡང་དང་ཡང་དུ་དྲན་པ་དང་། རྗེས་སུ་དྲན་པ། མི་བརྗེད་པ་དང་། མི་འཁྲུལ་བ་སྟེ། དེ་ནི་ཡང་དག་པའི་དྲན་པ་འཇིག་རྟེན་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་ཅན་ཟག་པ་དང་བཅས་པ། ལེན་པ་དང་བཅས་པ། བདེ་འགྲོར་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱའོ། ། ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གང་ཞེ་ན། ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འཇིག་རྟེན་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་ཅན་ཟག་པ་དང་བཅས་པ། ལེན་པ་དང་བཅས་པ། བདེ་འགྲོར་འགྲོ་བ་དང་། ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འཕགས་པ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ། ཟག་པ་མེད་པ། ལེན་པ་མེད་པ། སྡུག་བསྔལ་ཡང་དག་པར་ཟད་པར་བྱེད་པ། སྡུག་བསྔལ་གྱི་མཐར་ཕྱིན་པའོ། །

何等為正定世、俗，有漏、有取，轉向善趣？若心住不亂、不動、攝受、寂止、三昧、一心，是名正定世、俗，有漏、有取，轉向善趣。何等為正定是聖、出世間，無漏、不取，正盡苦，轉向苦邊？謂聖弟子苦苦思惟，集、滅、道道思惟，無漏思惟相應心法住，不亂、不散、攝受、寂止、三昧、一心，是名正定是聖、出世間，無漏、不取，正盡苦，轉向苦邊。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（七八六）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「若比丘心向邪者，違背於法，不樂於法；若向正者，心樂於法，不違於法。何等為邪？謂邪見，乃至邪定。何等為正？謂正見，乃至正定。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（七八七）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「向邪者違於法，不樂於法，向正者樂於法，不違於法。何等為向邪者違於法，不樂於法？謂邪見人身業如所見，口業如所見，若思、若欲、若愿、若為，彼皆隨順，一切得不愛果，不念、不可意果。所以者何？以見惡故，謂邪見。

ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འཇིག་རྟེན་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་ཅན་ཟག་པ་དང་བཅས་པ། ལེན་པ་དང་བཅས་པ། བདེ་འགྲོར་འགྲོ་བ་གང་ཞེ་ན། སེམས་གནས་པ་དང་། མི་གཡོ་བ་དང་། ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་དང་། ཞི་གནས་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། སེམས་རྩེ་གཅིག་པ་སྟེ། དེ་ནི་ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འཇིག་རྟེན་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་ཅན་ཟག་པ་དང་བཅས་པ། ལེན་པ་དང་བཅས་པ། བདེ་འགྲོར་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱའོ། ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ནས། དགེ་སློང་དེ་དག་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ངོ་། ། འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་དུས་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ། ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། གལ་ཏེ་དགེ་སློང་གི་སེམས་ལོག་པར་ཕྱོགས་ན་ཆོས་དང་འགལ་ཞིང་ཆོས་ལ་མི་དགའ་བར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་ཡང་དག་པར་ཕྱོགས་ན་ཆོས་ལ་དགའ་ཞིང་ཆོས་དང་མི་འགལ་བར་འགྱུར་རོ། །ལོག་པ་གང་ཞེ་ན། ལོག་པར་ལྟ་བ་ནས་ལོག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་བར་རོ། །ཡང་དག་པ་གང་ཞེ་ན། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ནས་ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་བར་རོ། ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ནས། དགེ་སློང་དེ་དག་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ངོ་། ། འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་དུས་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ། ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ལོག་པར་ཕྱོགས་པ་ནི་ཆོས་དང་འགལ་ཞིང་ཆོས་ལ་མི་དགའ། ཡང་དག་པར་ཕྱོགས་པ་ནི་ཆོས་ལ་དགའ་ཞིང་ཆོས་དང་མི་འགལ་བར་འགྱུར་རོ། །ལོག་པར་ཕྱོགས་པ་ཆོས་དང་འགལ་ཞིང་ཆོས་ལ་མི་དགའ་བ་གང་ཞེ་ན། ལོག་པར་ལྟ་བ་ཅན་གྱི་ལུས་ཀྱི་ལས་ནི་ལྟ་བ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་འགྱུར་ཞིང་། ངག་གཀྱང་ལྟ་བ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན། བསམ་པའམ་འདུན་པའམ་སྨོན་པའམ་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་མི་འདོད་པའི་འབྲས་བུ་དང་། མི་དྲན་པ་དང་། ཡིད་དུ་མི་འོང་བའི་འབྲས་བུ་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ལྟ་བ་ངན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ནི་ལོག་པར་ལྟ་བ་ཡིན་ནོ། །

邪見者，起邪志、邪語、邪業、邪命、邪方便、邪念、邪定，是向邪者違於法，不樂於法。

「何等為向正者樂於法，不違於法？謂正見人若身業隨所見，若口業、若思、若欲、若愿、若為，悉皆隨順，得可愛、可念、可意果。所以者何？以見正故？謂正見。正見者，能起正志、正語、正業、正命、正方便、正念、正定，是名向正者樂於法，不違於法。」

佛說是經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（七八八）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「向邪者違於法，不樂於法，向正者樂於法，不違於法。

「何等為向邪者違於法，不樂於法？若邪見人身業如所見，口業如所見，若思、若欲、若愿、若為、彼皆隨順，一切得不愛果，不念、不可意果。所以者何？惡見？謂邪見。邪見者，起邪志、邪語、邪業、邪命、邪方便、邪念、邪定。譬如苦果，種著地中，隨時溉灌，彼得地味、水味、火味、風味，一切悉苦。所以者何？以種苦故。如是邪見人，身業如所見，口業如所見，若思、若欲、若愿、若為，悉皆隨順，彼一切得不愛、不念、不可意果。所以者何？惡見者？謂邪見。

ལོག་པར་ལྟ་བ་ཅན་ནི་ལོག་པའི་རྟོག་པ་དང་། ལོག་པའི་ངག་དང་། ལོག་པའི་ལས་དང་། ལོག་པའི་འཚོ་བ་དང་། ལོག་པའི་རྩོལ་བ་དང་། ལོག་པའི་དྲན་པ་དང་། ལོག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྐྱེད་པས། དེ་ནི་ལོག་པར་ཕྱོགས་པ་ཆོས་དང་འགལ་ཞིང་ཆོས་ལ་མི་དགའ་བ་ཡིན་ནོ། ། ཡང་དག་པར་ཕྱོགས་པ་ཆོས་ལ་དགའ་ཞིང་ཆོས་དང་མི་འགལ་བ་གང་ཞེ་ན། ཡང་དག་པར་ལྟ་བ་ཅན་གྱི་ལུས་ཀྱི་ལས་ནི་ལྟ་བ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ། ངག་གི་ལས་དང་། བསམ་པ་དང་། འདུན་པ་དང་། སྨོན་པ་དང་། བྱེད་པ་ཐམས་ཅད་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་སྡུག་པ་དང་། དྲན་པ་དང་། ཡིད་དུ་འོང་བའི་འབྲས་བུ་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ལྟ་བ་བཟང་པོའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ནི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ཡིན་ནོ། །ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ཅན་ནི་ཡང་དག་པའི་རྟོག་པ་དང་། ཡང་དག་པའི་ངག་དང་། ཡང་དག་པའི་ལས་དང་། ཡང་དག་པའི་འཚོ་བ་དང་། ཡང་དག་པའི་རྩོལ་བ་དང་། ཡང་དག་པའི་དྲན་པ་དང་། ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྐྱེད་པས། དེ་ནི་ཡང་དག་པར་ཕྱོགས་པ་ཆོས་ལ་དགའ་ཞིང་ཆོས་དང་མི་འགལ་བ་ཞེས་བྱའོ། ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ནས། དགེ་སློང་དེ་དག་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ངོ་། ། འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་དུས་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ། ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ལོག་པར་ཕྱོགས་པ་ནི་ཆོས་དང་འགལ་ཞིང་ཆོས་ལ་མི་དགའ། ཡང་དག་པར་ཕྱོགས་པ་ནི་ཆོས་ལ་དགའ་ཞིང་ཆོས་དང་མི་འགལ་བར་འགྱུར་རོ། ། ལོག་པར་ཕྱོགས་པ་ཆོས་དང་འགལ་ཞིང་ཆོས་ལ་མི་དགའ་བ་གང་ཞེ་ན། ལོག་པར་ལྟ་བ་ཅན་གྱི་ལུས་ཀྱི་ལས་ནི་ལྟ་བ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ། ངག་གི་ལས་དང་། བསམ་པ་དང་། འདུན་པ་དང་། སྨོན་པ་དང་། བྱེད་པ་ཐམས་ཅད་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་མི་སྡུག་པ་དང་། མི་དྲན་པ་དང་། ཡིད་དུ་མི་འོང་བའི་འབྲས་བུ་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ལྟ་བ་ངན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ནི་ལོག་པར་ལྟ་བ་ཡིན་ནོ། །ལོག་པབ་ཅན་ནི་ལོག་པའི་རྟོག་པ་དང་། ལོག་པའི་ངག་དང་། ལོག་པའི་ལས་དང་། ལོག་པའི་འཚོ་བ་དང་། ལོག་པའི་རྩོལ་བ་དང་། ལོག་པའི་དྲན་པ་དང་། ལོག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྐྱེད་དོ། །དཔེར་ན་མྱོང་བ་ཁ་བའི་ས་བོན་ས་ལ་བཏབ་ནས་དུས་སུ་ཆུ་ལུད་བཏབ་པ་དང་། དེས་སའི་བཅུད་དང་། ཆུའི་བཅུད་དང་། མེའི་བཅུད་དང་། རླུང་གི་བཅུད་ཐམས་ཅད་ཁ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ས་བོན་ཁ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ལོག་པར་ལྟ་བ་ཅན་གྱི་ལུས་ཀྱི་ལས་ནི་ལྟ་བ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ། ངག་གི་ལས་དང་། བསམ་པ་དང་། འདུན་པ་དང་། སྨོན་པ་དང་། བྱེད་པ་ཐམས་ཅད་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་མི་སྡུག་པ་དང་། མི་དྲན་པ་དང་། ཡིད་དུ་མི་འོང་བའི་འབྲས་བུ་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ལྟ་བ་ངན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ནི་ལོག་པར་ལྟ་བ་ཡིན་ནོ། །

邪見者，能起邪志，乃至邪定，是名向邪者違於法，不樂於法。

「何等為向正者樂於法，不違於法？若正見人身業如所見，口業如所見，若思、若欲、若為，悉皆隨順，彼一切得可愛、可念、可意果。所以者何？善見謂正見，正見者能起正志，乃至正定。譬如甘蔗、稻、麥、蒲桃種著地中，隨時溉灌，彼得地味、水味、火味、風味，彼一切味悉甜美。所以者何？以種子甜故。如是正見人，身業如所見，口業如所見，若思、若欲、若愿、若為，悉皆隨順，彼一切得可愛、可念、可意果。所以者何？善見者？謂正見。正見者，能起正志，乃至正定，是名向正者樂於法，不違於法。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

世間、出世間亦如是說，如上三經，亦皆說偈言：

「鄙法不應近，　　放逸不應行， 　不應習邪見，　　增長於世間， 　假使有世間，　　正見增上者， 　雖復百千生，　　終不墮惡趣。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（七八九）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

ལོག་པར་ལྟ་བ་ཅན་ནི་ལོག་པའི་རྟོག་པ་ནས་ལོག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་བར་སྐྱེད་པས། དེ་ནི་ལོག་པར་ཕྱོགས་པ་ཆོས་དང་འགལ་ཞིང་ཆོས་ལ་མི་དགའ་བ་ཞེས་བྱའོ། ། ཡང་དག་པར་ཕྱོགས་པ་ཆོས་ལ་དགའ་ཞིང་ཆོས་དང་མི་འགལ་བ་གང་ཞེ་ན། ཡང་དག་པར་ལྟ་བ་ཅན་གྱི་ལུས་ཀྱི་ལས་ནི་ལྟ་བ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ། ངག་གི་ལས་དང་། བསམ་པ་དང་། འདུན་པ་དང་། བྱེད་པ་ཐམས་ཅད་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་སྡུག་པ་དང་། དྲན་པ་དང་། ཡིད་དུ་འོང་བའི་འབྲས་བུ་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ལྟ་བ་བཟང་པོ་ནི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ཡིན་ཏེ། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ཅན་ནི་ཡང་དག་པའི་རྟོག་པ་ནས་ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་བར་སྐྱེད་དོ། །དཔེར་ན་བུ་རམ་ཤིང་དང་། འབྲས་དང་། ནས་དང་། རྒུན་འབྲུམ་གྱི་ས་བོན་ས་ལ་བཏབ་ནས་དུས་སུ་ཆུ་ལུད་བཏབ་པ་དང་། དེས་སའི་བཅུད་དང་། ཆུའི་བཅུད་དང་། མེའི་བཅུད་དང་། རླུང་གི་བཅུད་ཐམས་ཅད་མངར་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ས་བོན་མངར་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཡང་དག་པར་ལྟ་བ་ཅན་གྱི་ལུས་ཀྱི་ལས་ནི་ལྟ་བ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ། ངག་གི་ལས་དང་། བསམ་པ་དང་། འདུན་པ་དང་། སྨོན་པ་དང་། བྱེད་པ་ཐམས་ཅད་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་སྡུག་པ་དང་། དྲན་པ་དང་། ཡིད་དུ་འོང་བའི་འབྲས་བུ་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ལྟ་བ་བཟང་པོའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ནི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ཡིན་ནོ། །ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ཅན་ནི་ཡང་དག་པའི་རྟོག་པ་ནས་ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་བར་སྐྱེད་པས། དེ་ནི་ཡང་དག་པར་ཕྱོགས་པ་ཆོས་ལ་དགའ་ཞིང་ཆོས་དང་མི་འགལ་བ་ཞེས་བྱའོ། ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ནས། དགེ་སློང་དེ་དག་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ངོ་། ། འཇིག་རྟེན་པ་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་བཤད་དེ། གོང་གི་མདོ་གསུམ་པོ་དེ་དག་ལ་ཡང་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གསུངས་པ། ཆོས་ངན་བསྟེན་པར་མི་བྱ་སྟེ། །བག་མེད་སྤྱོད་པར་མི་བྱ་ཞིང་། ། ལོག་པའི་ལྟ་བ་བསྟེན་མི་བྱ། །འཇིག་རྟེན་འཕེལ་བར་བྱེད་པའཏེ་འཇིག་རྟེན་དག་ན་ནི། །ཡང་དག་ལྟ་བ་མཆོག་ལྡན་པ། ། སྐྱེ་བ་འབུམ་ཕྲག་བརྒྱ་སྟོང་དུ། །ངན་འགྲོར་འགྲོ་བར་མི་འགྱུར་རོ། ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ནས། དགེ་སློང་དེ་དག་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ངོ་། ། འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་དུས་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ། །

時，有生聞婆羅門來詣佛所，稽首佛足，與世尊面相問訊慰勞已，退坐一面，白佛言：「瞿曇！所謂正見者，何等為正見？」

佛告婆羅門：「正見有二種。有正見，世、俗，有漏、有取，轉向善趣；有正見，是聖、出世間，無漏、不取，正盡苦，轉向苦邊。何等為正見世、俗，有漏、有取，轉向善趣？謂正見有施、有說、有齋，乃至自知不受後有。婆羅門！是名正見世、俗，有漏、有取，向于善趣。婆羅門！何等為正見是聖、出世間，無漏、不取，正盡苦，轉向苦邊？謂聖弟子苦苦思惟，集、滅、道道思惟，無漏思惟相應，於法選擇，分別求覺，巧便黠慧觀察，是名正見是聖、出世間，無漏、不取，正盡苦，轉向苦邊。」

佛說此經已，生聞婆羅門聞佛所說，歡喜隨喜，從座起去。

如正見，如是正志、正語、正業、正命、正方便、正念、正定，一一經如上說。

（七九〇）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「有邪及邪道，有正及正道。諦聽，善思，當爲汝說。何等為邪？謂地獄、畜生、餓鬼。何等為邪道？謂邪見，乃至邪定。何等為正？謂人、天、涅槃。何等為正道？謂正見，乃至正定。

དེའི་ཚེ་མང་དུ་ཐོས་པའི་བྲམ་ཟེ་ཞིག་བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་ན་བ་དེར་འོངས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་ཕན་ཚུན་དུ་འཚལ་དྲི་དང་བདེ་བ་དྲིས་ཏེ། ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འདུག་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །གཽ་ཏ་མ། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ཞེས་བགྱི་བ་དེ་གང་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྲམ་ཟེ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་འཇིག་རྟེན་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་ཅན་ཟག་པ་དང་བཅས་པ། ལེན་པ་དང་བཅས་པ། བདེ་འགྲོར་འགྲོ་བ་དང་། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་འཕགས་པ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ། ཟག་པ་མེད་པ། ལེན་པ་མེད་པ། སྡུག་བསྔལ་ཡང་དག་པར་ཟད་པར་བྱེད་པ། སྡུག་བསྔལ་གྱི་མཐར་ཕྱིན་པའོ། །ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་འཇིག་རྟེན་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་ཅན་ཟག་པ་དང་བཅས་པ། ལེན་པ་དང་བཅས་པ། བདེ་འགྲོར་འགྲོ་བ་གང་ཞེ་ན། སྦྱིན་པ་ཡོད་པ་དང་། མཆོད་སྦྱིན་ཡོད་པ་དང་། གསོལ་བ་ཡོད་པ་ནས། ཕྱི་མའི་སྲིད་པ་མི་ལེན་པར་རང་གིས་མཁྱེན་པའི་བར་རོ། །བྲམ་ཟེ། འདི་ནི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་འཇིག་རྟེན་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་ཅན་ཟག་པ་དང་བཅས་པ། ལེན་པ་དང་བཅས་པ། བདེ་འགྲོར་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱའོ། །བྲམ་ཟེ། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་འཕགས་པ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ། ཟག་པ་མེད་པ། ལེན་པ་མེད་པ། སྡུག་བསྔལ་ཡང་དག་པར་ཟད་པར་བྱེད་པ། སྡུག་བསྔལ་གྱི་མཐར་ཕྱིན་པ་གང་ཞེ་ན། འཕགས་པས་སྡུག་བསྔལ་ལ་སྡུག་བསྔལ་དུ་རྣམ་པར་བསམས་པ་དང་། ཀུན་འབྱུང་དང་། འགོག་པ་དང་། ལམ་ལ་ལམ་དུ་རྣམ་པར་བསམས་པ་དང་། ཟག་པ་མེད་པའི་རྣམ་པར་བསམ་པ་དང་མཐུན་པར་ཆོས་རྣམས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་དང་། རྣམ་པར་དཔྱོད་པ་དང་། ཤེས་རབ་དང་ལྡན་པས་སོ་སོར་རྟོག་པ་སྟེ། འདི་ནི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་འཕགས་པ་འཇིག་རྟེན་པ། ཟག་པ་མེད་པ། ལེན་པ་མེད་པ། སྡུག་བསྔལ་ཡང་དག་པར་ཟད་པར་བྱེད་པ། སྡུག་བསྔལ་གྱི་མཐར་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱའོ། ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ནས། མང་དུ་ཐོས་པའི་བྲམ་ཟེ་དེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ནས། སྟན་ལས་ལངས་ཏེ་སོང་ངོ་། ། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ། དེ་བཞིན་དུ་ཡང་དག་པའི་རྟོག་པ་དང་། ཡང་དག་པའི་ངག་དང་། ཡང་དག་པའི་ལས་དང་། ཡང་དག་པའི་འཚོ་བ་དང་། ཡང་དག་པའི་རྩོལ་བ་དང་། ཡང་དག་པའི་དྲན་པ་དང་། ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམས་རེ་རེ་ཞིང་གོང་བཞིན་བཤད་དོ། ། འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་དུས་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ། ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ལོག་པ་དང་ལོག་པའི་ལམ་ཡོད་དེ། ཡང་དག་པ་དང་ཡང་དག་པའི་ལམ་ཡོད་དོ། །ལེགས་པར་ཉོན་ཅིག །ལེགས་པར་སེམས་ཤིག་དང་། ངས་ཁྱེད་ལ་བཤད་པར་བྱའོ། །ལོག་པ་གང་ཞེ་ན། དམྱལ་བ་དང་། དུད་འགྲོ་དང་། ཡི་དྭགས་སོ། །ལོག་པའི་ལམ་གང་ཞེ་ན། ལོག་པའི་ལྟ་བ་ནས་ལོག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་བར་རོ། །ཡང་དག་པ་གང་ཞེ་ན། མི་དང་། ལྷ་དང་། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །ཡང་དག་པའི་ལམ་གང་ཞེ་ན། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ནས་ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་བར་རོ། །

」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（七九一）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「有邪、有邪道，有正、有正道。諦聽，善思，當爲汝說。何等為邪？謂地獄、畜生、餓鬼。何等為邪道？謂殺、盜、邪淫、妄語、兩舌、惡口、綺語、貪、恚、邪見。何等為正？謂人、天、涅槃。何等為正道？謂不殺、不盜、不邪淫、不妄語、不兩舌、不惡口、不綺語、無貪、無恚、正見。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（七九二）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘……如上說。差別者：「何等為惡趣道？謂殺父、殺母、殺阿羅漢、破僧、噁心出佛身血……」余如上說。

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（七九三）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「有順流道，有逆流道。諦聽，善思，當爲汝說。何等為順流道？謂邪見，乃至邪定。何等為逆流道？謂正見，乃至正定。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ནས། དགེ་སློང་དེ་དག་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ངོ་། ། འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་དུས་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ། ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ལོག་པ་དང་ལོག་པའི་ལམ་ཡོད། ཡང་དག་པ་དང་ཡང་དག་པའི་ལམ་ཡོད་དོ། །ལེགས་པར་ཉོན་ཅིག །ལེགས་པར་སེམས་ཤིག་དང་། ངས་ཁྱེད་ལ་བཤད་པར་བྱའོ། །ལོག་པ་གང་ཞེ་ན། དམྱལ་བ་དང་། དུད་འགྲོ་དང་། ཡི་དྭགས་སོ། །ལོག་པའི་ལམ་གང་ཞེ་ན། སྲོག་གཅོད་པ་དང་། མ་བྱིན་པར་ལེན་པ་དང་། འདོད་པས་ལོག་པར་གཡེམ་པ་དང་། རྫུན་དུ་སྨྲ་བ་དང་། ཕྲ་མ་དང་། ཚིག་རྩུབ་པོ་དང་། ངག་འཁྱལ་པ་དང་། བརྣབ་སེམས་དང་། གནོད་སེམས་དང་། ལོག་པར་ལྟ་བའོ། །ཡང་དག་པ་གང་ཞེ་ན། མི་དང་། ལྷ་དང་། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །ཡང་དག་པའི་ལམ་གང་ཞེ་ན། སྲོག་མི་གཅོད་པ་དང་། མ་བྱིན་པར་མི་ལེན་པ་དང་། འདོད་པས་ལོག་པར་མི་གཡེམ་པ་དང་། རྫུན་དུ་མི་སྨྲ་བ་དང་། ཕྲ་མ་མི་བྱེད་པ་དང་། ཚིག་རྩུབ་པོ་མི་སྨྲ་བ་དང་། ངག་འཁྱལ་པ་མི་སྨྲ་བ་དང་། མ་ཆགས་པ་དང་། ཞེ་སྡང་མེད་པ་དང་། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བའོ། ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ནས། དགེ་སློང་དེ་དག་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ངོ་། ། འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་དུས་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ། ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། གོང་བཞིན་ནོ། །ཁྱད་པར་ནི་ངན་སོང་གི་ལམ་གང་ཞེ་ན། ཕ་གསོད་པ་དང་། མ་གསོད་པ་དང་། དགྲ་བཅོམ་པ་གསོད་པ་ད་འདུན་གྱི་དབྱེན་བྱེད་པ་དང་། ངན་སེམས་ཀྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་ལ་ཁྲག་འབྱིན་པའོ། །ལྷག་མ་ནི་གོང་བཞིན་ནོ། ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ནས། དགེ་སློང་དེ་དག་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ངོ་། ། འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་དུས་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ། ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། རྒྱུན་དང་མཐུན་པའི་ལམ་དང་། རྒྱུན་དང་མི་མཐུན་པའི་ལམ་ཡོད་དོ། །ལེགས་པར་ཉོན་ཅིག །ལེགས་པར་སེམས་ཤིག་དང་། ངས་ཁྱེད་ལ་བཤད་པར་བྱའོ། །རྒྱུན་དང་མཐུན་པའི་ལམ་གང་ཞེ་ན། ལོག་པའི་ལྟ་བ་ནས་ལོག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་བར་རོ། །རྒྱུན་དང་མི་མཐུན་པའི་ལམ་གང་ཞེ་ན། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ནས་ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་བར་རོ། ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ནས། དགེ་སློང་དེ་དག་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ངོ་། །

如順流、逆流，如是退道、勝道，下道、上道及三經道跡，亦如上說。

（七九四）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「有沙門及沙門法。諦聽，善思，當爲汝說。何等為沙門法？謂八聖道——正見乃至正定。何等為沙門？若成就此法者，是名沙門。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（七九五）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「有沙門法、沙門義。何等為沙門法？謂八聖道——正見乃至正定。何等為沙門義？謂貪慾永盡，瞋恚、愚癡永盡，一切煩惱永盡，是名沙門義。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（七九六）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「有沙門法及沙門果。諦聽，善思，當爲汝說。何等為沙門法？謂八聖道——正見乃至正定。何等為沙門果？謂須陀洹果、斯陀含果、阿那含果、阿羅漢果。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

雜阿含經卷第二十八 大正藏第 02 冊 No.

རྒྱུན་དུ་འབབ་པ་དང་། ལྡོག་པའི་རྒྱུན། དེ་བཞིན་དུ་ལྡོག་པའི་ལམ་དང་རྒྱལ་བའི་ལམ། འོག་གི་ལམ་དང་གོང་གི་ལམ་དང་ལམ་གྱི་རྗེས་གསུམ་པོ་ཡང་གོང་དུ་བཤད་པ་བཞིན་ནོ།། (༧༩༤) འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། དགེ་སྦྱོང་དང་དགེ་སྦྱོང་གི་ཆོས་ཡོད་དོ།། ལེགས་པར་རབ་ཏུ་ཉོན་ལ་ཡིད་ལ་ཟུངས་ཤིག་དང་ངས་ཁྱེད་ལ་བཤད་པར་བྱའོ།། གང་ཞིག་དགེ་སྦྱོང་གི་ཆོས་ཡིན་ཞེ་ན། འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པ་སྟེ། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ནས་ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་བར་རོ།། གང་ཞིག་དགེ་སྦྱོང་ཡིན་ཞེ་ན། གང་ཞིག་ཆོས་འདི་དག་དང་ལྡན་པ་དེ་ནི་དགེ་སྦྱོང་ཞེས་བྱའོ།། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་སྐད་གསུངས་པ་དང་། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་ཡི་རངས་ནས་མངོན་པར་བསྟོད་དོ།། (༧༩༥) འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། དགེ་སྦྱོང་གི་ཆོས་དང་དགེ་སྦྱོང་གི་དོན་ཡོད་དོ།། གང་ཞིག་དགེ་སྦྱོང་གི་ཆོས་ཡིན་ཞེ་ན། འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པ་སྟེ། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ནས་ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་བར་རོ།། གང་ཞིག་དགེ་སྦྱོང་གི་དོན་ཡིན་ཞེ་ན། འདོད་ཆགས་གཏན་དུ་ཟད་པ་དང་། ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་གཏན་དུ་ཟད་པ་དང་། ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་གཏན་དུ་ཟད་པ་ནི་དགེ་སྦྱོང་གི་དོན་ཞེས་བྱའོ།། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་སྐད་གསུངས་པ་དང་། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་ཡི་རངས་ནས་མངོན་པར་བསྟོད་དོ།། (༧༩༦) འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་བཅོ་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། དགེ་སྦྱོང་གི་ཆོས་དང་དགེ་སྦྱོང་གི་འབྲས་བུ་ཡོད་དོ།། ལེགས་པར་རབ་ཏུ་ཉོན་ལ་ཡིད་ལ་ཟུངས་ཤིག་དང་ངས་ཁྱེད་ལ་བཤད་པར་བྱའོ།། གང་ཞིག་དགེ་སྦྱོང་གི་ཆོས་ཡིན་ཞེ་ན། འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པ་སྟེ། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ནས་ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་བར་རོ།། གང་ཞིག་དགེ་སྦྱོང་གི་འབྲས་བུ་ཡིན་ཞེ་ན། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་དང་། ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བའི་འབྲས་བུ་དང་། ཕྱིར་མི་འོང་བའི་འབྲས་བུ་དང་། དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུའོ།། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་སྐད་གསུངས་པ་དང་། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་ཡི་རངས་ནས་མངོན་པར་བསྟོད་དོ།། ཟུར་བཀོལ་ལུང་སྡེ་སྣོད་གླེགས་བམ་ཉི་ཤུ་རྩ་བརྒྱད་པ། བཀའ་འགྱུར་དཔེ་བསྡུར་མ་པོད་ ༠༢ ཨང་།

0099 雜阿含經

雜阿含經卷第二十九

宋天竺三藏求那跋陀羅譯

（七九七）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「有沙門法及沙門果。諦聽，善思，當爲汝說。何等為沙門法？謂八聖道——正見乃至正定。何等為沙門果？謂須陀洹果、斯陀含果、阿那含果、阿羅漢果。何等為須陀洹果？謂三結斷。何等為斯陀含果？謂三結斷，貪、恚、癡薄。何等為阿那含果？謂五下分結盡。何等為阿羅漢果？謂貪、恚、癡永盡，一切煩惱永盡。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（七九八）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「有沙門法、沙門、沙門義。諦聽，善思，當爲汝說。何等為沙門法？謂八聖道——正見乃至正定。何等為沙門？謂成就此法者。何等為沙門義？謂貪慾永斷，瞋恚、癡永斷，一切煩惱永斷。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（七九九）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘……如上說。差別者：「有沙門果。

0099 雜阿含經

འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པའི་དུས་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ། ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། དགེ་སྦྱོང་གི་ཆོས་དང་དགེ་སྦྱོང་གི་འབྲས་བུ་ཡོད་དོ། །ལེགས་པར་ཉོན་ལ་ཡིད་ལ་ཟུངས་ཤིག་དང་ངས་ཁྱེད་ལ་བཤད་པར་བྱའོ། །དགེ་སྦྱོང་གི་ཆོས་གང་ཞེ་ན། འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པ་སྟེ། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ནས་ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་བར་རོ། །དགེ་སྦྱོང་གི་འབྲས་བུ་གང་ཞེ་ན། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་དང༌། ལན་གཅིག་ཕྱིར་འོང་བའི་འབྲས་བུ་དང༌། ཕྱིར་མི་འོང་བའི་འབྲས་བུ་དང༌། དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུའོ། །རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་གང་ཞེ་ན། ཀུན་སྦྱོར་གསུམ་སྤངས་པའོ། །ལན་གཅིག་ཕྱིར་འོང་བའི་འབྲས་བུ་གང་ཞེ་ན། ཀུན་སྦྱོར་གསུམ་སྤངས་ཤིང་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་ཆུང་བའོ། །ཕྱིར་མི་འོང་བའི་འབྲས་བུ་གང་ཞེ་ན། འོག་མའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་ཀུན་སྦྱོར་ལྔ་ཟད་པའོ། །དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུ་གང་ཞེ་ན། འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་གཏན་དུ་ཟད་ཅིང་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་གཏན་དུ་ཟད་པའོ། ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་སྐད་གསུངས་ནས། དགེ་སློང་དེ་དག་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གསུང་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་མངོན་པར་བསྟོད་དོ། ། འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པའི་དུས་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ། ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། དགེ་སྦྱོང་གི་ཆོས་དང༌། དགེ་སྦྱོང་དང༌། དགེ་སྦྱོང་གི་དོན་ཡོད་དོ། །ལེགས་པར་ཉོན་ལ་ཡིད་ལ་ཟུངས་ཤིག་དང་ངས་ཁྱེད་ལ་བཤད་པར་བྱའོ། །དགེ་སྦྱོང་གི་ཆོས་གང་ཞེ་ན། འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པ་སྟེ། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ནས་ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་བར་རོ། །དགེ་སྦྱོང་གང་ཞེ་ན། ཆོས་འདི་དག་དང་ལྡན་པའོ། །དགེ་སྦྱོང་གི་དོན་གང་ཞེ་ན། འདོད་ཆགས་གཏན་དུ་སྤངས་པ་དང༌། ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་གཏན་དུ་སྤངས་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་གཏན་དུ་སྤངས་པའོ། ། བཅོམ་་ཀྱིས་དེ་སྐད་གསུངས་ནས། དགེ་སློང་དེ་དག་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གསུང་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་མངོན་པར་བསྟོད་དོ། ། འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པའི་དུས་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ། ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། གོང་དུ་བཤད་པ་བཞིན་ནོ། །ཁྱད་པར་ནི་དགེ་སྦྱོང་གི་འབྲས་བུ་ཡོད་དོ་ཞེས་པའོ། །

何等為沙門果？謂須陀洹果、斯陀含果、阿那含果、阿羅漢果。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（八〇〇）

如是婆羅門法、婆羅門、婆羅門義、婆羅門果。

梵行法、梵行者、梵行義、梵行果亦如上說。

（八〇一）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「有五法，多所饒益修安那般那念。何等為五？住于凈戒波羅提木叉律儀，威儀行處具足，于微細罪能生怖畏，受持學戒，是名第一多所饒益修習安那般那念。複次，比丘！少欲、少事、少務，是名二法多所饒益修習安那般那念。複次，比丘！飲食知量，多少得中，不為飲食起求欲想，精勤思惟，是名三法多所饒益修安那般那念。複次，比丘！初夜、后夜不著睡眠，精勤思惟，是名四法多所饒益修安那般那念。複次，比丘！空閑林中，離諸憒鬧，是名五法多種饒益修習安那般那念。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（八〇二）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「當修安那般那念。

དགེ་སྦྱོང་གི་འབྲས་བུ་གང་ཞེ་ན། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་དང༌། ལན་གཅིག་ཕྱིར་འོང་བའི་འབྲས་བུ་དང༌། ཕྱིར་མི་འོང་བའི་འབྲས་བུ་དང༌། དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུའོ། ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་སྐད་གསུངས་ནས། དགེ་སློང་དེ་དག་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གསུང་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་མངོན་པར་བསྟོད་དོ། ། བྲམ་ཟེའི་ཆོས་དང༌། བྲམ་ཟེ་དང༌། བྲམ་ཟེའི་དོན་དང༌། བྲམ་ཟེའི་འབྲས་བུ་དེ་བཞིན་ནོ། ། ཚངས་པར་སྤྱོད་པའི་ཆོས་དང༌། ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་པོ་དང༌། ཚངས་པར་སྤྱོད་པའི་དོན་དང༌། ཚངས་པར་སྤྱོད་པའི་འབྲས་བུ་ཡང་གོང་དུ་བཤད་པ་བཞིན་ནོ། ། འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པའི་དུས་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ། ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། དབུགས་རྔུབ་པ་དང་དབུགས་འབྱུང་བ་དྲན་པ་བསྒོམ་པ་ལ་ཕན་ཡོན་མང་པོ་དང་ལྡན་པའི་ཆོས་ལྔ་ཡོད་དོ། །ལྔ་གང་ཞེ་ན། ཚུལ་ཁྲིམས་དག་པ་སོ་སོར་ཐར་པའི་སྡོམ་པ་དང་ལྡན་པ། སྤྱོད་ལམ་དང་སྤྱོད་ཡུལ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ། ཉེས་པ་ཕྲ་མོ་ལ་ཡང་འཇིགས་པར་ལྟ་བ། བསླབ་པའི་གཞི་རྣམས་ཡང་དག་པར་བླངས་ཏེ་སློབ་པ་སྟེ། འདི་ནི་དབུགས་རྔུབ་པ་དང་དབུགས་འབྱུང་བ་དྲན་པ་བསྒོམ་པ་ལ་ཕན་ཡོན་མང་པོ་དང་ལྡན་པའི་ཆོས་དང་པོའོ། །ཡང་དགེ་སློང་དག །འདོད་པ་ཆུང་བ། བྱ་བ་ཆུང་བ། ལས་ཆུང་བ་སྟེ། འདི་ནི་ཆོས་གཉིས་པ་སྟེ་དབུགས་རྔུབ་པ་དང་དབུགས་འབྱུང་བ་དྲན་པ་བསྒོམ་པ་ལ་ཕན་ཡོན་མང་པོ་དང་ལྡན་པའོ། །ཡང་དགེ་སློང་དག །བཟའ་བཏུང་གི་ཚོད་རིག་པ། མང་ཉུང་རན་པོར་ལེན་པ། བཟའ་བཏུང་གི་ཕྱིར་འདོད་པའི་འདུ་ཤེས་མི་སྐྱེད་པ། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱིས་རྣམ་པར་དཔྱོད་པ་སྟེ། འདི་ནི་ཆོས་གསུམ་པ་སྟེ་དབུགས་རྔུབ་པ་དང་དབུགས་འབྱུང་བ་དྲན་པ་བསྒོམ་པ་ལ་ཕན་ཡོན་མང་པོ་དང་ལྡན་པའོ། །ཡང་དགེ་སློང་དག །མཚན་མོའི་ཐོག་མ་དང་མཐའ་མར་གཉིད་ཀྱི་སྒྲིབ་པས་མི་གནོད་པ། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱིས་རྣམ་པར་དཔྱོད་པ་སྟེ། འདི་ནི་ཆོས་བཞི་པ་སྟེ་དབུགས་རྔུབ་པ་དང་དབུགས་འབྲན་པ་བསྒོམ་པ་ལ་ཕན་ཡོན་མང་པོ་དང་ལྡན་པའོ། །ཡང་དགེ་སློང་དག །དབེན་པའི་ནགས་ཚལ་དུ་གནས་པ། རྣམ་པར་གཡེང་བ་དང་བྲལ་བ་སྟེ། འདི་ནི་ཆོས་ལྔ་པ་སྟེ་དབུགས་རྔུབ་པ་དང་དབུགས་འབྱུང་བ་དྲན་པ་བསྒོམ་པ་ལ་ཕན་ཡོན་མང་པོ་དང་ལྡན་པའོ། ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་སྐད་གསུངས་ནས། དགེ་སློང་དེ་དག་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གསུང་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་མངོན་པར་བསྟོད་དོ། ། འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པའི་དུས་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ། ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། དབུགས་རྔུབ་པ་དང་དབུགས་འབྱུང་བ་དྲན་པ་བསྒོམ་པར་གྱིས་ཤིག །

