B0102030103kosalasaṃyuttaṃ（科薩羅相應經）c3.5s

Kosalasaṃyuttaṃ
Paṭhamavaggo
Daharasuttaṃ
Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Atha kho rājā pasenadi kosalo yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavatā saddhiṃ sammodi. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho rājā pasenadi kosalo bhagavantaṃ etadavoca – 『『bhavampi no gotamo anuttaraṃ sammāsambodhiṃ abhisambuddhoti paṭijānātī』』ti? 『『Yañhi taṃ, mahārāja, sammā vadamāno vadeyya 『anuttaraṃ sammāsambodhiṃ abhisambuddho』ti, mameva [mamaṃ (sabbattha)] taṃ sammā vadamāno vadeyya. Ahañhi, mahārāja, anuttaraṃ sammāsambodhiṃ abhisambuddho』』ti.

『『Yepi te, bho gotama, samaṇabrāhmaṇā saṅghino gaṇino gaṇācariyā ñātā yasassino titthakarā sādhusammatā bahujanassa, seyyathidaṃ – pūraṇo kassapo, makkhali gosālo, nigaṇṭho nāṭaputto, sañcayo belaṭṭhaputto, pakudho kaccāyano, ajito kesakambalo; tepi mayā 『anuttaraṃ sammāsambodhiṃ abhisambuddhoti paṭijānāthā』ti puṭṭhā samānā anuttaraṃ sammāsambodhiṃ abhisambuddhoti na paṭijānanti. Kiṃ pana bhavaṃ gotamo daharo ceva jātiyā navo ca pabbajjāyā』』ti?

『『Cattāro kho me, mahārāja, daharāti na uññātabbā, daharāti na paribhotabbā. Katame cattāro? Khattiyo kho, mahārāja, daharoti na uññātabbo, daharoti na paribhotabbo. Urago kho, mahārāja, daharoti na uññātabbo, daharoti na paribhotabbo. Aggi kho, mahārāja, daharoti na uññātabbo, daharoti na paribhotabbo. Bhikkhu, kho, mahārāja, daharoti na uññātabbo, daharoti na paribhotabbo. Ime kho, mahārāja, cattāro daharāti na uññātabbā, daharāti na paribhotabbā』』ti.

Idamavoca bhagavā. Idaṃ vatvāna sugato athāparaṃ etadavoca satthā –

『『Khattiyaṃ jātisampannaṃ, abhijātaṃ yasassinaṃ;

Daharoti nāvajāneyya, na naṃ paribhave naro.

『『Ṭhānañhi so manujindo, rajjaṃ laddhāna khattiyo;

So kuddho rājadaṇḍena, tasmiṃ pakkamate bhusaṃ;

Tasmā taṃ parivajjeyya, rakkhaṃ jīvitamattano.

『『Gāme vā yadi vā raññe, yattha passe bhujaṅgamaṃ;

Daharoti nāvajāneyya, na naṃ paribhave naro.

『『Uccāvacehi vaṇṇehi, urago carati tejasī [tejasā (sī. ka.), tejasi (pī. ka.)];

So āsajja ḍaṃse bālaṃ, naraṃ nāriñca ekadā;

Tasmā taṃ parivajjeyya, rakkhaṃ jīvitamattano.

『『Pahūtabhakkhaṃ jālinaṃ, pāvakaṃ kaṇhavattaniṃ;

Daharoti nāvajāneyya, na naṃ paribhave naro.

『『Laddhā hi so upādānaṃ, mahā hutvāna pāvako;

So āsajja ḍahe [dahe] bālaṃ, naraṃ nāriñca ekadā;

Tasmā taṃ parivajjeyya, rakkhaṃ jīvitamattano.

『『Vanaṃ yadaggi ḍahati [dahati (ka.)], pāvako kaṇhavattanī;

Jāyanti tattha pārohā, ahorattānamaccaye.

『『Yañca kho sīlasampanno, bhikkhu ḍahati tejasā;

Na tassa puttā pasavo, dāyādā vindare dhanaṃ;

Anapaccā adāyādā, tālāvatthū bhavanti te.

『『Tasmā hi paṇḍito poso, sampassaṃ atthamattano;

Bhujaṅgamaṃ pāvakañca, khattiyañca yasassinaṃ;

Bhikkhuñca sīlasampannaṃ, sammadeva samācare』』ti.

Evaṃ vutte, rājā pasenadi kosalo bhagavantaṃ etadavoca – 『『abhikkantaṃ, bhante, abhikkantaṃ, bhante! Seyyathāpi bhante, nikkujjitaṃ [nikujjitaṃ (?)] vā ukkujjeyya , paṭicchannaṃ vā vivareyya, mūḷhassa vā maggaṃ ācikkheyya , andhakāre vā telapajjotaṃ dhāreyya – 『cakkhumanto rūpāni dakkhantī』ti; evamevaṃ bhagavatā anekapariyāyena dhammo pakāsito. Esāhaṃ, bhante, bhagavantaṃ saraṇaṃ gacchāmi dhammañca bhikkhusaṅghañca. Upāsakaṃ maṃ, bhante, bhagavā dhāretu ajjatagge pāṇupetaṃ saraṇaṃ gata』』nti.

Purisasuttaṃ
拘薩羅相應
第一品
年輕經如是我聞。一時，世尊住舍衛城(現今印度北方邦斯拉瓦斯蒂附近)祇樹給孤獨園。爾時，拘薩羅國王波斯匿往詣世尊處。詣已，與世尊互相問候。寒暄敘舊已，坐於一旁。坐於一旁的拘薩羅國王波斯匿對世尊如是說："尊者喬達摩也自稱已證悟無上正等正覺嗎？""大王，若有人如實而言'已證悟無上正等正覺'，他應當如實說我。大王，我確實已證悟無上正等正覺。" "尊者喬達摩，那些沙門、婆羅門是僧團領袖、教派首領、教師，為眾人所知、名聲顯赫、創立教派、為眾人所敬重，例如富蘭那·迦葉、末伽梨·瞿舍羅、尼干陀·若提子、散若耶·毗羅梨子、波拘陀·迦旃延、阿耆多·翅舍欽婆羅；即使我問他們'你們自稱已證悟無上正等正覺嗎？'他們也不自稱已證悟無上正等正覺。為何尊者喬達摩年紀輕輕，出家又新？" "大王，有四種年輕者不應輕視，不應輕慢。哪四種？大王，剎帝利雖年輕，不應輕視，不應輕慢。大王，蛇雖年輕，不應輕視，不應輕慢。大王，火雖年輕，不應輕視，不應輕慢。大王，比丘雖年輕，不應輕視，不應輕慢。大王，這四種年輕者不應輕視，不應輕慢。" 世尊如是說。說此已，善逝復說此偈： "剎帝利生高貴，名聲顯赫；不應輕視年輕，人不應輕慢。若得王位統治，剎帝利人主；惱怒以王刑罰，嚴厲懲處人；是故應當遠離，護自己性命。村落或森林中，若見到蛇類；不應輕視年輕，人不應輕慢。以種種色彩美，蛇類行威猛；一旦攻擊咬人，男女皆不免；是故應當遠離，護自己性命。火焰吞噬眾物，黑煙道路行；不應輕視年輕，人不應輕慢。若得可燃之物，火焰變巨大；一旦燃燒灼人，男女皆不免；是故應當遠離，護自己性命。森林為火焚燒，黑煙道路行；日夜時間過後，新芽又生長。若為具戒比丘，以威力焚燒；子孫及財產，繼承者無有；無子無繼承，如斷頂椰樹。是故聰明之人，觀察自利益；對蛇火剎帝利，及名聲顯赫；對具戒比丘，皆應善對待。" 如是說已，拘薩羅國王波斯匿對世尊如是說："殊勝啊，世尊！殊勝啊，世尊！猶如扶正倒覆，揭示隱蔽，為迷者指路，暗中舉燈，使有眼者得見諸色。世尊以種種方便開示正法，亦復如是。世尊，我今歸依佛、歸依法、歸依比丘僧。愿世尊攝受我為優婆塞，從今日起乃至命終歸依不變。"
人經
Sāvatthinidānaṃ. Atha kho rājā pasenadi kosalo yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho rājā pasenadi kosalo bhagavantaṃ etadavoca – 『『kati nu kho, bhante, purisassa dhammā ajjhattaṃ uppajjamānā uppajjanti ahitāya dukkhāya aphāsuvihārāyā』』ti?

『『Tayo kho, mahārāja, purisassa dhammā ajjhattaṃ uppajjamānā uppajjanti ahitāya dukkhāya aphāsuvihārāya. Katame tayo? Lobho kho, mahārāja, purisassa dhammo ajjhattaṃ uppajjamāno uppajjati ahitāya dukkhāya aphāsuvihārāya. Doso kho, mahārāja, purisassa dhammo ajjhattaṃ uppajjamāno uppajjati ahitāya dukkhāya aphāsuvihārāya. Moho kho, mahārāja, purisassa dhammo ajjhattaṃ uppajjamāno uppajjati ahitāya dukkhāya aphāsuvihārāya . Ime kho, mahārāja, tayo purisassa dhammā ajjhattaṃ uppajjamānā uppajjanti ahitāya dukkhāya aphāsuvihārāyā』』ti. Idamavoca…pe…

『『Lobho doso ca moho ca, purisaṃ pāpacetasaṃ;

Hiṃsanti attasambhūtā, tacasāraṃva samphala』』nti [sapphalanti (syā. kaṃ.)].

Jarāmaraṇasuttaṃ
Sāvatthinidānaṃ . Ekamantaṃ nisinno kho rājā pasenadi kosalo bhagavantaṃ etadavoca – 『『atthi nu kho, bhante, jātassa aññatra jarāmaraṇā』』ti? 『『Natthi kho, mahārāja, jātassa aññatra jarāmaraṇā. Yepi te, mahārāja, khattiyamahāsālā aḍḍhā mahaddhanā mahābhogā pahūtajātarūparajatā pahūtavittūpakaraṇā pahūtadhanadhaññā, tesampi jātānaṃ natthi aññatra jarāmaraṇā. Yepi te, mahārāja, brāhmaṇamahāsālā…pe… gahapatimahāsālā aḍḍhā mahaddhanā mahābhogā pahūtajātarūparajatā pahūtavittūpakaraṇā pahūtadhanadhaññā, tesampi jātānaṃ natthi aññatra jarāmaraṇā. Yepi te, mahārāja, bhikkhū arahanto khīṇāsavā vusitavanto katakaraṇīyā ohitabhārā anuppattasadatthā parikkhīṇabhavasaṃyojanā sammadaññāvimuttā, tesaṃ pāyaṃ kāyo bhedanadhammo nikkhepanadhammo』』ti. Idamavoca…pe…

『『Jīranti ve rājarathā sucittā,

Atho sarīrampi jaraṃ upeti;

Satañca dhammo na jaraṃ upeti,

Santo have sabbhi pavedayantī』』ti.

Piyasuttaṃ
這是舍衛城(現今印度北方邦斯拉瓦斯蒂附近)的因緣。爾時,拘薩羅國王波斯匿往詣世尊處。詣已,禮敬世尊,坐於一旁。坐於一旁的拘薩羅國王波斯匿對世尊如是說:"世尊,人內心生起幾種法,會導致不利、痛苦、不安樂?" "大王,人內心生起三種法,會導致不利、痛苦、不安樂。哪三種?大王,貪是人內心生起的法,會導致不利、痛苦、不安樂。大王,嗔是人內心生起的法,會導致不利、痛苦、不安樂。大王,癡是人內心生起的法,會導致不利、痛苦、不安樂。大王,這三種是人內心生起的法,會導致不利、痛苦、不安樂。"世尊如是說... "貪嗔癡三法,噁心之人生; 自身所生起,如果實毀樹。"
老死經
這是舍衛城的因緣。坐於一旁的拘薩羅國王波斯匿對世尊如是說:"世尊,對已出生者,除老死外還有其他嗎?""大王,對已出生者,除老死外別無其他。大王,即使是那些富有、大財、大富、黃金白銀豐足、財物豐足、穀物豐足的剎帝利大族,對他們已出生者,除老死外別無其他。大王,即使是那些...婆羅門大族...居士大族,富有、大財、大富、黃金白銀豐足、財物豐足、穀物豐足,對他們已出生者,除老死外別無其他。大王,即使是那些漏盡、梵行已立、所作已辦、舍離重擔、逮得己利、盡諸有結、正智解脫的阿羅漢比丘,他們的身體也必將毀壞、必將捨棄。"世尊如是說... "華麗王車終朽壞, 身體亦將老衰至; 唯有聖法不衰老, 智者以此教誡人。"
愛經
Sāvatthinidānaṃ . Ekamantaṃ nisinno kho rājā pasenadi kosalo bhagavantaṃ etadavoca – 『『idha mayhaṃ, bhante, rahogatassa paṭisallīnassa evaṃ cetaso parivitakko udapādi – 『kesaṃ nu kho piyo attā, kesaṃ appiyo attā』ti? Tassa mayhaṃ, bhante, etadahosi – 『ye ca kho keci kāyena duccaritaṃ caranti, vācāya duccaritaṃ caranti, manasā duccaritaṃ caranti; tesaṃ appiyo attā』. Kiñcāpi te evaṃ vadeyyuṃ – 『piyo no attā』ti, atha kho tesaṃ appiyo attā. Taṃ kissa hetu? Yañhi appiyo appiyassa kareyya, taṃ te attanāva attano karonti; tasmā tesaṃ appiyo attā. Ye ca kho keci kāyena sucaritaṃ caranti, vācāya sucaritaṃ caranti, manasā sucaritaṃ caranti; tesaṃ piyo attā. Kiñcāpi te evaṃ vadeyyuṃ – 『appiyo no attā』ti; atha kho tesaṃ piyo attā. Taṃ kissa hetu? Yañhi piyo piyassa kareyya, taṃ te attanāva attano karonti; tasmā tesaṃ piyo attā』』ti.

『『Evametaṃ, mahārāja, evametaṃ, mahārāja! Ye hi keci, mahārāja, kāyena duccaritaṃ caranti, vācāya duccaritaṃ caranti, manasā duccaritaṃ caranti; tesaṃ appiyo attā. Kiñcāpi te evaṃ vadeyyuṃ – 『piyo no attā』ti, atha kho tesaṃ appiyo attā. Taṃ kissa hetu? Yañhi, mahārāja, appiyo appiyassa kareyya, taṃ te attanāva attano karonti; tasmā tesaṃ appiyo attā. Ye ca kho keci, mahārāja , kāyena sucaritaṃ caranti, vācāya sucaritaṃ caranti, manasā sucaritaṃ caranti; tesaṃ piyo attā. Kiñcāpi te evaṃ vadeyyuṃ – 『appiyo no attā』ti; atha kho tesaṃ piyo attā. Taṃ kissa hetu? Yañhi mahārāja, piyo piyassa kareyya, taṃ te attanāva attano karonti; tasmā tesaṃ piyo attā』』ti. Idamavoca…pe…

『『Attānañce piyaṃ jaññā, na naṃ pāpena saṃyuje;

Na hi taṃ sulabhaṃ hoti, sukhaṃ dukkaṭakārinā.

『『Antakenādhipannassa, jahato mānusaṃ bhavaṃ;

Kiñhi tassa sakaṃ hoti, kiñca ādāya gacchati;

Kiñcassa anugaṃ hoti, chāyāva anapāyinī [anupāyinī (syā. kaṃ. ka.)].

『『Ubho puññañca pāpañca, yaṃ macco kurute idha;

Tañhi tassa sakaṃ hoti, tañca [taṃva (?)] ādāya gacchati;

Tañcassa [taṃvassa (?)] anugaṃ hoti, chāyāva anapāyinī.

『『Tasmā kareyya kalyāṇaṃ, nicayaṃ samparāyikaṃ;

Puññāni paralokasmiṃ, patiṭṭhā honti pāṇina』』nti.

Attarakkhitasuttaṃ
Sāvatthinidānaṃ. Ekamantaṃ nisinno kho rājā pasenadi kosalo bhagavantaṃ etadavoca – 『『idha mayhaṃ, bhante, rahogatassa paṭisallīnassa evaṃ cetaso parivitakko udapādi – 『kesaṃ nu kho rakkhito attā, kesaṃ arakkhito attā』ti? Tassa mayhaṃ, bhante, etadahosi – 『ye kho keci kāyena duccaritaṃ caranti, vācāya duccaritaṃ caranti, manasā duccaritaṃ caranti; tesaṃ arakkhito attā. Kiñcāpi te hatthikāyo vā rakkheyya, assakāyo vā rakkheyya, rathakāyo vā rakkheyya, pattikāyo vā rakkheyya; atha kho tesaṃ arakkhito attā. Taṃ kissa hetu? Bāhirā hesā rakkhā, nesā rakkhā ajjhattikā; tasmā tesaṃ arakkhito attā. Ye ca kho keci kāyena sucaritaṃ caranti, vācāya sucaritaṃ caranti, manasā sucaritaṃ caranti; tesaṃ rakkhito attā. Kiñcāpi te neva hatthikāyo rakkheyya, na assakāyo rakkheyya, na rathakāyo rakkheyya , na pattikāyo rakkheyya; atha kho tesaṃ rakkhito attā. Taṃ kissa hetu? Ajjhattikā hesā rakkhā, nesā rakkhā bāhirā; tasmā tesaṃ rakkhito attā』』』ti.