若比丘修習安那般那念多修習者，得身止息及心止息，有覺有觀，寂滅、純一，明分想修習滿足。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（八〇三）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「修習安那般那念。若比丘修習安那般那念，多修習者，得身心止息，有覺有觀，寂滅、純一，明分想修習滿足。何等為修習安那般那念多修習已，身心止息，有覺有觀，寂滅、純一，明分想修習滿足？是比丘若依聚落、城邑止住，晨朝著衣持缽，入村乞食，善護其身，守諸根門，善繫心住。乞食已，還住處，舉衣缽，洗足已，或入林中、閑房、樹下，或空露地，端身正坐，繫念面前，斷世貪愛，離欲清凈，瞋恚、睡眠、掉悔、疑斷，度諸疑惑，于諸善法心得決定。遠離五蓋煩惱於心，令慧力羸，為障礙分，不趣涅槃。念于內息，繫念善學，念于外息，繫念善學。息長息短，覺知一切身入息，於一切身入息善學，覺知一切身出息，於一切身出息善學。覺知一切身行息入息，於一切身行息入息善學，覺知一切身行息出息，於一切身行息出息善學。

དགེ་སློང་གང་གིས་དབུགས་རྔུབ་པ་དང་དབུགས་འབྱུང་བ་དྲན་པ་བསྒོམས་ཤིང་མང་དུ་བསྒོམས་ན། ལུས་ཞི་བ་དང་སེམས་ཞི་བ་དང༌། རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པ་དང་བཅས་པ། ཉེ་བར་ཞི་བ་དང༌། རྣམ་པར་དག་པ་གཅིག་པུ། གསལ་བའི་ཆ་ཡི་འདུ་ཤེས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་རོ། ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་སྐད་གསུངས་ནས། དགེ་སློང་དེ་དག་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གསུང་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་མངོན་པར་བསྟོད་དོ། ། འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པའི་དུས་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ། ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། དབུགས་རྔུབ་པ་དང་དབུགས་འབྱུང་བ་དྲན་པ་བསྒོམ་པར་གྱིས་ཤིག །དགེ་སློང་གང་གིས་དབུགས་རྔུབ་པ་དང་དབུགས་འབྱུང་བ་དྲན་པ་བསྒོམས་ཤིང་མང་དུ་བསྒོམས་ན། ལུས་དང་སེམས་ཞི་བ། རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པ་དང་བཅས་པ། ཉེ་བར་ཞི་བ་དང༌། རྣམ་པར་དག་པ་གཅིག་པུ། གསལ་བའི་ཆ་ཡི་འདུ་ཤེས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་རོ། །ཇི་ལྟར་དབུགས་རྔུབ་པ་དང་དབུགས་འབྱུང་བ་དྲན་པ་མང་དུ་བསྒོམས་པས་ལུས་དང་སེམས་ཞི་བ། རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པ་དང་བཅས་པ། ཉེ་བར་ཞི་བ་དང༌། རྣམ་པར་དག་པ་གཅིག་པུ། གསལ་བའི་ཆ་ཡི་འདུ་ཤེས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། དགེ་སློང་དེ་གྲོང་ངམ་གྲོང་ཁྱེར་ལ་བརྟེན་ཏེ་གནས་ནས། སྔ་དྲོ་གོས་བགོས་ཏེ་ལྷུང་བཟེད་ཐོགས་ནས་གྲོང་དུ་བསོད་སྙོམས་ལ་འཇུག་པ་ན། ལུས་ལེགས་པར་བསྲུངས་ཤིང་དབང་པོའི་སྒོ་རྣམས་བསྡམས་ཏེ། སེམས་ལེགས་པར་གཞག་པར་བྱའོ། །བསོད་སྙོམས་བྱས་ནས་གནས་སུ་ལོག་སྟེ། གོས་དང་ལྷུང་བཟེད་བཞག་ནས། ཞབས་བཀྲུས་ཏེ། ནགས་ཚལ་ལམ། ཁང་སྟོང་ངམ། ཤིང་དྲུང་ངམ། བླ་གབ་མེད་པར་སྐྱིལ་མོ་ཀྲུང་བཅས་ཏེ། ལུས་དྲང་པོར་བསྲངས་ནས། མདུན་དུ་དྲན་པ་བཞག་སྟེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་འདོད་ཆགས་བཅད་དེ། འདོད་པ་ལས་དབེན་པ་དང་རྣམ་པར་དག་པར་གྱུར་ཏོ། །ཞེ་སྡང་དང༌། གཉིད་རྨུགས་དང༌། རྒོད་པ་འགྱོད་པ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་སྤངས་ཏེ། ཐེ་ཚོམ་ཐམས་ཅད་ལས་བརནས། དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ལ་སེམས་ངེས་པར་གྱུར་ཏོ། །སྒྲིབ་པ་ལྔ་པོ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་སེམས་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་ཞན་པར་བྱེད་ཅིང་བར་དུ་གཅོད་པའི་ཆ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་མི་འཇུག་པ་དེ་དག་དང་བྲལ་ཏེ། ནང་དུ་དབུགས་རྔུབ་པ་ལ་དྲན་པ་བཞག་སྟེ་ལེགས་པར་སློབ། ཕྱི་རོལ་ཏུ་དབུགས་འབྱུང་བ་ལ་དྲན་པ་བཞག་སྟེ་ལེགས་པར་སློབ། དབུགས་རིང་བ་དང་ཐུང་བ། ལུས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དབུགས་རྔུབ་པ་ཤེས་པར་བྱེད་ཅིང༌། ལུས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དབུགས་རྔུབ་པ་ལ་ལེགས་པར་སློབ། ལུས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དབུགས་འབྱུང་བ་ཤེས་པར་བྱེད་ཅིང༌། ལུས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དབུགས་འབྱུང་བ་ལ་ལེགས་པར་སློབ། ལུས་ཀྱི་འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་ཞི་བའི་དབུགས་རྔུབ་པ་ཤེས་པར་བྱེད་ཅིང༌། ལུས་ཀྱི་འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་ཞི་བའི་དབུགས་རྔུབ་པ་ལ་ལེགས་པར་སློབ། ལུས་ཀྱི་འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་ཞི་བའི་དབུགས་འབྱུང་བ་ཤེས་པར་བྱེད་ཅིང༌། ལུས་ཀྱི་འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་ཞི་བའི་དབུགས་འབྱུང་བ་ལ་ལེགས་པར་སློབ།

覺知喜，覺知樂，覺知心行，覺知心行息入息，于覺知心行息入息善學；覺知心行息出息，于覺知心行息出息善學。覺知心，覺知心悅，覺知心定，覺知心解脫入息，于覺知心解脫入息善學，覺知心解脫出息，于覺知心解脫出息善學，觀察無常，觀察斷，觀察無慾，觀察滅入息，于觀察滅入息善學；觀察滅出息，于觀察滅出息善學，是名修安那般那念，身止息、心止息，有覺有觀，寂滅、純一，明分想修習滿足。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（八〇四）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「當修安那般那念。安那般那念修習多修習者，斷諸覺想。云何安那般那念修習多修習斷諸覺想？若比丘依止聚落、城邑住……」如上廣說，乃至「于出息滅善學，是名安那般那念修習多修習斷諸覺想。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

如斷覺想，如是不動搖，得大果大福利，如是得甘露、究竟甘露，得二果、四果、七果，一一經亦如上說。

（八〇五）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

དགའ་བ་ཤེས་པར་བྱེད། བདེ་བ་ཤེས་པར་བྱེད། སེམས་ཀྱི་འདུ་བྱེད་ཤེས་པར་བྱེད། སེམས་ཀྱི་འདུ་བྱེད་ཞི་བའི་དབུགས་རྔུབ་པ་ཤེས་པར་བྱེད་ཅིང༌། སེམས་ཀྱི་འདུ་བྱེད་ཞི་བའི་དབུགས་རྔུབ་པ་ལ་ལེགས་པར་སློབ། སེམས་ཀྱི་འདུ་བྱེད་ཞི་བའི་དབུགས་འབྱུང་བ་ཤེས་པར་བྱེད་ཅིང༌། སེམས་ཀྱི་འདུ་བྱེད་ཞི་བའི་དབུགས་འབྱུང་བ་ལ་ལེགས་པར་སློབ། སེམས་ཤེས་པར་བྱེད། སེམས་མགུ་བར་བྱེད། སེམས་མཉམ་པར་འཇོག་པ། སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་དབུགས་རྔུབ་པ་ཤེས་པར་བྱེད་ཅིང༌། སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་དབུགས་རྔུབ་པ་ལ་ལེགས་པར་སློབ། སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་དབུགས་འབྱུང་བ་ཤེས་པར་བྱེད་ཅིང༌། སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་དབུགས་འབྱུང་བ་ལ་ལེགས་པར་སློབ། མི་རྟག་པ་ལ་སོ་སོར་རྟོག་པ། སྤོང་བ་ལ་སོ་སོར་རྟོག་པ། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ལ་སོ་སོར་རྟོག་པ། འགོག་པའི་དབུགས་རྔུབ་པ་ལ་སོ་སོར་རྟོག་པ། འགོག་པའི་དབུགས་རྔུབ་པ་ལ་སོ་སོར་རྟོག་པ་ལ་ལེགས་པར་སློབ། འགོག་པའི་དབུགས་འབྱུང་བ་ལ་སོ་སོར་རྟོག་པ། འགོག་པའི་དབུགས་འབྱུང་བ་ལ་སོ་སོར་རྟོག་པ་ལ་ལེགས་པར་སློབ་པ་འདི་ནི་དབུགས་རྔུབ་པ་དང་དབུགས་འབྱུང་བ་དྲན་པ་བསྒོམ་པ་སྟེ། ལུས་ཞི་བ་དང་སེམས་ཞི་བ། རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པ་དང་བཅས་པ། ཉེ་བར་ཞི་བ་དང༌། རྣམ་པར་དག་པ་གཅིག་པུ། གསལ་བའི་ཆ་ཡི་འདུ་ཤེས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའོ། ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་སྐད་གསུངས་ནས། དགེ་སློང་དེ་དག་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གསུང་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་མངོན་པར་བསྟོད་དོ། ། འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པའི་དུས་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ། ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། དབུགས་རྔུབ་པ་དང་དབུགས་འབྱུང་བ་དྲན་པ་བསྒོམ་པར་གྱིས་ཤིག །དབུགས་རྔུབ་པ་དང་དབུགས་འབྱུང་བ་དྲན་པ་བསྒོམས་ཤིང་མང་དུ་བསྒོམས་ན་རྟོག་པའི་འདུ་ཤེས་ཐམས་ཅད་གཅོད་པར་འགྱུར་རོ། །དབུགས་རྔུབ་པ་དང་དབུགས་འབྱུང་བ་བསྒོམས་ཤིང་མང་དུ་བསྒོམས་པས་རྟོག་པའི་འདུ་ཤེས་ཐམས་ཅད་ཇི་ལྟར་གཅོད་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། དགེ་སློང་གྲོང་ངམ་གྲོང་ཁྱེར་ལ་བརྟེན་ཏེ་གནས་པ་ནས་བཟུང་སྟེ། གོང་དུ་རྒྱས་པར་བཤད་པ་བཞིན་དབུགས་འབྱུང་བ་ཞི་བ་ལ་ལེགས་པར་སློབ་པའི་བར་ཏེ། འདི་ནི་དབུགས་རྔུབ་པ་དང་དབུགས་འབྱུང་བ་དྲན་པ་བསྒོམས་ཤིང་མང་དུ་བསྒོམས་པས་རྟོག་པའི་འདུ་ཤེས་ཐམས་ཅད་གཅོད་པར་འགྱུར་རོ། ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་སྐད་གསུངས་ནས། དགེ་སློང་དེ་དག་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གསུང་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་མངོན་པར་བསྟོད་དོ། ། ཇི་ལྟར་རྟོག་པའི་འདུ་ཤེས་གཅོད་པ་དེ་བཞིན་དུ། མི་གཡོ་བ། འབྲས་བུ་ཆེན་པོ་དང་ཕན་ཡོན་ཆེན་པོ་ཐོབ་པ། བདུད་རྩི་ཐོབ་པ། བདུད་རྩི་མཐར་ཐུག་པ་ཐོབ་པ། འབྲས་བུ་གཉིས་དང༌། འབྲས་བུ་བཞི་དང༌། འབྲས་བུ་བདུན་ཐོབ་པ་རྣམས་རེ་རེ་བཞིན་གོང་དུ་བཤད་པ་བཞིན་ནོ། ། འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པའི་དུས་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ། །

爾時，世尊告諸比丘：「如我所說安那般那念，汝等修習不？」

時，有比丘名阿梨瑟吒，于眾中坐，即從座起，整衣服，為佛作禮，右膝著地，合掌白佛言：「世尊！世尊所說安那般那念，我已修習。」

佛告阿梨瑟吒比丘：「汝云何修習我所說安那般那念？」

比丘白佛：「世尊！我於過去諸行不顧念，未來諸行不生欣樂，于現在諸行不生染著，于內外對礙想善正除滅。我已如是修世尊所說安那般那念。」

佛告阿梨瑟吒比丘：「汝實修我所說安那般那念，非不修，然其比丘于汝所修安那般那念所，更有勝妙過其上者。何等是勝妙過阿梨瑟吒所修安那般那念者？是比丘依止城邑、聚落……」如前廣說，乃至「于滅出息觀察善學，是名，阿梨瑟吒比丘！勝妙過汝所修安那般那念者。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（八〇六）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊于晨朝時著衣持缽，入舍衛城乞食。食已，還精舍，舉衣缽，洗足已，持尼師檀入安陀林，坐一樹下，晝日禪思。

時，尊者罽賓那亦晨朝時著衣持缽，入舍衛城乞食。

དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ངས་བཤད་པའི་དབུགས་རྔུབ་པ་དང་དབུགས་འབྱུང་བ་དྲན་པ་ཁྱེད་ཅག་གིས་བསྒོམས་སམ། ། དེའི་ཚེ་དགེ་སློང་ཨ་རི་ཥྚ་ཞེས་བྱ་བ་འཁོར་གྱི་ནང་ན་འདུག་པ་དེ་སྟན་ལས་ལངས་ཏེ། གོས་གཟར་བཅས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། པུས་མོ་གཡས་པའི་ལྷ་ང་ས་ལ་བཙུགས་ནས། ཐལ་མོ་སྦྱར་ཏེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པའི་དབུགས་རྔུབ་པ་དང་དབུགས་འབྱུང་བ་དྲན་པ་བདག་གིས་བསྒོམས་ལགས་སོ། ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་ཨ་རི་ཥྚ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ཁྱོད་ཀྱིས་ངས་བཤད་པའི་དབུགས་རྔུབ་པ་དང་དབུགས་འབྱུང་བ་དྲན་པ་ཇི་ལྟར་བསྒོམས། དགེ་སློང་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས། བདག་གིས་འདས་པའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་མི་ལྟ། མ་འོངས་པའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་དགའ་བ་མི་སྐྱེ། ད་ལྟར་གྱི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་ཆགས་པར་མི་བྱེད། ཕྱི་ནང་གི་ཐོགས་པའི་འདུ་ཤེས་ལེགས་པར་ཡང་དག་པར་བསལ་ཏེ། བདག་གིས་དེ་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པའི་དབུགས་རྔུབ་པ་དང་དབུགས་འབྱུང་བ་དྲན་པ་བསྒོམས་ལགས་སོ། ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་ཨ་རི་ཥྚ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ཁྱོད་ཀྱིས་ངས་བཤད་པའི་དབུགས་རྔུབ་པ་དང་དབུགས་འབྱུང་བ་དྲན་པ་བསྒོམས་པ་བདེན་གྱི་མ་བསྒོམས་པ་མ་ཡིན་མོད། འོན་ཀྱང་ཁྱོད་ཀྱིས་བསྒོམས་པའི་དབུགས་རྔུབ་པ་དང་དབུགས་འབྱུང་བ་དྲན་པ་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་ཤིང་གོང་ན་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་གཞན་ཡོད་དོ། །ཨ་རི་ཥྚས་བསྒོམས་པའི་དབུགས་རྔུབ་པ་དང་དབུགས་འབྱུང་བ་དྲན་པ་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་གང་ཞེ་ན། དགེ་སློང་གྲོང་དང་གྲོང་ཁྱེར་ལ་བརྟེན་ཏེ་གནས་པ་ནས་བཟུང་སྟེ། སྔར་རྒྱས་པར་བཤད་པ་འགོག་པའི་དབུགས་འབྱུང་བ་ལ་སོ་སོར་རྟོག་པ་ལ་ལེགས་པར་སློབ་པའི་བར་འདི་ནི་དགེ་སློང་ཨ་རི་ཥྚ། ཁྱོད་ཀྱིས་བསྒོམས་པའི་དབུགས་རྔུབ་པ་དང་དབུགས་འབྱུང་བ་དྲན་པ་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའོ། ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་སྐད་གསུངས་ནས། དགེ་སློང་དེ་དག་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གསུང་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་མངོན་པར་བསྟོད་དོ། ། འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པའི་དུས་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ། ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་སྔ་དྲོའི་དུས་སུ་གོས་གསོལ་ཞིང་ལྷུང་བཟེད་བསྣམས་ཏེ་མཉན་ཡོད་དུ་བསོད་སྙོམས་ལ་གཤེགས་སོ། །བསོད་སྙོམས་མཛད་ནས། གཙུག་ལག་ཁང་དུ་གཤེགས་ཏེ། གོས་དང་ལྷུང་བཟེད་བཞག་ནས། ཞབས་བཀྲུས་ཏེ། གདིང་བ་བཟུང་ནས་ནགས་ཚལ་བསིལ་བར་གཤེགས་ཏེ། ཤིང་གཅིག་གི་དྲུང་དུ་བཞུགས་ནས་ཉིན་མོའི་རྣལ་འབྱོར་མཛད་དོ། ། དེའི་ཚེ་བཙུན་པ་ཀ་ཤི་བི་ན་ཡང་སྔ་དྲོའི་དུས་སུ་གོས་གསོལ་ཞིང་ལྷུང་བཟེད་བསྣམས་ཏེ་མཉན་ཡོད་དུ་བསོད་སྙོམས་ལ་གཤེགས་སོ། །

還，舉衣缽，洗足已，持尼師檀入安陀林，于樹下坐禪，去佛不遠，正身不動，身心正直，勝妙思惟。

爾時，眾多比丘晡時從禪覺，往詣佛所，稽首禮佛足，退坐一面。

佛語諸比丘：「汝等見尊者罽賓那不？去我不遠，正身端坐，身心不動，住勝妙住。」

諸比丘白佛：「世尊！我等數見彼尊者正身端坐，善攝其身，不傾不動，專心勝妙。」

佛告諸比丘：「若比丘修習三昧，身心安住，不傾不動，住勝妙住者，此比丘得此三昧，不勤方便，隨欲即得。」

諸比丘白佛：「何等三昧，比丘得此三昧，身心不動，住勝妙住？」

佛告諸比丘：「若比丘依止聚落，晨朝著衣持缽，入村乞食已，還精舍，舉衣缽，洗足已，入林中，若閑房、露坐，思惟繫念，乃至息滅觀察善學，是名三昧，若比丘端坐思惟，身心不動，住勝妙住。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（八〇七）

如是我聞：

一時，佛住一奢能伽羅林中。

爾時，世尊告諸比丘：「我欲二月坐禪，諸比丘勿復往來，唯除送食比丘及布薩時。」爾時，世尊作是語已，即二月坐禪，無一比丘敢往來者，唯除送食及布薩時。

བསོད་སྙོམས་མཛད་ནས། གོས་དང་ལྷུང་བཟེད་བཞག་སྟེ། ཞབས་བཀྲུས་ནས། གདིང་བ་བཟུང་སྟེ་ནགས་ཚལ་བསིལ་བར་ཞུགས་ཏེ། ཤིང་དྲུང་དུ་བསམ་གཏན་ལ་བཞུགས་ཤིང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་དང་མི་རིང་བར་སྐུ་དྲང་པོར་མི་གཡོ་བར་བཞུགས་ཏེ། ལུས་དང་སེམས་དྲང་པོར་བྱས་ནས་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པར་མཛད་དོ། ། དེའི་ཚེ་དགེ་སློང་མང་པོ་ཉི་མ་ཕྱེད་ཡོལ་བའི་དུས་སུ་བསམ་གཏན་ལས་ལངས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་དྲུང་དུ་སོང་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ནས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་དོ། ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ཁྱེད་ཀྱིས་བཙུན་པ་ཀ་ཤི་བི་ན་མཐོང་ངམ། ང་དང་མི་རིང་བར་ལུས་དྲང་པོར་བསྲང་སྟེ་བཞུགས་ཤིང༌། ལུས་དང་སེམས་མི་གཡོ་བར་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པའི་གནས་ལ་གནས་པ་དེ། ། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས། བདག་ཅག་གིས་བཙུན་པ་དེ་ལན་མང་དུ་མཐོང་ལགས་ཏེ། ལུས་དྲང་པོར་བསྲང་སྟེ་བཞུགས་ཤིང༌། ལུས་ལེགས་པར་བསྡམས་ཏེ་མི་ཡོ་མི་གཡོ་བར་སེམས་མཆོག་ཏུ་གཏད་པར་བཞུགས་པ་ལགས་སོ། ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། དགེ་སློང་གང་གིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམས་ཏེ། ལུས་དང་སེམས་བརྟན་ཅིང་མི་ཡོ་མི་གཡོ་བར་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པའི་གནས་ལ་གནས་པ་དེ། དགེ་སློང་དེས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་འབད་རྩོལ་མི་དགོས་པར་ཇི་ལྟར་འདོད་པ་བཞིན་དུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། ། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་གསོལ་པ། ཏིང་ངེ་འཛིན་གང་ལགས་ཏེ། དགེ་སློང་གིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཐོབ་ན་ལུས་དང་སེམས་མི་གཡོ་བར་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པའི་གནས་ལ་གནས་པར་འགྱུར་བ་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། དགེ་སློང་གྲོང་ལ་བརྟེན་ཏེ་གནས་ནས། སྔ་དྲས་གྱོན་ཏེ་ལྷུང་བཟེད་ཐོགས་ནས་གྲོང་དུ་བསོད་སྙོམས་ལ་འཇུག་པ་དང༌། བསོད་སྙོམས་བྱས་ནས། གཙུག་ལག་ཁང་དུ་ལོག་སྟེ། གོས་དང་ལྷུང་བཟེད་བཞག་ནས། ཞབས་བཀྲུས་ཏེ། ནགས་སུ་འཇུག་པའམ། ཁང་སྟོང་ངམ། བླ་གབ་མེད་པར་འདུག་སྟེ། རྣམ་པར་རྟོག་ཅིང་དྲན་པ་གཏོད་པ་ནས། འགོག་པ་ལ་སོ་སོར་རྟོག་པ་ལ་ལེགས་པར་སློབ་པའི་བར་འདི་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏེ། དགེ་སློང་དྲང་པོར་འདུག་སྟེ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ན། ལུས་དང་སེམས་མི་གཡོ་བར་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པའི་གནས་ལ་གནས་པར་འགྱུར་རོ། ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་སྐད་གསུངས་ནས། དགེ་སློང་དེ་དག་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གསུང་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་མངོན་པར་བསྟོད་དོ། ། འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པའི་དུས་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཨི་ཙ་ནན་ག་རའི་ནགས་ཚལ་ན་བཞུགས་སོ། ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ང་ཟླ་བ་གཉིས་བསམ་གཏན་ལ་འདུག་པར་བྱའོ། །དགེ་སློང་རྣམས་ཟས་འདྲེན་པའི་དགེ་སློང་དང་གསོ་སྦྱོང་གི་དུས་མ་གཏོགས་པར་འོང་བར་མི་བྱའོ། །དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་སྐད་གསུངས་ནས། ཟླ་བ་གཉིས་བསམ་གཏན་ལ་བཞུགས་སོ། །ཟས་འདྲེན་པའི་དགེ་སློང་དང་གསོ་སྦྱོང་གི་དུས་མ་གཏོགས་པར་དགེ་སློང་གཅིག་ཀྱང་འགྲོ་འོང་བྱེད་པར་མི་སྤོབས་སོ། །

爾時，世尊坐禪二月過已，從禪覺，于比丘僧前坐，告諸比丘：「若諸外道出家來問汝等：『沙門瞿曇於二月中雲何坐禪？』汝應答言：『如來二月以安那般那念坐禪思惟住。』所以者何？我於此二月念安那般那，多住思惟，入息時念入息如實知，出息時念出息如實知。若長若短，一切身覺入息念如實知，一切身覺出息念如實知。身行休息入息念如實知，乃至滅出息念如實知。我悉知已，我時作是念：『此則粗思惟住，我今於此思惟止息已，當更修余微細修住而住。』

「爾時，我息止粗思惟已，即更入微細思惟，多住而住。時，有三天子，極上妙色，過夜來至我所。一天子作是言：『沙門瞿曇時到。』復有一天子言：『此非時到，是時向至。』第三天子言：『非為時到，亦非時向至，此則修住，是阿羅訶寂滅耳！』」

佛告諸比丘：「若有正說，聖住、天住、梵住、學住、無學住、如來住，學人所不得當得，不到當到，不證當證，無學人現法樂住者，謂安那般那念，此則正說。所以者何？安那般那念者，是聖住、天住、梵住，乃至無學現法樂住。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（八〇八）

如是我聞：

一時，佛住迦毗羅越尼拘律樹園中。

དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཟླ་བ་གཉིས་ཀྱི་བར་དུ་བསམ་གཏན་མཛད་ནས། བསམ་གཏན་ལས་བཞེངས་ཏེ། དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་གྱི་མདུན་དུ་བཞུགས་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། གལ་ཏེ་མུ་སྟེགས་ཅན་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་དག་འོངས་ནས་ཁྱེད་ཚོ་ལ། དགེ་སྦྱོང་གཽ་ཏ་མས་ཟླ་བ་གཉིས་ཀྱི་བར་དུ་ཇི་ལྟར་བསམ་གཏན་མཛད་ཅེས་དྲིས་ན། ཁྱེད་ཚོས་འདི་སྐད་དུ་ལན་གདབ་པར་བྱ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཟླ་བ་གཉིས་ཀྱི་བར་དུ་དབུགས་རྔུབ་པ་དང་འབྱུང་བ་དྲན་པས་བསམ་གཏན་མཛད་ནས་བཞུགས་སོ་ཞེས་སྨྲོས་ཤིག །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ང་ནི་ཟླ་བ་གཉིས་པོ་འདིའི་བར་དུ་དབུགས་རྔུབ་པ་དང་འབྱུང་བ་དྲན་པ་ལ་མང་དུ་གནས་ཤིང་བསམས་ཏེ། དབུགས་རྔུབ་པའི་ཚེ་དབུགས་རྔུབ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས། དབུགས་འབྱུང་བའི་ཚེ་དབུགས་འབྱུང་བ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས། རིང་ངམ་ཐུང་ངམ། ལུས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དབུགས་རྔུབ་པ་དྲན་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས། ལུས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དབུགས་འབྱུང་བ་དྲན་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས། ལུས་ཀྱི་འདུ་བྱེད་ཞི་བར་དབུགས་རྔུབ་པ་དྲན་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས། དེ་བཞིན་དུ་དབུགས་འབྱུང་བ་འགག་པའི་བར་དུ་དྲན་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་སོ། །ང་ཡིས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཤེས་ནས། དེའི་ཚེ་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་པར་གྱུར་ཏེ། འདི་ནི་རགས་པའི་བསམ་པ་ལ་གནས་པ་ཡིན་ནོ། །ང་ནི་ད་ནི་འདི་ལས་བསམ་པ་བཀག་ནས། གཞན་ཕྲ་བའི་སྒོམ་པ་ལ་གནས་པར་བྱའོ་སྙམ་མོ། དེའི་ཚེ་ང་ཡིས་རགས་པའི་བསམ་པ་བཀག་ནས། ཕྲ་བའི་བསམ་པ་ལ་ཞུགས་ཏེ་མང་དུ་གནས་སོ། །དེའི་ཚེ་ལྷའི་བུ་གསུམ་ཤིན་ཏུ་མཆོག་གི་མདོག་ཅན་མཚན་མོ་འདས་ནས་ངའི་དྲུང་དུ་འོངས་སོ། །ལྷའི་བུ་གཅིག་གིས་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་ཏེ། དགེ་སྦྱོང་གཽ་ཏ་མའི་དུས་ལ་བབ་བོ། །ཡང་ལྷའི་བུ་གཅིག་གིས་སྨྲས་པ། འདི་ནི་དུས་ལ་བབ་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དུས་ལ་བབ་པར་འགྱུར་རོ། །ལྷའི་བུ་གསུམ་པས་སྨྲས་པ། འདི་ནི་དུས་ལ་བབ་པ་མ་ཡིན། དུས་ལ་བབ་པར་འགྱུར་བ་ཡང་མ་ཡི། འདི་ནི་སྒོམ་པ་ལ་གནས་པ་སྟེ། དགྲ་བཅོམ་པའི་ཞི་བ་ཉིད་དོ།

爾時，釋氏摩訶男詣尊者迦磨比丘所，禮迦磨比丘足已，退坐一面，語迦磨比丘言：「云何？尊者迦磨！學住者為即是如來住耶？為學住異、如來住異？」

迦磨比丘答言：「摩訶男！學住異、如來住異。摩訶男！學住者，斷五蓋多住。如來住者，於五蓋已斷已知，斷其根本，如截多羅樹頭，更不生長，于未來世成不生法。

「一時，世尊住一奢能伽羅林中。爾時，世尊告諸比丘：『我欲於此一奢能伽羅林中二月坐禪，汝諸比丘勿使往來，唯除送食比丘及布薩時……』廣說如前，乃至『無學現法樂住。以是故知，摩訶男！學住異、如來住異。』」

釋氏摩訶男聞迦磨比丘所說歡喜，從座起去。

（八〇九）

如是我聞：

一時，佛住金剛聚落跋求摩河側薩羅梨林中。

爾時，世尊為諸比丘說不凈觀，讚歎不凈觀言：「諸比丘修不凈觀，多修習者，得大果大福利。」

時，諸比丘修不凈觀已，極厭患身，或以刀自殺，或服毒藥，或繩自絞、投巖自殺，或令余比丘殺。

有異比丘極生厭患惡露不凈，至鹿林梵志子所，語鹿林梵志子言：「賢首！汝能殺我者，衣缽屬汝。

དེའི་ཚེ་ཤཱཀྱ་རིགས་མ་ཧཱ་ནཱ་མ་དགེ་སློང་ཀ་མའི་དྲུང་དུ་སོང་ནས། དགེ་སློང་ཀ་མའི་ཞབས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ཏེ་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་ནས། དགེ་སློང་ཀ་མ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །བཙུན་པ་ཀ་མ་ལགས། སློབ་པའི་གནས་པ་དང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གནས་པ་གཅིག་གམ། འོན་ཏེ་སློབ་པའི་གནས་པ་ཐ་དད། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གནས་པ་ཐ་དད་ལགས། དགེ་སློང་ཀ་མས་སྨྲས་པ། མ་ཧཱ་ནཱ་མ། སློབ་པའི་གནས་པ་ཐ་དད། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གནས་པ་ཐ་དད་དོ། །མ་ཧཱ་ནཱ་མ། སློབ་པའི་གནས་པ་ནི་སྒྲིབ་པ་ལྔ་སྤངས་ནས་མང་དུ་གནས་སོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གནས་པ་ནི་སྒྲིབ་པ་ལྔ་པོ་སྤངས་ཤིང་ཤེས་ཏེ། དེའི་རྩ་བ་བཅད་ནས་ཏ་ལའི་མགོ་བཅད་པ་བཞིན་དུ་སླར་མི་སྐྱེ་ཞིང་མ་འོངས་པའི་དུས་སུ་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་དུ་གྱུར་ཏོ། ལན་གཅིག་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤ་ནེ་ག་ལའི་ནགས་ཚལ་དུ་བཞུགས་སོ། །དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ང་ནི་ཤ་ནེ་ག་ལའི་ནགས་ཚལ་འདིར་ཟླ་བ་གཉིས་ཀྱི་བར་དུ་བསམ་གཏན་ལ་གནས་པར་འདོད་དོ། །ཁྱེད་དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་འགྲོ་འོང་མ་བྱེད་ཅིག །ཟས་འདྲེན་པའི་དགེ་སློང་དང་གསོ་སྦྱོང་གི་དུས་མ་གཏོགས་སོ། །རྒྱས་པར་སྔར་བཞིན་ནོ། །མི་སློབ་པའི་མངོན་སུམ་གྱི་བདེ་བར་གནས་པའི་བར་དུའོ། །དེའི་ཕྱིར་མ་ཧཱ་ནཱ་མ། སློབ་པའི་གནས་པ་ཐ་དད། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གནས་པ་ཐ་དད་དོ་ཞེས་ཤེས་པར་བྱའོ། ཤཱཀྱ་རིགས་མ་ཧཱ་ནཱ་མས་དགེ་སློང་ཀ་མས་བཤད་པ་ཐོས་ནས་དགའ་མགུ་རངས་ཏེ་སྟན་ལས་ལངས་ནས་སོང་ངོ་། དེ་བཞིན་དུ་ཐོས་པ་ནི། ལན་གཅིག་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྡོ་རྗེའི་གྲོང་ཁྱེར་དུ་བལ་གུ་མའི་ཆུ་བོའི་འགྲམ་གྱི་སཱ་ལ་རི་ཞེས་བྱ་བའི་ནགས་ཚལ་དུ་བཞུགས་སོ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་མི་སྡུག་པའི་དམིགས་པ་བསྟན་ཏེ། མི་སྡུག་པའི་དམིགས་པ་ལ་བསྔགས་པ་མཛད་པ། དགེ་སློང་དག །མི་སྡུག་པའི་དམིགས་པ་བསྒོམས་ཤིང་མང་དུ་བསྒོམས་ན་འབྲས་བུ་ཆེན་པོ་དང་ཕན་ཡོན་ཆེན་པོ་འཐོབ་བོ། དེའི་ཚེ་དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་མི་སྡུག་པའི་དམིགས་པ་བསྒོམས་ནས། ལུས་ལ་ཤིན་ཏུ་སྐྱོ་བར་གྱུར་ཏེ། ཁ་ཅིག་གིས་རལ་གྲིས་བསིག་གིས་དུག་བཏུང་། ཁ་ཅིག་གིས་ཐག་པས་དམ་དུ་བསྡམས་ཏེ་བྲག་ལས་མཆོངས། ཁ་ཅིག་གིས་དགེ་སློང་གཞན་ལ་གསོད་དུ་བཅུག་གོ ། དགེ་སློང་གཞན་ཞིག་མི་གཙང་བ་དང་མི་སྡུག་པ་ལ་ཤིན་ཏུ་སྐྱོ་བར་གྱུར་ནས། རི་དྭགས་ཀྱི་ནགས་ཀྱི་བྲམ་ཟེའི་བུའི་དྲུང་དུ་སོང་སྟེ། རི་དྭགས་ཀྱི་ནགས་ཀྱི་བྲམ་ཟེའི་བུ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །གྲོགས་པོ། ཁྱོད་ཀྱིས་ང་བསད་ན་ངའི་ཆོས་གོས་དང་ལྷུང་བཟེད་ཁྱོད་ལ་དབུལ་ལོ།

」

時，鹿林梵志子即殺彼比丘，持刀至跋求摩河邊，洗刀時，有魔天住于空中，贊鹿林梵志子言：「善哉！善哉！賢首！汝得無量功德，能令諸沙門釋子持戒有德，未度者度，未脫者脫，未穌息者令得穌息，未涅槃者令得涅槃，諸長利衣缽雜物悉皆屬汝。」

時，鹿林梵志子聞讚歎已，增惡邪見，作是念：「我今真實大作福德，令沙門釋子持戒功德者，未度者度，未脫者脫，未穌息者令得穌息，未涅槃者令得涅槃，衣缽雜物悉皆屬我。」於是手執利刀，循諸房舍、諸經行處、別房、禪房，見諸比丘，作如是言：「何等沙門持戒有德，未度者我能令度，未脫者令脫，未穌息者令得穌息，未涅槃令得涅槃？」