『『Evametaṃ, mahārāja, evametaṃ, mahārāja! Ye hi keci, mahārāja, kāyena duccaritaṃ caranti…pe… tesaṃ arakkhito attā. Taṃ kissa hetu? Bāhirā hesā, mahārāja, rakkhā, nesā rakkhā ajjhattikā; tasmā tesaṃ arakkhito attā. Ye ca kho keci, mahārāja, kāyena sucaritaṃ caranti, vācāya sucaritaṃ caranti, manasā sucaritaṃ caranti; tesaṃ rakkhito attā. Kiñcāpi te neva hatthikāyo rakkheyya, na assakāyo rakkheyya, na rathakāyo rakkheyya, na pattikāyo rakkheyya; atha kho tesaṃ rakkhito attā. Taṃ kissa hetu? Ajjhattikā hesā, mahārāja, rakkhā, nesā rakkhā bāhirā; tasmā tesaṃ rakkhito attā』』ti. Idamavoca…pe…

『『Kāyena saṃvaro sādhu, sādhu vācāya saṃvaro;

Manasā saṃvaro sādhu, sādhu sabbattha saṃvaro;

Sabbattha saṃvuto lajjī, rakkhitoti pavuccatī』』ti.

Appakasuttaṃ
這是舍衛城的因緣。坐於一旁的拘薩羅國王波斯匿對世尊如是說:"世尊,我獨處靜坐時,心中生起這樣的思惟:'對誰來說自己是可愛的,對誰來說自己是不可愛的?'世尊,我想到:'凡是身行惡行、語行惡行、意行惡行的人,對他們來說自己是不可愛的。即使他們這樣說"我們愛自己",但實際上他們不愛自己。為什麼?因為他們對自己所做的,正是不愛者對不愛者所做的;所以他們不愛自己。凡是身行善行、語行善行、意行善行的人,對他們來說自己是可愛的。即使他們這樣說"我們不愛自己",但實際上他們愛自己。為什麼?因為他們對自己所做的,正是愛者對愛者所做的;所以他們愛自己。'" "大王,確實如此,確實如此!大王,凡是身行惡行、語行惡行、意行惡行的人,對他們來說自己是不可愛的。即使他們這樣說'我們愛自己',但實際上他們不愛自己。為什麼?大王,因為他們對自己所做的,正是不愛者對不愛者所做的;所以他們不愛自己。大王,凡是身行善行、語行善行、意行善行的人,對他們來說自己是可愛的。即使他們這樣說'我們不愛自己',但實際上他們愛自己。為什麼?大王,因為他們對自己所做的,正是愛者對愛者所做的;所以他們愛自己。"世尊如是說... "若知自己可愛,不應與惡相應; 作惡者難得樂,此實非易事。為死亡所征服,捨棄人世間時; 何為己所有物?何物能隨身? 何物如影隨形,永不離棄他? 善惡業皆為人,此世間所造作; 此為己所有物,此物能隨身; 此物如影隨形,永不離棄他。是故應行善業,為來世積福; 善業為來世中,眾生之依止。"
自護經
這是舍衛城的因緣。坐於一旁的拘薩羅國王波斯匿對世尊如是說:"世尊,我獨處靜坐時,心中生起這樣的思惟:'對誰來說自己是受保護的,對誰來說自己是不受保護的?'世尊,我想到:'凡是身行惡行、語行惡行、意行惡行的人,對他們來說自己是不受保護的。即使他們有象兵保護,或馬兵保護,或車兵保護,或步兵保護;但實際上他們是不受保護的。為什麼?因為這是外在的保護,不是內在的保護;所以他們是不受保護的。凡是身行善行、語行善行、意行善行的人,對他們來說自己是受保護的。即使他們沒有象兵保護,沒有馬兵保護,沒有車兵保護,沒有步兵保護;但實際上他們是受保護的。為什麼?因為這是內在的保護,不是外在的保護;所以他們是受保護的。'" "大王,確實如此,確實如此!大王,凡是身行惡行...對他們來說自己是不受保護的。為什麼?大王,因為這是外在的保護,不是內在的保護;所以他們是不受保護的。大王,凡是身行善行、語行善行、意行善行的人,對他們來說自己是受保護的。即使他們沒有象兵保護,沒有馬兵保護,沒有車兵保護,沒有步兵保護;但實際上他們是受保護的。為什麼?大王,因為這是內在的保護,不是外在的保護;所以他們是受保護的。"世尊如是說... "身行善護實為善,語行善護亦為善; 意行善護實為善,處處善護皆為善; 處處善護有慚愧,稱為受保護之人。"
少數經
Sāvatthinidānaṃ. Ekamantaṃ nisinno kho rājā pasenadi kosalo bhagavantaṃ etadavoca – 『『idha mayhaṃ, bhante, rahogatassa paṭisallīnassa evaṃ cetaso parivitakko udapādi – 『appakā te sattā lokasmiṃ ye uḷāre uḷāre bhoge labhitvā na ceva majjanti, na ca pamajjanti, na ca kāmesu gedhaṃ āpajjanti, na ca sattesu vippaṭipajjanti. Atha kho eteva bahutarā sattā lokasmiṃ ye uḷāre uḷāre bhoge labhitvā majjanti ceva pamajjanti , ca kāmesu ca gedhaṃ āpajjanti, sattesu ca vippaṭipajjantī』』』ti.

『『Evametaṃ, mahārāja, evametaṃ, mahārāja! Appakā te, mahārāja, sattā lokasmiṃ, ye uḷāre uḷāre bhoge labhitvā na ceva majjanti, na ca pamajjanti, na ca kāmesu gedhaṃ āpajjanti, na ca sattesu vippaṭipajjanti. Atha kho eteva bahutarā sattā lokasmiṃ, ye uḷāre uḷāre bhoge labhitvā majjanti ceva pamajjanti ca kāmesu ca gedhaṃ āpajjanti, sattesu ca vippaṭipajjantī』』ti. Idamavoca…pe…

『『Sārattā kāmabhogesu, giddhā kāmesu mucchitā;

Atisāraṃ na bujjhanti, migā kūṭaṃva oḍḍitaṃ;

Pacchāsaṃ kaṭukaṃ hoti, vipāko hissa pāpako』』ti.

Aḍḍakaraṇasuttaṃ
Sāvatthinidānaṃ . Ekamantaṃ nisinno kho rājā pasenadi kosalo bhagavantaṃ etadavoca – 『『idhāhaṃ, bhante, aḍḍakaraṇe [atthakaraṇe (sī. syā. kaṃ. pī.)] nisinno passāmi khattiyamahāsālepi brāhmaṇamahāsālepi gahapatimahāsālepi aḍḍhe mahaddhane mahābhoge pahūtajātarūparajate pahūtavittūpakaraṇe pahūtadhanadhaññe kāmahetu kāmanidānaṃ kāmādhikaraṇaṃ sampajānamusā bhāsante. Tassa mayhaṃ, bhante, etadahosi – 『alaṃ dāni me aḍḍakaraṇena, bhadramukho dāni aḍḍakaraṇena paññāyissatī』』』ti.

『『(Evametaṃ, mahārāja, evametaṃ mahārāja!) [( ) sī. pī. potthakesu natthi] Yepi te, mahārāja, khattiyamahāsālā brāhmaṇamahāsālā gahapatimahāsālā aḍḍhā mahaddhanā mahābhogā pahūtajātarūparajatā pahūtavittūpakaraṇā pahūtadhanadhaññā kāmahetu kāmanidānaṃ kāmādhikaraṇaṃ sampajānamusā bhāsanti; tesaṃ taṃ bhavissati dīgharattaṃ ahitāya dukkhāyā』』ti. Idamavoca…pe…

『『Sārattā kāmabhogesu, giddhā kāmesu mucchitā;

Atisāraṃ na bujjhanti, macchā khippaṃva oḍḍitaṃ;

Pacchāsaṃ kaṭukaṃ hoti, vipāko hissa pāpako』』ti.

Mallikāsuttaṃ
Sāvatthinidānaṃ . Tena kho pana samayena rājā pasenadi kosalo mallikāya deviyā saddhiṃ uparipāsādavaragato hoti. Atha kho rājā pasenadi kosalo mallikaṃ deviṃ etadavoca – 『『atthi nu kho te, mallike, kocañño attanā piyataro』』ti? 『『Natthi kho me, mahārāja, kocañño attanā piyataro. Tuyhaṃ pana, mahārāja, atthañño koci attanā piyataro』』ti? 『『Mayhampi kho, mallike, natthañño koci attanā piyataro』』ti.

Atha kho rājā pasenadi kosalo pāsādā orohitvā yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho rājā pasenadi kosalo bhagavantaṃ etadavoca – 『『idhāhaṃ, bhante, mallikāya deviyā saddhiṃ uparipāsādavaragato mallikaṃ deviṃ etadavocaṃ – 『atthi nu kho te, mallike, kocañño attanā piyataro』ti? Evaṃ vutte, bhante, mallikā devī maṃ etadavoca – 『natthi kho me, mahārāja, kocañño attanā piyataro. Tuyhaṃ pana, mahārāja, atthañño koci attanā piyataro』ti? Evaṃ vuttāhaṃ, bhante, mallikaṃ deviṃ etadavocaṃ – 『mayhampi kho, mallike, natthañño koci attanā piyataro』』ti.

Atha kho bhagavā etamatthaṃ viditvā tāyaṃ velāyaṃ imaṃ gāthaṃ abhāsi –

『『Sabbā disā anuparigamma cetasā,

Nevajjhagā piyataramattanā kvaci;

Evaṃ piyo puthu attā paresaṃ,

Tasmā na hiṃse paramattakāmo』』ti.

Yaññasuttaṃ
這是舍衛城的因緣。坐於一旁的拘薩羅國王波斯匿對世尊如是說:"世尊,我獨處**時,心中生起這樣的思惟:'世間上獲得高貴財富后不驕傲、不放逸、不貪戀欲樂、不傷害眾生的人很少。世間上獲得高貴財富后驕傲、放逸、貪戀欲樂、傷害眾生的人反而更多。'" "大王,確實如此,確實如此!大王,世間上獲得高貴財富后不驕傲、不放逸、不貪戀欲樂、不傷害眾生的人很少。世間上獲得高貴財富后驕傲、放逸、貪戀欲樂、傷害眾生的人反而更多。"世尊如是說... "貪著欲樂財富,貪求欲樂迷醉; 不知已過分了,如鹿陷入陷阱; 後果實在苦痛,惡業果報現前。"
訴訟經
這是舍衛城的因緣。坐於一旁的拘薩羅國王波斯匿對世尊如是說:"世尊,我在審判時看到一些富有、大財、大富、黃金白銀豐足、財物豐足、穀物豐足的剎帝利大族、婆羅門大族、居士大族,因慾望、以慾望為因、以慾望為緣而故意說謊。世尊,我想到:'我已經厭倦審判了,現在讓賢明者來審判吧。'" "(大王,確實如此,確實如此!)大王,那些富有、大財、大富、黃金白銀豐足、財物豐足、穀物豐足的剎帝利大族、婆羅門大族、居士大族,因慾望、以慾望為因、以慾望為緣而故意說謊;這將長期導致他們的不利與痛苦。"世尊如是說... "貪著欲樂財富,貪求欲樂迷醉; 不知已過分了,如魚入網不覺; 後果實在苦痛,惡業果報現前。"
末利經
這是舍衛城的因緣。當時,拘薩羅國王波斯匿與末利王后在宮殿高處。拘薩羅國王波斯匿對末利王后如是說:"末利,你有比自己更愛的人嗎?""大王,我沒有比自己更愛的人。大王,你有比自己更愛的人嗎?""末利,我也沒有比自己更愛的人。" 然後拘薩羅國王波斯匿從宮殿下來,往詣世尊處。詣已,禮敬世尊,坐於一旁。坐於一旁的拘薩羅國王波斯匿對世尊如是說:"世尊,我與末利王后在宮殿高處時,我對末利王后如是說:'末利,你有比自己更愛的人嗎?'世尊,末利王后對我如是說:'大王,我沒有比自己更愛的人。大王,你有比自己更愛的人嗎?'世尊,我對末利王后如是說:'末利,我也沒有比自己更愛的人。'" 於是世尊知此義,即時說此偈: "心遍觀一切方, 未見有比己更可愛; 如是他人亦愛己, 故愛己者不害他。"
祭祀經
Sāvatthinidānaṃ. Tena kho pana samayena rañño pasenadissa kosalassa mahāyañño paccupaṭṭhito hoti, pañca ca usabhasatāni pañca ca vacchatarasatāni pañca ca vacchatarisatāni pañca ca ajasatāni pañca ca urabbhasatāni thūṇūpanītāni honti yaññatthāya. Yepissa te honti dāsāti vā pessāti vā kammakarāti vā, tepi daṇḍatajjitā bhayatajjitā assumukhā rudamānā parikammāni karonti.

Atha kho sambahulā bhikkhū pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya sāvatthiṃ piṇḍāya pavisiṃsu. Sāvatthiyaṃ piṇḍāya caritvā pacchābhattaṃ piṇḍapātapaṭikkantā yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Ekamantaṃ nisinno kho te bhikkhū bhagavantaṃ etadavocuṃ – 『『idha, bhante, rañño pasenadissa kosalassa mahāyañño paccupaṭṭhito hoti, pañca ca usabhasatāni pañca ca vacchatarasatāni pañca ca vacchatarisatāni pañca ca ajasatāni pañca ca urabbhasatāni thūṇūpanītāni honti yaññatthāya . Yepissa te honti dāsāti vā pessāti vā kammakarāti vā, tepi daṇḍatajjitā bhayatajjitā assumukhā rudamānā parikammāni karontī』』ti.

Atha kho bhagavā etamatthaṃ viditvā tāyaṃ velāyaṃ imā gāthāyo abhāsi –

『『Assamedhaṃ purisamedhaṃ, sammāpāsaṃ vājapeyyaṃ niraggaḷhaṃ;

Mahāyaññā mahārambhā [vājapeyyuṃ; niraggaḷaṃ mahārambhā (ka.)], na te honti mahapphalā.

『『Ajeḷakā ca gāvo ca, vividhā yattha haññare;

Na taṃ sammaggatā yaññaṃ, upayanti mahesino.

『『Ye ca yaññā nirārambhā, yajanti anukulaṃ sadā;

Ajeḷakā ca gāvo ca, vividhā nettha haññare;

Etaṃ sammaggatā yaññaṃ, upayanti mahesino.

『『Etaṃ yajetha medhāvī, eso yañño mahapphalo;

Etañhi yajamānassa, seyyo hoti na pāpiyo;

Yañño ca vipulo hoti, pasīdanti ca devatā』』ti.

Bandhanasuttaṃ
Tena kho pana samayena raññā pasenadinā kosalena mahājanakāyo bandhāpito hoti, appekacce rajjūhi appekacce andūhi appekacce saṅkhalikāhi.

Atha kho sambahulā bhikkhū pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya sāvatthiṃ piṇḍāya pavisiṃsu. Sāvatthiyaṃ piṇḍāya caritvā pacchābhattaṃ piṇḍapātapaṭikkantā yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Ekamantaṃ nisinnā kho te bhikkhū bhagavantaṃ etadavocuṃ – 『『idha, bhante, raññā pasenadinā kosalena mahājanakāyo bandhāpito, appekacce rajjūhi appekacce andūhi appekacce saṅkhalikāhī』』ti.

Atha kho bhagavā etamatthaṃ viditvā tāyaṃ velāyaṃ imā gāthāyo abhāsi –

『『Na taṃ daḷhaṃ bandhanamāhu dhīrā,

Yadāyasaṃ dārujaṃ pabbajañca;

Sārattarattā maṇikuṇḍalesu,

Puttesu dāresu ca yā apekkhā.

『『Etaṃ daḷhaṃ bandhanamāhu dhīrā,

Ohārinaṃ sithilaṃ duppamuñcaṃ;

Etampi chetvāna paribbajanti,

Anapekkhino kāmasukhaṃ pahāyā』』ti.

Paṭhamo vaggo.

Tassuddānaṃ –

Daharo puriso jarā, piyaṃ attānarakkhito;

Appakā aḍḍakaraṇaṃ, mallikā yaññabandhananti.

Dutiyavaggo
Sattajaṭilasuttaṃ
Ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati pubbārāme migāramātupāsāde. Tena kho pana samayena bhagavā sāyanhasamayaṃ paṭisallānā vuṭṭhito bahidvārakoṭṭhake nisinno hoti. Atha kho rājā pasenadi kosalo yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi.

Tena kho pana samayena satta ca jaṭilā satta ca nigaṇṭhā satta ca acelakā satta ca ekasāṭakā satta ca paribbājakā parūḷhakacchanakhalomā khārivividhamādāya [khārividhaṃ ādāya (pī.) dī. ni.

這是舍衛城的因緣。當時,拘薩羅國王波斯匿準備了一場大祭祀,有五百頭公牛、五百頭小公牛、五百頭小母牛、五百隻山羊、五百隻綿羊被牽到柱子旁準備祭祀。那些奴隸、僕人、工人被鞭打威脅,滿臉淚水哭泣著做準備工作。當時,眾多比丘在上午穿好衣服,拿著缽和衣進入舍衛城乞食。在舍衛城乞食后,飯後返回,往詣世尊處。詣已,禮敬世尊,坐於一旁。坐於一旁的那些比丘對世尊如是說:"世尊,這裡拘薩羅國王波斯匿準備了一場大祭祀,有五百頭公牛、五百頭小公牛、五百頭小母牛、五百隻山羊、五百隻綿羊被牽到柱子旁準備祭祀。那些奴隸、僕人、工人被鞭打威脅,滿臉淚水哭泣著做準備工作。" 於是世尊知此義,即時說此偈: "馬祭人祭,投杖祭、無遮祭, 大祭大準備,不會有大果報。山羊綿羊牛,各種動物被殺害; 正道行者大仙,不參與此祭祀。無害祭祀者,常依傳統祭祀, 山羊綿羊牛,各種動物不被殺; 正道行者大仙,參與此祭祀。智者應行此祭,此祭有大果報; 行此祭祀者,獲益而無害; 祭祀廣大行,諸天神歡喜。"
束縛經
當時,拘薩羅國王波斯匿命人捆綁了大量民眾,有的用繩子,有的用鐵鏈,有的用鎖鏈。當時,眾多比丘在上午穿好衣服,拿著缽和衣進入舍衛城乞食。在舍衛城乞食后,飯後返回,往詣世尊處。詣已,禮敬世尊,坐於一旁。坐於一旁的那些比丘對世尊如是說:"世尊,這裡拘薩羅國王波斯匿命人捆綁了大量民眾,有的用繩子,有的用鐵鏈,有的用鎖鏈。" 於是世尊知此義,即時說此偈: "智者說非堅固束縛, 鐵木草繩所造; 對寶石耳環深貪著, 對妻兒的眷戀。智者說此為堅固束縛, 向下牽引鬆弛難解; 斷此束縛而出家, 無所眷戀捨棄欲樂。" 第一品其攝頌: 年輕、人、老、愛、自護、少數、訴訟、末利、祭祀、束縛。
第二品
七結髮者經
一時,世尊住舍衛城東園鹿子母講堂。當時,世尊在傍晚出禪定,坐在外門廊下。爾時,拘薩羅國王波斯匿往詣世尊處。詣已,禮敬世尊,坐於一旁。當時,七位結髮苦行者、七位尼乾子、七位裸行者、七位一衣外道、七位遊行者,頭髮鬍鬚指甲長長,攜帶各種行囊,從世尊面前經過。

1.280 tadaṭṭhakathāpi oloketabbā] bhagavato avidūre atikkamanti. Atha kho rājā pasenadi kosalo uṭṭhāyāsanā ekaṃsaṃ uttarāsaṅgaṃ karitvā dakkhiṇajāṇumaṇḍalaṃ pathaviyaṃ nihantvā yena te satta ca jaṭilā satta ca nigaṇṭhā satta ca acelakā satta ca ekasāṭakā satta ca paribbājakā tenañjaliṃ paṇāmetvā tikkhattuṃ nāmaṃ sāvesi – 『『rājāhaṃ, bhante, pasenadi kosalo…pe… rājāhaṃ, bhante, pasenadi kosalo』』ti.

Atha kho rājā pasenadi kosalo acirapakkantesu tesu sattasu ca jaṭilesu sattasu ca nigaṇṭhesu sattasu ca acelakesu sattasu ca ekasāṭakesu sattasu ca paribbājakesu yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho rājā pasenadi kosalo bhagavantaṃ etadavoca – 『『ye te, bhante, loke arahanto vā arahattamaggaṃ vā samāpannā ete tesaṃ aññatarā』』ti.

『『Dujjānaṃ kho etaṃ, mahārāja, tayā gihinā kāmabhoginā puttasambādhasayanaṃ ajjhāvasantena kāsikacandanaṃ paccanubhontena mālāgandhavilepanaṃ dhārayantena jātarūparajataṃ sādiyantena – 『ime vā arahanto, ime vā arahattamaggaṃ samāpannā』』』ti.

『『Saṃvāsena kho, mahārāja, sīlaṃ veditabbaṃ. Tañca kho dīghena addhunā, na ittaraṃ; manasikarotā, no amanasikarotā; paññavatā, no duppaññena. Saṃvohārena kho, mahārāja, soceyyaṃ veditabbaṃ. Tañca kho dīghena addhunā, na ittaraṃ; manasikarotā, no amanasikarotā; paññavatā, no duppaññena. Āpadāsu kho, mahārāja, thāmo veditabbo. So ca kho dīghena addhunā, na ittaraṃ; manasikarotā, no amanasikarotā; paññavatā, no duppaññena. Sākacchāya , kho, mahārāja, paññā veditabbā. Sā ca kho dīghena addhunā, na ittaraṃ; manasikarotā, no amanasikarotā; paññavatā, no duppaññenā』』ti.

『『Acchariyaṃ , bhante, abbhutaṃ bhante! Yāva subhāsitamidaṃ, bhante, bhagavatā – 『dujjānaṃ kho etaṃ, mahārāja, tayā gihinā kāmabhoginā puttasambādhasayanaṃ ajjhāvasantena kāsikacandanaṃ paccanubhontena mālāgandhavilepanaṃ dhārayantena jātarūparajataṃ sādiyantena – ime vā arahanto, ime vā arahattamaggaṃ samāpannā』ti. Saṃvāsena kho, mahārāja, sīlaṃ veditabbaṃ. Tañca kho dīghena addhunā, na ittaraṃ; manasikarotā, no amanasikarotā; paññavatā, no duppaññena. Saṃvohārena kho mahārāja , soceyyaṃ veditabbaṃ. Tañca kho dīghena addhunā, na ittaraṃ; manasikarotā, no amanasikarotā; paññavatā, no duppaññena. Āpadāsu kho, mahārāja, thāmo veditabbo. So ca kho dīghena addhunā, na ittaraṃ; manasikarotā, no amanasikarotā; paññavatā, no duppaññena. Sākacchāya kho, mahārāja, paññā veditabbā. Sā ca kho dīghena addhunā, na ittaraṃ; manasikarotā, no amanasikarotā; paññavatā, no duppaññenā』』ti.

『『Ete, bhante, mama purisā carā ocarakā janapadaṃ ocaritvā āgacchanti. Tehi paṭhamaṃ ociṇṇaṃ ahaṃ pacchā osāpayissāmi [oyāyissāmi (sī.), ohayissāmi (syā. kaṃ.)]. Idāni te, bhante, taṃ rajojallaṃ pavāhetvā sunhātā suvilittā kappitakesamassū odātavatthā [odātavatthavasanā (sī.)] pañcahi kāmaguṇehi samappitā samaṅgībhūtā paricāressantī』』ti.

Atha kho bhagavā etamatthaṃ viditvā tāyaṃ velāyaṃ imā gāthāyo abhāsi –

『『Na vaṇṇarūpena naro sujāno,

Na vissase ittaradassanena;

Susaññatānañhi viyañjanena,

Asaññatā lokamimaṃ caranti.

『『Patirūpako mattikākuṇḍalova,

Lohaḍḍhamāsova suvaṇṇachanno;

Caranti loke [eke (sī. pī.)] parivārachannā,

Anto asuddhā bahi sobhamānā』』ti.

Pañcarājasuttaṃ

拘薩羅國王波斯匿從座位上起身,整理上衣,右膝著地,向那七位結髮苦行者、七位尼乾子、七位裸行者、七位一衣外道、七位遊行者合掌,三次報上自己的名字:"尊者們,我是拘薩羅國王波斯匿...尊者們,我是拘薩羅國王波斯匿。" 那七位結髮苦行者、七位尼乾子、七位裸行者、七位一衣外道、七位遊行者離開不久,拘薩羅國王波斯匿往詣世尊處。詣已,禮敬世尊,坐於一旁。坐於一旁的拘薩羅國王波斯匿對世尊如是說:"世尊,這些人是世間的阿羅漢或已入阿羅漢道者嗎?" "大王,你是在家人,享受欲樂,住在妻兒擁擠的房子里,享用迦尸檀香,佩戴花鬘香料,接受金銀,很難判斷'這些人是阿羅漢或已入阿羅漢道者'。大王,通過共同生活可以瞭解一個人的戒行。而且需要長時間,不是短暫的;需要注意,不是不注意;需要有智慧,不是愚鈍。大王,通過交往可以瞭解一個人的清凈。而且需要長時間,不是短暫的;需要注意,不是不注意;需要有智慧,不是愚鈍。大王,通過困難可以瞭解一個人的力量。而且需要長時間,不是短暫的;需要注意,不是不注意;需要有智慧,不是愚鈍。大王,通過討論可以瞭解一個人的智慧。而且需要長時間,不是短暫的;需要注意,不是不注意;需要有智慧,不是愚鈍。" "世尊,真是稀有!世尊,真是未曾有!世尊說得太好了:'大王,你是在家人,享受欲樂,住在妻兒擁擠的房子里,享用迦尸檀香,佩戴花鬘香料,接受金銀,很難判斷這些人是阿羅漢或已入阿羅漢道者。'大王,通過共同生活可以瞭解一個人的戒行。而且需要長時間,不是短暫的;需要注意,不是不注意;需要有智慧,不是愚鈍。大王,通過交往可以瞭解一個人的清凈。而且需要長時間,不是短暫的;需要注意,不是不注意;需要有智慧,不是愚鈍。大王,通過困難可以瞭解一個人的力量。而且需要長時間,不是短暫的;需要注意,不是不注意;需要有智慧,不是愚鈍。大王,通過討論可以瞭解一個人的智慧。而且需要長時間,不是短暫的;需要注意,不是不注意;需要有智慧,不是愚鈍。世尊,這些人是我的密探,他們偵察國土后回來。他們先偵察,我后確認。現在,世尊,他們將洗去塵垢,好好沐浴,塗抹香料,修剪鬚髮,穿上白衣,享受五種欲樂。" 於是世尊知此義,即時說此偈: "不以外表容貌知人, 不可輕信短暫所見; 以善自製為標記, 不自製者游此世間。如陶土耳環假冒, 如銅半錢鍍金裝飾; 有人隱藏真面目, 內不清凈外美觀。" 2. 五王經

Sāvatthinidānaṃ . Tena kho pana samayena pañcannaṃ rājūnaṃ pasenadipamukhānaṃ pañcahi kāmaguṇehi samappitānaṃ samaṅgībhūtānaṃ paricārayamānānaṃ ayamantarākathā udapādi – 『『kiṃ nu kho kāmānaṃ agga』』nti? Tatrekacce [tatreke (sī. pī.)] evamāhaṃsu – 『『rūpā kāmānaṃ agga』』nti. Ekacce evamāhaṃsu – 『『saddā kāmānaṃ agga』』nti. Ekacce evamāhaṃsu – 『『gandhā kāmānaṃ agga』』nti. Ekacce evamāhaṃsu – 『『rasā kāmānaṃ agga』』nti. Ekacce evamāhaṃsu – 『『phoṭṭhabbā kāmānaṃ agga』』nti. Yato kho te rājāno nāsakkhiṃsu aññamaññaṃ saññāpetuṃ.

Atha kho rājā pasenadi kosalo te rājāno etadavoca – 『『āyāma, mārisā, yena bhagavā tenupasaṅkamissāma; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ etamatthaṃ paṭipucchissāma. Yathā no bhagavā byākarissati tathā naṃ dhāressāmā』』ti [dhāreyyāmāti (sī. syā. kaṃ. pī.)]. 『『Evaṃ, mārisā』』ti kho te rājāno rañño pasenadissa kosalassa paccassosuṃ.

Atha kho te pañca rājāno pasenadipamukhā yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Ekamantaṃ nisinno kho rājā pasenadi kosalo bhagavantaṃ etadavoca – 『『idha, bhante, amhākaṃ pañcannaṃ rājūnaṃ pañcahi kāmaguṇehi samappitānaṃ samaṅgībhūtānaṃ paricārayamānānaṃ ayamantarākathā udapādi – 『kiṃ nu kho kāmānaṃ agga』nti? Ekacce evamāhaṃsu – 『rūpā kāmānaṃ agga』nti. Ekacce evamāhaṃsu – 『saddā kāmānaṃ agga』nti. Ekacce evamāhaṃsu – 『gandhā kāmānaṃ agga』nti. Ekacce evamāhaṃsu – 『rasā kāmānaṃ agga』nti. Ekacce evamāhaṃsu – 『phoṭṭhabbā kāmānaṃ agga』nti. Kiṃ nu kho, bhante, kāmānaṃ agga』』nti?

『『Manāpapariyantaṃ khvāhaṃ, mahārāja, pañcasu kāmaguṇesu agganti vadāmi. Teva [te ca (sī. pī. ka.), ye ca (syā. kaṃ.)], mahārāja, rūpā ekaccassa manāpā honti, teva [te ca (sī. pī. ka.)] rūpā ekaccassa amanāpā honti. Yehi ca yo rūpehi attamano hoti paripuṇṇasaṅkappo, so tehi rūpehi aññaṃ rūpaṃ uttaritaraṃ vā paṇītataraṃ vā na pattheti. Te tassa rūpā paramā honti. Te tassa rūpā anuttarā honti.

『『Teva , mahārāja, saddā ekaccassa manāpā honti, teva saddā ekaccassa amanāpā honti. Yehi ca yo saddehi attamano hoti paripuṇṇasaṅkappo, so tehi saddehi aññaṃ saddaṃ uttaritaraṃ vā paṇītataraṃ vā na pattheti. Te tassa saddā paramā honti. Te tassa saddā anuttarā honti.

『『Teva, mahārāja, gandhā ekaccassa manāpā honti, teva gandhā ekaccassa amanāpā honti. Yehi ca yo gandhehi attamano hoti paripuṇṇasaṅkappo, so tehi gandhehi aññaṃ gandhaṃ uttaritaraṃ vā paṇītataraṃ vā na pattheti. Te tassa gandhā paramā honti. Te tassa gandhā anuttarā honti.

『『Teva, mahārāja, rasā ekaccassa manāpā honti, teva rasā ekaccassa amanāpā honti. Yehi ca yo rasehi attamano hoti paripuṇṇasaṅkappo, so tehi rasehi aññaṃ rasaṃ uttaritaraṃ vā paṇītataraṃ vā na pattheti. Te tassa rasā paramā honti. Te tassa rasā anuttarā honti.

『『Teva, mahārāja, phoṭṭhabbā ekaccassa manāpā honti, teva phoṭṭhabbā ekaccassa amanāpā honti. Yehi ca yo phoṭṭhabbehi attamano hoti paripuṇṇasaṅkappo, so tehi phoṭṭhabbehi aññaṃ phoṭṭhabbaṃ uttaritaraṃ vā paṇītataraṃ vā na pattheti. Te tassa phoṭṭhabbā paramā honti. Te tassa phoṭṭhabbā anuttarā hontī』』ti.

Tena kho pana samayena candanaṅgaliko upāsako tassaṃ parisāyaṃ nisinno hoti. Atha kho candanaṅgaliko upāsako uṭṭhāyāsanā ekaṃsaṃ uttarāsaṅgaṃ karitvā yena bhagavā tenañjaliṃ paṇāmetvā bhagavantaṃ etadavoca – 『『paṭibhāti maṃ bhagavā, paṭibhāti maṃ sugatā』』ti. 『『Paṭibhātu taṃ candanaṅgalikā』』ti bhagavā avoca.

Atha kho candanaṅgaliko upāsako bhagavato sammukhā tadanurūpāya gāthāya abhitthavi –

『『Padumaṃ yathā kokanadaṃ sugandhaṃ,

Pāto siyā phullamavītagandhaṃ;

Aṅgīrasaṃ passa virocamānaṃ,

Tapantamādiccamivantalikkhe』』ti.

Atha kho te pañca rājāno candanaṅgalikaṃ upāsakaṃ pañcahi uttarāsaṅgehi acchādesuṃ. Atha kho candanaṅgaliko upāsako tehi pañcahi uttarāsaṅgehi bhagavantaṃ acchādesīti.