時，有諸比丘厭患身者，皆出房舍，語鹿林梵志子言：「我未得度，汝當度我；我未得脫，汝當脫我；我未得穌息，汝當令我得穌息；我未得涅槃，汝當令我得涅槃。」

時，鹿林梵志子即以利刀殺彼比丘，次第，乃至殺六十人。

爾時，世尊至十五日說戒時，于眾僧前坐，告尊者阿難：「何因何緣諸比丘轉少、轉減、轉盡？」

阿難白佛言：「世尊為諸比丘說修不凈觀，讚歎不凈觀。諸比丘修不凈觀已，極厭患身……」廣說乃至「殺六十比丘。

དེའི་ཚེ་རི་དྭགས་ཀྱི་ནགས་ཀྱི་བྲམ་ཟེའི་བུས་དགེ་སློང་དེ་བསད་དེ། རལ་གྲི་ཁྱེར་ནས་བལ་གུ་མའི་ཆུ་བོའི་འགྲམ་དུ་སོང་སྟེ། རལ་གྲི་བཀྲུ་བའི་ཚེ། བདུད་ཀྱི་ལྷ་ནམ་མཁའ་ལ་གནས་ནས། རི་དྭགས་ཀྱི་ནགས་ཀྱི་བྲམ་ཟེའི་བུ་ལ་བསྔགས་པ་བྱས་ཏེ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །གྲོགས་པོ། ཁྱོད་ཀྱིས་བསོད་ནམས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཐོབ་སྟེ། ཤཱཀྱའི་བུའི་དགེ་སྦྱོང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་རྣམས། མ་བརྒལ་བ་རྣམས་བརྒལ་བར་བྱེད། མ་གྲོལ་བ་རྣམས་གྲོལ་བར་བྱེད། མ་ངལ་བསོས་པ་རྣམས་ངལ་བསོ་བར་བྱེད། མྱ་ངན་ལས་མ་འདས་པ་རྣམས་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་བྱེད་པར་ནུས་ཤིང་། ཆོས་གོས་དང་ལྷུང་བཟེད་དང་ཡོ་བྱད་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཁྱོད་ལ་དབང་ངོ་། དེའི་ཚེ་རི་དྭགས་ཀྱི་ནགས་ཀྱི་བྲམ་ཟེའི་བུས་བསྔགས་པ་དེ་ཐོས་ནས། ལོག་པར་ལྟ་བ་ངན་པ་འཕེལ་ཏེ་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་པར་གྱུར་ཏོ། །བདག་གིས་ད་ནི་བསོད་ནམས་ཆེན་པོ་ཞིག་བྱས་ཏེ། ཤཱཀྱའི་བུའི་དགེ་སྦྱོང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་རྣམས། མ་བརྒལ་བ་རྣམས་བརྒལ་བར་བྱེད། མ་གྲོལ་བ་རྣམས་གྲོལ་བར་བྱེད། མ་ངལ་བསོས་པ་རྣམས་ངལ་བསོ་བར་བྱེད། མྱ་ངན་ལས་མ་འདས་པ་རྣམས་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་བྱེད་པར་ནུས་ཤིང་། ཆོས་གོས་དང་ལྷུང་བཟེད་དང་ཡོ་བྱད་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བདག་ལ་དབང་ངོ་སྙམ་ནས། དེས་རལ་གྲི་རྣོན་པོ་ལག་ཏུ་བཟུང་སྟེ། གཟིམས་ཁང་དང་། འཆག་ས་དང་། ཁང་པ་ལོགས་དང་། བསམ་གཏན་གྱི་ཁང་པ་རྣམས་སུ་སོང་སྟེ། དགེ་སློང་རྣམས་མཐོང་ནས་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །དགེ་སྦྱོང་གང་ཞིག་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་ཞིང་། མ་བརྒལ་བ་རྣམས་བདག་གིས་བརྒལ་བར་བྱ། མ་གྲོལ་བ་རྣམས་གྲོལ་བར་བྱ། མ་ངལ་བསོས་པ་རྣམས་ངལ་བསོ་བར་བྱ། མྱ་ངན་ལས་མ་འདས་པ་རྣམས་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་བྱ། དེའི་ཚེ་དགེ་སློང་ལུས་ལ་སྐྱོ་བ་རྣམས་གཟིམས་ཁང་ནས་ཕྱིར་ཐོན་ཏེ། རི་དྭགས་ཀྱི་ནགས་ཀྱི་བྲམ་ཟེའི་བུ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །བདག་ནི་མ་བརྒལ་བས་ཁྱོད་ཀྱིས་བདག་བརྒལ་བར་མཛོད། བདག་ནི་མ་བས་ཁྱོད་ཀྱིས་བདག་གྲོལ་བར་མཛོད། བདག་ནི་མ་ངལ་བསོས་པས་ཁྱོད་ཀྱིས་བདག་ངལ་བསོ་བར་མཛོད། བདག་ནི་མྱ་ངན་ལས་མ་འདས་པས་ཁྱོད་ཀྱིས་བདག་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་མཛོད། དེའི་ཚེ་རི་དྭགས་ཀྱི་ནགས་ཀྱི་བྲམ་ཟེའི་བུས་རལ་གྲི་རྣོན་པོས་དགེ་སློང་དེ་དག་བསད་དེ། རིམ་གྱིས་དྲུག་ཅུའི་བར་དུ་བསད་དོ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཚེས་བཅོ་ལྔའི་གསོ་སྦྱོང་གི་ཉིན་པར་དགེ་འདུན་གྱི་མདུན་དུ་བཞུགས་ནས། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། རྒྱུ་གང་རྐྱེན་གང་གིས་དགེ་སློང་རྣམས་ཇེ་ཉུང་ཇེ་ཉུང་དུ་འགྲོ་ཞིང་ཟད་པར་གྱུར། ཀུན་དགའ་བོས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་མི་སྡུག་པའི་དམིགས་པ་བསྟན་ཅིང་། མི་སྡུག་པའི་དམིགས་པ་ལ་བསྔགས་པ་མཛད་པས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་མི་སྡུག་པའི་དམིགས་པ་བསྒོམས་ནས། ལུས་ལ་ཤིན་ཏུ་སྐྱོ་བར་གྱུར་ཏེ། རྒྱས་པར་གོང་དུ་བཤད་པ་བཞིན་དགེ་སློང་དྲུག་ཅུ་བསད་པའི་བར་དུའོ།

世尊！以是因緣故，令諸比丘轉少、轉減、轉盡。唯愿世尊更說余法，令諸比丘聞已，勤修智慧，樂受正法，樂住正法。」

佛告阿難：「是故，我今次第說，住微細住，隨順開覺，已起、未起惡不善法速令休息，如天大雨，起、未起塵能令休息。如是，比丘！修微細住，諸起、未起惡不善法能令休息，阿難！何等為微細住多修習，隨順開覺，已起、未起惡不善法能令休息？謂安那般那念住。」

阿難白佛：「云何修習安那般那念住，隨順開覺，已起、未起惡不善法能令休息？」

佛告阿難：「若比丘依止聚落……」如前廣說，乃至「如滅出息念而學。」

佛說此經已，尊者阿難聞佛所說，歡喜奉行。

（八一〇）

如是我聞：

一時，佛住金剛跋求摩河側薩羅梨林中。

བཅོམ་ལྡན་འདས། རྒྱུ་དེས་རྐྱེན་དེས་དགེ་སློང་རྣམས་ཇེ་ཉུང་ཇེ་ཉུང་དུ་འགྲོ་ཞིང་ཟད་པར་གྱུར་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཆོས་གཞན་ཞིག་བསྟན་དུ་གསོལ། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་ཐོས་ནས་ཤེས་རབ་བསྒོམ་པ་ལ་བརྩོན་པར་བྱེད་ཅིང་། དམ་པའི་ཆོས་ལ་དགའ་བ་དང་། དམ་པའི་ཆོས་ལ་གནས་པར་དགའ་བར་གྱུར་ཅིག ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀུན་དགའ་བོ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། དེའི་ཕྱིར་ང་ཡིས་ད་ནི་རིམ་པ་བཞིན་དུ་ཕྲ་བའི་གནས་པ་བསྟན་ཏེ། རྗེས་སུ་མཐུན་པར་རྟོགས་པར་བྱེད་པ། སྐྱེས་པ་དང་མ་སྐྱེས་པའི་སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་མྱུར་དུ་ཞི་བར་བྱེད་དེ། དཔེར་ན་ལྷའི་ཆར་པ་ཆེན་པོས་ལངས་པ་དང་མ་ལངས་པའི་རྡུལ་རྣམས་ཞི་བར་བྱེད་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་དགེ་སློང་གིས་ཕྲ་བའི་གནས་པ་བསྒོམས་ན། སྐྱེས་པ་དང་མ་སྐྱེས་པའི་སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ཞི་བར་བྱེད་དོ། །ཀུན་དགའ་བོ། ཕྲ་བའི་གནས་པ་གང་ཞིག་མང་དུ་བསྒོམས་ན། རྗེས་སུ་མཐུན་པར་རྟོགས་པར་བྱེད་ཅིང་། སྐྱེས་པ་དང་མ་སྐྱེས་པའི་སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ཞི་བར་བྱེད་པ་ནི། དབུགས་རྔུབ་པ་དང་འབྱུང་བ་དྲན་པ་ལ་གནས་པ་ཡིན་ནོ། ཀུན་དགའ་བོས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་གསོལ་པ། ཇི་ལྟར་དབུགས་རྔུབ་པ་དང་འབྱུང་བ་དྲན་པ་ལ་གནས་པ་བསྒོམས་ན། རྗེས་སུ་མཐུན་པར་རྟོགས་པར་བྱེད་ཅིང་། སྐྱེས་པ་དང་མ་སྐྱེས་པའི་སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ཞི་བར་འགྱུར་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀུན་དགའ་བོ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། གལ་ཏེ་དགེ་སློང་གྲོང་ལ་བརྟེན་ནས་གནས་ན། །སྔར་རྒྱས་པར་བཤད་པ་བཞིན། དབུགས་འབྱུང་བ་འགག་པའི་དྲན་པ་བསླབ་པའི་བར་དུའོ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ནས། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་ཡི་རངས་ནས་མངོན་པར་བསྟོད་དོ།་དུ་ཐོས་པ་ནི། ལན་གཅིག་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྡོ་རྗེའི་བལ་གུ་མའི་ཆུ་བོའི་འགྲམ་གྱི་སཱ་ལ་རིའི་ནགས་ཚལ་དུ་བཞུགས་སོ།

爾時，尊者阿難獨一靜處，思惟禪思，作如是念：「頗有一法，修習多修習，令四法滿足；四法滿足已，七法滿足；七法滿足已，二法滿足？」

時，尊者阿難從禪覺已，往詣佛所，稽首禮足，退坐一面，白佛言：「世尊！我獨一靜處，思惟禪思，作是念：『頗有一法，多修習已，令四法滿足，乃至二法滿足？我今問世尊，寧有一法，多修習已，能令，乃至二法滿足耶？』」

佛告阿難：「有一法，多修習已，乃至能令二法滿足。何等為一法？謂安那般那念。多修習已，能令四念處滿足；四念處滿足已，七覺分滿足；七覺分滿足已，明、解脫滿足。云何修安那般那念，四念處滿足？是比丘依止聚落，乃至如滅出息念學。阿難！如是聖弟子入息念時如入息念學，出息念時如出息念學；若長若短，一切身行覺知，入息念時如入息念學，出息念時如出息念學；身行休息入息念時，如身行休息入息念學；身行休息出息念時，如身行休息出息念學。聖弟子爾時身身觀念住，異於身者，彼亦如是隨身比思惟。

「若有時聖弟子喜覺知，樂覺知，心行覺知，心行息覺知，入息念時如心行息入息念學，心行息出息念時如心行息出息念學。是聖弟子爾時受受觀念住，若復異受者，彼亦受隨身比思惟。

དེའི་ཚེ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོ་གཅིག་པུར་དབེན་པར་བསམ་གཏན་བསམས་ཏེ། འདི་སྙམ་དུ་སེམས་པར་གྱུར་ཏོ། །ཆོས་གཅིག་པུ་གང་ཞིག་བསྒོམས་ཤིང་མང་དུ་བསྒོམས་ན། ཆོས་བཞི་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར། ཆོས་བཞི་ཡོངས་སུ་རྫོགས་ནས་ཆོས་བདུན་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར། ཆོས་བདུན་ཡོངས་སུ་རྫོགས་ནས་ཆོས་གཉིས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་བ་ཡོད་དམ། དེའི་ཚེ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོ་བསམ་གཏན་ལས་ལངས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེར་སོང་ནས། ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས། བདག་གཅིག་པུར་དབེན་པར་བསམ་གཏན་བསམས་ཏེ། འདི་སྙམ་དུ་སེམས་པར་གྱུར་ཏེ། ཆོས་གཅིག་པུ་གང་ཞིག་མང་དུ་བསྒོམས་ན། ཆོས་བཞི་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ནས་ཆོས་གཉིས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་བར་དུ་འགྱུར་བ་ཡོད་དམ། བདག་གིས་ད་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཞུ་བར་བགྱིའོ། །ཆོས་གཅིག་པུ་གང་ཞིག་མང་དུ་བསྒོམས་ན། ཆོས་གཉིས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་བར་དུ་འགྱུར་བ་མཆིས་སམ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀུན་དགའ་བོ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ཆོས་གཅིག་པུ་ཡོད་དེ། མང་དུ་བསྒོམས་ན་ཆོས་གཉིས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་བར་དུ་འགྱུར་རོ། །ཆོས་གཅིག་པུ་གང་ཞེ་ན། དབུགས་རྔུབ་པ་དང་འབྱུང་བ་དྲན་པ་སྟེ། དེ་མང་དུ་བསྒོམས་ན་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་ཡོངས་སུ་རྫོགས་ན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་ཡོངས་སུ་རྫོགས་ན་རིག་པ་དང་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་རོ། །ཇི་ལྟར་དབུགས་རྔུབ་པ་དང་འབྱུང་བ་དྲན་པ་བསྒོམས་ན་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། དགེ་སློང་གྲོང་ལ་བརྟེན་ནས་གནས་པ་ནས། དབུགས་འབྱུངའི་དྲན་པ་བསླབ་པའི་བར་དུའོ། །ཀུན་དགའ་བོ། འཕགས་པའི་དབུགས་རྔུབ་པ་དྲན་པའི་ཚེ་དབུགས་རྔུབ་པ་དྲན་པ་བསླབ། དབུགས་འབྱུང་བ་དྲན་པའི་ཚེ་དབུགས་འབྱུང་བ་དྲན་པ་བསླབ། རིང་ངམ་ཐུང་ངམ། ལུས་ཀྱི་འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་ཤེས་པར་བྱེད་པའི་དབུགས་རྔུབ་པ་དྲན་པའི་ཚེ་དབུགས་རྔུབ་པ་དྲན་པ་བསླབ། དབུགས་འབྱུང་བ་དྲན་པའི་ཚེ་དབུགས་འབྱུང་བ་དྲན་པ་བསླབ། ལུས་ཀྱི་འདུ་བྱེད་ཞི་བའི་དབུགས་རྔུབ་པ་དྲན་པའི་ཚེ་ལུས་ཀྱི་འདུ་བྱེད་ཞི་བའི་དབུགས་རྔུབ་པ་དྲན་པ་བསླབ། ལུས་ཀྱི་འདུ་བྱེད་ཞི་བའི་དབུགས་འབྱུང་བ་དྲན་པའི་ཚེ་ལུས་ཀྱི་འདུ་བྱེད་ཞི་བའི་དབུགས་འབྱུང་བ་དྲན་པ་བསླབ། འཕགས་པའི་དེའི་ཚེ་ལུས་ལ་ལུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་བ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པར་གནས་ཏེ། ལུས་ལས་གཞན་པ་དག་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་ལུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ཏེ་བསམ་མོ། གལ་ཏེ་འཕགས་པས་དུས་ནམ་ཞིག་ན་དགའ་བ་ཤེས་པར་བྱེད་པ་དང་། བདེ་བ་ཤེས་པར་བྱེད་པ་དང་། སེམས་ཀྱི་འདུ་བྱེད་ཤེས་པར་བྱེད་པ་དང་། སེམས་ཀྱི་འདུ་བྱེད་ཞི་བ་ཤེས་པར་བྱེད་པ་དང་། དབུགས་རྔུབ་པ་དྲན་པའི་ཚེ་སེམས་ཀྱི་འདུ་བྱེད་ཞི་བའི་དབུགས་རྔུབ་པ་དྲན་པ་བསླབ། དབུགས་འབྱུང་བ་དྲན་པའི་ཚེ་སེམས་ཀྱི་འདུ་བྱེད་ཞི་བའི་དབུགས་འབྱུང་བ་དྲན་པ་བསླབ། འཕགས་པའི་དེའི་ཚེ་ཚོར་བ་ལ་ཚོར་བའི་རྗེས་སུ་ལྟ་བ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པར་གནས་ཏེ། གལ་ཏེ་ཚོར་བ་གཞན་དག་ཡོད་ན་དེ་ཡང་ཚོར་བའི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ཏེ་བསམ་མོ།།

有時聖弟子心覺知，心悅、心定、心解脫覺知，入息念時如入息念學，心解脫出息念時如心解脫出息念學，是聖弟子爾時心心觀念住，若有異心者，彼亦隨心比思惟。

「若聖弟子有時觀無常、斷、無慾、滅，如無常、斷、無慾、滅觀住學，是聖弟子爾時法法觀念住異於法者，亦隨法比思惟，是名修安那般那念，滿足四念處。」

阿難白佛：「如是修習安那般那念，令四念處滿足。云何修四念處，令七覺分滿足？」

佛告阿難：「若比丘身身觀念住，念住已，繫念住不忘。爾時方便修念覺分，修念覺分已，念覺分滿足；念覺滿足已，於法選擇思量。爾時方便修擇法覺分，修擇法覺分已，擇法覺分滿足，於法選擇分別思量已，得精勤方便。爾時方便修習精進覺分，修精進覺分已，精進覺分滿足，方便精進已，則心歡喜。爾時方便修喜覺分，修喜覺分已，喜覺分滿足，歡喜已，身心猗息。爾時方便修猗覺分，修猗覺分已，猗覺分滿足，身心樂已，得三昧。爾時修定覺分，修定覺分已，定覺分滿足，定覺分滿足已，貪憂則滅，得平等舍。爾時方便修舍覺分，修舍覺分已，舍覺分滿足，受、心、法法念處亦如是說，是名修四念處，滿足七覺分。」

阿難白佛：「是名修四念處，滿足七覺分。

དུས་ནམ་ཞིག་ན་འཕགས་པས་སེམས་ཤེས་པར་བྱེད་པ་དང་། སེམས་དགའ་བ་དང་། སེམས་མཉམ་པར་བཞག་པ་དང་། སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཤེས་པར་བྱེད་པ་དང་། དབུགས་རྔུབ་པ་དྲན་པའི་ཚེ་དབུགས་རྔུབ་པ་དྲན་པ་བསླབ། སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་དབུགས་འབྱུང་བ་དྲན་པའི་ཚེ་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་དབུགས་འབྱུང་བ་དྲན་པ་བསླབ། འཕགས་པའི་དེའི་ཚེ་སེམས་ལ་སེམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་བ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པར་གནས་ཏེ། གལ་ཏེ་སེམས་གཞན་དག་ཡོད་ན་དེ་དག་ཀྱང་སེམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ཏེ་བསམ་མོ། གལ་ཏེ་འཕགས་པས་དུས་ནམ་ཞིག་ན་མི་རྟག་པ་དང་། སྤོང་བ་དང་། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང་། འགག་པ་ལ་དམིགས་ནས། མི་རྟག་པ་དང་། སྤོང་བ་དང་། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང་། འགག་པའི་རྗེས་སུ་ལྟ་བར་བསླབ་པ་དང་། འཕགས་པའི་དེའི་ཚེ་ཆོས་ལ་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་བ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པར་གནས་ཏེ། ཆོས་ལས་གཞན་པ་དག་ཀྱང་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ཏེ་བསམ་མོ། །འདི་ནི་དབུགས་རྔུབ་པ་དང་འབྱུང་བ་དྲན་པ་བསྒོམས་པས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་བའོ། ཀུན་དགའ་བོས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་གསོལ་པ། དེ་ལྟར་དབུགས་རྔུབ་པ་དང་འབྱུང་བ་དྲན་པ་བསྒོམས་པས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་ན། ཇི་ལྟར་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་བསྒོམས་པས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀུན་དགའ་བོ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། གལ་ཏེ་དགེ་སློང་ལུས་ལ་ལུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་བ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པར་གནས་ནས། དྲན་པ་གནས་པར་བྱས་ཏེ་མི་བརྗེད་པར་གནས་ན། དེའི་ཚེ་ཐབས་ཀྱིས་དྲན་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བསྒོམ། དྲན་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བསྒོམས་ནས་དྲན་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར། དྲན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་གྱུར་ནས་ཆབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་ཅིང་བསམ་མོ། །དེའི་ཚེ་ཐབས་ཀྱིས་ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བསྒོམ། ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བསྒོམས་ནས་ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར། ཆོས་རྣམས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་ཕྱེ་ཞིང་བསམས་ནས་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་མོ། །དེའི་ཚེ་ཐབས་ཀྱིས་བརྩོན་འགྲུས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བསྒོམ། བརྩོན་འགྲུས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བསྒོམས་ནས་བརྩོན་འགྲུས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར། བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་ནས་སེམས་མངོན་པར་དགའ་བར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཚེ་ཐབས་ཀྱིས་དགའ་བ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བསྒོམ། དགའ་བ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བསྒོམས་ནས་དགའ་བ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར། མངོན་པར་དགའ་ནས་ལུས་དང་སེམས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཚེ་ཐབས་ཀྱིས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བསྒོམ། ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བསྒོམས་ནས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར། ལུས་དང་སེམས་བདེ་བར་གྱུར་ནས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་བོ། །དེའི་ཚེ་ཏིང་ངེ་འཛིན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བསྒོམ། ཏིང་ངེ་འཛིན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བསྒོམས་ནས་ཏིང་ངེ་འཛིན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར། ཏིང་ངེ་འཛིན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་གྱུར་ནས་འདོད་ཆགས་དང་ཡིད་མི་བདེ་བ་འགག་སྟེ་བཏང་སྙོམས་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཚེ་ཐབས་ཀྱིས་བཏང་སྙོམས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བསྒོམ། བཏང་སྙོམས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བསྒོམས་ནས་བཏང་སྙོམས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར། ཚོར་བ་དང་སེམས་དང་ཆོས་ལ་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་བ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་དག་ཀཞིན་དུ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །འདི་ནི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་བསྒོམས་པས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་བའོ། ཀུན་དགའ་བོས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་གསོལ་པ། འདི་ནི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་བསྒོམས་པས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་བ་ལགས་སོ།།

云何修七覺分，滿足明、解脫？」

佛告阿難：「若比丘修念覺分，依遠離、依無慾、依滅、向于舍；修念覺分已，滿足明、解脫。乃至修舍覺分，依遠離、依無慾、依滅、向于舍，如是修舍覺分已，明、解脫滿足。阿難！是名法法相類、法法相潤。如是十三法，一法為增上，一法為門，次第增進，修習滿足。」

佛說此經已，尊者阿難聞佛所說，歡喜奉行。

（八一一～八一二）

如是異比丘所問，佛問諸比丘亦如上說。

（八一三）

如是我聞：

一時，佛住金毗羅聚落金毗林中。

爾時，世尊告尊者金毗羅：「我今當說精勤修習四念處。諦聽，善思，當爲汝說。」爾時，尊者金毗羅默然住，如是再三。

爾時，尊者阿難語尊者金毗羅：「今大師告汝！」如是三說。

尊者金毗羅語尊者阿難：「我已知。尊者阿難！我已知。尊者瞿曇！」

爾時，尊者阿難白佛言：「世尊！是時。世尊！是時。善逝！唯愿為諸比丘說精勤修四念處，諸比丘聞已，當受奉行。」

佛告阿難：「諦聽，善思，當爲汝說。若比丘入息念時，如入息學；乃至滅出息時，如滅出息學。

གང་གི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་བསྒོམ་པ་དང་རིག་པ་དང་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་རྫོགས་པར་འགྱུར་བ་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀུན་དགའ་བོ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། དགེ་སློང་གང་གིས་དྲན་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བསྒོམ་པ་ནི་དབེན་པ་ལ་བརྟེན་པ་དང་། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ལ་བརྟེན་པ་དང་། འགོག་པ་ལ་བརྟེན་པ་དང་། བཏང་སྙོམས་སུ་ཕྱོགས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་དྲན་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བསྒོམས་པས་རིག་པ་དང་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་རྫོགས་པར་འགྱུར་རོ། དེ་བཞིན་དུ་བཏང་སྙོམས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གི་བར་དུ་དབེན་པ་ལ་བརྟེན་པ་དང་། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ལ་བརྟེན་པ་དང་། འགོག་པ་ལ་བརྟེན་པ་དང་། བཏང་སྙོམས་སུ་ཕྱོགས་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་བཏང་སྙོམས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བསྒོམས་པས་རིག་པ་དང་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་རྫོགས་པར་འགྱུར་རོ། ཀུན་དགའ་བོ། འདི་ནི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་འདྲ་བ་དང་། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་རྒྱས་པར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་ཆོས་བཅུ་གསུམ་པོ་འདི་དག་ནི་ཆོས་གཅིག་ནི་ལྷག་པར་གྱུར་པ་དང་། ཆོས་གཅིག་ནི་སྒོར་གྱུར་པ་སྟེ། གོ་རིམ་བཞིན་དུ་འཕེལ་བར་འགྱུར་ཞིང་བསྒོམས་པས་རྫོགས་པར་འགྱུར་རོ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ནས། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ངོ་། （བརྒྱད་བརྒྱ་བཅུ་གཅིག་པ་དང་བརྒྱད་བརྒྱ་བཅུ་གཉིས་པ།） དེ་བཞིན་དུ་དགེ་སློང་གཞན་གྱིས་དྲིས་པ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་དྲིས་པ་ཡང་གོང་དང་འདྲའོ། （བརྒྱད་བརྒྱ་བཅུ་གསུམ་པ།） འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་ཡིན་ཏེ། དུས་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀིམ་བི་ལའི་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་ཀིམ་བི་ལའི་ནགས་ན་བཞུགས་སོ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀིམ་བི་ལ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ངས་ད་ལྟ་དྲན་པ་ཉེ་བར་བཞག་པ་བཞི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱིས་བསྒོམ་པའི་ཚུལ་བཤད་པར་བྱའོ། ལེགས་པར་རབ་ཏུ་ཉོན་ལ་ཡིད་ལ་ཟུངས་ཤིག །ཁྱོད་ལ་བཤད་པར་བྱའོ། དེའི་ཚེ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀིམ་བི་ལ་ཅང་མི་སྨྲ་བར་གནས་སོ། དེ་བཞིན་དུ་ལན་གསུམ་དུའོ། དེའི་ཚེ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀིམ་བི་ལ་ལ་སྨྲས་པ། ད་ནི་བྡན་འདས་ཀྱིས་ཁྱོད་ལ་བཀའ་སྩལ་བ་ཡིན་ནོ། དེ་ལྟར་ལན་གསུམ་དུ་སྨྲས་སོ། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀིམ་བི་ལས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོ་ལ་སྨྲས་པ། བདག་གིས་ཤེས་སོ། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོ། བདག་གིས་ཤེས་སོ། ཚེ་དང་ལྡན་པ་གཽ་ཏ་མ། དེའི་ཚེ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས། དུས་ལ་བབ་བོ། བདེ་བར་གཤེགས་པ། དུས་ལ་བབ་བོ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་དྲན་པ་ཉེ་བར་བཞག་པ་བཞི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱིས་བསྒོམ་པའི་ཚུལ་བཀའ་སྩལ་དུ་གསོལ། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་ཐོས་ནས་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པར་འགྱུར་རོ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀུན་དགའ་བོ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ལེགས་པར་རབ་ཏུ་ཉོན་ལ་ཡིད་ལ་ཟུངས་ཤིག །ཁྱོད་ལ་བཤད་པར་བྱའོ། གང་གི་ཚེ་དགེ་སློང་དབུགས་རྔུབ་པ་དྲན་པ་ན་དབུགས་རྔུབ་པ་བཞིན་དུ་བསླབ་པར་བྱའོ། དེ་བཞིན་དུ་དབུགས་འབྱུང་བ་འགག་པའི་བར་དུ་དབུགས་འབྱུང་བ་འགག་པ་བཞིན་དུ་བསླབ་པར་བྱའོ།

爾時聖弟子念入息時，如念入息學；乃至身行止息、出息時，如身行止息、出息學。爾時聖弟子身身觀念住。爾時聖弟子身身觀念住已，如是知善內思惟。」

佛告阿難：「譬如有人乘車輿從東方顛沛而來，當於爾時踐蹈諸土堆壟不？」

阿難白佛：「如是，世尊！」

佛告阿難：「如是聖弟子念入息時，如入息念學，如是乃至善內思惟。若爾時聖弟子覺知喜，乃至覺知意行息學，聖弟子受受觀念住；聖弟子受受觀念已，如是知善內思惟。譬如有人乘車輿從南方顛沛而來，云何？阿難！當踐蹈土堆壟不？」

阿難白佛：「如是，世尊！」

佛告阿難：「如是聖弟子受受觀念住，知善內思惟。若聖弟子覺知心、欣悅心、定心，解脫心入息如解脫心入息學，解脫心出息如解脫心出息學。爾時聖弟子心心觀念住。如是聖弟子心心觀念住已，知善內思惟。譬如有人乘車輿從西方來，彼當踐蹈土堆壟不？」

阿難白佛：「如是，世尊！」

佛告阿難：「如是聖弟子覺知心，乃至心解脫出息如心解脫出息學。如是聖弟子爾時心心觀念住，知善內思惟，善於身受心，貪憂滅舍。爾時聖弟子法法觀念住。如是聖弟子法法觀念住已，知善內思惟。

དེའི་ཚེ་འཕགས་པས་དབུགས་རྔུབ་པ་དྲན་པ་ན་དབུགས་རྔུབ་པ་བཞིན་དུ་བསླབ་པར་བྱའོ། དེ་བཞིན་དུ་ལུས་ཀྱི་བྱ་བ་འགོག་པ་དང་དབུགས་འབྱུང་བའི་བར་དུ་ལུས་ཀྱི་བྱ་བ་འགོག་པ་དང་དབུགས་འབྱུང་བ་བཞིན་དུ་བསླབ་པར་བྱའོ། དེའི་ཚེ་འཕགས་པས་ལུས་ལ་ལུས་སུ་རྗེས་སུ་ལྟ་ཞིང་དྲན་པ་ཉེ་བར་བཞག་གོ། དེའི་ཚེ་འཕགས་པས་ལུས་ལ་ལུས་སུ་རྗེས་སུ་ལྟ་ཞིང་དྲན་པ་ཉེ་བར་བཞག་ནས་དེ་ལྟར་ནང་དུ་ཡང་དག་པར་སོ་སོར་རྟོག་པར་ཤེས་སོ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀུན་དགའ་བོ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། དཔེར་ན་མི་ཞིག་ཤར་ཕྱོགས་ནས་ཤིང་རྟ་ཞོན་ནས་ག་གྱོ་བར་འོང་བ་ན། དེའི་ཚེ་ས་ཕུང་དང་སྤང་ལྗོངས་རྣམས་ལ་རྡོག་པས་རྫི་བར་འགྱུར་རམ། ཀུན་དགའ་བོས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་གསོལ་པ། དེ་དེ་བཞིན་ནོ། བཅོམ་ལྡན་འདས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། དེ་བཞིན་དུ་འཕགས་པས་དབུགས་རྔུབ་པ་དྲན་པ་ན་དབུགས་རྔུབ་པ་དྲན་པ་བཞིན་དུ་བསླབ་པར་བྱ་སྟེ། དེ་བཞིན་དུ་ནང་དུ་ཡང་དག་པར་སོ་སོར་རྟོག་པའི་བར་དུའོ། གལ་ཏེ་དེའི་ཚེ་འཕགས་པས་དགའ་བ་ཤེས་པ་ནས་སེམས་ཀྱི་འདུ་བྱེད་འགོག་པའི་བར་དུ་བསླབ་པར་བྱ་བ་ན། འཕགས་པས་ཚོར་བ་ལ་ཚོར་བར་རྗེས་སུ་ལྟ་ཞིང་དྲན་པ་ཉེ་བར་བཞག་གོ། འཕགས་པས་ཚོར་བ་ལ་ཚོར་བར་རྗེས་སུ་ལྟ་ཞིང་དྲན་པ་ཉེ་བར་བཞག་ནས་དེ་ལྟར་ནང་དུ་ཡང་དག་པར་སོ་སོར་རྟོག་པར་ཤེས་སོ། དཔེར་ན་མི་ཞིག་ལྷོ་ཕྱོགས་ནས་ཤིང་རྟ་ཞོན་ནས་ག་གྱོ་བར་འོང་བ་ན། ཅི་ཀུན་དགའ་བོ། དེས་ས་ཕུང་དང་སྤང་ལྗོངས་རྣམས་ལ་རྡོག་པས་རྫི་བར་འགྱུར་རམ། ཀུན་དགའ་བོས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་གསོལ་པ། དེ་དེ་བཞིན་ནོ། བཅོམ་ལྡན་འདས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀུན་དགའ་བོ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། དེ་བཞིན་དུ་འཕགས་པས་ཚོར་བ་ལ་ཚོར་བར་རྗེས་སུ་ལྟ་ཞིང་དྲན་པ་ཉེ་བར་བཞག་ནས་ནང་དུ་ཡང་དག་པར་སོ་སོར་རྟོག་པར་ཤེས་སོ། གལ་ཏེ་འཕགས་པས་སེམས་ཤེས་པ་དང་། སེམས་མགུ་བ་དང་། སེམས་མཉམ་པར་བཞག་པ་དང་། སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་དབུགས་རྔུབ་པ་ན་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་དབུགས་རྔུབ་པ་བཞིན་དུ་བསླབ་པར་བྱ། སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་གས་འབྱུང་བ་ན་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་དབུགས་འབྱུང་བ་བཞིན་དུ་བསླབ་པར་བྱའོ། དེའི་ཚེ་འཕགས་པས་སེམས་ལ་སེམས་སུ་རྗེས་སུ་ལྟ་ཞིང་དྲན་པ་ཉེ་བར་བཞག་གོ། དེ་ལྟར་འཕགས་པས་སེམས་ལ་སེམས་སུ་རྗེས་སུ་ལྟ་ཞིང་དྲན་པ་ཉེ་བར་བཞག་ནས་ནང་དུ་ཡང་དག་པར་སོ་སོར་རྟོག་པར་ཤེས་སོ། དཔེར་ན་མི་ཞིག་ནུབ་ཕྱོགས་ནས་ཤིང་རྟ་ཞོན་ནས་འོང་བ་ན། དེས་ས་ཕུང་དང་སྤང་ལྗོངས་རྣམས་ལ་རྡོག་པས་རྫི་བར་འགྱུར་རམ། ཀུན་དགའ་བོས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་གསོལ་པ། དེ་དེ་བཞིན་ནོ། བཅོམ་ལྡན་འདས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀུན་དགའ་བོ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། དེ་བཞིན་དུ་འཕགས་པས་སེམས་ཤེས་པ་ནས་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་དབུགས་འབྱུང་བ་ན་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་དབུགས་འབྱུང་བ་བཞིན་དུ་བསླབ་པའི་བར་དུའོ། དེ་ལྟར་འཕགས་པས་དེའི་ཚེ་སེམས་ལ་སེམས་སུ་རྗེས་སུ་ལྟ་ཞིང་དྲན་པ་ཉེ་བར་བཞག་ནས་ནང་དུ་ཡང་དག་པར་སོ་སོར་རྟོག་པར་ཤེས་ཏེ། ལུས་དང་ཚོར་བ་དང་སེམས་ལ་འདོད་ཆགས་དང་ཡིད་མི་བདེ་བ་སྤངས་ནས་བཏང་སྙོམས་སུ་གནས་སོ། དེའི་ཚེ་འཕགས་པས་ཆོས་ལ་ཆོས་སུ་རྗེས་སུ་ལྟ་ཞིང་དྲན་པ་ཉེ་བར་བཞག་གོ། དེ་ལྟར་འཕགས་པས་ཆོས་ལ་ཆོས་སུ་རྗེས་སུ་ལྟ་ཞིང་དྲན་པ་ཉེ་བར་བཞག་ནས་ནང་དུ་ཡང་དག་པར་སོ་སོར་རྟོག་པར་ཤེས་སོ།

阿難！譬如四衢道有土堆壟，有人乘車輿從北方顛沛而來，當踐蹈土堆壟不？」

阿難白佛：「如是，世尊！」

佛告阿難：「如是，聖弟子法法觀念住，知善內思惟。阿難！是名比丘精勤方便修四念處。」

佛說此經已，尊者阿難聞佛所說，歡喜奉行。

（八一四）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「當修安那般那念。修安那般那念多修習已，身不疲倦，眼亦不患，樂隨順觀住，樂覺知，不染著樂。云何修安那般那念，身不疲倦，眼亦不患，樂隨觀住，樂覺知，不染著樂？是比丘依止聚落，乃至觀滅出息時如滅出息學，是名修安那般那念，身不疲倦，眼亦不患，樂隨觀住，樂覺知，不染著樂。如是修安那般那念者，得大果大福利。是比丘欲求離欲、惡不善法，有覺有觀，離生喜樂，初禪具足住，是比丘當修安那般那念。如是修安那般那念，得大果大福利。是比丘欲求第二、第三、第四禪，慈、悲、喜、舍，空入處、識入處、無所有入處、非想非非想入處，具足三結盡，得須陀洹果；三結盡，貪、恚、癡薄，得斯陀含果；五下分結盡，得阿那含果，得無量種神通力，天耳、他心智、宿命智、生死智、漏盡智者。

ཀུན་དགའ་བོ། དཔེར་ན་ལམ་བཞི་མདོར་ས་ཕུང་དང་སྤང་ལྗོངས་ཡོད་པ་ལ། མི་ཞིག་བྱང་ཕྱོགས་ནས་ཤིང་རྟ་ཞོན་ནས་ག་གྱོ་བར་འོང་བ་ན། ས་ཕུང་དང་སྤང་ལྗོངས་རྣམས་ལ་རྡོག་པས་རྫི་བར་འགྱུར་རམ། ཀུན་དགའ་བོས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་གསོལ་པ། དེ་དེ་བཞིན་ནོ། བཅོམ་ལྡན་འདས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀུན་དགའ་བོ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། དེ་བཞིན་དུ་འཕགས་པས་ཆོས་ལ་ཆོས་སུ་རྗེས་སུ་ལྟ་ཞིང་དྲན་པ་ཉེ་བར་བཞག་ནས་ནང་དུ་ཡང་དག་པར་སོ་སོར་རྟོག་པར་ཤེས་སོ། ཀུན་དགའ་བོ། འདི་ནི་དགེ་སློང་གིས་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་ཞིང་ཐབས་མཁས་པས་དྲན་པ་ཉེ་བར་བཞག་པ་བཞི་བསྒོམ་པ་ཞེས་བྱའོ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ནས། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ངོ་། （བརྒྱད་བརྒྱ་བཅུ་བཞི་པ།） འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་ཡིན་ཏེ། དུས་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། དབུགས་རྔུབ་པ་དང་དབུགས་འབྱུང་བ་དྲན་པ་བསྒོམ་པར་བྱའོ། དབུགས་རྔུབ་པ་དང་དབུགས་འབྱུང་བ་དྲན་པ་མང་དུ་བསྒོམས་པས་ལུས་ངལ་བར་མི་འགྱུར། མིག་ཀྱང་ནད་མི་འབྱུང་། རྗེས་སུ་ལྟ་བ་ལ་དགའ་བར་གནས་ཤིང་རྟོགས་པར་དགའ་ལ། བདེ་བ་ལ་མི་ཆགས་སོ། ཇི་ལྟར་ན་དབུགས་རྔུབ་པ་དང་དབུགས་འབྱུང་བ་དྲན་པ་བསྒོམས་པས་ལུས་ངལ་བར་མི་འགྱུར། མིག་ཀྱང་ནད་མི་འབྱུང་། རྗེས་སུ་ལྟ་བ་ལ་དགའ་བར་གནས་ཤིང་རྟོགས་པར་དགའ་ལ། བདེ་བ་ལ་མི་ཆགས་པར་འགྱུར་བ་ནི། དགེ་སློང་གྲོང་ལ་བརྟེན་ནས་གནས་ཏེ། དབུགས་འབྱུང་བ་འགག་པའི་བར་དུ་དབུགས་འབྱུང་བ་འགག་པ་བཞིན་དུ་བསླབ་པར་བྱ་བ་འདི་ནི་དབུགས་རྔུབ་པ་དང་དབུགས་འབྱུང་བ་དྲན་པ་བསྒོམས་པས་ལུས་ངལ་བར་མི་འགྱུར། མིག་ཀྱང་ནད་མི་འབྱུང་། རྗེས་སུ་ལྟ་བ་ལ་དགའ་བར་གནས་ཤིང་རྟོགས་པར་དགའ་ལ་ལ་མི་ཆགས་པ་ཞེས་བྱའོ། དེ་ལྟར་དབུགས་རྔུབ་པ་དང་དབུགས་འབྱུང་བ་དྲན་པ་བསྒོམས་པས་འབྲས་བུ་ཆེན་པོ་དང་ཕན་ཡོན་ཆེན་པོ་འཐོབ་བོ། དགེ་སློང་དེ་འདོད་པ་རྣམས་ལས་དབེན་པ་དང་། མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ལས་དབེན་པ། རྟོག་པ་དང་བཅས་པ། དཔྱོད་པ་དང་བཅས་པ། དབེན་པ་ལས་སྐྱེས་པའི་དགའ་བ་དང་བདེ་བ་ཅན་བསམ་གཏན་དང་པོ་ལ་རྫོགས་པར་གནས་པར་འདོད་ན། དགེ་སློང་དེས་དབུགས་རྔུབ་པ་དང་དབུགས་འབྱུང་བ་དྲན་པ་བསྒོམ་པར་བྱའོ། དེ་ལྟར་དབུགས་རྔུབ་པ་དང་དབུགས་འབྱུང་བ་དྲན་པ་བསྒོམས་པས་འབྲས་བུ་ཆེན་པོ་དང་ཕན་ཡོན་ཆེན་པོ་འཐོབ་བོ། དགེ་སློང་དེ་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་དང་། གསུམ་པ་དང་། བཞི་པ་དང་། བྱམས་པ་དང་། སྙིང་རྗེ་དང་། དགའ་བ་དང་། བཏང་སྙོམས་དང་། ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་དང་། རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་དང་། ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་དང་། འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་དང་། ཀུན་སྦྱོར་གསུམ་ཟད་པས་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་དང་། ཀུན་སྦྱོར་གསུམ་ཟད་ཅིང་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་བསྲབས་པས་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བའི་འབྲས་བུ་དང་། འོག་མའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་ཀུན་སྦྱོར་ལྔ་ཟད་པས་ཕྱིར་མི་འོང་བའི་འབྲས་བུ་དང་། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་མངོན་པར་ཤེས་པ་རྣམ་པ་དུ་མ་དང་། ལྷའི་རྣ་བ་དང་། གཞན་སེམས་ཤེས་པའི་མངོན་པར་ཤེས་པ་དང་། སྔོན་གྱི་གནས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང་། འཆི་འཕོ་བ་དང་སྐྱེ་བ་མཁྱེན་པ་དང་། ཟག་པ་ཟད་པའི་མངོན་པར་ཤེས་པ་འཐོབ་པར་འདོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་།

如是比丘當修安那般那念。如是安那般那念，得大果大福利。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（八一五）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園夏安居。爾時，眾多上座聲聞於世尊左右樹下、窟中安居。時，有眾多年少比丘詣佛所，稽首佛足，退坐一面。

佛為諸年少比丘種種說法，示、教、照、喜；示、教、照、喜已，默然住。

諸年少比丘聞佛所說，歡喜隨喜，從座起，作禮而去。

諸年少比丘往詣上座比丘所，禮諸上座足已，於一面坐。

時，諸上座比丘作是念：「我等當攝受此諸年少比丘，或一人受一人，或一人受二、三、多人。」作是念已，即便攝受，或一人受一人，或受二、三、多人，或有上座乃至受六十人。

爾時，世尊十五日布薩時，于大眾前敷座而坐。

爾時，世尊觀察諸比丘已，告比丘：「善哉！善哉！我今喜諸比丘行諸正事。是故，比丘！當勤精進。」

於此舍衛國，滿迦低月，諸處人間比丘聞世尊于舍衛國安居，滿迦低月滿已，作衣竟，持衣缽，于舍衛國人間遊行。漸至舍衛國，舉衣缽，洗足已，詣世尊所，稽首禮足已，退坐一面。

དེ་ལྟར་དགེ་སློང་གིས་དབུགས་རྔུབ་པ་དང་དབུགས་འབྱུང་བ་དྲན་པ་བསྒོམ་པར་བྱའོ། དེ་ལྟར་དབུགས་རྔུབ་པ་དང་དབུགས་འབྱུང་བ་དྲན་པ་བསྒོམས་པས་འབྲས་བུ་ཆེན་པོ་དང་ཕན་ཡོན་ཆེན་པོ་འཐོབ་བོ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ངོ་། （བརྒྱད་བརྒྱ་བཅོ་ལྔ་པ།） འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་ཡིན་ཏེ། དུས་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་དབྱར་གནས་པར་བཞུགས་སོ། དེའི་ཚེ་གནས་བརྟན་ཉན་ཐོས་མང་པོ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གཡས་གཡོན་གྱི་ཤིང་དྲུང་དང་ཕུག་ན་དབྱར་གནས་པར་མཛད་དོ། དེའི་ཚེ་དགེ་སློང་གཞོན་ནུ་མང་པོ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་དྲུང་དུ་ལྷགས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ནས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་དོ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་གཞོན་ནུ་རྣམས་ལ་ཆོས་སྣ་ཚོགས་བསྟན་ཏེ། བསྟན་པ་དང་། བསླབ་པ་དང་། གསལ་བར་མཛད་པ་དང་། དགའ་བར་མཛད་དེ། བསྟན་པ་དང་། བསླབ་པ་དང་། གསལ་བར་མཛད་པ་དང་། དགའ་བར་མཛད་ནས་ཅང་མི་གསུང་བར་བཞུགས་སོ། དགེ་སློང་གཞོན་ནུ་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ཐོས་ནས་དགའ་ཞིང་རྗེས་སུ་ཡི་རང་སྟེ། སྟན་ལས་ལངས་ནས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ་སོང་ངོ་། དགེ་སློང་གཞོན་ནུ་རྣམས་གནས་བརྟན་དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱི་དྲུང་དུ་སོང་སྟེ། གནས་བརྟན་རྣམས་ཀྱི་ཞབས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ནས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་དོ། དེའི་ཚེ་གནས་བརྟན་དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་འདི་སྙམ་དུ་བསམས་ཏེ། བདག་ཅག་གིས་དགེ་སློང་གཞོན་ནུ་འདི་རྣམས་བསྡུ་བར་བྱ་སྟེ། ཡང་ན་མི་གཅིག་གིས་མི་གཅིག་བསྡུ་བའམ། ཡང་ན་མི་གཅིག་གིས་གཉིས་སམ་གསུམ་མམ་མང་པོ་བསྡུ་བར་བྱའོ་སྙམ་དུ་བསམས་ནས། དེ་ལྟར་བསྡུས་ཏེ། ཡང་ན་མི་གཅིག་གིས་མི་གཅིག་བསྡུས། ཡང་ན་གཉིས་སམ་གསུམ་མམ་མང་པོ་བསྡུས་ཏེ། གནས་བརྟན་ཁ་ཅིག་གིས་དྲུག་ཅུའི་བར་དུ་བསྡུས་སོ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཚེས་བཅོ་ལྔའི་གསོ་སྦྱོང་གི་དུས་སུ་དགེ་འདུན་གྱི་མདུན་དུ་གདན་བཤམས་ཏེ་བཞུགས་སོ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དརྣམས་ལ་གཟིགས་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ལེགས་སོ། ལེགས་སོ། ང་ནི་དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་ཡང་དག་པའི་བྱ་བ་བྱེད་པ་ལ་དགའ་འོ། དེའི་ཕྱིར་དགེ་སློང་རྣམས། བརྩོན་འགྲུས་བརྩམ་པར་བྱའོ། མཉན་ཡོད་འདི་ན་ཟླ་བ་ཀཱརྟི་ཀ་རྫོགས་པ་ན། ཡུལ་གྱི་དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་དབྱར་གནས་པར་མཛད་ཅིང་ཟླ་བ་ཀཱརྟི་ཀ་རྫོགས་ནས། གོས་བཙེམས་ཟིན་པར་ཐོས་ནས། ལྷུང་བཟེད་དང་ཆོས་གོས་བསྣམས་ཏེ་མཉན་ཡོད་ཀྱི་ཡུལ་དུ་བྱོན་ནོ། རིམ་གྱིས་མཉན་ཡོད་དུ་བྱོན་ཏེ། ལྷུང་བཟེད་དང་ཆོས་གོས་བཞག་ནས། ཞབས་བཀྲུས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་དྲུང་དུ་བྱོན་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་དོ།;

爾時，世尊為人間比丘種種說法，示、教、照、喜已，默然住。

爾時人間比丘聞佛說法，歡喜隨喜，從座起，作禮而去。往詣上座比丘所，稽首禮足，退坐一面。

時，諸上座作是念：「我等當受此人間比丘，或一人受一人，或二、三，乃至多人。」即便受之，或一人受一人，或二、三，乃至有受六十人者。彼上座比丘受諸人間比丘，教誡、教授，善知先後次第。

爾時，世尊月十五日布薩時，于大眾前敷座而坐，觀察諸比丘眾，告諸比丘：「善哉！善哉！諸比丘！我欣汝等所行正事，樂汝等所行正事。諸比丘！過去諸佛亦有比丘眾所行正事如今此眾，未來諸佛所有諸眾亦當如是所行正事如今此眾。所以者何？今此眾中諸長老比丘，有得初禪、第二禪、第三禪、第四禪，慈、悲、喜、舍，空入處、識入處、無所有入處、非想非非想處具足住。有比丘三結盡，得須陀洹，不墮惡趣法，決定正向三菩提，七有天人往生，究竟苦邊。有比丘三結盡，貪、恚、癡薄，得斯陀含。有比丘五下分結盡，得阿那含，生般涅槃，不復還生此世。有比丘得無量神通境界，天耳、他心智、宿命智、生死智、漏盡智。有比丘修不凈觀，斷貪慾，修慈心，斷瞋恚，修無常想，斷我慢，修安那般那念，斷覺想。

དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཡུལ་གྱི་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་ཆོས་སྣ་ཚོགས་བསྟན་ཏེ། བསྟན་པ་དང་། བསླབ་པ་དང་། གསལ་བར་མཛད་པ་དང་། དགའ་བར་མཛད་ནས་ཅང་མི་གསུང་བར་བཞུགས་སོ། དེའི་ཚེ་ཡུལ་གྱི་དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཆོས་གསུངས་པ་ཐོས་ནས། དགའ་ཞིང་རྗེས་སུ་ཡི་རང་སྟེ། སྟན་ལས་ལངས་ནས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ་སོང་ངོ་། གནས་བརྟན་དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱི་དྲུང་དུ་སོང་སྟེ། མགོ་བོས་ཞབས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ནས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་དོ། དེའི་ཚེ་གནས་བརྟན་རྣམས་ཀྱིས་འདི་སྙམ་དུ་བསམས་ཏེ། བདག་ཅག་གིས་ཡུལ་གྱི་དགེ་སློང་འདི་རྣམས་བསྡུ་བར་བྱ་སྟེ། ཡང་ན་མི་གཅིག་གིས་མི་གཅིག་བསྡུ་བའམ། ཡང་ན་གཉིས་སམ་གསུམ་མམ་མང་པོ་བསྡུ་བར་བྱའོ། དེ་ནས་དེ་ལྟར་བསྡུས་ཏེ། ཡང་ན་མི་གཅིག་གིས་མི་གཅིག་བསྡུས། ཡང་ན་གཉིས་སམ་གསུམ་མམ། དྲུག་ཅུའི་བར་དུ་བསྡུས་པའང་ཡོད་དོ། གནས་བརྟན་དགེ་སློང་དེ་དག་གིས་ཡུལ་གྱི་དགེ་སློང་རྣམས་བསྡུས་ནས། གདམས་ངག་དང་རྗེས་སུ་བསྟན་པ་བྱིན་ཏེ། སྔ་ཕྱིའི་རིམ་པ་ལེགས་པར་ཤེས་པར་བྱས་སོ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཚེས་བཅོ་ལྔའི་གསོ་སྦྱོང་གི་དུས་སུ་དགེ་འདུན་གྱི་མདུན་དུ་གདན་བཤམས་ཏེ་བཞུགས་ནས། དགེ་སློང་གི་ཚོགས་ལ་གཟིགས་ཏེ། དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ལེགས་སོ། ལེགས་སོ། དགེ་སློང་དག །ང་ཁྱེད་ཅག་གིས་ཡང་དག་པའི་བྱ་བ་བྱེད་པ་ལ་དགའ་ཞིང་མགུ་འོ། དགེ་སློང་དག །འདས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་དགེ་སློང་གི་ཚོགས་ཀྱང་ད་ལྟའི་ཚོགས་འདི་བཞིན་དུ་ཡང་དག་པའི་བྱ་བ་བྱེད་པ་ཡོད་ལ། མ་འོངས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱང་ད་ལྟའི་ཚོགས་འདི་བཞིན་དུ་ཡང་དག་པའི་བྱ་བ་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ད་ལྟའི་ཚོགས་འདིའི་ནང་ན་གནས་བརྟན་དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བསམ་གཏན་དང་པོ་དང་། གཉིས་པ་དང་། གསུམ་པ་དང་། བཞི་པ་དང་། བྱམས་པ་དང་། སྙ་དང་། དགའ་བ་དང་། བཏང་སྙོམས་དང་། ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་དང་། རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་དང་། ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་དང་། འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་ལ་རྫོགས་པར་གནས་པ་ཡོད་དོ། ཡང་དགེ་སློང་ཁ་ཅིག་གིས་ཀུན་སྦྱོར་གསུམ་ཟད་པས་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་སྟེ། ངན་སོང་དུ་ལྟུང་བའི་ཆོས་ཅན་མ་ཡིན་པ། ངེས་པར་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ངེས་པ། ལྷ་དང་མིར་སྐྱེ་བ་བདུན་ཐོབ་ནས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་མཐའ་འཇོམས་པར་འགྱུར་བ་ཡོད་དོ། ཡང་དགེ་སློང་ཁ་ཅིག་གིས་ཀུན་སྦྱོར་གསུམ་ཟད་ཅིང་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་བསྲབས་པས་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བ་ཡོད་དོ། ཡང་དགེ་སློང་ཁ་ཅིག་གིས་འོག་མའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་ཀུན་སྦྱོར་ལྔ་ཟད་པས་ཕྱིར་མི་འོང་བ་སྟེ། དེར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ། སླར་འཇིག་རྟེན་འདིར་མི་འོང་བ་ཡོད་དོ། ཡང་དགེ་སློང་ཁ་ཅིག་གིས་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་མངོན་པར་ཤེས་པ་མཐའ་ཡས་པ་དང་། ལྷའི་རྣ་བ་དང་། གཞན་སེམས་ཤེས་པའི་མངོན་པར་ཤེས་པ་དང་། སྔོན་གྱི་གནས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང་། འཆི་འཕོ་བ་དང་སྐྱེ་བ་མཁྱེན་པ་དང་། ཟག་པ་ཟད་པའི་མངོན་པར་ཤེས་པ་ཐོབ་པ་ཡོད་དོ། ཡང་དགེ་སློང་ཁ་ཅིག་གིས་མི་སྡུག་པ་བསྒོམས་པས་འདོད་ཆགས་སྤངས་པ་དང་། བྱམས་པ་བསྒོམས་པས་ཞེ་སྡང་སྤངས་པ་དང་། མི་རྟག་པའི་འདུ་ཤེས་བསྒོམས་པས་ང་རྒྱལ་སྤངས་པ་དང་། དབུགས་རྔུབ་པ་དང་དབུགས་འབྱུང་བ་དྲན་པ་བསྒོམས་པས་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་འདུ་ཤེས་སྤངས་པ་ཡོད་དོ།

云何？比丘！修安那般那念斷覺想？是比丘依止聚落，乃至觀滅出息如觀滅出息學，是名修安那般那念斷覺想。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（八一六）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「有三學。何等為三？謂增上戒學、增上意學、謂增上慧學。」

爾時，世尊即說偈言：

「三學具足者，　　是比丘正行， 　增上戒心慧，　　三法勤精進， 　勇猛堅固城，　　常守護諸根。 　如晝如其夜，　　如夜亦如晝， 　如前如其後，　　如后亦如前， 　如上如其下，　　如下亦如上。 　無量諸三昧，　　映一切諸方， 　是說為覺跡，　　第一清涼集， 　舍離無明諍，　　其心善解脫， 　我為世間覺，　　明行悉具足， 　正念不忘住，　　其心得解脫， 　身壞而命終，　　如燈盡火滅。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（八一七）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「亦復有三學。何等為三？謂增上戒學、增上意學、增上慧學。

ཅི་ལྟར་ན་དགེ་སློང་། དབུགས་རྔུབ་པ་དང་དབུགས་འབྱུང་བ་དྲན་པ་བསྒོམས་པས་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་འདུ་ཤེས་སྤོང་བར་འགྱུར། དགེ་སློང་གྲོང་ལ་བརྟེན་ནས་གནས་ཏེ། དབུགས་འབྱུང་བ་འགག་པའི་བར་དུ་དབུགས་འབྱུང་བ་འགག་པ་བཞིན་དུ་བསླབ་པར་བྱ་བ་འདི་ནི་དབུགས་རྔུབ་པ་དང་དབུགས་འབྱུང་བ་དྲན་པ་བསྒོམས་པས་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་འདུ་ཤེས་སྤོང་བ་ཞེས་བྱའོ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ངོ་། （བརྒྱད་བརྒྱ་བཅུ་དྲུག་པ།） འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་ཡིན་ཏེ། དུས་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། བསླབ་པ་གསུམ་ཡོད་དེ། གསུམ་གང་ཞེ་ན། ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བསླབ་པ་དང་། ལྷག་པའི་སེམས་ཀྱི་བསླབ་པ་དང་། ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་བསླབ་པའོ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་གསུངས་སོ། བསླབ་པ་གསུམ་ལྡན་པ། །དགེ་སློང་ཡང་དག་སྤྱོད། ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་སེམས་ཤེས་རབ། །ཆོས་གསུམ་བརྩོན་འགྲུས་བརྩམ། དཔའ་བོ་བརྟན་པའི་གྲོང་ཁྱེར་དུ། །རྟག་ཏུ་དབང་པོ་བསྲུང་བར་བྱེད། ཇི་ལྟར་ཉིན་མོ་དེ་བཞིན་མཚན། །ཇི་ལྟར་མཚན་མོ་དེ་བཞིན་ཉིན། ཇི་ལྟར་མདུན་ན་དེ་བཞིན་རྒྱབ། །ཇི་ལྟར་རྒྱབ་ན་དེ་བཞིན་མདུན། ཇི་ལྟར་སྟེང་ན་དེ་བཞིན་འོག །ཇི་ལྟར་འོག་ན་དེ་བཞིན་སྟེང་། ཏིང་འཛིན་མཐའ་ཡས་རྣམ་པ་ཡིས། །ཕྱོགས་རྣམས་ཀུན་ལ་སྣང་བར་བྱེད། དེ་ནི་རྟོགས་པའི་རྗེས་ཞེས་བཤད། །དང་པོ་བསིལ་བའི་ཚོགས་ཡིན་ཏེ། མ་རིག་རྩོད་པ་སྤངས་ནས་ནི། །དེ་ཡི་སེམས་ནི་ལེགས་པར་གྲོལ། ང་ནི་འཇིག་རྟེན་རྟོགས་པ་སྟེ། །རིག་དང་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས། ཡང་དག་དྲན་པ་མི་བརྗེད་གནས། །དེ་ེམས་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ། ལུས་ཞིག་སྲོག་ནི་འཇིག་པ་ན། །མར་མེ་ཟད་པའི་མེ་བཞིན་ནོ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ངོ་། （བརྒྱད་བརྒྱ་བཅུ་བདུན་པ།） འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་ཡིན་ཏེ། དུས་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ཡང་བསླབ་པ་གསུམ་ཡོད་དེ། གསུམ་གང་ཞེ་ན། ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བསླབ་པ་དང་། ལྷག་པའི་སེམས་ཀྱི་བསླབ་པ་དང་། ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་བསླབ་པའོ།

何等為增上戒學？若比丘住于戒波羅提木叉律儀，威儀行處具足，見微細罪則生怖畏，受持學戒。何等為增上意學？若比丘離欲、惡不善法，乃至第四禪具足住。何等為增上慧學？是比丘此苦聖諦如實知，集、滅、道聖諦如實知，是名增上慧學。」

爾時，世尊即說偈，如上所說。

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（八一八）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「有比丘增上戒學，非增上意、增上慧學，有增上戒、增上意學，非增上慧學。聖弟子增上慧方便隨順成就住者，增上戒、增上意修習滿足。如是聖弟子增上慧方便隨順成就住者，無上慧壽而活。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（八一九）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「過二百五十戒，隨次半月來說波羅提木叉修多羅，令彼自求學者而學，說三學，能攝諸戒。何等為三？謂增上戒學、增上意學、增上慧學。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（八二〇）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

何等為增上戒學？若比丘住于戒波羅提木叉律儀，威儀行處具足，見微細罪則生怖畏，受持學戒。何等為增上意學？若比丘離欲、惡不善法，乃至第四禪具足住。何等為增上慧學？是比丘此苦聖諦如實知，集、滅、道聖諦如實知，是名增上慧學。」

爾時，世尊即說偈，如上所說。

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（八一八）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「有比丘增上戒學，非增上意、增上慧學，有增上戒、增上意學，非增上慧學。聖弟子增上慧方便隨順成就住者，增上戒、增上意修習滿足。如是聖弟子增上慧方便隨順成就住者，無上慧壽而活。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（八一九）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「過二百五十戒，隨次半月來說波羅提木叉修多羅，令彼自求學者而學，說三學，能攝諸戒。何等為三？謂增上戒學、增上意學、增上慧學。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（八二〇）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

འདི་ལྟར་རྒྱུད་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་བཤད་པ་ནི། བསླབ་པ་གོང་མ་ཚུལ་ཁྲིམས་གང་ཞེ་ན། དགེ་སློང་གང་ཞིག་སོ་སོར་ཐར་པའི་སྡོམ་པ་ལ་གནས་ཤིང་། སྤྱོད་ལམ་ཕྲ་མོ་ཚུན་ཆད་ལ་ཡང་འཇིགས་པར་ལྟ་བ་དང་། བསླབ་པའི་གཞི་རྣམས་ལེན་ཅིང་སློབ་པའོ། །བསླབ་པ་གོང་མ་སེམས་གང་ཞེ་ན། དགེ་སློང་གང་ཞིག་འདོད་པ་དང་མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་དང་བྲལ་ནས་བསམ་གཏན་བཞི་པའི་བར་དུ་རྫོགས་པར་གནས་པའོ། །བསླབ་པ་གོང་མ་ཤེས་རབ་གང་ཞེ་ན། དགེ་སློང་གང་ཞིག་སྡུག་བསྔལ་འཕགས་པའི་བདེན་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་པ་དང་། ཀུན་འབྱུང་དང་འགོག་པ་དང་ལམ་གྱི་བདེན་པ་རྣམས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་པ་སྟེ། དེ་ནི་བསླབ་པ་གོང་མ་ཤེས་རབ་ཅེས་བྱའོ། ། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གོང་དུ་གསུངས་པ་བཞིན་གསུངས་སོ། ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གསུང་ཐོས་ནས་དགའ་མགུ་ཡི་རངས་ཏེ་མངོན་པར་བསྒྲུབས་སོ། ། ༼བརྒྱ་དང་བཅོ་བརྒྱད་པ༽ འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་ཡིན་ཏེ། དུས་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ། ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། དགེ་སློང་ལ་ལ་ནི་བསླབ་པ་གོང་མ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོད་ཀྱང་བསླབ་པ་གོང་མ་སེམས་དང་བསླབ་པ་གོང་མ་ཤེས་རབ་མེད། ལ་ལ་ནི་བསླབ་པ་གོང་མ་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བསླབ་པ་གོང་མ་སེམས་ཡོད་ཀྱང་བསླབ་པ་གོང་མ་ཤེས་རབ་མེད། འཕགས་པའི་བསླབ་པ་གོང་མ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཐབས་ལ་མཐུན་པར་གནས་པ་རྣམས་ནི་བསླབ་པ་གོང་མ་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བསླབ་པ་གོང་མ་སེམས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་འཕགས་པའི་བསླབ་པ་གོང་མ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཐབས་ལ་མཐུན་པར་གནས་པ་རྣམས་ནི་བླ་ན་མེད་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཚེ་སྲོག་གིས་འཚོ་བར་བྱེད་དོ། ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གསུང་ཐོས་ནས་དགའ་མགུ་ཡི་རངས་ཏེ་མངོན་པར་བསྒྲུབས་སོ། ། ༼བརྒྱ་དང་བཅུ་དགུ་པ༽ འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་ཡིན་ཏེ། དུས་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ། ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ཚུལ་ཁྲིམས་ཉིས་བརྒྱ་ལྔ་བཅུ་པོ་དེ་དག་ཟླ་བ་ཕྱེད་ཕྱེད་ཅིང་སོ་སོར་ཐར་པའི་མདོ་འདོན་པ་ནི། རང་ཉིད་སློབ་པར་འདོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་བསླབ་པར་བྱ་སྟེ། བསླབ་པ་གསུམ་གྱིས་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པ་ཡིན་ནོ། །བསླབ་པ་གསུམ་གང་ཞེ་ན། བསླབ་པ་གོང་མ་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། བསླབ་པ་གོང་མ་སེམས་དང༌། བསླབ་པ་གོང་མ་ཤེས་རབ་བོ། ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གསུང་ཐོས་ནས་དགའ་མགུ་ཡི་རངས་ཏེ་མངོན་པར་བསྒྲུབས་སོ། ། ༼བརྒྱ་དང་ཉི་ཤུ་པ༽ འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་ཡིན་ཏེ། དུས་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ། །

爾時，世尊告諸比丘……如上說。差別者：「何等為增上戒學？謂比丘重於戒，戒增上，不重於定，定不增上，不重於慧，慧不增上；于彼彼分細微戒，犯則隨悔。所以者何？我不說彼不堪能，若彼戒隨順梵行、饒益梵行、久住梵行，如是比丘戒堅固、戒師常住、戒常隨順生，受持而學。如是知、如是見，斷三結，謂身見、戒取、疑。斷此三結，得須陀洹，不墮惡趣法，決定正趣三菩提，七有天人往生，究竟苦邊，是名學增上戒。

「何等為增上意學？是比丘重於戒，戒增上，重於定，定增上，不重於慧，慧不增上；于彼彼分細微戒，乃至受持學戒。如是知、如是見，斷於五下分結，謂身見、戒取、疑、貪慾、瞋恚。斷此五下分結，受生般涅槃，阿那含，不還此世，是名增上意學。

「何等為增上慧學？是比丘重於戒，戒增上，重於定，定增上，重於慧，慧增上。彼如是知、如是見，欲有漏心解脫、有有漏心解脫、無明有漏心解脫，解脫知見：『我生已盡，梵行已立，所作已作，自知不受後有。』是名增上慧學。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（八二一）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། གོང་དུ་བཤད་པ་བཞིན་ནོ། །ཁྱད་པར་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། བསླབ་པ་གོང་མ་ཚུལ་ཁྲིམས་གང་ཞེ་ན། དགེ་སློང་གང་ཞིག་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་གུས་ཤིང་ཚུལ་ཁྲིམས་གོང་དུ་བྱེད་ལ། ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་མི་གུས་ཤིང་ཏིང་ངེ་འཛིན་གོང་དུ་མི་བྱེད། ཤེས་རབ་ལ་མི་གུས་ཤིང་ཤེས་རབ་གོང་དུ་མི་བྱེད་པ་སྟེ། དེས་ཚུལ་ཁྲིམས་ཕྲ་མོ་ཚུན་ཆད་ལ་ཉེས་པ་བྱུང་ན་ཡང་འགྱོད་པ་སྐྱེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ངས་དེ་ནུས་པ་མེད་པར་མི་སྨྲའོ། །གལ་ཏེ་དེའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དེ་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་དང་མཐུན་ཞིང་། ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ལ་ཕན་འདོགས་པ་དང་། ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཡུན་རིང་དུ་གནས་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ན། དགེ་སློང་དེའི་ཚུལ་ཁྲིམས་བརྟན་པོར་གྱུར་ཅིང་། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་སློབ་དཔོན་རྟག་ཏུ་གནས་པ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་རྟག་ཏུ་རྗེས་སུ་འཇུག་པར་འགྱུར་བས་བླངས་ནས་བསླབ་བོ། །དེ་ལྟར་ཤེས་ཤིང་དེ་ལྟར་མཐོང་ན་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་གསུམ་སྟེ། འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་དང་། ཐེ་ཚོམ་སྟེ་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་གསུམ་པོ་འདི་དག་སྤོང་ངོ་། །ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་གསུམ་པོ་འདི་དག་སྤངས་པས་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པར་འགྱུར་ཏེ། ངན་སོང་དུ་ལྟུང་བའི་ཆོས་ཅན་མ་ཡིན། ངེས་པར་ཡང་དག་པའི་བྱང་ཆུབ་གསུམ་དུ་འགྲོ་བ། ལྷ་དང་མིར་སྐྱེ་བ་བདུན་ཐོབ་ནས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་མཐའ་བྱེད་པར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ནི་བསླབ་པ་གོང་མ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཞེས་བྱའོ། ། བསླབ་པ་གོང་མ་སེམས་གང་ཞེ་ན། དགེ་སློང་གང་ཞིག་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་གུས་ཤིང་ཚུལ་ཁྲིམས་གོང་དུ་བྱེད། ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་གུས་ཤིང་ཏིང་ངེ་འཛིན་གོང་དུ་བྱེད། ཤེས་རབ་ལ་མི་གུས་ཤིང་ཤེས་རབ་གོང་དུ་མི་བྱེད་པ་སྟེ། ཚུལ་ཁྲིམས་ཕྲ་མོ་ཚུན་ཆད་ནས་བསླབ་པ་བླངས་ནས་སློབ་པའི་བར་དུའོ། །དེ་ལྟར་ཤེས་ཤིང་དེ་ལྟར་མཐོང་ན་འོག་མའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་ལྔ་སྟེ། འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་དང་། ཐེ་ཚོམ་དང་། འདོད་པ་ལ་འདུན་པ་དང་། ཞྟེ་འོག་མའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་ལྔ་པོ་འདི་དག་སྤོང་ངོ་། །འོག་མའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་ལྔ་པོ་འདི་དག་སྤངས་པས་སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྟེ། ཕྱིར་མི་འོང་བ་འཇིག་རྟེན་འདིར་མི་འོང་བར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ནི་བསླབ་པ་གོང་མ་སེམས་ཞེས་བྱའོ། ། བསླབ་པ་གོང་མ་ཤེས་རབ་གང་ཞེ་ན། དགེ་སློང་གང་ཞིག་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་གུས་ཤིང་ཚུལ་ཁྲིམས་གོང་དུ་བྱེད། ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་གུས་ཤིང་ཏིང་ངེ་འཛིན་གོང་དུ་བྱེད། ཤེས་རབ་ལ་གུས་ཤིང་ཤེས་རབ་གོང་དུ་བྱེད་པ་སྟེ། དེས་དེ་ལྟར་ཤེས་ཤིང་དེ་ལྟར་མཐོང་ན་འདོད་པའི་ཟག་པ་ལས་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ། སྲིད་པའི་ཟག་པ་ལས་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ། མ་རིག་པའི་ཟག་པ་ལས་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་ཞིང་། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བ་འབྱུང་སྟེ། བདག་གི་སྐྱེ་བ་ཟད། ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་བསྟེན་ཟིན། བྱ་བ་བྱས་ཟིན། སླར་ཡང་སྲིད་པ་གཞན་མི་ཤེས་སོ་ཞེས་ཤེས་སོ། །འདི་ནི་བསླབ་པ་གོང་མ་ཤེས་རབ་ཅེས་བྱའོ། ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གསུང་ཐོས་ནས་དགའ་མགུ་ཡི་རངས་ཏེ་མངོན་པར་བསྒྲུབས་སོ། ། ༼བརྒྱ་དང་ཉེར་གཅིག་པ༽ འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་ཡིན་ཏེ། དུས་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ། །

爾時，世尊告諸比丘：「過二百五十戒，隨次半月來說波羅提木叉修多羅，若彼善男子自隨意所欲而學者，我為說三學。若學此三學，則攝受一切學戒。何等為三？謂增上戒學、增上意學、增上慧學。

「何等為增上戒學？是比丘重於戒，戒增上，不重於定，定不增上，不重於慧，慧不增上；于彼彼分細微戒，乃至受持學戒。如是知、如是見，斷三結，謂身見、戒取、疑，貪、恚、癡薄，成一種子道。彼地未等覺者，名斯陀含，彼地未等覺者，名家家，彼地未等覺者，名七有，彼地未等覺者，名隨法行，彼地未等覺者，名隨信行，是名增上戒學。

「何等為增上意學？是名比丘重於戒，戒增上，重於定，定增上，不重於慧，慧不增上；于彼彼分細微戒學，乃至受持學戒。如是知、如是見，斷五下分結，謂身見、戒取、疑、貪慾、瞋恚。斷此五下分，能得中般涅槃。彼地未等覺者，得生般涅槃，彼地未等覺者，得無行般涅槃，彼地未等覺者，得有行般涅槃，彼地未等覺者，得上流般涅槃，是名增上意學。

「何等為增上慧學？是比丘重於戒，戒增上，重於定，定增上，重於慧，慧增上。

དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། བཅས་པ་ཉིས་བརྒྱ་ལྔ་བཅུའི་སོ་ཐར་གྱི་མདོ་ནི་ཟླ་བ་ཕྱེད་ཕྱེད་ཀྱི་རིམ་པས་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། གལ་ཏེ་རིགས་ཀྱི་བུ་དེས་རང་གི་འདོད་པ་བཞིན་དུ་སློབ་པར་འདོད་ན། ངས་བསླབ་པ་གསུམ་བསྟན་པར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་བསླབ་པ་གསུམ་པོ་འདི་ལ་བསླབས་ན་བསླབ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པར་འགྱུར་རོ། །གསུམ་གང་ཞེ་ན། ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བསླབ་པ་དང་། ལྷག་པའི་སེམས་ཀྱི་བསླབ་པ་དང་། ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་བསླབ་པའོ། ། ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བསླབ་པ་གང་ཞེ་ན། དགེ་སློང་དེ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་གཙོ་བོར་བྱེད་ཅིང་ཚུལ་ཁྲིམས་ལྷག་པར་གྱུར་པ་ཡིན་ལ། ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་གཙོ་བོར་མི་བྱེད་ཅིང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལྷག་པར་མ་གྱུར་པ། ཤེས་རབ་ལ་གཙོ་བོར་མི་བྱེད་ཅིང་ཤེས་རབ་ལྷག་པར་མ་གྱུར་པ་སྟེ། ཕྲ་ཞིང་ཕྲ་བའི་བསླབ་པའི་གནས་དེ་དག་ལ་ཡང་བསླབ་པའི་གཞི་བླངས་ནས་བསླབ་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་ཤེས་ཤིང་དེ་ལྟར་མཐོང་ན་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་གསུམ་སྟེ། འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་དང་། ཐེ་ཚོམ་རྣམས་སྤོང་བར་བྱེད་ཅིང་། འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་ཆུང་དུར་གྱུར་པས་ས་བོན་གཅིག་པའི་ལམ་དུ་འགྱུར་རོ། །ས་དེར་མངོན་པར་རྫོགས་པར་མ་སངས་རྒྱས་པ་ནི་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བ་ཞེས་བྱ། ས་དེར་མངོན་པར་རྫོགས་པར་མ་སངས་རྒྱས་པ་ནི་རིགས་ནས་རིགས་སུ་སྐྱེ་བ་ཞེས་བྱ། ས་དེར་མངོན་པར་རྫོགས་པར་མ་སངས་རྒྱས་པ་ནི་ལན་བདུན་པ་ཞེས་བྱ། ས་དེར་མངོན་པར་རྫོགས་པར་མ་སངས་རྒྱས་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ཞེས་བྱ། ས་དེར་མངོན་པར་རྫོགས་པར་མ་སངས་རྒྱས་པ་ནི་དད་པའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བསླབ་པ་ཞེས་བྱའོ། ། ལྷག་པའི་སེམས་ཀྱི་བསླབ་པ་གང་ཞེ་ན། དགེ་སློང་དེ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་གཙོ་བོར་བྱེད་ཅིང་ཚུལ་ཁྲིམས་ལྷག་པར་གྱུར་པ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་གཙོ་བོར་བྱེད་ཅིང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལྷག་པར་གྱུར་པ། ཤེས་རབ་ལ་གཙོ་བོར་མི་བྱེད་ཅིང་ཤེས་རབ་ལྷག་པར་མ་གྱུར་པ་སྟེ། ཕྲ་ཞིཕྲ་བའི་བསླབ་པའི་གནས་དེ་དག་ལ་ཡང་བསླབ་པའི་གཞི་བླངས་ནས་བསླབ་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་ཤེས་ཤིང་དེ་ལྟར་མཐོང་ན་འོག་མའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་ལྔ་སྟེ། འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་དང་། ཐེ་ཚོམ་དང་། འདོད་པ་ལ་འདུན་པ་དང་། གནོད་སེམས་རྣམས་སྤོང་བར་བྱེད་དོ། །འོག་མའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་ལྔ་པོ་འདི་དག་སྤངས་ན་བར་མ་དོར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །ས་དེར་མངོན་པར་རྫོགས་པར་མ་སངས་རྒྱས་པ་ནི་སྐྱེས་ནས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར། ས་དེར་མངོན་པར་རྫོགས་པར་མ་སངས་རྒྱས་པ་ནི་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར། ས་དེར་མངོན་པར་རྫོགས་པར་མ་སངས་རྒྱས་པ་ནི་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་དང་བཅས་པར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར། ས་དེར་མངོན་པར་རྫོགས་པར་མ་སངས་རྒྱས་པ་ནི་གོང་དུ་འཕོ་བའི་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ནི་ལྷག་པའི་སེམས་ཀྱི་བསླབ་པ་ཞེས་བྱའོ། ། ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་བསླབ་པ་གང་ཞེ་ན། དགེ་སློང་དེ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་གཙོ་བོར་བྱེད་ཅིང་ཚུལ་ཁྲིམས་ལྷག་པར་གྱུར་པ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་གཙོ་བོར་བྱེད་ཅིང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལྷག་པར་གྱུར་པ་དང་། ཤེས་རབ་ལ་གཙོ་བོར་བྱེད་ཅིང་ཤེས་རབ་ལྷག་པར་གྱུར་པའོ། །