Doṇapākasuttaṃ
這是舍衛城的因緣。當時,以波斯匿為首的五位國王正享受著五種欲樂,他們之間產生了這樣的討論:"什麼是欲樂中最高的?"有些人說:"色是欲樂中最高的。"有些人說:"聲是欲樂中最高的。"有些人說:"香是欲樂中最高的。"有些人說:"味是欲樂中最高的。"有些人說:"觸是欲樂中最高的。"這些國王無法說服彼此。於是拘薩羅國王波斯匿對那些國王如是說:"朋友們,我們去見世尊吧;去後我們問世尊這個問題。世尊如何回答,我們就如何記住。""好的,朋友。"那些國王回答拘薩羅國王波斯匿。然後,以波斯匿為首的五位國王往詣世尊處。詣已,禮敬世尊,坐於一旁。坐於一旁的拘薩羅國王波斯匿對世尊如是說:"世尊,我們五位國王正享受著五種欲樂,我們之間產生了這樣的討論:'什麼是欲樂中最高的?'有些人說:'色是欲樂中最高的。'有些人說:'聲是欲樂中最高的。'有些人說:'香是欲樂中最高的。'有些人說:'味是欲樂中最高的。'有些人說:'觸是欲樂中最高的。'世尊,什麼是欲樂中最高的?" "大王,我說五種欲樂中以令人滿意為最高。大王,同樣的色對某些人是令人滿意的,對某些人是不令人滿意的。如果有人對某些色感到滿意,願望已滿,他不會再追求其他更高或更好的色。那些色對他來說是最高的,是無上的。大王,同樣的聲對某些人是令人滿意的,對某些人是不令人滿意的。如果有人對某些聲感到滿意,願望已滿,他不會再追求其他更高或更好的聲。那些聲對他來說是最高的,是無上的。大王,同樣的香對某些人是令人滿意的,對某些人是不令人滿意的。如果有人對某些香感到滿意,願望已滿,他不會再追求其他更高或更好的香。那些香對他來說是最高的,是無上的。大王,同樣的味對某些人是令人滿意的,對某些人是不令人滿意的。如果有人對某些味感到滿意,願望已滿,他不會再追求其他更高或更好的味。那些味對他來說是最高的,是無上的。大王,同樣的觸對某些人是令人滿意的,對某些人是不令人滿意的。如果有人對某些觸感到滿意,願望已滿,他不會再追求其他更高或更好的觸。那些觸對他來說是最高的,是無上的。" 當時,優婆塞旃檀伽利迦坐在那群眾中。於是優婆塞旃檀伽利迦從座位上起身,整理上衣,向世尊合掌,對世尊如是說:"世尊,我有所領悟。善逝,我有所領悟。""旃檀伽利迦,請說出你的領悟。"世尊如是說。於是優婆塞旃檀伽利迦當著世尊的面用適當的偈頌讚嘆: "如香紅蓮花盛開, 清晨芬芳未消散; 看那發光的佛陀, 如太陽照耀天空。" 然後,那五位國王用五件上衣覆蓋優婆塞旃檀伽利迦。優婆塞旃檀伽利迦用那五件上衣覆蓋世尊。
一斗飯經
Sāvatthinidānaṃ. Tena kho pana samayena rājā pasenadi kosalo doṇapākakuraṃ [doṇapākasudaṃ (sī.), doṇapākaṃ sudaṃ (pī.)] bhuñjati. Atha kho rājā pasenadi kosalo bhuttāvī mahassāsī yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi.

Atha kho bhagavā rājānaṃ pasenadiṃ kosalaṃ bhuttāviṃ mahassāsiṃ viditvā tāyaṃ velāyaṃ imaṃ gāthaṃ abhāsi –

『『Manujassa sadā satīmato,

Mattaṃ jānato laddhabhojane;

Tanukassa [tanu tassa (sī. pī.)] bhavanti vedanā,

Saṇikaṃ jīrati āyupālaya』』nti.

Tena kho pana samayena sudassano māṇavo rañño pasenadissa kosalassa piṭṭhito ṭhito hoti. Atha kho rājā pasenadi kosalo sudassanaṃ māṇavaṃ āmantesi – 『『ehi tvaṃ, tāta sudassana, bhagavato santike imaṃ gāthaṃ pariyāpuṇitvā mama bhattābhihāre (bhattābhihāre) [( ) sī. syā. kaṃ. pī. potthakesu natthi] bhāsa. Ahañca te devasikaṃ kahāpaṇasataṃ (kahāpaṇasataṃ) [( ) sī. syā. kaṃ. potthakesu natthi] niccaṃ bhikkhaṃ pavattayissāmī』』ti. 『『Evaṃ devā』』ti kho sudassano māṇavo rañño pasenadissa kosalassa paṭissutvā bhagavato santike imaṃ gāthaṃ pariyāpuṇitvā rañño pasenadissa kosalassa bhattābhihāre sudaṃ bhāsati –

『『Manujassa sadā satīmato,

Mattaṃ jānato laddhabhojane;

Tanukassa bhavanti vedanā,

Saṇikaṃ jīrati āyupālaya』』nti.

Atha kho rājā pasenadi kosalo anupubbena nāḷikodanaparamatāya [nāḷikodanamattāya (ka.)] saṇṭhāsi. Atha kho rājā pasenadi kosalo aparena samayena susallikhitagatto pāṇinā gattāni anumajjanto tāyaṃ velāyaṃ imaṃ udānaṃ udānesi – 『『ubhayena vata maṃ so bhagavā atthena anukampi – diṭṭhadhammikena ceva atthena samparāyikena cā』』ti.

Paṭhamasaṅgāmasuttaṃ
Sāvatthinidānaṃ. Atha kho rājā māgadho ajātasattu vedehiputto caturaṅginiṃ senaṃ sannayhitvā rājānaṃ pasenadiṃ kosalaṃ abbhuyyāsi yena kāsi. Assosi kho rājā pasenadi kosalo – 『『rājā kira māgadho ajātasattu vedehiputto caturaṅginiṃ senaṃ sannayhitvā mamaṃ abbhuyyāto yena kāsī』』ti. Atha kho rājā pasenadi kosalo caturaṅginiṃ senaṃ sannayhitvā rājānaṃ māgadhaṃ ajātasattuṃ vedehiputtaṃ paccuyyāsi yena kāsi. Atha kho rājā ca māgadho ajātasattu vedehiputto rājā ca pasenadi kosalo saṅgāmesuṃ. Tasmiṃ kho pana saṅgāme rājā māgadho ajātasattu vedehiputto rājānaṃ pasenadiṃ kosalaṃ parājesi. Parājito ca rājā pasenadi kosalo sakameva [saṅgāmā (ka.)] rājadhāniṃ sāvatthiṃ paccuyyāsi [pāyāsi (sī. pī.)].

Atha kho sambahulā bhikkhū pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya sāvatthiṃ piṇḍāya pavisiṃsu. Sāvatthiyaṃ piṇḍāya caritvā pacchābhattaṃ piṇḍapātapaṭikkantā yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Ekamantaṃ nisinnā kho te bhikkhū bhagavantaṃ etadavocuṃ –

『『Idha, bhante, rājā māgadho ajātasattu vedehiputto caturaṅginiṃ senaṃ sannayhitvā rājānaṃ pasenadiṃ kosalaṃ abbhuyyāsi yena kāsi. Assosi kho, bhante, rājā pasenadi kosalo – 『rājā kira māgadho ajātasattu vedehiputto caturaṅginiṃ senaṃ sannayhitvā mamaṃ abbhuyyāto yena kāsī』ti. Atha kho, bhante, rājā pasenadi kosalo caturaṅginiṃ senaṃ sannayhitvā rājānaṃ māgadhaṃ ajātasattuṃ vedehiputtaṃ paccuyyāsi yena kāsi. Atha kho, bhante, rājā ca māgadho ajātasattu vedehiputto rājā ca pasenadi kosalo saṅgāmesuṃ. Tasmiṃ kho pana, bhante, saṅgāme rājā māgadho ajātasattu vedehiputto rājānaṃ pasenadiṃ kosalaṃ parājesi. Parājito ca, bhante, rājā pasenadi kosalo sakameva rājadhāniṃ sāvatthiṃ paccuyyāsī』』ti.

『『Rājā, bhikkhave, māgadho ajātasattu vedehiputto pāpamitto pāpasahāyo pāpasampavaṅko; rājā ca kho, bhikkhave, pasenadi kosalo kalyāṇamitto kalyāṇasahāyo kalyāṇasampavaṅko. Ajjeva [ajjatañca (sī. pī.), ajjevaṃ (syā. kaṃ.)], bhikkhave , rājā pasenadi kosalo imaṃ rattiṃ dukkhaṃ seti parājito』』ti. Idamavoca…pe…

『『Jayaṃ veraṃ pasavati, dukkhaṃ seti parājito;

Upasanto sukhaṃ seti, hitvā jayaparājaya』』nti.

Dutiyasaṅgāmasuttaṃ
這是舍衛城的因緣。當時,拘薩羅國王波斯匿吃了一斗飯。吃完后,拘薩羅國王波斯匿呼吸沉重,往詣世尊處。詣已,禮敬世尊,坐於一旁。世尊知道拘薩羅國王波斯匿吃完后呼吸沉重,即時說此偈: "人若常保正念, 知食量適可度; 痛苦自然減少, 慢慢消化延壽。" 當時,青年須達舍那站在拘薩羅國王波斯匿身後。拘薩羅國王波斯匿對青年須達舍那說:"來吧,親愛的須達舍那,你從世尊那裡學會這首偈頌,在我進餐時誦讀。我每天會給你一百錢作為固定的佈施。""是,陛下。"青年須達舍那回答拘薩羅國王波斯匿,從世尊那裡學會這首偈頌,在拘薩羅國王波斯匿進餐時誦讀: "人若常保正念, 知食量適可度; 痛苦自然減少, 慢慢消化延壽。" 於是拘薩羅國王波斯匿逐漸減少到只吃一那利迦的飯量。後來,拘薩羅國王波斯匿身體變得苗條,用手撫摸身體時,說出這句感嘆:"世尊真是從兩方面關懷我 - 現世利益和來世利益。"
第一戰爭經
這是舍衛城的因緣。當時,摩揭陀國王阿阇世韋提希子集結四軍,向拘薩羅國王波斯匿進軍,到達迦尸。拘薩羅國王波斯匿聽說:"摩揭陀國王阿阇世韋提希子集結四軍向我進軍,到達迦尸。"於是拘薩羅國王波斯匿也集結四軍,迎戰摩揭陀國王阿阇世韋提希子,到達迦尸。然後摩揭陀國王阿阇世韋提希子和拘薩羅國王波斯匿交戰。在那場戰爭中,摩揭陀國王阿阇世韋提希子戰勝了拘薩羅國王波斯匿。戰敗的拘薩羅國王波斯匿退回自己的都城舍衛城。當時,眾多比丘在上午穿好衣服,拿著缽和衣進入舍衛城乞食。在舍衛城乞食后,飯後返回,往詣世尊處。詣已,禮敬世尊,坐於一旁。坐於一旁的那些比丘對世尊如是說: "世尊,這裡摩揭陀國王阿阇世韋提希子集結四軍,向拘薩羅國王波斯匿進軍,到達迦尸。世尊,拘薩羅國王波斯匿聽說:'摩揭陀國王阿阇世韋提希子集結四軍向我進軍,到達迦尸。'世尊,於是拘薩羅國王波斯匿也集結四軍,迎戰摩揭陀國王阿阇世韋提希子,到達迦尸。世尊,然後摩揭陀國王阿阇世韋提希子和拘薩羅國王波斯匿交戰。世尊,在那場戰爭中,摩揭陀國王阿阇世韋提希子戰勝了拘薩羅國王波斯匿。世尊,戰敗的拘薩羅國王波斯匿退回自己的都城舍衛城。" "比丘們,摩揭陀國王阿阇世韋提希子有惡友、惡伴、惡同伴;比丘們,拘薩羅國王波斯匿有善友、善伴、善同伴。比丘們,今天晚上,戰敗的拘薩羅國王波斯匿將痛苦地睡眠。"世尊如是說... "勝利生怨恨,敗者痛苦眠; 捨棄勝與敗,平靜安樂眠。"
第二戰爭經

126.[ettha 『『atha kho rājā pasenadi kosalo caturaṅginiṃ senaṃ sannayhitvā rājānaṃ māgadhaṃ ajātasattuṃ vedehiputtaṃ abbhuyyāsī』』ti ādinā pāṭhena bhavitabbaṃ. aṭṭhakathāyaṃ hi 『『abbhuyyāsīti parājaye garahappatto…pe… vuttajayakāraṇaṃ sutvā abhiuyyāsī』』ti vuttaṃ] Atha kho rājā māgadho ajātasattu vedehiputto caturaṅginiṃ senaṃ sannayhitvā rājānaṃ pasenadiṃ kosalaṃ abbhuyyāsi yena kāsi. Assosi kho rājā pasenadi kosalo – 『『rājā kira māgadho ajātasattu vedehiputto caturaṅginiṃ senaṃ sannayhitvā mamaṃ abbhuyyāto yena kāsī』』ti. Atha kho rājā pasenadi kosalo caturaṅginiṃ senaṃ sannayhitvā rājānaṃ māgadhaṃ ajātasattuṃ vedehiputtaṃ paccuyyāsi yena kāsi. Atha kho rājā ca māgadho ajātasattu vedehiputto rājā ca pasenadi kosalo saṅgāmesuṃ. Tasmiṃ kho pana saṅgāme rājā pasenadi kosalo rājānaṃ māgadhaṃ ajātasattuṃ vedehiputtaṃ parājesi, jīvaggāhañca naṃ aggahesi. Atha kho rañño pasenadissa kosalassa etadahosi – 『『kiñcāpi kho myāyaṃ rājā māgadho ajātasattu vedehiputto adubbhantassa dubbhati, atha ca pana me bhāgineyyo hoti. Yaṃnūnāhaṃ rañño māgadhassa ajātasattuno vedehiputtassa sabbaṃ hatthikāyaṃ pariyādiyitvā sabbaṃ assakāyaṃ pariyādiyitvā sabbaṃ rathakāyaṃ pariyādiyitvā sabbaṃ pattikāyaṃ pariyādiyitvā jīvantameva naṃ osajjeyya』』nti [ossajjeyyanti (sī. syā. kaṃ. pī.)].

Atha kho rājā pasenadi kosalo rañño māgadhassa ajātasattuno vedehiputtassa sabbaṃ hatthikāyaṃ pariyādiyitvā sabbaṃ assakāyaṃ pariyādiyitvā sabbaṃ rathakāyaṃ pariyādiyitvā sabbaṃ pattikāyaṃ pariyādiyitvā jīvantameva naṃ osajji [ossaji (sī.), ossajji (syā. kaṃ. pī.)].

Atha kho sambahulā bhikkhū pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya sāvatthiṃ piṇḍāya pavisiṃsu. Sāvatthiyaṃ piṇḍāya caritvā pacchābhattaṃ piṇḍapātapaṭikkantā yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Ekamantaṃ nisinnā kho te bhikkhū bhagavantaṃ etadavocuṃ –

『『Idha , bhante, rājā māgadho ajātasattu vedehiputto caturaṅginiṃ senaṃ sannayhitvā rājānaṃ pasenadiṃ kosalaṃ abbhuyyāsi yena kāsi. Assosi kho, bhante, rājā pasenadi kosalo – 『rājā kira māgadho ajātasattu vedehiputto caturaṅginiṃ senaṃ sannayhitvā mamaṃ abbhuyyāto yena kāsī』ti. Atha kho, bhante, rājā pasenadi kosalo caturaṅginiṃ senaṃ sannayhitvā rājānaṃ māgadhaṃ ajātasattuṃ vedehiputtaṃ paccuyyāsi yena kāsi. Atha kho, bhante, rājā ca māgadho ajātasattu vedehiputto rājā ca pasenadi kosalo saṅgāmesuṃ. Tasmiṃ kho pana, bhante, saṅgāme rājā pasenadi kosalo rājānaṃ māgadhaṃ ajātasattuṃ vedehiputtaṃ parājesi, jīvaggāhañca naṃ aggahesi. Atha kho, bhante, rañño pasenadissa kosalassa etadahosi – 『kiñcāpi kho myāyaṃ rājā māgadho ajātasattu vedehiputto adubbhantassa dubbhati, atha ca pana me bhāgineyyo hoti. Yaṃnūnāhaṃ rañño māgadhassa ajātasattuno vedehiputtassa sabbaṃ hatthikāyaṃ pariyādiyitvā sabbaṃ assakāyaṃ sabbaṃ rathakāyaṃ sabbaṃ pattikāyaṃ pariyādiyitvā jīvantameva naṃ osajjeyya』』』nti.

『『Atha kho, bhante, rājā pasenadi kosalo rañño māgadhassa ajātasattuno vedehiputtassa sabbaṃ hatthikāyaṃ pariyādiyitvā sabbaṃ assakāyaṃ pariyādiyitvā sabbaṃ rathakāyaṃ pariyādiyitvā sabbaṃ pattikāyaṃ pariyādiyitvā jīvantameva naṃ osajjī』』ti. Atha kho bhagavā etamatthaṃ viditvā tāyaṃ velāyaṃ imā gāthāyo abhāsi –

『『Vilumpateva puriso, yāvassa upakappati;

Yadā caññe vilumpanti, so vilutto viluppati [vilumpati (sī. pī. ka.)].

『『Ṭhānañhi maññati bālo, yāva pāpaṃ na paccati;

Yadā ca paccati pāpaṃ, atha dukkhaṃ nigacchati.

『『Hantā labhati [labhati hantā (sī. syā. kaṃ.)] hantāraṃ, jetāraṃ labhate jayaṃ;

Akkosako ca akkosaṃ, rosetārañca rosako;

Atha kammavivaṭṭena, so vilutto viluppatī』』ti.

Mallikāsuttaṃ
然後摩揭陀國王阿阇世韋提希子集結四軍,向拘薩羅國王波斯匿進軍,到達迦尸。拘薩羅國王波斯匿聽說:"摩揭陀國王阿阇世韋提希子集結四軍向我進軍,到達迦尸。"於是拘薩羅國王波斯匿也集結四軍,迎戰摩揭陀國王阿阇世韋提希子,到達迦尸。然後摩揭陀國王阿阇世韋提希子和拘薩羅國王波斯匿交戰。在那場戰爭中,拘薩羅國王波斯匿戰勝了摩揭陀國王阿阇世韋提希子,並活捉了他。於是拘薩羅國王波斯匿想:"雖然這個摩揭陀國王阿阇世韋提希子對我這個無害之人做了有害的事,但他畢竟是我的外甥。我何不沒收摩揭陀國王阿阇世韋提希子的所有象兵、馬兵、車兵、步兵,然後放他一條生路呢?" 於是拘薩羅國王波斯匿沒收了摩揭陀國王阿阇世韋提希子的所有象兵、馬兵、車兵、步兵,然後放他一條生路。當時,眾多比丘在上午穿好衣服,拿著缽和衣進入舍衛城乞食。在舍衛城乞食后,飯後返回,往詣世尊處。詣已,禮敬世尊,坐於一旁。坐於一旁的那些比丘對世尊如是說: "世尊,這裡摩揭陀國王阿阇世韋提希子集結四軍,向拘薩羅國王波斯匿進軍,到達迦尸。世尊,拘薩羅國王波斯匿聽說:'摩揭陀國王阿阇世韋提希子集結四軍向我進軍,到達迦尸。'世尊,於是拘薩羅國王波斯匿也集結四軍,迎戰摩揭陀國王阿阇世韋提希子,到達迦尸。世尊,然後摩揭陀國王阿阇世韋提希子和拘薩羅國王波斯匿交戰。世尊,在那場戰爭中,拘薩羅國王波斯匿戰勝了摩揭陀國王阿阇世韋提希子,並活捉了他。世尊,於是拘薩羅國王波斯匿想:'雖然這個摩揭陀國王阿阇世韋提希子對我這個無害之人做了有害的事,但他畢竟是我的外甥。我何不沒收摩揭陀國王阿阇世韋提希子的所有象兵、馬兵、車兵、步兵,然後放他一條生路呢?' 世尊,於是拘薩羅國王波斯匿沒收了摩揭陀國王阿阇世韋提希子的所有象兵、馬兵、車兵、步兵,然後放他一條生路。"於是世尊知此義,即時說此偈: "人掠奪他人,只要對己有利; 當他人掠奪他,他被掠奪也掠奪。愚者以為安穩,惡業尚未成熟; 當惡業成熟時,他就遭遇痛苦。殺者遇到殺者,勝者遇到勝者; 罵者遇到罵者,怒者遇到怒者; 業報輪迴中,他被掠奪也掠奪。"
末利經
Sāvatthinidānaṃ . Atha kho rājā pasenadi kosalo yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Atha kho aññataro puriso yena rājā pasenadi kosalo tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā rañño pasenadissa kosalassa upakaṇṇake ārocesi – 『『mallikā, deva, devī dhītaraṃ vijātā』』ti. Evaṃ vutte, rājā pasenadi kosalo anattamano ahosi.

Atha kho bhagavā rājānaṃ pasenadiṃ kosalaṃ anattamanataṃ viditvā tāyaṃ velāyaṃ imā gāthāyo abhāsi –

『『Itthīpi hi ekacciyā, seyyā posa janādhipa;

Medhāvinī sīlavatī, sassudevā patibbatā.

『『Tassā yo jāyati poso, sūro hoti disampati;

Tādisā subhagiyā [subhariyāputto (ka.)] putto, rajjampi anusāsatī』』ti.

Appamādasuttaṃ
Sāvatthinidānaṃ . Ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho rājā pasenadi kosalo bhagavantaṃ etadavoca – 『『atthi nu kho, bhante, eko dhammo yo ubho atthe samadhiggayha tiṭṭhati – diṭṭhadhammikañceva atthaṃ samparāyikañcā』』ti?

『『Atthi kho, mahārāja, eko dhammo yo ubho atthe samadhiggayha tiṭṭhati – diṭṭhadhammikañceva atthaṃ samparāyikañcā』』ti.

『『Katamo pana, bhante, eko dhammo, yo ubho atthe samadhiggayha tiṭṭhati – diṭṭhadhammikañceva atthaṃ samparāyikañcā』』ti?

『『Appamādo kho, mahārāja, eko dhammo, yo ubho atthe samadhiggayha tiṭṭhati – diṭṭhadhammikañceva atthaṃ samparāyikañcāti. Seyyathāpi, mahārāja, yāni kānici jaṅgalānaṃ [jaṅgamānaṃ (sī. pī.)] pāṇānaṃ padajātāni, sabbāni tāni hatthipade samodhānaṃ gacchanti, hatthipadaṃ tesaṃ aggamakkhāyati – yadidaṃ mahantattena; evameva kho, mahārāja, appamādo eko dhammo, yo ubho atthe samadhiggayha tiṭṭhati – diṭṭhadhammikañceva atthaṃ samparāyikañcā』』ti. Idamavoca…pe…

『『Āyuṃ arogiyaṃ vaṇṇaṃ, saggaṃ uccākulīnataṃ;

Ratiyo patthayantena, uḷārā aparāparā.

『『Appamādaṃ pasaṃsanti, puññakiriyāsu paṇḍitā;

Appamatto ubho atthe, adhiggaṇhāti paṇḍito.

『『Diṭṭhe dhamme ca yo attho, yo cattho samparāyiko;

Atthābhisamayā dhīro, paṇḍitoti pavuccatī』』ti.

Kalyāṇamittasuttaṃ
這是舍衛城的因緣。當時,拘薩羅國王波斯匿往詣世尊處。詣已,禮敬世尊,坐於一旁。這時,一個人往詣拘薩羅國王波斯匿處。詣已,在拘薩羅國王波斯匿耳邊報告說:"陛下,王后末利夫人生了一個女兒。"聽到這話,拘薩羅國王波斯匿不高興。世尊知道拘薩羅國王波斯匿不高興,即時說此偈: "統治者啊,有些女人, 比男人更優秀; 有智慧有戒德, 孝敬婆婆忠於夫。她所生的兒子, 可能成為英雄國王; 這樣賢妻的兒子, 甚至可以統治國家。"
不放逸經
這是舍衛城的因緣。坐於一旁。坐於一旁的拘薩羅國王波斯匿對世尊如是說:"世尊,有沒有一法能同時成就兩種利益 - 現世利益和來世利益?" "大王,有一法能同時成就兩種利益 - 現世利益和來世利益。" "世尊,是哪一法能同時成就兩種利益 - 現世利益和來世利益?" "大王,不放逸是能同時成就兩種利益 - 現世利益和來世利益的一法。大王,就像所有陸地動物的足跡都包含在象足跡中,象足跡被稱為最大;同樣,大王,不放逸是能同時成就兩種利益 - 現世利益和來世利益的一法。"世尊如是說... "長壽健康美貌, 生天高貴家庭, 不斷追求快樂, 越來越高尚的人。智者讚歎不放逸, 行善積福的人; 不放逸的智者, 成就兩種利益。現世利益來世利益, 通達利益的智者, 被稱為真正的智者。"
善友經
Sāvatthinidānaṃ. Ekamantaṃ nisinno kho rājā pasenadi kosalo bhagavantaṃ etadavoca – 『『idha mayhaṃ , bhante, rahogatassa paṭisallīnassa evaṃ cetaso parivitakko udapādi – 『svākkhāto bhagavatā dhammo, so ca kho kalyāṇamittassa kalyāṇasahāyassa kalyāṇasampavaṅkassa, no pāpamittassa no pāpasahāyassa no pāpasampavaṅkassā』』』ti.

『『Evametaṃ, mahārāja, evametaṃ, mahārāja! Svākkhāto , mahārāja, mayā dhammo. So ca kho kalyāṇamittassa kalyāṇasahāyassa kalyāṇasampavaṅkassa, no pāpamittassa no pāpasahāyassa no pāpasampavaṅkassāti.

『『Ekamidāhaṃ, mahārāja, samayaṃ sakkesu viharāmi nagarakaṃ nāma sakyānaṃ nigamo. Atha kho, mahārāja, ānando bhikkhu yenāhaṃ tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā maṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho, mahārāja, ānando bhikkhu maṃ etadavoca – 『upaḍḍhamidaṃ, bhante, brahmacariyassa – yadidaṃ kalyāṇamittatā kalyāṇasahāyatā kalyāṇasampavaṅkatā』』』ti.

『『Evaṃ vuttāhaṃ, mahārāja, ānandaṃ bhikkhuṃ etadavocaṃ – 『mā hevaṃ, ānanda, mā hevaṃ, ānanda! Sakalameva hidaṃ, ānanda, brahmacariyaṃ – yadidaṃ kalyāṇamittatā kalyāṇasahāyatā kalyāṇasampavaṅkatā. Kalyāṇamittassetaṃ, ānanda, bhikkhuno pāṭikaṅkhaṃ kalyāṇasahāyassa kalyāṇasampavaṅkassa ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bhāvessati ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bahulīkarissati』』』.

『『Kathañca, ānanda, bhikkhu kalyāṇamitto kalyāṇasahāyo kalyāṇasampavaṅko ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bhāveti, ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bahulīkaroti? Idhānanda, bhikkhu sammādiṭṭhiṃ bhāveti vivekanissitaṃ virāganissitaṃ nirodhanissitaṃ vossaggapariṇāmiṃ, sammāsaṅkappaṃ bhāveti…pe… sammāvācaṃ bhāveti…pe… sammākammantaṃ bhāveti…pe… sammāājīvaṃ bhāveti…pe… sammāvāyāmaṃ bhāveti…pe… sammāsatiṃ bhāveti…pe… sammāsamādhiṃ bhāveti vivekanissitaṃ virāganissitaṃ nirodhanissitaṃ vossaggapariṇāmiṃ. Evaṃ kho, ānanda, bhikkhu kalyāṇamitto kalyāṇasahāyo kalyāṇasampavaṅko ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bhāveti, ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bahulīkaroti. Tadamināpetaṃ, ānanda, pariyāyena veditabbaṃ yathā sakalamevidaṃ brahmacariyaṃ – yadidaṃ kalyāṇamittatā kalyāṇasahāyatā kalyāṇasampavaṅkatā』』ti.

『『Mamañhi, ānanda, kalyāṇamittaṃ āgamma jātidhammā sattā jātiyā parimuccanti, jarādhammā sattā jarāya parimuccanti, byādhidhammā sattā byādhito parimuccanti, maraṇadhammā sattā maraṇena parimuccanti, sokaparidevadukkhadomanassupāyāsadhammā sattā sokaparidevadukkhadomanassupāyāsehi parimuccanti. Iminā kho etaṃ, ānanda, pariyāyena veditabbaṃ yathā sakalamevidaṃ brahmacariyaṃ – yadidaṃ kalyāṇamittatā kalyāṇasahāyatā kalyāṇasampavaṅkatā』』ti.

『『Tasmātiha te, mahārāja, evaṃ sikkhitabbaṃ – 『kalyāṇamitto bhavissāmi kalyāṇasahāyo kalyāṇasampavaṅko』ti. Evañhi te , mahārāja, sikkhitabbaṃ.

『『Kalyāṇamittassa te, mahārāja, kalyāṇasahāyassa kalyāṇasampavaṅkassa ayaṃ eko dhammo upanissāya vihātabbo – appamādo kusalesu dhammesu.

『『Appamattassa te, mahārāja, viharato appamādaṃ upanissāya, itthāgārassa anuyantassa evaṃ bhavissati – 『rājā kho appamatto viharati, appamādaṃ upanissāya. Handa, mayampi appamattā viharāma, appamādaṃ upanissāyā』』』ti.

『『Appamattassa te, mahārāja, viharato appamādaṃ upanissāya, khattiyānampi anuyantānaṃ evaṃ bhavissati – 『rājā kho appamatto viharati appamādaṃ upanissāya. Handa, mayampi appamattā viharāma, appamādaṃ upanissāyā』』』ti.

『『Appamattassa te, mahārāja, viharato appamādaṃ upanissāya, balakāyassapi evaṃ bhavissati – 『rājā kho appamatto viharati appamādaṃ upanissāya. Handa, mayampi appamattā viharāma, appamādaṃ upanissāyā』』』ti.

這是舍衛城的因緣。坐於一旁的拘薩羅國王波斯匿對世尊如是說:"世尊,我獨處靜坐時,心中生起這樣的想法:'世尊善說法,但那是對有善友、善伴、善同伴的人,不是對有惡友、惡伴、惡同伴的人。'" "大王,正是如此,正是如此!大王,我善說法,但那是對有善友、善伴、善同伴的人,不是對有惡友、惡伴、惡同伴的人。大王,有一次我住在釋迦族的一個名叫那伽拉卡的村莊。大王,當時比丘阿難往詣我處。詣已,禮敬我,坐於一旁。大王,坐於一旁的比丘阿難對我如是說:'世尊,這是梵行的一半 - 即善友、善伴、善同伴。' 大王,我聽了這話,對比丘阿難如是說:'阿難,不要這樣說,不要這樣說!阿難,這是整個梵行 - 即善友、善伴、善同伴。阿難,有善友、善伴、善同伴的比丘,可望修習八支聖道,多修八支聖道。' 阿難,有善友、善伴、善同伴的比丘如何修習八支聖道,多修八支聖道?阿難,在此,比丘修習正見,依止遠離、依止離欲、依止滅、向于舍;修習正思惟...修習正語...修習正業...修習正命...修習正精進...修習正念...修習正定,依止遠離、依止離欲、依止滅、向于舍。阿難,有善友、善伴、善同伴的比丘就是這樣修習八支聖道,多修八支聖道。阿難,由此也可以瞭解,這整個梵行就是善友、善伴、善同伴。阿難,因為依靠我這個善友,有生法的眾生從生中解脫,有老法的眾生從老中解脫,有病法的眾生從病中解脫,有死法的眾生從死中解脫,有憂悲苦惱法的眾生從憂悲苦惱中解脫。阿難,由此也可以瞭解,這整個梵行就是善友、善伴、善同伴。因此,大王,你應當這樣學:'我將成為有善友、善伴、善同伴的人。'大王,你應當這樣學。大王,你有善友、善伴、善同伴,應當依靠這一法而住 - 對善法不放逸。大王,如果你住于不放逸,依靠不放逸,你的後宮會這樣想:'國王住于不放逸,依靠不放逸。來吧,我們也住于不放逸,依靠不放逸。' 大王,如果你住于不放逸,依靠不放逸,你的臣屬也會這樣想:'國王住于不放逸,依靠不放逸。來吧,我們也住于不放逸,依靠不放逸。' 大王,如果你住于不放逸,依靠不放逸,你的軍隊也會這樣想:'國王住于不放逸,依靠不放逸。來吧,我們也住于不放逸,依靠不放逸。'

『『Appamattassa te, mahārāja, viharato appamādaṃ upanissāya, negamajānapadassapi evaṃ bhavissati – 『rājā kho appamatto viharati, appamādaṃ upanissāya. Handa, mayampi appamattā viharāma, appamādaṃ upanissāyā』』』ti?

『『Appamattassa te, mahārāja, viharato appamādaṃ upanissāya, attāpi gutto rakkhito bhavissati – itthāgārampi guttaṃ rakkhitaṃ bhavissati, kosakoṭṭhāgārampi guttaṃ rakkhitaṃ bhavissatī』』ti. Idamavoca…pe…

『『Bhoge patthayamānena, uḷāre aparāpare;

Appamādaṃ pasaṃsanti, puññakiriyāsu paṇḍitā.

『『Appamatto ubho atthe, adhiggaṇhāti paṇḍito;

Diṭṭhe dhamme ca yo attho, yo cattho samparāyiko;

Atthābhisamayā dhīro, paṇḍitoti pavuccatī』』ti.

Paṭhamaaputtakasuttaṃ

"大王,如果你住于不放逸,依靠不放逸,城市和鄉村的人民也會這樣想:'國王住于不放逸,依靠不放逸。來吧,我們也住于不放逸,依靠不放逸。' 大王,如果你住于不放逸,依靠不放逸,你自己也會受到保護和守護,你的後宮也會受到保護和守護,你的國庫也會受到保護和守護。"世尊如是說... "追求越來越高尚的財富, 智者讚歎不放逸, 行善積福的人。不放逸的智者, 成就兩種利益; 現世利益來世利益, 通達利益的智者, 被稱為真正的智者。" 9. 第一無子經

Sāvatthinidānaṃ. Atha kho rājā pasenadi kosalo divā divassa yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho rājānaṃ pasenadiṃ kosalaṃ bhagavā etadavoca – 『『handa, kuto nu tvaṃ, mahārāja, āgacchasi divā divassā』』ti?

『『Idha, bhante, sāvatthiyaṃ seṭṭhi gahapati kālaṅkato. Tamahaṃ aputtakaṃ sāpateyyaṃ rājantepuraṃ atiharitvā āgacchāmi. Asīti, bhante, satasahassāni hiraññasseva, ko pana vādo rūpiyassa ! Tassa kho pana, bhante, seṭṭhissa gahapatissa evarūpo bhattabhogo ahosi – kaṇājakaṃ bhuñjati bilaṅgadutiyaṃ. Evarūpo vatthabhogo ahosi – sāṇaṃ dhāreti tipakkhavasanaṃ. Evarūpo yānabhogo ahosi – jajjararathakena yāti paṇṇachattakena dhāriyamānenā』』ti.