如是知、如是見，欲有漏心解脫、有有漏心解脫、無明有漏心解脫，解脫知見：『我生已盡，梵行已立，所作已作，自知不受後有。』是名增上慧學。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（八二二）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「若比丘具足戒住者，善攝持波羅提木叉，具足威儀行處，見細微罪，能生怖畏。比丘具足戒住，善攝持波羅提木叉，具足威儀行處，見細微罪，能生怖畏，等受學戒，令三學修習滿足。何等為三？增上戒學、增上意學、增上慧學。

「何等為增上戒學？是比丘戒為滿足，少定、少慧，于彼彼分細微戒，乃至受持戒學；彼如是知、如是見，斷三結，謂身見、戒取、疑。斷此三結，得須陀洹，不墮惡趣，決定正趣三菩提，七有天人往生，究竟苦邊。

「何等為增上意學？是比丘定滿足，三昧滿足，少於慧，彼彼分細微戒，犯則隨悔，乃至受持學戒。如是知、如是見，斷五下分結，謂身見、戒取、疑、貪慾、瞋恚，斷此五下分結，得生般涅槃，阿那含不復還生此世，是名增上意學。

「何等為增上慧學？是比丘學戒滿足、定滿足、慧滿足。

དེ་ལྟར་ཤེས་ཤིང་དེ་ལྟར་མཐོང་ན་འདོད་པའི་ཟག་པ་ལས་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང་། སྲིད་པའི་ཟག་པ་ལས་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང་། མ་རིག་པའི་ཟག་པ་ལས་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར་ཞིང་། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བས་བདག་གི་སྐྱེ་བ་ཟད། ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་བསྟེན། བྱ་བ་བྱས། འདི་ལས་སྲིད་པ་གཞན་མི་ཤེས་སོ་ཞེས་ཤེས་སོ། །འདི་ནི་ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་བསླབ་པ་ཞེས་བྱའོ། ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་སྡེ་འདི་བཀའ་སྩལ་ཟིན་ནས། དགེ་སློང་དེ་དག་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་ཡི་རངས་ནས་མངོན་པར་བསྟེན་ཏོ། ། ༈ འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ། ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། གལ་ཏེ་དགེ་སློང་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་གནས་པ་ཡིན་ན། སོ་སོར་ཐར་པའི་སྡོམ་པ་ལེགས་པར་བསྲུངས་ཤིང་། སྤྱོད་ལམ་དང་སྤྱོད་ཡུལ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་ལྡན་པ། ཉེས་པ་ཕྲ་མོ་ཙམ་ལ་ཡང་འཇིགས་པར་ལྟ་བར་བྱེད་དོ། །དགེ་སློང་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་གནས་པ། སོ་སོར་ཐར་པའི་སྡོམ་པ་ལེགས་པར་བསྲུངས་ཤིང་། སྤྱོད་ལམ་དང་སྤྱོད་ཡུལ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་ལྡན་པ། ཉེས་པ་ཕྲ་མོ་ཙམ་ལ་ཡང་འཇིགས་པར་ལྟ་བ། བསླབ་པ་མཉམ་པར་བླངས་ནས་བསླབ་པ་གསུམ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་དོ། །གསུམ་གང་ཞེ་ན། ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བསླབ་པ་དང་། ལྷག་པའི་སེམས་ཀྱི་བསླབ་པ་དང་། ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་བསླབ་པའོ། ། ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བསླབ་པ་གང་ཞེ་ན། དགེ་སློང་དེ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཆུང་ངུ་དང་། ཤེས་རབ་ཆུང་ངུ་དང་ལྡན་པ་སྟེ། ཕྲ་ཞིང་ཕྲ་བའི་བསླབ་པའི་གནས་དེ་དག་ལ་ཡང་བསླབ་པའི་གཞི་བླངས་ནས་བསླབ་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་ཤེས་ཤིང་དེ་ལྟར་མཐོང་ན་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་གསུམ་སྟེ། འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་དང་། ཐེ་ཚོམ་རྣམས་སྤོང་ངོ་། །ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་གསུམ་པོ་འདི་དག་སྤངས་ན་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པར་འགྱུར་ཏེོང་དུ་ལྟུང་བར་མི་འགྱུར་ཞིང་། ཡང་དག་པར་བྱང་ཆུབ་གསུམ་དུ་ངེས་པར་གྱུར་པ། ལྷ་དང་མིའི་སྐྱེ་བ་བདུན་ཐོབ་ནས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་མཐར་ཕྱིན་པར་འགྱུར་རོ། ། ལྷག་པའི་སེམས་ཀྱི་བསླབ་པ་གང་ཞེ་ན། དགེ་སློང་དེ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང་། ཤེས་རབ་ཆུང་ངུ་དང་ལྡན་པ་སྟེ། ཕྲ་ཞིང་ཕྲ་བའི་བསླབ་པའི་གནས་དེ་དག་ལ་ཉེས་པ་བྱུང་ན་ཕྱིར་བཅོས་པར་བྱེད་ཅིང་བསླབ་པའི་གཞི་བླངས་ནས་བསླབ་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་ཤེས་ཤིང་དེ་ལྟར་མཐོང་ན་འོག་མའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་ལྔ་སྟེ། འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་དང་། ཐེ་ཚོམ་དང་། འདོད་པ་ལ་འདུན་པ་དང་། གནོད་སེམས་རྣམས་སྤོང་ངོ་། །འོག་མའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་ལྔ་པོ་འདི་དག་སྤངས་ན་སྐྱེས་ནས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། ཕྱིར་མི་འོང་བ་འཇིག་རྟེན་འདིར་སླར་མི་འོང་བར་འགྱུར་རོ། །འདི་ནི་ལྷག་པའི་སེམས་ཀྱི་བསླབ་པ་ཞེས་བྱའོ། ། ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་བསླབ་པ་གང་ཞེ་ན། དགེ་སློང་དེ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང་། ཤེས་རབ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང་ལྡན་པའོ། །

如是知、如是見，欲有漏心解脫、有有漏心解脫、無明有漏心解脫，解脫知見：『我生已盡，梵行已立，所作已作，自知不受後有。』是名增上慧學。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（八二三）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「若比丘具足戒住，善攝波羅提木叉，具足威儀行處，見微細罪，能生怖畏，受持學戒住，滿足三學。何等為三？謂增上戒、增上意、增上慧。

「何等為增上戒？是比丘戒滿足，少定、少慧，于彼彼分細微戒，乃至受持學戒。如是知、如是見，斷三結，貪、恚、癡薄，得一種子道。若彼地未等覺者，得斯陀含，彼地未等覺者，名家家，彼地未等覺者，得須陀洹，彼地未等覺者，得隨法行，彼地未等覺者，得隨信行，是名增上戒學。

「何等為增上意學？是比丘戒滿足、定滿足、少於慧，于彼彼分細微戒，乃至受持學戒。如是知、如是見，斷五下分結，謂身見、戒取、疑、貪慾、瞋恚，斷此五下分結，得中般涅槃，于彼未等覺者，得生般涅槃，于彼未等覺者，得無行般涅槃，于彼未等覺者，得有行般涅槃，于彼未等覺者，得上流般涅槃，是名增上意學。

དེ་ལྟར་ཤེས་ཤིང་དེ་ལྟར་མཐོང་ན་འདོད་པའི་ཟག་པ་ལས་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང་། སྲིད་པའི་ཟག་པ་ལས་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང་། མ་རིག་པའི་ཟག་པ་ལས་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར་ཞིང་། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བས་བདག་གི་སྐྱེ་བ་ཟད། ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་བསྟེན། བྱ་བ་བྱས། འདི་ལས་སྲིད་པ་གཞན་མི་ཤེས་སོ་ཞེས་ཤེས་སོ། །འདི་ནི་ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་བསླབ་པ་ཞེས་བྱའོ། ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་སྡེ་འདི་བཀའ་སྩལ་ཟིན་ནས། དགེ་སློང་དེ་དག་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་ཡི་རངས་ནས་མངོན་པར་བསྟེན་ཏོ། ། ༈ འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ། ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། གལ་ཏེ་དགེ་སློང་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་གནས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ། སོ་སོར་ཐར་པའི་སྡོམ་པ་ལེགས་པར་བསྲུངས་པ། སྤྱོད་ལམ་དང་སྤྱོད་ཡུལ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ། ཉེས་པ་ཕྲ་མོ་ལ་འཇིགས་པར་ལྟ་བ། བསླབ་པའི་གཞི་བླངས་ནས་གནས་པ། བསླབ་པ་གསུམ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་དོ། །གསུམ་གང་ཞེ་ན། ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། ལྷག་པའི་སེམས་དང་། ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་བོ། ། ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་གང་ཞེ་ན། དགེ་སློང་དེ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཆུང་ངུ་དང་། ཤེས་རབ་ཆུང་ངུ་དང་ལྡན་པ་སྟེ། ཕྲ་ཞིང་ཕྲ་བའི་བསླབ་པའི་གནས་དེ་དག་ལ་ཡང་བསླབ་པའི་གཞི་བླངས་ནས་བསླབ་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་ཤེས་ཤིང་དེ་ལྟར་མཐོང་ན་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་གསུམ་སྤོང་ཞིང་། འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་ཆུང་དུར་གྱུར་པས་ས་བོན་གཅིག་པའི་ལམ་དུ་འགྱུར་རོ། །ས་དེར་མངོན་པར་རྫོགས་པར་མ་སངས་རྒྱས་པ་ནི་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བ་ཞེས་བྱ། ས་དེར་མངྫོགས་པར་མ་སངས་རྒྱས་པ་ནི་རིགས་ནས་རིགས་སུ་སྐྱེ་བ་ཞེས་བྱ། ས་དེར་མངོན་པར་རྫོགས་པར་མ་སངས་རྒྱས་པ་ནི་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ཞེས་བྱ། ས་དེར་མངོན་པར་རྫོགས་པར་མ་སངས་རྒྱས་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ཞེས་བྱ། ས་དེར་མངོན་པར་རྫོགས་པར་མ་སངས་རྒྱས་པ་ནི་དད་པའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བསླབ་པ་ཞེས་བྱའོ། ། ལྷག་པའི་སེམས་ཀྱི་བསླབ་པ་གང་ཞེ་ན། དགེ་སློང་དེ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང་། ཤེས་རབ་ཆུང་ངུ་དང་ལྡན་པ་སྟེ། ཕྲ་ཞིང་ཕྲ་བའི་བསླབ་པའི་གནས་དེ་དག་ལ་ཡང་བསླབ་པའི་གཞི་བླངས་ནས་བསླབ་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་ཤེས་ཤིང་དེ་ལྟར་མཐོང་ན་འོག་མའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་ལྔ་སྟེ། འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་དང་། ཐེ་ཚོམ་དང་། འདོད་པ་ལ་འདུན་པ་དང་། གནོད་སེམས་རྣམས་སྤོང་བར་བྱེད་དོ། །འོག་མའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་ལྔ་པོ་འདི་དག་སྤངས་ན་བར་མ་དོར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར། ས་དེར་མངོན་པར་རྫོགས་པར་མ་སངས་རྒྱས་པ་ནི་སྐྱེས་ནས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར། ས་དེར་མངོན་པར་རྫོགས་པར་མ་སངས་རྒྱས་པ་ནི་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར། ས་དེར་མངོན་པར་རྫོགས་པར་མ་སངས་རྒྱས་པ་ནི་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་དང་བཅས་པར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར། ས་དེར་མངོན་པར་རྫོགས་པར་མ་སངས་རྒྱས་པ་ནི་གོང་དུ་འཕོ་བའི་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ནི་ལྷག་པའི་སེམས་ཀྱི་བསླབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །

「何等為增上慧學？是比丘學戒滿足、定滿足、慧滿足。如是知、如是見，欲有漏心解脫、有有漏心解脫、無明漏心解脫，解脫知見：『我生已盡，梵行是立，所作已作，自知不受後有。』是名增上慧學。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（八二四）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「有二學。何等為二？謂上威儀學、上波羅提木叉學。」

爾時，世尊即說偈言：

「學者學戒時，　　直道隨順行， 　專審勤方便，　　善自護其身， 　得初漏盡智，　　次究竟無知， 　得無知解脫，　　知見悉已度。 　成不動解脫，　　諸有結滅盡， 　彼諸根具足，　　諸根寂靜樂， 　持此後邊身，　　摧伏眾魔怨。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（八二五）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「學戒多福利，住智慧為上，解脫堅固，念為增上。若比丘學戒福利，智慧為上，解脫堅固，念增上已，令三學滿足。何等為三？謂增上戒學、增上意學、增上慧學。

ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་བསླབ་པ་གང་ཞེ་ན། དགེ་སློང་དེ་ནི་བསླབ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང་། ཤེས་རབ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང་ལྡན་པའོ། །དེ་ལྟར་ཤེས་ཤིང་དེ་ལྟར་མཐོང་ན་འདོད་པའི་ཟག་པ་ལས་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང་། སྲིད་པའི་ཟག་པ་ལས་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང་། མ་རིག་པའི་ཟག་པ་ལས་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར་ཞིང་། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བས་བདག་གི་སྐྱེ་བ་ཟད། ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་བསྟེན། བྱ་བ་བྱས། འདི་ལས་སྲིད་པ་གཞན་མི་ཤེས་སོ་ཞེས་ཤེས་སོ། །འདི་ནི་ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་བསླབ་པ་ཞེས་བྱའོ། ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་སྡེ་འདི་བཀའ་སྩལ་ཟིན་ནས། དགེ་སློང་དེ་དག་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་ཡི་རངས་ནས་མངོན་པར་བསྟེན་ཏོ། ། ༈ འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ། ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། བསླབ་པ་གཉིས་ཡོད་དོ། །གཉིས་གང་ཞེ་ན། གོང་མའི་སྤྱོད་ལམ་གྱི་བསླབ་པ་དང་། གོང་མའི་སོ་སོར་ཐར་པའི་བསླབ་པའོ། ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་གསུངས་སོ། ། སློབ་པ་ཚུལ་ཁྲིམས་སློབ་པའི་ཚེ། །དྲང་པོའི་ལམ་ལ་རྗེས་འབྲང་སྤྱོད། ། ཞིབ་མོར་བརྟགས་ཏེ་བརྩོན་འགྲུས་བྱེད། །ལེགས་པར་རང་ལུས་བསྲུང་བར་བྱེད། ། དང་པོར་ཟག་པ་ཟད་པའི་ཤེས། །དེ་ནས་མཐར་ཕྱིན་མི་ཤེས་པ། ། མི་ཤེས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཐོབ། །ཤེས་དང་མཐོང་བ་ཀུན་ལས་བརྒལ། ། མི་གཡོ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་འགྲུབ། །སྲིད་པའི་ཀུན་སྦྱོར་ཟད་པར་བྱེད། ། དེ་ཡི་དབང་པོ་ཡོངས་རྫོགས་ཏེ། །དབང་པོ་ཞི་བདེ་ཉམས་སུ་མྱོང་། ། ཕྱི་མའི་ལུས་འདི་བཟུང་ནས་ནི། །བདུད་ཀྱི་དགྲ་རྣམས་ཕམ་པར་བྱེད། ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་སྡེ་འདི་བཀའ་སྩལ་ཟིན་ནས། དགེ་སློང་དེ་དག་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་ཡི་རངས་ནས་མངོན་པར་བསྟེན་ཏོ། ། ༈ འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ། ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ཚུལ་ཁྲིམས་བསླབ་པ་ཕན་ཡོན་མང་པོ་དང་ལྡན་པ། ཤེས་རབ་མཆོག་ཏུ་གནས་པ། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་བརྟན་པོ། དྲན་པ་ལྷག་པར་གྱུར་པའོ། །གལ་ཏེ་དགེ་སློང་གིས་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕན་ཡོན་དང་། ཤེས་རབ་མཆོག་དང་། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་བརྟན་པོ་དང་། དྲན་པ་ལྷག་པར་གྱུར་པ་ལ་གནས་ན་བསླབ་པ་གསུམ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་དོ། །གསུམ་གང་ཞེ་ན། ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བསླབ་པ་དང་། ལྷག་པའི་སེམས་ཀྱི་བསླབ་པ་དང་། ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་བསླབ་པའོ། །

」

爾時，世尊即說偈言：

「學戒隨福利，　　專思三昧禪， 　智慧為最上，　　現生之最後， 　牟尼持後邊，　　降魔度彼岸。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（八二六）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘……如上說。差別者：「諸比丘！何等為學戒隨福利？謂大師為諸聲聞制戒，所謂攝僧，極攝僧，不信者信，信者增其信，調伏惡人，慚愧者得樂住，現法防護有漏，未來得正對治，令梵行久住。如大師已為聲聞制戒，謂攝僧，乃至梵行久住。如是如是學戒者，行堅固戒、恒戒、常行戒、受持學戒，是名比丘戒福利。

「何等智慧為上？謂大師為聲聞說法，大悲哀愍，以義饒益，若安慰、若安樂、若安慰安樂。如是如是大師為諸聲聞說法，大悲哀愍，以義饒益，安慰安樂。如是如是于彼彼法、彼彼處，智慧觀察，是名比丘智慧為上。

「何等為解脫堅固？謂大師為諸聲聞說法，大悲哀愍，以義饒益，安慰安樂。如是如是說彼彼法。如是彼處如是彼處得解脫樂，是名比丘堅固解脫。

དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་གསུངས་སོ། ། ཚུལ་ཁྲིམས་བསླབ་པ་བསོད་ནམས་རྗེས། །རྩེ་གཅིག་ཏིང་འཛིན་བསམ་གཏན་བསྒོམ། ། ཤེས་རབ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་སྟེ། །ཚེ་འདིའི་ཐ་མ་ཡིན་པར་གསུངས། ། ཐུབ་པས་ཕྱི་མའི་ལུས་བཟུང་སྟེ། །བདུད་བཏུལ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པར་མཛད། ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་སྡེ་འདི་བཀའ་སྩལ་ཟིན་ནས། དགེ་སློང་དེ་དག་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་ཡི་རངས་ནས་མངོན་པར་བསྟེན་ཏོ། ། ༈ འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ། ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། གོང་དུ་བཤད་པ་བཞིན་ནོ། །ཁྱད་པར་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། དགེ་སློང་དག །ཚུལ་ཁྲིམས་བསླབ་པ་བསོད་ནམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཉན་ཐོས་རྣམས་ལ་བཅས་པའི་བསླབ་པ་ནི། དགེ་འདུན་སྡུད་པ། ཤིན་ཏུ་སྡུད་པ། མ་དད་པ་རྣམས་དད་པར་བྱེད་པ། དད་པ་རྣམས་ཀྱི་དད་པ་འཕེལ་བར་བྱེད་པ། སྐྱེས་བུ་ངན་པ་རྣམས་འདུལ་བར་བྱེད་པ། ངོ་ཚ་ཤེས་པ་རྣམས་བདེ་བར་གནས་པར་བྱེད་པ། ཚེ་འདི་ལ་ཟག་པ་ལས་སྲུང་བ། མ་འོངས་པ་ལ་ཡང་དག་པའི་གཉེན་པོར་གྱུར་པ། ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཡུན་རིང་དུ་གནས་པར་བྱེད་པའོ། །ཇི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཉན་ཐོས་རྣམས་ལ་བཅས་པའི་བསླབ་པ་ནི་དགེ་འདུན་སྡུད་པ་ནས་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཡུན་རིང་དུ་གནས་པའི་བར་དུའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སློབ་པ་པོ་དེ་ནི་བརྟན་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། རྒྱུན་གྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། རྟག་ཏུ་སྤྱོད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། བསླབ་པའི་གཞི་ཡང་དག་པར་བླངས་ཏེ་སློབ་པ་སྟེ། དེ་ནི་དགེ་སློང་གི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བསོད་ནམས་ཞེས་བྱའེས་རབ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་གང་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཉན་ཐོས་རྣམས་ལ་ཆོས་བསྟན་པ་ནི། ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོས་སྙིང་བརྩེ་བ། དོན་གྱིས་ཕན་འདོགས་པ། དབུགས་དབྱུང་བའམ། བདེ་བར་བྱེད་པའམ། དབུགས་དབྱུང་ཞིང་བདེ་བར་བྱེད་པའོ། །ཇི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཉན་ཐོས་རྣམས་ལ་ཆོས་བསྟན་པ་ནི། ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོས་སྙིང་བརྩེ་བ། དོན་གྱིས་ཕན་འདོགས་པ། དབུགས་དབྱུང་ཞིང་བདེ་བར་བྱེད་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་དེ་དང་དེ་དག་ལ། གནས་དེ་དང་དེ་དག་ཏུ་ཤེས་རབ་ཀྱིས་བརྟག་པར་བྱ་བ་དེ་ནི་དགེ་སློང་གི་ཤེས་རབ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་ཞེས་བྱའོ། ། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་བརྟན་པོ་གང་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཉན་ཐོས་རྣམས་ལ་ཆོས་བསྟན་པ་ནི། ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོས་སྙིང་བརྩེ་བ། དོན་གྱིས་ཕན་འདོགས་པ། དབུགས་དབྱུང་ཞིང་བདེ་བར་བྱེད་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་དེ་དང་དེ་དག་བསྟན་པ་ལྟར། གནས་དེར་གནས་དེར་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་བདེ་བ་ཐོབ་པ་དེ་ནི་དགེ་སློང་གི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་བརྟན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །

「何等為比丘念增上？未滿足戒身者，專心繫念安住，未觀察者，于彼彼處智慧繫念安住，已觀察者，于彼彼處重念安住，未觸法者，于彼彼處解脫念安住，已觸法者，于彼彼處解脫念安住，是名比丘正念增上。」

爾時，世尊即說偈言：

「學戒隨福利，　　專思三昧禪， 　智慧為最上，　　現生最後邊， 　牟尼持後邊，　　降魔度彼岸。」

佛說是經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

尸婆迦修多羅，如后，佛當說。

如是阿難陀比丘及異比丘所問、佛問諸比丘三經，亦如上說。

（八二七）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「譬如田夫有三種作田，隨時善作。何等為三？謂彼田夫隨時耕磨，隨時溉灌，隨時下種。彼田夫隨時耕磨、溉灌、下種已，不作是念：『欲令今日生長，今日果實，今日成熟，若明日、後日也。』諸比丘！然彼長者耕田、溉灌、下種已，不作是念：『今日生長、果實、成熟，若明日、若復後日。』而彼種子已入地中，則自隨時生長，果實成熟。如是，比丘於此三學隨時善學？謂善戒學、善意學、善慧學已，不作是念：『欲令我今日得不起諸漏，心善解脫，若明日、若後日。

དགེ་སློང་དྲན་པ་ལྷག་པར་གྱུར་པ་གང་ཞེ་ན། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་མ་རྫོགས་པ་ལ་སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་དྲན་པས་གནས་པར་བྱེད་པ་དང་། མ་བརྟགས་པ་ལ་གནས་དེ་དང་དེ་དག་ཏུ་ཤེས་རབ་ཀྱིས་དྲན་པས་གནས་པར་བྱེད་པ་དང་། བརྟགས་ཟིན་པ་ལ་གནས་དེ་དང་དེ་དག་ཏུ་ཡང་དང་ཡང་དུ་དྲན་པས་གནས་པར་བྱེད་པ་དང་། ཆོས་མ་རེག་པ་ལ་གནས་དེ་དང་དེ་དག་ཏུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་དྲན་པས་གནས་པར་བྱེད་པ་དང་། ཆོས་རེག་ཟིན་པ་ལ་གནས་དེ་དང་དེ་དག་ཏུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་དྲན་པས་གནས་པར་བྱེད་པ་དེ་ནི་དགེ་སློང་གི་དྲན་པ་ལྷག་པར་གྱུར་པ་ཞེས་བྱའོ། ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་གསུངས་སོ། ། ཚུལ་ཁྲིམས་བསླབ་པ་བསོད་ནམས་རྗེས། །རྩེ་གཅིག་ཏིང་འཛིན་བསམ་གཏན་བསྒོམ། ། ཤེས་རབ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་སྟེ། །ཚེ་འདིའི་ཐ་མའི་མཐའ་མར་གནས། ། ཐུབ་པས་ཕྱི་མའི་ལུས་བཟུང་སྟེ། །བདུད་བཏུལ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པར་མཛད། ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་སྡེ་འདི་བཀའ་སྩལ་ཟིན་ནས། དགེ་སློང་དེ་དག་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་ཡི་རངས་ནས་མངོན་པར་བསྟེན་ཏོ། ། ཤི་བ་ཀའི་མདོ་ནི་ཕྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུང་བར་འགྱུར་རོ། ། དེ་བཞིན་དུ་ཀུན་དགའ་བོ་དང་དགེ་སློང་གཞན་གྱིས་ཞུས་པ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་དྲིས་པའི་མདོ་གསུམ་ཡང་གོང་དུ་བཤད་པ་བཞིན་ནོ། ། ༈ འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ། ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། དཔེར་ན་ཞིང་པས་དུས་སུ་ལེགས་པར་ཞིང་ལས་བྱ་བ་རྣམ་པ་གསུམ་ཡོད་དེ། གསུམ་གང་ཞེ་ན། ཞིང་པ་དེས་རྨོ་བ་དང་། དུས་སུ་ཆུ་འདྲེན་པ་དང་། དུས་སུ་ས་བོན་འདེབས་པའོ། །ཞིང་པ་དེས་དུས་སུ་རྨོ་བ་དང་། ཆུ་འདྲེན་པ་དང་། ས་བོན་བཏབ་ནས་འདི་སྙམ་དུ། དེ་རིང་སྐྱེ་བར་གྱུར་ཅིག །དེ་རིང་འབྲས་བུར་གྱུར་ཅིག །དེ་རིང་སྨིན་པར་གྱུར་ཅིག་གམ། སང་ངམ། གནངས་ཀྱང་རུང་སྙམ་དུ་མི་སེམས་སོ། །དགེ་སློང་དག །དེ་བཞིན་དུ་ཁྱིམ་བདག་དེས་ཞིང་རྨོས་པ་དང་། ཆུ་དྲངས་པ་དང་། ས་བོན་བཏབ་ནས་འདི་སྙམ་དུ། དེ་རིང་སྐྱེ་བ་དང་། འབྲས་བུ་དང་། སྨིན་པར་གྱུར་ཅིག་གམ། སང་ངམ། གནངས་ཀྱང་རུང་སྙམ་དུ་མི་སེམས་སོ། །འོན་ཀྱང་ས་བོན་དེ་ས་ལ་ཞུགས་ནས་རང་གི་དུས་སུ་སྐྱེ་བ་དང་། འབྲས་བུ་དང་། སྨིན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་དགེ་སློང་གིས་བསླབ་པ་གསུམ་པོ་འདི་དག་ལ་དུས་སུ་ལེགས་པར་བསླབ་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བསླབ་པ་བཟང་པོ་དང་། སེམས་ཀྱི་བསླབ་པ་བཟང་པོ་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་བསླབ་པ་བཟང་པོ་ལ་བསླབས་ནས་འདི་སྙམ་དུ། བདག་དེ་རིང་ཟག་པ་རྣམས་མི་སྐྱེ་བར་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་གྱུར་ཅིག་གམ། སང་ངམ། གནངས་ཀྱང་རུང་སྙམ་དུ་མི་སེམས་སོ། །

』不作是念：『自然神力能令今日，若明日、後日，不起諸漏，心善解脫。』彼已隨時增上戒學、增上意學、增上慧學已，隨彼時節，自得不起諸漏，心善解脫。

「譬如，比丘！伏雞生卵，若十乃至十二，隨時訊息，冷暖愛護。彼伏雞不作是念：『我今日，若明日、後日，當以口啄，若以瓜刮，令其兒安隱得生。』然其伏雞善伏其子，愛護隨時，其子自然安隱得生。如是，比丘善學三學，隨其時節，自得不起諸漏，心善解脫。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（八二八）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「譬如驢隨群牛而行，而作是念：『我作牛聲。』然其彼形亦不似牛，色亦不似牛，聲出不似，隨大群牛，謂己是牛，而作牛鳴，而去牛實遠。如是，有一愚癡男子違律犯戒，隨逐大眾，言：『我是比丘。我是比丘。』而不學習勝欲增上戒學、增上意學、增上慧學，隨逐大眾，自言：『我是比丘。我是比丘。』其實去比丘大遠。」

爾時，世尊即說偈言：

「同蹄無角獸，　　四足具聲口， 　隨逐大群牛，　　常以為等侶。 　形亦非牛類，　　不能作牛聲， 　如是愚癡人，　　不隨繫心念。

དེ་ལྟར་གྱི་བསམ་པ་མི་བྱེད་དེ། རང་བཞིན་གྱི་ལྷའི་མཐུས་དེ་རིང་ངམ། སང་ཉིན་ནམ། གནངས་ཉིན་ཟག་པ་རྣམས་མི་སྐྱེ་ཞིང་སེམས་ལེགས་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེས་དུས་དང་དུས་སུ་ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། ལྷག་པའི་སེམས་དང་། ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་བསླབས་ནས། དུས་དེ་དག་གི་ཚེ་རང་ཉིད་ཀྱིས་ཟག་པ་རྣམས་མི་སྐྱེ་ཞིང་སེམས་ལེགས་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར་རོ།། དཔེར་ན། དགེ་སློང་དག །བྱ་མོས་སྒོ་ང་བཅུའམ་བཅུ་གཉིས་བཏགས་ནས། དུས་དང་དུས་སུ་དྲོད་གྲང་གིས་བསྐྱངས་ཤིང་བྱམས་པར་བྱེད་དོ། །བྱ་མོ་དེས་དེ་ལྟར་གྱི་བསམ་པ་མི་བྱེད་དེ། དེ་རིང་ངམ། སང་ཉིན་ནམ། གནངས་ཉིན་ཁ་ཡིས་བཅོམ་མམ། སྐྱེས་བུས་བྲད་ནས་ཕྲུ་གུ་རྣམས་བདེ་བར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །འོན་ཀྱང་བྱ་མོ་དེས་ཕྲུ་གུ་རྣམས་ལེགས་པར་བསྐྱངས་ཤིང་བྱམས་པར་བྱས་པས། དུས་དང་དུས་སུ་ཕྲུ་གུ་རྣམས་རང་བཞིན་གྱིས་བདེ་བར་སྐྱེའོ། །དེ་བཞིན་དུ་དགེ་སློང་གིས་བསླབ་པ་གསུམ་ལེགས་པར་བསླབས་ནས། དུས་དང་དུས་སུ་རང་ཉིད་ཀྱིས་ཟག་པ་རྣམས་མི་སྐྱེ་ཞིང་སེམས་ལེགས་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར་རོ།། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གསུང་ཐོས་ནས་དགའ་མགུ་རངས་ཏེ་མངོན་པར་བསྟེན་ཏོ།། བརྒྱ་དང་ཉི་ཤུ་རྩ་བརྒྱད་པ། འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་གི་དུས་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། དཔེར་ན་བོང་བུ་བ་ལང་གི་ཚོགས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་ཞིང་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། ང་ཡང་བ་ལང་གི་སྐད་འདོན་ནོ་སྙམ་མོ། །འོན་ཀྱང་དེའི་གཟུགས་ཀྱང་བ་ལང་དང་མི་འདྲ། ཁ་དོག་ཀྱང་བ་ལང་དང་མི་འདྲ། སྒྲ་ཡང་བ་ལང་དང་མི་འདྲ་སྟེ། བ་ལང་གི་ཚོགས་ཆེན་པོའི་རྗེས་སུ་འབྲང་ཞིང་བདག་ནི་བ་ལང་ཡིན་ནོ་སྙམ་ནས་བ་ལང་གི་སྒྲ་འདོན་མོད་ཀྱི། དོན་དམ་པར་བ་ལང་དང་ཤིན་ཏུ་རིང་ངོ་། །དེ་བཞིན་དུ་སྐྱེས་བུ་བླུན་པོ་གཅིག་འདུལ་བ་དང་འགལ་ཞིང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་མི་། དགེ་འདུན་གྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་ནས། ང་ནི་དགེ་སློང་ངོ་། །ང་ནི་དགེ་སློང་ངོ་ཞེས་ཟེར་ཡང་། ལྷག་པའི་འདོད་པ་དང་། ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། ལྷག་པའི་སེམས་དང་། ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་མི་སློབ་པར་དགེ་འདུན་གྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་ནས། ང་ནི་དགེ་སློང་ངོ་། །ང་ནི་དགེ་སློང་ངོ་ཞེས་ཟེར་མོད་ཀྱི། དོན་དམ་པར་དགེ་སློང་དང་ཤིན་ཏུ་རིང་ངོ་།། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་གསུངས་སོ།། རྨིག་པ་གཅིག་ཅིང་རྭ་མེད་པའི། །སེམས་ཅན་རྐང་བཞི་ཁ་སྒྲ་ལྡན།། བ་ལང་ཚོགས་ཆེན་རྗེས་འབྲང་ཞིང་། །རྟག་ཏུ་མཉམ་པོར་འགྲོགས་པར་བྱེད།། གཟུགས་ཀྱང་བ་ལང་རིགས་མ་ཡིན། །བ་ལང་སྒྲ་ཡང་འདོན་མི་ནུས།། དེ་བཞིན་མི་ནི་བླུན་པོ་སྟེ། །སེམས་ནི་དྲན་པས་མི་སྡོམ་མོ།།

于善逝教誡，　　無慾勤方便， 　懈怠心輕慢，　　不獲無上道。 　如驢在群牛，　　去牛常自遠， 　彼雖隨大眾，　　內行常自乖。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（八二九）

如是我聞：

一時，佛住跋耆聚落，尊者跋耆子侍佛左右。

爾時，尊者跋耆子詣佛所，稽首禮足，退住一面，白佛言：「世尊！佛說過二百五十戒，令族姓子隨次半月來說波羅提木叉修多羅，令諸族姓子隨欲而學。然今，世尊！我不堪能隨學而學。」

佛告跋耆子：「汝堪能隨時學三學不？」

跋耆子白佛言：「堪能，世尊！」

佛告跋耆子：「汝當隨時增上戒學、增上意學、增上慧學。隨時精勤增上戒學、增上意學、增上慧學已，不久當得盡諸有漏，無漏心解脫、慧解脫，現法自知作證：『我生已盡，梵行已立，所作已作，自知不受後有。』」

爾時，尊者跋耆子聞佛所說，歡喜隨喜，作禮而去。

爾時，尊者跋耆子受佛教誡、教授已，獨一靜處，專精思惟……如上說，乃至心善解脫，得阿羅漢。

雜阿含經卷第二十九 大正藏第 02 冊 No.

བདེ་བར་གཤེགས་པའི་གདམས་ངག་ལ། །འདོད་པ་མེད་ཅིང་བརྩོན་འགྲུས་བྱེད།། ལེ་ལོ་སེམས་ཀྱིས་བརྙས་བྱེད་ན། །བླ་མེད་ལམ་ནི་མི་ཐོབ་བོ།། བོང་བུ་བ་ལང་ཚོགས་ནང་དུ། །བ་ལང་དང་ནི་རྟག་ཏུ་རིང་།། དེ་བཞིན་འཁོར་ཚོགས་རྗེས་འབྲང་ཡང་། །ནང་གི་སྤྱོད་པ་རྟག་ཏུ་འགལ།། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གསུང་ཐོས་ནས་དགའ་མགུ་རངས་ཏེ་མངོན་པར་བསྟེན་ཏོ།། བརྒྱ་དང་ཉི་ཤུ་རྩ་དགུ་པ། འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་གི་དུས་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་བལ་པོའི་གྲོང་ཁྱེར་དུ་བཞུགས་ཏེ། བཙུན་པ་བལ་པོའི་བུས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་དྲུང་དུ་བསྙེན་བཀུར་བྱེད་དོ།། དེའི་ཚེ་བཙུན་པ་བལ་པོའི་བུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་དྲུང་དུ་སོང་སྟེ། ཞབས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ནས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འདུག་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཙུན་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བསླབ་པའི་གཞི་ཉིས་བརྒྱ་ལྔ་བཅུ་ལྷག་པ་གསུངས་ཏེ། རིགས་ཀྱི་བུ་རྣམས་ཀྱིས་ཟླ་བ་ཕྱེད་ཕྱེད་ཅིང་སོ་སོར་ཐར་པའི་མདོ་གདོན་པ་དང་། རིགས་ཀྱི་བུ་རྣམས་ཀྱིས་འདོད་པ་བཞིན་དུ་བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་ན། བཙུན་པ། བདག་གིས་ནི་བསླབ་པ་བསླབ་པར་མི་ནུས་སོ།། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བལ་པོའི་བུ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ཁྱོད་ཀྱིས་དུས་དང་དུས་སུ་བསླབ་པ་གསུམ་བསླབ་པར་ནུས་ས

0099 雜阿含經

雜阿含經卷第三十

宋天竺三藏求那跋陀羅譯

（八三〇）

如是我聞：

一時，佛住崩伽阇崩伽耆林中。

爾時，世尊為諸比丘說戒相應法，讚歎制戒法。

爾時，尊者迦葉氏于崩伽聚落住，聞世尊說戒相應法，讚歎是戒，極心不忍不喜，言：「此沙門極讚歎是戒，極制是戒。」

爾時，世尊于崩伽聚落隨所樂住已，向舍衛國去，次第遊行，至舍衛國祇樹給孤獨園。

時，尊者迦葉氏，世尊去後不久，心即生悔：「我今失利，得大不利，於世尊所說戒相應法，讚歎制戒時，於世尊所，心不忍不喜，心不歡喜，而作是言：『沙門極制是戒，極讚歎是戒。』」

時，尊者迦葉氏夜過晨朝，著衣持缽，入崩伽聚落乞食。食已，還精舍，付囑臥具，自持衣缽，向舍衛城次第遊行，至舍衛國，舉衣缽，洗足已，詣世尊，稽首禮足，白佛言：「悔過。世尊！悔過。善逝！我愚我癡，不善不辨。我聞世尊為諸比丘說戒相應法，讚歎制戒時，於世尊所，不忍不喜，心不欣樂，而作是言：『是沙門極制是戒，讚歎是戒。』」

佛告迦葉氏：「汝何時於我所，心不忍不喜，不生欣樂，而作是言：『此沙門極制是戒，讚歎是戒。

འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ནའོ། ། དུས་གཅིག་ན། སྟོན་པ་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་བྷང་ག་ཛའི་བྷང་ག་ཛིའི་ནགས་ཚལ་དུ་བཞུགས་སོ། ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་འབྲེལ་བའི་ཆོས་གསུངས་ཤིང་། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བསླབ་པ་ལ་བསྔགས་བརྗོད་མཛད་དོ། ། དེའི་ཚེ་བཙུན་པ་འོད་སྲུང་གིས་བྷང་གའི་གྲོང་ཁྱེར་དུ་བཞུགས་པ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་འབྲེལ་བའི་ཆོས་གསུངས་ཤིང་། ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་བསྔགས་བརྗོད་མཛད་པ་གསན་ནས། ཤིན་ཏུ་མི་བཟོད་ཅིང་མི་དགའ་བར་གྱུར་ཏེ། དགེ་སྦྱོང་འདིས་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་ཤིན་ཏུ་བསྔགས་བརྗོད་བྱེད་ཅིང་། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བསླབ་པ་ཤིན་ཏུ་མང་པོ་བཅས་སོ་ཞེས་སྨྲས་སོ། ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་བྷང་གའི་གྲོང་ཁྱེར་དུ་ཇི་སྲིད་བཞུགས་འདོད་པ་བཞིན་བཞུགས་ནས། མཉན་ཡོད་དུ་གཤེགས་ཏེ། རིམ་གྱིས་གཤེགས་ནས་མཉན་ཡོད་ཀྱི་རྒྱལ་བྱེད་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བར་བཞུགས་སོ། ། དེའི་ཚེ་བཙུན་པ་འོད་སྲུང་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་གཤེགས་ནས་རིང་པོ་མ་ལོན་པར་འགྱོད་པ་སྐྱེས་ཏེ། བདག་གིས་རྙེད་པ་མ་རྙེད། ཕངས་པ་ཆེན་པོ་བྱུང་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་འབྲེལ་བའི་ཆོས་གསུངས་ཤིང་། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བསླབ་པ་ལ་བསྔགས་བརྗོད་མཛད་པའི་ཚེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་མི་བཟོད་ཅིང་མི་དགའ་བར་གྱུར་ནས། སེམས་མི་དགའ་བར་གྱུར་ཏེ། དགེ་སྦྱོང་འདིས་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བསླབ་པ་ཤིན་ཏུ་མང་པོ་བཅས་ཤིང་། ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་ཤིན་ཏུ་བསྔགས་བརྗོད་བྱེད་དོ་ཞེས་སྨྲས་སོ། །

---

重譯

我來幫您翻譯這段經文為藏文：

བརྒྱད་བརྒྱ་སུམ་ཅུ་པ།

འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན།

བཅོམ་ལྡན་འདས་བྷང་ག་དང་བྷང་གི་ནགས་ཚལ་ན་བཞུགས་སོ།།

དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་འབྲེལ་བའི་ཆོས་གསུངས་ཏེ། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བསླབ་པ་ལ་བསྔགས་པ་མཛད་དོ།།

དེའི་ཚེ་བཙུན་པ་འོད་སྲུངས་བྷང་གའི་གྲོང་ན་བཞུགས་པ་དེས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་འབྲེལ་བའི་ཆོས་གསུངས་ཤིང་། ཚུལ་ཁྲིམས་འདི་ལ་བསྔགས་པ་མཛད་པ་གསན་ནས། སེམས་ཤིན་ཏུ་མི་བཟོད་ཅིང་མི་དགའ་བར་གྱུར་ཏེ། དགེ་སྦྱོང་འདིས་ཚུལ་ཁྲིམས་འདི་ལ་ཤིན་ཏུ་བསྔགས་པ་དང་། ཤིན་ཏུ་བསྡམས་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་སྨྲས་སོ།།

དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་བྷང་གའི་གྲོང་དུ་ཇི་སྲིད་བཞེད་པ་བཞུགས་ནས། མཉན་ཡོད་དུ་གཤེགས་ཏེ་རིམ་གྱིས་གཤེགས་ནས་མཉན་ཡོད་རྒྱལ་བྱེད་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བར་བྱོན་ཏོ།།

དེའི་ཚེ་བཙུན་པ་འོད་སྲུངས་བཅོམ་ལྡན་འདས་གཤེགས་ནས་རིང་པོ་མ་ལོན་པར་འགྱོད་པ་སྐྱེས་ཏེ། བདག་གིས་རྙེད་པ་མ་ཡིན་པ་རྙེད། ཤིན་ཏུ་རྙེད་པ་མ་ཡིན་པ་རྙེད་དེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་འབྲེལ་བའི་ཆོས་གསུངས་ཤིང་། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བསླབ་པ་ལ་བསྔགས་པ་མཛད་པའི་ཚེ། བདག་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་མི་བཟོད་ཅིང་མི་དགའ་བར་གྱུར་ཏེ། སེམས་མི་དགའ་བར་གྱུར་ནས་དགེ་སྦྱོང་འདིས་ཚུལ་ཁྲིམས་འདི་ལ་ཤིན་ཏུ་བསྡམས་ཤིང་ཤིན་ཏུ་བསྔགས་སོ་ཞེས་སྨྲས་སོ།།

དེའི་ཚེ་བཙུན་པ་འོད་སྲུངས་མཚན་མོ་འདས་ནས་སྔ་དྲོ་གོས་བགོས་ཏེ་ལྷུང་བཟེད་ཐོགས་ནས་བྷང་གའི་གྲོང་དུ་བསོད་སྙོམས་ལ་ཞུགས་སོ། །བསོད་སྙོམས་བྱས་ནས་གཙུག་ལག་ཁང་དུ་ལོག་སྟེ། གདིང་བ་བཅོལ་ནས། རང་ཉིད་ཀྱིས་གོས་དང་ལྷུང་བཟེད་ཁྱེར་ཏེ་མཉན་ཡོད་དུ་རིམ་གྱིས་གཤེགས་ནས་མཉན་ཡོད་དུ་བྱོན་ཏེ། གོས་དང་ལྷུང་བཟེད་བཞག་ནས། ཞབས་བཀྲུས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེར་སོང་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས། བཟོད་པར་གསོལ། བདེ་བར་གཤེགས་པ། བཟོད་པར་གསོལ། བདག་བླུན་ཞིང་རྨོངས་པ་དང་། མི་མཁས་ཤིང་རྣམ་པར་མི་ཕྱེད་པ་སྟེ། བདག་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་འབྲེལ་བའི་ཆོས་གསུངས་ཤིང་། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བསླབ་པ་ལ་བསྔགས་པ་མཛད་པའི་ཚེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་མི་བཟོད་ཅིང་མི་དགའ་བར་གྱུར་ཏེ། སེམས་མི་དགའ་བར་གྱུར་ནས་དགེ་སྦྱོང་འདིས་ཚུལ་ཁྲིམས་འདི་ལ་ཤིན་ཏུ་བསྡམས་ཤིང་ཤིན་ཏུ་བསྔགས་སོ་ཞེས་སྨྲས་སོ།།

བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འོད་སྲུངས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ཁྱོད་ཀྱིས་ནམ་གྱི་ཚེ་ང་ལ་མི་བཟོད་ཅིང་མི་དགའ་བར་གྱུར་ཏེ། དགའ་བ་མི་སྐྱེ་བས་དགེ་སྦྱོང་འདིས་ཚུལ་ཁྲིམས་འདི་ལ་ཤིན་ཏུ་བསྡམས་ཤིང་ཤིན་ཏུ་བསྔགས་སོ་ཞེས་སྨྲས།

』？」

迦葉氏白佛言：「時，世尊于崩伽阇聚落崩伽耆林中，為諸比丘說戒相應法，讚歎是戒。我爾時於世尊所，心得不忍、不歡喜，心不欣樂，而作是言：『是沙門極制是戒，讚歎是戒。』世尊！我今日自知罪悔，自見罪悔，唯愿世尊受我悔過，哀愍故！」

佛告迦葉氏：「汝自知悔、愚癡、不善不辨，聞我為諸比丘說戒相應法，讚歎制戒，而於我所，不忍不喜，心不欣樂，而作是言：『是沙門極制是戒，極嘆是戒。』汝今迦葉自知悔、自見悔已，于未來世，律儀戒生戒，今授汝，哀愍故。迦葉氏！如是悔者，善法增長，終不退減。所以者何？若有自知罪、自見罪而悔過者，于未來世，律儀戒生，善法增長，不退減故。

「正使迦葉為上座者，不欲學戒、不重於戒、不嘆制戒，如是比丘我不讚嘆。所以者何？若大師所讚歎者，餘人則復與相習近，恭敬親重；若餘人與相習近親重者，則與同見，同彼所作；同彼所作者，長夜當得不饒益苦。是故我于彼長老初不讚嘆，以其初始不樂學戒故。如長老，中年、少年亦如是。

「若是上座長老初始重於戒學，讚歎制戒，如是長老我所讚歎，以其初始樂戒學故。

འོད་སྲུང་གིས་སངས་རྒྱས་ལ་གསོལ་པ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་བྷང་ག་ཛའི་གྲོང་གི་བྷང་ག་ཛིའི་ནགས་ཚལ་དུ་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་འབྲེལ་བའི་ཆོས་གསུངས་ཤིང་། ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་བསྔགས་བརྗོད་མཛད་དོ། །དེའི་ཚེ་བདག་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་མི་བཟོད་ཅིང་མི་དགའ་བར་གྱུར་ཏེ། སེམས་མི་དགའ་བར་གྱུར་ནས། དགེ་སྦྱོང་འདིས་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བསླབ་པ་ཤིན་ཏུ་མང་པོ་བཅས་ཤིང་། ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་བསྔགས་བརྗོད་བྱེད་དོ་ཞེས་སྨྲས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས། བདག་གིས་ད་ལྟ་རང་གི་ཉེས་པ་ཤེས་ཤིང་འགྱོད་པ་སྐྱེས། རང་གི་ཉེས་པ་མཐོང་ནས་འགྱོད་པ་སྐྱེས་པས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཐུགས་རྗེའི་སླད་དུ་བདག་གི་འགྱོད་པ་བཞེས་པར་མཛད་དུ་གསོལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འོད་སྲུང་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ཁྱོད་ཀྱིས་རང་གི་འགྱོད་པ་དང་། རྨོངས་པ་དང་། མི་དགེ་བ་དང་། མི་ཤེས་པ་ཤེས་ཏེ། ངས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་འབྲེལ་བའི་ཆོས་བསྟན་ཅིང་། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བསླབ་པ་ལ་བསྔགས་བརྗོད་བྱེད་པའི་ཚེ། ང་ལ་མི་བཟོད་ཅིང་མི་དགའ་བར་གྱུར་ཏེ། སེམས་མི་དགའ་བར་གྱུར་ནས། དགེ་སྦྱོང་འདིས་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བསླབ་པ་ཤིན་ཏུ་མང་པོ་བཅས་ཤིང་། ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་ཤིན་ཏུ་བསྔགས་བརྗོད་བྱེད་དོ་ཞེས་སྨྲས་སོ། །འོད་སྲུང་། ད་ལྟ་ཁྱོད་ཀྱིས་རང་གི་འགྱོད་པ་ཤེས་ཤིང་། རང་གི་འགྱོད་པ་མཐོང་ནས། མ་འོངས་པའི་དུས་སུ་སྡོམ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བས། ད་ངས་ཐུགས་རྗེའི་སླད་དུ་ཁྱོད་ལ་སྦྱིན་ནོ། །འོད་སྲུང་། དེ་ལྟར་འགྱོད་པ་ནི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་འཕེལ་ཞིང་ནམ་ཡང་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གང་ཞིག་རང་གི་ཉེས་པ་ཤེས་ཤིང་། རང་གི་ཉེས་པ་མཐོང་ནས་འགྱོད་པ་སྐྱེས་པ་དེ་ནི། མ་འོངས་པའི་དུས་སུ་སྡོམ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་སྐྱེ་ཞིང་། དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་འཕེལ་བར་འགྱུར་ལ། ཉམས་པར་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། གལ་ཏེ་འོད་སྲུང་གནས་བརྟན་དུ་ག་། ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་བསླབ་པར་མི་འདོད་ཅིང་། ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་མི་གུས་ལ། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བསླབ་པ་ལ་མི་བསྔགས་ན། དེ་ལྟ་བུའི་དགེ་སློང་ལ་ངས་བསྔགས་བརྗོད་མི་བྱེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་དེ་ལ་བསྔགས་བརྗོད་བྱས་ན། གཞན་དག་ཀྱང་དེ་དང་འགྲོགས་ཤིང་བསྟེན་ཅིང་། གུས་པར་བྱེད་དེ་བཀུར་སྟི་བྱེད་པར་འགྱུར། གལ་ཏེ་གཞན་དག་དེ་དང་འགྲོགས་ཤིང་བཀུར་སྟི་བྱེད་ན། དེ་དང་ལྟ་བ་མཐུན་པར་འགྱུར་ཞིང་། དེས་བྱས་པ་བཞིན་བྱེད་པར་འགྱུར། དེས་བྱས་པ་བཞིན་བྱེད་པ་དེ་དག་ནི་ཡུན་རིང་པོར་ཕན་པ་མ་ཡིན་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་བ་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ངས་དེ་ལྟ་བུའི་གནས་བརྟན་རྒན་པོ་ལ་ཐོག་མ་ཉིད་ནས་བསྔགས་བརྗོད་མི་བྱེད་དེ། དེ་ནི་ཐོག་མ་ཉིད་ནས་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་བསླབ་པར་མི་དགའ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གནས་བརྟན་རྒན་པོ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ། བར་མ་དང་། གཞོན་ནུ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། གལ་ཏེ་གནས་བརྟན་རྒན་པོ་དེ་ཐོག་མ་ཉིད་ནས་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་བསླབ་པ་ལ་གུས་ཤིང་། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བསླབ་པ་ལ་བསྔགས་བརྗོད་བྱེད་ན། དེ་ལྟ་བུའི་གནས་བརྟན་རྒན་པོ་ལ་ངས་བསྔགས་བརྗོད་བྱེད་དེ། དེ་ནི་ཐོག་མ་ཉིད་ནས་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་བསླབ་པར་དགའ་བའི་ཕྱིར་རོ།

大師所讚歎者，餘人亦當與相習近親重，同其所見；同其所見故，于未來世，彼當長夜以義饒益。是故於彼長老比丘常當讚歎，以初始樂學戒故。中年、少年亦復如是。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（八三一）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「若諸上座長老比丘初始不樂學戒、不重於戒，見余比丘初樂學戒、重於戒、讚歎制戒者，彼亦不隨時讚歎，我於此等比丘所亦不讚嘆，以其初始不樂學戒故。所以者何？若大師讚歎彼者，餘人當複習近親重，同其所見；以同其所見故，長夜當受不饒益苦。是故我于彼長老，中年、少年亦復如是。樂學戒者，如前說。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（八三二）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「有三學。何等為三？謂增上戒學、增上意學、增上慧學。何等為增上戒學？若比丘住于戒波羅提木叉，具足威儀行處，見微細罪則生怖畏，受持學戒，是名增上戒學。何等為增上意學？若比丘離諸惡不善法，有覺有觀，離生喜樂，初禪具足住，乃至第四禪具足住，是名增上意學。

བསྔགས་བརྗོད་བྱས་པ་དེ་དག་ལ་གཞན་དག་ཀྱང་འགྲོགས་ཤིང་བཀུར་སྟི་བྱེད་པར་འགྱུར་ལ། དེའི་ལྟ་བ་དང་མཐུན་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ལྟ་བ་དང་མཐུན་པའི་ཕྱིར། མ་འོངས་པའི་དུས་སུ་དེ་དག་ཡུན་རིང་པོར་དོན་དང་ཕན་པ་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་གནས་བརྟན་དགེ་སློང་དེ་ལ་རྟག་ཏུ་བསྔགས་བརྗོད་བྱ་སྟེ། ཐོག་མ་ཉིད་ནས་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་བསླབ་པར་དགའ་བའི་ཕྱིར་རོ། །བར་མ་དང་གཞོན་ནུ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ཟིན་པ་དང་། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་ནས་ཡི་རངས་ཏེ་མངོན་པར་བསྟོད་དོ། འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། དུས་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བྱེད་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། གལ་ཏེ་གནས་བརྟན་རྒན་པོའི་དགེ་སློང་དག་ཐོག་མ་ཉིད་ནས་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་བསླབ་པར་མི་དགའ་ཞིང་། ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་མི་གུས་པ་དེས། དགེ་སློང་གཞན་དག་ཐོག་མ་ནས་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་བསླབ་པར་དགའ་ཞིང་། ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་གུས་པ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བསླབ་པ་ལ་བསྔགས་བརྗོད་བྱེད་པ་མཐོང་ནའང་། དེས་དུས་དུས་སུ་བསྔགས་བརྗོད་མི་བྱེད་དོ། །ངས་དགེ་སློང་དེ་དག་ལ་བསྔགས་བརྗོད་མི་བྱེད་དེ། དེ་ནི་ཐོག་མ་ཉིད་ནས་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་བསླབ་པར་མི་དགའ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་དེ་ལ་བསྔགས་བརྗོད་བྱས་ན། གཞན་དག་ཀྱང་དེ་དང་འགྲོགས་ཤིང་བཀུར་སྟི་བྱེད་པར་འགྱུར་ལ། དེའི་ལྟ་བ་དང་མཐུན་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ལྟ་བ་དང་མཐུན་པའི་ཕྱིར། ཡུན་རིང་པོར་ཕན་པ་མ་ཡིན་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ངས་གནས་བརྟན་རྒན་པོ་དང་། བར་མ་དང་། གཞོན་ནུ་ཡང་དེ་བཞིན་ཏེ། ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་བསླབ་པར་དགའ་བ་ནི་སྔར་བཤད་པ་བཞིན་ནོ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ཟིན་པ་དང་། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱ་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་ནས་ཡི་རངས་ཏེ་མངོན་པར་བསྟོད་དོ། འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། དུས་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བྱེད་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། བསླབ་པ་གསུམ་ཡོད་དེ། གསུམ་གང་ཞེ་ན། ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བསླབ་པ་དང་། ལྷག་པའི་སེམས་ཀྱི་བསླབ་པ་དང་། ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་བསླབ་པའོ། །ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བསླབ་པ་གང་ཞེ་ན། གང་གི་ཚེ་དགེ་སློང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་སོ་སོར་ཐར་པ་ལ་གནས་ཤིང་། སྤྱོད་ལམ་དང་སྤྱོད་ཡུལ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་ལྡན་པ། ཉེས་པ་ཕྲ་མོ་ཙམ་ལའང་འཇིགས་པར་ལྟ་བ། བསླབ་པའི་གཞི་རྣམས་ཡང་དག་པར་བླངས་ཏེ་བསླབ་པ་ནི་ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བསླབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །ལྷག་པའི་སེམས་ཀྱི་བསླབ་པ་གང་ཞེ་ན། གང་གི་ཚེ་དགེ་སློང་མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་དང་བྲལ་ཞིང་། རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པ་དང་བཅས་པ། དབེན་པ་ལས་སྐྱེས་པའི་དགའ་བ་དང་བདེ་བ་དང་ལྡན་པའི་བསམ་གཏན་དང་པོ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་ཅིང་གནས་པ་ནས། བསམ་གཏན་བཞི་པའི་བར་དུ་སྙོམས་པར་འཇུག་ཅིང་གནས་པ་ནི་ལྷག་པའི་སེམས་ཀྱི་བསླབ་པ་ཞེས་བྱའོ།

何等為增上慧學？若比丘此苦聖諦如實知，此苦集聖諦、此苦滅聖諦、此苦滅道跡聖諦如實知，是名增上慧學。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

三學余經，如前念處說。

如禪，如是無量、無色。如四聖諦，如是四念處、四正斷、四如意足、五根、五力、七覺分、八聖道、四道、四法句、止觀修習，亦如是說。

（八三三）

如是我聞：

一時，佛住毗舍離國獼猴池側重閣講堂。

時，有善調象師離車，名曰難陀，來詣佛所，稽首佛足，退坐一面。

爾時，世尊告離車難陀言：「若聖弟子成就四不壞凈者，欲求壽命，即得壽命，求好色、力、樂、辯、自在即得。何等為四？謂佛不壞凈成就，法、僧不壞凈，聖戒成就。我見是聖弟子於此命終，生於天上，于天上得十種法。何等為十？得天壽、天色、天名稱、天樂、天自在，天色、聲、香、味、觸。若聖弟子于天上命終，來生人中者，我見彼十事具足。何等為十？人間壽命、人好色、名稱、樂、自在、色、聲、香、味、觸。我說彼多聞聖弟子不由他信、不由他欲、不從他聞、不取他意、不因他思，我說彼有如實正慧知見。

ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་བསླབ་པ་གང་ཞེ་ན། གང་གི་ཚེ་དགེ་སློང་གིས་སྡུག་བསྔལ་འཕགས་པའི་བདེན་པ་འདི་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་ཀུན་འབྱུང་བའི་འཕགས་པའི་བདེན་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་འགོག་པའི་འཕགས་པའི་བདེན་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་འགོག་པར་འགྲོ་བའི་ལམ་འཕགས་པའི་བདེན་པ་འདི་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་པ་ནི་ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་བསླབ་པ་ཞེས་བྱའོ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ཟིན་པ་དང་། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་ནས་ཡི་རངས་ཏེ་མངོན་པར་བསྟོད་དོ། བསླབ་པ་གསུམ་གྱི་མདོ་གཞན་རྣམས་ནི་སྔར་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པའི་སྐབས་སུ་བཤད་པ་བཞིན་ནོ། བསམ་གཏན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཚད་མེད་པ་དང་གཟུགས་མེད་པ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་དང་། ཡང་དག་པར་སྤོང་བ་བཞི་དང་། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་བཞི་དང་། དབང་པོ་ལྔ་དང་། སྟོབས་ལྔ་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་དང་། འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་དང་། ལམ་བཞི་དང་། ཆོས་ཀྱི་ཚིག་བཞི་དང་། ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་བསྒོམ་པ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་བཤད་དོ། འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། དུས་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡངས་པ་ཅན་ན་སྤྲེའུའི་རྫིང་བུའི་འགྲམ་གྱི་ཁང་པ་བརྩེགས་པའི་གཙུག་ལག་ཁང་ན་བཞུགས་སོ། དེའི་ཚེ་གླང་པོ་ཆེ་ལེགས་པར་འདུལ་བའི་སློབ་དཔོན་ལི་ཙ་བཱི་དགའ་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེར་དོང་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ནས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་དོ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ལི་ཙ་བཱི་དགའ་བྱེད་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། གལ་ཏེ་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་མི་ཉམས་པའི་དད་པ་བཞི་དང་ལྡན་ན། ཚེ་འདོད་པ་ན་ཚེ་འཐོབ་པར་འགྱུར་ལ། བཟང་པོའི་གཟུགས་དང་། སྟོབས་དང་། བདེ་བ་དང་། སྤོབས་པ་དང་། རང་དབང་འདོད་ན་ཡང་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །བཞི་གང་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་ལ་མི་ཉམས་པའི་དད་པ་དང་ལྡན་པ་དང་། ཆོས་དང་། དགེ་འདུན་ལ་མི་ཉམས་པའི་དད་པ་དང་ལྡན་པ་དང་། འཕགས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པའོ། །ངས་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་འདི་ཚེ་འདི་ལས་འདས་ནས་མ་ལྷའི་འཇིག་རྟེན་དུ་སྐྱེ་བར་མཐོང་སྟེ། དེར་ཆོས་བཅུ་འཐོབ་བོ། །བཅུ་གང་ཞེ་ན། ལྷའི་ཚེ་དང་། ལྷའི་གཟུགས་དང་། ལྷའི་གྲགས་པ་དང་། ལྷའི་བདེ་བ་དང་། ལྷའི་དབང་ཕྱུག་དང་། ལྷའི་གཟུགས་དང་། སྒྲ་དང་། དྲི་དང་། རོ་དང་། རེག་བྱའོ། །གལ་ཏེ་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་དེ་ལྷའི་འཇིག་རྟེན་ནས་ཤི་འཕོས་ཏེ་མིའི་ནང་དུ་སྐྱེས་ན། ངས་དེ་ལ་ཆོས་བཅུ་པོ་ཚང་བར་མཐོང་ངོ་། །བཅུ་གང་ཞེ་ན། མིའི་ཚེ་དང་། མིའི་གཟུགས་བཟང་པོ་དང་། གྲགས་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། རང་དབང་དང་། གཟུགས་དང་། སྒྲ་དང་། དྲི་དང་། རོ་དང་། རེག་བྱའོ། །ངས་མང་དུ་ཐོས་པའི་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་དེ་ནི་གཞན་ལ་དད་པས་མ་ཡིན། གཞན་གྱི་འདོད་པས་མ་ཡིན། གཞན་ལས་ཐོས་པས་མ་ཡིན། གཞན་གྱི་བསམ་པ་བླངས་པས་མ་ཡིན། གཞན་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་བརྟེན་པས་མ་ཡིན་ཏེ། ངས་དེ་ནི་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱིས་མཐོང་ཞིང་རྟོགས་པར་གྱུར་པའོ་ཞེས་བཤད་དོ།

」

爾時，難陀有從者，白難陀言：「浴時已到，今可去矣！」

難陀答言：「我今不須人間澡浴，我今於此勝妙法以自沐浴，所謂於世尊所得清凈信樂。」

爾時，離車調象師難陀聞佛所說，歡喜隨喜，從座起，作禮而去。

（八三四）

如是我聞：

一時，佛住毗舍離國獼猴池側重閣講堂。

爾時，世尊告諸比丘：「若聖弟子成就四不壞凈者，不於人中貧活而活，不寒乞，自然富足。何等為四？謂于佛不壞凈成就，法、僧、聖戒不壞凈成就。是故，比丘！當如是學：『我當成就於佛不壞凈，法、僧不壞凈，聖戒成就。』」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（八三五）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「轉輪王七寶具足，成就人中四種神力，王四天下，身壞命終，生於天上。雖復轉輪聖王七寶具足，成就人間神力，王四天下，身壞命終，得生天上，然猶未斷地獄、畜生、餓鬼惡趣之苦。所以者何？以轉輪王不得於佛不壞凈，法、僧不壞凈，聖戒不成就故。

「多聞聖弟子持糞掃衣，家家乞食，草蓐臥具；而彼多聞聖弟子解脫地獄、畜生、餓鬼惡趣之苦。

དེའི་ཚེ་དགའ་བྱེད་ཀྱི་འཁོར་ཞིག་གིས་དགའ་བྱེད་ལ་སྨྲས་པ། ཁྲུས་བྱ་བའི་དུས་ལ་བབ་ཀྱིས། ད་ནི་འགྲོ་བར་བྱའོ། དགའ་བྱེད་ཀྱིས་སྨྲས་པ། ང་ནི་ད་ལྟ་མིའི་ཁྲུས་ལ་མི་དགོས་ཏེ། ང་ནི་ད་ལྟ་འདིར་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱིས་ཁྲུས་བྱས་ཟིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་རྣམ་པར་དག་པའི་དད་པ་ཐོབ་པའོ། དེའི་ཚེ་ལི་ཙ་བཱི་གླང་པོ་ཆེ་འདུལ་བའི་སློབ་དཔོན་དགའ་བྱེད་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ཐོས་ནས། དགའ་ཞིང་མགུ་ནས་སྟན་ལས་ལངས་ཏེ་ཕྱག་འཚལ་ནས་སོང་ངོ་། འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། དུས་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡངས་པ་ཅན་ན་སྤྲེའུའི་རྫིང་བུའི་འགྲམ་གྱི་ཁང་པ་བརྩེགས་པའི་གཙུག་ལག་ཁང་ན་བཞུགས་སོ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། གལ་ཏེ་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་མི་ཉམས་པའི་དད་པ་བཞི་དང་ལྡན་ན། མིའི་ནང་དུ་དབུལ་པོར་མི་འཚོ་ཞིང་། སློང་མོ་མི་བྱེད་དེ། རང་བཞིན་གྱིས་ཕྱུག་པར་འགྱུར་རོ། །བཞི་གང་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་ལ་མི་ཉམས་པའི་དད་པ་དང་ལྡན་པ་དང་། ཆོས་དང་། དགེ་འདུན་དང་། འཕགས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་དགེ་སློང་དག །འདི་ལྟར་བསླབ་པར་བྱ་སྟེ། བདག་གིས་སངས་རྒྱས་ལ་མི་ཉམས་པའི་དད་པ་དང་། ཆོས་དང་། དགེ་འདུན་ལ་མི་ཉམས་པའི་དད་པ་དང་། འཕགས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པར་བྱའོ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ཟིན་པ་དང་། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་ནས་ཡི་རངས་ཏེ་མངོན་པར་བསྟོད་དོ། འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། དུས་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བྱེད་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། འཁོར་ལོས་བསྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་དང་ལྡན་ཞིང་། མིའི་རྫུ་འཕྲུལ་བཞི་དང་ལྡན་པ། གླིང་བཞི་ལ་དབང་བསྒྱུར་བ། ལུས་ཞིག་ཅིང་ཚེ་འཕོས་ནས་ལྷའི་འཇིག་རྟེན་དུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཡང་། འཁོར་ལོས་བསྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་དང་ལྡན་ཞིང་། མིའི་རྫུ་འཕྲུལ་དང་ལྡན་པ། གླིང་དབང་བསྒྱུར་བ། ལུས་ཞིག་ཅིང་ཚེ་འཕོས་ནས་ལྷའི་འཇིག་རྟེན་དུ་སྐྱེས་ཀྱང་། ད་དུང་དམྱལ་བ་དང་། དུད་འགྲོ་དང་། ཡི་དྭགས་ཀྱི་ངན་སོང་གི་སྡུག་བསྔལ་ལས་མ་གྲོལ་ཏེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འཁོར་ལོས་བསྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་ནི་སངས་རྒྱས་ལ་མི་ཉམས་པའི་དད་པ་དང་། ཆོས་དང་། དགེ་འདུན་ལ་མི་ཉམས་པའི་དད་པ་དང་། འཕགས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་མི་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། མང་དུ་ཐོས་པའི་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་ནི་ཕྱག་དར་ཁྲོད་ཀྱི་གོས་གྱོན་ཅིང་། ཁྱིམ་ནས་ཁྱིམ་དུ་བསོད་སྙོམས་བྱེད་པ། རྩྭའི་གདིང་བ་ལ་ཉལ་ཡང་། མང་དུ་ཐོས་པའི་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་དེ་ནི་དམྱལ་བ་དང་། དུད་འགྲོ་དང་། ཡི་དྭགས་ཀྱི་ངན་སོང་གི་སྡུག་བསྔལ་ལས་གྲོལ་བར་འགྱུར་རོ།

所以者何？以彼多聞聖弟子于佛不壞凈，法、僧不壞凈，聖戒成就。是故，諸比丘！當作是學：『于佛不壞凈，法、僧不壞凈，聖戒成就。』」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（八三六）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「汝等當起哀愍心、慈悲心。若有人于汝等所說樂聞樂受者，汝當爲說四不壞凈，令入令住。何等為四？于佛不壞凈、於法不壞凈、于僧不壞凈、于聖戒成就。所以者何？若四大——地、水、火、風，有變易增損，此四不壞凈未嘗增損變異。彼無增損變異者，謂多聞聖弟子于佛不壞凈成就，若墮地獄、畜生、餓鬼者，無有是處！是故，諸比丘！當作是學：『我當成就於佛不壞凈，法、僧不壞凈，聖戒成就，亦當建立餘人，令成就。』」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（八三七）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「若信人者，生五種過患，彼人或時犯戒違律，為眾所棄。

དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མང་དུ་ཐོས་པའི་འཕགས་པ་དེ་ནི་སངས་རྒྱས་ལ་མི་ཉམས་པའི་དད་པ་དང་། ཆོས་དང་། དགེ་འདུན་ལ་མི་ཉམས་པའི་དད་པ་དང་། འཕགས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་དགེ་སློང་དག །འདི་ལྟར་བསླབ་པར་བྱ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ལ་མི་ཉམས་པའི་དད་པ་དང་། ཆོས་དང་། དགེ་འདུན་ལ་མི་ཉམས་པའི་དད་པ་དང་། འཕགས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པར་བྱའོ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ཟིན་པ་དང་། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་ནས་ཡི་རངས་ཏེ་མངོན་པར་བསྟོད་དོ། འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། དུས་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བྱེད་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ཁྱེད་ཅག་གིས་སྙིང་རྗེ་བའི་སེམས་དང་བྱམས་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པར་གྱིས་ཤིག །གལ་ཏེ་གང་ཟག་སུ་ཞིག་ཁྱེད་ཅག་གི་བཤད་པ་ལ་དགའ་ཞིང་ཉན་པར་འདོད་ན། ཁྱེད་ཅག་གིས་དེ་ལ་མི་ཉམས་པའི་དད་པ་བཞི་བཤད་དེ་འཇུག་ཅིང་གནས་པར་བྱའོ། །བཞི་གང་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་ལ་མི་ཉམས་པའི་དད་པ་དང་། ཆོས་ལ་མི་ཉམས་པའི་དད་པ་དང་། དགེ་འདུན་ལ་མི་ཉམས་པའི་དད་པ་དང་། འཕགས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་པོ་ས་དང་། ཆུ་དང་། མེ་དང་། རླུང་ལ་འགྱུར་བ་དང་འཕེལ་འགྲིབ་ཡོད་ཀྱང་། མི་ཉམས་པའི་དད་པ་བཞི་པོ་འདི་དག་ལ་ནི་ནམ་ཡང་འཕེལ་འགྲིབ་དང་འགྱུར་བ་མེད་དོ། །གང་དག་འཕེལ་འགྲིབ་དང་འགྱུར་བ་མེད་པ་དེ་ནི་མང་དུ་ཐོས་པའི་འཕགས་པ་སངས་རྒྱས་ལ་མི་ཉམས་པའི་དད་པ་དང་ལྡན་པ་དེ་དམྱལ་བ་དང་། དུད་འགྲོ་དང་། ཡི་དྭགས་སུ་སྐྱེ་བ་ནི་གནས་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་དགེ་སློང་དག །འདི་ལྟར་བསླབ་པར་བྱ་སྟེ། བདག་གིས་སངས་རྒྱས་ལ་མི་ཉམས་པའི་དད་པ་དང་། ཆོས་དང་། དགེ་འདུན་ལ་མི་ཉམས་པའི་དད་པ་དང་། འཕགས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པར་བྱ་ཞིང་། གཞན་དག་ཀྱང་དེ་དང་ལྡན་པར་བྱའོ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ཟིན་པ་དང་། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དཡི་རངས་ཏེ་མངོན་པར་བསྟོད་དོ། འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། དུས་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བྱེད་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། གལ་ཏེ་དད་པ་ཅན་གྱི་གང་ཟག་ཡིན་ན། ཉེས་དམིགས་ལྔ་འབྱུང་སྟེ། གང་ཟག་དེ་དུས་རེས་འགའ་ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་ཞིང་བཅས་པ་ལས་འདས་ནས། འཁོར་གྱིས་སྤངས་པར་འགྱུར་རོ།

恭敬其人者，當作是念：『此是我師，我所重敬，眾僧棄薄，我今何緣入彼塔寺？』不入塔寺已，不敬眾僧；不敬僧已，不得聞法；不聞法已，退失善法，不得久住于正法中。是名信敬人生初過患。

「複次，敬信人者，所敬之人犯戒違律，眾僧為作不見舉。敬信彼人者，當作是念：『此是我師，我所敬重，而今眾僧作不見舉，我今何緣復入塔寺？』不入塔寺已，不敬眾僧；不敬眾僧已，不得聞法；不聞法已，退失善法，不得久住于正法中。是名敬信人故生第二過患。

「複次，彼人若持衣缽，余方遊行。敬彼人者，而作是念：『我所敬人著衣持缽，人間遊行，我今何緣入彼塔寺？』不入塔寺已，不得恭敬眾僧；不敬眾僧已，不得聞法；不聞法已，退失善法，不得久住于正法中。是名敬信人故生第三過患。