『『Evametaṃ, mahārāja, evametaṃ, mahārāja! Asappuriso kho, mahārāja, uḷāre bhoge labhitvā nevattānaṃ sukheti pīṇeti, na mātāpitaro sukheti pīṇeti, na puttadāraṃ sukheti pīṇeti, na dāsakammakaraporise sukheti pīṇeti, na mittāmacce sukheti pīṇeti, na samaṇabrāhmaṇesu uddhaggikaṃ dakkhiṇaṃ patiṭṭhāpeti sovaggikaṃ sukhavipākaṃ saggasaṃvattanikaṃ. Tassa te bhoge evaṃ sammā aparibhuñjiyamāne [aparibhuñjamāno (sabbattha)] rājāno vā haranti corā vā haranti aggi vā ḍahati udakaṃ vā vahati appiyā vā dāyādā haranti. Evaṃsa te [evaṃ sante (sī. pī.)], mahārāja, bhogā sammā aparibhuñjiyamānā parikkhayaṃ gacchanti, no paribhogaṃ.

『『Seyyathāpi, mahārāja, amanussaṭṭhāne pokkharaṇī acchodakā sītodakā sātodakā setodakā supatitthā ramaṇīyā. Taṃ jano neva hareyya na piveyya na nahāyeyya na yathāpaccayaṃ vā kareyya. Evañhi taṃ, mahārāja, udakaṃ sammā aparibhuñjiyamānaṃ [aparibhuñjamānaṃ (syā. kaṃ.)] parikkhayaṃ gaccheyya , no paribhogaṃ. Evameva kho, mahārāja, asappuriso uḷāre bhoge labhitvā nevattānaṃ sukheti pīṇeti, na mātāpitaro sukheti pīṇeti, na puttadāraṃ sukheti pīṇeti, na dāsakammakaraporise sukheti pīṇeti, na mittāmacce sukheti pīṇeti, na samaṇabrāhmaṇesu uddhaggikaṃ dakkhiṇaṃ patiṭṭhāpeti sovaggikaṃ sukhavipākaṃ saggasaṃvattanikaṃ. Tassa te bhoge evaṃ sammā aparibhuñjiyamāne rājāno vā haranti corā vā haranti aggi vā ḍahati udakaṃ vā vahati appiyā vā dāyādā haranti. Evaṃsa te [evaṃ sante (sī. pī.)], mahārāja, bhogā sammā aparibhuñjiyamānā parikkhayaṃ gacchanti, no paribhogaṃ.

『『Sappuriso ca kho, mahārāja, uḷāre bhoge labhitvā attānaṃ sukheti pīṇeti, mātāpitaro sukheti pīṇeti, puttadāraṃ sukheti pīṇeti, dāsakammakaraporise sukheti pīṇeti, mittāmacce sukheti pīṇeti, samaṇabrāhmaṇesu uddhaggikaṃ dakkhiṇaṃ patiṭṭhāpeti sovaggikaṃ sukhavipākaṃ saggasaṃvattanikaṃ. Tassa te bhoge evaṃ sammā paribhuñjiyamāne neva rājāno haranti , na corā haranti, na aggi ḍahati, na udakaṃ vahati, na appiyā dāyādā haranti. Evaṃsa te, mahārāja, bhogā sammā paribhuñjiyamānā paribhogaṃ gacchanti, no parikkhayaṃ.

『『Seyyathāpi, mahārāja, gāmassa vā nigamassa vā avidūre pokkharaṇī acchodakā sītodakā sātodakā setodakā supatitthā ramaṇīyā. Tañca udakaṃ jano hareyyapi piveyyapi nahāyeyyapi yathāpaccayampi kareyya. Evañhi taṃ, mahārāja, udakaṃ sammā paribhuñjiyamānaṃ paribhogaṃ gaccheyya, no parikkhayaṃ. Evameva kho, mahārāja, sappuriso uḷāre bhoge labhitvā attānaṃ sukheti pīṇeti, mātāpitaro sukheti pīṇeti, puttadāraṃ sukheti pīṇeti, dāsakammakaraporise sukheti pīṇeti, mittāmacce sukheti pīṇeti, samaṇabrāhmaṇesu uddhaggikaṃ dakkhiṇaṃ patiṭṭhāpeti sovaggikaṃ sukhavipākaṃ saggasaṃvattanikaṃ. Tassa te bhoge evaṃ sammā paribhuñjiyamāne neva rājāno haranti, na corā haranti, na aggi ḍahati, na udakaṃ vahati, na appiyā dāyādā haranti. Evaṃsa te, mahārāja, bhogā sammā paribhuñjiyamānā paribhogaṃ gacchanti, no parikkhaya』』nti.

『『Amanussaṭṭhāne udakaṃva sītaṃ,

Tadapeyyamānaṃ parisosameti;

Evaṃ dhanaṃ kāpuriso labhitvā,

Nevattanā bhuñjati no dadāti.

這是舍衛城的因緣。當時,拘薩羅國王波斯匿在白天往詣世尊處。詣已,禮敬世尊,坐於一旁。世尊對坐於一旁的拘薩羅國王波斯匿如是說:"大王,你這個時候從哪裡來?" "世尊,舍衛城的一位長者去世了。我把他無子的財產運到王宮後來這裡。世尊,僅黃金就有八千萬,更不用說白銀了!世尊,但是那位長者的飲食是這樣的 - 他吃的是發黴的米飯,配上酸粥。他的衣著是這樣的 - 他穿的是粗麻布,三層縫補的衣服。他的交通工具是這樣的 - 他乘坐的是破舊的車,上面撐著樹葉做的傘。" "大王,正是如此,正是如此!大王,不善人獲得巨大財富后,既不使自己快樂滿足,也不使父母快樂滿足,不使妻子兒女快樂滿足,不使奴僕僱工快樂滿足,不使朋友同事快樂滿足,也不在沙門婆羅門中建立能帶來天界、快樂果報、導向天界的上升供養。大王,他的那些財富沒有被正確使用,就會被國王奪走,或被盜賊搶走,或被火燒燬,或被水沖走,或被不喜歡的繼承人奪走。大王,這樣,那些財富沒有被正確使用,就會耗盡,而不是被享用。大王,就像在無人居住的地方有一個清澈、涼爽、甜美、清凈、容易進入、令人愉悅的池塘。人們既不取用它,也不飲用它,也不在裡面洗浴,也不按需要使用它。大王,這樣,那水沒有被正確使用,就會乾涸,而不是被享用。同樣,大王,不善人獲得巨大財富后,既不使自己快樂滿足,也不使父母快樂滿足,不使妻子兒女快樂滿足,不使奴僕僱工快樂滿足,不使朋友同事快樂滿足,也不在沙門婆羅門中建立能帶來天界、快樂果報、導向天界的上升供養。大王,他的那些財富沒有被正確使用,就會被國王奪走,或被盜賊搶走,或被火燒燬,或被水沖走,或被不喜歡的繼承人奪走。大王,這樣,那些財富沒有被正確使用,就會耗盡,而不是被享用。但是大王,善人獲得巨大財富后,會使自己快樂滿足,使父母快樂滿足,使妻子兒女快樂滿足,使奴僕僱工快樂滿足,使朋友同事快樂滿足,也在沙門婆羅門中建立能帶來天界、快樂果報、導向天界的上升供養。大王,他的那些財富被正確使用,就不會被國王奪走,不會被盜賊搶走,不會被火燒燬,不會被水沖走,不會被不喜歡的繼承人奪走。大王,這樣,那些財富被正確使用,就會被享用,而不會耗盡。大王,就像在村莊或城鎮附近有一個清澈、涼爽、甜美、清凈、容易進入、令人愉悅的池塘。人們會取用它,飲用它,在裡面洗浴,按需要使用它。大王,這樣,那水被正確使用,就會被享用,而不會乾涸。同樣,大王,善人獲得巨大財富后,會使自己快樂滿足,使父母快樂滿足,使妻子兒女快樂滿足,使奴僕僱工快樂滿足,使朋友同事快樂滿足,也在沙門婆羅門中建立能帶來天界、快樂果報、導向天界的上升供養。大王,他的那些財富被正確使用,就不會被國王奪走,不會被盜賊搶走,不會被火燒燬,不會被水沖走,不會被不喜歡的繼承人奪走。大王,這樣,那些財富被正確使用,就會被享用,而不會耗盡。" "無人之地的涼水, 無人飲用就乾涸; 惡人獲得財富時, 不自享用不佈施。

Dhīro ca viññū adhigamma bhoge,

So bhuñjati kiccakaro ca hoti;

So ñātisaṅghaṃ nisabho bharitvā,

Anindito saggamupeti ṭhāna』』nti.

Dutiyaaputtakasuttaṃ
Atha kho rājā pasenadi kosalo divā divassa yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā ekamantaṃ nisinnaṃ kho rājānaṃ pasenadiṃ kosalaṃ bhagavā etadavoca – 『『handa, kuto nu tvaṃ, mahārāja, āgacchasi divā divassā』』ti?

『『Idha, bhante, sāvatthiyaṃ seṭṭhi gahapati kālaṅkato. Tamahaṃ aputtakaṃ sāpateyyaṃ rājantepuraṃ atiharitvā āgacchāmi. Sataṃ, bhante, satasahassāni hiraññasseva, ko pana vādo rūpiyassa! Tassa kho pana, bhante, seṭṭhissa gahapatissa evarūpo bhattabhogo ahosi – kaṇājakaṃ bhuñjati bilaṅgadutiyaṃ. Evarūpo vatthabhogo ahosi – sāṇaṃ dhāreti tipakkhavasanaṃ . Evarūpo yānabhogo ahosi – jajjararathakena yāti paṇṇachattakena dhāriyamānenā』』ti.

『『Evametaṃ, mahārāja, evametaṃ, mahārāja! Bhūtapubbaṃ so, mahārāja, seṭṭhi gahapati taggarasikhiṃ nāma paccekasambuddhaṃ piṇḍapātena paṭipādesi. 『Detha samaṇassa piṇḍa』nti vatvā uṭṭhāyāsanā pakkāmi. Datvā ca pana pacchā vippaṭisārī ahosi – 『varametaṃ piṇḍapātaṃ dāsā vā kammakarā vā bhuñjeyyu』nti. Bhātu ca pana ekaputtakaṃ sāpateyyassa kāraṇā jīvitā voropesi.

『『Yaṃ kho so, mahārāja, seṭṭhi gahapati taggarasikhiṃ paccekasambuddhaṃ piṇḍapātena paṭipādesi, tassa kammassa vipākena sattakkhattuṃ sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajji. Tasseva kammassa vipākāvasesena imissāyeva sāvatthiyā sattakkhattuṃ seṭṭhittaṃ kāresi. Yaṃ kho so, mahārāja, seṭṭhi gahapati datvā pacchā vippaṭisārī ahosi – 『varametaṃ piṇḍapātaṃ dāsā vā kammakarā vā bhuñjeyyu』nti, tassa kammassa vipākena nāssuḷārāya bhattabhogāya cittaṃ namati, nāssuḷārāya vatthabhogāya cittaṃ namati, nāssuḷārāya yānabhogāya cittaṃ namati, nāssuḷārānaṃ pañcannaṃ kāmaguṇānaṃ bhogāya cittaṃ namati. Yaṃ kho so, mahārāja, seṭṭhi gahapati bhātu ca pana ekaputtakaṃ sāpateyyassa kāraṇā jīvitā voropesi, tassa kammassa vipākena bahūni vassāni bahūni vassasatāni bahūni vassasahassāni bahūni vassasatasahassāni niraye paccittha. Tasseva kammassa vipākāvasesena idaṃ sattamaṃ aputtakaṃ sāpateyyaṃ rājakosaṃ paveseti. Tassa kho, mahārāja, seṭṭhissa gahapatissa purāṇañca puññaṃ parikkhīṇaṃ, navañca puññaṃ anupacitaṃ. Ajja pana, mahārāja, seṭṭhi gahapati mahāroruve niraye paccatī』』ti . 『『Evaṃ, bhante, seṭṭhi gahapati mahāroruvaṃ nirayaṃ upapanno』』ti. 『『Evaṃ , mahārāja, seṭṭhi gahapati mahāroruvaṃ nirayaṃ upapanno』』ti. Idamavoca…pe….

『『Dhaññaṃ dhanaṃ rajataṃ jātarūpaṃ, pariggahaṃ vāpi yadatthi kiñci;

Dāsā kammakarā pessā, ye cassa anujīvino.

『『Sabbaṃ nādāya gantabbaṃ, sabbaṃ nikkhippagāminaṃ [nikkhīpagāminaṃ (syā. kaṃ. ka.)];

Yañca karoti kāyena, vācāya uda cetasā.

『『Tañhi tassa sakaṃ hoti, tañca ādāya gacchati;

Tañcassa anugaṃ hoti, chāyāva anapāyinī.

『『Tasmā kareyya kalyāṇaṃ, nicayaṃ samparāyikaṃ;

Puññāni paralokasmiṃ, patiṭṭhā honti pāṇina』』nti.

Dutiyo vaggo.

Tassuddānaṃ –

Jaṭilā pañca rājāno, doṇapākakurena ca;

Saṅgāmena dve vuttāni, mallikā [dhītarā (bahūsu)] dve appamādena ca;

Aputtakena dve vuttā, vaggo tena pavuccatīti.

Tatiyavaggo
Puggalasuttaṃ

智者獲得財富時, 自己享用也行善; 他養護親族眷屬, 無人指責生天界。" 10. 第二無子經 131. 當時,拘薩羅國王波斯匿在白天往詣世尊處。詣已,世尊對坐於一旁的拘薩羅國王波斯匿如是說:"大王,你這個時候從哪裡來?" "世尊,舍衛城的一位長者去世了。我把他無子的財產運到王宮後來這裡。世尊,僅黃金就有一億,更不用說白銀了!世尊,但是那位長者的飲食是這樣的 - 他吃的是發黴的米飯,配上酸粥。他的衣著是這樣的 - 他穿的是粗麻布,三層縫補的衣服。他的交通工具是這樣的 - 他乘坐的是破舊的車,上面撐著樹葉做的傘。" "大王,正是如此,正是如此!大王,從前那位長者曾經供養名叫塔嘎拉西奇的辟支佛一頓飯。他說'給這位沙門飯'后就起身離開了。但是施捨后他後悔了,想:'不如讓奴僕或僱工吃那頓飯。'而且,他爲了財產殺死了兄弟的獨子。大王,那位長者供養塔嘎拉西奇辟支佛一頓飯,由於那個業的果報,他七次投生善趣天界。由於那個業的剩餘果報,他在這個舍衛城七次做長者。大王,那位長者施捨後後悔,想:'不如讓奴僕或僱工吃那頓飯',由於那個業的果報,他的心不傾向於高貴的飲食,不傾向於高貴的衣服,不傾向於高貴的車乘,不傾向於享受五種高貴的欲樂。大王,那位長者爲了財產殺死兄弟的獨子,由於那個業的果報,他在地獄中受苦多年、多百年、多千年、多十萬年。由於那個業的剩餘果報,這是第七次他的無子財產進入國庫。大王,那位長者的舊福已盡,新福未積。大王,今天那位長者正在大叫喚地獄中受苦。""世尊,那位長者投生到大叫喚地獄嗎?""是的,大王,那位長者投生到大叫喚地獄。"世尊如是說... "穀物財富銀與金,以及一切所擁有, 奴僕僱工和隨從,所有依靠他生活。一切不能帶走,一切都要捨棄; 但身語意所造,那才是真正自己的。那跟隨他而去,如影不離形; 所以應行善事,積累來世福; 善業是來世中,眾生的依靠。" 第二品完。其摘要如下: 結髮者、五王、一斗飯、兩個戰爭、末利、兩個不放逸、兩個無子,以此稱為一品。 3. 第三品 1. 人經

Sāvatthinidānaṃ . Atha kho rājā pasenadi kosalo yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho rājānaṃ pasenadiṃ kosalaṃ bhagavā etadavoca – 『『cattārome, mahārāja, puggalā santo saṃvijjamānā lokasmiṃ. Katame cattāro? Tamotamaparāyano, tamojotiparāyano, jotitamaparāyano, jotijotiparāyano』』.

『『Kathañca, mahārāja puggalo tamotamaparāyano hoti? Idha, mahārāja, ekacco puggalo nīce kule paccājāto hoti, caṇḍālakule vā venakule [veṇakule (sī. syā. kaṃ. pī.)] vā nesādakule vā rathakārakule vā pukkusakule vā dalidde appannapānabhojane kasiravuttike , yattha kasirena ghāsacchādo labbhati. So ca hoti dubbaṇṇo duddasiko okoṭimako bavhābādho [bahvābādho (ka.)] kāṇo vā kuṇī vā khañjo vā pakkhahato vā, na lābhī annassa pānassa vatthassa yānassa mālāgandhavilepanassa seyyāvasathapadīpeyyassa. So kāyena duccaritaṃ carati, vācāya duccaritaṃ carati, manasā duccaritaṃ carati. So kāyena duccaritaṃ caritvā vācāya duccaritaṃ caritvā manasā duccaritaṃ caritvā, kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjati.

『『Seyyathāpi, mahārāja , puriso andhakārā vā andhakāraṃ gaccheyya, tamā vā tamaṃ gaccheyya, lohitamalā vā lohitamalaṃ gaccheyya. Tathūpamāhaṃ, mahārāja, imaṃ puggalaṃ vadāmi. Evaṃ kho, mahārāja, puggalo tamotamaparāyano hoti.