「複次，彼所信敬人舍戒還俗。敬信彼人者，而作是念：『彼是我師，我所敬重，舍戒還俗，我今不應入彼塔寺。』不入寺已，不敬眾僧；不敬僧已，不得聞法；不聞法已，退失善法，不得久住于正法中。是名敬信人故生第四過患。

「複次，彼所信敬人身壞命終。

བཀུར་བར་བྱ་བའི་གང་ཟག་ལ་གུས་པར་བྱེད་པ་དེས་འདི་སྙམ་དུ་བསམ་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་བདག་གི་སློབ་དཔོན་ཡིན། བདག་གིས་གུས་པར་བྱ་བ་ཡིན། དགེ་འདུན་གྱིས་སྤངས་པ་ལགས་ན། བདག་གིས་ད་ཅིའི་ཕྱིར་མཆོད་རྟེན་དེར་འཇུག་པར་བྱ། མཆོད་རྟེན་དུ་མ་ཞུགས་པས་དགེ་འདུན་ལ་གུས་པར་མི་བྱེད། དགེ་འདུན་ལ་གུས་པར་མ་བྱས་པས་ཆོས་མི་ཐོས། ཆོས་མ་ཐོས་པས་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ཉམས་པར་འགྱུར་ཞིང་དམ་པའི་ཆོས་ལ་ཡུན་རིང་དུ་མི་གནས་སོ། འདི་ནི་དད་གུས་ཅན་གྱི་སྐྱོན་དང་པོའོ། ཡང་དད་གུས་ཅན་གྱི་གང་ཟག་དེས་གུས་པར་བྱ་བའི་གང་ཟག་ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་ཞིང་བསླབ་པའི་གཞི་ལས་འདས་པ་ན། དགེ་འདུན་གྱིས་མི་མཐོང་བའི་ལས་བྱས་པ་དང༌། དེ་ལ་དད་གུས་བྱེད་པ་དེས་འདི་སྙམ་དུ་བསམ་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་བདག་གི་སློབ་དཔོན་ཡིན། བདག་གིས་གུས་པར་བྱ་བ་ཡིན་ན། ད་དགེ་འདུན་གྱིས་མི་མཐོང་བའི་ལས་བྱས་པས་བདག་གིས་ཅིའི་ཕྱིར་མཆོད་རྟེན་དུ་འཇུག་པར་བྱ། མཆོད་རྟེན་དུ་མ་ཞུགས་པས་དགེ་འདུན་ལ་གུས་པར་མི་བྱེད། དགེ་འདུན་ལ་གུས་པར་མ་བྱས་པས་ཆོས་མི་ཐོས། ཆོས་མ་ཐོས་པས་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ཉམས་པར་འགྱུར་ཞིང་དམ་པའི་ཆོས་ལ་ཡུན་རིང་དུ་མི་གནས་སོ། འདི་ནི་དད་གུས་ཅན་གྱི་སྐྱོན་གཉིས་པའོ། ཡང་གང་ཟག་དེས་ཆོས་གོས་དང་ལྷུང་བཟེད་ཁྱེར་ནས་ཕྱོགས་གཞན་དུ་འགྲོ་བ་དང༌། དེ་ལ་གུས་པར་བྱེད་པ་དེས་འདི་སྙམ་དུ་བསམ་པར་བྱ་སྟེ། བདག་གིས་གུས་པར་བྱ་བའི་གང་ཟག་ཆོས་གོས་དང་ལྷུང་བཟེད་ཁྱེར་ནས་མི་ཡུལ་དུ་འགྲོ་ན། བདག་གིས་ད་ཅིའི་ཕྱིར་མཆོད་རྟེན་དུ་འཇུག་པར་བྱ། མཆོད་རྟེན་དུ་མ་ཞུགས་པས་དགེ་འདུན་ལ་གུས་པར་མི་བྱེད། དགེ་འདུན་ལ་གུས་པར་མ་བྱས་པས་ཆོས་མི་ཐོས། ཆོས་མ་ཐོས་པས་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ཉམས་པར་འགྱུར་ཞིང་དམ་པའི་ཆོས་ལ་ཡུན་རིང་དུ་མི་གནས་སོ། འདི་ནི་དད་གུས་ཅན་གྱི་སྐྱོན་གསུམ་པའོ། ཡང་དད་གུས་བྱ་བའི་གང་ཟག་དེས་བསླབ་པ་ཕུལ་ནས་ཁྱིམ་དུ་ཕྱིར་ལོག་པ་དང༌། དེ་ལ་དད་གུས་བྱེད་པ་དེས་འདི་སྙམ་དུ་བསམ་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་བདག་གི་སློབ་དཔོན་ཡིན། བདག་གིས་གུས་པར་བྱ་བ་ཡིན་ན། བསླབ་པ་ཕུལ་ནས་ཁྱིམ་དུ་ཕྱིར་ལོག་པས་བཆོད་རྟེན་དེར་འཇུག་པར་མི་རིགས་སོ། མཆོད་རྟེན་དུ་མ་ཞུགས་པས་དགེ་འདུན་ལ་གུས་པར་མི་བྱེད། དགེ་འདུན་ལ་གུས་པར་མ་བྱས་པས་ཆོས་མི་ཐོས། ཆོས་མ་ཐོས་པས་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ཉམས་པར་འགྱུར་ཞིང་དམ་པའི་ཆོས་ལ་ཡུན་རིང་དུ་མི་གནས་སོ། འདི་ནི་དད་གུས་ཅན་གྱི་སྐྱོན་བཞི་པའོ། ཡང་དད་གུས་བྱ་བའི་གང་ཟག་དེ་ལུས་ཞིག་ནས་ཚེའི་དུས་བྱས་པ་དང༌།

敬信彼人者，而作是念：『彼是我師，我所敬重，今已命終，我今何緣入彼塔寺？』不入寺故，不得敬僧；不敬僧已，不得聞法；不聞法故，退失善法，不得久住于正法中。是名敬信人故生第五過患。

「是故，諸比丘！當如是學：『我當成就於佛不壞凈，於法、僧不壞凈，聖戒成就。』」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（八三八）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「有四種食，長養眾生，四大增長攝受。何等為四？謂摶食、觸食、意思食、識食。如是，福德潤澤，為安樂食。何等為四？謂于佛不壞凈，於法、僧不壞凈，聖戒成就。是故，諸比丘！當作是學：『我當成就於佛不壞凈，於法、僧不壞凈，聖戒成就。』」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（八三九）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘……如上說。差別者：「于佛不壞凈成就者，為聞法、眾僧所念、聖戒成就。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（八四〇）

次經亦如上說。

དེ་ལ་དད་གུས་བྱེད་པ་དེས་འདི་སྙམ་དུ་བསམ་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་བདག་གི་སློབ་དཔོན་ཡིན། བདག་གིས་གུས་པར་བྱ་བ་ཡིན་ན། ད་ཚེའི་དུས་བྱས་པས་བདག་གིས་ཅིའི་ཕྱིར་མཆོད་རྟེན་དེར་འཇུག་པར་བྱ། མཆོད་རྟེན་དུ་མ་ཞུགས་པས་དགེ་འདུན་ལ་གུས་པར་མི་བྱེད། དགེ་འདུན་ལ་གུས་པར་མ་བྱས་པས་ཆོས་མི་ཐོས། ཆོས་མ་ཐོས་པས་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ཉམས་པར་འགྱུར་ཞིང་དམ་པའི་ཆོས་ལ་ཡུན་རིང་དུ་མི་གནས་སོ། འདི་ནི་དད་གུས་ཅན་གྱི་སྐྱོན་ལྔ་པའོ། དེ་བས་ན་དགེ་སློང་དག་འདི་ལྟར་བསླབ་པར་བྱ་སྟེ། བདག་གིས་སངས་རྒྱས་ལ་མི་ཕྱེད་པའི་དད་པ་དང༌། ཆོས་དང༌། དགེ་འདུན་ལ་མི་ཕྱེད་པའི་དད་པ་དང༌། འཕགས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབ་པར་བྱའོ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གསུང་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ངོ༌།། ༼བརྒྱ་བརྒྱད་ཅུ་པ་བརྒྱད༽ འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ཟས་རྣམ་པ་བཞི་པོ་འདི་དག་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་གསོ་ཞིང་འཕེལ་བར་བྱེད་པ་དང༌། འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་འཕེལ་ཞིང་ཡོངས་སུ་འཛིན་པར་བྱེད་དོ། བཞི་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ཁམ་གྱི་ཟས་དང༌། རེག་པའི་ཟས་དང༌། ཡིད་ལ་སེམས་པའི་ཟས་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཟས་སོ། དེ་བཞིན་དུ་བསོད་ནམས་བརླན་པར་བྱེད་པ་ནི་བདེ་བའི་ཟས་ཡིན་ནོ། བཞི་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ལ་མི་ཕྱེད་པའི་དད་པ་དང༌། ཆོས་དང༌། དགེ་འདུན་ལ་མི་ཕྱེད་པའི་དད་པ་དང༌། འཕགས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབ་པའོ། དེ་བས་ན་དགེ་སློང་དག་འདི་ལྟར་བསླབ་པར་བྱ་སྟེ། བདག་གིས་སངས་ར་མི་ཕྱེད་པའི་དད་པ་དང༌། ཆོས་དང༌། དགེ་འདུན་ལ་མི་ཕྱེད་པའི་དད་པ་དང༌། འཕགས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབ་པར་བྱའོ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གསུང་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ངོ༌།། ༼བརྒྱ་བརྒྱད་ཅུ་པ་དགུ༽ འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། གོང་དུ་བཤད་པ་བཞིན་ནོ། ཁྱད་པར་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། སངས་རྒྱས་ལ་མི་ཕྱེད་པའི་དད་པ་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབ་པ་ནི་ཆོས་ཉན་པ་དང༌། དགེ་འདུན་གྱིས་དྲན་པ་དང༌། འཕགས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབ་པའོ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གསུང་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ངོ༌།། ༼བརྒྱད་བརྒྱ་བཞི་བཅུ་པ༽ གོང་གི་མདོ་བཞིན་ནོ།།

差別者：「若於佛不壞凈成就者，法、僧，慳垢纏眾生離慳垢心，在家而住解脫，心施，常行樂施，常樂於舍，行平等施，聖戒成就。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（八四一）

次經亦如上說。差別者：「如是聖弟子四種福德潤澤，善法潤澤，攝受稱量功德，不可稱量爾所果福、爾所果、爾所福果集，然彼得眾多福利，是大功德聚數。譬如五河合流，謂恒河、耶菩那、薩羅由、伊羅跋提、摩醯，于彼諸水無能度量百瓶、千瓶、百千萬瓶者，然彼水多，是大水聚數。如是聖弟子成就四功德潤澤者，無能度量其福多少，然彼多福，是大功德聚數。是故，諸比丘！當作是學：『我當成就於佛不壞凈，於法、僧不壞凈，聖戒成就。』」

爾時，世尊即說偈言：

「眾吉之巨海，　　自凈能凈彼， 　汪洋而平流，　　實諸百川長， 　一切諸江河，　　群生之所依， 　悉歸於大海，　　此身亦復然， 　施戒修功德，　　百福流所歸。」

（八四二）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「婆羅門者，說虛偽道，愚癡惡邪，不正趣向，非智等覺向于涅槃。

ཁྱད་པར་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། སངས་རྒྱས་ལ་མི་ཕྱེད་པའི་དད་པ་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབ་པ་དང༌། ཆོས་དང་དགེ་འདུན་ལ་མི་ཕྱེད་པའི་དད་པ་དང༌། སེར་སྣའི་དྲི་མས་དཀྲིས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་སེར་སྣའི་དྲི་མ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་སེམས་དང་ལྡན་པ། ཁྱིམ་ན་གནས་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ། གཏོང་བའི་སེམས་དང་ལྡན་པ། རྟག་ཏུ་སྦྱིན་པ་ལ་དགའ་བ། རྟག་ཏུ་གཏོང་བ་ལ་དགའ་བ། མཉམ་པར་སྦྱིན་པ་སྤྱོད་པ། འཕགས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབ་པའོ།། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གསུང་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ངོ༌།། ༼བརྒྱད་བརྒྱ་ཞེ་གཅིག་པ༽ གོང་གི་མདོ་བཞིན་ནོ། ཁྱད་པར་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་འཕགས་པའི་བསོད་ནམས་བརླན་པར་བྱེད་པ་རྣམ་པ་བཞི་པོ་འདི་དག་ནི། དགེ་བའི་ཆོས་བརླན་པར་བྱེད་པ། བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚད་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ། འབྲས་བུ་འདི་སྙེད་ཅིག་འབྱུང་བ་དང༌། བསོད་ནམས་འདི་སྙེད་ཅིག་འབྱུང་བ་དང༌། བསོད་ནམས་ཀྱི་འབྲས་བུ་འདི་སྙེད་ཅིག་གསོག་པ་ཞེས་བགྲང་བར་མི་ནུས་ཀྱང༌། དེས་ནི་བསོད་ནམས་མང་པོ་ཐོབ་སྟེ། བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཆེན་པོ་འདི་ནི་གྲངས་སུ་གྱུར་པའོ། དཔེར་ན་ཆུ་ཀླུང་ལྔ་འདུས་པ་སྟེ། གངྒཱ་དང༌། ཡ་མུ་ན་དང༌། ས་ར་ཡུ་དང༌། ཨི་ར་བ་ཏི་དང༌། མ་ཧཱི་སྟེ། དེ་དག་གི་ཆུ་རྣམས་བུམ་པ་བརྒྱ་དང༌། སྟོང་དང༌། འབུམ་གྱིས་གཞལ་བར་ནུས་པ་མ་ཡིན་ཡང༌། དེ་ནི་ཆུ་མང་པོ་ཡིན་ཏེ། ཆུའི་ཕུང་པོ་ཆེན་པོ་འདི་ནི་གྲངས་སུ་གྱུར་པའོ། དེ་བཞིན་དུ་འཕགས་པ་བསོད་ནམས་བརླན་པར་བྱེད་པ་རྣམ་པ་བཞི་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབ་པ་དེའི་བསོད་ནམས་ནི་ཚད་གཞལ་བར་མི་ནུས་ཀྱང༌། དེ་ནི་བསོད་ནམས་མང་པོ་ཡིན་ཏེ། བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཆེན་པོ་འདི་ནི་གྲངས་སུ་གྱུར་པའོ། དེ་བས་ན་དགེ་སློང་དག་འདི་ལྟར་བསླབ་པར་བྱ་སྟེ། བདག་གིས་སངས་རྒྱས་ལ་མི་ཕྱེད་པའི་དད་པ་དང༌། ཆོས་དང༌། དགེ་འདུན་ལ་མི་ཕྱེད་པའི་དད་པ་དང༌། འཕགས་པའི་ཚུལམས་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབ་པར་བྱའོ།། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་གསུངས་སོ།། བཀྲ་ཤིས་རྣམས་ཀྱི་རྒྱ་མཚོ་ཆེ།། རང་དག་གཞན་ནི་དག་པར་བྱེད།། རྒྱ་ཆེ་ཞིང་ནི་མཉམ་པར་འབབ།། ཆུ་བོ་བརྒྱ་པོ་རྣམས་ཀྱི་མཆོག། ཆུ་ཀླུང་ཐམས་ཅད་དག་གིས་ནི།། འགྲོ་བ་རྣམས་ནི་རྟེན་པར་བྱེད།། ཐམས་ཅད་རྒྱ་མཚོར་འབབ་པ་ལྟར།། ལུས་འདི་ཡང་ནི་དེ་བཞིན་ཏེ།། སྦྱིན་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་དགེ་བ་ཡི།། བསོད་ནམས་བརྒྱ་པོ་འབབ་པར་འགྱུར།། ༼བརྒྱད་བརྒྱ་ཞེ་གཉིས་པ༽ འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། བྲམ་ཟེ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་རྫུན་གྱི་ལམ་སྟོན་ཏེ། རྨོངས་པ་དང༌། ངན་པ་དང༌། ལོག་པ་དང༌། ཡང་དག་པར་མ་ཞུགས་པ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱིས་མངོན་པར་རྟོགས་པར་མ་གྱུར་པ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་མི་འགྲོ་བའོ།།

彼作如是化諸弟子：於十五日，以胡麻屑、庵羅摩羅屑沐浴身體，著新劫貝，頭垂長縷，牛屎塗地而臥于上，言：『善男子！晨朝早起，脫衣舉著一處，裸其形體，向東方馳走，正使道路逢兇象、惡馬、狂牛、猘狗、棘刺、叢林、坑澗、深水，直前莫避，遇害死者，必生梵天。』是名外道愚癡邪見，非智等覺向于涅槃。我為弟子說平正路，非愚癡，向智慧等覺，向于涅槃，謂八聖道——正見乃至正定。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（八四三）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告尊者舍利弗：「所謂流者。何等為流？」

舍利弗白佛言：「世尊所說流者，謂八聖道。」

復問舍利弗：「謂入流分。何等為入流分？」

舍利弗白佛言：「世尊！有四種入流分。何等為四？謂親近善男子、聽正法、內正思惟、法次法向。」

復問舍利弗：「入流者成就幾法？」

舍利弗白佛言：「有四分成就入流者。何等為四？謂于佛不壞凈、於法不壞凈、于僧不壞凈、聖戒成就。」

佛告舍利弗：「如汝所說，流者，謂八聖道。入流分者有四種，謂親近善男子、聽正法、內正思惟、法次法向。

དེས་གཞན་རྣམས་ལ་འདི་ལྟར་སློབ་སྟེ། ཚེས་བཅོ་ལྔ་ལ་ཏིལ་གྱི་ཕྱེ་མ་དང༌། ཨམྲའི་འབྲས་བུའི་ཕྱེ་མས་ལུས་ཁྲུས་བྱས་ནས། རས་བལ་གྱི་གོས་གསར་པ་གྱོན་ཏེ། མགོ་ལ་ལན་བུ་རིང་པོ་གཏད་ནས། བ་ལང་གི་ལྕི་བས་ས་བྱུགས་ཏེ་དེའི་སྟེང་དུ་ཉལ་ནས་འདི་སྐད་ཅེས། རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་ནངས་པར་སྔ་བར་ལངས་ཏེ། གོས་ཕུད་ནས་གནས་གཅིག་ཏུ་བཞག་སྟེ། གཅེར་བུར་གྱུར་ནས་ཤར་ཕྱོགས་སུ་རྒྱུགས་ཤིག །ལམ་དུ་གླང་པོ་ཆེ་གཏུམ་པོ་དང༌། རྟ་ངན་པ་དང༌། བ་ལང་སྨྱོན་པ་དང༌། ཁྱི་སྨྱོན་པ་དང༌། ཚེར་མ་དང༌། ནགས་ཚལ་དང༌། གཡང་ས་དང༌། ཆུ་ཟབ་མོ་དང་ཕྲད་ཀྱང་མདུན་དུ་སོང་ཞིག །མ་འཁྱོགས་ཤིག །གནོད་པས་ཤི་ན་ངེས་པར་ཚངས་པའི་འཇིག་རྟེན་དུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། འདི་ནི་མུ་སྟེགས་ཅན་བླུན་པོ་ལོག་པར་ལྟ་བ་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱིས་མངོན་པར་རྟོགས་པར་མ་གྱུར་པ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་མི་འགྲོ་བའོ། ངས་ནི་གཞན་རྣམས་ལ་ལམ་དྲང་པོ་བསྟན་ཏེ། བླུན་པོ་མ་ཡིན་པ། ཤེས་རབ་ཀྱིས་མངོན་པར་རྟོགས་པར་འགྱུར་བ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འགྲོ་བ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པ་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ནས་ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་བར་རོ།། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གསུང་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ངོ༌།། ༼བརྒྱད་བརྒྱ་ཞེ་གསུམ་པ༽ འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་གང་ཡིན། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུས་བཅོམ་ལྡན་འདསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ཞེས་གསུངས་པ་ནི་འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པའོ།། ཡང་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་ཡན་ལག་ཅེས་བྱ་བ་དེ་གང་ཡིན། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་ཡན་ལག་བཞི་སྟེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་བསྟེན་པ་དང༌། དམ་པའི་ཆོས་ཉན་པ་དང༌། ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང༌། ཆོས་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་ལ་སྤྱོད་པའོ།། ཡང་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ཆོས་དུ་དང་ལྡན། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་གསོལ་པ། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་ཡན་ལག་བཞི་དང་ལྡན་ཏེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ལ་མི་ཕྱེད་པའི་དད་པ་དང༌། ཆོས་ལ་མི་ཕྱེད་པའི་དད་པ་དང༌། དགེ་འདུན་ལ་མི་ཕྱེད་པའི་དད་པ་དང༌། འཕགས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབ་པའོ།། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ཁྱོད་ཀྱིས་བཤད་པ་བཞིན་དུ་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ནི་འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པའོ། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་ཡན་ལག་ནི་བཞི་སྟེ། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་བསྟེན་པ་དང༌། དམ་པའི་ཆོས་ཉན་པ་དང༌། ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང༌། ཆོས་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་ལ་སྤྱོད་པའོ།།

入流者成就四法，謂于佛不壞凈、於法不壞凈、于僧不壞凈、聖戒成就。」

佛說此經已，尊者舍利弗聞佛所說，歡喜奉行。

（八四四）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，尊者舍利弗詣尊者阿難所，問訊慰勞已，退住一面。尊者舍利弗語尊者阿難：「欲有所問，寧有閑暇為記說不？」

尊者阿難語舍利弗：「隨意所問，知者當答。」

舍利弗問尊者阿難：「為斷幾法，如來、應、等正覺所知所見，記說彼人得須陀洹，不墮惡趣法，決定向正覺，七有天人往生，究竟苦邊？」

尊者阿難語尊者舍利弗：「斷四法、成就四法，如來、應、等正覺記說彼人得須陀洹，不墮惡趣法，決定向三菩提，七有天人往生，究竟苦邊。何等為四？謂聖弟子于佛不信住，則已斷已知，成就於佛不壞凈；於法、僧不信惡戒，彼則已斷已知，成就法、僧不壞凈及聖戒成就。如是四法斷、四法成就，如來、應、等正覺所知所見，記說彼人得須陀洹，不墮惡趣法，決定正向三菩提，七有天人往生，究竟苦邊。

རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ནི་ཆོས་བཞི་དང་ལྡན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ལ་མི་ཕྱེད་པའི་དད་པ་དང༌། ཆོས་ལ་མི་ཕྱེད་པའི་དད་པ་དང༌། དགེ་འདུན་ལ་མི་ཕྱེད་པའི་དད་པ་དང༌། འཕགས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབ་པའོ།། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ནས། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གསུང་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ངོ༌།། ༼བརྒྱད་བརྒྱ་ཞེ་བཞི་པ༽ འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོའི་གན་དུ་སོང་སྟེ། ཕན་ཚུན་དུ་འདྲི་བ་དང་བདེ་བ་དྲིས་ནས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འདུག་གོ། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོ་ལ་སྨྲས་པ། འདྲི་བ་འགའ་ཞིག་འདྲི་བར་འདོད་ན། ཁོམ་པ་ཡོད་དམ་ལུང་བསྟན་པར་བྱེད་དམ། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་ལ་སྨྲས་པ། ཅི་དགའ་བ་བཞིན་དུ་དྲིས་ཤིག། ཤེས་ན་ལན་བཏབ་པར་བྱའོ།། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོ་ལ་དྲིས་པ། ཆོས་དུ་སྤངས་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་མཁྱེན་ཅིང་གཟིགས་ཏེ། གང་ཟག་དེ་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ། ངན་སོང་དུ་ལྟུང་བའི་ཆོས་ཅན་མ་ཡིན་པ། ངེས་པར་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་འགྲོ་བ། སྲིད་པ་བདུན་ཚུན་ཆད་དུ་ལྷ་དང་མི་རྣམས་སུ་སྐྱེ་བ། སྡུག་བསྔལ་གྱི་མཐར་ཕྱིན་པར་བྱེད་པ་ཞེས་ལུང་བསྟན་པ་ཡིན། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་ལ་སྨྲས་པ། ཆོས་བཞི་སྤངསཆོས་བཞི་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གང་ཟག་དེ་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ། ངན་སོང་དུ་ལྟུང་བའི་ཆོས་ཅན་མ་ཡིན་པ། ངེས་པར་བྱང་ཆུབ་གསུམ་དུ་འགྲོ་བ། སྲིད་པ་བདུན་ཚུན་ཆད་དུ་ལྷ་དང་མི་རྣམས་སུ་སྐྱེ་བ། སྡུག་བསྔལ་གྱི་མཐར་ཕྱིན་པར་བྱེད་པ་ཞེས་ལུང་བསྟན་ཏོ། བཞི་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། འཕགས་པ་སངས་རྒྱས་ལ་མ་དད་པ་དང་གནས་པ་དེ་ནི་སྤངས་ཤིང་ཤེས་པར་བྱས་ནས། སངས་རྒྱས་ལ་མི་ཕྱེད་པའི་དད་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང༌། ཆོས་དང་དགེ་འདུན་ལ་མ་དད་པ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་ངན་པ་དེ་ནི་སྤངས་ཤིང་ཤེས་པར་བྱས་ནས། ཆོས་དང་དགེ་འདུན་ལ་མི་ཕྱེད་པའི་དད་པ་དང་འཕགས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའོ། དེ་ལྟར་ཆོས་བཞི་སྤངས་ཤིང་ཆོས་བཞི་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་མཁྱེན་ཅིང་གཟིགས་ཏེ། གང་ཟག་དེ་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ། ངན་སོང་དུ་ལྟུང་བའི་ཆོས་ཅན་མ་ཡིན་པ། ངེས་པར་བྱང་ཆུབ་གསུམ་དུ་འགྲོ་བ། སྲིད་པ་བདུན་ཚུན་ཆད་དུ་ལྷ་དང་མི་རྣམས་སུ་སྐྱེ་བ། སྡུག་བསྔལ་གྱི་མཐར་ཕྱིན་པར་བྱེད་པ་ཞེས་ལུང་བསྟན་ཏོ།།

」

尊者阿難尊者舍利弗：「如是！如是！四法斷、四法成就，如來、應、等正覺所知所見，記說彼人得須陀洹，決定正向三菩提，七有天人往生，究竟苦邊。」

時，二正士共論議已，展轉隨喜，從座起去。

（八四五）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「若比丘於五恐怖怨對休息，三事決定，不生疑惑，如實知見賢聖正道，彼聖弟子能自記說：『地獄、畜生、餓鬼惡趣已盡，得須陀洹，不墮惡趣法，決定正向三菩提，七有天人往生，究竟苦邊。』

「何等為五恐怖怨對休息？若殺生因緣罪怨對恐怖生，若離殺生者，彼殺生罪怨對因緣生恐怖休息。若偷盜、邪淫、妄語、飲酒罪怨對因緣生恐怖；彼若離偷盜、邪淫、妄語、飲酒罪怨對者，因緣恐怖休息，是名罪怨對因緣生五恐怖休息。

「何等為三事決定，不生疑惑？謂于佛決定離於疑惑，於法、僧決定離疑惑，是名三法決定離疑惑。

「何等名為聖道如實知見？謂此苦聖諦如實知，此苦集聖諦、此苦滅聖諦、此苦滅道跡聖諦如實知，是名聖道如實知見。

ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་ལ་སྨྲས་པ། དེ་དེ་བཞིན་ནོ། དེ་དེ་བཞིན་ནོ། ཆོས་བཞི་སྤངས་ཤིང་ཆོས་བཞི་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་མཁྱེན་ཅིང་གཟིགས་ཏེ། གང་ཟག་དེ་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ། ངེས་པར་བྱང་ཆུབ་གསུམ་དུ་འགྲོ་བ། སྲིད་པ་བདུན་ཚུན་ཆད་དུ་ལྷ་དང་མི་རྣམས་སུ་སྐྱེ་བ། སྡུག་བསྔལ་གྱི་མཐར་ཕྱིན་པར་བྱེད་པ་ཞེས་ལུང་བསྟན་ཏོ།། དེའི་ཚེ་དམ་པའི་སྐྱེས་བུ་གཉིས་པོ་དེས་གཏམ་གླེང་བར་བྱས་ནས། ཕན་ཚུན་དུ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་སྟེ་སྟན་ལས་ལངས་ནས་སོང་ངོ༌།། ༼བརྒྱད་བརྒྱ་ཞེ་ལྔ་པ༽ འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། གལ་ཏེ་དགེ་སློང་འཇིགས་པ་དང་དགྲའི་ཕྱོགས་ལྔ་པོ་ཞི་བ་དང༌། དོན་གསུམ་ངེས་པར་ཐེ་ཚོམ་མེད་པར་གྱུར་པ་དང༌། འཕགས་པའི་ལམ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་ཤིང་མཐོང་བ་ན། འཕགས་པ་དེས་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ལུང་བསྟན་པར་ནུས་ཏེ། བདག་གི་དམྱལ་བ་དང༌། དུད་འགྲོ་དང༌། ཡི་དྭགས་ཀྱི་ངན་སོང་ཟད་དེ། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ། ངན་སོང་དུ་ལྟུང་བའི་ཆོས་ཅན་མ་ཡིན་པ། ངེས་པར་བྱང་ཆུབ་གསུམ་དུ་འགྲོ་བ། སྲིད་པ་བདུན་ཚུན་ཆད་དུ་ལྷ་དང་མི་རྣམས་སུ་སྐྱེ་བ། སྡུག་བསྔལ་གྱི་མཐར་ཕྱིན་པར་བྱེད་པའོ།། འཇིགས་པ་དང་དགྲའི་ཕྱོགས་ལྔ་ཞི་བ་གང་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་སྲོག་གཅོད་པའི་རྒྱུ་རྐྱེན་གྱིས་སྡིག་པ་དང་དགྲའི་ཕྱོགས་ལས་འཇིགས་པ་སྐྱེ་བ་དེ། སྲོག་གཅོད་པ་སྤངས་པས་སྲོག་གཅོད་པའི་སྡིག་པ་དང་དགྲའི་ཕྱོགས་ཀྱི་རྒྱུ་རྐྱེན་ལས་སྐྱེས་པའི་འཇིགས་པ་ཞི་བར་འགྱུར་རོ། གལ་ཏེ་མ་བྱིན་པར་ལེན་པ་དང༌། འདོད་པས་ལོག་པར་གཡེམ་པ་དང༌། རྫུན་དུ་སྨྲ་བ་དང༌། ཆང་འཐུང་བའི་སྡིག་པ་དང་དགྲའི་ཕྱོགས་ཀྱི་རྒྱུ་རྐྱེན་ལས་འཇིགས་པ་སྐྱེ་བ་དེ། མ་བྱིན་པར་ལེན་པ་དང༌། འདོད་པས་ལོག་པར་གཡེམ་པ་དང༌། རྫྨྲ་བ་དང༌། ཆང་འཐུང་བ་སྤངས་པས་སྡིག་པ་དང་དགྲའི་ཕྱོགས་ཀྱི་རྒྱུ་རྐྱེན་ལས་སྐྱེས་པའི་འཇིགས་པ་ཞི་བར་འགྱུར་རོ། འདི་ནི་སྡིག་པ་དང་དགྲའི་ཕྱོགས་ཀྱི་རྒྱུ་རྐྱེན་ལས་སྐྱེས་པའི་འཇིགས་པ་ལྔ་ཞི་བ་ཞེས་བྱའོ།། དོན་གསུམ་ངེས་པར་ཐེ་ཚོམ་མེད་པར་གྱུར་པ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ལ་ངེས་པར་ཐེ་ཚོམ་དང་བྲལ་བ་དང༌། ཆོས་དང་དགེ་འདུན་ལ་ངེས་པར་ཐེ་ཚོམ་དང་བྲལ་བ་སྟེ། འདི་ནི་ཆོས་གསུམ་ངེས་པར་ཐེ་ཚོམ་དང་བྲལ་བ་ཞེས་བྱའོ།། འཕགས་པའི་ལམ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་ཤིང་མཐོང་བ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་འཕགས་པའི་བདེན་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ཀུན་འབྱུང་བ་འཕགས་པའི་བདེན་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་འགོག་པ་འཕགས་པའི་བདེན་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་འགོག་པར་འགྲོ་བའི་ལམ་འཕགས་པའི་བདེན་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་པ་སྟེ། འདི་ནི་འཕགས་པའི་ལམ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་ཤིང་མཐོང་བ་ཞེས་བྱའོ།།

「若於此五恐怖罪怨對休息、於三法決定離疑惑、于聖意如實知見，是聖弟子能自記說：『我地獄盡，畜生、餓鬼惡趣盡，得須陀洹，不墮惡趣法，決定正趣三菩提，七有天人往生，究竟苦邊。』」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（八四六）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘……如上說。差別者：「何等為聖道如實知見？謂八聖道——正見乃至正定。」

次經亦如是說。差別者：「何等為聖道如實知見？謂十二支緣起如實知見。如所說：『是事有故是事有，是事起故是事起。如緣無明行，緣行識，緣識名色，緣名色六入處，緣六入處觸，緣觸受，緣受愛，緣愛取，緣取有，緣有生，緣生老、病、死、憂、悲、苦、惱。』是名聖弟子如實知見。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（八四七）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「有四種諸天天道，未凈眾生令凈，已凈者重令凈。何等為四？謂聖弟子于佛不壞凈，於法、僧不壞凈，聖戒成就，是名四種諸天天道，未凈眾生令凈，已凈者重令凈。

གལ་ཏེ་འཇིགས་པ་ལྔ་པོ་སྡིག་པའི་སྒྲིབ་པ་ཞི་བ་དང་། ཆོས་གསུམ་ལ་ཐེ་ཚོམ་མེད་པར་ངེས་པ་དང་། འཕགས་པའི་དགོངས་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མཐོང་བ་ནི། འཕགས་པ་་རང་གིས་ལུང་བསྟན་པ་ནི། ང་ནི་དམྱལ་བ་ཟད། དུད་འགྲོ་དང་ཡི་དྭགས་ངན་སོང་ཟད། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ཐོབ། ངན་སོང་དུ་མི་ལྟུང་བའི་ཆོས་ཅན། བྱང་ཆུབ་གསུམ་དུ་ངེས་པར་ཡང་དག་པར་འགྲོ་བ། ལྷ་དང་མི་བདུན་དུ་སྐྱེ་བ། སྡུག་བསྔལ་གྱི་མཐར་ཕྱིན་པའོ།། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ཟིན་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་ཐོས་ནས། དགའ་མགུ་རངས་ཏེ་སྤྱོད་པར་བྱེད་དོ།། （༨༤༦） འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་ཡིན་ཏེ། དུས་གཅིག་ན། སངས་རྒྱས་མཉན་ཡོད་ཀྱི་རྒྱལ་བྱེད་ཚལ་མགོན་མེད་ཟན་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ།། གོང་དུ་བཤད་པ་བཞིན་ནོ།། ཁྱད་པར་ནི། འཕགས་པའི་ལམ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མཐོང་བ་གང་ཞེ་ན། འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་དེ། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ནས་ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་བར་རོ།། མདོ་ཕྱི་མ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་གསུངས་སོ།། ཁྱད་པར་ནི། འཕགས་པའི་ལམ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མཐོང་བ་གང་ཞེ་ན། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མཐོང་བའོ།། ཇི་སྐད་དུ། འདི་ཡོད་པས་འདི་འབྱུང་། འདི་སྐྱེས་པས་འདི་སྐྱེ་བ་སྟེ། དཔེར་ན་མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འདུ་བྱེད། འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པ། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་མིང་དང་གཟུགས། མིང་དང་གཟུགས་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག །སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་གི་རྐྱེན་གྱིས་རེག་པ། རེག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ཚོར་བ། ཚོར་བའི་རྐྱེན་གྱིས་སྲེད་པ། སྲེད་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ལེན་པ། ལེན་པའི་རྐྱེན་གྱིས་སྲིད་པ། སྲིད་པའི་རྐྱེན་གྱིས་སྐྱེ་བ། སྐྱེ་བའི་རྐྱེན་གྱིས་རྒ་བ་དང་། ན་བ་དང་། འཆི་བ་དང་། མྱ་ངན་དང་། སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་བ་དང་། ཡིད་མི་བདེ་བ་རྣམས་འབྱུང་ངོ་།། འདི་ནི་འཕགས་པ་་ཇི་ལྟ་མཐོང་བ་ཞེས་བྱའོ།། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ཟིན་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་ཐོས་ནས། དགའ་མགུ་རངས་ཏེ་སྤྱོད་པར་བྱེད་དོ།། （༨༤༧） འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་ཡིན་ཏེ། དུས་གཅིག་ན། སངས་རྒྱས་མཉན་ཡོད་ཀྱི་རྒྱལ་བྱེད་ཚལ་མགོན་མེད་ཟན་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ལྷའི་ལམ་རྣམ་པ་བཞི་ནི། མ་དག་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་དག་པར་བྱེད། དག་པ་རྣམས་ཀྱང་ཡང་དག་པར་བྱེད་དོ།། བཞི་གང་ཞེ་ན། འཕགས་པ་**་སངས་རྒྱས་ལ་མི་ཕྱེད་པའི་དད་པ་དང་། ཆོས་དང་། དགེ་འདུན་ལ་མི་ཕྱེད་པའི་དད་པ་དང་། འཕགས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་སྟེ། འདི་དག་ནི་ལྷའི་ལམ་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། མ་དག་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་དག་པར་བྱེད། དག་པ་རྣམས་ཀྱང་ཡང་དག་པར་བྱེད་པའོ།།

」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（八四八）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「有四種諸天天道。何等為四？謂聖弟子念如來事，如是：如來、應、等正覺、明行足、善逝、世間解、無上士、調御丈夫、天人師、佛世尊。於此如來事生隨喜心，隨喜已，心歡悅，心歡悅已，身猗息，身猗息已，覺受樂，覺受樂已，三昧定，三昧定已，聖弟子作如是學：『何等為諸天天道？』復作是念：『我聞無恚為上諸天天道。』作是念：『我從今日，於世間若怖若安，不起瞋恚，我但當自受純一滿凈諸天天道。』是名第一諸天天道，未凈眾生令凈，已凈者重令凈。