『『Kathañca, mahārāja, puggalo tamojotiparāyano hoti? Idha, mahārāja, ekacco puggalo nīce kule paccājāto hoti, caṇḍālakule vā venakule vā nesādakule vā rathakārakule vā pukkusakule vā dalidde appannapānabhojane kasiravuttike, yattha kasirena ghāsacchādo labbhati. So ca kho hoti dubbaṇṇo duddasiko okoṭimako bavhābādho, kāṇo vā kuṇī vā khañjo vā pakkhahato vā, na lābhī annassa pānassa vatthassa yānassa mālāgandhavilepanassa seyyāvasathapadīpeyyassa. So kāyena sucaritaṃ carati, vācāya sucaritaṃ carati, manasā sucaritaṃ carati. So kāyena sucaritaṃ caritvā vācāya sucaritaṃ caritvā manasā sucaritaṃ caritvā, kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjati.

『『Seyyathāpi, mahārāja, puriso pathaviyā vā pallaṅkaṃ āroheyya, pallaṅkā vā assapiṭṭhiṃ āroheyya, assapiṭṭhiyā vā hatthikkhandhaṃ āroheyya, hatthikkhandhā vā pāsādaṃ āroheyya. Tathūpamāhaṃ, mahārāja, imaṃ puggalaṃ vadāmi. Evaṃ kho, mahārāja, puggalo tamojotiparāyano hoti.

『『Kathañca, mahārāja, puggalo jotitamaparāyano hoti? Idha , mahārāja, ekacco puggalo ucce kule paccājāto hoti, khattiyamahāsālakule vā brāhmaṇamahāsālakule vā gahapatimahāsālakule vā, aḍḍhe mahaddhane mahābhoge pahūtajātarūparajate pahūtavittūpakaraṇe pahūtadhanadhaññe. So ca hoti abhirūpo dassanīyo pāsādiko, paramāya vaṇṇapokkharatāya samannāgato, lābhī annassa pānassa vatthassa yānassa mālāgandhavilepanassa seyyāvasathapadīpeyyassa. So kāyena duccaritaṃ carati, vācāya duccaritaṃ carati, manasā duccaritaṃ carati. So kāyena duccaritaṃ caritvā vācāya duccaritaṃ caritvā manasā duccaritaṃ caritvā, kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjati.

『『Seyyathāpi, mahārāja, puriso pāsādā vā hatthikkhandhaṃ oroheyya, hatthikkhandhā vā assapiṭṭhiṃ oroheyya, assapiṭṭhiyā vā pallaṅkaṃ oroheyya, pallaṅkā vā pathaviṃ oroheyya, pathaviyā vā andhakāraṃ paviseyya. Tathūpamāhaṃ, mahārāja, imaṃ puggalaṃ vadāmi. Evaṃ kho, mahārāja, puggalo jotitamaparāyano hoti.

這是舍衛城的因緣。當時,拘薩羅國王波斯匿往詣世尊處。詣已,禮敬世尊,坐於一旁。世尊對坐於一旁的拘薩羅國王波斯匿如是說:"大王,這個世界上存在四種人。哪四種?從暗到暗者、從暗到明者、從明到暗者、從明到明者。大王,怎樣的人是從暗到暗者?大王,這裡有人生在低賤家庭,或旃陀羅家、或竹匠家、或獵人家、或車匠家、或清道夫家,貧窮缺乏飲食,生活艱難,難以獲得衣食。他長相醜陋,不好看,矮小,多病,或瞎眼,或跛足,或瘸腿,或半身不遂,得不到飲食、衣服、車乘、花鬘、香料、臥具、住處和燈具。他以身行惡行,以語行惡行,以意行惡行。他以身行惡行,以語行惡行,以意行惡行后,身壞命終,投生到惡趣、惡道、墮處、地獄。大王,就像有人從黑暗走向黑暗,或從陰影走向陰影,或從污穢走向污穢。大王,我說這種人就是這樣。大王,這就是從暗到暗者。大王,怎樣的人是從暗到明者?大王,這裡有人生在低賤家庭,或旃陀羅家、或竹匠家、或獵人家、或車匠家、或清道夫家,貧窮缺乏飲食,生活艱難,難以獲得衣食。他長相醜陋,不好看,矮小,多病,或瞎眼,或跛足,或瘸腿,或半身不遂,得不到飲食、衣服、車乘、花鬘、香料、臥具、住處和燈具。他以身行善行,以語行善行,以意行善行。他以身行善行,以語行善行,以意行善行后,身壞命終,投生到善趣天界。大王,就像有人從地上登上座椅,從座椅登上馬背,從馬背登上象背,從象背登上宮殿。大王,我說這種人就是這樣。大王,這就是從暗到明者。大王,怎樣的人是從明到暗者?大王,這裡有人生在高貴家庭,或剎帝利大族、或婆羅門大族、或居士大族,富有、大財、大富,有豐富的金銀,豐富的財物,豐富的財富和穀物。他長相英俊,好看,優雅,具有最高等的美貌,得到飲食、衣服、車乘、花鬘、香料、臥具、住處和燈具。他以身行惡行,以語行惡行,以意行惡行。他以身行惡行,以語行惡行,以意行惡行后,身壞命終,投生到惡趣、惡道、墮處、地獄。大王,就像有人從宮殿下到象背,從象背下到馬背,從馬背下到座椅,從座椅下到地上,從地上進入黑暗。大王,我說這種人就是這樣。大王,這就是從明到暗者。

『『Kathañca, mahārāja, puggalo jotijotiparāyano hoti? Idha, mahārāja, ekacco puggalo ucce kule paccājāto hoti, khattiyamahāsālakule vā brāhmaṇamahāsālakule vā gahapatimahāsālakule vā, aḍḍhe mahaddhane mahābhoge pahūtajātarūparajate pahūtavittūpakaraṇe pahūtadhanadhaññe. So ca hoti abhirūpo dassanīyo pāsādiko, paramāya vaṇṇapokkharatāya samannāgato , lābhī annassa pānassa vatthassa yānassa mālāgandhavilepanassa seyyāvasathapadīpeyyassa. So kāyena sucaritaṃ carati, vācāya sucaritaṃ carati, manasā sucaritaṃ carati. So kāyena sucaritaṃ caritvā vācāya sucaritaṃ caritvā manasā sucaritaṃ caritvā, kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjati.

『『Seyyathāpi, mahārāja, puriso pallaṅkā vā pallaṅkaṃ saṅkameyya, assapiṭṭhiyā vā assapiṭṭhiṃ saṅkameyya, hatthikkhandhā vā hatthikkhandhaṃ saṅkameyya, pāsādā vā pāsādaṃ saṅkameyya. Tathūpamāhaṃ, mahārāja, imaṃ puggalaṃ vadāmi. Evaṃ kho, mahārāja, puggalo jotijotiparāyano hoti. Ime kho, mahārāja, cattāro puggalā santo saṃvijjamānā lokasmi』』nti. Idamavoca…pe…

『『Daliddo puriso rāja, assaddho hoti maccharī;

Kadariyo pāpasaṅkappo, micchādiṭṭhi anādaro.

『『Samaṇe brāhmaṇe vāpi, aññe vāpi vanibbake;

Akkosati paribhāsati, natthiko hoti rosako.

『『Dadamānaṃ nivāreti, yācamānāna bhojanaṃ;

Tādiso puriso rāja, mīyamāno janādhipa;

Upeti nirayaṃ ghoraṃ, tamotamaparāyano.

『『Daliddo puriso rāja, saddho hoti amaccharī;

Dadāti seṭṭhasaṅkappo, abyaggamanaso naro.

『『Samaṇe brāhmaṇe vāpi, aññe vāpi vanibbake;

Uṭṭhāya abhivādeti, samacariyāya sikkhati.

『『Dadamānaṃ na vāreti [na nivāreti (sī.)], yācamānāna bhojanaṃ;

Tādiso puriso rāja, mīyamāno janādhipa;

Upeti tidivaṃ ṭhānaṃ, tamojotiparāyano.

『『Aḍḍho ce [aḍḍho ve (pī. ka.)] puriso rāja, assaddho hoti maccharī;

Kadariyo pāpasaṅkappo, micchādiṭṭhi anādaro.

『『Samaṇe brāhmaṇe vāpi, aññe vāpi vanibbake;

Akkosati paribhāsati, natthiko hoti rosako.

『『Dadamānaṃ nivāreti, yācamānāna bhojanaṃ;

Tādiso puriso rāja, mīyamāno janādhipa;

Upeti nirayaṃ ghoraṃ, jotitamaparāyano.

『『Aḍḍho ce puriso rāja, saddho hoti amaccharī;

Dadāti seṭṭhasaṅkappo, abyaggamanaso naro.

『『Samaṇe brāhmaṇe vāpi, aññe vāpi vanibbake;

Uṭṭhāya abhivādeti, samacariyāya sikkhati.

『『Dadamānaṃ na vāreti, yācamānāna bhojanaṃ;

Tādiso puriso rāja, mīyamāno janādhipa;

Upeti tidivaṃ ṭhānaṃ, jotijotiparāyano』』ti.

Ayyikāsuttaṃ

大王,怎樣的人是從明到明者?大王,這裡有人生在高貴家庭,或剎帝利大族、或婆羅門大族、或居士大族,富有、大財、大富,有豐富的金銀,豐富的財物,豐富的財富和穀物。他長相英俊,好看,優雅,具有最高等的美貌,得到飲食、衣服、車乘、花鬘、香料、臥具、住處和燈具。他以身行善行,以語行善行,以意行善行。他以身行善行,以語行善行,以意行善行后,身壞命終,投生到善趣天界。大王,就像有人從一個座椅移到另一個座椅,從一匹馬背移到另一匹馬背,從一頭象背移到另一頭象背,從一座宮殿移到另一座宮殿。大王,我說這種人就是這樣。大王,這就是從明到明者。大王,這就是世界上存在的四種人。"世尊如是說... "國王啊,貧窮的人,無信且吝嗇, 慳貪心念惡,邪見不恭敬。對沙門婆羅門,以及其他乞者, 辱罵並責罵,無信且易怒。阻止人佈施,不給乞者食, 統治者啊,這樣的人,死後將會, 投生可怕地獄,從暗走向暗。國王啊,貧窮的人,有信且不吝, 佈施心念善,心無散亂者。對沙門婆羅門,以及其他乞者, 起身表敬意,學習平等行。不阻止佈施,給予乞者食, 統治者啊,這樣的人,死後將會, 投生三十三天,從暗走向明。國王啊,富有的人,無信且吝嗇, 慳貪心念惡,邪見不恭敬。對沙門婆羅門,以及其他乞者, 辱罵並責罵,無信且易怒。阻止人佈施,不給乞者食, 統治者啊,這樣的人,死後將會, 投生可怕地獄,從明走向暗。國王啊,富有的人,有信且不吝, 佈施心念善,心無散亂者。對沙門婆羅門,以及其他乞者, 起身表敬意,學習平等行。不阻止佈施,給予乞者食, 統治者啊,這樣的人,死後將會, 投生三十三天,從明走向明。" 2. 祖母經

Sāvatthinidānaṃ . Ekamantaṃ nisinnaṃ kho rājānaṃ pasenadiṃ kosalaṃ bhagavā etadavoca – 『『handa, kuto nu tvaṃ, mahārāja, āgacchasi divādivassā』』ti?

『『Ayyikā me, bhante, kālaṅkatā jiṇṇā vuḍḍhā mahallikā addhagatā vayoanuppattā vīsavassasatikā jātiyā. Ayyikā kho pana me, bhante, piyā hoti manāpā. Hatthiratanena cepāhaṃ, bhante, labheyyaṃ 『mā me ayyikā kālamakāsī』ti, hatthiratanampāhaṃ dadeyyaṃ – 『mā me ayyikā kālamakāsī』ti. Assaratanena cepāhaṃ, bhante, labheyyaṃ 『mā me ayyikā kālamakāsī』ti, assaratanampāhaṃ dadeyyaṃ – 『mā me ayyikā kālamakāsī』ti. Gāmavarena cepāhaṃ bhante, labheyyaṃ 『mā me ayyikā kālamakāsī』ti, gāmavarampāhaṃ dadeyyaṃ – 『mā me ayyikā kālamakāsī』ti. Janapadapadesena [janapadena (sī. syā. pī.)] cepāhaṃ, bhante, labheyyaṃ 『mā me ayyikā kālamakāsī』ti, janapadapadesampāhaṃ dadeyyaṃ – 『mā me ayyikā kālamakāsī』ti. 『Sabbe sattā, mahārāja, maraṇadhammā maraṇapariyosānā maraṇaṃ anatītā』ti. 『Acchariyaṃ, bhante, abbhutaṃ, bhante! Yāvasubhāsitamidaṃ, bhante, bhagavatā – sabbe sattā maraṇadhammā maraṇapariyosānā maraṇaṃ anatītā』』』ti.

『『Evametaṃ, mahārāja, evametaṃ, mahārāja! Sabbe sattā maraṇadhammā maraṇapariyosānā maraṇaṃ anatītā. Seyyathāpi, mahārāja, yāni kānici kumbhakārabhājanāni āmakāni ceva pakkāni ca sabbāni tāni bhedanadhammāni bhedanapariyosānāni bhedanaṃ anatītāni; evameva kho, mahārāja, sabbe sattā maraṇadhammā maraṇapariyosānā maraṇaṃ anatītā』』ti. Idamavoca…pe…

『『Sabbe sattā marissanti, maraṇantañhi jīvitaṃ;

Yathākammaṃ gamissanti, puññapāpaphalūpagā;

Nirayaṃ pāpakammantā, puññakammā ca suggatiṃ.

『『Tasmā kareyya kalyāṇaṃ, nicayaṃ samparāyikaṃ;

Puññāni paralokasmiṃ, patiṭṭhā honti pāṇina』』nti.

Lokasuttaṃ
Sāvatthinidānaṃ . Ekamantaṃ nisinno kho rājā pasenadi kosalo bhagavantaṃ etadavoca – 『『kati nu kho, bhante, lokassa dhammā uppajjamānā uppajjanti ahitāya dukkhāya aphāsuvihārāyā』』ti? 『『Tayo kho, mahārāja, lokassa dhammā uppajjamānā uppajjanti ahitāya dukkhāya aphāsuvihārāya. Katame tayo? Lobho kho, mahārāja, lokassa dhammo, uppajjamāno uppajjati ahitāya dukkhāya aphāsuvihārāya. Doso kho, mahārāja, lokassa dhammo, uppajjamāno uppajjati ahitāya dukkhāya aphāsuvihārāya. Moho kho, mahārāja, lokassa dhammo, uppajjamāno uppajjati ahitāya dukkhāya aphāsuvihārāya. Ime kho, mahārāja, tayo lokassa dhammā uppajjamānā uppajjanti ahitāya dukkhāya aphāsuvihārāyā』』ti. Idamavoca…pe…

『『Lobho doso ca moho ca, purisaṃ pāpacetasaṃ;

Hiṃsanti attasambhūtā, tacasāraṃva samphala』』nti.

Issattasuttaṃ
這是舍衛城的因緣。世尊對坐於一旁的拘薩羅國王波斯匿如是說:"大王,你這個時候從哪裡來?" "世尊,我的祖母去世了,她年老衰弱,高齡,已到晚年,享年一百二十歲。世尊,我的祖母是我所愛所喜的。世尊,如果我能用寶象換取'我的祖母不死',我會給出寶象 - '我的祖母不要死'。如果我能用寶馬換取'我的祖母不死',我會給出寶馬 - '我的祖母不要死'。如果我能用上等村莊換取'我的祖母不死',我會給出上等村莊 - '我的祖母不要死'。如果我能用一個地區換取'我的祖母不死',我會給出一個地區 - '我的祖母不要死'。""大王,一切眾生都有死法,以死為終,不能超越死亡。""世尊,真是稀有!世尊,真是未曾有!世尊說得多麼好啊 - 一切眾生都有死法,以死為終,不能超越死亡。" "大王,正是如此,正是如此!大王,一切眾生都有死法,以死為終,不能超越死亡。大王,就像陶工製作的器皿,無論生的還是熟的,都有破碎的性質,以破碎為終,不能超越破碎;同樣,大王,一切眾生都有死法,以死為終,不能超越死亡。"世尊如是說... "一切眾生都將死,生命以死為終; 隨業而往生,善惡業得果; 惡業者入地獄,善業者生善趣。所以應行善,積累來世福; 善業是來世中,眾生的依靠。"
世間經
這是舍衛城的因緣。坐於一旁的拘薩羅國王波斯匿對世尊如是說:"世尊,世間有幾種法生起時,會導致不利、痛苦、不安樂?""大王,世間有三種法生起時,會導致不利、痛苦、不安樂。哪三種?大王,貪是世間的一種法,生起時會導致不利、痛苦、不安樂。大王,嗔是世間的一種法,生起時會導致不利、痛苦、不安樂。大王,癡是世間的一種法,生起時會導致不利、痛苦、不安樂。大王,這三種世間法生起時,會導致不利、痛苦、不安樂。"世尊如是說... "貪嗔癡三法,使人心念惡; 從自身而生,如果實傷樹。"
射手經
Sāvatthinidānaṃ. Ekamantaṃ nisinno kho rājā pasenadi kosalo bhagavantaṃ etadavoca – 『『kattha nu kho, bhante, dānaṃ dātabba』』nti? 『『Yattha kho, mahārāja, cittaṃ pasīdatī』』ti. 『『Kattha pana, bhante, dinnaṃ mahapphala』』nti? 『『Aññaṃ kho etaṃ, mahārāja, kattha dānaṃ dātabbaṃ, aññaṃ panetaṃ kattha dinnaṃ mahapphalanti? Sīlavato kho, mahārāja, dinnaṃ mahapphalaṃ, no tathā dussīle. Tena hi, mahārāja, taññevettha paṭipucchissāmi. Yathā, te khameyya, tathā naṃ byākareyyāsi. Taṃ kiṃ maññasi, mahārāja, idha tyassa yuddhaṃ paccupaṭṭhitaṃ saṅgāmo samupabyūḷho [samūpabbūḷho (sī.), samupabbuḷho (pī.)]. Atha āgaccheyya khattiyakumāro asikkhito akatahattho akatayoggo akatūpāsano bhīru chambhī utrāsī palāyī. Bhareyyāsi taṃ purisaṃ, attho ca te tādisena purisenā』』ti? 『『Nāhaṃ, bhante, bhareyyaṃ taṃ purisaṃ, na ca me attho tādisena purisenā』』ti. 『『Atha āgaccheyya brāhmaṇakumāro asikkhito…pe… atha āgaccheyya vessakumāro asikkhito…pe… atha āgaccheyya suddakumāro asikkhito…pe… na ca me attho tādisena purisenā』』ti.