「複次，比丘！聖弟子念於法事，謂如來說正法、律，現法離諸熾然，不待時節，通達涅槃，即身觀察，緣自覺知。如是知法事已，心生隨喜；隨喜已，身猗息，身猗息已，覺受樂，覺受樂已，三昧定，三昧定已，聖弟子作如是學：『何等為諸天天道？』復作是念：『我聞無恚為上諸天天道，我從今日，於此世間若怖若安，不起瞋恚，我當受持純一滿凈諸天天道。』是名第二諸天天道。

སངས་རྒྱས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ཟིན་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་ཐོས་ནས། དགའ་མགུ་རངས་ཏེ་སྤྱོད་པར་བྱེད་དོ།། （༨༤༨） འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་ཡིན་ཏེ། དུས་གཅིག་ན། སངས་རྒྱས་མཉན་ཡོད་ཀྱི་རྒྱལ་བྱེད་ཚལ་མགོན་མེད་ཟན་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ལྷའི་ལམ་རྣམ་པ་བཞི་ཡོད་དོ།། བཞི་གང་ཞེ་ན། འཕགས་པ་་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཛད་པ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་སྟེ། འདི་ལྟར། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས། རིག་པ་དང་ཞབས་སུ་ལྡན་པ། བདེ་བར་གཤེགས་པ། འཇིག་རྟེན་མཁྱེན་པ། སྐྱེས་བུ་འདུལ་བའི་ཁ་ལོ་སྒྱུར་བ། བླ་ན་མེད་པ། ལྷ་དང་མི་རྣམས་ཀྱི་སྟོན་པ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་སོ།། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཛད་པ་འདི་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བའི་སེམས་སྐྱེ། རྗེས་སུ་ཡི་རང་ནས། སེམས་དགའ་བ། སེམས་དགའ་བས། ལུས་ཞི་བདེར་གནས། ལུས་ཞི་བདེར་གནས་ནས། བདེ་བ་མྱོང་། བདེ་བ་མྱོང་ནས། ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་མཉམ་པར་འཇོག །ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་མཉམ་པར་བཞག་ནས། འཕགས་པ་་འདི་ལྟར་སློབ་སྟེ། ལྷའི་ལམ་གང་ཡིན། ཡང་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། བདག་གིས་ཞེ་སྡང་མེད་པ་ནི་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་ལམ་གྱི་མཆོག་ཡིན་པར་ཐོས་སོ།། འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། བདག་དེང་ནས་བཟུང་སྟེ། འཇིག་རྟེན་འདི་ན་འཇིགས་པའམ་བདེ་བ་ལ། ཁྲོ་བ་མི་སྐྱེ་སྟེ། བདག་ནི་རྣམ་པར་དག་པའི་ལྷའི་ལམ་གཅིག་པུ་ཉམས་སུ་བླང་བར་བྱའོ།། འདི་ནི་ལྷའི་ལམ་དང་པོ་སྟེ། མ་དག་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་དག་པར་བྱེད། དག་པ་རྣམས་ཀྱང་ཡང་དག་པར་བྱེད་པའོ།། ཡང་དགེ་སློང་དག །འཕགས་པ་་ཆོས་ཀྱི་མཛད་པ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ནི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་པའི་ཆོས་འདུལ་བ་ནི། མངོན་སུམ་དུ་འགྱུར་བ། ཚ་གྲང་ཐམས་ཅད་ལས་གྲོལ་བ། དུས་ལ་མི་ལྟོས་པ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འགྲོ་བ། རང་གིས་མངོན་སུམ་དུ་རྟོགས་པར་བྱ་བ། རང་གིས་སོ་སོར་རིག་པར་བྱ་བའོ།། དེ་ལྟར་ཆོས་ཀྱི་མཛད་པ་ཤེས་ནས། སེམས་རྗེས་སུ་ཡི་རང་། རྗེས་སུ་ཡི་རང་ནས། ལུས་ཞི་བདེར་གནས། ལུས་ཞི་བདེར་གནས་ནས། བདེ་བ་མྱོང་། བདེ་བ་མྱོང་ནས། ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་མཉམ་པར་འཇོག །ཏིང་ངེ་འཛཉམ་པར་བཞག་ནས། འཕགས་པ་་འདི་ལྟར་སློབ་སྟེ། ལྷའི་ལམ་གང་ཡིན། ཡང་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། བདག་གིས་ཞེ་སྡང་མེད་པ་ནི་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་ལམ་གྱི་མཆོག་ཡིན་པར་ཐོས་སོ།། བདག་དེང་ནས་བཟུང་སྟེ། འཇིག་རྟེན་འདི་ན་འཇིགས་པའམ་བདེ་བ་ལ། ཁྲོ་བ་མི་སྐྱེ་སྟེ། བདག་ནི་རྣམ་པར་དག་པའི་ལྷའི་ལམ་གཅིག་པུ་ཉམས་སུ་བླང་བར་བྱའོ།། འདི་ནི་ལྷའི་ལམ་གཉིས་པའོ།།

「複次，比丘！若於僧事起于正念，謂世尊弟子僧正直等向，所應恭敬、尊重、供養，無上福田。彼如是于諸僧事正憶念已，心生隨喜；心隨喜已，得歡悅，歡悅已，身猗息，身猗息已，覺受樂，覺受樂已，三昧定，三昧定已，彼聖弟子作如是學：『何等諸天天道？』復作是念：『我聞諸天無恚為上諸天天道，我從今日，于諸世間若怖若安，不起瞋恚，我但當受持純一滿凈諸天天道。』是名第三諸天天道。

「複次，比丘！謂聖弟子自念所有戒事，隨憶念言：『我於此不缺戒、不污戒、不雜戒、明智所嘆戒、智者不厭戒。』于如是等戒事正憶念已，心生隨喜；隨喜已，歡悅，歡悅已；身猗息，身猗息已，覺受樂，覺受樂已，三昧定，三昧定已，聖弟子作是念：『何等為諸天天道？』復作是念：『我聞諸天無恚為上，我從今日，于諸世間若怖若安，不起瞋恚，我當受持純一滿凈諸天天道。』是名第四諸天天道。未凈眾生令凈，已凈者重令凈。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（八四九）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「有四種諸天天道。未凈眾生令凈，已凈者增其凈。

ཡང་དགེ་སློང་དག །དགེ་འདུན་གྱི་མཛད་པ་ལ་དྲན་པ་ཡང་དག་པར་སྐྱེ་བ་ནི། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་་དགེ་འདུན་ནི་དྲང་པོར་ཞུགས་པ། རིགས་པར་ཞུགས་པ། ཕྱག་བྱ་བའི་འོས། མཆོད་པར་འོས། བཀུར་སྟིར་འོས། བསོད་ནམས་ཀྱི་ཞིང་བླ་ན་མེད་པའོ།། དེ་ལྟར་དགེ་འདུན་གྱི་མཛད་པ་ཡང་དག་པར་དྲན་ནས། སེམས་རྗེས་སུ་ཡི་རང་། སེམས་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ནས། དགའ་བ་ཐོབ། དགའ་བ་ཐོབ་ནས། ལུས་ཞི་བདེར་གནས། ལུས་ཞི་བདེར་གནས་ནས། བདེ་བ་མྱོང་། བདེ་བ་མྱོང་ནས། ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་མཉམ་པར་འཇོག །ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་མཉམ་པར་བཞག་ནས། འཕགས་པ་་དེས་འདི་ལྟར་སློབ་སྟེ། ལྷའི་ལམ་གང་ཡིན། ཡང་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། བདག་གིས་ལྷ་རྣམས་ཞེ་སྡང་མེད་པ་ནི་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་ལམ་གྱི་མཆོག་ཡིན་པར་ཐོས་སོ།། བདག་དེང་ནས་བཟུང་སྟེ། འཇིག་རྟེན་འདི་ན་འཇིགས་པའམ་བདེ་བ་ལ། ཁྲོ་བ་མི་སྐྱེ་སྟེ། བདག་ནི་རྣམ་པར་དག་པའི་ལྷའི་ལམ་གཅིག་པུ་ཉམས་སུ་བླང་བར་བྱའོ།། འདི་ནི་ལྷའི་ལམ་གསུམ་པའོ།། ཡང་དགེ་སློང་དག །འཕགས་པ་་རང་གི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་མཛད་པ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ནི། རྗེས་སུ་དྲན་པར་བྱེད་དེ། བདག་གི་ཚུལ་ཁྲིམས་འདི་ནི་མ་ཉམས་པ། མ་སྦགས་པ། མ་འདྲེས་པ། མཁས་པས་བསྔགས་པ། མཁས་པས་མི་སྨོད་པའོ།། དེ་ལྟར་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་མཛད་པ་ཡང་དག་པར་དྲན་ནས། སེམས་རྗེས་སུ་ཡི་རང་། རྗེས་སུ་ཡི་རང་ནས། དགའ་བ། དགའ་ནས། ལུས་ཞི་བདེར་གནས། ལུས་ཞི་བདེར་གནས་ནས། བདེ་བ་མྱོང་། བདེ་བ་མྱོང་ནས། ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་མཉམ་པར་འཇོག །ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་མཉམ་པར་བཞག་ནས། འཕགས་པ་་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། ལྷའི་ལམ་གང་ཡིན། ཡང་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། བདག་གིས་ལྷ་རྣམས་ཞེ་སྡང་མེད་པ་ནི་མཆོག་ཡིན་པར་ཐོས་སོ།། བདག་དེང་ནས་བཟུང་སྟེ། འཇིག་རྟེན་འདི་ན་འཇིགས་པའམ་བདེ་བ་ལ། ཁྲོ་བ་མི་སྐྱེ་སྟེ། བདག་ནི་རྣམ་པར་དག་པའི་ལྷའི་ལམ་གཅིག་པུ་ཉམས་སུ་བླང་བར་བྱའོ།། འདི་ནི་ལྷའི་ལམ་བཞི་པ་སྟེ། མ་དག་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་དག་པར་བྱེད། དག་པ་རྣམས་ཀྱང་ཡང་དག་པར་བྱེད་པའོ།། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ཟིན་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་ཐོས་ནས། དགའ་མགུ་རངས་ཏེ་སྤྱོད་པར་བྱེད་དོ།། （༨༤༩） འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་ཡིན་ཏེ། དུས་གཅིག་ན། སངས་རཉན་ཡོད་ཀྱི་རྒྱལ་བྱེད་ཚལ་མགོན་མེད་ཟན་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ལྷའི་ལམ་རྣམ་པ་བཞི་ནི། མ་དག་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་དག་པར་བྱེད། དག་པ་རྣམས་ཀྱང་ཡང་དག་པར་བྱེད་པའོ།།

何等為四？謂聖弟子念如來事，如是：如來、應、等正覺、明行足、善逝、世間解、無上士、調御丈夫、天人師、佛世尊。彼如是念如來事已，則斷惡貪，及斷心惡不善過。念如來故，心生隨喜；心隨喜已，則歡悅；歡悅已，身猗息；身猗息已，覺受樂；覺受樂已，三昧定；三昧定已，聖弟子作如是學：『何等為諸天天道？』復作是念：『我聞無恚為上諸天天道。我從今日，于諸世間若怖若安，不起瞋恚，但當受持純一滿凈諸天天道。』如是法、僧、聖戒成就亦如是說。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（八五〇）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「有四種諸天天道，未凈眾生令凈，已凈者增其凈。何等為四？謂聖弟子念如來事，如是：如來、應、等正覺、明行足、善逝、世間解、無上士、調御丈夫、天人師、佛世尊。彼聖弟子念如來事已，心貪慾纏、瞋恚、愚癡纏，其心正直。

བཞི་གང་ཞེ་ན། འཕགས་པ་་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཛད་པ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་སྟེ། འདི་ལྟར། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ། དགྲ་བཅོམ་པ། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས། རིག་པ་དང་ཞབས་སུ་ལྡན་པ། བདེ་བར་གཤེགས་པ། འཇིག་རྟེན་མཁྱེན་པ། སྐྱེས་བུ་འདུལ་བའི་ཁ་ལོ་སྒྱུར་བ། བླ་ན་མེད་པ། ལྷ་དང་མི་རྣམས་ཀྱི་སྟོན་པ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་སོ།། དེས་དེ་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཛད་པ་དྲན་ནས། སྡིག་པའི་འདོད་ཆགས་དང་། སེམས་ཀྱི་སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཉེས་པ་སྤོང་ངོ་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དྲན་པས། སེམས་རྗེས་སུ་ཡི་རང་། སེམས་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ནས། དགའ་བ། དགའ་ནས། ལུས་ཞི་བདེར་གནས། ལུས་ཞི་བདེར་གནས་ནས། བདེ་བ་མྱོང་། བདེ་བ་མྱོང་ནས། ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་མཉམ་པར་འཇོག །ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་མཉམ་པར་བཞག་ནས། འཕགས་པ་་འདི་ལྟར་སློབ་སྟེ། ལྷའི་ལམ་གང་ཡིན། ཡང་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། བདག་གིས་ཞེ་སྡང་མེད་པ་ནི་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་ལམ་གྱི་མཆོག་ཡིན་པར་ཐོས་སོ།། བདག་དེང་ནས་བཟུང་སྟེ། འཇིག་རྟེན་འདི་ན་འཇིགས་པའམ་བདེ་བ་ལ། ཁྲོ་བ་མི་སྐྱེ་སྟེ། བདག་ནི་རྣམ་པར་དག་པའི་ལྷའི་ལམ་གཅིག་པུ་ཉམས་སུ་བླང་བར་བྱའོ།། དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་དང་། དགེ་འདུན་དང་། འཕགས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ལ་ཡང་དེ་སྐད་བརྗོད་དོ།། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ཟིན་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་ཐོས་ནས། དགའ་མགུ་རངས་ཏེ་སྤྱོད་པར་བྱེད་དོ།། （༨༥༠） འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་ཡིན་ཏེ། དུས་གཅིག་ན། སངས་རྒྱས་མཉན་ཡོད་ཀྱི་རྒྱལ་བྱེད་ཚལ་མགོན་མེད་ཟན་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ལྷའི་ལམ་རྣམ་པ་བཞི་ནི། མ་དག་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་དག་པར་བྱེད། དག་པ་རྣམས་ཀྱང་ཡང་དག་པར་བྱེད་དོ།། བཞི་གང་ཞེ་ན། འཕགས་པ་་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཛད་པ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་སྟེ། འདི་ལྟར། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ། དགྲ་བཅོམ་པ། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས། རིག་པ་དང་ཞབས་སུ་ལྡན་པ། བདེ་བར་གཤེགིག་རྟེན་མཁྱེན་པ། སྐྱེས་བུ་འདུལ་བའི་ཁ་ལོ་སྒྱུར་བ། བླ་ན་མེད་པ། ལྷ་དང་མི་རྣམས་ཀྱི་སྟོན་པ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་སོ།། འཕགས་པ་་དེས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཛད་པ་དྲན་ནས། འདོད་ཆགས་ཀྱི་ཀུན་དཀྲིས་དང་། ཞེ་སྡང་དང་། གཏི་མུག་གི་ཀུན་དཀྲིས་རྣམས་སྤངས་ནས། སེམས་དྲང་པོར་གྱུར་ཏོ།།

念如來事，是聖弟子得法流水、得義流水、得念如來饒益隨喜；隨喜已，生歡悅；歡悅已，身猗息；身猗息已，覺受樂；覺受樂已，三昧定；三昧定已，是聖弟子作如是學：『何等為諸天天道？』復作是念：『我聞無恚為上諸天天道，我從今日，于諸世間不起瞋恚，純一滿凈諸天天道。』如是法、僧、聖戒成就亦如是說。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（八五一）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

爾時，世尊告諸比丘：「我今當說法鏡經，諦聽，善思，當爲汝說。何等為法鏡經？謂聖弟子于佛不壞凈，於法、僧不壞凈，聖戒成就，是名法鏡經。」佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（八五二）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

時，有眾多比丘著衣持缽，入舍衛城乞食。乞食時，聞難屠比丘命終、難陀比丘尼命終、善生優婆塞命終、善生優婆夷命終。乞食已，還精舍，舉衣缽，洗足已，詣佛所，稽首禮足，退坐一面，白佛言：「世尊！我今晨朝入舍衛城乞食，聞難屠比丘、難陀比丘尼、善生優婆塞、善生優婆夷命終。

དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཛད་པ་དྲན་པ་ནི། འཕགས་པ་་ཆོས་ཀྱི་རྒྱུན་དང་། དོན་གྱི་རྒྱུན་ཐོབ་པ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དྲན་པས་ཕན་འདོགས་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་ཐོབ་པ་སྟེ། རྗེས་སུ་ཡི་རང་ནས། དགའ་བ་སྐྱེ། དགའ་ནས། ལུས་ཞི་བདེར་གནས། ལུས་ཞི་བདེར་གནས་ནས། བདེ་བ་མྱོང་། བདེ་བ་མྱོང་ནས། ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་མཉམ་པར་འཇོག །ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་མཉམ་པར་བཞག་ནས། འཕགས་པ་་འདི་ལྟར་སློབ་སྟེ། ལྷའི་ལམ་གང་ཡིན། ཡང་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། བདག་གིས་ཞེ་སྡང་མེད་པ་ནི་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་ལམ་གྱི་མཆོག་ཡིན་པར་ཐོས་སོ།། བདག་དེང་ནས་བཟུང་སྟེ། འཇིག་རྟེན་འདི་ན་ཁྲོ་བ་མི་སྐྱེ་སྟེ། རྣམ་པར་དག་པའི་ལྷའི་ལམ་གཅིག་པུ་ཉམས་སུ་བླང་བར་བྱའོ།། དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་དང་། དགེ་འདུན་དང་། འཕགས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ལ་ཡང་དེ་སྐད་བརྗོད་དོ།། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ཟིན་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་ཐོས་ནས། དགའ་མགུ་རངས་ཏེ་སྤྱོད་པར་བྱེད་དོ།། （༨༥༡） འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་ཡིན་ཏེ། དུས་གཅིག་ན། སངས་རྒྱས་མཉན་ཡོད་ཀྱི་རྒྱལ་བྱེད་ཚལ་མགོན་མེད་ཟན་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། བདག་གིས་ད་ལྟ་ཆོས་ཀྱི་མེ་ལོང་གི་མདོ་བཤད་པར་བྱའོ།། ལེགས་པར་ཉོན་ལ་ཡིད་ལ་ཟུངས་ཤིག །ཁྱེད་ལ་བཤད་པར་བྱའོ།། ཆོས་ཀྱི་མེ་ལོང་གི་མདོ་གང་ཞེ་ན། འཕགས་པ་**་སངས་རྒྱས་ལ་མི་ཕྱེད་པའི་དད་པ་དང་། ཆོས་དང་། དགེ་འདུན་ལ་མི་ཕྱེད་པའི་དད་པ་དང་། འཕགས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་སྟེ། འདི་ནི་ཆོས་ཀྱི་མེ་ལོང་གི་མདོ་ཞེས་བྱའོ།། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ཟིན་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་ཐོས་ནས། དགའ་མགུ་རངས་ཏེ་སྤྱོད་པར་བྱེད་དོ།། （༨༥༢） འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་ཡིན་ཏེ། དུས་གཅིག་ན། སངས་རྒྱས་མཉན་ཡོད་ཀྱལ་བྱེད་ཚལ་མགོན་མེད་ཟན་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ། དགེ་སློང་མང་པོ་ཞིག་ཆོས་གོས་བགོས། ལྷུང་བཟེད་ཐོགས་ནས། མཉན་ཡོད་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་དུ་བསོད་སྙོམས་ལ་ཞུགས་སོ།། བསོད་སྙོམས་ཀྱི་དུས་སུ། དགེ་སློང་དཀའ་ཐུབ་དང་། དགེ་སློང་མ་དགའ་མོ་དང་། དགེ་བསྙེན་བཟང་པོ་དང་། དགེ་བསྙེན་མ་བཟང་མོ་རྣམས་འདས་པར་ཐོས་སོ།། བསོད་སྙོམས་བྱས་ཟིན་ནས། གཙུག་ལག་ཁང་དུ་ལོག །ཆོས་གོས་དང་ལྷུང་བཟེད་བཞག །ཞབས་བཀྲུས་ནས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་དྲུང་དུ་སོང་། ཕྱག་འཚལ་ནས། ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འདུག་སྟེ། སངས་རྒྱས་ལ་ཞུས་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས། བདག་ཅག་དེ་རིང་སྔ་དྲོ་མཉན་ཡོད་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་དུ་བསོད་སྙོམས་ལ་ཞུགས་པ་ན། དགེ་སློང་དཀའ་ཐུབ་དང་། དགེ་སློང་མ་དགའ་མོ་དང་། དགེ་བསྙེན་བཟང་པོ་དང་། དགེ་བསྙེན་མ་བཟང་མོ་རྣམས་འདས་པར་ཐོས་སོ།།

世尊！彼四人命終，應生何處？」

佛告諸比丘：「彼難屠比丘、難陀比丘尼諸漏已盡，無漏心解脫、慧解脫，現法自知作證：『我生已盡，梵行已立，所作已作，自知不受後有。』善生優婆塞、善生優婆夷五下分結盡，得阿那含，生於天上而般涅槃，不復還生此世。」

爾時，世尊告諸比丘：「我今當爲汝說法鏡經，于佛不壞凈，乃至聖戒成就，是名法鏡經。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

（八五三）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園……如上廣說。差別者：「有異比丘、異比丘尼、異優婆塞、異優婆夷命終……」亦如上說。

（八五四）

如是我聞：

一時，佛住那梨迦聚落繁耆迦精舍。爾時，那梨迦聚落多人命終。

時，有眾多比丘著衣持缽，入那梨迦聚落乞食，聞那梨迦聚落罽迦舍優婆塞命終，尼迦吒、佉楞迦羅、迦多梨沙婆、阇露、優婆阇露、梨色吒、阿梨色吒、跋陀羅、須跋陀羅、耶舍耶輸陀、耶舍郁多羅悉皆命終。聞已，還精舍，舉衣缽，洗足已，詣佛所，稽首佛足，退坐一面，白佛言：「世尊！我等眾多比丘晨朝入那梨迦聚落乞食，聞罽迦舍優婆塞等命終。

བཅོམ་ལྡན་འདས། མི་བཞི་པོ་དེ་དག་འདས་ནས་གང་དུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར།། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། དགེ་སློང་དཀའ་ཐུབ་དང་། དགེ་སློང་མ་དགའ་མོ་ནི་ཟག་པ་ཟད། ཟག་པ་མེད་པའི་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱིས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ། ཚེ་འདི་ལ་རང་གིས་མངོན་སུམ་དུ་རྟོགས་ནས་བདག་གིས་སྐྱེ་བ་ཟད། ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་བསྟེན་ཟིན། བྱ་བ་བྱས་ཟིན། སླར་ཡང་སྲིད་པ་མི་ལེན་པར་རང་གིས་ཤེས་སོ།། དགེ་བསྙེན་བཟང་པོ་དང་། དགེ་བསྙེན་མ་བཟང་མོ་ནི་འོག་མའི་ཆ་ལྔའི་ཀུན་སྦྱོར་ཟད་དེ། ཕྱིར་མི་འོང་བ་ཐོབ། ལྷའི་གནས་སུ་སྐྱེས་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདས། སླར་འཇིག་རྟེན་འདིར་མི་འོང་ངོ་།། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། བདག་གིས་ད་ལྟ་ཁྱེད་ལ་ཆོས་ཀྱི་མེ་ལོང་གི་མདོ་བཤད་པར་བྱའོ།། སངས་རྒྱས་ལ་མི་ཕྱེད་པའི་དད་པ་ནས། འཕགས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་བར་ནི། ཆོས་ཀྱི་མེ་ལོང་གི་མདོ་ཞེས་བྱའོ།། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ཟིན་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་ཐོས་ནས། དགའ་མགུ་རངས་ཏེ་སྤྱོད་པར་བྱེད་དོ།། （༨༥༣） འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་ཡིན་ཏེ། དུས་གཅིག་ན། སངས་རྒྱས་མཉན་ཡོད་ཀྱི་རྒྱལ་བྱེད་ཚལ་མགོན་མེད་ཟན་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།། གོང་དུ་རྒྱས་པར་བཤད་པ་བཞིན་ནོ།། ཁྱད་པར་ནི། དགེ་སློང་གཞན་ཞིག་དང་། དགེ་སློང་མ་གཞན་ཞིག་དང་། དགེ་བསྙེན་གཞན་ཞིག་དང་། དགེ་བསྙེན་མ་གཞན་ཞིག་འདས་པ།། གོང་དུ་བཤད་པ་བཞིན་ནོ།། （༨༥༤） འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་ཡིན་ཏེ། དུས་གཅིག་ན། སངས་རྒྱས་ན་རི་ཀའི་གྲོང་རྡལ་གྱི་རྦན་གྱི་ཀའི་གཙུག་ལག་ཁང་ན་བཞུགས་སོ།། དེའི་ཚེ། ན་རི་ཀའི་གྲོང་རྡལ་གྱི་མི་མང་པོ་འདས་སོ།། དེའི་ཚེ། དགེ་སློང་མང་པོ་ཞིག་ཆོས་གོས་བགོས། ལྷུང་བཟེད་ཐོགས་ནས། ན་རི་ཀའི་གྲོང་རྡལསོད་སྙོམས་ལ་ཞུགས་པ་ན། ན་རི་ཀའི་གྲོང་རྡལ་གྱི་དགེ་བསྙེན་རྒྱ་ཀ་ཤ་དང་། ནི་ཀ་ཊ་དང་། ཁ་རང་ཀ་ར་དང་། ཀ་ཏ་རི་ཤ་བྷ་དང་། ཛ་རུ་དང་། དགེ་བསྙེན་ཛ་རུ་དང་། རི་ཤི་ཊ་དང་། ཨ་རི་ཤི་ཊ་དང་། བྷ་དྲ་དང་། སུ་བྷ་དྲ་དང་། ཡ་ཤས་ཡ་ཤོ་དྷ་དང་། ཡ་ཤས་ཨུད་ཏ་ར་རྣམས་འདས་པར་ཐོས་སོ།། ཐོས་ནས། གཙུག་ལག་ཁང་དུ་ལོག །ཆོས་གོས་དང་ལྷུང་བཟེད་བཞག །ཞབས་བཀྲུས་ནས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་དྲུང་དུ་སོང་། སངས་རྒྱས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ནས། ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འདུག་སྟེ། སངས་རྒྱས་ལ་ཞུས་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས། བདག་ཅག་དགེ་སློང་མང་པོ་སྔ་དྲོ་ན་རི་ཀའི་གྲོང་རྡལ་དུ་བསོད་སྙོམས་ལ་ཞུགས་པ་ན། དགེ་བསྙེན་རྒྱ་ཀ་ཤ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་འདས་པར་ཐོས་སོ།།

世尊！彼等命終，當生何處？」

佛告諸比丘：「彼罽迦舍等已斷五下分結，得阿那含，于天上般涅槃，不復還生此世。」

諸比丘白佛：「世尊！復有過二百五十優婆塞命終，復有五百優婆塞於此那梨迦聚落命終，皆五下分結盡，得阿那含，于彼天上般涅槃，不復還生此世？復有過二百五十優婆塞命終，皆三結盡，貪、恚、癡薄，得斯陀含，當受一生，究竟苦邊？此那梨迦聚落復有五百優婆塞於此那梨迦聚落命終，三結盡，得須陀洹，不墮惡趣法，決定正向三菩提，七有天人往生，究竟苦邊？」

佛告諸比丘：「汝等隨彼命終、彼命終而問者，徒勞耳！非是如來所樂答者。夫生者有死，何足為奇？如來出世及不出世，法性常住。彼如來自知成等正覺，顯現演說，分別開示。所謂是事有故是事有，是事起故是事起，緣無明有行，乃至緣生有老、病、死、憂、悲、惱、苦。如是苦陰集；無明滅則行滅，乃至生滅則老、病、死、憂、悲、惱、苦滅，如是苦陰滅。今當爲汝說法鏡經，諦聽，善思，當爲汝說。何等為法鏡經？謂聖弟子于佛不壞凈，於法、僧不壞凈，聖戒成就。」

佛說此經已，諸比丘聞佛所說，歡喜奉行。

བཅོམ་ལྡན་འདས། དེ་དག་འདས་ནས་གང་དུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར།། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། རྒྱ་ཀ་ཤ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ནི་འོག་མའི་ཆ་ལྔའི་ཀུན་སྦྱོར་སྤངས་ཏེ། ཕྱིར་མི་འོང་བ་ཐོབ། ལྷའི་གནས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས། སླར་འཇིག་རྟེན་འདིར་མི་འོང་ངོ་།། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ལ་ཞུས་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས། ཡང་དགེ་བསྙེན་ཉིས་བརྒྱ་ལྔ་བཅུ་ལྷག་འདས། ཡང་ན་རི་ཀའི་གྲོང་རྡལ་འདི་ནས་དགེ་བསྙེན་ལྔ་བརྒྱ་འདས་པ་རྣམས་ཀྱང་འོག་མའི་ཆ་ལྔའི་ཀུན་སྦྱོར་ཟད་དེ། ཕྱིར་མི་འོང་བ་ཐོབ། དེའི་ལྷའི་གནས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས། སླར་འཇིག་རྟེན་འདིར་མི་འོང་ངམ། ཡང་དགེ་བསྙེན་ཉིས་བརྒྱ་ལྔ་བཅུ་ལྷག་འདས་པ་རྣམས་ཀྱང་ཀུན་སྦྱོར་གསུམ་ཟད། འདོད་ཆགས་དང་། ཞེ་སྡང་དང་། གཏི་མུག་ཆུང་བས། ལན་གཅིག་ཕྱིར་འོང་བ་ཐོབ། སྐྱེ་བ་གཅིག་བླངས་ནས། སྡུག་བསྔལ་གྱི་མཐར་ཕྱིན་པའམ། ན་རི་ཀའི་གྲོང་རྡལ་འདི་ནས་ཡང་དགེ་བསྙེན་ལྔ་བརྒྱ་འདས་པ་རྣམས་ཀྱང་ཀུན་སྦྱོར་གསུམ་ཟད་དེ། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ཐོབ། ངན་སོང་དུ་མི་ལྟུང་བའི་ཆོས་ཅན། བྱང་ཆུབ་གསུམ་དུ་ངེས་པར་ཡང་དག་པར་འགྲོ་བ། ལྷ་དང་མི་བདུན་དུ་སྐྱེ་བ། སྡུག་བསྔལ་གྱི་མཐར་ཕྱིན་པའམ།། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ཁྱེད་ཅག་གིས་དེ་འདས་སོ། །དེ་འདས་སོ་ཞེས་དྲིས་པ་ནི་དོན་མེད་དེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ལན་འདེབས་པར་དགྱེས་པ་མ་ཡིན་ནོ།། སྐྱེས་པ་རྣམས་ལ་འཆི་བ་ཡོད་པ་ལ་ངོ་མཚར་ཅི་ཡོད། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱོན་ཀྱང་རུང་། མ་བྱོན་ཀྱང་རུང་། ཆོས་ཉིད་རྟག་ཏུ་གནས་སོ།། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་རང་གིས་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྟོགས་པར་མཁྱེན་ནས། སྟོན་པ་དང་། རྣམ་པར་འབང་། གསལ་བར་སྟོན་པ་ནི། འདི་ལྟ་སྟེ། འདི་ཡོད་པས་འདི་འབྱུང་། འདི་སྐྱེས་པས་འདི་སྐྱེ་བ་དང་། མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འདུ་བྱེད། དེ་བཞིན་དུ་སྐྱེ་བའི་རྐྱེན་གྱིས་རྒ་བ་དང་། ན་བ་དང་། འཆི་བ་དང་། མྱ་ངན་དང་། སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་བ་དང་། ཡིད་མི་བདེ་བ་རྣམས་འབྱུང་སྟེ། དེ་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཕུང་པོ་འདི་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ།། མ་རིག་པ་འགགས་ན་འདུ་བྱེད་འགག །དེ་བཞིན་དུ་སྐྱེ་བ་འགགས་ན་རྒ་བ་དང་། ན་བ་དང་། འཆི་བ་དང་། མྱ་ངན་དང་། སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་བ་དང་། ཡིད་མི་བདེ་བ་རྣམས་འགག་སྟེ། དེ་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཕུང་པོ་འདི་འགག་པར་འགྱུར་རོ།། ད་ནི་ཁྱེད་ལ་ཆོས་ཀྱི་མེ་ལོང་གི་མདོ་བཤད་པར་བྱའོ།། ལེགས་པར་ཉོན་ལ་ཡིད་ལ་ཟུངས་ཤིག །ཁྱེད་ལ་བཤད་པར་བྱའོ།། ཆོས་ཀྱི་མེ་ལོང་གི་མདོ་གང་ཞེ་ན། འཕགས་པ་**་སངས་རྒྱས་ལ་མི་ཕྱེད་པའི་དད་པ་དང་། ཆོས་དང་། དགེ་འདུན་ལ་མི་ཕྱེད་པའི་དད་པ་དང་། འཕགས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའོ།། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་མདོ་འདི་གསུངས་ཟིན་ནས། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་ཐོས་ནས། དགའ་མགུ་རངས་ཏེ་སྤྱོད་པར་བྱེད་དོ།།

（八五五）

如是我聞：

一時，佛住舍衛國祇樹給孤獨園。

時，有難提優婆塞來詣佛所，稽首佛足，退坐一面，白佛言：「世尊！若聖弟子於此五根一切時不成就者，為放逸？為不放逸？」

佛告難提：「若於此五根一切時不成就者，我說此等為凡夫數。若聖弟子不成就者，為放逸，為不放逸。難提！若聖弟子于佛不壞凈成就，而不上求，不于空閑林中，若露地坐，晝夜禪思，精勤修習，勝妙出離，饒益隨喜；彼不隨喜已，歡喜不生，歡喜不生已，身不猗息，身不猗息已，苦覺則生，苦覺生已，心不得定，心不得定者，是聖弟子名為放逸。於法、僧不壞凈，聖戒成就亦如是說。如是，難提！若聖弟子成就於佛不壞凈，其心不起知足想。于空閑林中，樹下露地，晝夜禪思，精勤方便，能起勝妙出離隨喜；隨喜已，生歡喜，生歡喜已，身猗息，身猗息已，覺受樂，覺受樂已，心則定。若聖弟子心定者，名不放逸，法、僧不壞凈，聖戒成就亦如是說。」

佛說此經已，難提優婆塞聞佛所說，歡喜隨喜，從座起，禮佛足而去。

我來幫您翻譯這段經文為藏文：

བརྒྱད་བརྒྱ་ང་ལྔ་པ།

འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་གཅིག་ན།

བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཞུགས་སོ།།

དེའི་ཚེ་དགའ་བྱེད་དགེ་བསྙེན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེར་སོང་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ནས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འདུག་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས། གལ་ཏེ་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་དབང་པོ་ལྔ་པོ་འདི་དག་ལ་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་མི་ལྡན་པ་ནི། བག་མེད་པ་ལགས་སམ། བག་ཡོད་པ་ལགས།

བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགའ་བྱེད་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། གལ་ཏེ་དབང་པོ་ལྔ་པོ་འདི་དག་ལ་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་མི་ལྡན་པ་དེ་དག་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་གྲངས་སུ་གཏོགས་པར་ང་སྨྲའོ། །གལ་ཏེ་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་མི་ལྡན་པ་ནི་བག་མེད་པའམ། བག་ཡོད་པའོ། །དགའ་བྱེད། གལ་ཏེ་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་སངས་རྒྱས་ལ་མི་ཕྱེད་པའི་དད་པ་དང་ལྡན་ཡང་གོང་དུ་མི་འདོད་པ་དང་། དབེན་པའི་གནས་སམ། བླ་གབ་མེད་པར་ཉིན་མཚན་དུ་བསམ་གཏན་ལ་སེམས་པ་དང་། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱིས་སྒྲུབ་པ་དང་། ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བར་མི་བྱེད་པ་དེས་རྗེས་སུ་ཡི་མི་རང་བས་དགའ་བ་མི་སྐྱེ། དགའ་བ་མི་སྐྱེ་བས་ལུས་ཞི་བར་མི་འགྱུར། ལུས་ཞི་བར་མི་འགྱུར་བས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚོར་བ་སྐྱེ། སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚོར་བ་སྐྱེ་བས་སེམས་མཉམ་པར་མི་འཇོག །སེམས་མཉམ་པར་མི་འཇོག་པ་དེ་ནི་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་བག་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཆོས་དང་དགེ་འདུན་ལ་མི་ཕྱེད་པའི་དད་པ་དང་། འཕགས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པ་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་དགའ་བྱེད། གལ་ཏེ་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་སངས་རྒྱས་ལ་མི་ཕྱེད་པའི་དད་པ་དང་ལྡན་པ་དེའི་སེམས་ཆོག་ཤེས་པའི་འདུ་ཤེས་མི་སྐྱེ་བ་དང་། དབེན་པའི་གནས་སམ། ཤིང་དྲུང་ངམ། བླ་གབ་མེད་པར་ཉིན་མཚན་དུ་བསམ་གཏན་ལ་སེམས་པ་དང་། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱིས་ཐབས་མཁས་པས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་པ། རྗེས་སུ་ཡི་རང་བས་དགའ་བ་སྐྱེ། དགའ་བ་སྐྱེས་པས་ལུས་ཞི་བར་འགྱུར། ལུས་ཞི་བར་གྱུར་པས་བདེ་བའི་ཚོར་བ་མྱོང་། བདེ་བའི་ཚོར་བ་མྱོང་བས་སེམས་མཉམ་པར་འཇོག་གོ །གལ་ཏེ་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་སེམས་མཉམ་པར་འཇོག་པ་དེ་ནི་བག་ཡོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཆོས་དང་དགེ་འདུན་ལ་མི་ཕྱེད་པའི་དད་པ་དང་། འཕགས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པ་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་བརྗོད་པར་བྱའོ།།

བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ནས། དགའ་བྱེད་དགེ་བསྙེན་གྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་རྗེས་སུ་ཡི་རངས་ནས། སྟན་ལས་ལངས་ཏེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་ཕྱག་བཙལ་ཏེ་སོང་ངོ་།།