『『Taṃ kiṃ maññasi, mahārāja, idha tyassa yuddhaṃ paccupaṭṭhitaṃ saṅgāmo samupabyūḷho. Atha āgaccheyya khattiyakumāro susikkhito katahattho katayoggo katūpāsano abhīru acchambhī anutrāsī apalāyī. Bhareyyāsi taṃ purisaṃ, attho ca te tādisena purisenā』』ti? 『『Bhareyyāhaṃ, bhante , taṃ purisaṃ, attho ca me tādisena purisenā』』ti. 『『Atha āgaccheyya brāhmaṇakumāro…pe… atha āgaccheyya vessakumāro…pe… atha āgaccheyya suddakumāro susikkhito katahattho katayoggo katūpāsano abhīru acchambhī anutrāsī apalāyī. Bhareyyāsi taṃ purisaṃ, attho ca te tādisena purisenā』』ti? 『『Bhareyyāhaṃ, bhante, taṃ purisaṃ, attho ca me tādisena purisenā』』ti.

『『Evameva kho, mahārāja, yasmā kasmā cepi [yasmā cepi (sī. syā. kaṃ. ka.)] kulā agārasmā anagāriyaṃ pabbajito hoti, so ca hoti pañcaṅgavippahīno pañcaṅgasamannāgato, tasmiṃ dinnaṃ mahapphalaṃ hoti. Katamāni pañcaṅgāni pahīnāni honti? Kāmacchando pahīno hoti, byāpādo pahīno hoti, thinamiddhaṃ pahīnaṃ hoti, uddhaccakukkuccaṃ pahīnaṃ hoti, vicikicchā pahīnā hoti. Imāni pañcaṅgāni pahīnāni honti. Katamehi pañcahaṅgehi samannāgato hoti? Asekkhena sīlakkhandhena samannāgato hoti, asekkhena samādhikkhandhena samannāgato hoti, asekkhena paññākkhandhena samannāgato hoti, asekkhena vimuttikkhandhena samannāgato hoti, asekkhena vimuttiñāṇadassanakkhandhena samannāgato hoti. Imehi pañcahaṅgehi samannāgato hoti. Iti pañcaṅgavippahīne pañcaṅgasamannāgate dinnaṃ mahapphala』』nti. Idamavoca bhagavā…pe… satthā –

『『Issattaṃ [issatthaṃ (sī. syā. kaṃ.)] balavīriyañca [balaviriyañca (sī. syā. kaṃ. pī.)], yasmiṃ vijjetha māṇave;

Taṃ yuddhattho bhare rājā, nāsūraṃ jātipaccayā.

『『Tatheva khantisoraccaṃ, dhammā yasmiṃ patiṭṭhitā;

Ariyavuttiṃ medhāviṃ, hīnajaccampi pūjaye.

『『Kāraye assame ramme, vāsayettha bahussute;

Papañca vivane kayirā, dugge saṅkamanāni ca.

『『Annaṃ pānaṃ khādanīyaṃ, vatthasenāsanāni ca;

Dadeyya ujubhūtesu, vippasannena cetasā.

『『Yathā hi megho thanayaṃ, vijjumālī satakkaku;

Thalaṃ ninnañca pūreti, abhivassaṃ vasundharaṃ.

『『Tatheva saddho sutavā, abhisaṅkhacca bhojanaṃ;

Vanibbake tappayati, annapānena paṇḍito.

『『Āmodamāno pakireti, detha dethāti bhāsati;

Taṃ hissa gajjitaṃ hoti, devasseva pavassato;

Sā puññadhārā vipulā, dātāraṃ abhivassatī』』ti.

Pabbatūpamasuttaṃ
這是舍衛城的因緣。坐於一旁的拘薩羅國王波斯匿對世尊如是說:"世尊,應該在哪裡佈施?""大王,在哪裡心生歡喜。""世尊,在哪裡佈施會有大果報?""大王,這是兩個問題,應該在哪裡佈施是一個問題,在哪裡佈施會有大果報是另一個問題。大王,佈施給有戒德的人會有大果報,佈施給無戒德的人則不然。那麼大王,我要反問你這個問題。你覺得如何就如何回答。大王,你怎麼認為,如果你這裡有一場戰爭即將開始,軍隊已經列陣。這時來了一個剎帝利青年,未經訓練,手不熟練,不會使用武器,膽小、害怕、恐懼、逃跑。你會僱傭這個人嗎?你需要這樣的人嗎?""世尊,我不會僱傭這個人,我也不需要這樣的人。""如果來了一個婆羅門青年,未經訓練...如果來了一個吠舍青年,未經訓練...如果來了一個首陀羅青年,未經訓練...我也不需要這樣的人。" "大王,你怎麼認為,如果你這裡有一場戰爭即將開始,軍隊已經列陣。這時來了一個剎帝利青年,訓練有素,手法熟練,善用武器,勇敢、無畏、不怕、不逃跑。你會僱傭這個人嗎?你需要這樣的人嗎?""世尊,我會僱傭這個人,我需要這樣的人。""如果來了一個婆羅門青年...如果來了一個吠舍青年...如果來了一個首陀羅青年,訓練有素,手法熟練,善用武器,勇敢、無畏、不怕、不逃跑。你會僱傭這個人嗎?你需要這樣的人嗎?""世尊,我會僱傭這個人,我需要這樣的人。" "大王,同樣地,無論從哪個種姓出家為無家者,如果他已斷除五種過失,具備五種功德,佈施給他會有大果報。哪五種過失已斷除?欲貪已斷除,嗔恚已斷除,昏沉睡眠已斷除,掉舉惡作已斷除,疑惑已斷除。這五種過失已斷除。他具備哪五種功德?他具備無學戒蘊,具備無學定蘊,具備無學慧蘊,具備無學解脫蘊,具備無學解脫知見蘊。他具備這五種功德。這樣,佈施給已斷除五種過失、具備五種功德的人會有大果報。"世尊如是說...導師說: "射箭和力量勇氣,若青年具備, 國王為戰爭僱傭他,不因出身而雇懦夫。同樣具忍辱柔和,法住于其中, 有聖行有智慧,雖出身卑賤也應尊敬。應建造美好住處,讓多聞者居住, 應在荒野開闢道路,在難處修建橋樑。食物飲料和衣服,以及臥具住處, 應以清凈心佈施,給正直的人。如雷鳴閃電的烏雲,有百個山峰, 降雨遍滿大地,灌溉高地和低地。同樣有信多聞者,準備好食物, 以食物飲料滿足乞者,智者如是做。歡喜地分發,說'給予給予', 這是他的雷鳴,如天降甘霖; 功德之雨豐沛,降注于施者。"
山喻經
Sāvatthinidānaṃ . Ekamantaṃ nisinnaṃ kho rājānaṃ pasenadiṃ kosalaṃ bhagavā etadavoca – 『『handa, kuto nu tvaṃ, mahārāja, āgacchasi divā divassā』』ti? 『『Yāni tāni, bhante, raññaṃ khattiyānaṃ muddhāvasittānaṃ issariyamadamattānaṃ kāmagedhapariyuṭṭhitānaṃ janapadatthāvariyappattānaṃ mahantaṃ pathavimaṇḍalaṃ abhivijiya ajjhāvasantānaṃ rājakaraṇīyāni bhavanti, tesu khvāhaṃ, etarahi ussukkamāpanno』』ti.

『『Taṃ kiṃ maññasi, mahārāja, idha te puriso āgaccheyya puratthimāya disāya saddhāyiko paccayiko. So taṃ upasaṅkamitvā evaṃ vadeyya – 『yagghe, mahārāja, jāneyyāsi, ahaṃ āgacchāmi puratthimāya disāya. Tatthaddasaṃ mahantaṃ pabbataṃ abbhasamaṃ sabbe pāṇe nippothento āgacchati. Yaṃ te, mahārāja, karaṇīyaṃ, taṃ karohī』ti. Atha dutiyo puriso āgaccheyya pacchimāya disāya…pe… atha tatiyo puriso āgaccheyya uttarāya disāya…pe… atha catuttho puriso āgaccheyya dakkhiṇāya disāya saddhāyiko paccayiko. So taṃ upasaṅkamitvā evaṃ vadeyya – 『yagghe mahārāja, jāneyyāsi, ahaṃ āgacchāmi dakkhiṇāya disāya. Tatthaddasaṃ mahantaṃ pabbataṃ abbhasamaṃ sabbe pāṇe nippothento āgacchati. Yaṃ te, mahārāja, karaṇīyaṃ taṃ karohī』ti. Evarūpe te, mahārāja, mahati mahabbhaye samuppanne dāruṇe manussakkhaye [manussakāye (ka.)] dullabhe manussatte kimassa karaṇīya』』nti?

『『Evarūpe me, bhante, mahati mahabbhaye samuppanne dāruṇe manussakkhaye dullabhe manussatte kimassa karaṇīyaṃ aññatra dhammacariyāya aññatra samacariyāya aññatra kusalakiriyāya aññatra puññakiriyāyā』』ti?

『『Ārocemi kho te, mahārāja, paṭivedemi kho te, mahārāja, adhivattati kho taṃ, mahārāja, jarāmaraṇaṃ. Adhivattamāne ce te, mahārāja, jarāmaraṇe kimassa karaṇīya』』nti? 『『Adhivattamāne ca me, bhante, jarāmaraṇe kimassa karaṇīyaṃ aññatra dhammacariyāya samacariyāya kusalakiriyāya puññakiriyāya? Yāni tāni, bhante, raññaṃ khattiyānaṃ muddhāvasittānaṃ issariyamadamattānaṃ kāmagedhapariyuṭṭhitānaṃ janapadatthāvariyappattānaṃ mahantaṃ pathavimaṇḍalaṃ abhivijiya ajjhāvasantānaṃ hatthiyuddhāni bhavanti; tesampi, bhante, hatthiyuddhānaṃ natthi gati natthi visayo adhivattamāne jarāmaraṇe. Yānipi tāni, bhante, raññaṃ khattiyānaṃ muddhāvasittānaṃ…pe… ajjhāvasantānaṃ assayuddhāni bhavanti…pe… rathayuddhāni bhavanti …pe… pattiyuddhāni bhavanti; tesampi , bhante, pattiyuddhānaṃ natthi gati natthi visayo adhivattamāne jarāmaraṇe. Santi kho pana, bhante, imasmiṃ rājakule mantino mahāmattā, ye pahonti [yesaṃ honti (ka.)] āgate paccatthike mantehi bhedayituṃ. Tesampi, bhante, mantayuddhānaṃ natthi gati natthi visayo adhivattamāne jarāmaraṇe. Saṃvijjati kho pana, bhante, imasmiṃ rājakule pahūtaṃ hiraññasuvaṇṇaṃ bhūmigatañceva vehāsaṭṭhañca, yena mayaṃ pahoma āgate paccatthike dhanena upalāpetuṃ. Tesampi, bhante, dhanayuddhānaṃ natthi gati natthi visayo adhivattamāne jarāmaraṇe. Adhivattamāne ca me, bhante, jarāmaraṇe kimassa karaṇīyaṃ aññatra dhammacariyāya samacariyāya kusalakiriyāya puññakiriyāyā』』ti?

『『Evametaṃ, mahārāja, evametaṃ, mahārāja! Adhivattamāne jarāmaraṇe kimassa karaṇīyaṃ aññatra dhammacariyāya samacariyāya kusalakiriyāya puññakiriyāyā』』ti? Idamavoca bhagavā…pe… satthā –

『『Yathāpi selā vipulā, nabhaṃ āhacca pabbatā;

Samantānupariyāyeyyuṃ, nippothento catuddisā.

『『Evaṃ jarā ca maccu ca, adhivattanti pāṇine [pāṇino (sī. syā. kaṃ. pī.)];

Khattiye brāhmaṇe vesse, sudde caṇḍālapukkuse;

Na kiñci [na kañci (?)] parivajjeti, sabbamevābhimaddati.

『『Na tattha hatthīnaṃ bhūmi, na rathānaṃ na pattiyā;

Na cāpi mantayuddhena, sakkā jetuṃ dhanena vā.

『『Tasmā hi paṇḍito poso, sampassaṃ atthamattano;

Buddhe dhamme ca saṅghe ca, dhīro saddhaṃ nivesaye.

『『Yo dhammaṃ cari [dhammacārī (sī. syā. kaṃ. pī.)] kāyena, vācāya uda cetasā;

Idheva naṃ pasaṃsanti, pecca sagge pamodatī』』ti.

Tatiyo vaggo.

這是舍衛城的因緣。世尊對坐於一旁的拘薩羅國王波斯匿如是說:"大王,你這個時候從哪裡來?" "世尊,那些已灌頂的剎帝利國王,陶醉於權力,被慾望所纏,統治穩固,征服了廣大的土地而居住,他們有許多王事要做。我現在正忙於這些事務。" "大王,你怎麼認為,如果有一個可信可靠的人從東方來,對你說:'大王,請知道,我從東方來。我在那裡看到一座巨大的山,如雲一般,正壓碎所有生命而來。大王,你該做什麼就做吧。'然後第二個人從西方來...然後第三個人從北方來...然後第四個人從南方來,可信可靠,對你說:'大王,請知道,我從南方來。我在那裡看到一座巨大的山,如雲一般,正壓碎所有生命而來。大王,你該做什麼就做吧。'大王,面對這樣巨大可怕的危險,人類遭受災難,人身難得,你該做什麼?" "世尊,面對這樣巨大可怕的危險,人類遭受災難,人身難得,除了修法、修平等、行善、修福,還能做什麼呢?" "大王,我告訴你,我向你宣告,衰老和死亡正向你逼近。大王,當衰老和死亡向你逼近時,你該做什麼?" "世尊,當衰老和死亡向我逼近時,除了修法、修平等、行善、修福,還能做什麼呢?世尊,那些已灌頂的剎帝利國王,陶醉於權力,被慾望所纏,統治穩固,征服了廣大的土地而居住,他們有象戰;世尊,但是當衰老和死亡逼近時,這些像戰無能為力,無計可施。世尊,那些已灌頂的剎帝利國王...他們有馬戰...有車戰...有步兵戰;世尊,但是當衰老和死亡逼近時,這些步兵戰無能為力,無計可施。世尊,在這王宮裡有謀士大臣,他們能用計謀擊敗來犯之敵。世尊,但是當衰老和死亡逼近時,這些謀略戰無能為力,無計可施。世尊,在這王宮裡有大量的金銀,埋在地下和存放在高處,我們能用它來收買來犯之敵。世尊,但是當衰老和死亡逼近時,這些財富戰無能為力,無計可施。世尊,當衰老和死亡向我逼近時,除了修法、修平等、行善、修福,還能做什麼呢?" "大王,正是如此,正是如此!當衰老和死亡逼近時,除了修法、修平等、行善、修福,還能做什麼呢?"世尊如是說...導師說: "如巨大山峰,高聳入雲霄; 從四面八方,壓碎一切而來。如是衰老死亡,壓迫著眾生; 剎帝利婆羅門,吠舍首陀羅, 旃陀羅清道夫,無一能倖免,一切皆被碾碎。象兵無立足之地,車兵步兵亦然; 謀略戰不能勝,財富也不能贏。因此智者賢人,觀察自身利益; 應對佛法僧,堅定建立信心。身語意行法,今生受稱讚; 來世生天上,歡喜而快樂。" 第三品完。

Tassuddānaṃ –

Puggalo ayyikā loko, issattaṃ [issatthaṃ (sī. syā. kaṃ.)] pabbatūpamā;

Desitaṃ buddhaseṭṭhena, imaṃ kosalapañcakanti.

其摘要如下: 人、祖母、世間、射手和山喻; 這五則拘薩羅經, 由最勝佛所宣說。

Kosalasaṃyuttaṃ samattaṃ.

拘薩羅相應完。